integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

integraal Dorpsontwikkelingsplan (iDOP) | Nuland

Documentatiepagina
Titel: integraal Dorpsontwikkelingsplan (iDOP) Nuland
Projectnummer: 2.1671.001
Opdrachtgever: Gemeente Maasdonk, Dorpsraad Nuland,
Contactpersonen gemeente Maasdonk: Jan Bellemakers,
Mirjam Krijnen, Paul van Dongen
Contactpersonen Dorpsraad Nuland: Roos van der Kallen,
Gerry van der Schoot
Projectgroep LOS Stadomland en Buro Cement: Roelof Goodijk,
John Lonink (LOS), Jeroen Pijnenburg (Cement).
Datum: 2 december 2009
3

LOS stadomland B.V.
Postbus 142
5201 AC ’s Hertogenbosch
Veemarktkade 8
5222 AE ’s Hertogenbosch
Tel: 073 – 7113770
5222 AE ’s Hertogenbosch
info@losstadomland.nl
www.losstadomland.nl

Buro Cement
Strohulzen 35
5282 NZ Boxtel
Tel: 06 – 29110065
info@burocement.nl
www.burocement.nl

Dit dorpsontwikkelingsplan is mede tot stand
gekomen dankzij de financiële steun van de
Gemeente Maasdonk en de Provincie NoordBrabant.

Inhoudsopgave
1 Inleiding
Het doorlopen proces

7
9

2 Huidige situatie
2.1. Landschap, dorpsopbouw en openbare ruimte
2.2. De inwoners en het sociale leven
2.3. Voorzieningen
2.4. Wonen
2.5. Werkgelegenheid
2.6. Buitengebied en toerisme & recreatie;

11
11
13
16
19
21
21

3 Wensbeeld

25

4 Visie
4.1. Visie op hoofdlijnen
4.2. Landschap, dorpsopbouw en openbare ruimte
4.3. Inwoners en sociale leven
4.4. Voorzieningen
4.5. Wonen
4.6.Werkgelegenheid
4.7. Buitengebied en recreatie
4.8. Verkeer en infrastructuur

31
31
35
39
41
45
46
47
49

5 Leefbaarheidsagenda
5.1. Inleiding
5.2. Leefbaarheidsagenda

51
51
52

Bijlage: Beleidsopgave Nuland

57

2 december 2009
LOS stadomland B.V.
Postbus 142
5201 AC ‘s Hertogenbosch
Veemarktkade 8
5222 AE te ‘s Hertogenbosch.

Tel: 073 - 7113770
info@losstadomland.nl
www.losstadomland.nl

Woensdagavond
De Meent

15 juli 2009
19:30 uur









WWW.DORPSRAADNULAND.NL
secretariaat@dorpsraadnuland.nl

1 Inleiding
Voor u ligt het integraal dorpsontwikkelingsplan
(iDOP) Nuland. Het integraal dorpsontwikkelingsplan Nuland is de visie van en voor het dorp en is
uitgewerkt in een praktische agenda waarin voor de
middellange termijn is aangegeven hoe de visie volgens de bewoners kan worden uitgevoerd.
Samen met de bewoners is gewerkt aan een wensbeeld
voor de toekomst en is nagedacht over mogelijke oplossingen en projecten. Het meest kenmerkende van
Nuland is de zelfstandige en ondernemende houding
van de bewoners. Bovendien hebben zij een bijzonder
sterke gemeenschapszin, waarmee zij zelf al veel projecten van de grond hebben gekregen. Toch leeft de
overtuiging dat samen met de gemeente opgetrokken
moet worden om met Nuland in te kunnen spelen op
de toekomstige leefbaarheid. Iets, waar de bewoners

graag zelf aan meewerken. Er is dan ook levendig gediscussieerd tijdens de bewonersavonden met een
mooie opkomst.
De uitkomsten van de dorpsgesprekken zijn een belangrijke input geweest voor het dorpsontwikkelingsplan en hebben geleid tot een agenda voor de toekomst. De gemeente, de bewoners en andere partijen
kunnen op basis van de agenda afspraken maken; het
startsein voor het werken aan de leefbaarheid. Het werken aan de leefbaarheid is echter een doorlopend proces. Contact tussen de gemeente en dorpsbewoners
blijft belangrijk om de doelen te bereiken. Daarom zal
de gemeente ook via een gericht communicatietraject
de bewoners op de hoogte houden van de stand van
zaken en hen zoveel mogelijk betrekken bij de uitvoering van de punten uit de leefbaarheidsagenda.

Figuur 1. Een dorpsontwikkelingsplan voor
een kleine kern is een integraal plan. Alle
onderwerpen, die met het wonen, werken
en leven in het dorp te maken hebben
worden besproken en behandeld en zoveel
mogelijk met elkaar in verband gebracht.
De meest waardevolle omgeving wordt in
de visie van LOS Stadomland gevonden
in het optimum mens, ruimte en gebruik.

7

Het doorlopen proces
Het dorpsontwikkelingsplan Nuland is interactief
tot stand gekomen in de periode vanaf mei 2009
en zal naar verwachting in december 2009 worden
afgerond. De volgende procesmomenten hebben
plaatsgevonden:
1. Op 19 mei heeft het startoverleg plaatsgevonden.
Daarna heeft de veld- en beleidsanalyse plaatsgevonden. Ook is in juni een aantal bewoners in
Nuland geïnterviewd. Gesproken is met mensen die op verschillende wijze actief zijn in en
zich betrokken voelen bij het dorp, zoals enkele
ondernemers, de KBO, bestuursleden van verenigingen en de beheerder van ‘t Heike. Op deze
wijze is, gecombineerd met een veldbezoek en een
bureauonderzoek, een globaal beeld verkregen van
de problematiek in Nuland. Dit vormde een goed
startpunt voor een dorpsgesprek.
2. Op 15 juli heeft het eerste dorpsgesprek plaatsgevonden. Hierbij waren ongeveer 70 dorpsbewoners aanwezig. In een workshopachtige setting is
in zes groepen gediscussieerd over de toekomst
van het dorp. De reeds geformuleerde problemen
zijn aangevuld. Daarna is samen met de bewoners
ingezoomd op het wensbeeld dat Nuland heeft
voor 2025.
3. Op 28 september heeft het tweede dorpsgesprek
plaatsgevonden, waarbij ongeveer 40 dorpsbewoners aanwezig waren. In vier groepen is gediscussieerd over verschillende onderwerpen, waarbij de
oplossingen centraal stonden.
4. n oktober heeft een bijeenkomst plaatsgevonden
met enkele jongeren en hebben aanvullend enkele
interviews plaatsgevonden met doelgroepen,
die betrokken zijn bij de uitwerking en mogelijke

