1. პარტნიორი
2016 სექტემბრის გამოცემა September Issue#2 #2
გურია
აფხაზეთი
რაჭა-ლეჩხუმი
ქვემო სვანეთი
იმერეთი
აჭარა სამცხე-ჯავახეთი
ქვემო ქართლი
შიდა ქართლი
მცხეთა
მთიანეთი
სამეგრელო
ზემო სვანეთი
კახეთი
ქართულენოვანი გამოშვება
საქართველოს რეგიონები
ბიზნესის სექტორის ბრუნვის მიხედვით
უდიდესი
უმცირესი
ღია დიალოგი ბიზნესთან პალატის პროგრამა
რეგიონული მცირე და საშუალო ბიზნესისათვის
ინტერვიუ სოფლის მეურნეობის
მინისტრ - ლევან დავითაშვილთან

2. პარტნიორი
PARTNER
2
SEPTEMBER
სექტემბერი
2016
გამომცემელი
საქართველოს სავაჭრო-სამრეწველო პალატა
შპს. ჯი სი სი აი სერვისი
მთავარი რედაქტორი
კახა ბაინდურაშვილი
სარედაქციო საბჭო
კახა ბაინდურაშვილი
ნინო ჩიქოვანი
გიორგი ლალიაშვილი
დიზაინი
ნინო ფერაძე
სტამბა
შპს „ფავორიტი სტილი“
ვრცელდება უფასოდ
საავტორო უფლებები დაცულია. ჟურნალში
გამოქვეყნებული მასალის ნაწილობრივ ან
სრულად გამოყენება აკრძალულია.
მისამართი
ბერძნის ქ. 29
0114 თბილისი საქართველო
partner@gcci.ge
PUBLISHER
Georgian Chamber of Commerce and Industry
Ltd. GCCI service
EDITOR IN CHIEF
Kaha Baindurashvili
EDITORIAL BOARD
Kaha Baindurashvili
Nino Chikovani
Giorgi Laliashvili
DESIGN
Nino Peradze
PRINTING HOUSE
DISTRIBUTED FREE OF CHARGE
Copyright 2016 Partner
All rights reserved
ADDRESS
29 Berdzeni Str.
0114 Tbilisi Georgia
partner@gcci.ge
ჟურნალი პარტნიორი მადლობას უხდის საქართველოს ტურიზმის ეროვნულ ადმინისტრაციასა
და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს - ფოტო მასალით უზრუნველყოფისთვის.

3. PARTNER
3პარტნიორი
SEPTEMBER
სექტემბერი
2016
სარჩევი
პალატის შესახებ
7
პალატის სერვისები
8
“საქექსპერტიზა“- 2016 წლის სიახლეები
14
ბლიც-ინტერვიუ საქართველოს სავაჭრო-სამრეწველო პალატის
პრეზიდენტ - ნინო ჩიქოვანთან4
GIAC- კონფერენცია არბიტრაჟის შესახებ
15
16 ღია დიალოგი ბიზნესთან
პროექტის შესახებ რაჭა-ლეჩხუმი-ქვემო სვანეთი
16 40
აჭარა სამეგრელო-ზემო სვანეთი
20 44
იმერეთი ქვემო ქართლი
28 52
კახეთი შიდა ქართლი
მცხეთა-მთიანეთი
32 56
36
გურია სამცხე-ჯავახეთი
24 48
სოფლის მეურნეობა და SME – 2016
60
სოფლის მეურნეობა საქართველოში (2016)- ინტერვიუ სოფლის
მეურნეობის მინისტრ - ლევან დავითაშვილთან60
#გააზიარეწარმატება68

4. პარტნიორი
PARTNER
4
SEPTEMBER
სექტემბერი
2016
• 16 სექტემბერს გეგმავთ რეგიონული ბიზნესის
ფორუმს, რას უნდა ველოდოთ ამ შეხვედრაზე?
ბიზნეს ფორუმზე, რომელიც 16 სექტემბერს
თბილისში ჩატარდება რეგიონული მცირე
და საშუალო ბიზნესი იქნება წარმოდგენილი.
შეხვედრაზე შევაჯამებთ 2016 წლის
განმავლობაში განხორციელებული პროექტის
- „ღია დიალოგი ბიზნესთან“-ს ფარგლებში
დასმულ საკითხებს. კონფერენციაზე ვიწვევთ
საქართველოს მთავრობის წარმომადგენლებს.
რეგიონებიდან ჩამოსულ მეწარმეებს
საშუალება ექნებათ მათ პირდაპირი დიალოგის
რეჟიმში დაუსვან კითხვები. ამავდროულად
ეს მნიშვნელოვანი შეხვედრა იქნება
მთავრობისათვის, ვინაიდან სამთავრობო
გუნდის წარმომადგენლები შეძლებენ
პირდაპირი კომუნიკაცია დაამყარონ სხვა და
სხვა რეგიონებიდან ჩამოსულ ბიზნესმენებთან.
• „ღია დიალოგი ბიზნესთან“-პროექტის
ფარგლებში თქვენ ბევრი შეხვედრა გამართეთ,
რა არის რეგიონული ბიზნესის ძირითადი
გზავნილები?
ძალზედ საინტერესო შეხვედრები იყო, ჩვენ
თითქმის ყველა რეგიონი მოვიარეთ, ზოგიც

