1. AD : KÜBRA SOYAD :SEYHAN
BÖLÜM : FEN BİLGİSİ
ÖĞRETMENLİĞİ
KONU ADI : HARMANLANMIŞ
ÖĞRENME
DANIŞMAN : DOÇ. DR. AGAH TUĞRUL
KORUCU
1
2. HARMANLANMIŞ ÖĞRENME
2
Karma öğrenme, hibrid öğrenme, karışık öğrenme olarak da bilinen harmanlanmış öğrenme en sade
tanımıyla geleneksel eğitim metodunun çevrimiçi (online) eğitim materyalleriyle zenginleştirilmesi yani
harmanlanması olarak tanımlanmaktadır Kullanılan teknolojilerin yanı sıra farklı eğitim felsefelerinin
geleneksel öğrenme ortamında birlikte kullanılması da harmanlanmış öğrenme olarak
tanımlanmaktadır
Harmanlanmış öğrenmenin oluşumu
Online : Bu kısım daha çok öğrenmeye yönelik ilk kısımlardır ki bunlar bilgi ve kavrama olarak
düşünülebilir. Ayrıca bilginin kazanılması, tekrara ve bilgiye yönelik egzersizlere bağlı olduğu
söylenebilir.
Yüz yüze : Bu kısım ise öğrenmeye yönelik daha ileri basamakları kapsamaktadır. Sentez, analiz ve
değerlendirme öğrenmenin ileri basamakları olarak sayabiliriz. Bu kısım etkileşimlerle
desteklenmelidir.
Harmanlanmış Öğrenme : Harmanlanmış öğrenme geleneksel eğitimi desteklemek amacıyla teknolojik
materyallerin kullanılması olarak düşünülmemelidir. Harmanlanmış öğrenmedeki denge çevrimiçi
ağırlıklı eğitim veren bir kurumun verimliliği arttırmak amacıyla çevrimiçi eğitime ek olarak yüz yüze
ders vermesi olarak da düşünülebilir
4. KARMA (HARMANLANMIŞ)
ÖĞRENME MODELLERİ
4
Yüz Yüze Model
Tüm karma öğrenme modelleri arasında yüz yüze model tipik bir okul yapısına en yakın
modeldir. Bu yaklaşımla, online öğretimin verilmesine duruma göre karar verilir. Yani,
karma öğrenmenin herhangi bir biçimine belli bir sınıftaki sadece belli öğrenciler
katılırlar. Yüz yüze yaklaşımı zorlanan veya seviyelerinin üstünde çalışan öğrencilerin
sınıfta teknolojiyi kullanarak kendi hızlarında gelişme kaydetmelerini sağlamaktadır.
Rotasyon Modeli
Karma öğrenmenin bu versiyonunda öğrenciler belli bir programa göre farklı istasyonlar
arasında –online çalışarak veya öğretmenle yüz yüze vakit geçirerek- dönüşümlü olarak
çalışırlar. Rotasyon model ilköğretim okullarında daha çok kullanılmaktadır –
Kaliforniya’daki karma öğrenme yaklaşımı kullanan ilköğretim okullarının yüzde 80’i
rotasyon modelini takip etmektedir.
İstasyon Rotasyon Modeli
“İstasyon rotasyon modelinde öğrenciler belli bir derste veya konuda belli sürelerde en
az bir tanesi online olan farklı öğrenme istasyonlarında çalışırlar. Diğer istasyonlarda
küçük grup veya tüm sınıf öğretimi, grup projeleri, kişiye özel ders verme ve kalem-
kâğıt ödevleri gibi çalışmalar yapılabilir.
Bazı uygulamalarda tüm sınıf aktiviteler arasında birlikte geçiş yaparken, bazı
uygulamalarda da sınıf iki küçük grup rotasyonuna ayrılır. İstasyon Rotasyon Modelinde
5. 5
Laboratuvar Rotasyon Modeli
“Laboratuvar rotasyon modelinde öğrenciler sınıf ile bilgisayar laboratuvarı arasında belli
sürelerle geçiş yaparlar. Sınıf genellikle diğer öğrenme çalışmalarına ayrılmıştır.”
