2. DEFINISI BIOSIS:
 Dari perkataan Yunani yg bererti benda
hidup (merangkumi semua benda hidup).
FAKTOR BIOSIS:
 Merangkumi semua benda hidup yg
mempengaruhi pertumbuhan tumbuhan
secara langsung atau tidak langsung.
 Turut memberi kesan bermanfaat serta
kesan berbahaya kepada tumbuhan.

3. Benda hidup memberi manfaat kpd
tumbuhan :
 membantu dlm penguraian sisa
tumbuhan,
 menghasilkan toksin yg blh membunuh
serangga,
 membantu perhubungan simbiotik
dgn akar tumbuhan,
 menjalankan proses pengikatan
nitrogen serta penitratan.

4. Kesan berbahaya benda hidup kpd
tumbuhan :
 merosakkan tumbuhan atau
menyebabkan penyakit tumbuhan.
 benda hidup blh menjadi parasit kpd
tumbuhan
 menyebarkan organisma lain yg blh
menyebabkan penyakit kepada
tumbuhan.

5. AKTIVITI NORMAL BAGI TUMBUHAN YG
SIHAT
1. Pembahagian sel - ( sel meristem )
2. Pembezaan sel
3. Penyerapan air dan mineral drpd tanah
4. Fotosintesis - (klorofil)
5. Pengangkutan bahan ke seluruh bahagian
pokok - (translokasi nutrien)
6. Penyimpanan bahan makanan
7. Metabolisme bahan-bahan makanan -
(respirasi)
8. Respirasi utk menghasilkan tenaga
9. Pembiakan

6. Antara faktor yg mungkin mengganggu
pertumbuhan tumbuhan ialah:
 Faktor persekitaran ( suhu, iklim,
cahaya, hujan dan angin)
 Persaingan (rumpai, cahaya, nutrien
dan air)
 Serangan penyakit (serangga,
bakteria, virus, nematod, kulat)
 Serangan organisma perosak
(serangga, bakteria, virus, nematod,
kulat)

7. JENIS ORGANISMA
 Perosak – organisma yg berada di sesuatu
kawasan yg tidak memerlukannya, berbahaya
kepada tumbuhan dan hasil tumbuhan. ( cth
perosak utama tanaman: serangga dan
nematod) – memakan tisu tumbuhan spt btg
dan akar serta mengubah btk fizikal tanaman.
 Patogen – organisma yg menyebabkan
tanaman berpenyakit atau gagal menjalankan
proses fisiologikal biasa. ( patogen yg
merbahaya: virus, bakteria dan kulat)
 Saprofit – Organisma yg mendapat makanan
daripada benda mati atau reput ( cth
organisma saprofit: kulat)

8. JENIS ORGANISMA (samb...)
 Vektor - Organisma yg tidak
menyebabkan penyakit secara
langsung kpd tanaman tetapi
membawa patogen.
 Parasit - Organisma penyebab penyakit
kpd tanaman yg biasanya hidup dalam
tumbuhan tersebut kerana
pengambilan makanan olehnya drpd
perumah.

9. ORGANISMA YG MEMPENGARUHI
PERTUMBUHAN DAN HASIL TANAMAN:
1. Rumpai
2. Virus
3. Kulat
4. Serangga
5. Bakteria
6. Nematod
7. Haiwan lain

10. 1. RUMPAI
 Ialah tumbuhan yg tidak dikehendaki yang
tumbuh di kawasan penanaman.
 Termasuk juga tumbuhan yg nilainya belum
dikenalpasti atau tumbuhan yg mempunyai
ciri yg memberi masalah kpd manusia spt
mengandungi bahan beracun, berduri atau
berbau busuk.
 Rumpai yg tumbuh dlm kawasan
penanaman menjadi saingan kpd tanaman
utk mendapatkan cahaya dan faktor
pertumbuhan yg lain

11. Beberapa
tanda
penyakit
tumbuhan
dan
proses
tumbuhan
yang
terganggu

12. Kesan Bermanfaat Rumpai
 Rumpai jenis rumput blh mencegah
hakisan pada tempat yg curam dan
biasa ditampal pada permukaan
tanah yg terdedah.
 Sesetengah rumpai boleh dijadikan
ubat dan dianggap sebagai
tumbuhan yg berguna.
 Menjadi tempat perlindungan bagi
pelbagai jenis musuh semula jadi
serangga perosak.

13. Kesan Berbahaya Rumpai
 Rumpai mempunyai keupayaan yg tinggi utk
menyesuaikan diri dengan keadaan persekitaran.
Oleh itu, rumpai lebih cepat tumbuh sehingga
berupaya menaungkan tanaman.
 Cth: Rumpai padi burung di dalam tanaman padi di
sawah (sukar dikenali pada peringkat kecil)
 Pencemaran hasil tanaman oleh biji rumpai atau
bahagian yg lain akan menurunkan mutu hasil dan
seterusnya menyebabkan kerugian kpd petani.
(bahagian rumpai yg masih lembab menyebabkan
kerosakan pada hasil tanaman apabila disimpan.
 Kulat pada bahagian lain rumpai juga blh
menjangkiti bijirin dan merosakannya.

