โดย ผศ.ดร.วรารัก เฉลิมพันธุศักดิ์ อาจารย์ประจำสาขาวิชารัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ภายใต้การสนับสนุนของโครงการคลังปัญญาเพื่ออภิวัตน์ประเทศไทยในยุคบูรพาภิวัตน์ วิทยาลัยรัฐกิจ มหาวิทยาลัยรังสิต สนใจติดตามคลิปวีดีได้ที่ : https://www.youtube.com/watch?v=u9n5I_ofsiE สนใจรายละเอียดโครงการฯเพิ่มเติมได้ที่ Wepsite : http://www.rsu-brain.com Facebook Fanpage : https://www.facebook.com/thinktankrsu?ref=hl

1. 1
สถาบันคลังปญญาดานยุทธศาสตรฯ
วิทยาลัยรัฐกิจ มหาวิทยาลัยรังสิต
ดร. วรารัก เฉลิมพันธุศักดิ์
อาจารย์ประจําสาขาวิชารัฐศาสตร์
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
ฉบับที่ 6 : เดือน มิถุนายน พ.ศ. 2558
ผู้ติดตามสรุปความเคลื่อนไหวและแสดงความเห็น

2. EAST ASIA MONITOR
กลางปีนี้จีนเผชิญความตึงเครียดค่อนสูง ตั้งแต่โศกนาฏกรรมเรือท่องเที่ยว The Eastern Star
(เส้นทางนานกิง-ฉงชิ่ง) ของ Chongqing Eastern Shipping Corporation ตะแคงและพลิกควํ่าในเวลาแค่ 2
นาทีกลางแม่นํ้าแยงซีเกียงในเขตมณฑลหูเป่ย (Hubei) หลังเผชิญพายุไซโคน (ความเร็ว 130 กม./ชม.) เป็น
เหตุให้ผู้โดยสารวัยเกษียณ (50-80 ปี) เกือบ 400 ชีวิตต้องสิ้นสูญและอีกกว่า 100 ชีวิตขึ้นบัญชีสูญหาย มี
ผู้รอดชีวิต 14 คน รวมทั้งกัปตันและหัวหน้าวิศวกร แม้ทางการจะพยายามระดมความช่วยเหลือผู้ตามแนว
ชายฝั่งไปไกลถึงเขตมณฑลหูหนาน (Hunan) และเจาะท้องเรือเพื่อค้นหาผู้รอดชีวิต รวมถึงการผลักดันให้
บริษัทประกันภัยที่เกี่ยวข้อง (PICC Property and Casualty, Ping An Insurance Group และ China Life
Insurance) เร่งระดมจ่ายค่าสินไหม เพื่อช่วยเหลือครอบครัวผู้ประสบภัย แต่ยังยากที่จะบรรเทาความโกรธ
แค้นของผู้คนที่ตั้งคําถามว่า เหตุใดจึงไม่ส่งสัญญาณเตือนภัย และเหตุใดจึงไม่มีการเข้าทอดสมอเมื่อมีการ
เตือนภัย0
1
ความตึงเครียดข้างต้นเกิดขึ้นท่ามกลางช่วงบรรยากาศการรําลึก 26 ปีกรณีที่จัตุรัสเทียนอันเหมิน ซึ่ง
จัดที่ฮ่องกง แม้ปีนี้จะมีผู้เข่าร่วมน้อยกว่าสถิติของปีที่แล้ว (180,000 คน) แต่แรงกดดันจากบรรยากาศการตั้ง
คําถามถึงการปฏิรูปการเมืองยังคงดําเนินมาจนถึงช่วงกลางเดือน ที่รัฐสภาฮ่องกงไม่อาจผ่านกฎหมายเพื่อให้
ชาวฮ่องกงสามารถเลือกผู้บริหารของตนได้โดยตรง การลงมติครั้งนี้จึงเป็นการให้คําตอบต่อ The Umbellar
Revolution ว่า แม้ท้ายที่สุดนั้นชาวฮ่องกงจะลงคะแนนเลือกผู้บริหารของตนเองได้ แต่ต้องเป็นการเลือกจาก
กลุ่มรายชื่อที่ปักกิ่งสนับสนุนเท่านั้น1
2
ช่วงนี้กระแสการปิดกั้นการตั้งคําถามต่อสังคมเริ่มปรากฏชัดขึ้นอีก
จากกรณีการควบคุมตัวนักเคลื่อนไหวด้านสิทธิมนุษยชน แม้จะไม่ใช่ประเด็นที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับ
การเมือง แต่เป็นเรื่องของสิทธิสตรีที่ถูกล่วงละเมิดทางเพศ และการเรียกร้องด้านปัญหาสาธารณสุข กับกรณี
1
Tom Philipps (2/6/2015) ‘Anger and resignation at scene of Chinese cruise ship sinking’ The Guardian
Retrieved from http://www.theguardian.com/world/2015/jun/02/anger-and-resignation-at-scence-of-chinese-
cruise-ship-sinking (3/6/2015), ‘Insurers rush to site of ship capsized on Chinas Yangtze’ (3/6/2015) Reuters