Laboratuvar rotasyon modeliyle İstasyon rotasyon modeli arasındaki fark:
“İstasyon rotasyon modelinde öğrenciler sınıf içindeki istasyonlar arasında çalışırken,
laboratuvar modelinde online öğrenimlerini gerçekleştirdikleri sınıf dışındaki bir öğrenme
laboratuvarına giderek rotasyon yapmaktadırlar.”
Esnek Model
Geleneksel olmayan ve risk altında olan çok sayıda öğrenciyi destekleyen okullar çoğunlukla
esnek karma öğrenme modelini tercih etmektedir. Bu yaklaşımda, materyal önce online olarak
verilir. Öğretmenler gerektiğinde destek vermek için sınıftadır ancak, öğrenciler bağımsız
olarak öğrendikleri ve yeni kavramların alıştırmasını dijital ortamda yaptıkları için öğrenme
öncelikle öğrencilerin kendi rehberliğinde gerçekleşir.
“Esnek modelde online öğrenme, öğrencileri bazen ofis çalışmalarına yönlendirse bile, bir
öğrencinin öğreniminin bel kemiğidir ve öğrenciler öğrenme deneyimlerini kendi spesifik
ihtiyaçlarına göre en iyi hale getirme amacıyla farklı öğrenme modelleri arasında geçiş
yapabilmektedirler. Aslında her öğrencinin öğrenme modelleri arasında kendine özgü, akıcı
bir programı vardır. Öğretmen sınıftadır ve öğretmen veya diğer yetişkinler gerektiğinde
küçük grup öğretimi, grup projeleri ve bireysel ders verme gibi çalışmalarla esnek ve
6. 6
Online Laboratuvar Modeli
Okullar gittikçe daha katı kaynak kısıtlamalarıyla karşı karşıya oldukları için karma
öğrenme online laboratuvar modeli öğrencilerin okulda verilmeyen dersler de
dahil olmak üzere derslerini tamamlamalarına yardımcı olmaya yönelik
uygulanabilir bir seçenektir. Bu senaryoda, öğrenciler tamamen online öğrenirler
ama dersle ilgili çalışmayı tamamlamak için belli bir bilgisayar laboratuvarına
giderler. Laboratuvar yetişkin gözetimindedir ancak bu yetişkinler öğretmen
değildir. Bu model, hem okulların normalde okulda öğretmeni bulunmayan veya
öğretmen sayısının yetersiz kaldığı dersleri vermelerini sağlar hem de öğrencilerin
başka öğrencilerin öğrenme ortamını etkilemeden bir konuda kendi hızlarında
çalışmalarını sağlar.
Bireysel Model
Liselerde popüler olan bu karma öğrenme modeli öğrencilere okulda verilenlerin
dışında ders alma fırsatı vermektedir. Bu bireyler geleneksel bir okul ortamında
bulunacaktır, ancak aynı zamanda öğrenimlerini uzaktan verilen online derslerle
de desteklemeyi seçmektedirler. Bu karma öğrenme yönteminin başarılı olması
için öğrencilerin öz motivasyonunun çok yüksek olması gerekmektedir. Bireysel
model Advanced Placement dersleri almak isteyen veya okul programına dâhil
olmayan bir alanla ilgilenen öğrenciler için idealdir.
7. 7
Online Model
Yüz yüze modelin tam karşıtı, online modeldir. Bu karma öğrenme modeli
öğrencilerin uzaktan çalıştığı ve materyalin ilk önce online ortamda verildiği bir
modeldir. Yüz yüze katılım isteğe bağlıdır, ancak öğrenciler soruları olduğunda
genellikle öğretmenleriyle online ortamda görüşürler. Bu karma öğrenme modeli
günlük programlarının daha esnek ve bağımsız olmasını isteyen öğrenciler için
idealdir.