14. 2. VIRUS
 Sejenis hidupan yg paling kecil (blh dilihat
melalui mikroskop elektron)
 Binaan badannya sgt ringkas dan dianggap
mengandungi molekul protein sahaja.
 Hanya blh membiak di dalam sel perumah
dan akan cepat mati jika berada di luar sel
perumah (parasit) – bergantung hidup
kepada perumah utk menampung
hidupnya).
 Hampir 700 jenis virus telah dijumpai dlm
serangga dan hama.

15. Kesan Bermanfaat Virus
 Kebanyakan virus yg dijumpai dlm serangga
menyerang larva kupu-kupu dan rama-rama.
 Terdapat juga virus yg menyerang beberapa
jenis lalat, kumbang, belalang dan hama.
 Jika virus ini hendak digunakan utk mengawal
serangga, beberapa masalah perlu diatasi
terlebih dahulu.
 Virus perlu disediakan dlm kuantiti yg
mencukupi dan disediakan dlm btk yg sesuai
supaya blh menjangkiti serangga. Virus juga
perlu selamat utk digunakan dan tidak dapat
menjangkiti manusia.

16. Kesan Berbahaya Virus
 Virus yg menyerang tanaman biasanya
dibawa oleh vektor spt lelompat daun,
bena hijau (penyakit merah/ mosaic virus
pada padi) dan aphid. Kadang-kadang
virus juga blh disebarkan oleh nematod dan
kulat.
 Penyakit virus blh dipindahkan melalui
bijibenih tanaman yg terjangkit virus
tersebut.
 Juga blh dipindahkan secara fizikal melalui
alatan ladang yg tidak dibersihkan atau
oleh pekerja yg berjalan menerusi
beberapa kawasan penanaman.

17. Penyakit tanaman yang disebabkan
oleh virus
Mosaic virus pada pokok ros
Mosaic virus pada salad

18. Virus jenis rod

19. Kesan Berbahaya Virus (Samb....)
 Cth penyakit virus: bintik cincin pada buah
betik menyebabkan kerugian besar kepada
pengusaha, virus juga merupakan masalah
utama kepada penanaman cili.
 Virus mengganggu sistem pengangkutan
tumbuhan dan menghasilkan tanda
penyakit spt:
 Warna kuning atau tompok pada daun
 Daun mungkin berpilin
 Pengeluaran pucuk yang berlebihan

20. Beberapa bentuk virus tanaman
a. Virus bentuk rod
b. Virus bentuk polihedral

21. 3. BAKTERIA
 Terdiri drpd sel tunggal dan membiak
secara pembahagian sel. Dua sel
bakteria blh melakukan pembiakan
secara menukarkan bahan genetik
antara satu sama lain.
 Terdiri drpd berbagai saiz dan bentuk
dan boleh menyerang tisu hidup
ataupun menggunakan tisu mati
sebagai sumber makanan.

22. Beberapa jenis bakteria yang
menyebabkan penyakit tanaman

23. Bakteria
Disebabkan oleh
Pseudomonas sp. xanthomonas sp
disebabkan oleh
pseudomonas sp
disebabkan oleh Erwinia sp

24. Kesan Bermanfaat Bakteria:
 Beberapa bakteria yg bermanfaat utk
tanaman kerana:
 Membantu dlm penguraian sisa tumbuhan dan
haiwan.
 Menghasilkan toksin yg blh membunuh serangga
yg merosakkan tanaman spt Bacillus
thuringiensis.
 Membentuk nodul pada akar tumbuhan
kekacang spt Rhizobium sp.
 Mengikat nitrogen spt: Azotobacter
 Melakukan pengikatan nitrogen spt:
Nitrosomonas dan Nitrobacter.

25. Bakteria
azotobacter
Nitrosomonas
Bacillus thuringiensis

26. Bakteria Rhizobium nodule
Nitrobacter
Rhizobium

27. Kesan Berbahaya Bakteria:
 Bakteria boleh menyebabkan penyakit
tumbuhan dengan menyerang melalui
stoma, lentisel, bunga, atau luka.
 Dibawa oleh organisma lain spt serangga
atau melalui bijibenih.
 Setelah memasuki tumbuhan, bakteria
terus membiak dan merebak.