Retrieved from http://www.reuters.com/article/2015/06/03us-china-ship-insurance-
idUSKBN0OJ0A120150603 (3/6/2015), John Rumwich and Megha Rajagopalan (4/6/2015) ‘Death toll from
capsized China ship rises to 65, families demand answers’ Reuters Retrieved from
http://www.reuters.com/article/2015/06/04/us-china-ship-idUSKBN0OH3LU20150604
2
‘Massive Tiananmen Square anniversary vigil planned in Hong Kong’ The Guardian Retrieved from
http://www.theguardian.com/world/2015/june/04/massive-tiananmen-square-anniversary-vigil-planned-in-
hong-kong (4/6/2015), ‘Hong Kong government set to reveal political reform’ (17/6/2015) BBC Retrieved from
http://www.bbc.com/news/world-asia-china-33159341 (17/6/2015), ‘Hong Kong government debates divisive
political reforms’ (17/6/2015) BBC Retrieved from http://www.bbc.co,/news/world-asia-china-33159341
(18/6/2015)

3. การเรียกร้องสิทธิให้กับผู้ติดเชื้อ HIV3
แม้กระนั้นก็ตามศิลปินนักวิพากษ์สังคมนามอย่าง Ai Weiwei ก็ได้
ตอบรับการแสดงผลงานโลหะนํ้าหนักราว 90 ตันกับ Royal Academy Art ที่ลอนดอน โดยที่ชิ้นงานคือเหล็ก
คุณภาพตํ่า อันเป็นเศษซากของโรงเรียนประถมหลายแห่งที่ถล่มลงมาและคร่าชีวิตนักเรียนจํานวนมากจาก
เหตุแผ่นดินไหวครั้งใหญ่ที่เสฉวนเมื่อ ค.ศ. 20083
4
ราวกับจะช่วยตั้งคําถามและทดสอบความจริงใจและ
จริงจังในการแก้ปัญหาคอร์รัปชั่น ที่หน่วงรั้งการปฏิรูปสังคมจีน
ตั้งแต่ช่วงกลางเดือนเช่นกันที่มิติเรื่องราวด้านความมั่นคง ไม่เพียงไม่จางลง แม้ทางการปักกิ่งจะได้
ประกาศใกล้ปิดฉากการการถมทรายเพิ่มพื้นที่ในทะเลจีนใต้หลังจากขยายพื้นที่โดยรวมกว่า 1,500 เฮกตาร์
(พื้นที่ซึ่งอาจใช้ประโยชน์ทางการทหารอยู่ในราว 3,000 ตรม.) แต่กลับดูจะได้รับความสนใจเพิ่มเมื่อจีน
ประกาศแผนการสร้างฐานทัพทางทะเลขนาดใหญ่ขึ้นที่เมืองเหวินโจว (Wenzhou) มณฑลเจอเจียง
(Zhejiang) ในพื้นที่ขนาด 500,000 ตรม. โดยจะสร้างท่าเทียบเรือความยาวขนาด 1,200 เมตร เพื่อให้สามารถ
รองรับเรือได้ไม่ตํ่ากว่า 6 ลํา โรงเก็บเครื่องบิน และศูนย์ฝึกปฏิบัติการ โดยฐานทัพใหม่ใกล้เกาะเซนคาคุ
(Senkaku) แห่งใหม่นี้มีมูลงบประมาณอยู่ที่ระดับ 3.34 พันล้านหยวน4
5
ท่าทีดังกล่าวได้กระตุ้นให้เกิดวิวาทะ
จากฝ่ายการทหารของสหรัฐอเมริกาในเรื่องของการประเมินกําลังศักยภาพของกองทัพจีน โดยมักจะมุ่งเน้น
ไปยังประเด็นที่ว่า แม้จีนจะขยายฐานในเชิงปริมาณและเพิ่มระดับขีดความสามารถทางเทคโนโลยี แต่ยังมี
ช่องว่างจากสหรัฐอเมริกาอยู่ไม่น้อย (แต่ก็ใช่ว่าจะห่างชั้นกันมากมาย) แม้กระนั้นก็ตาม ฝ่ายหลังก็ไม่อาจ
ประมาทได้โดยเฉพาะเมื่อจีนเริ่มสนใจอย่างจริงจังในการพัฒนาเทคโนโลยีด้านอวกาศ5
6
สิ่งที่ไม่อาจมองข้ามก็คือ ในกลเกมความสัมพันธ์ระหว่างมหาอํานาจทั้งสองใช่ว่าจะเสนอแต่ภาพ
ของความตึงเครียด เพราะช่วงปลายเดือนนี้ทั้งได้ร่วมเจรจาทวิภาคระดับรัฐมนตรีภายใต้กรอบการเจรจาทาง
เศรษฐกิจและยุทธศาสตร์ (Strategic and Economic Dialogue: S&ED) ที่แม้จะมีความตึงเครียดจากเรื่องราว
3
Tom Philipps (15/6/2015) ‘Fears of new crackdown as China holds two former members of right group ’ The
