Drgawki

1. Drgawki
przyczyny, objawy i
leczenie
Joanna Ponikwia-Wierzbicka
Ratownictwo Medyczne III rok

2. Drgawki to nagłe i przemijające skurcze mięśni szkieletowych lub skurcze uogólnione. Napadowi
drgawek towarzyszy zazwyczaj utrata przytomności i nagłe napięcie mięśni całego ciała, na końcu
dochodzi do zwiotczenia mięśni kończyn oraz głowy.
• Drgawki trwają zwykle około trzech minut i związane są z zaburzeniami pewnej części lub całości
mózgu, z powodu nieprawidłowych bioelektrycznych wyładowań w komórkach nerwowych.
• Zwykle drgawki atakują dłonie, ale mogą również dotykać ramion, głowy, twarzy, nóg czy
tułowia pacjenta.
• Dolegliwość ta może uaktywniać się w przebiegu następujących schorzeń: toczeń, cukrzyca,
zatrucia, padaczka, a nawet gdy mamy wysoką gorączkę (ponad 40 stopni Celsjusza).
• Drgawki mogą występować o charakterze klonicznym lub tonicznym.
• Jeżeli napady drgawek występują seryjnie, a pacjent nie odzyskuje w przerwach przytomności,
może to wskazywać na stan drgawkowy, który wymaga szybkiej hospitalizacji.

3. Do przyczyn drgawek zaliczamy:
• udar mózgu,
• hipoglikemię,
• tężyczkę,
• u dzieci - gorączkę,
• urazy głowy (wśród nich: porażenie słoneczne, porażenie prądem czy urazy mechaniczne),
• ropień mózgu,
• zapalenie mózgu,
• zapalenie opon mózgowych,
• zatrucie lekami,
• zatrucie środkami chemicznymi,
• nowotwór mózgu,
• odstawienie alkoholu lub narkotyku,
• krwawienie do ośrodkowego układu nerwowego,
• padaczkę.
Do dwóch najczęściej występujących przyczyn drgawek u dorosłych zalicza się: przerwanie
kuracji przeciwpadaczkowej oraz odstawienie alkoholu przez osoby, które go nadużywają. Z
kolei u dzieci za główną przyczynę drgawek uznaje się gorączkę.

4. Postępowanie przy drgawkach
• Zapewnienie bezpieczeństwa choremu: umieszczenie chorego z dala od
przedmiotów niebezpiecznych, zabezpieczenie głowy przed urazem przez podłożenie
miękkiego przedmiotu pod głowę, w razie pojawienia się wydzieliny z ust ułożenie w
pozycji bocznej (może być problem z odessaniem z powodu niekomfortowego stanu
pacjenta)
• Ocena ABC + GCS
• Zebranie wywiadu od świadków zdarzenia
• Założenie wkłucia obwodowego + pomiar glikemii (najpierw leczymy hipoglikemię!)
• Podanie leków (jeśli napad nie ustępuje lub chory po ustaniu drgawek nie odzyskuje
przytomności).
• Transport pacjenta do SOR

5. Farmakoterapia
Zespół podstawowy do przerwania drgawek ma do dyspozycji w zasadzie dwie
benzodiazepiny.
• Diazepam (Relanium) – występuje w postaci roztworu 10mg/2ml – w przypadku
podaży dożylnej z reguły podaje się bez rozcieńczenia. Ważne, żeby nie wykonywać
iniekcji za szybko.
• Klonazepam – roztwór 1mg/1ml. Przed podaniem lek należy rozcieńczyć w co najmniej
1ml wody do wstrzykiwań (przy podaniu i.v.).
W przypadku problemu z uzyskaniem dostępu dożylnego – obydwa leki można podać
domięśniowo.
Sekwencja podania benzodiazepin: diazepam 10-50 mg, jeśli nie planujemy dołożyć
klonazepamu. W przypadku możliwości podania i braku przeciwwskazań
z klonazepamem: 10-30 mg diazepamu + 1-2 mg klonazepamu.
Po każdej dawce leków – warto zmierzyć poziom glikemii.
Dawkowanie u dzieci:
• Diazepam – 0,1 mg/kg m.c.
• Klonazepam – 0,025 mg/kg m.c.c

6. Farmakoterapia cd.
W przypadku braku odpowiedzi na podane leki można zastosować Midazolam w dawce
od 7,5 do 15 mg. Należy pamiętać o możliwej depresji oddechowej po podaniu
Midazolamu.
Po przerwanym napadzie drgawek w celu stabilizacji błon komórkowych i zabezpieczeniu
przed kolejnym napadem można przygotować wlew kroplowy z MgSO4. Nie jest to lek
pierwszego rzutu, ale warto pamiętać, że niedobór magnezu obniża próg drgawkowy.
Dawkowanie u dorosłych to 2 g na 500 ml roztworu, u dzieci 20-40 mg/kg m.c.
Przedawkowanie magnezu może być powikłane zaburzeniami rytmu serca.

7. Benzodiazepiny wymagają szczególnej ostrożności, jeśli są stosowane
• u osób starszych,
• u kobiet w czasie ciąży,
• u dzieci,
• u osób uzależnionych od alkoholu lub innych narkotyków
• u osób ze współistniejącymi zaburzeniami psychicznymi.
Dodatkowa ostrożność jest wymagana u pacjentów w stanie krytycznym, ponieważ może
wystąpić kumulacja midazolamu i jego aktywnych metabolitów.
Zaburzenia czynności nerek lub wątroby mogą spowolnić eliminację midazolamu,
prowadząc do przedłużonego i wzmocnionego działania.
Przeciwwskazania obejmują:
1.nadwrażliwość,
2.jaskrę z zamkniętym kątem przesączania,
3.wstrząs,
4.niedociśnienie,
5.uraz głowy.