28. Kesan Berbahaya Bakteria:
 Apabila bakteria menyerang tumbuhan,
beberapa tanda boleh dilihat. Antara
tanda-tanda:
 Bintik
 Layu
 Reput
 Mati rosot

29. 4. KULAT
 Tidak mengandungi klorofil.
 Bergantung kepada tumbuhan hijau atau
sisa tumbuhan dan haiwan utk
mendapatkan sumber makanan.
 Jasad utama kulat dinamakan miselium yg
terdiri drpd struktur bebenang yg
dinamakan hifa.
 Kulat tumbuh secara pemanjangan hifa.
 Pada peringkat tertentu, hifa khusus akan
dibentukkan spy menghasilkan spora.

30. Kesan Bermanfaat Kulat:
 Kesan Bermanfaat Kulat:
 Banyak jenis kulat hidup sebagai saprofit
dan membantu dalam penguraian sisa
tumbuhan dan haiwan.
 Membentuk mikoriza dgn beberapa jenis
tumbuhan spt pokok orkid dan pinus
sp ( membantu tumbuhan tersebut
menyerap nutrien)
 Bberapa jenis kulat juga blh menyerang
serangga dan berpotensi utk digunakan
utk mengawal serangga.

31. Kulat dengan struktur gelang di sepanjang hifa

32. Kulat menangkap
nematod dengan hifa
yeng melekit
Nematod ditangkap
oleh kulat yang
bergelang

33. Hubungan simbiotik antara kulat dengan akar
tumbuhan

34. Kesan Berbahaya Kulat:
 Apabila keadaan pertumbuhan yg
sesuai, hifa kulat akan memanjang
dan memasuki tanaman melalui
beberapa bukaan spt stoma, lentisel
ataupun luka.
 Setengah kulat boleh menghasilkan
enzim yg membolehkan hifanya
menembusi kutikel atau lapisan
epidermis tumbuhan.

35. Kulat
Struktur kulat
Fusarium sp.

36. Fusarium sp.

37. Kesan Berbahaya Kulat: (samb....)
 Apabila hifa sudah tumbuh di dalam tisu
tanaman, kulat itu akan menggunakan
nutrien daripada tanaman utk
pertumbuhannya.
 Rembesan drpd sesetengah kulat juga
menghasilkan pertumbuhan luar biasa
pada bahagian tanaman yg diserang.

38. Tiga jenis tanda yg ditunjukkan oleh
tumbuhan kesan drpd serangan kulat:
a. Kerosakan kepada tisu
i. reput di mana tisu menjadi lembut,
meluntur atau hancur.
ii. melecuh di mana tisu seolah-olah terbakar
iii. bintik di mana tisu mati yg berbentuk
seakan-akan bulat dikelilingi oleh tisu yg
blm dirosakkan.
iv. hawar di mana semua bunga, daun atau
batang mati dgn cepat.
v. skab yg terdiri drpd tompok tisu mati yg
beretak-retak atau kasar.

39. Penyakit hawar
daun pada tanaman

40. Bahagian yg diserang berubah bentuk
atau mengalami pertumbuhan yg luar biasa
spt:
i. Tongkol akan di mana akan menjadi
besar.
ii. ikal daun di mana daun sudah
memutar dan mengubah bentuknya.
iii. penyakit penyapu di mana bahagian itu
banyak bercabang dan menyerupai
penyapu.

41. Tanda lain spt:
i. karat yg mengandungi bintik yg
berwarna jingga.
ii. kulapuk yg mengandungi tisu mati
yg dipenuhi oleh miselium.
iii. layu di mana daun atau pucuk
kehilangan ketegaran dan terkulai.

42. Kerosakan yang disebabkan oleh
Fusarium sp.

43. 5. SERANGGA
 Kumpulan haiwan yg terbesar di dunia. Ini
adalah disebabkan keupayaan serangga
utk hidup di pelbagai habitat.
 Badan serangga adalah bersegmen dan
terbahagi kepada tiga bahagian iaitu
kepala, toraks dan abdomen.
 Setiap segmen toraks mempunyai sepasang
kaki.
 Serangga yg blh terbang biasanya
mempunyai dua pasang sayap pada
toraksnya.
 Kepala serangga mempunyai mata ringkas,
sepasang mata kumpuan dan sepasang
antena.

44. Giant grasshoper (Tropidacris collaris)

46. Kesan Bermanfaat Serangga:
 Banyak jenis serangga bermanfaat kepada
manusia.
 Cth: lebah membantu dlm pendebungaan.
 Kumbang kura-kura dan mentadak menjadi
pemangsa kepada serangga lain.
 Serangga seperti anai-anai membantu dlm
proses pembentukan tanah dan lubang yg
digali oleh beberapa jenis serangga akan
memperbaiki pengudaraan tanah.