5. PARTNER
5პარტნიორი
SEPTEMBER
სექტემბერი
2016
რამდენჯერმე მოვინახულეთ. ბუნებრივია
საქართველოს ყველა რეგიონს მისთვის
დამახასიათებელი საკითხები აწუხებს, ბიზნესის
აქტივობაც რეგიონების მხრივ საკმაოდ
არათანაბრად არის განვითარებული. პირველ
რიგში თვალშისაცემია მაღალ-მთიანი
რეგიონების პრობლემა, იქ ზოგადად ძალიან
მწირია ბიზნეს აქტივობა, რაც ამ რეგიონების
დემოგრაფიულ-ბუნებრივ ფაქტორებს უკავ­
შირდე­ბა. უკანასკნელ პერიოდში საქართველოს
მთავრობა ძალისხმევას არ იშურებს ამ
რეგიონების განვითარებისათვის, საჭიროა
მაქსიმალურად მჭიდრო კოორდინაცია
ადგილობრივ ბიზნესთან, რომ სწორედ
მათ ნახონ მეტი სარგებელი რეგიონების
(ინფრასტრუქტურის) განვითარებისათვის
მიმდინარე პროგრამებიდან.
სხვა წამოჭრილი საკითხებიდან საქართველოს
რეგიონების ეკონომიკური პროფილიდან
გამომდინარე მთავარი სოფლის მეურნეობაა
და ყველაფერი, რაც სოფლის მეურნეობას
უკავშირდება. მაგალითად: სახელმწიფო
პროგრამების განხორციელება, დაფინანსება,
საექსპორტო ბაზრები და სხვა.
ძალზედ დიდი და მზარდია მოთხოვნა
პროფესიულ განათლებასა და გადამზადებაზე,
რეგიონებში ბიზნესის უმეტესობა მცირე ზომისაა
და მათ თავად აინტერესებთ მათ რეგიონში
მათი ეკონომიკური პროფილის შესაბამისი
პროფესიული მომზადების ცენტრების არსებობა,
ეს ასევე მნიშვნელოვანია რეგიონებში
კორპორატიული ბიზნესების ფილიალების
განვითარებისათვის, რამაც თავის მხრივ
ადგილზე ბიზნეს-აქტივობა უნდა გაზარდოს, მათ
სწორედ პროფესიული მუშა-ხელი სჭირდებათ.
• გამართული შეხვედრებიდან და წამოწეული
საკითხებიდან გამომდინარე, რა მიმართულებით
აპირებს პალატა მუშაობას?
გარდა საქართველოს სავაჭრო-სამრეწველო
პალატისადღესდღეობითსაქართველოსყველა
რეგიონში არც-ერთი სხვა ბიზნეს-გაერთიანება
არ არის წარმოდგენილი, თუმცა ეს არ ნიშნავს,
რომ ჩვენი მხრიდან ეს საკმარისია. კიდევ ბევრია
სამუშაო, რომ პალატის რეგიონული ოფისების
მუშაობა უფრო ეფექტური გახდეს და პალატის
ქსელმა სრულად მოიცვას საქართველო. ჩვენ
ამაში უცხოელი პარტნიორებიც გვეხმარებიან
და მომავალ წელს ჩვენი ერთ-ერთი მთავარი
საზრუნავი სწორედ ეს იქნება.
მნიშვნელოვანია რეგიონებში ბიზნესისთვ­
ის ინფორმაციის მიწოდება სახელმწიფო
პროგრამებსა თუ სხვა და სხვა რეგულაციებზე.
ერთ-ერთი პრობლემატური საკითხი
ევროკავშირთან გაფორმებული თავისუფალი
ვაჭრობის შესახებ ხელშეკრულების რეალურ
გამოყენებასთან დაკავშირებული ინფორმაციის
ხელმისაწვდომობაა. რეგიონებში ამ მხრივ
ინფორმაცია მწირია. სწორედ ეს იქნება
ჩვენი რეგიონული ოფისების ერთ-ერთი
მთავარი მიმართულება - ექსპორტ/იმპორტის
ადგილობრივი საკონსულტაციო დესკების
შექმნა.
• ჟურნალის ეს გამოცემა ეძღვენება სწორედ
პალატის მუშაობას რეგიონებში და სოფლის
მეურნეობის თემას, გარდა ამ მიმართულებებისა
ჩვენ ამ ნომერში კიდევ ორი თემა წამოვწიეთ. თუ
შეიძლება მოკლედ მათ შესახებ.
დიახ, მე გადავხედე უკვე ჟურნალის
სამუშაო ვერსიას, აქ ამ გამოცემაში ჩვენთვის
მნიშვნელოვანი იყო, რომ ბიზნესს საშუალება
ჰქონოდა გაცნობოდა პალატის რეგიონული
საქმიანობის ასპექტებს და კონრეტულად
„ღია დიალოგი ბიზნესთან“ პროგრამის
მიმდინარეობას. პალატის მიერ 2016 წლის
განმავლობაშიგაწეულისამუშაოებისშესახებჩვენ
წლის ბოლოს ვისაუბრებთ, თუმცა ამ გამოცემაში
მაინც შევიდა ორი მნიშვნელოვანი აქტივობა:
„საერთაშორისო საარბიტრაჟო ცენტრის“ მიერ
ძალზედ სერიოზული კონფერენციის ჩატარება,
რომელმაც მნიშვნელოვანი ბიძგი მისცა წელს
საქართველოში არბიტრაჟის განვითარებას
და მეორე ეს გახლავთ „საქექსპერტიზის“
აკრედიტაცია, რომელიც განსაკუთრებით
მნიშვნელოვანია მცირე და საშუალო
ბიზნესისათვის, ვინაიდან სწორედ მათ უზრდით
ხელმისაწვდომობას სხვა და სხვა კატეგორიის
საექსპერტო დასკვნებზე.

6. პარტნიორი
PARTNER
6
SEPTEMBER
სექტემბერი
2016
პარტნიორი
PARTNER
6

7. PARTNER
7პარტნიორი
SEPTEMBER
სექტემბერი
2016
პალატის შესახებ
საქართველოს სავაჭრო-სამრეწველო პალა­
ტა არის წევ­რობაზე დაფუძნებული საჯარო
სამართლის კორპორაცია, რომელიც
აერთიანებს საქართველოს, აფხაზეთისა
და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკების
კანონმდებლობათა შესაბამისად შექმნილ
აფხაზეთისა და აჭარის ავტონომიური
რესპუბლიკებისა და რეგიონულ სავაჭრო-
სამრეწველო პალა­ტებს და საქართველოს
კანონმდებლობით დადგე­ნილი წესით
რეგისტრირებულ მეწარმე სუბიექტებს და მათ
გაერთიანებებს.
საქართველოს სავაჭრო-სამრეწველო პალატის
მიზანია ხელი შეუწყოს ქვეყნის ეკონომიკურ
ზრდას მეწარმე სუბიექტების საქმიანობის
მხარდაჭერით. უზრუნველყოს პალატაზე
კანონით დელეგირებული მომსახურობების
გაწევა და საქართველოს ბიზნეს სუბიექტების
ინტერესების დაცვა.
პალატის სტრუქტურა ქვეყნის ტერიტორიული
მოწყო­ბის პრინციპზეა აგებული. სისტემაში
არსებობს ცენტრა­ლური - საქართველოს
სავაჭრო-სამრეწველო პალატა, ავტონომიური
რესპუბლიკების პალატები და რ­ე­­­­გი­­ონალური
პალატები. ავტონომიური რესპუბლიკის პა­
ლატებს გააჩნიათ დამოუკიდებლობის
მაღა­ლი ხარისხი, მათ შორის ფინანსური
დამოუკიდებლობა ცენტრალური პალატისგან.
პალატის სამართლებრივი მოწყობა ყვე­ლა
მხარის ინტერესების ობიექტურად და თანაბრად
გათვალისწინების პრინციპს ეფუძნება,
რომლ­ის მიზანია მუშაობის პროცესში ბიზნეს
საზოგადოების ლეგიტიმური ინტერესებისა და
საჭიროებების გათვალისწინება.
პალატის მმართველობის ორგანოები:
პალატის საერთო კრება - პალატის საერთო
კრება წარმოადგენს უმაღლეს მმართველობით
ორგანოს. მასში დელეგატების სახით
შედიან საქართველოს ბიზნეს საზოგადოების
წარმომადგენლები, რომლებიც ასევე აირ­ჩევიან
ქვეყნის ტერიტორიული მოწყობის პრინციპის
შესაბამისად.საერთოკრებისწარმომადგენლობა
თითოეული მუნიციპალიტეტიდან 2 დელე­
გატით, თვითმ­მართველი ქალაქიდან 4, ხოლო
დედაქალაქიდან10დელეგატითგანისაზღვრება.
ამ სახით მოწყობა უზრუნველყოფს პალატის
მაქსიმალურ ინკლუზიურობას. საერთო კრება
ირჩევს პალატის პრეზიდენტს, ამტკიცებს
წესდებას, შეაქვს მასში ცვლილებები და
დამატებები, და ახორციელებს კანონით მასზე
დაკისრებულ სხვა ფუნქციებს.
პალატის საბჭო. შემდეგ მნიშვნელოვან
რგოლს წა­რ­მო­ადგენს პალატის საბჭო,
რომელიც დამატებით უზრუ­ნველყოფს პალატის
მიმდინარე საქმიანობის პროცესში ბიზნესის
ინტერესების მაქსიმალურ გათვალისწინებას.
იგი შედგება ბიზნეს ასოციაციებისა და
გაერთიანებების წარმომადგენელებისაგან.
პალატის საბჭოში სხვა და სხვა სექტორიდან
ბიზნეს ასოციაციების წევრობა ქმნის
გარანტიას, რომ სხვადასხვა სფეროში
არსებული პრო­ბლემატიკა და მოსაზრებები
გათვალისწინებული იყ­ოს პალატის მუშაობის
პროცესში. პალატის საბჭო პრეზიდენტთან
ერთად წარმოადგენს გადაწყვეტილების მიმღებ
ორგანოს, რომლის ფუნქციებიც განსაზღვრულია
წესდებითა და კანონით. პალატის საბჭოში ამ
ეტაპზე წამოდგენილია 34 ბიზნეს გაერთიანება:
პალატის საქმიანობას ხელმძღვანელობს პრეზი­
დენტი, რომელიც აირჩევა 4 წლის ვადით
საერთო კრების მიერ. მმართველობითი
ფუნქციები ასევე გადანაწილებულია პალატის
ვიცე-პრეზიდენტებსა და გენერალურ დირე­ქტო­
რზე.
პალატას შემუშავებული აქვს სტრატეგიული
განვითარების გეგმა 2015-2016 წლებისთვის,
რომლის შესაბამისად ის წარმართავს
თავის საქმიანობას. კანონის შესაბამისად
და სტრატეგიული გეგმიდან გამომდინარე
აღებული ფუნქცია-მოვალეობების განხო­
რციელებას უზრუნველყოფენ პა­ლა­ტის
სტრუქტურული დანაყოფები - დეპარტამენტები
და რეგიონალური პალატები. ამასთანავე, სხვა
და სხვა მნიშვნელოვანი სერვისების კერძო
სექტორისთვის მიწოდების მიზნით პალატას
დაფუძნებული აქვს რამდენიმე ორგანიზაცია.

