Onderzoek over de maatschappelijke en economische relevantie van het intermediair in financiële dienstverlening de afgelopen 100 jaar.

1. Dr. Fred de Jong
100-jarige geschiedenis intermediaire
distributie
Verzekeringsbranchedag 24 november 2010

2. ONDERZOEKSOPZET
Beschrijvend karakter:
Deskresearch, archiefonderzoek, interviews
Centrale vraag: “wat is de maatschappelijke en
economische relevantie van het intermediaire
distributiekanaal en hoe heeft zich dat de
afgelopen 100 jaar ontwikkeld?”
2

3.  Uitgevoerd door dr. Fred de Jong
 Met medewerking van mr. Cees de Jong
 Onder auspiciën van:
 In opdracht van:
3

4. BELANGRIJKSTE CONCLUSIE:
4

5.  1916:
 1920:
 1950: Permanent Comité ter Bestrijding van
Begunstigingscontracten
 1991:
 2010: CAR
5

6. DEZELFDE DISCUSSIES
 De beloning van de adviseur
 Oneerlijke concurrentie
 Toezicht
 Imago en vertrouwen
 De toekomst van het intermediair
6

7. FUNDAMENTELE ONTWIKKELINGEN
1) Technologische vooruitgang
2) Economische omstandigheden
3) Concurrentie
4) Regelgeving en toezicht
5) Ondernemerschap
7

8. Technologische vooruitgang
8

9. 9

10. INVLOED VAN TECHNIEK
 Meer risico’s = grotere verzekeringsbehoefte
 Techniek = innovatie = welvaart =
vermogensvorming = adviesbehoefte
 Maar ook..
 Automatische incasso = minder klantcontact
 Lagere transactiekosten consument
 Vermindering informatie asymmetrie
10

11. ECONOMISCHE ONTWIKKELING
11

12. GEVOLGEN ECONOMISCHE
ONTWIKKELING
 Van risico’s afdekken naar vermogensvorming
 Individuele levensverzekeringen vanaf ‘70
 Opkomst beleggingsmarkt
 Stijging hypotheekmarkt
 Eigenwoningbezit 24% (1960) / 55% (2010)
 Employee benefits
 Financiële planning
12

13. CONCURRENTIE
 Opkomst direct writers
 Via telefoon en post
 Branchevervaging
13

14. LIBERALISERING STRUCTUURBELEID
 Na samenwerking banken en verzekeraars
 Onderlinge belangen toegestaan
 Fusie NMB – Postbank en Nationale Nederlanden
Banken gingen ook in
verzekeringen bemiddelen
14

15. REGELGEVING EN TOEZICHT
 1954: Wab
 Portefeuillerecht
Intermediair kreeg erkenning
 Deskundigheid als specifieke beroepsgroep
 Registratie-eis
 1991: Wabb
 Vervallen C en D register
 Opschaling deskundigheidseisen
15

16. REGELGEVING EN TOEZICHT
 2000: afschaffing begunstigingsverbod (retourprovisie)
 2002: afschaffing provisie als enig toegestane
beloningsvorm
 GIDI
 Klachteninstituut
 BAV
 Transparantie
16

17. REGELGEVING EN TOEZICHT
 2006: Wet financiële dienstverlening
 2007: Wet op het Financieel Toezicht
 Besluit Gedragstoezicht Financiële
Ondernemingen
 Transparantie, Dvd, inducement, Mifid,
beloningsregels, ….
17

18. ANDER TOEZICHT
 SER
 Diploma-eis verzekeringen
 Geen eisen hypotheekadviseurs
 AFM
 Vergunningseis
 Deskundigheid
 Integriteit / betrouwbaarheid
 Adviesregels 18

19. ONDERNEMERSCHAP
 Assurantiebezorgers
 In loondienst
 Of zelfstandig namens 1
maatschappij
 Levensverzekeringen
 Volksverzekeringen
 Schadeverzekeringen
 Brand
 Begrafenis 19