47. Lebah (pendebungaan)

48. Kumbang kura-
kura

49. Kesan Berbahaya Serangga:
 Serangga yang merosakkan tanaman biasanya
mempunyai struktur mulut yang tertentu.
 Serangga mulut menggigit dan mengunyah akan
merosak bahagian tumbuhan spt daun, btg, akar
dan buah dgn memakan tisu tumbuhan dan
meninggalkan tanda berlubang-lubang pd
bahagian yg diserang. Batang akan patah dan
berlubang.
 Serangga yg mempunyai mulut mencucuk dan
menghisap akan mengambil cecair tumbuhan
dan menyebabkan bahagian itu layu atau
mempunyai tanda tisu mati.

50. Bentuk-bentuk mulut serangga
antena
Mata kumpuan
Mata ringkas
Labrum dinaikkan
Mandibel
palpa
Mulut jenis menggigit dan mengunyah

51. Bentuk-bentuk mulut serangga
ringkas
Probosis ki depan

52. Kesan Berbahaya Serangga: (samb...)
 Serangga bukan sahaja meninggalkan
tanda kerosakan tertentu kepada tanaman
ttp bagi serangan yg teruk blh
menyebabakan pertumbuhan tanaman
terbantut.
 Cth: Bena perang adalah perosak padi yg
paling bahaya kerana mempunyai
keupayaan membiak yg tinggi dsan boleh
menghisap cecair sap dgn banyaknya atau
menyekat aliran zat makanan.

53. Bena perang
Kumbang

54.  Serangan yg teruk blh mengakibatkan
pertumbuhan padi terbantut dan daun
padi bergulung kekeringan seperti
terbakar .
 Daun tumbuhan akan kehilangan
sebahagian besar lai daun. Akar mungkin
reput akibat kemasukan perosak
sekunder.

55. 6. NEMATOD
- Sejenis cacing yg mempunyai badan
bulat, panjang dan tidak bersegmen.
- Tiada kaki tetapi blh dipindahkan ke
kawasan lain melalui aliran air tanah.
Bukan semua nematod adalah
perosak tanaman kerana sebilangan
nematod hidup bebas dan
membantu dlm penguraian sisa
tumbuhan dan haiwan.

57. Kesan Bermanfaat Nematod:
 Nematod yg hidup bebas dlm tanah
menggunakan bahan organik sebagai
bahan makanan.
 Oleh itu, jenis nematod ini membantu dlm
penguraian sisa tumbuhan dan haiwan.
 Beberapa nematod berpotensi digunakan
sebagai agen pengawal serangga kerana
blh menyerang belalang dan rama-rama
 Nematod lain pula menggunakan bakteria
dan kulat sebagai sumber makanan.
 Ada juga nematod yg blh menyerang
nematod yg lain.

58. Beberapa jenis nematod tanaman

59. Meloidogyne sp

60. Struktur kepala nematode

61. Kesan Berbahaya Nematod:
 Nematod yg menyerang tnman biasanya
mempunyai struktur yg menyerupai jarum
di bahagian mulutnya yg dinamakan
Stilet (digunakan utk menebuk tisu
tumbuhan supaya blh menghisap cecair
dari tisu itu)
 Nematod yg menjadi parasit kpd
tumbuhan akan menghisap cecair drpd
bahagian daun, btg, akar atau bebawang
tumbuhan mengikut spesies nematod.

62. Stilet nematode

63.  Mengeluarkan telur yg banyak sewaktu
menyerang tumbuhan
 Telur sesetengah spesies nematod blh hidup
lama dlm tanah dan blh menetas apabila
keadaan yg bersesuaian wujud.
 Nematod yg menyerang tanaman blh dikelaskan
seperti berikut:
i. Nematod bengkak akar
ii. Nematod berpilin
iii. Nematod berbentuk buah pinggang
iv. Nematod akar padi

64.  Nematod merosakkan tnman secara
menghisap cecair drpd tanaman sehingga
pertumbuhan tanaman terganggu.
 Aktiviti ini akan menghasilkan tanda pada
bahagian yg diserang.
 Rembesan drpd sesetengah jenis nematod blh
menyebabkan pertumbuhan luarbiasa pada
bahagian tanaman yg diserang itu.
 Apabila nematod menyerang tanaman,
bahagian yg diserang akan mempunyai
tanda-tanda:
a. Reput (tanda reput pd akar dirosakkan)
b. Pertumbuhan luar biasa spt terbentuknya
bonggol atau benjolan akar dan
terhasilnya banyak cabaran pada akar.
 Kecederaan pada bahagian yg diserang.

65. 7. HAIWAN LAIN:
 Burung biasanya merosakkan hasil tanaman dgn
cara memakannya.
 Siput babi keluar pd waktu malam dan memakan
bahagian tumbuhan yg muda.
 Tikus dan tupai (kumpulan rodensia) sering
terdapat di kawasan penanaman. Merosakkan
tanaman dgn cara menebuk dan menggigit.
 Hama tidak tergolong dlm serangga tetapi
tergolong dlm kumpulan yg ahlinya termasuklah
labah-labah, cengkenit dan kala jengking. Hama
sangat halus dan mempunyai empat pasang
kaki.