uitvoering van projecten in het iDOP.
5. Naast deze procesmomenten hebben regelmatig
overleggen plaatsgevonden met de projectgroep.
De werkgroep bestond uit de werkgroep iDOP van
de dorpsraad van Nuland en enkele vertegenwoordigers van de gemeente.
6. De eindpresentatie van het dorpsontwikkelingsplan Nuland is gepland op 7 december 2009.
7. De leefbaarheidsagenda vormt de basis voor het
toekomstige overleg tussen het dorp, de dorpsraad (namens hen) en de gemeente.
In dit rapport vindt u in de inleiding (hoofdstuk 1),
de achtergrond en het proces voor de tot standkoming van het project. In hoofdstuk 2 wordt kort de
huidige situatie beschreven. In hoofdstuk 3 staat het
wensbeeld beschreven. Dit beeld is op basis van de
inbreng van bewoners gemaakt. Het wensbeeld heeft
op basis van de inbreng van de bewoners, de projectgroep en (geïntegreerd door) LOS Stadomland en
Buro Cement geleid tot een visie op Nuland in de toekomst (hoofdstuk 4). Om de visie te realiseren wordt
een aantal concrete projecten voorgesteld. Deze
staan in hoofdstuk 5 overzichtelijk beschreven in de
leefbaarheidsagenda.

9

Figuur 2, opbouw van Nuland in de loop der jaren. Na 1991 is
Heikamp nog gebouwd.

2 Huidige situatie
In dit hoofdstuk wordt de huidige ruimtelijke en sociale
structuur van Nuland beschreven. Achtereenvolgens
worden de volgende thema’s behandeld:
1. Landschap, dorpsopbouw en openbare ruimte
2. De inwoners en het sociale leven;
3. Voorzieningen;
4. Wonen;
5. Werkgelegenheid
6. Buitengebied en toerisme & recreatie;
7. Verkeer en infrastructuur.

2.1. Landschap, dorpsopbouw en
openbare ruimte
Nuland is ontstaan op een dekzandrug op de grens
tussen zand en klei. Dit vormde voor de vroegere bewoners van ons land een aantrekkelijke vestigingsplek,
omdat men relatief veilig kon wonen ten opzichte van
overstromingen van beken en rivieren. Anderzijds had
men wel het voordeel van de vruchtbaarheid van de
nattere gronden.
Rondom Nuland zijn oude bouwlanden ontstaan. De
akkercomplexen zijn vaak eeuwenlang opgehoogd
met potstalmest, die hierdoor soms enkele tientallen centimeters tot anderhalve meter zijn opgehoogd.
Andere delen van de hoge gronden zijn, nadat de heide ontgonnen is, vaak lange tijd bebost geweest.
Rond 1100 begonnen de bewoners met het bouwen
van dijken, zodat men beter beschermd was tegen
overstromingen van de Maas. Het betrof zowel dijken
langs de rivier als dijken vlak tegen de dekzandrug

aan. Hiermee ontstond de dijk, die van de Kruisstraat
via het Heeseind en de Zomerdijk naar Geffen loopt1.
De overgang van hoog naar laag zorgde voor een redelijk goed vestigingsmilieu voor mensen. De oude
bouwlanden werden gebruikt voor akkerbouw, terwijl
de nattere delen van de polders ruimte boden voor
hooilanden en weidegronden. Evengoed kwam er eeuwenlang grote armoede voor op de Nulandse Hei.
Er woonden veel kleinere boeren en landarbeiders in
Nuland, waarvan er enkele geen huis konden betalen en in hutjes op de hei woonden . Tot de 17e eeuw
was dit een desolaat gebied, hoewel de heidegronden
(woeste gronden) van groot belang waren voor het
boerenbedrijf.
11

In het begin van de 19e eeuw was het landschap als
resultante van het agrarisch gebruik van dat landschap kleinschalig door de aanwezigheid van kleine
landschapselementen als houtwallen, boomgaarden
en singels. Dit is gedeeltelijk aan de westzijde van
Nuland nog terug te zien.
Rondom de dekzandrug, waarop Nuland is gelegen,
komen gleygronden voor. Dit waren vroeger de lager
gelegen moerasgebieden. Op de hoger gelegen drogere zandgronden zijn zandverstuivingen ontstaan,
die deels nog altijd in stand is. Deze combinatie van
stuifzanden, bossen en lager gelegen moerasachtige
gebieden zorgt tegenwoordig voor bijzonder hoge
natuurwaarden.
Vooral naar aanleiding van landbouwkundige ontwikkelingen (waaronder diverse ruilverkavelingen) is veel
beplanting in het gebied verdwenen en is het landschap meer open geworden. Dit geldt vooral voor de
jonge ontginningen. De oude bouwlanden rondom

Figuur 5; geromantiseerd beeld van het wonen op de
Nulandse Hei (schilderij van A.Frensen, ongedateerd).

Figuur 3; Uitsnede van de bodemkaart met rondom
Nuland de oude bouwlanden (donkerbruin met aanduiding zEZ)), ten westen de oude stuifzandgronden (geel
met aanduiding Zd), ten zuiden de vroegere moerassige
gebieden (groen met aanduiding pZg).

Figuur 4, Geomofologische kaart van Nuland
en omgeving

Nuland, die gekenmerkt werden
door kleinere kavels met houtwallen en singels werd
een opener gebied. In een deel aan de oostkant van
Nuland is dit kleinschalige karakter echter nog altijd
voelbaar.
Het natte karakter van de polders ten noorden van
Nuland is eveneens niet overal meer zichtbaar. Zo is
de smalle verkaveling ten noorden van de zomerdijk,
die op historische kaarten zichtbaar is, verdwenen.