Ters-Yüz Edilmiş Sınıf
“Ters-yüz edilmiş sınıf veya tersine öğrenme yöntemi teknolojinin sınıfta harcanan
geleneksel zamanı tersine çevirmek için kullanıldığı bir öğrenme yaklaşımıdır.
Geçmişte sınıf süresi öğrencilere ders anlatmak için kullanılıyorsa, artık tersine bir
modelde bu süre bireysel öğrenmeyi teşvik etmek ve öğrencilere birebir yardım
etmek ve öğrenci-öğretmen etkileşimini geliştirmek için kullanılmaktadır. Öğretim
içeriği hala sınıfta verilebilir, ancak bu içerik esas olarak sınıf dışında erişilecek
şekilde tasarlanmıştır; bu da derste zorlanan öğrencilerin kendi hızlarında
öğrenmeleri için harika bir yoldur.”
8. HARMANLANMI
Ş ÖĞRENME
STRATEJİLERİ
• ÖĞRENCILERE BILGIYI DOĞRU ŞEKILDE SUNMAK,
ÖĞRENME ÇIKTILARINI ELDE ETMENIN ANAHTARI OLABILIR.
BUNU MODERN BIR SINIFTA YAPMANIN BIRÇOK FARKLI
YOLU VARDIR. GÜNÜMÜZDE EN POPÜLER OLANLARDAN
BIRI KARMA ÖĞRENME STRATEJILERI KULLANMAK. SINIFTA
HARMANLANMIŞ ÖĞRENMENIN KULLANILMASININ BIRÇOK
YARARI VARDIR. HARMANLANMIŞ ÖĞRENMEYI
KULLANMAK, ÖĞRENCILERIN HEM ETKINLIKLERE HEM DE
BILGIYE ILGI DUYMALARINA YARDIM EDEREK DAHA KOLAY
ÖĞRENMELERINE YARDIMCI OLACAKTIR.
8
9. 9
1. Alaka Düzeyi Yaratın
Harmanlanmış öğrenme metotları uygularken öğrencileri dahil etmek önemlidir. Yaptıkları
projeler ilgi alanlarına hitap etmeli ve anlamlı bir amacı olmalıdır. Gerçek dünyadaki
sorunlara çözüm üretmek buna güzel bir örnektir.
2. Beceri Seviyeleri Oluştur
Öğrenciler kendi başlarına, öğretmenleriyle ve sınıftaki diğer öğrencilerle çalışmalar
yapmalıdır. Bunların her biri farklı beceriler gerektirir. Sosyalleşme ve fikirleri başkalarıyla
paylaşma fırsatı çok önemlidir.
3. Mobil Öğrenme Araçlarını Kullanılabilir Yapın
Hareket halindeyken öğrenme, çoğu harmanlanmış öğrenme sınıfının başarısı için hayati
öneme sahiptir. Bir eğitmen öğrencilere mobil öğrenme araçları sağlamadığında,
öğrencilerin çalışmalarını tamamlamak için ihtiyaç duydukları bilgileri edinmeleri oldukça
zordur.
4. Bireysel Öğrenci İhtiyaçlarını Karşılamak
Harmanlanmış öğrenmede, çevrimiçi yapılan işlerin çoğu, öğrencilerin sınıfta öğrendiklerinin
pekiştirilmesidir. Öğrencinin belirli bir çalışmaya ihtiyacı yoksa, onu tamamlaması
gerekmemelidir. Bazı öğrenciler, kavramları diğerlerinden daha hızlı kavrarlar. Buna açık
olmak, tüm öğrencilerin bilgileri daha kolay öğrenmelerine ve saklamalarına yardımcı
10. 10
5. Hedefleri Belirle
Öğrencilerin ilgisini canlı tutmak çok önemlidir. Hedefler olmadan, öğrenciler
sadece pasif öğrenenlerdir. Onlara neyin önemli olup olmadığını belirten bilgileri
vermek gerekmektedir. Kendi ilgi ve ihtiyaç alanlarına hitap eden hedefler
belirleyerek onların dikkatini çekin.