Guardian Retrieved from http://www.theguardian.com/world/2015/jun/15/china-detains-two-former-
members-of-human-rights-group-guo-bin-yang-zhangqing (17/6/2015)
4
Mark Brown (15/6/2015) ‘Ai Weiwei’s RA show to house weighty remnants from Sichuan earthquake’ The
Guardian Retrieved from http://www.theguardian.com/artanddesign/2015/jun/15/ai-weiwei-ra-show-
sichuan-earthquake-chinese-artist-steel-roods (17/6/2015)
5
Sui-lee Wee and David Brunnstrom (16/6/2015) ‘China says about to finish some land reclamation in South
China Sea’ Reuters Retrieved from http://www.reuters.com/article/2015/06/16/us-china-southchinasea-
idUSKBN0OW07L20150616 (18/62015), Takahiro Suzuki (14/6/2015) ‘China plans to build new base for
keeping an eye on Senkaku Islands’ The Japan Times Retrieved from http://the-japan-
news.com/news/article/0002218542 (18/6/2015)
6
David Axe (22/6/2015) ‘Why China is far from ready to meet the U.S. on a global battlefront’ Reuters
Retrieved from http://blogs.reuters.com/great-debate/2015/06/21/why-china-is-far-from-ready-to-meet-the-
u-s-on-a-global-battlefront/ (23/6/2015), David Alexander (23/6/2015) ‘China aims to challenge U.S. air
dominance” Pentagon’ Reuters Retrieved from http://www.reuters.com/article/2015/06/23/us-china-usa-
airforce-idUSKBN0P30BN20150623 (23/6/2015)

4. ข้างต้น เสริมทัพด้วยความกังวลจากวอชิงตันในเรื่องของความมั่นคงด้าน cyberspace แต่มูลค่าการค้า
ระหว่างกันขนาด 590 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ (สถิติเมื่อปีที่ผ่านมา) ก็ใช่จะลดระดับความสนใจได้โดยง่าย6
7
ในช่วงเวลาที่จีนประกาศความสําเร็จในการพยายามปรับกฎเกณฑ์การเงินระหว่างประเทศด้วยการจัดพิธีลง
นามในการสถาปนาธนาคารการลงทุนโครงสร้างพื้นฐานเอเชีย (Asian Infrastructure Investment Bank:
AIIB) อย่างเป็นทางการโดยมีผู้ร่วมลงนามจาก 57 ประเทศ (รวมออสเตรเลีย และเกาหลีใต้ ที่มีท่าทีไม่
ชัดเจนอยู่นาน) และยังมีการจัดอันดับให้ธนาคารสัญชาติจีนครองตําแหน่งธนาคารที่ให้กําไรสูงสุดในโลก
หลังจากเริ่มกระตุ้นให้ชาติตะวันตกหันมาทบทวนบทบาทของจีนในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 เพราะอาจจะ
หลงลืมไปว่า จีนมีบทบาทอย่างไรในการช่วยป้องกันการขยายตัวของลัทธิฟาสซิสต์ และยังกล่าวถึงเรื่องของ
ทะเลจีนใต้ว่า ชาวจีนไม่อาจผิดต่อบรรพชนด้วยการปรับสถานภาพของตนในเขตพื้นที่ดังกล่าว7
8
เดือนนี้ ความเคลื่อนไหวของญี่ปุ่ นเริ่มต้นด้วยการเดินทางเยือนอย่างเป็นทางการของผู้นํา
ฟิลิปปินส์ ซึ่งได้กล่าวถึงบทบาทของทั้งสองในช่วงเดือนที่ผ่านไปว่า เป็นผู้ที่ใช้วาจามากที่สุดในการปกป้ อง
ความมั่นคงแห่งภูมิภาคภายใต้ภัยคุกคาม (most vocal defender) ในทะเลจีนใต้ซึ่งญี่ปุ่นได้แสดงบทบาทนํา
เช่นกันในการผลักดันร่วมกับสหรัฐอเมริกาให้ที่ประชุม G-7 ที่เยอรมนีในราวกลางเดือนใส่ใจให้มากขึ้นต่อ
ความเป็นไปในทะเลจีนใต้ แทนที่จะมุ่งสนใจแต่เรื่องการขยายบทบาทและอิทธิพลของรัสเซีย8
9
แม้