2.2. De inwoners en het sociale leven

vens voor Nuland niet voorhanden zijn. Het heeft de
discussie in Nuland gevoed over de globale richting
van de bevolkingsopbouw. Opvallend is dat meerdere
leeftijdsgroepen de eerste 7 jaar nog toenemen, om
daarna af te nemen. De komende jaren is er nog een
groot aantal inwoners in de leeftijd van de gezinnen
(25-45 jaar). Deze groep zal volgens de prognoses na
2016 sterk afnemen, waardoor ook het aantal jonge
kinderen zal afnemen. Opvallend is de zeer sterke toename van het aantal ouderen, zowel op korte als lange
termijn.
Voor het aandeel 25 tot 45 jarigen en het aandeel 0 tot
15 jarigen (dit zijn over het algemeen jonge gezinnen
met kinderen) is op korte termijn een dalende trend
waar te nemen. Echter lijkt het er wel op dat deze negatieve trend vanaf 2018 weer ombuigt. Het aantal
huishoudens blijft wel stijgen over deze gehele periode. Met name het percentage eenpersoonshuishoudens neemt toe. Dit ligt in lijn met de afname van het
aantal jonge gezinnen en de toename van senioren. In
deze ontwikkeling ligt tegelijk ook een huisvestingsopgave. Voor de periode tot 2025 zullen er namelijk
naar schatting 287 extra senioren gehuisvest moeten
worden.

Nuland heeft een bevolkingsopbouw, die vergelijkbaar is met die van de andere kernen in de gemeente
Maasdonk, hoewel Nuland relatief de meeste ouderen
van de drie kernen herbergt. Toch ligt het percentage
jongeren tot 15 jaar met 20% nog iets hoger dan veel
andere kernen in de nabije omgeving (Middelrode,
Loosbroek, Vorstenbosch). De populatie 65 plus is in
Nuland wel vrij hoog.

Uit het Woonwensen onderzoek (2003) blijkt dat
slechts 8% van de huishoudens in de gemeente
Maasdonk een (huishoudens)inkomen van 2 maal
modaal heeft. Dit is relatief laag vergeleken met andere gemeenten in de regio. Daarnaast is de aandachtsgroep van het volkshuisvestingsbeleid omvangrijk.
Deze groep bestaat voornamelijk uit alleenstaanden
en ouderen.

In figuur 4 is een indicatie gegeven van de toename
of afname van de bevolking in Nuland per leeftijdsklasse . Het vormt een indicatie, omdat exacte gege-

Nuland dopt zijn eigen boontjes
Typerend voor Nuland is het actieve verenigingsleven.
Nuland telt volgens eigen zeggen ongeveer 100 vereni-

Nuland zelf is ontstaan langs de oude as Hoogstraat,
Dorpstraat, Kerkstraat, waarbij het zwaartepunt eeuwenlang rond de huidige kerk heeft gelegen. Voor die
tijd lag de kerk zelfs verder naar het noorden. De locatie van deze ‘Polderkerk’ is recent met een stenenconstructie weer aangegeven in het landschap. In de loop
van de 20e eeuw is met de bouw van de wijken aan
weerszijden van de Dorpstraat, het accent meer naar
het zuiden verschoven. Hier is het Prins Bernhardplein
ontstaan met verschillende winkels. Een deel van deze
winkels is intussen gestopt.

13

Figuur 6; Indicatie van de toename of afname van
leeftijdsgroepen op basis van gemeentebrede cijfers.

Figuur 8; leeftijdsopbouw van meerdere kernen in de
nabijheid van Nuland.

Figuur 7; Verdeling van de bevolking over leeftijdsklassen,
vergeleken met enkele andere dorpen.

Figuur 9; historische ontwikkeling van het aantal huishoudens
in Nuland.

gingen. Dankzij de actieve inzet van vele dorpsbewoners kan men in Nuland gerust spreken van een sterke gemeenschapszin. Dat is de kracht van Nuland. De
ruggengraat van het verenigingsleven wordt gevormd
door de vele (12) buurtverenigingen, de sportclubs, de
KPJ, het Gilde, de harmonie en de carnaval.
Jeugdactiviteiten
Voor de jeugd van het dorp is er voldoende aanbod aan
activiteiten. De sportclubs bieden diverse mogelijkheden. Daarnaast wordt er regelmatig in het gebouw
van de Hazenkamp voor de kinderen een kinderdisco
(Ons Honk) georganiseerd. Voor sommige jeugdigen
vormt het jaarlijkse zomerkamp een hoogtepunt van
het jaar. De Stichting Jeugdbelangen Nuland is bij de
organisatie van de bovengenoemde activiteiten actief betrokken. Deze club beheert het gebouw van de
Hazenkamp (zie paragraaf 2.3.).
Ondanks het grote aanbod van activiteiten en voorzieningen zijn er toch enkele groepen jongeren die uit
het zicht van ouders en andere dorpelingen elkaar in
ongedwongen niet georganiseerde sfeer willen ontmoeten in de openbare ruimte: de zogenaamde hangjeugd. Eén van deze groepen wordt ook wel de ‘drie
koningen’ genoemd, refererend aan de locatie waar
zij zich tot voor kort altijd ophielden. Zij hebben in
eerdere gesprekken met de gemeente aangegeven dat
zij graag een JOP (jongerenontmoetingspunt) gerealiseerd zouden zien. De gemeente heeft al een locatie op het oog: de Oude Rijksweg. Het daadwerkelijk
aanleggen van deze voorziening laat nog even op zich
wachten.
Gemeenschapszin en saamhorigheid wordt in Nuland
al vroeg met de paplepel ingegeven. Vriendenclubjes
ontstaan al op jonge leeftijd. In de carnavalsperiode
(‘t Waoterrijk) wordt er niet alleen gebouwd aan de

carnavalswagens (30 carnavalsgroepen) maar ook aan
de sociale cohesie. Binnen de traditie van het carnaval
worden volgens de jeugdigen de eerste vriendschappen gesmeed. Deze vormen een solide basis voor de
toekomst en dragen bij in het ontwikkelen van nieuwe
initiatieven. Jeugdigen worden niet alleen met elkaar
verbonden maar bouwen ook een relatie op met het
verenigingsleven. Nu het moeilijker wordt om in de
gezamenlijkheid te bouwen aan de carnavalswagens,
dreigt ook de basis voor de betrokken en actieve jeugd
weg te vallen.
Activiteiten voor ouderen
Wat voor de jeugd geldt, gaat ook in hoge mate voor
het aanbod voor de doelgroep senioren. Er zijn op dit
terrein diverse organisaties in Nuland actief die ervoor zorgen dat het plezierig wonen en leven is voor
deze doelgroep.
Zo organiseert de KBO (met 600 leden) diverse activiteiten in het gemeenschapshuis De Meent.
Vanuit het Martinushuis worden naast het zorgaanbod
ook diverse activiteiten voor de doelgroep aangeboden zoals kienen, biljarten, kaarten, koken, handwerken en schilderen. Deze worden in de ontmoetingsruimte dankzij de inzet van de vrijwilligers Stichting
Ontmoetingsruimte Martinushuis mogelijk gemaakt.
De belangen van de doelgroep worden behartigd door
de organisaties Rigom, KBO, de RGOM (Regionaal
Gecoördineerd Ouderenwerk Maasdonk) en het SVMO
(Stichting Verankering Maasdonk Ouderenproef). De
laatste twee genoemde organisaties zullen wellicht
op zeer korte termijn samengaan en verder gaan als
Seniorenraad Maasdonk.
Sluitend Zorgaanbod
Nuland kent een zo goed als sluitend aanbod als het
gaat om de ouderenzorg. Dat is bijzonder te noemen