8. პარტნიორი
PARTNER
8
SEPTEMBER
სექტემბერი
2016
საქართველოს სავაჭრო-სამრეწველო პალატა ბევრ პრაქტიკულ
მომსახურებას სთავაზობს ქართულ ბიზნესს.
მოიძიე პარტნიორი
სერტიფიკატები
თარგმანი
უცხოური კომპანიის
გადამოწმება
ტენდერები და
აუქციონები
იურიდიული
კონსულტაცია
ფორსმაჟორის
დადასტურება
მედია
დაგეგმარება

9. PARTNER
9პარტნიორი
SEPTEMBER
სექტემბერი
2016
მოიძიე პარტნიორი
სავაჭრო-სამრეწველო პალატის დახმარებით თქვენ შეგიძლიათ მოიძიოთ სანდო
პარტნიორები და ინვესტორები. შესაბამისი საკონტაქტო ბაზისა და მჭიდრო
კონტაქტების მეშვეობით ჩვენი გუნდი თქვენთვის სასურველ სეგმენტთან გაგიწევთ
შუამავლობას.
სერთიფიკატები
საქართველოს სავაჭრო-სამრეწველო პალატა ბიზნეს-სექტორისთვის წარმოშობის
სერთიფიკაცების მინიჭებას უზრუნ­ველჰყოფს. ეს განაცხადის, საკუთრების
დეკლარაციის, ხელშეკრულებისა და ინვოისის წარმოდგენის საფუძველზე ხდება.
პალატას უფლება აქვს წარმოშობის დამადასტუ­რებელი სხვა დოკუმენტაციაც
მოითხოვოს. საქართველოს სავაჭრო-სამრეწველო პალატა უფლებამოსილია
გასცეს CT-1, Form A და არაპრეფერენციული წარმოშობის სერტიფკატები.
თარგმანი
მოქნილი ონლაინ სერვისი, რომელიც იოლად გამოსაყენებელია ნებისმიერი ტიპის
მომხმარებლისათვის. ატვირთეთ სათარგმნი დოკუმენტი, მიუთი­თეთ საკონტაქტო
ინფორმაცია და ონლაინ გადახდის შემდეგ, ნათარგმნ დოკუმენტს მიიღებთ მითითებულ
ელ-ფოსტაზე.
უცხოური კომპანიის გადამოწმება
ნებისმიერ მსურველს საშუალება აქვს საქართველოს სავაჭრო-სამრეწველო პალატის
ვებ-გვერდზე შესაბამისი ინფო­რმაციის შეყვანით გადაამოწმოს უცხოური კომპანიის
შესახებ ინფორმაცია ონლაინ რეჟიმში. პალატის წევრებისთვის მოქმედებს განსხვავებული
ტარიფები საწევრო პაკეტების მიხედვით
ტენდერები და აუქციონები
სახელმწიფო ტენდერებთან და აუქციონებთან დაკავშირებით საქართველოს სავაჭრო-
სამრეწველო პალატა წევრი და არაწევრი ბიზნეს-სექტორისთვის კონსულტაციებს
მართავს. წევრი კომპანიებისთვის მოქმედებს განსხვავებული ტარიფები.
იურიდიული კონსულტაცია
პალატის ვებ-გვერდზე შესაბამისი ველების შევსების შედეგად ნებისმიერ კომპანიას
საშუალება აქვს ონლაინ რეჟიმში მიიღოს კონსულტაცია საქართველოს სავაჭრო-
სამრეწველო პალატის იურისტისგან.
ფორსმაჟორის დადასტურება
ამ სერვისის ფარგლებში ჩვენი გუნდი ფორს-მაჟორული გარემოებების გამო მხარეებს
შორის ხელშეკრულების დარღვევის შემთხვევებს განიხილავს. საქართველოს
სავაჭრო-სამრეწველო პალატას ფორს-მაჟორული გარემოებების დადასტურების
უფლებამოსილება გააჩნია.
მედია-დაგეგმარება
პარტნიორი მედია-ორგანიზაციების დახმა­რებით სავაჭრო-სამრეწველო პალატას აქვს
ბერკეტები სხვა და სხვა ბიზნეს-კომპანიებს PR-ისთვის გათვალისწინებული ხარჯის
დაზოგვაში დაეხმაროს.

10. პარტნიორი
PARTNER
10
SEPTEMBER
სექტემბერი
2016
პარტნიორი
PARTNER
10
AUGUST
აგვისტო
2016
პალატის ერთ-ერთი ძირითადი საქმიანობა
ბიზნეს-ფორუმების ორგანიზებაა. საქართველოს
სავაჭრო-სამრეწველო პალატა ბიზნეს-
ფორუმე­ბს მაღალი ინტენსივობით არა მარტო
საქართველოში, არამედ ქვეყნის ფარგლებს
გარეთაც მართავს.
ბიზნეს-ფორუმები, ბიზნესის სხვა და სხვა
ტიპის შეკრებები საქართველოს სავაჭრო-
სამრეწველო პალატის ერთ-ერთი ყველაზე
მნიშვნელოვანი ფუნქციაა. პალატა მასპი­ნძლობს
ან/და ჩართულია ყველაზე მაღალი დონის
ბიზნეს და ბიზნესი-მთავრობის საერთა­შორისო
თუ ადგილობრივ შეკრებებში. მაგალითად 2016
წელს საქართველოს სავაჭრო-სამრეწველო
პალატამ უკვე გამართა აბრეშუმის გზის
საერთაშორისო პალატის პრეზენტაციასთან
დაკავშირებული უმნიშვნელოვანესი ღონის­
ძიებები. საერთაშორი­სო ვაჭრობის აბრეშუმის
გზის პალატა (SRCIC) არის არაპოლიტიკური
საერთაშორისო სავაჭრო ორგანიზაცია,
რომელიც არ არის მოგებაზე ორიენტირებული.
იგი დაფუძნდა 2015 წლის დეკემბერში ჰონგ-
კონგის სპეციალურ ადმინისტრაციულ რეგიონში
საერთაშორისო სავაჭრო პალატის (ICC),
მსოფლიო პალატების ფედერაციის (WCF) და
აბრეშუმის გზის ქვეყნების სავაჭრო პალატების
მიერ. მასში გაერთიანებულნი არიან 36 ქვეყნის
უმსხვილესი კომპანიები.
საჯაროობის, ინკლუზიურობის, განვითარებისა და
გლობალიზაციის კონცეფციიის გათვალისწინებით,
ბიზნეს-ფორუმი
SEPTEMBER
სექტემბერი
2016