6. İçeriği ve Talimatı Netleştirin
Harmanlanmış öğrenme stratejileri kullanılırken, kafa karıştırıcı talimatlar
bağlantının kopmasına neden olabilir. Yapılması gereken iyi anlaşılmadan,
öğrenme yavaş olacaktır. Bu nedenle verilen talimatlar ve içerik çok açık
olmalıdır.
7. Zorlu ve Özgün Görevler Yaratın
Öğrenciler özgün bir çalışmayı gerçekleştirmede ne kadar zorlansalar da
diğerlerinden daha çok daha ilgi çekicidir. Mükemmel planlanmış bir
harmanlanmış öğrenme, özgünlük ile gerçekleşir.
8. İlgisiz Öğrencilere Ulaşmak
İlgisiz öğrencilerin, ilgilerini daha fazla kaybetmeden önce hızlı bir şekilde
yeniden etkileşime girmeleri gerekir. Bu nedenle en kısa sürede öğrenme
11. 11
Eşzamanlı etkinlikler
Tüm öğrencilerin aynı anda kullanabileceği “sanal sınıflar” bu kategoriye örnek gösterilebilir.
Sanal sınıf uygulaması için öncelikle bir sunucu üzerinde ad alınması gereklidir. Sanal sınıfa
üye başvurularının kontrolü öğretmen tarafından yapılabildiği gibi bir sunucusu üzerinde
sanal sınıf açan bir eğitim kurumu için hocanın kontrolüne gerek kalmadan, kayıt kabul işleri
tarafından da yapılabilir. Katılımı ve sanal sınıfta yapılacak tartışmaların kalitesini dolayısıyla
dersin kalitesini artırmak amacıyla tartışma konuları önceden belirlenip, öğrencilere sene
başında iletilen ders içeriklerinde tartışma zaman aralığı da belirtilerek bildirilebilir. Sanal
sınıfta tartışmalara katılım gerçek sınıf ortamından daha fazla olmaktadır.
Uygulama sonucundaki avantajlar özetlenecek olursa sanal sınıf uygulaması:
• Öğretmen-Öğrenci iletişimini artırır.
• Öğrenciler arasındaki iletişimi artırır ve karşılıklı fikir alışverişleriyle öğrenme süreci
hızlandırır.
• Sanal sınıfa üye olan öğrenci, öğretmen ve diğer öğrencilerle sürekli etkileşim içinde
olabileceğinden derse daha iyi motive olur.
• Öğrenimin etkinliğini artırır
Öğrenci merkezli öğrenme
Öğrencinin kendi zamanını ve hızını kendisinin ayarlayabileceği etkinlikler bu kategoriye
dâhildir. Örneğin; etkileşimli internet tabanlı eğitim ya da eğitim CDleri.
12. 12
Genel amaç doğrultusunda hazırlanan bu programın yaklaşımları şunlardır;
• Öğrencinin, mevcut ve gelecekteki eğitsel gereksinimlerinin farkına varmasına yardımcı
olmak.
• Kendi fiziksel ve zihinsel yeteneklerini, sınırlarını, yani “öğrenme profilini” keşfetmesine
yardımcı olmak.
• Belirlenecek eğitsel ihtiyaçlarının gerektireceği bilgi, beceri, ve tutumlara yönelik
davranışların, öğrenme profiline uygun yollarla ve bizzat kendisince kazanılmasına
yardımcı olmak.Yani “öğrenmeyi öğrenme” ye dayalı bir yaklaşımdır ki bu
yönüyle oluşturmacı bir yaklaşım sergilemektedir.
• Öğrenciye farklı metaryellar sunarak öğrenciye seçme özgürlüğü sunmak.