15

gezien de grootte van het dorp.
Belangrijke aanbieders zijn Brabantzorg en Sint
Jozefoord.
Het Martinushuis gelegen aan de Kloosterstraat is
onderdeel van Brabantzorg en biedt voor 22 mensen
plaats in het verzorgingshuis (zorg categorie 1 t/m
4). Het heeft geen verpleeghuisfunctie. Er zijn wel
aanleunwoningen, De Rank genaamd, van Mooiland
Maasland waarvanuit zorg aangeboden kan worden.
Voor de mensen van het verzorgingshuis is er iedere
dag een eetpunt waar ook mensen uit het dorp gebruik van kunnen maken. Op diverse ochtenden
zijn er prikdiensten en is de fysio op afroep beschikbaar. Daarnaast worden er vanuit de Bezorgservice
Maasdonk recepten van de apotheek bezorgd.
De Rank kent een wijkcentrum die ook fungeert als
uitgifteloket van recepten.
In samenwerking met het Rigom is er een ontmoetingsruimte voor ouderen voor zowel intramurale als
extramurale cliënten. Deze wordt wel eens zo goed
bezocht dat de ruimte te klein is.
In de toekomst wil Brabantzorg graag de woningen
van het verzorgingshuis moderniseren en koop en
huurappartementen bouwen voor senioren die niet
hulpbehoevend zijn. Bij deze ontwikkelingen zijn de
gemeente Maasdonk, Brabant Zorg, Brabant Wonen
(onderdeel Brabant Zorg) en Mooiland Maasland betrokken. Op die manier wordt het wonen om de zorg
georganiseerd. Vanuit Brabantzorg maken 25 inwoners gebruik van het thuiszorgaanbod. Er werd ook
dagbehandeling (dementerenden, somatische patienten) aangeboden vanuit een zorgboerderij. Deze functie gaat per 1 januari 2010 verdwijnen.
Een andere zorgaanbieder is Sint Jozefoord gelegen
aan de Duyn en Daelseweg. Sint Jozefoord is een
kleinschalige verzorgings en verpleeghuis voor -tot
voor kort- uitsluitend vrouwelijke religieuzen van veer-

tien verschillende congregaties en ordes. In 2009 wonen er naast de 115 religieuzen ook 20 niet religieuze
bewoners. Door de vergrijzing van deze groep komen
er steeds meer plaatsen in de verpleeghuiszorg en
verzorgingshuis vrij voor “ leken”, de niet kloosterlingen/inwoners in de regio.
In de toekomst wil Sint Jozefoord binnen de bestaande muren van het complex kleinschalige verpleeghuiszorg (dementie, somatisch)aanbieden. Dagopvang
voor de laatstgenoemde categorie zit nog niet in het
aanbod. De zorginstelling volgt de ontwikkelingen
van Brabantzorg met belangstelling.
Dorpsraad Nuland: “ Laten we het nu eens over
Nuland hebben!”
Is in het voorjaar van 2009 opgericht en probeert de
belangen van de dorpsbewoners zo goed mogelijk te
behartigen. Het bestuur wordt gevormd door bewoners die hun sporen ruimschoots hebben verdiend
binnen het vrijwilligersleven van Nuland. Een van de
eerste acties van de dorpsraad is het opstellen van een
IDOP voor Nuland. Het is de dorpsraad gelukt om in
een relatief korte tijd het dorp te bewegen tot deelname aan dit proces. Het draagvlak voor het IDOP
en de dorpsraad is groot. Dit bleek wel uit de goede
opkomst tijdens de twee dorpsavonden.

2.3. Voorzieningen
Het voorzieningenniveau van Nuland is behoorlijk
hoog te noemen. Het dorp kent een supermarkt, diverse winkels, horecavoorzieningen, bankfaciliteiten,
zorgvoorzieningen, een sportpark, een basisschool
met peuterspeelzaal, kinderopvang , een jeugdgebouw en een gemeenschapshuis. Ook is er een busverbinding (lijn 61). Opvallend is dat deze voorzienin-

gen verspreid zijn over het dorp. Het dorp kent als
het ware meerdere sociale harten. Dit vormt geen
belemmering voor de bereikbaarheid en toegankelijkheid. Sterker nog; juist door de verspreiding van deze
voorzieningen blijven de inwoners en de wijken met
elkaar verbonden. Ontmoeting vindt hier plaats. Het
Prins Bernhardplein wat juist die ontmoetingsfunctie
zou moeten hebben, voldoet hier onvoldoende aan.
Een aantal voorzieningen die op het sociaal terrein bepalend zijn worden hieronder uitbelicht.
Hazenkamp
Is het jeugd en verenigingsgebouw van Nuland. De
Hazenkamp biedt onderdak aan verschillende organisaties zoals Jong Nederland, tafeltennisclub
NTTV, Street en Breakdance, Buitenschoolse opvang,
Jeugdsoos Ons Honk, ritmiek en Dorpsblad De
Klepel.
Het gebouw wordt beheerd door en is in eigendom
van de Stichting Jeugdbelangen Nuland en staat op
grond van de Parochie. Het naburige Martinushuis,
onderdeel van de zorgorganisatie Brabantzorg, heeft
plannen om richting het gebouw van de Hazenkamp
uit te breiden met woningbouw. In afwachting van
deze ontwikkelingen wordt er weinig onderhoud aan
het pand gepleegd. Het gebouw ziet er nu verwaarloosd uit en vertoont gebreken. Het dak lekt zodat het
voor de verenigingen bijna onmogelijk wordt op hun
(sport) activiteiten voor te zetten. Vooral de tafeltennisclub ondervindt grote nadelen. De peuterspeelzaal,
die in de Hazenkamp gevestigd was, is inmiddels verhuisd naar de basisschool.
Gemeenschapshuis De Meent
Is gelegen aan het Prins Bernhardplein en biedt onderdak aan diverse verenigingen en activiteiten. De
Heemkundewerkgroep Nuwelant heeft hier haar wer-