11. PARTNER
11პარტნიორი
SEPTEMBER
სექტემბერი
2016
PARTNER
11პარტნიორი
AUGUST
აგვისტო
2016
SRCIC - მა შექმნა თანასწორი, ეფექტური და
პრაგმატული თანამშრომლობის მექანიზმ და
სერვისის პლატფორმა. იგი ფოკუსირებულია
“ერთი სარტყელი და ერთი გზა” სტრატეგიასა
და წევრი კომპანიების საჭიროებებზე და ქმნის
საერთაშორისო, შიდა ეკონომიკისა და სავაჭრო
თანამშრომლობის ახალ მოდელსა და ახალ
პლატფორმას.
საერთაშორისო ვაჭრობის აბრეშუმის გზის პა­
ლა­ტის დაფუძნება საერთაშორისო სავაჭრო
პალატისა და აბრეშუმის გზის ქვეყნების
ერთობლივი ინიციატივაა, თუმცა ის არ არის
შემოფარგლული ანტიკური აბრეშუმის გზის
საზღვრებით. SRCIC ორგანიზებას უკეთებს
ყოველწლიურ საერთაშორისო სამიტებს,
ფორუმებს, სემინარებს, გამოფენებსა და
სხვა ღონისძიებებს. თანამშრომლობისა და
კომუნიკაციის, ფორუმებისა და გამოფენების,
კვლევებისა და ვიზიტების განხორციელების გზით
SRCIC მიზნად ისახავს ქვეყნებს შორის ვაჭრობის,
პარტნიორობისა და კულტურული გაცვლების
ხელშეწყობას.
საქართველოს სავაჭრო-სამრეწველო პალატა
SRCIC-ს წევრი გახდა 2016 წლის აპრილში,
როდესაც თბილისს ეწვია საერთაშორისო
ვაჭრობის აბრეშუმის გზის პალატის თავმჯდომარე
ლიუ იანზონგი თანმხლები დელეგაციით. ვიზიტის
მიზანი იყო კომუნიკაციის ახალი პლატფორმის
შექმნა, რომელიც ხელს შეუწყობს აბრეშუმის
გზის რეგიონის სავაჭრო-ეკონომიკური და
კულტურული ურთიერთობების განვითარებასა
და კონსოლიდირებას აგრეთვე საქართველოს,
SEPTEMBER
სექტემბერი
2016

12. პარტნიორი
PARTNER
12
SEPTEMBER
სექტემბერი
2016
როგორც „აბრეშუმის გზის“ უძველესი ქვეყნის,
აქტიურ ჩართვას რეგიონულ პროექტებში.
5 აპრილს ხელი მოეწერა ურთიერთგაგების
მემორანდუმს საქართველოს სავაჭრო-სამრე­
წველო პალატასა და საერთაშორისო ვაჭრობის
აბრეშუმის გზის პალატას შორის. ამასთანავე,
საქართველოს სავაჭრო-სამრეწველო
პალატის პრეზიდენტი ნინო ჩიქოვანი არჩეულ
იქნა საერთაშორისო ვაჭრობის აბრეშუმის
გზის პალატის ვიცე-პრეზიდენტად. მსგავს
საერთაშორისო რეგიონულ ორგანიზაციებში
გაწევრიანება ზრდის თანამშრომლობის
პოტენციალს და საშუალებას აძლევს ქართველ
ბიზნესმენებს, კომპანიებს და მეწარმეებს
დაამყარონ კონტაქტები, განავითარონ
პარტნი­ორული ურთიერთობები და ჩაერთონ
საერთაშორისო კომერციულ ქსელებში.
აბრეშუმის გზის აღდგენით საქართველო
იბრუნებს თავის ისტორიულ როლს და ხდება
ევროპისა და აზიის დამაკავშირებელი ცენტრი.
აბრეშუმის გზა საქართველოს შესაძლებლობას
უჩენს, განავითაროს ეკონომიკა, ვაჭრობა,
დაამყაროს ახალი კავშირები, უკეთ წარმოაჩინოს
ტრადიციები, საინვესტიციო და ტურისტული
პოტენციალი.
ვიზიტის ფარგლებში შეხვედრები გაიმართა
საქართველოს პრემიერ-მინისტრთან გ. კვირიკა­
შვილთან, პრეზიდენტთან გ. მარგველაშვილთან,
ვიცე-პრემიერთან, ეკონომი­კისა და მდგრადი
განვითარების მინისტრთან დ. ქუმსიშვილთან,
საპარტნიორო ფონდის თავმჯდომარესთან დ.
საგანელიძესთან.
5 აპრილს სასტუმრო „თბილისი მარიოტში“,
საერთაშორისო ვაჭრობის აბრეშუმის გზის
პალატის ვიზიტის ფარგლებში, ღონისძიებაზე
გაიმართა ახალი პროექტების „ელექტრონული
აბრეშუმისგზა“და„აბრეშუმისგზისსაერთაშორისო
თანამშრომლობის განვითარების ფონდის“
პრეზენტაცია.
„ელექტრონული აბრეშუმის გზის“ მიზანია
კომუნიკაციის ბარიერების აღმოფხვრა
კომპანიებსა და მეწარმეებს შორის აბრეშუმის
გზის რეგიონში და მაღალი ხარისხის სერვისების
მიწოდება ამ ორგანიზაციის წევრებისათვის.
„ელექტრონული აბრეშუმის გზა“ ასევე
აერთიანებს სხვა და სხვა ტიპის პროფესიულ
რესურსებს „ერთი ფანჯრის“ პლატფორმის
შესაქმნელად, რომელიც ხელს შეუწყობს
საერთაშორისო ვაჭრობის, ინფორმაციის
გაცვლის, ფინანსების, ინვესტიციებისა და
კულტურული გაცვლების განვითარებას რეგი­
ონის ქვეყნებში. „ელექტრონული აბრეშუმის
გზის“ შემადგენლობაშია: ელექტრონული ბიზნეს
სოციალური ქსელი, პროფესიული სერვისების
ქსელი, ექსპერტთა ქსელი, ხოლო სერვისების
პლატფორმა მოიცავს საერთაშორისო ვაჭრობის,
ინვესტიციებისა და ფინანსური სერვისისა და
კულტურული გაცვლის პლატფორმებს.
„ელექტრონული აბრეშუმის გზა“ უზრუნველყოფს
მყისიერი გზავნილებისა და მრავალენოვანი
თარგმნის ფუნქციებს 100-ზე მეტ ენაზე. ამ გზით
ამცირებს ბარიერებს საერთაშორისო ვაჭრობის
განხორციელებისთვის და ხელს უწყობს
ბიზნეს პარტნიორებს შორის ახალი საქმიანი
ურთიერთობების განვითარებას.
გარდა ელექტრონული პლატფორმისა,
„ელექტრონული აბრეშუმის გზა“ სთავაზობს
პროფესიული სერვისების ქსელს. პროფესიული
სერვისების კომპანიებთან პარტნიორობით იქმნ­­ე­­
ბა ინტეგრირებულ „ერთი ფანჯრის“ პლატფორმა,
რომელიც ხელს უწყობს საერთაშორისო
ვაჭრობას, ფინანსებისა და ინვესტიციების შესახებ
ინფორმაციის გაცვლას. დამატებით მას გააჩნია
ექსპერტთა ქსელი, რომლის შემადგენლობა
შიც არიან მეცნიერები, პროფესიონალები და
მეწარმეები, რომლებსაც შეუძლიათ შესთავაზონ
კონსულტაციები კომპანიებსა და ინვესტორებს,
რომლებიც დაინტერესებულნი არიან ბიზნესის
კეთებითა და ინვესტირებით რეგიონში. უფრო
მეტიც, „ელექტრონული აბრეშუმის გზა“ ამზადებს
კვლევებსა და რეკომენდაციებს სამთავრობო
პოლიტიკის შესახებ ექსპერტთა ფორუმისა და
აბრეშუმის გზის ფონდის მეშვეობით.
გარდა ზემოაღნიშნულისა, სხვა და სხვა ქვეყნების
ინვესტორთა და ბიზნესმენთა საჭიროებების
მუდმივი შესწავლის გზით, „ელექტრონული
აბრეშუმის გზა“ ფლობს ანალიტიკურ მონაცემთა
ბაზას, რომელიც დაეხმარება ბიზნესს
მარკეტინგული სტრატეგიის შემუშავებაში
აბრეშუმის გზის ინიციატივების ფარგლებში.