66. Kesan Bermanfaat Beberapa
Jenis Haiwan:
 Beberapa jenis haiwan telah digunakan utk
mengawal perosak tanaman.
 Ular senduk dan burung hantu digunakan
untuk mengawal populasi tikus di ladang kelapa
sawit.
 Burung gagak telah digunakan utk mengawal
ulat kopi.
 Kelawar blh membantu dlm pendebungaan
bunga durian.

67. Pollination by animals
Pollination by a
Lesser long-nosed bat
Owl (Leptonycteris curasoae)
Pollination by a bee
Pollination by a hummingbird

69. Kesan berbahaya beberapa Jenis
Haiwan:
 Kerosakan oleh haiwan mamalia (tikus, tupai dan
musang) blh menyebabkan kerugian kpd peladang.
 tikus (koko, padi dan kelapa sawit)
 tupai dan musang (buah-buahan)
 Dua haiwan moluska (lintah bulan dan siput babi)
 Keluar waktu malam dan merosakkan tanaman secara
memakan tisu daun atau batang tanaman.
 Hama ialah haiwan araknid yg sangat halus.
 mempunyai 4 pasang kaki dan suka memakan bahagian
bawah daun muda (daun yg diserang akan bergulung
dan menjadi kecil)
 serangan teruk menyebabkan daun gugur.
 Hama teh kuning ialah hama yg paling penting.

70. Tikus

72. hama pada ayam (newcastled)

73. Kesan Berbahaya beberapa Jenis
Haiwan:
Burung – kerosakan secara memakan anak benih yg
sedang membesar di tapak semaian atau bijirin yg
sedang masak.
Haiwan Ternakan – kerosakan tanaman jika tidak dikawal
rapi.
Haiwan liar – gajah ( pijak pokok getah muda dan
mencabut pokok kelapa sawit muda)
Babi hutan – mencabut anak benih getah dan kelapa
sawit dan memakan akarnya.
Rusa – makan pucuk dan daun muda tnman getah dan
mencederakan kulit pokok getah dan merosakkan
batang anak benih.
Landak mengunyah pangkal dan pucuk pokok kelapa
sawit muda.

74. Phylum Mollusca
lintah bulan

75. TA HA P PE NGA WA LA N
PE ROS A K :
 Biasanya kerosakan yang disebabkan oleh perosak
tidak begitu ketara jika bilangan perosak tidak
banyak.
 Masalah akan timbul apabila populasi serangga
meningkat ke paras lebih tinggi mengakibatkan
hasil tanaman tidak dapat diperolehi lagi.
 Tindakan paling cepat dan mudah utk mengawal
perosak ialah dengan menggunakan racun kimia
tetapi amalan ini tidak memuaskan kerana blh
menyebabkan pencemaran persekitaran serta
meningkatkan kos penyelenggaraan tanaman.
 Pendekatan yg lebih berkesan adalah dengan
menentukan bilakah masa yg sesuai utk kita
bertindak.

77. TA HA P PE NG A WA LA N PE ROS A K:
 Jika populasi perosak tidak begitu tinggi dan
kerosakan yg berlaku masih tidak ketara maka
tindakan kawalan blh ditangguhkan.
 Bilakah masa yg sesuai utk kita
bertindak????
 Perosak yang menyerang tanaman perlu dikawal
apabila populasi perosak tersebut telah sampai
ke aras genting.
 Masa utk memulakan kawalan perosak blh
ditentukan dengan melakarkan graf perubahan
populasi perosak dan kemudian membuat
analisis ke atas graf tersebut.
 Beberapa paras populasi perosak ditetapkan
pada graf itu.

78. Aras kecederaan
ekonomi
Populasi perosak
Aras Ambang
ekonomi
Aras Keseimbangan Am
Masa

79. Paras populas i
 Paras populasi adalah seperti berikut:
 Aras keseimbangan perosak (am) – aras
populasi perosak yg telah distabilkan
mengikut interaksi dengan keadaan
persekitaran.
 Aras Ambang ekonomi – aras populasi
perosak yg menentukan masa utk
melakukan kawalan.
 Aras kerosakan (kecederaan) ekonomi
– aras populasi terendah yang blh
menyebabkan kerugian.

80. KA E DA H PE NG A WA LA N PE ROS A K
Pengurusan
Perosak
Bersepadu
Kaedah
Kaedah Biologi
Fizikal
Perosak dan
Organisma
Pembawa Penyakit
Kaedah Kaedah
kultur Kimia
Kawalan
Undang-undang

81. 1. Kawalan Fizik
 Melibatkan penggunaan halangan fizikal
utk mencegah perosak drpd menghinggapi
tanaman.
 Pengumpulan perosak secara mekanikal
turut terlibat.