kruimte en archief in ondergebracht.
De KBO biedt hier biljart, kaarten, dansen, koersbal,
zangkoor en meer bewegen voor ouderen aan. Andere
gebruikers zijn de KPJ, de Volksdansgroep, Koren, de
Harmonie, Line-dance, Majorettes en diverse soorten
muziekonderwijs.
‘t Heike
De kinderboerderij ‘t Heike is een bijzondere en mooie
voorziening die Nuland rijk is met een regionale aantrekkingskracht. Naast de boerderij met speeltuin is
er een zwembad waar kinderen uit de hele regio naar
hartenlust kunnen spelen en zwemmen. De voorziening wordt goed bezocht door de kinderen uit de kernen van de gemeente Maasdonk. De Stichting wil in
de toekomst een educatief centrum oprichten. Binnen
dit centrum wil de organisatie een tentoonstelling inrichten met educatieve spelletjes voor de kinderen.
In de toekomst wil ‘t Heike voldoen aan het kwaliteitskeurmerk voor kinderboerderijen: ‘ Goed voor elkaar’.
Hiervoor moet ‘t Heike aan vele eisen voldoen. Een
gestelde minimumeis is dat er te allen tijde een verantwoordelijke op de kinderboerderij aanwezig is die
beschikt over de opgestelde beroepscompetenties. ‘t
Heike is daarom van plan om in de nabije toekomst
een professionele beheerder aan te stellen.
In 2008 werd door de NCRV een landelijke wedstrijd
uitgeschreven: Het Beste Buurtplan. In deze wedstrijd
streden 35 ambassadeurs tegen elkaar om een geldbedrag van € 25.000, -. Dit bedrag moest worden besteed aan een plan om de leefomgeving te verbeteren.
Uiteindelijk heeft de Nulandse ambassadeur Roos van
der Kallen met haar plan in samenwerking met mensen uit Geffen en Vinkel deze wedstrijd gewonnen.
Het plan was om de gezonde rivaliteit die er bestaat
tussen de kernen Nuland, Geffen en Vinkel om te zetten in een positieve strijd. Van het geld dat bij deze

17

wedstrijd gewonnen is werd een stichting opgericht:
De Stichting Maasdonk Helpt. Deze stichting heeft al
aangegeven een gedeelte van het geld beschikbaar te
stellen voor het inrichten van het educatieve centrum.
Verder wordt geldelijke steun geboden bij het organiseren van activiteiten die open staan voor deelnemers
uit Nuland, Geffen en Vinkel.
De Kerk H. Johannes Onthoofding
De Pastorie is in 1859 gebouwd. In de tweede wereldoorlog is de kerktoren opgeblazen die daarna instortte
en de kerk zelf vernielde. Na de oorlog is in 1950 een
nieuwe (de huidige) kerk gebouwd en twee jaar later is
er een nieuwe toren voorgeplaatst.
De kerk neemt nog steeds een belangrijke plaats in
binnen het dorp. Veel kinderen doen hier nog de heilige communie en het heilig vormsel. In de activiteiten
voorafgaand aan de ceremonie komen ouders en kinderen bij elkaar. Tijdens deze avonden wordt er ook
over normen en waarden gesproken. De kerk draagt
zo bij aan een stukje opvoedingsondersteuning. Dit
wordt er gewaardeerd en belangrijk geacht ook voor
de vorming van de identiteit van de kinderen en de
gemeenschapszin.
Praatpaal
De kerk vervult op dit moment ook een belangrijke rol
als het gaat om het behoud van de identiteit (normen
en waarden) van het dorp en het bevorderen van het
contact tussen jong en oud. De zogenaamde Praatpaal
activiteit is vanuit de parochie ontstaan. Het doel van
Praatpaal is dat de jeugd van het voortgezet onderwijs
gezellig kunnen samenzijn en in contact worden gebracht met onderwerpen die voor de verdere ontwikkeling van belang kunnen zijn.

Sportvoorzieningen
In Nuland is het goed sporten. Het aanbod is groot: de
voetbalvereniging RKVV Nulandia, Korfbalvereniging
DKV Be Quick, Tennisvereniging LTV Nuland. Zij
zijn met de Handbalvereniging KPJ Nuland gevestigd in het sportpark Duyn&Dael. Daarnaast is er een
Wandelclub, Toerwielerclub, Paarden en ponyclub,
Tafeltennisvereniging NTTV en een Fietscrossclub
Nuland. Deze laatste heeft een eigen terrein aan de
Schotsheuvel. Er wordt momenteel gewerkt aan een
nieuwe locatie voor de fietscrossclub.

2.4. Wonen
In Nuland staan binnen de bebouwde kom 1290 woningen. In het buitengebied behorende tot Nuland,
staan verspreid nog eens 225 woningen. De huizenprijs is vrij hoog, maar niet uitzonderlijk in vergelijking
met andere dorpen in de omgeving. De woningen in
de bebouwde kom hebben een gemiddelde WOZ
waarde van € 305.000,-. In het buitengebied ligt de
WOZ waarde met gemiddeld € 423.000,- per woning
een stuk hoger.
De gemiddelde woningbezetting in de bebouwde
kom is 2,7, wat voor een dorp van deze omvang redelijk hoog is. Dit wordt mede verklaard door het
hoge aantal gezinnen in Nuland. Ongeveer 46% van
de huishoudens in Nuland betreft gezinnen. Gezien
de te verwachten vergrijzing en ontgroening zal deze
bezettingsgraad verder afnemen. Het aantal van 20%
eenpersoonshuishoudens zal daarmee naar verwachting gaan toenemen. Mede hierdoor zal de woningbehoefte minder snel dalen dan de bevolkingsaantallen.
Veel mensen in Nuland hebben een eigen woning. In
de bebouwde kom is 71% van de woningen een koopwoning tegenover 29% huurwoningen. De huurwo-

19

ningen zijn voor een groot deel in bezit van Mooiland
Maasland. Momenteel is er een achterstand in de
bouw van nieuwe woningen.
Uit de Woningmarktmonitor (2004) blijkt dat 40%
van de betaalbare huurwoningen wordt bewoond
door huishoudens die duurder zouden kunnen wonen. Daarnaast bestaat er een enorme vraag naar
bouwkavels. De helft van de potentiële doorstromers
heeft aangegeven graag een nieuwbouwwoning te betrekken, waarvan zo’n 70% deze graag zelf zou willen
bouwen. Tijdens de dorpsgesprekken is aangegeven,
dat de werkelijke behoefte mogelijk iets lager ligt, omdat voor veel mensen zelfbouw te duur kan blijken.
Voor de werkelijke behoefte aan zelfbouw en de wijze
waarop is een aanvullend woonwensenonderzoek
noodzakelijk.