13. PARTNER
13პარტნიორი
SEPTEMBER
სექტემბერი
2016
საქართველოს სავაჭრო-სამრეწველო პალა­
ტა ქვეყანაში მოქმედი ყველაზე მსხვილი ბიზნეს
გაერთიანებაა და ერთადერთია, რომელიც
საკუთარი კანონით რეგულირდება.
პალატა აერთიანებს საქართველოში მოქმედი
ბიზნეს ასოციაციების უმრავლესობას:
1. მცირე და საშუალო საწარმოთა ასოციაცია
2. საქართველოს ბანკების ასოციაცია
3. საქართველოს ჩაის მწარმოებელთა
ასოციაცია
4. საქართველოს მეცხვარეთა ასოციაცია
5. ამერიკის სავაჭრო პალატა
6. საქართველოს ექსპედიტორთა ასოციაცია
7. ნავთობ პროდუქტების იმპორტიორთა
კავშირი
8. საქართველოს მეფუტკრე ფერმერთა
გაერთიანება “ქართული ფუტკარი“
9. საქართველოს ბიზნეს ასოციაცია
10. საქართველო-შვეიცარიის ბიზნეს
ასოციაცია
11. საქართველოს მენაშენეთა ასოციაცია
12. ფერმერული წარმოების რძის
პროდუქტების ხელშეწყობის ფონდი
13. ასოციაცია „ქართული ღვინო“
14. საქართველოს შემომყვან ტურ-
ოპერატორთა ასოციაცია
15. საქართველოს პროფესიული განათლების
ფონდი
16. საქართველო პროფესიონალ
ფეხბურთელთა ასოციაცია
17. საქართველოს ცემენტის მწარმოებელთა
ასოციაცია
18. საქართველოს გიდების ასოციაცია
19. მიკროსაფინანსო ორგანიზაციების
განვითარების ხელშეწყობის ასოციაცია
20. საქართველოს ფერმერთა ასოციაცია
21. საქართველოს სასტუმრო და
სარესტორნო ფედერაცია
22. საქართველოს სადაზღვევო კომპანიათა
ასოციაცია
23. საინფორმაციო ტექნოლოგიებისა და
კომუნიკაციების საბჭო
24. საქართველოს ქალთა ბიზნეს ასოციაცია
25. საქართველოს ხარისხის ასოციაცია
26. ტრეინინგებისა და განვითარების
ასოციაცია
27. უძრავი ქონების რეალტორთა ასოციაცია
28. ბიზნეს სამართლის ასოციაცია
29. ინსტიტუციური და შესაძლებლობების
განვითარების ცენტრი
30. იურიდიულ ფირმათა ასოციაცია
31. ინფრასტრუქტურის მშენებელთა
ასოციაცია
32. საერთაშორისო ასოციაცია ქალი და
ბიზნესი
33. საქართველოს თხილის
გადამამუშავებელთა და ექსპორტიორთა
ასოციაცია
34. ქართველ და თურქ ბიზნესმენთა
ასოციაცია
• ააიპ „საქართველოს საერთაშორისო
საარბიტრაჟო ცენტრი“
• ააიპ „საქართველოს კულტურის
პალატა“
• შპს „საქექსპერტიზა“
• შპს „ჯი სი სი აი სერვისი“
გახდი პალატის წევრი
ეწვიეთ პალატის ვებ-გვერდს: www.gcci.ge

14. პარტნიორი
PARTNER
14
SEPTEMBER
სექტემბერი
2016
საქართველოს სავაჭრო-სამრეწველო პალატის
მიერ დაფუძნებული შპს „საქექსპერტიზაში“,
რომელსაც ექსპერტიზის საქმიანობის 50
წელზე მეტი გამოცდილება აქვს, შეიქმნა A
ტიპის ინსპექტირების ორგანო, რომელმაც
წარმატებით გაიარა აკრედიტაცია სამშენებლო
დარგში და დადებითად შეფასდა მისი სსტ
ISO/IEC 17020:2012/2013-ის სტანდარტთან
შესაბამისობა. აღნიშნულის გამო, სსიპ აკრე­
დიტაციის ეროვნული ორგანო-აკრედიტაციის
ცენტრის მიერ 2016 წლის 12 აგვისტოს გაიცა
აკრედიტაციის მოწმობა №GAC-IB-0076.
ზემოაღნიშნულის გამო, შპს „საქექსპერტიზა“
უფლებამოსილია როგორც აკრედიტებულმა
პირმა გასცეს ინსპექტირების სერტიფიკატი და
ანგარიში.
აკრედიტაციის სფეროს წარმოადგენს:
• ობიექტებზე შესრულებული სამუშაოების
(ფორმა №2-ს) შეფასება/ინსპექტირება;
• საპროექტო ობიექტის ხარჯთაღრიცხვის
პროექტთან შესაბამისობის შეფასება/
ინსპექტირება;
• ობიექტის ხარჯთაღრიცხვის ფასწარმოქმნის
ადეკვატურობის ინსპექტირება.
გარდა ზემოთაღნიშნულისა, შპს „საქექსპერტიზა“
მაღალ კვალიფიციურ დონეზე ასრულებს,
სხვა და სხვა სახის საექსპერტო საქმიანობას,
როგორებიცაა:
• სასაქონლო ექსპერტიზა;
• საინჟინრო-ტექნიკური ექსპერტიზა;
• საქონლის გადატვირთვის წინა საინსპექციო
კონტროლი;
• მოძრავი და უძრავი ქონების შეფასება;
• საქონლის ვარგისიანობის ვადის და ფაქტიური
მდგომარეობის განსაზღვრა მათი ჩამოწერის
მიზნით;
• სტიქიური ან უბედური შემთხვევების შედეგად
გამოწვეული ზარალის განსაზღვრა;
• ექსპერიმენტალური კვლევის გზით
მატერიალურირესურსებისხარჯვის,ბუნებრივი
და ტექნოლოგიური დანაკარგების, საქონლის
გამოსავლიანობის ნორმების განსაზღვრა;
• დოკუმენტების ტექნიკური, ხელნაწერებისა და
ხელმოწერების ექსპერტიზა.
ინსპექტირების სერტიფიკატები, ანგარიშები
და ექსპერტიზის დასკვნები მნიშვნელოვანია
სხვადასხვა ფიზიკური და იურიდიული
პირებისათვის, მათ შორის სამართალდამცავი და
თვითმმართველი ორგანოებისათვის, რადგან
ისინი წარმოადგენენ ნეიტრალური ორგანიზაციის
მიერ შედგენილ ოფიციალურ ობიექტურ,
იურიდიულ დოკუმენტებს შესწავლილი საკითხის
შესახებ და აქვს მტკიცებულებითი მნიშვნელობა.
საქექსპერტიზა