İşbirliği
Harmanlanmış öğrenmede, uygulamalar için hazırlanan çevre öğrencilerin birbirileri ile
iletişim kurmalarına imkân vermelidir. Bunu gerçekleştirmek için e-posta, tartışma grupları
veya çevrim içi sohbet imkânları kullanılabilir.
Bu yöntemle, kendi hızında öğrenme deneyimleri işbirliği imkânlarıyla daha verimli
olmaktadır. İşbirliğine dayalı öğrenme ortamları sosyal birer canlı olan öğrencilerin
geleneksel bilgi sunuş yöntemlerinde sahip olamadıkları avantajlar sunmaktadır. İşbirliği
yapma öğrenci-öğrenci ve öğrenci-danışman arasında olabilmektedir.
• Öğrenci-öğrenci işbirliği öğrencilerin kendi aralarında önemli konuları tartışmalarına
imkân vermekte ve birbirilerinden öğrenmelerine yardımcı olmaktadır.
13. 13
Birincisi; öğretmenlerin genellikle öğrencilere fikirlerini sorarak onların daha etkin
çalışabilmeleri için nelere ihtiyaç duyduklarını öğrenip, gelen görüşler doğrultusunda eğitim
ile ilgili kararlar alması, ikincisi; Katılımcıları öğrenmeye teşvik etmek ve öğrenme ile
ilgilenmelerini sağlamaktır.
İkincisi öğrenmenin değerlendirilmesi olarak sayabiliriz. Burada eğitim süreci içerisinde bilgi
düzeyinin arttırılması, yetenek ve davranışların geliştirilmesi ile ilgili değişmeler
değerlendirilir.
Davranışların değerlendirilmesi bir diğer başlıktır. Bu aşamada iş performansın
değerlendirilmesi yapılmaktadır. Öğrencilerin öğrendiklerini, ne oranda işinde
uygulayabildiğini ölçmeye çalışmaktadır.
Son olarak sonuçların değerlendirilmesi öğrenme durumunun yüksekliği, daha yüksek oranda
verimliliğe ulaşması, eğitim süreci ile oluşacak sonuçların ölçümü yapılır
Performans destekleyici materyaller
Öğrencinin öğrendiklerini pekiştirebileceği ya da öğrenmesine yardımcı olabilecek materyaller
bu gruba dahildir.
• Çalışma rehberi ve ders notları
• Kaynak dosyalar (PDF, doc, vb.)
• Görsel materyaler Power Point, video, vb.)
• Ek bağlantı sayfaları
Temel problemler
Harmanlanmış öğrenme metodunun kullanılması beraberinde birtakım zorlukları da
14. 14
Uygulama Geliştirme Aşamaları
Harmanlanmış öğrenme metodunun uygulanması için genel geçer kurallar yoktur. Fakat
yapılan çalışmalar dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar olduğunu göstermektedir.
Hazırlık aşaması
Verilecek eğitimin amaçlarının ve kazanımlarının belirlendiği aşamadır. Kullanılacak olan
materyallerin belirlendiği aşama olarak da adlandırılır.
Kararlılık ve Önem
Verilecek eğitimin ne kadar süreliğine verileceğinin önceden saptanarak gerekli içerik
düzenlemelerinin yapıldığı aşamadır. Yapılan düzenlemelerin gerektiğinde
değiştirilebilecek nitelikte olması da diğer önemli bir unsurdur.
Etkileşim ve Maliyet
İnsanla birebir etkileşiminin kurs boyunca ne kadar gerekli olduğunun diğer bir deyişle
kursun ne kadarının uzaktan ne kadarının yüz yüze yapılacağının düzenlenmesidir. Bu
düzenleme de kullanılacak teknolojilerin hangileri olacağının belirlenmesinde yardımcı
olacak ve böylece maliyet hesaplaması yapılabilecektir.