20. Bron: Het Verzekeringsblad, 1914, 4e jaargang
20

21. ONDERNEMERSCHAP
 Assurantieagent
 Zelfstandig / onafhankelijk assurantieadviseur
 Meer zakelijk
 Hypotheken
 Levensverzekeringen
 Fiscaal gestimuleerd
21

22. ONDERNEMERSCHAP
 1909 NBVA
 1948 NVA
 Van standsorganisatie naar branchevereniging
 Ondernemerschap / ICT / marketing
 Deskundigheid
22

23. ONDERNEMERSCHAP
 All finance dienstverlening
 Nieuwe businessmodellen
 E-mediairs, VZP, life planning
 Maatschappelijke initiatieven
23

24. GEVOLGEN INTERMEDIAIRE MARKT
Totaal
50.000
45.000
40.000
35.000
30.000
25.000
Totaal
20.000
15.000
10.000
5.000
0
1956 1975 1996 2005 2010
24

25. GEVOLGEN INTERMEDIAIRE MARKT
 Concentratiegraad
 Meer omzet bij top-100
 Aansluiting bij tussenschakels (70%)
25

26. TERUG NAAR DE ONDERZOEKSVRAAG
“wat is de maatschappelijke en
economische relevantie van het
intermediaire distributiekanaal en
hoe heeft zich dat de afgelopen 100
jaar ontwikkeld?”
26

27. ECONOMISCH RELEVANT
 € 97 miljard (2007) = 18% BBP
 € 68 miljard (2009)
27

28. ECONOMISCH RELEVANT
 Werkgelegenheid
jaar Aantal banen Aantal bedrijven
2008 30800 6440
2005 32500 6805
2002 33900 6970
1999 36300 6755
1978 33291 ?
1975 34106 ?
28

29. CONCLUSIE ECONOMISCHE
RELEVANTIE
 Intermediair is economisch relevanter geworden
 Grotere bijdrage aan BBP
 Grotere invloed op functioneren van de economie
 Grotere bijdrage aan welvaartsniveau consumenten
 Afdekken risico’s
 Vermogensvorming
 Voorkomen ondoordachte risico’s
29

30. MAATSCHAPPELIJKE RELEVANT
 Verlaging transactiekosten
 Extern effect van advies
 Laagdrempelige toegang tot financieel advies
 Dichten van de informatiekloof (perfect match)
 Financieel analfabetisme
30

31. MAATSCHAPPELIJK RELEVANT
 Concurrentie (beperking marktmacht)
 Van hulppersoon verzekeraar naar hulppersoon
consument (zorgplicht)
 Afdwingen efficiency en kwaliteit bij banken en
verzekeraars
 Fungeren als inkoper
31

32. CONCLUSIE MAATSCHAPPELIJKE
RELEVANTIE
 Van het afdekken van relatief eenvoudige risico’s naar
spin in het web bij financiële huishouding
 Impact van het advies is enorm toegenomen
 Positief en negatief!
= Toegenomen verantwoordelijkheid
32

33. De toekomst begint morgen
Morgen herhaalt de geschiedenis zich
33

34. DEZELFDE DISCUSSIE
 De beloning van de adviseur
 Oneerlijke concurrentie
 Toezicht
 Imago en vertrouwen
 De toekomst van het intermediair
34

35. IMPACT KOMENDE JAREN
GROTER DAN
AFGELOPEN 100 JAAR.
 Nu echte structuuringreep
 Versnelling digitalisering
 Intensivering van concurrentie
35

36. TOEKOMST
 Niet meer vanzelfsprekend
 Antwoord op technologische en concurrentiële
ontwikkelingen
 Minder kantoren
 Meer diversiteit in type intermediairs
 Minder economische relevantie
 Meer maatschappelijke relevantie
36

37. MIJN ADVIES
 Wees trots en zelfbewust
 Onderschat de impact niet
 digitalisering
 provisieverbod
 transparantie
 Wacht niet af
 Benut uw relevante positie
37

38. Dank voor uw aandacht
fred@freddejong.eu