15. PARTNER
15პარტნიორი
SEPTEMBER
სექტემბერი
2016
2016 წლის ივლისში საქართველოს
საერთაშორისო საარბიტრაჟო ცენტრმა
მნიშვნელოვანი ღონისძიება გამართა -
კონფერენცია/სამუშაო შეხვედრა - „ბიზნეს-
დავების გადაწყვეტა: არსებული რეალობა
და პერსპექტივები“. ღონისძიებას ბიზნეს-
სექტორის 80-მდე წარმომადგენელი დაესწრო.
კონფერენციაარბიტრაჟისთემაზესაქართველოს
სავაჭრო-სამრეწველო პალატის პრეზიდენტმა
გახსნა, შემდეგ კი დამსწრე საზოგადოებას
სიტყვით საქართველოს იუსტიციის მინისტრმა-
თეა წულუკიანმა და ეკონომიკური საბჭოს
მდივანმა გიორგი გახარიამ მიმართეს.
როგორც იუსტიციის მინისტრმა მოგვიანებით
ჟურნალისტებთან საუბრისას განაცხადა, ქვეყნის
კანონმდებლობა საარბიტრაჟო სფეროს
განვითარებაზე აბსოლუტურად მორგებულია
და შესაბამისი კანონების მიღება 2 წლის
წინ მოხდა. თეა წულუკიანი კონფერენციის
ფარგლებში დისკუსიაშიო აქტიურად ჩაერთო
და მონაწილეებთან ერთად, რომელთაგან
აბსოლუტური უმრავლესობა ბიზნეს-
სექტორის წარმომადგენელი იყო არბიტრაჟის
უპირატესობები განიხილა.
ღია დიალოგის ფორმატში შეხვედრის
მონაწილეებმა ბიზნეს-დავების გადაწყვეტის
პრობლემატიკა შეაჯამეს და საქართველოში
არბიტრაჟის გამოწვევები განიხილეს.
მონაწილეებს საერთაშორისო არბიტრაჟის
ცენტრის საქმიანობის შესახებ დეტალური
ინფორმაცია ცენტრის ხელმძღვანელმა- ბექა
ინჯიამ პრეზენტაციის სახით მიაწოდა და
განმარტა- თუ რატომ მოიაზრება არბიტრაჟი
სასამართლოს ალტერნატივად. ბიზნეს-
დავის გადაწყვეტის დროს, არბიტრაჟის
უპირატესობებზე ღონისძიების ფარგლებში
„EY“- საქართველოს იურიდიული პრაქტიკის
ხელმძღვანელმა - გიორგჭი სვანაძემაც ისაუბრა.
საქართველოს საერთაშორისო საარბიტრაჟო
ცენტრი სავაჭრო-სამრეწველო პალატამ
2013 წელს დააფუძნა. იდეა საერთაშორისო
პრაქტიკიდან გამომდინარე გაჩნდა.
ორგანიზაციის შექმნამდე ამ საკითხზე აქტიურად
იმუშავეს პალატისა და მისი პარტნიორი
ორგანიზაციების წარმომადგენლებმა. ასევე,
საარბიტრაჟო ცენტრის შექმნის პროცესში
მნიშვნელოვანი როლი სამუშაო ჯგუფმა ითამაშა,
რომელიც როგორც სახელმწიფო უწყებების,
ასევე მესამე სექტორის წარმომადგენლებისგან
შედგებოდა. საქმიანობის განხორციელების
პროცესში საქართველოს საერთაშორისო
საარბიტრაჟო ცენტრი სავაჭრო-სამრეწველო
პალატისგან აბსოლუტურად დამოუკიდებელია.
ცენტრის წესების შემუშავება წამყვანი
საერთაშორისო ექსპერტებისგან შემდგარი
კომისიის მიერ მოხდა.

16. პარტნიორი
PARTNER
16
SEPTEMBER
სექტემბერი
2016
2016 წლის განმავლობაში საქართველოს სავაჭრო-
სამრეწველო პალატა ახორციელებს პროექტს
„ღია დიალოგი ბიზნესთან“. პროგრამის მიზანია
უფრო ეფექტიანი გახდეს რეგიონებში არსებული
მცირე და საშუალო ბიზნესიდან პრობლემატიკის
მიღება ასევე სისტემური კვლევა და სათანადო
რეაგირების მექანიზმების ჩამოყალიბება, რომე­
ლიც შეიძლება იყოს შემდგომი დიალოგი
მთავრობასთან, პარტნიორებთან დაკავშირება,
რეგიონზე ორიენტირებული პალატის კონკრე­
ტული სერვისების გაძლიერება და სხვა.
„ღია დიალოგი ბიზნესთან“ - ფარგლებში
პალატამ შეხვედრები გამართა საქართველოს
ყველა რეგიონში. პალატის მენეჯმენტმა
უშუალოდ მოისმინა ის თემები, რაც აქტუალურია
ადგილობრივი ბიზნესისთვის.
16 სექტემბერს უკვე თბილისში გაიმართება
რეგიონებიდან ჩამოსული მცირე და საშუალო
ბიზნესმენების შეკრება, რომელსაც მთავრობის
წარმომადგენლებიც დაესწრებიან და ორივე
მხარეს ექნება საშუალება სამუშაო რეჟიმში
გაცვალონ აზრები, მოისმინონ სხვა და სხვა
საკითხები.
ჟურნალის ამ გამოცემაში ჩვენ გადმოგცემთ
რეგიონების იმ პრობლემატიკას, რაც სწორედ
„ღია დიალოგი ბიზნესის“ ფარგლებში გამართულ
შეხვედრებზე წამოიწია და რაზეც მომავალ
წელს პალატა აპირებს მუშაობას ეს პირველ
რიგში უკავშირდება პალატის რეგიონალური
წარმომადგენლობების გაძლიერებას, მათი
ინსტიტუციური შესა­ძლებლობების გაზრდას.

17. PARTNER
17პარტნიორი
SEPTEMBER
სექტემბერი
2016
0,0000
1860,1975
3720,3950
თბილისი
აჭარა
ქვემოქართლი
მცხეთა-მთიანეთი
სამეგრელო
ზემოსვანეთი
იმერეთი
შიდაქართლი
სამცხეჯავახეთი
კახეთი
გურია
რაჭალეჩხუმი
ქვემოსვანეთი
1113
532 426
337 329 318 263
160 113 94
31,5
საქართველოს რეგიონები სოციალურ-ეკონომიკრად განხვავდებიან ერთმანეთისგან, ამ არათანაბარი
განვითარების მთავარი გამომწვევი მიზეზი მათი გეოგრაფიული ზონირებაა, ასევე დემოგრაფიული
ვითარება, კომანდიტური ეკონომიკის ნგრევის შედეგად დარჩენილი ადგილობრივი კრიზისული ფონი და
განვითარების სხვა და სხვა ეტაპზე მყოფი ინფრასტრუქტურა.
ტერიტორიული სიდიდის მიხედვით საქართველოს რეგიონებს შორის კახეთი ლიდერობს, ხოლო ყველაზე
მცირე ზომის რეგიონი - გურიაა, მეტ-ნაკლებლად შესაბამისად არის განაწილებული სასოფლო-სამეურნეო
სავარგულებიც (გამოკვეთილად მაღალ-მთიანი რეგიონების გარდა) და მსგავსია რეგიონების ეკონომიკური
პროფილიც, ანუ იმ რეგიონებში, სადაც სასოფლო-სამეურნეო სავარგულების დიდი ფართობები მოიპოვება
სოფლის მეურნეობა მეტად არის განვითარებული.
0
3793
7586
11379 11379
7441
6785
6552 6528 6413
6200
4954
2900
2030,1
აჭარა
ქვემო
ქართლ
ი
მცხეთა-მთიანეთი
სამეგრელ
ო
ზემო
სვანეთი
იმერეთი
შიდაქართლ
ი
სამცხეჯავახეთი
კახეთი
გურია
რაჭალ
ეჩხუმი
ქვემო
სვანეთი

18. პარტნიორი
PARTNER
18
SEPTEMBER
სექტემბერი
2016
თბილ
ისი
აჭარა
ქვემო
ქართლ
ი
მცხეთა-მთიანეთი
სამეგრელ
ო
ზემო
სვანეთი
იმერეთი
შიდაქართლ
ი
სამცხეჯავახეთი
კახეთი
გურია
რაჭალ
ეჩხუმი
ქვემო
სვანეთი
72
7
6
4
3 2 2 1 1 1 0
ამ მხრივ ყველაზე მრავალრიცხოვანი რეგიონებია: იმერეთი, ქვემო ქართლი და აჭარა, თუმცა
საგულისხმოა, რომ ამ რეგიონებში მოსახლეობის სიჭარბეს მეტ-ნაკლებლად განვითარებული
ურბანული ზონები უწყობენ ხელს (ქუთაისი, რუსთავი, ბათუმი).
ვინაიდან, ჩვენი პროგრამის მიზანი რეგიონებში ბიზნესის აქტივობის ხელშეწყობაა ჩვენს მთავარ
ნიშნულად საქსტატის ბიზნეს სექტორის ბრუნვის მაჩვენებელი შევარჩიეთ (2015 წ.) ჩვენს შემთხვევაში ის
ყველაზე უკეთ ასახავს რეგიონების ბიზნეს აქტივობას, მასში არ შედის მაგალითად შინა-მეურნებობების
გამოშვება, რაც არც წარმოადგენს ორგანიზებულ ბიზნესს.
თბილ
ისი
აჭარა
ქვემო
ქართლ
ი
მცხეთა-მთიანეთი
სამეგრელ
ო
ზემო
სვანეთი
იმერეთი
შიდაქართლ
ი
სამცხეჯავახეთი
კახეთი
გურია
რაჭალ
ეჩხუმი
ქვემო
სვანეთი
38090,5
3634,8
3223,4 2371,7 1821
1107 898,9 681,3 629,7 310,8 37,10
40000
35000
30000
25000
20000
15000
10000
5000