Öğrenme Kaynakları ve Deneyim
Bu aşama öğrencilerin hazırlanan materyalleri ne şekilde kullanacağının belirlendiği
aşamadır. Öğrencilerin hazırlanan içeriğe erişiminin sürekli mi yoksa süre sınırlı mı olup
olmayacağı ve öğrencilerin içeriği grup olarak mı yoksa bireysel olarak mı kullanacağının
belirlenmesi gerekir. Bu önemli noktalar uygulamanın hazırlık aşamasını oluşturmaktadır.
Harmanlanmış öğrenme metodunun uygulamaya geçirilmesi hiç şüphesiz teknolojik
15. 15
• Sanal sınıflar
• İnteraktif bilgisayar temelli eğitim. Çevrimiçi danışmanlar. Eş zamanlı sanal işbirliği
yazılımları
• Kendinden yönetimli web temelli kurslar. İş ortamında kullanılan elektronik performans
destek sistemleri
• Geleneksel sınıf veya laboratuvar düzenlemeleri. Okuma ödevleri. CD-ROM. Tele eğitimler
•Sanal sınıflar
•Harmanlanmış öğrenmenin uygulama aşamasını daha iyi anlamak amacıyla sanal sınıfların
içeriğine göz atmakta fayda var; internet tabanlı bu uygulama türünde sınıflar teknolojik
araçlar kullanılarak düzenlenmektedir. Bu uygulamada yüz yüze eğitime ek olarak sınıfta
anlatılan ders video aygıtları kullanılarak kaydedilir ve internet aracılığıyla öğrenciye iletilir.
•Yaklaşımlar
• Harmanlanmış öğrenmenin gelecekte ne gibi özelliklere sahip olacağıyla ilgili birtakım
değerlendirmeler bulunmaktadır. Harmanlanmış öğrenme aşağıdaki özelliklerin birçoğuna
şimdiden sahip olduğundan, gelecekte kullanılabilirliğinin artacağı düşünülmektedir.
• Mobil
• Teknolojinin gelişmesiyle birlikte taşınabilir aygıtların kullanılması harmanlanmış
öğrenmenin uygulanmasını daha da kolaylaştırmıştır.
• Görsel
• Resim, Animasyon, Grafik, Simülasyon. Video gibi görsel öğelerin kullanılır.
• Bireysel
16. 16
Etkileşimli, İşbirlikçi, Global
Harmanlanmış öğrenme insanları, olayları, aktiviteleri birbirine bağlayarak global yapının
oluşmasını sağlamaktadır. Bilginin paylaşılabileceği ortamlar sayesinde grup çalışmaları farklı
boyut kazanmaktadır. Forum gibi ortamlarla da bilgi birçok açıdan kolaylıkla ele alınarak
değerlendirilebilmektedir.
Otantik, talep edilen
Harmanlanmış öğrenme uzaktan eğitimde kullanılan simülasyon, problem tabanlı öğrenme
modellerinin yaşama geçirilmesini sağlamaktadır. Ayrıca çağın gereksinimlerine cevap verecek
nitelikleri taşıdığı için talep edilmektedir.
İş ve öğrenmeyi bağdaştırıcı
Harmanlanmış öğrenme sayesinde öğrenci bir yandan çalışırken diğer taraftan bu aktif süreci
teknolojik materyallerle zenginleştirebilmekte, çalışmalarını rapor edebilmektedir.
Harmanlanmış öğrenmenin kullanılabilirlik ve ulaşılabilirlik özellikleri sayesinde öğrenciler
uygulamalar yardımıyla iş ve öğrenmeyi birleştirebilmektedirler.
Esnek
Geleneksel öğrenme metodunda dönemlere ayrılan eğitim süreci, harmanlanmış öğrenmede
daha esnek bir yapıya kavuşmuştur. Bilgiye teknoloji sayesinde istenilen zamanda
ulaşılabilmektedir.
Kurs Dizaynı
Harmanlanmış öğrenme tekniğini kullanan bir kurs tasarımında 5 ana öğe bulunmaktadır.
Bunlar:
• Sanal sınıf ortamları