ฟิลิปปินส์จะเป็นอีกหนึ่งประเทศที่ได้รับประวัติศาสตร์บาดแผลจากญี่ปุ่น แต่ในการเดินทางเยือนในครั้งนี้
ผู้นํามะนิลาได้สร้างบรรยากาศที่ผ่อนคลายด้วยการกล่าวความสัมพันธ์หลังสงครามของทั้งสองว่า ฟื้นคืน
ราวการคืนชีพของนกฟินิกซ์ เสียงที่มุ่งมองไปข้างหน้าเช่นนี้อาจช่วยส่งเสริมความมั่นใจของรัฐบาลญี่ปุ่นใน
การผลักดันกฎหมายที่จะมีผลเปลี่ยนแปลงทิศทางความมั่นคง โดยฝ่ายรัฐบาลยืนยันด้วยการอ้างการตีความ
7
David Bunnstrom (23/6/2015) ‘U.S. and China open annual dialogue with ‘candid, to-the-point’ talks’ Reuters
Retrieved from http://www.reuters.com/article/2015/06/23/us-usa-china-idUSKBN0P2256N20150623
(23/6/2015)
8
Ben Blanchard (23/6/2015) ‘China slams Western misconceptions of role in World War Two’ Reuters
Retrieved from http://www.reuters.com/article/2015/06/23/us-china-japan-idUSKBN0P30C920150623
(23/6/2015), ‘China’s banks dominate rankings for profits, strength’ Reuters Retrieved from
http://www.reuters.com/article/2015/06/28/us-banks-strength-survey-idUSKCN0P815N20150628
(29/6/2015), Brenda Goh and Koh Gui Qing (28/6/2015) ‘China-backed multilateral bank to take concrete
shape this week’ Reuters Retrieved from http://www.reuters.com/article/2015/06/28/us-asia-aiib-
idUSKBN0P801520150628 (29/6/2015), Ben Blanchard (27/6/2015) ‘China says changing position on sea
dispute would shame ancestors’ Reuters Retrieved from http://www.reuters.com/article/2015/06/27/us-
southchinasea-china-idUSKBN0P708U20150627 (29/6/2015)
9
Kentaro Nakajima and Yoshikazu Shirakawa (10/6/2015) ‘Japan led G-7 discussion about sea disputes’ The
Japan Times Retrieved from http://the-japan-news.com/news/article/0002208828 (11/6/2015)

5. ของศาลฎีกาเมื่อ ค.ศ. 1959 ว่า การใช้สิทธิป้ องกันตนเองเพื่อประกันความอยู่รอดของชาติ เป็นการกระทําที่
ไม่ขัดต่อรัฐธรรมนูญ9
10
การพยายามผลักดันกฎหมายข้างต้น เริ่มส่งผลลบต่อคะแนนนิยมที่นายกรัฐมนตรีคนปัจจุบันได้รับ
โดย Nikkei หนังสือพิมพ์ธุรกิจรายวันที่ทรงอิทธิพลของญี่ปุ่นได้เปิดเผยผลการสํารวจความคิดเห็นเมื่อช่วง
ปลายเดือนว่า ร้อยละ 40 ต่อต้านคณะรัฐมนตรีของอาเบะ ซึ่งถือว่าตํ่าที่สุดนับตั้งแต่เข้าดํารงตําแหน่งเมื่อ
เดือนธันวาคม ค.ศ. 2012 คะแนนนิยมต่อตัวชินโซ อาเบะ (Shinzo Abe) ก็ลดลงที่ระดับร้อยละ 47 ชาวญี่ปุ่น
แม้ว่าในช่วงปลายเดือนเช่นนี้รัฐบาลญี่ปุ่ นจะอนุมัตินโยบายพื้นฐานเพื่อการปฏิรูปและการบริหาร
งบประมาณและเศรษฐกิจ (Basic Policies for Economic and Fiscal Management and Reform) ซึ่งจะมีผล
ผูกพันไปจนถึงงบประมาณ ค.ศ. 2018 โดยเพิ่มสัดส่วนงบประมาณด้านความมั่นคงทางสังคมขึ้นปีละ 500
พันล้านเยน10
11
แต่การเพิ่มงบประมาณดังกล่าวก็ดูจะยังไม่สามารถบรรเทาความกังวลต่อการเพิ่มงบประมาณ
ทางการทหารและบทบาทด้านความมั่นคงของญี่ปุ่นได้ไม่มากนัก ท่ามกลางบรรยากาศการรําลึกถึงความ
พ่ายแพ้และการเสียสละชีพของทหารญี่ปุ่นที่สมรภูมิโอกินาวา ซึ่งสหรัฐอเมริกาใช้เป็นฐานในการบุกญี่ปุ่น