Uit de toekomstvisie blijkt dat de bouwnijverheid in
Maasdonk, welke een substantiële bijdrage levert
aan de werkgelegenheid, over voldoende ruimtelijke
ontwikkelingsmogelijkheden beschikt. Voor lokale ondernemers is er voldoende kwalitatief hoogwaardige
bedrijfsgrond beschikbaar op het bedrijventerrein in
Nuland. Grotere bedrijven dienen uit te wijken naar
regionale bedrijventerreinen, zoals het regionale bedrijventerrein Heesch-West. De mogelijkheden voor
ontwikkelingen of uitbreidingen van bestaande terreinen zoals in Nuland zijn beperkt. Daarom kiest de
gemeente hier voor revitalisering waarbij een duurzame inrichting en een intensiever ruimtegebruik wordt
nagestreefd.

2.5. Werkgelegenheid

2.6. Buitengebied en toerisme &
recreatie;

De werkgelegenheid in Nuland is zeer gevarieerd en
ontstijgt het niveau van dorpse werkgelegenheid. Veel
bedrijven beginnen, zoals kenmerkend voor veel dorpen, achter het huis. Maar door de aanwezigheid van
het bedrijventerrein De Terp hebben veel bedrijven
zich ook weten door te ontwikkelen binnen het dorp.
Zo zijn er bijvoorbeeld meerdere autobedrijven (verkoop, reparatie of herstel), bedrijven in de industrie
(chemische grondstoffen, zuivelproducten), in de ambachtelijke sectoren (bouwbedrijven, dakbedekking,
metselaars, schilders, timmerwerken en loodgieters), een drukkerij en dienstverlening en advisering
(makelaar, reclamebureau, uitzendbureau, technisch
ontwerpbureau). Verspreid in het dorp komen diverse vormen van detailhandel voor. Aan de entree van
Nuland vanaf de snelweg ligt een Van der Valk Hotel.

Het buitengebied van Nuland kent meerdere gezichten. Aan de westzijde komen bijzondere natuur- en
bosgebieden voor. Hier ligt het vroegere heidegebied,
waar veel bewoning van de arme plattelandsbevolking voorkwam. Natuurgebieden als de Karreput en
Hei en Wei aan weerszijden van de spoorweg vormen bijzondere heide, bos en stuifzandgebieden.
Het gebied tussen de Bergstraat en Nuland betreft
een groen overgangsgebied met groene kamers en
diverse wandelroutes. Ten zuiden van de Elzenstraat
/ Waterleidingstraat ligt het landgoed Sint Jozefoord,
gebouwd rond 1951 voor vrouwelijke kloosterlingen,
die aan de westkant wordt begrensd door het waterwingebied. Dit bosgebied is grotendeels afgesloten
voor bezoekers. Rondom het grondwaterwingebied
ten westen van Nuland ligt een 25 jaarszone. Dit be-

21

tekent dat een waterdeeltje vanaf de grens van deze
grondwaterbeschermingszone er tenminste 25 jaar
over doet om de putten te bereiken.
De oostkant van Nuland maakt deel uit van het oude
bouwlandgebied, maar is door landbouwkundige ontwikkelingen in de loop van de tijd veel grootschaliger
geworden. Via de structuurvisie Groene Schil is een
deel van dit gebied intussen een zoekgebied voor woningbouwontwikkeling. Het gebied is nog altijd grotendeels in beheer bij landbouwbedrijven, waaronder
een aantal veehouderijbedrijven (varkenshouderijen,
rundveehouderij) en akkerbouwbedrijven. Het aantal
bedrijven in de landbouw is in Nuland de afgelopen
decennia afgenomen. Dit past in de landelijke trend
voor de landbouw, waarin een proces van schaalvergroting plaatsvindt. Als gevolg van de reconstructie en
diverse beëindigings- en sloopregelingen en strengere
eisen op het vlak van dierenwelzijn zijn kleinere veehouderijbedrijven gestopt. Naast enkele agrarische
bedrijven, komen er ook andersoortige functies in het
buitengebied voor. Binnen het gebied Schotsheuvel
ligt o.a. een dierenpension.
Nuland heeft geen toeristisch profiel. Alleen het Van
der Valk Hotel heeft deze rol en wil deze nog verder
uitbouwen, zodat ze een sterker welness profiel krijgt.
Voor recreanten zijn er wel enkele cafés, cafetaria met
een eetcafé en speeltuin (met zwembad) ’t Heike.
Een goede horecagelegenheid op het centrale Prins
Bernhardplein wordt ten behoeve van recreanten wel
gemist.

Nuland ligt aan de zuidzijde goed ontsloten aan de
snelweg A59, terwijl de infrastructuur aan de noordzijde via de Kerkdijk overgaat in plattelandswegen
richting Lith en Maren Kessel.
De Hoogstraat / Dorpstraat / Kerkstraat vormen samen de centrale route door het dorp. Naast de lokale
ontsluitingsfunctie wordt de route ook gebruikt voor
doorgaand verkeer. Dit levert volgens veel bewoners
regelmatig onnodig drukke en onveilige situaties op.
Belangrijke oost – west ontsluitingswegen zijn de
Duijn en Daelseweg / Elzenstraat in de richting van
Rosmalen en de Zandstraat en de Wolfdijk in de richting van Geffen. Daarnaast loopt er een parallelweg
(de Rijksweg) langs de snelweg in oost westrichting.
Knelpunten in de verkeerssituatie zijn het doorgaande
verkeer richting Lith en Maren Kessel en mogelijk ook
richting Kruisstraat en Rosmalen. Ook de ontsluiting
van bedrijventerrein De Terp levert soms knelpunten op. Vrachtauto’s benaderen het bedrijventerrein
vaak via de Molenstraat en de Schotsheuvel, die
beiden niet geschikt zijn voor zwaarder verkeer. De
Molenstraat is zo ingericht dat zwaar verkeer elkaar
niet kan passeren.
Belangrijk voor de verkeersveiligheid in Nuland is de
veilige bereikbaarheid van voorzieningen. De sportvelden kunnen worden bereikt via de Heiweg en de
Duijn en Daelseweg. Voor de basisschool is het halen

23

Historische beelden uit Nuland. (1) 350 jaar bestaan van ’t Gilde,
(2) de eerste steen legging van St. Jozefoord (1951), de aanmelding van de 2000’ste inwoner van Nuland in 1951 (Bron: BHIC).