19. PARTNER
19პარტნიორი
SEPTEMBER
სექტემბერი
2016
ეს გრაფიკი თვალნათლივ მიუთითებს იმ სამწუხარო რეალობას რაც ქართულ ბიზნეს ახასიათებს,
კერძოდ ბიზნესის განვითარება რეგიონებში უკიდურესად სუსტია.
საგულისხმოა, რომ რეგიონის ჯამური ბიზნესის ბრუნვა ბოლომდე არ აღწერს ამ რეგიონის აქტივობას,
ვინაიდან ის შეიძლება იყოს შედარებით მაღალი, თუმცა მოსახლეობაზე გადათვლით შემცირდეს. ამ
გზით ჩვენ გვინდა დავინახოთ სწორედ ორგანიზებული ბიზნესის თანაფარდობა, ამ კუთხით სურათი
შემდეგნაირია:
თბილ
ისი
1 მოსახლეზე ბრუნვა
მოსახლეობა
აჭარა
ქვემო
ქართლ
იმცხეთა-მთიანეთი
სამეგრელ
ო
ზემო
სვანეთი
იმერეთი
შიდაქართლ
ი
სამცხეჯავახეთი
კახეთი
გურია
რაჭალ
ეჩხუმი
ქვემო
სვანეთი
1113
337
426,4
94,179
329,7
532,9
263,816
160,5
318,4
113
31,5

20. პარტნიორი
PARTNER
20
SEPTEMBER
სექტემბერი
2016 SEPTEMBER
სექტემბერი
2016
პარტნიორი
PARTNER
20

21. PARTNER
21პარტნიორი
SEPTEMBER
სექტემბერი
2016
გურია
აფხაზეთი
რაჭა-ლეჩხუმი
ქვემოსვანეთი
იმერეთი
აჭარა სამცხე-ჯავახეთი
ქვემოქართლი
შიდაქართლი
მცხეთა
მთიანეთი
სამეგრელო
ზემოსვანეთი
კახეთი
აჭარა
ძირითადი მონაცემები:
ფართობი: 2900 კმ 2
1 სულ მოსახლეზე ბიზნესის სექტორის ბრუნვა: 10,8
რეგიონის ბიზნესის სექტორის ბრუნვა მთელი ქეყნის ბრუნვასთან, % : 6,9
ბიზნესის სექტორის ბრუნვა: 36348 მლნ ლ
მოსახლეობის რაოდენობა: 337, ათასი კაცი
აჭარის ეკონომიკისათვის, ისევე, როგორც
მთელი ქვეყნისათვის განსაკუთრებული როლს
ასრულებს ტურიზმი და ლოგისტიკა. ლოგისტიკის
თვალსაზრისით აჭარა წარმოადგენს თურქეთთან
და შემდგომში ევროპასთან დამაკავშირებელ
მთავარ სატრანსპორტო კვანძს.
ტურიზმის თვალსაზრისით აჭარას საქართველოს
რეგიონებთან შედარებით ასევე წამყვანი როლი
აკისრია და ყველაზე მეტი ვიზიტორი სწორედ
მასზე მოდის.
გარდა ამ ორი დარგისა, უკანსაკნელ პერიდში
საგრძნობლადგანვითარდამსუბუქიმრეწველობა,
კერძოდ კი ტექსტილი და სამკერვალო
დარგი. დამატებით დაგეგმილია ხელვაჩაურის
სამრეწველო ზონის განვითარება, რამაც სწორედ
მსუბუქი მრეწველობის განვითარებას უნდა მისცეს
საგრძნობი სტიმული.
რეგიონი ერთ-ერთი ლიდერია ინვესტიცი­
ების მოზიდვის კუთხით. აჭარაში ხორცი­
ელდება ექსპორტზე ორიენტირებული ჰიდრო­
ენერგოჰესების მშენებლობა და მსხვილი
ტურისტული ინფრასტრუქტურის განვითარება. ამ
კუთხით ძალზედ მნიშვნელოვანია დამატებითი
ტურისტული შესაძლებლობების განვითარება,
რამაც უნდა გაზარდოს მთლიანობაში რეგიონის
მიმზიდველობა და აჭარა გადააქციოს 12 თვიანი

22. პარტნიორი
PARTNER
22
SEPTEMBER
სექტემბერი
2016
რეგიონის სასოფლო პროდუქციის წარმოება მთელი ქვეყნის შესაბამის წარმოებასთან. %
ციტრუსი
ჩაი
თაფლი
კაკალი
სუბტროპიკული
ხილი
მსხალი
76,6%
33,3%
15,4%
13% 10,8% 10,6%
0
20
40
60
80
100
ტურიზმის ზონად. ამისათვის საქართველოს მთავრობა ბიზნესთან ერთად რამდენიმე მნიშვნელოვან
პროგრამაზე მუშაობს:
• გონიოს საკურორტო ზონის განვითარება - სრულიად ახალი, აუთვისებელი საკურორტო ზონის
გამოყოფა, რომელზეც მოხდება საქართველოსთვის უნიკალური ტურისტული ზონის- (რეკრეაციული,
დასასვე­ნებელი, საცხოვრებელი, კულტურული, გასართობი) - ჩამოყალიბება.
• 12 თვიანი სრულფასოვანი ე.წ. „8 ქიმიანი“ ტურიზმის კონცეფციის განვითარება, რომლის ფარგელბშიც
განსაკუთრებული ყურადღება ექცევა შემდეგ მიმართულებებს:
• საზღვაო ტურიზმი (ბათუმი, ქობულეთი, სარფი, კვარიათი, მწვანე კონცხი, ჩაქვი, ციხისძირი)
• ეკო და ექსტრემალური ტურიზმი (4 დაცული ტერიტორია - ქობულეთი, კინტრიში, მტირალა, მაჭახელა.
ბოტანიკური ბაღი, მწვანე ტბა)
• „ბერდვოჩინგი“ (ყოველწლიურად 800.000-ზე მეტი გადამფრენი და მტაცებელი ფრინველი)
• აგრო და ღვინის ტურიზმი (ღვინის დაყენება, დეგუსტაცია)
• „MICE” - ტურიზმი (წლის განმავლობაში ადგილობრივი თუ საერთაშორისო მნიშვნელობის
კონფერენციების მასპინძლობა)
• სამთო-სათხილამურო ტურიზმი (გოდერძი, ბეშუმი, გომარდული, დანისპარაული, ქედლები, ღომას
მთა. მთიან აჭარაში მთების საშუალო სიმაღლე 2.000-2.500 მეტრია.)
• საკრუიზო ტურიზმი (ბათუმის პორტი)
• სათამაშო ტურიზმი (სამორინეების ფართო არჩევანი)
SEPTEMBER
სექტემბერი
2016
პარტნიორი
PARTNER
22