และปกครองอยู่จนถึง ค.ศ. 1972 ก่อนจะคืนกลับให้ญี่ปุ่น11
12
อาจนับได้ว่ายังเป็นโชคดีของญี่ปุ่นอยู่บ้างที่แรงกดดันจากความกังวลข้างต้นยังไม่ส่งผลกระทบนัก
ต่อความสัมพันธ์ระหว่างโตเกียวกับโซล ที่ครบรอบกึ่งศตวรรษในช่วงของการรําลึกที่โอกินาวา โดยที่ผู้นํา
ทั้งสองแสดงความปรารถนาที่จะเริ่มความสัมพันธ์สดใหม่ (แม้ว่าจะยังไม่มีการเจรจาทวิภาคีกันโดยตรง)
ท่ามกลางการประท้วงของกลุ่มขวาจัดในญี่ปุ่ นที่เรียกร้องให้ตัดสัมพันธ์กับเกาหลีใต้ โดยที่ในช่วง
กลางเดือนก่อนหน้านั้น เกาหลีใต้ได้ทําการประท้วงการขอขึ้นทะเบียน “แหล่งปฏิวัติอุตสาหกรรมเมติของ
ญี่ปุ่น” เป็นมรดกโลก ด้วยเหตุที่เอกสารที่ญี่ปุ่นยื่นกับ UNESCO นั้นขาดการระบุเนื้อหาว่า พื้นที่เหล่านี้คือ
แหล่งเกณฑ์และใช้แรงงานชาวเกาหลีเยี่ยงทาส โดยเฉพาะที่คันกันจิมา (Gunkanjima) หรือเกาะเรือรบ12
13
แม้
10
Mai Niimi (3/6/2015) ‘Japan, Philippines ‘defenders of stability’/ Aquino brings Diet message of regional
security cooperation’ The Japan Times Retrieved from http://the-japan-news.com/news/article/0002195853
(4/6/2015), ‘Using right of collective self-defense ‘constitutional’’ (11/6/2015) The Japan Times Retrieved from
http://the-japan-news.com/news/article/0002211054 (11/6/2015)
11
‘Japan PM Abe’s ratings slip amid doubts about his security policy’ (28/6/2015) Reuters Retrieved from
http://www.reuters.com/article/2015/06/29/us-japan-politics-abe-idUSKCN0P907W20150629 (29/6/2015),
‘Cabinet OK’s fiscal reform policies’ (30/6/2015) The Japan Times Retrieved from http://the-japan-
news.com/news/article/0002256682 (2/7/2015)
12
‘Japan marks Battle of Okinawa anniversary’ (23/6/2015) BBC Retrieved from
http://www.bbc.com/news/world-asia-33229432 (23/6/2015)
13
Ju-Min Park and Kiyoshi Takenaka (22/6/2015) ‘South Korea, Japan mark 50 years of ties with push to
overcome strains’ Reuters Retrieved from http://www.reuters.com/article/2015/06/22/us-southkorea-japan-
idUSKBN0P206720150622 (23/6/2015), Takeo Miyazaki (10/6/2015) ‘Japan rejects ROK compromise plan for
now’ The Japan Times Retrieved from http://the-japan-news.com/news/article/0002211068 (11/6/2015)

6. มิติด้านสังคม-วัฒนธรรม ดูอาจจะยังไม่ลงตัวมากนัก แต่มิติดังกล่าวกลับช่วยผ่อนคลายทิศทางความสัมพันธ์
ระหว่างปักกิ่งกับโตเกียวตั้งแต่ช่วงต้นเดือน เมื่อ Stand By Me ภาพยนตร์ animation จากซีรี่ย์ Doraemon ไม่
เพียงได้รับอนุญาตให้ลงโรงฉายในจีน (ภาพยนตร์เรื่องแรกที่ได้รับสิทธิดังกล่าว หลังเกิดกรณีตึงเครียด
ระหว่างกันตั้งแต่ ค.ศ. 2012) แต่ยังกอบโกยความนิยมและกําไรมหาศาลจากชาวจีน จนทําลายสถิติ(รายได้
วันเดียว)ที่ Kang Fu Panda 2 จากสหรัฐอเมริกาเคยทําไว้13
14
แม้ช่วงต้นเดือนความเป็นไปบนคาบสมุทรเกาหลีดูจะผ่อนคลายจากความร่วมมือระหว่าง
เปียงยางกับโซลในการขุดสํารวจแหล่งโบราณสถานมานโวแด (Manwodae) ซึ่งเป็นที่ตั้งพระราชวังสมัย
ราชวงศ์โครยอ (Koryo Dynasty) ในเมืองแกซองทางฝั่งเกาหลีเหนือ ที่ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลก
เมื่อ ค.ศ. 2013 แม้โครงการความร่วมมือระหว่างกันจะเริ่มตั้งแต่ ค.ศ. 2007 แต่ได้ถูกตัดงบประมาณในสมัย
ของประธานาธิบดี ลี มยอง-บัค (Lee Myung-buk) ในอีกหนึ่งปีถัดมา โดยทั้งสองฝ่ายจะร่วมกันทํางานเป็น
เวลา 40-60 วันต่อปี และยังมีแนวโน้มว่า ทั้งสองฝ่ายจะสานสัมพันธ์ผ่านการส่งเสริมกิจกรรมด้านการกีฬา
ระหว่างกันให้มากขึ้น14
15
หลังจากนั้นความเคลื่อนไหวที่น่าสนใจได้กระจุกตัวอยู่ที่เรื่องการแพร่ระบาดของโรคอาการ
ทางเดินหายใจตะวันออกกลาง (Middle East Respiratory Syndrome: MERS) หลังการเสียชีวิตของผู้ป่วยราย
แรกซึ่งเป็นชายวัย 68 ปี ซึ่งเพิ่งเดินทางกลับจากตะวันออกกลาง ซึ่งถือเป็นการเสียชีวิตของผู้ติดเชื้อนอกเขต
ตะวันออกกลางเป็นครั้งแรกหลังจากที่กลุ่มอาการดังกล่าวซึ่งมากจากเชื้อไวรัสตระกูลเดียวกับ SARS เป็นที่
รู้จักเมื่อ ค.ศ. 2012 การแพร่กระจายตัวอย่างรวดเร็วและอัตราการเสียชีวิตที่ค่อนข้างสูง (ร้อยละ 38) ทําให้
หลายดินแดนโดยเฉพาะฮ่องกงเตือนภัยและขอให้ระงับการเดินทางเข้า-ออกจากเกาหลีใต้ ธนาคารกลาง
เกาหลีใต้ถึงกลับออกมาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจล่วงหน้าด้วยการลดอัตราดอกเบี้ย แม้จะยังไม่มีการ
ประเมินผลกระทบทางเศรษฐกิจที่ชัดเจนจาก MERS16
ช่วงปลายเดือน ลี เจ-ยอง (Lee Jae-yong) วัย 47 ปี
14
Justin McCurry (3/6/2015) ‘Japanese robot cat Doraemon helps ease diplomatic tensions with China’ The
Guardian Retrieved from http://www.theguardian.com/world/2015/jun/03/japan-robot-cat-doraemon-ease-
diplomatic-tensions-with-china (3/6/2015)
15
Ha-young Choi (3/6/2015) ‘North and South Korea collaborate in excavating ancient palace’ The Guardian
Retrieved from http://www.theguardian.com/world/2015/jun/30/north-and-south-korea-excavate-ancient-
palace-kaesong (3/6/2015)
16
‘South Korea confirms five new MERS virus cases’ (3/6/2015) Aljazeera Retrieved from
http://www.aljazeera.com/news/2015/06/south-korea-confirms-mers-virus-cases-150603043603916.html
(3/6/2015), Ju-Min Park and Christine Kim (10/6/2015) ‘South Korea cut rates as MERS clouds outlook; 14 new
cases’ Reuters Retrieved from http://www.reuters.com/article/2015/06/11/us-health-mers-southkorea-
idUSKBN0OQ2U820150611 (11/6/2015), ‘South Korea reports nine new MERS cases taking total to 50’
(6/6/2015) Aljazeera Retrieved from http://www.aljazeera.com/news/2015/06/korea-reports-mers-cases-
total-50-15060604372961 (9/6/2015), ‘Hong Kong to issue res alert against travel to South Korea as Mers
spreads’ (9/6/2015) The Guardian Retrieved from http://www.theguardian.com/world/2015/jun/09/hong-
kong-to-issue-red-alert-against-travel-to-south-korea-as-mers-spreads (9/6/2015)

7. ทายาทคนสําคัญของกลุ่มซัมซุง ซึ่งเป็นผู้บริหารมูลนิธิที่ดูแลกิจการโรงพยาบาล Samsung Medical Centre
ได้ออกมาแสดงความเสียใจและกล่าวขอโทษต่อสาธารณะชนที่โรงพยาบาลดังกล่าวมีส่วนต่อการกระจาย