3 Wensbeeld
In dit hoofdstuk staat het wensbeeld van de bewoners
van Nuland verwoord. Hier staan dus de doelen, die
de bewoners de komende jaren willen bereiken. De
oplossingen om de doelen te bereiken staan in hoofdstuk 4.
Algemeen wensbeeld
In het wensbeeld voor 2025 is Nuland uitgegroeid tot
een compleet en ondernemend dorp. Men komt sterker voor zichzelf op en met het ondernemerschap en
de goede samenwerking met de gemeente is er een
evenwichtige situatie ontstaan met andere dorpen.
Nuland is in 2025 (sterk) gegroeid en daarin liggen
de kansen om uit te groeien tot een compleet en aantrekkelijk woondorp op het vlak van voorzieningen en
woningen voor doelgroepen. Hiermee wil Nuland op
termijn een evenwichtige bevolking behouden.
In het wensbeeld sluiten de nieuwe wijken feilloos
aan op het dorpse weefsel van Nuland en is de sterke
band met het platteland verder uitgebouwd. Nuland
behoud haar organische groei. Op het platteland
wordt geïnvesteerd in een duurzame inrichting en gebruik, waarbij goed wordt aangesloten bij de historische kenmerken.
In het wensbeeld zijn ruimtelijke inrichting, accommodaties en verenigingsleven volop gericht op het
elkaar blijven ontmoeten in het dorp.
Herkenbaar dorp in het groen
In het wensbeeld blijft de toekomstige inrichting zoveel mogelijk gericht op de historische structuur van
bebouwingslinten en wordt de relatie tussen het dorp
en het omliggende platteland versterkt. Nuland wil

het groene karakter van het buitengebied nog sterker
inzetten als een belangrijke woonkwaliteit. Samen met
Geffen wenst Nuland in de toekomst de groene buffer
te blijven tussen Den Bosch en Oss.
Een wens is om natuurgebieden zoals de Karreput en
het heide en stuifzandgebied (Hei en Wei) meer met
elkaar te verbinden. Zo wordt het buitengebied versterkt. Nu doorkruist de spoorlijn deze twee prachtige zones. In dit gebied zouden dan ook wandelroutes
ontwikkeld kunnen
Worden met inachtneming van de natuurwaarde..
Met name aan de oostkant liggen kansen om betere
relaties te leggen door een mooier overgangsgebied.
Met een nieuwe inrichting wil het dorp dat het gebied
meer waarde krijgt voor bewoners en natuur, zodat
het op lange termijn een groene buffer kan zijn voor
Geffen en Nuland.
Zichtbare geschiedenis
In het wensbeeld heeft Nuland haar historische kenmerken beter zichtbaar weten te maken. Hoewel niet
alle kenmerken zichtbaar zijn, is er wel veel over bekend. Hiermee wil Nuland het historische bewustzijn,
ook van nieuwe bewoners vergroten. Men wenst hiermee de inwoners sterker aan het dorp te binden. Een
betere zichtbaarheid en hieraan gekoppelde routes en
informatie kan ook recreanten aantrekken.
Sterk verweven sociale leven
Nuland wenst de sterke gemeenschapszin en de sociale samenhang te behouden. Een dorp waarbij de
inwoners nog steeds zelf de handen uit de mouw
steken. Het rijke verenigingsleven vormt hier de basis voor. Nuland wenst dan ook de vrijwillige inzet op
peil te houden. Nu vormt dit totaal geen probleem en
wordt er zelfs een groei gezien. Het dorp is ook trots
op de spontane acties zoals de dartmarathon. Dit be-

25

vestigt de mentaliteit van “samen de schouders eronder”. Deze houding als onderdeel van de identiteit van
Nuland wenst men te behouden. Maar Nuland is ook
niet blind voor de sociaal maatschappelijke ontwikkelingen zoals de individualisering van de samenleving.
Nuland wil hierop anticiperen en nu al inzetten op het
behouden van de betrokkenheid.
Nuland wil graag dat de verbindende rol van de kerk
in de toekomst blijft bestaan en dat het aanbod binnen de gemeenschap wordt verankerd.
Actieve en betrokken jeugd
Nuland wil graag de carnavalscultuur en de daarbij
behorende voorzieningen overeind houden of op peil
brengen. In het wensbeeld blijft de mogelijkheid om
in de gezamenlijkheid aan de carnavalswagens te werken bestaan. Op die manier wenst Nuland de jeugd
betrokken en actief te houden.
Dan is er nog een klein clubje, dat opvalt door het niet
actief meedoen aan de samenleving en die het liefst
in ongeorganiseerd verband bij elkaar komt: de hangjeugd. Het dorp wil deze groep niet uitsluiten en stigmatiseren. Sterker nog, de wens is er dat er ook voor
deze groep aandacht is en dat zij uiteindelijk wordt
opgenomen binnen het reguliere aanbod van activiteiten en voorzieningen. Hier ziet het dorp meer heil
in dan in de fysieke oplossing van een zogenaamde
hangplek of Jongeren Ontmoetings Plaats(JOP), zoals
deze gepland is op een locatie aan de oude Rijksweg.
Woonkansen voor ouderen en jongeren
In 2025 wil Nuland een breed samengestelde bevolking hebben. Dat betekent dat ouderen moeten kunnen blijven wonen. Met het in evenwicht houden van
de bevolkingssamenstelling willen de bewoners ook
de voorzieningen en het verenigingsleven in stand
houden.