82. Kaedah Kawalan Fizik
KAEDAH CIRI-CIRI
Sekatan - penggunaan jaring kalis serangga. Kaedah
Mekanik ini berkesan dalam penanaman kubis
kerana berjaya mengawal populasi rama-
rama Plutella xylostella.
- Kaedah ini sangat popular kerana:
• Kos yang rendah
• Mengurangkan penggunaan racun
sebyk 30 – 70%.
• Cahaya dapat dikurangkan
sebanyak 12%.
• Sesuai utk semua sayuran berdaun
serta sayuran temperat.

83. Plutella xylostella

84. Plutella xylostella

87. Kaedah Kawalan Fizik
KAEDAH CIRI-CIRI
Sekatan - Berdasarkan tingkahlaku perosak yg
Tingkah terangsang oleh bunyi, cahaya atau bau
laku bahan kimia.
- cthnya: burung ditakutkan dgn
menggunakan orang-orangan atau
bahan letupan.
- perangkap menggunakan bahan kimia
penarik perosak dan cahaya turut
digunakan.

91. Kaedah Kawalan Fizik
KAEDAH CIRI-CIRI
Perubahan -Melalui kaedah ini, suhu, kelembapan
Persekitaran atau kandungan oksigen
Perosak dipersekitaran perosak akan diubah.
Antara cth amalan ini ialah:
b. memaksa perosak keluar dari lubang
persembunyian dengan
menggunakan air atau asap.
c. Meninggikan suhu antara 52oC hingga
54oC untuk membunuh serangga
perosak barang simpanan.
d. Menyimpan bijirin di dalam bekas
kedap udara.

93. 2. Kawalan Kultura
 merupakan cara pengawalan perosak
yang merangkumi amalan-amalan tanpa
menggunakan bahan kimia untuk
mengawal perosak.
 Antara amalan yang termasuk dalam
kawalan ini ialah pemugaran tanah,
menggilirkan tanaman, menggunakan
varieti resistan, penanaman campuran serta
amalan penanaman yang baik.
 Kaedah ini berperanan mengganggu
perkembangan atau kitaran hidup perosak.
Gangguan ini termasuk menyekat perosak
daripada sumber makanannya dan
mendedahkan perosak kepada keadaan
yg tidak sesuai.

94. Kaedah kawalan kultura
KAEDAH CIRI-CIRI
Pemugaran -Perosak akan terdedah kepada cahaya
tanah matahari terik.
-Perosak akan terdedah kepada pemangsa
seperti burung
-Perosak akan mati apabila terkena alat
pemugar
Menggilirkan -Cara ini berkesan untuk:
tanaman •Perosak yang mempunyai perumah
khusus
•Perosak mati apabila hilang punca
makanan kesan mengubah jenis
tanaman

95. TANAMAN GILIRAN
Sayur Daun
Sayur Sayur ubi atau akar
Buah /
bunga
Sayur kekacang

96. Kaedah kawalan kultura
KAEDAH CIRI-CIRI
Varieti Banyak jenis tanaman resistan apabila
resistan mencapai peringkat kematangan –
sangat berkesan dan secara langsung
mengurangkan penggunaan racun
perosak.
Varieti terbaru padi – resistan terhadap
bena perang – membantu
mengurangkan kesan kerosakan dan
menyekat populasi dan penyebaran
penyakit.
Varieti baru ini juga membantu
meningkatkan kepelbagaian genetik
dalam sesuatu ekosistem.

97. Kaedah kawalan kultura
KAEDAH CIRI-CIRI
Penanaman -Pelbagai tanaman yang ditanam
campuran disesebuah kawasan akan
menyebabkan bekalan makanan
menjadi terhad kepada perosak.
-Menanam tanaman penolak
(repellant)
-Penanaman campuran juga
menggalakkan kewujudan lebih
banyak pemangsa.

98. Kaedah kawalan kultura
KAEDAH CIRI-CIRI
Amalan Merujuk kepada penggunaan bijibenih yg
penanaman bersih dan bebas drpd penyakit,
penanaman mengikut jarak yang
yang baik
sesuai dan amalan menjaga
kebersihan kawasan ladang dengan
membuang sisa-sisa yg mungkin
melindungi perosak.
Melalui cara ini, tanaman yg lebih sihat
akan dihasilkan dan mampu bertahan
drpd penyakit ataupun perosak.

99. 3. Kawalan B iologi
 Ditakrifkan sebagai penggunaan organisma
spet parasit, pemangsa dan patogen secara
sengaja untuk mengurangkan populasi
perosak.
 Kawalan biologi bermula dengan pengenalan
musuh semulajadi perosak dan diikuti kajian
tentang perumah musuh semulajadi.
 Setelah agen kawalan biologi dikenalpasti
tidak menyerang tanaman yg perlu dilindungi,
agen itu blh dibawa masuk ke kawasan
tersebut.