ตัวของ MERS เพราะผู้ป่วย 85/175 ราย เป็นผู้ป่วย ญาติ หรือพนักงานของโรงพยาบาลดังกล่าว1 6
17
สิ่งที่สังคม
เกาหลี และอาจจะรวมถึงสังคมระหว่างประเทศจับตามองต่อไปก็คือ เรื่องราวข้างต้นจะส่งผลหรือไม่
อย่างไรต่อการสืบทอดตําแหน่งผู้นํากลุ่มซัมซุงของลี เจ-ยอง
SOUTH EAST ASIA MONITOR
ช่วงต้นเดือนมาเลเซียเผชิญกับแผ่นดินไหวขนาด 5.9 ริกเตอร์ที่เกาะบอร์เนียวทางฝั่งมหาสมุทร
แปซิฟิก โดยมีจุดศูนย์กลางห่างจากโคตา คินาบาลู (Kota Kinabalu) เมืองหลวงของรัฐซาบาห์ (Sabah)
33 กิโลเมตร แรงสั่นสะเทือนทําให้เกิดดินถล่มบริเวณภูเขาคินาบาลู (Mount Kinabalu) เป็นเหตุให้นัก
ปีนเขาจากหลายชาติเสียชีวิตกว่า 10 ราย ขณะที่เรื่องราวทางฟากฝั่งมหาสมุทรอินเดียยังคงเป็น
เรื่องราวที่เกี่ยวข้องกับโรฮิงญาและการลักลอบค้ามนุษย์ โดยโครงการอรากัน (Arakan Project)
ประเมินว่า ชาวโรฮิงญากว่า 100,000 คน หรือ 1/10 ของประชากรโรฮิงญาทั้งหมดได้อพยพออกนอก
ประเทศ ด้วยความหวังว่าจะอยู่รอดปลอดภัยจนถึงชายฝั่งของอินโดนีเซีย มาเลเซีย และไทย
ช่วงต้นเดือนนี้ยังคงมีเรือที่บรรทุกผู้คนกว่า 700 ชีวิตลอยเคว้งคว้างอยู่กลางทะเลจนเรือตรวจการของ
กองทัพเรือเมียนมาร์ตามประกบนําพาเข้าสู่ชายฝั่งเมืองดาว (Maung-daw) ชิดชายแดนบังคลาเทศ ยิ่ง
ทําให้ความสนใจของนานาชาติพุ่งตรงไปที่เมียนมาร์ โดยเฉพาะเมื่อฝ่ายการต่างประเทศสหรัฐอเมริกา
ออกมากระตุ้นให้กลุ่มผู้นําเมียนมาร์พูดคุยเจรจาในเรื่องปัญหาสิทธิมนุษยชน และรับรองสิทธิพลเมือง
ของโรฮิงญา แม้สังคมนานาชาติจะคาดหวังบทบาทดังกล่าวจาก อองซาน ซูจี (Aung San Suu Kyi)
ผู้นําฝ่ายค้าน แต่กลับไร้เสียงวิพากษ์วิจารณ์หรือแม้แต่ความคิดเห็นใดจากผู้นําดังกล่าว ซึ่งเลือกจีนเป็น
เป้าหมายในการเดินทางเยือนต่างประเทศครั้งแรกในฐานะผู้นําฝ่ายค้านเพื่อเข้าพบทั้งประธานาธิบดีและ
นายกรัฐมนตรีของจีน เพื่อผลักดันให้ความสัมพันธ์และมิตรภาพขยับก้าวต่อไป แม้จีนจะยังคงกังวลต่อ
การใช้ความรุนแรงและความไม่สงบตามแนวชายแดน จนต้องส่งกองกําลังเข้าลาดตระเวน
ท่าทีข้างต้นของอเมริกายังตามด้วยคํากล่าวของ บารัค โอบามา (Barak Obama) ว่า เมียนมาร์
จําเป็นต้องยุติการแบ่งแยกกีดกันชาวโรฮิงญา หากเมียนมาร์ต้องการประสบความสําเร็จในการเปลี่ยน
ผ่านไปสู่ความเป็นประชาธิปไตย เสียงวิพากษ์จนถึงขั้นประณามเมียนมาร์ว่า ดําเนินการชําระล้างชาติ
พันธุ์ (ethnic cleansing) ชาวโรฮิงญาซึ่งมีอยู่ราว 1.1 ล้านคน จนทําให้เกิดวิกฤตผู้อพยพขึ้นในเอเชีย
ตะวันออกเฉียงใต้ กดดันให้รัฐบาลเมียนมาร์ต้องออกมาปฏิเสธว่า ปัญหาในบังคลาเทศมีส่วนสัมพันธ์กับ
17
‘Samsung heir apologises for spread of Mers by hospital his foundation runs’ (23/6/2015) The Guardian
Retrieved from http://www.theguardian.com/world/2015/jun/23/samsung-heir-apologises-for-spread-of-
mers-by-hospital-his-foundation-runs (23/6/2015)

8. เรื่องราวดังกล่าวไม่ว่าจะเป็นการเพิ่มขนาดของประชากรอย่างรวดเร็ว และกลุ่มผู้อพยพทางเศรษฐกิจ
(economic immigrants) ฉ่วย มานน์ (Shwe Mann) ประธานรัฐสภาเมียนมาร์ยังได้เขียนจดหมายเปิด
ผนึกถึงเลขาธิการใหญ่แห่งสประชาชาติ เรียกร้องให้ UN หลีกเลี่ยงการสร้างความเข้าใจผิด ซึ่งจะซํ้าเติม
ความตึงเครียดและความขัดแย้งที่มีอยู่ ปัญหาข้างนี้ยังอาจสัมพันธ์กับการลักลอบค้ามนุษย์ในเส้นทาง