23. PARTNER
23პარტნიორი
SEPTEMBER
სექტემბერი
2016
აჭარა
აჭარას საქართველოს ეკონომიკის
სტრუქტურაში ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი
ადგილი უკავია. რეგიონი მესამეა იმერეთისა
და ქვემო ქართლის შემდეგ მოსახლეობის
რიცხოვნობით, თუმცა ტერიტორიულად ერთ-
ერთი ყველაზე მცირეა, კიდევ უფრო მცირეა
აჭარის სახნავ-სათესი და საერთოდ სასოფლო-
სამეურნეო სავარგულები, რაც მისი ეკონომიკის
თავისებურებებს განაპირობებს.
აჭარის სანაპირო ზოლს კერძოდ ბათუმსა
და სხვა დასახლებებს საქართველოს სხვა
ურბანული ცენტრების მსგავსი პრობლემატიკა
აწუხებთ, თუმცა რეგიონის სპეციფიკიდან
გამომდინარე საკითხების უმრავლესობა
ლოგისტიკასა და ტურიზმს უკავშირდება.
არა-ურბანული ბიზნესისთვის ტრადიციულად
მთავარი დარგი სოფლის მეურნეობაა.
რეგიონის ბიზნესთან შეხვედრები საქართველოს
სავაჭრო - სამრეწველო პალატამ აჭარაში 2016
წელს სამჯერ გამართა და საუბარი სწორედ
სოფლის მეურნეობას შეეხო. კლიმატური და სხვა
ბუნებრივი პირობებიდან გამომდინარე აჭარაში
ძირითადი სასოფლო-სამეურნეო კულტურა
მეციტრუსეობაა. აჭარაზე მოდის საქართველოს
ციტრუსის მოსავლის 77 %. ადგილობრივი
ბაზარი მიღებული მოსავლის რეალიზებისთვის
საკმარისი არ არის და შესაბამისად აჭარელი
ბიზნესმენების ყოველწლიური საზრუნავი
მოსავლის დაბინავებაა. ამ კუთხით პრობლემები
და რისკები სხვადასხვაგვარია, თავს იჩენს
ლოგისტიკური პრობლემები, ტრადიციულ
საექსპორტო ბაზრებზე (უკრაინა, რუსეთი,
დსთ-ს ქვეყნები) არსებული ეკონომიკური
სირთულეები; სწორედ ამიტომ ადგილობრივი
ბიზნესისათვის ძალზედ მნიშვნელოვანია
ევროკავშირთან ხელმოწერილი თავისუფალი
ვაჭრობის ხელშეკრულების გამოყენება. ეს
სწორედ ის მიმართულებაა, სადაც პალატა
აპირებს კონკრეტიული საკონსულტაციო
მექანიზმი შესათავაზოს ადგილობრივ
მეწარმეეებს.
გარდა ტრადიცული მეურნებობისა, ადგი­
ლობრივი ბიზნესმენები ინტერესდებიან, ზღვის
პროდუქტების მოყვანა/მოშენების პროექტებით,
ეს ის მიმართულებაა, სადაც რეგიონალური
მეწარმეები განსაკუთრებით ითხოვენ
პროფესიული მომზადების, პროგრამების
არსებობასა და გაძლიერებას, რათა მათ
თავად შეძლონ შესაბამისი ცოდნის შეძენა,
ასევე, შესაბამისი მუშა-ხელის მომზადება და
დაქირავება.
გარდა ტრადიცული მეურნებობისა
ადგილობრივი ბიზნესმენები ინტერესდებიან
ზღვის პროდუქტების მოყვანა/მოშენების
პროექტებით, ეს ის მიმართულებაა, სადაც
რეგიონალური მეწარმეები განსაკუთრებით
ითხოვენ პროფესიული მომზადების
პროგრამების არსებობასა და გაძლიერებას,
რათა მათ თავად შეძლონ შესაბამისი ცოდნის
შეძენა, ასევე, შესაბამისი მუშა-ხელის
მომზადება და დაქირავება.

24. პარტნიორი
PARTNER
24
SEPTEMBER
სექტემბერი
2016 SEPTEMBER
სექტემბერი
2016
პარტნიორი
PARTNER
24

25. PARTNER
25პარტნიორი
SEPTEMBER
სექტემბერი
2016
გურია
აფხაზეთი
რაჭა-ლეჩხუმი
ქვემოსვანეთი
იმერეთი
აჭარა სამცხე-ჯავახეთი
ქვემოქართლი
შიდაქართლი
მცხეთა
მთიანეთი
სამეგრელო
ზემოსვანეთი
კახეთი
გურია
ძირითადი მონაცემები:
ფართობი: 2030,1 კმ 2
1 სულ მოსახლეზე ბიზნესის
სექტორის ბრუნვა: 2,8
რეგიონის ბიზნესის სექტორის ბრუნვა
მთელი ქეყნის ბრუნვასთან, % : 0,6
ბიზნესის სექტორის ბრუნვა: 310,8 მლნ ლ
მოსახლეობისრაოდენობა: 113ათასიკაცი
ბუნებრივ-გეოგრაფიული პირობები, შავიზღვის­
პირეთისა და მაღალმთიანი კურორტული ზონები,
კულტურულ-ისტორიული ძეგლების სიმრავლე,
მინერალურიწყლებიდასხვაბუნებრივირესურსები
ჰქმნის კარგ პირობებს რეგიონში სხვა და სხვა
სახის ტურიზმის განსავითარებლად. რეგიონის
შავიზღვისპირა საზღვაო ზოლის სიგრძე 22 კმ-
ია. რეგიონის შავიზღვისპირეთში განლაგებულია
კურორტები ურეკი, შეკვეთილი და გრიგოლეთი,
ხოლო მაღალმთიან ალპურ ზონაში კურორტები-
ბახმარო და გომისმთა. რეგიონში ხორციელდება
და იგეგმება სხვა და სხვა პროექტები ტურისტული
პოტენციალის ზრდის მიზნით:
ოზურგეთი
• სხვა და სხვა ტურების და მარშრუტების
ორგანიზება (მათ შორის, სოფელ ასკანაში
მშენებარე ღვინის მუზეუმის ტურის
ორგანიზება)
• ჩაის და თაფლის ტურების ორგანიზება და
შესაბამისი ინფრასტრუქტურის მოწყობა (ჩაის
მუზეუმი)
• სამთო-სათხილამურო დარგის შესწავლა
კურორტ გომის მთაზე
• სამკურნალო ტურიზმის, როგორც დარგის
კვლევა და პოპულარიზაცია (მაგნიტური ქვიშა,
ნასაკირალის, ნატანების და ძიმითის წყლები)
• სოფ. მაკვანეთიში არსებული 20 ჰექტარი ტყე-
პარკის ორგანიზება
ჩოხატაური
• ბახმაროს საინვესტიციო პროექტის
მომზადება, სამკურნალო ტურიზმის როგორც
დარგის კვლევა და პოპულარზაცია
(ნაბეღლავი, ბახმარო, ზოტის, შუაამაღლების,
გორაბერეჟოულის წყლები)
• სოფ. გორაბერეჟოულში გურიელების
(ერისთავების) სასახლის რეაბილიტაცია და
დენდროლოგიური პარკის აღდგენა
• სოფ. შუაამაღლებაში ლაშეს აბანოს
რეაბილიტაცია და შესაბამისი
ინფრასტრუქტურის მოწყობა (მცირე
სასტუმრო)
ლანჩხუთი
• მდ. სუფსაზე ჯომარდობის განვითარება
• სამკურნალო ტურიზმის როგორც დარგის
კვლევა და პოპულარზაცია (მაგნიტური ქვიშა,
გულიანის სამკურნალო წყლები)

26. პარტნიორი
PARTNER
26
SEPTEMBER
სექტემბერი
2016
ლანჩხუთი
ჩოხატაური
ოზურგეთი
მეფრინველეობა, მებოცვრეობა
გადამამუშავებელი წარმოება - რძე, ხორცი, ხილ-ბოსტნეული
თხილის, კაკლის, წაბლის მოყვანა და გადამუშავება
მეთევზეობა/თევზის გადამამუშავებელი წარმოება
ჩაის წარმოება და გადამუშავება
ციტრუსოვანი და კენკროვანი კულტურების მოშენება/გადამუშავება
(ფეიხოა, ხურმა, კივი, მოცვი)
მეფუტკრეობა
გურია
0
20
40
60
80
100
ციტრუსი
ჩაი
სიმინ.მარცვ
თხილი
22.7%
16.8% 14.7%
13.1% 12.1%
მსხალი
რეგიონის სასოფლო პროდუქციის წარმოება მთელი ქვეყნის შესაბამის წარმოებასთან. %
SEPTEMBER
სექტემბერი
2016
პარტნიორი
PARTNER
26