100. 3. Kawalan Biologi
AGEN KAWALAN UNTUK MENGAWAL
BIOLOGI
Tebuan Larva rama-rama Plutella xylostella di kebun
Cortesia plutella sayur.
Bakteria Larva dan rama-rama di kebun sayur
Bacillus thuringiensis
Burung hantu dan Tikus di ladang kelapa sawit dan sawah
ular senduk
Pokok bunga tahi Beberapa jenis nematod
ayam (tagetes sp)
dan rembesan
asparagus
Semut hitam koko Perosak lengai koko (kepinding nyamuk)

101. Grasshopper killed by a fungal
pathogen

102. grasshopper killed, probably
by a bacterial pathogen

103. Kebaikan dan kelemahan kawalan biologi.
KEBAIKAN KELEMAHAN
1. Mengurangkan 1. Perosak tidak dapat dihapuskan
masalah kesemuanya.
pencemaran alam 2. Pemangsa dibawa masuk mungkin
sekitar kesan drpd menyerang organisma lain yang
penggunaan racun bermanfaat.
kimia 3. pemangsa tidak dapat mengawal
2. Selamat digunakan semua prosak di sesuatu kawasan.
oleh petani 4. Bilangan perosak lain mungkin meningkat
3. Mengurangkan kos dan menjadi lebih serius kerana kurang
pengurusan perosak persaingan drpd perosak yg dikawal.
untuk suatu 5. Teknik pembiakan dan penyebaran
jangkamasa yang musuh semulajdi yang khusus diperlukan.
panjang 6. Ekosistem, ekologi dan tabiat perosak
dan pemangsa perlu diketahui terlebih
dahulu.
7. Kesan kawalan mengambil masa yang
lama.

104. 4. Kawalan Kimia
 Kaedah yg paling digemari kerana
memberi kesan yg cepat.
 Keberkesanan racun dapat dilihat
apabila perosak-perosak dapat
dihapuskan.
 Masalah timbul – racun kimia
digunakan secara keterlaluan –
terdapat perosak yg menjadi kebal
terhadap racun-racun itu.
 Pencemaran persekitaran berlaku.

105. Pengelasan jenis racun perosak mengikut cara
tindakan
JENIS CIRI-CIRI CONTOH
RACUN
Racun Perut - Racun yang berbentuk cecair, - racun serangga spt
cecair, serbuk, bintil atau malathion
umpan ini membunuh - Racun tikus spt zink
apabila dimakan oleh fosfida dan warfarin
perosak.
- digunakan sbg
umpan/sembur.
Racun - Racun ini membunuh apabila - racun serangga spt
Sentuh terkena perosak, memasuki karbaril, heptaclor
sistem peredaran darah, dan BHC
sistem pernafasan perosak - Racun kulat yg
atau mengganggu sistem mengandungi
saraf. kuprum dan raksa
- Digunakan dlm bentuk - racun rumpai spt
semburan kabus paraquat

106. Pengelasan jenis racun perosak
mengikut cara tindakan
JENIS RACUN CIRI-CIRI CONTOH
Racun Sistemik Bahan kimia ini akan meresap - Racun kulat spt
melalui sistem vaskular benomil
tumbuhan ke arah daun dan - racun serangga
bahagian tumbuhan spt dimetot dan
menyebabkan tanaman furadan
beracun kepada perosak
Racun Pawasap Racun dalam bentuk wasap ini - Metil bromida,
(fumigasi) membunuh perosak yg kloropikrin,
tersedut masuk ke dalam natrium fluorida
sistem respirasinya dan vapam

107. Kelebihan dan keburukan kawalan kimia
KELEBIHAN KELEMAHAN
- Mudah digunakan - mencemarkan alam sekitar
- Berkesan dengan cepat - mencederakan tisu
- Dapat digunakan pada bila- - Berkemungkinan membunuh
bila masa pemangsa
- Mudah didapati di pasaran - mewujudkan perosak yg
- Banyak jenis perosak dapat resistan terhadap racun
dikawal kerana tindakannya - meninggalkan kesan bau dan
yang luas. rasa pada hasil tanaman.