เชื่อมต่อระหว่างอินโดนีเซียกับออสเตรเลีย ซึ่งตํารวจอินโดนีเซียได้แสดงหลักฐานภาพถ่ายในช่วงราว
กลางเดือนว่า สายลับออสเตรเลียได้ติดสินบนกลุ่มขบวนการลักลอบค้ามนุษย์ เพื่อถ่ายโอนผู้คนจากเรือ
ใหญ่ที่ไม่ปลอดภัยลงเรือเล็กและส่งกลับไปยังอินโดนีเซีย โดยลูกเรือของเรือเล็กดังกล่าวได้รับ
ค่าตอบแทนคนละ 5,000 ดอลลาร์สหรัฐ
นอกเหนือจากสารพันปัญหาดังกล่าวข้างต้น เรื่องราวความสําเร็จทางการศึกษาของเพื่อนบ้าน
อย่างเวียดนามที่ให้ความสําคัญกับการจัดโครงสร้างหลักสูตรความรู้ (curricula) และการลงทุนผลิตครู ที่
มุ่งมองไปข้างหน้าและมีความมุ่งมั่นในการทํางาน อาจกระตุ้นให้เราเปรียบเทียบกับความเป็นไปในบ้าน
เรา ทั้งในเรื่องของผลสัมฤทธิ์และกระบวนการที่นําไปสู่ผลสัมฤทธิ์ในรูปความสําเร็จของการได้ลําดับ
คะแนนสูงในการสอบ Pisa ซึ่งเป็นการทดสอบความรู้ของเด็กมัธยมต้นที่มีอายุ 15 ปี โดยนักเรียน
เวียดนามทําคะแนนได้สูงทั้งในเรื่องของการอ่าน การคํานวณ และวิทยาศาสตร์ ทั้งนี้การจัดโครงสร้าง
หลักสูตรความรู้ต้องเอื้อให้นักเรียนมีความเข้าใจที่ลึกซึ้งต่อแนวคิดหลัก และต้องสามารถใช้ทักษะสําคัญ
ในการเรียนรู้ได้อย่างดี
**************************************************************************
อ้างอิงรูปภาพหน้าปก :
http://ap-perspective.blogspot.com/2015/06/australia-to-become-6th-largest.html
http://www.huffingtonpost.com/maria-gabriela-brito/ai-weiweis-show-at-the-br_b_5147994.html
http://wkrn.com/2015/06/05/chinese-cruise-ship-righted-to-speed-up-search-for-missing/
http://www.tnamcot.com/content/200876
http://www.oknation.net/blog/blackcheepajornlok/2013/08/13/entry-1
https://siam-movie.com/stand-doraemon-2014-
%E0%B9%82%E0%B8%94%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%
AD%E0%B8%99-
%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%
B1%E0%B8%99%E0%B8%95/
http://www.businesskorea.co.kr/article/9412/fintech-fracas-why-did-samsung-electronics-vice-
chairman-lee-jae-yong-go-america-during
http://www.tnnthailand.com/news_detail.php?id=1813&t=news
http://www.tnamcot.com/content/tag/%E0%B9%81%E0%B8%9C%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B
8%94%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0
%B9%80%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%A2

9. ผู้อํานวยการสถาบันคลังปัญญาฯ : ศ.ดร.เอนก เหล่าธรรมทัศน์
บรรณาธิการ : น.ส.ยุวดี คาดการณ์ไกล
ผู้เขียน : ดร.วรารัก เฉลิมพันธุศักดิ์
ผู้ประสานงาน : น.ส. อนันญลักษณ์ อุทัยพิพัฒนากุล
ปีที่พิมพ์ : สิงหาคม 2558
สํานักพิมพ์ : มูลนิธิสร้างสรรค์ปัญญาสาธารณะ
ที่อยู่ติดต่อ
วิทยาลัยรัฐกิจ มหาวิทยาลัยรังสิต : 52/347 พหลโยธิน 87 ตําบลหลักหก อําเภอเมือง จังหวัดปทุมธานี 12000
โทรศัพท์ 02-997-2200 ต่อ 1283 โทรสาร 02-997-2200 ต่อ 1216
สถาบันคลังปัญญาด้านยุทธศาสตร์ฯ : อาคารพร้อมพันธุ์ 1 ชั้น 4 637/1 ถนนลาดพร้าว เขตจตุจักร กทม. 10900
โทรศัพท์ 02-930-0026 โทรสาร 02-930-0064
เพิ่มเติมได้ที่ www.rsu-brain.com