108. LANGKAH KESELAMATAN APABILA
MENGGUNAKAN RACUN KIMIA
 Gunakan racun kimia yg paling sesuai dgn sesuatu
jenis perosak.
 Baca maklumat yg terdapat pada setiap bungkusan
atau botol racun.
 Sukat kadar racun yang hendak digunakan dengan
tepat.
 Periksa keadaan semua bahagian penyembur
sebelum menggunakannya.
 Jangan sentuh, hidu atau merasa racun kimia.
 Gunakan kayu atau benda lain yg sesuai untuk
membancuh racun kimia (JANGAN GUNAKAN
TANGAN UNTUK MEMBANCUH BAHAN KIMIA)

112. Fungicide-treated seed corn
Fungicide-treated seed corn plots stay green and healthy
longer than untreated plots.

113. fungicide

115. LANGKAH KESELAMATAN APABILA
MENGGUNAKAN RACUN KIMIA
 Jangan makan atau minum semasa membancuh atau
menyembur racun.
 Pakai pakaian pelindung yang sesuai
 Bersihkan semua alat sebelum atau selepas
menggunakannya.
 Bersihkan bahagian muncung penyembur yang
tersumbat.
 Simpan racun kimia di tempat yang selamat dan
berkunci.
 Tanam semua bekas dan sisa racun
 Dapatkan rawatan doktor dengan segera sekiranya
berlaku kemalangan.

116. Aerosol Insecticide

119. Maklumat pada label racun kimia
i. Maklumat tentang tarikh luput
ii. Perosak sasaran
iii. Tahap keracunan kepada haiwan dan manusia
iv. Langkah-langkah keselamatan
v. Ubat penawar yg blh digunakan
vi. Gejala keracunan
vii. Pengelasan racun
viii. Bagaimana digunakan
ix. Cara menyediakan ramuannya dan alat yg perlu
x. Cara menyimpan atau menghapuskan racun
xi. Jenis pakaian keselamatan yg perlu
xii. Kadar penggunaannya

120. 5. KAWALAN CARA UNDANG-UNDANG
 Kaedah penguatkuasaan undang-undang
hanya berkesan utk mengawal perosak
atau penyakit yang blm wujud sahaja.
 Utk mengekang perebakan perosak dan
penyakit yg sedia ada pendekatan
kuarantin diamalkan.
 Keberkesanan kaedah ini bergantung
kpd penguatkuasaan undang-undang
yang ditetapkan.

121. Kawalan cara undang-undang
KAEDAH
Kuarantin Penghapusan
-Bahan tumbuhan yang -Kaedah ini penting dlm
dibawa masuk dari luar negara mengawal penyakit hawar
harus diperiksa terlebih dahulu daun pokok getah dari Amerika
dan disahkan bebas drpd Syarikat. Bahagian tumbuhan
perosak atau penyakit. yang berpenyakit dikeluarkan
dan dihapuskan.
-Cara ini berkesan untuk
menghapuskan penyakit lengai
hitam koko yg disebabkan oleh
kulat phytophora palmivora.

122. Kawalan cara undang-undang
KAEDAH
Peraturan Pensijilan
-Peraturan yang -Bijibenih dan bahan tumbuhan
dikuatkuasakan oleh Akta yg dibawa masuk perlu
Kuarantin Tumbuhan 1976 dan mendapat sijil yg
peraturan Kuarantin Tumbuhan mengesahkannya bebas drpd
1981. penyakit sebelum digunakan.
-Akta Racun Makhluk Perosak
1974 pula menetapkan
peraturan bagi kedai-kedai
yang menjual dan menyimpan
racun makhluk perosak.

123. 6. KAWALAN PEROSAK BERSEPADU
 adalah satu pendekatan sistem pengurusan
yang melibatkan penggemblengan beberapa
kaedah kawalan perosak ke arah
mengurangkan kerosakan tanaman.
 Musuh semulajadi digalakkan bertambah di
samping menjalankan kawalan secara kultur.
 Bahan kimia juga digunakan secara terkawal
supaya tidak mencemarkan alam sekitar.
 Pendekatan ini menggalakkan petani
mengguna pakai prinsip ekologi dalam
pengurusan ladang di samping
mengoptimumkan penggunaan sumber
melalui pengurusan ekosistem yang cekap
dan berkesan

124. Kawalan Perosak Bersepadu
 Musuh semulajadi memainkan peranan dalam
mengawal populasi perosak.
 Petani perlu didedahkan tentang kepentingan musuh
semulajadi dalam pengawalan serangga perosak
supaya racun perosak hanya digunakan apabila
perlu.
 Kaedah pengurusan perosak bersepadu melibatkan
penggunaan pelbagai jenis kaedah kawalan secara
teratur dan saling melengkapi spt:
i. Penggunaan varieti yang resistan
ii. Amalan kultur
iii. Pemantauan dan ramalan perosak
iv. Kawalan biologi
v. Penggunaan kimia secara bijaksana

125. Masalah yang dihadapi untuk
melaksanakannya:
1. Pengetahuan tentang ekologi perosak masih
kurang.
2. Petani keberatan untuk menerima pakai kaedah
ini.
3. Keberkesanan kawalan ini tidak dapat dilihat
dengan segera.
4. Teknik membiakkan musuh semulajadi perosak
turut menimbulkan masalah.
5. Petani kurang berpengetahuan.