Bewoners wensen gevarieerde woonmilieus te creëren met een ontspannen sfeer en voldoende gebruiksgroen. Voor nieuwe woongebieden is een mix van de
doelgroepen jong en oud het meest wenselijk, met
voldoende doorstroommogelijkheden. Het woningbouwprogramma moet doorstroming en het zo lang
mogelijk kunnen blijven wonen in het dorp mogelijk
maken. Het accent moet echter liggen in het bereikbaar houden van woningen voor starters. Veel bewoners vrezen dat de huizenprijzen door de beoogde
grondprijzen te hoog zullen worden, waardoor starters op de woningmarkt te weinig kansen krijgen. Voor
ouderen wenst men specifieke projecten in de nabijheid van voorzieningen. Door de vergrijzing is daaraan in de toekomst een toenemende behoefte.
Gemoderniseerde voorzieningen
In 2025 wil Nuland een breed samengestelde bevolking hebben. Naast voldoende woningen is het van
belang, dat het voorzieningenniveau op peil blijft of
wordt verbeterd. De groei van het aantal woningen is
een kans om hierop in te zetten en nu al te investeren
in de toekomst. Op het gebied van de jeugd en binnensport zou volgens het dorp geïnvesteerd moeten
worden in een nieuw Hazenkamp gebouw. De wens
is om deze voorziening te moderniseren en op een
andere locatie te huisvesten. Over de locaties lopen
de meningen nog uiteen. Belangrijk is dat de locatie
bijdraagt aan de sociale samenhang in het dorp en
sterke voorzieningen op lange termijn. In ieder geval
wil het dorp dat er een adequate binnensport zaal
wordt gerealiseerd in slimme combinatie met andere
functies.
De wens is dat door deze update het ook voor de niet
georganiseerde jongeren (hangjeugd) aantrekkelijk
wordt om van deze voorziening gebruik te maken.
Dit sluit naadloos aan op het eerder geschetste wens-

27

beeld van een actieve en betrokken jeugd!
Voor de doelgroep ouderen is het voorzieningenniveau op peil en zijn er volop mogelijkheden om het
zorgaanbod sluitend te maken. Zeker omdat Sint
Jozefoord zich steeds meer gaat richten op de doelgroep niet-kloosterlingen -de zogenaamde ‘leken’- in
de regio.
Tijdens het Idop traject heeft een fysiopraktijk aangegeven zich te willen vestigen in of nabij Nuland.
Bewoners hebben aangegeven dat deze voorziening
een welkome aanvulling is op het huidige aanbod. In
combinatie met een huisarts zou er een gezondheidscentrum gerealiseerd kunnen worden.
Op het gebied van bereikbaarheid wil het dorp beter verbonden zijn met de andere nabijgelegen dorpen of steden. Dit geldt voor zowel de jongeren die
naar school gaan als voor ouderen die van de overige
medische voorzieningen in de regio gebruik moeten
maken.
Dorp met sociale harten
Nuland wenst in de toekomst in te zetten op meerdere
sociale harten. Door de verspreide ligging en de binding met het verenigingsleven blijft het dorp juist in
contact met elkaar en met de voorzieningen. Hiermee
wordt voortgeborduurd op de huidige situatie, waarin
de wijken via de voorzieningen onderling verbonden
zijn. Ook nieuwe woonbuurten wil men via voorzieningen aan Nuland binden.
De grootste wens voor de toekomst voor Nuland is
een echt dorpsplein. Het Prins Bernhardplein is hiervoor de meest voor de hand liggende plek. Het is
wenselijk dat het plein aantrekkelijker wordt ingericht
en dat hier de winkels worden geclusterd (winkelcentrum) zodat dit het sociale hart van het dorp wordt

waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en festiviteiten kunnen beleven.
Ruimte voor ondernemerschap
In het wensbeeld is Nuland in de toekomst een echt
ondernemend dorp met volop doorgroeimogelijkheden voor startende bedrijven. Bedrijvigheid is belangrijk voor het dorp. Het biedt niet alleen werkgelegenheid maar stimuleert ook het verenigingsleven ( via
sponsoring van activiteiten). In de toekomst moet er
vooral plaats zijn voor kleine industrie. Zelfstandigen
zonder personeel (zzp’ers ) zullen naar verwachting
steeds meer ruimte vragen. Een bedrijfsverzamelgebouw zou in deze behoefte kunnen voorzien. Het
dorp ziet mogelijkheden om deze te realiseren op het
huidige industrieterrein. De Terp zou kwalitatief verbeterd moeten worden qua uitstraling en bereikbaarheid. Voor de middenstand is het wenselijk dat het
winkelaanbod wordt uitgebreid en geoptimaliseerd.
29

Veilige bereikbaarheid
Met de toenemende automobiliteit in een groeiend
dorp is de veilige bereikbaarheid een belangrijke wens.
Men wenst een heldere verkeersstructuur, die zoveel
mogelijk aansluit op de historische structuur, gericht
is op rustig rijden en ruimte geeft aan ontspannen
fietsroutes.
Een grote wens die wordt gedeeld is het weren van
vrachtwagenvervoer en agrarisch vervoer uit het dorp.
Deze zouden via een alternatieve route de weg naar
bestemming moeten vinden. Voor de nieuwe woongebieden wordt een snelle afwikkeling richting snelweg
voorzien.
De recreatieve toegankelijk van en naar het dorp moet
aantrekkelijk worden. Het aantal ommetjes kan nog
worden uitgebreid, waarmee de recreatieve aantrekkelijkheid van Nuland tevens wordt vergroot.

4 Visie
In dit hoofdstuk wordt het wensbeeld van Nuland uitgewerkt in een visie op de toekomst. Om de visie overzichtelijk te maken is deze themagewijs uitgewerkt. Er
worden dwarsverbanden gelegd tussen de thema’s
om de integraliteit van onderwerpen te laten zien.
•
•
•
•
•
•
•

Openbare ruimte;
De inwoners en het sociale leven;
Voorzieningen;
Wonen;
Werkgelegenheid;
Buitengebied en toerisme & recreatie;
Verkeer en infrastructuur.

4.1. Visie op hoofdlijnen
Nuland blijft boeien!
In de visie voor de toekomst blijft Nuland een herkenbaar dorp, dat mensen blijft binden. Zowel oude
als nieuwe bewoners moeten geboeid raken door de
herkenbare geschiedenis van Nuland en het sterke sociale leven. Nuland ontwikkelt zich in de toekomst tot
een dorp waar altijd wat te doen is. De hele inrichting
van het dorp zal dit in de toekomst uitstralen.
In de visie hangen de wijken in Nuland nog altijd
sterk met elkaar samen. Toch is er wel wat te kiezen.
Alle wijken krijgen hun eigenheid, maar ook typische
Nulandse kenmerken, die uitkomt in de openbare
ruimte van Nuland. Openbare ruimte wordt zo inge-

richt, dat meer informele ontmoetingen plaatsvinden.
Zo zijn er groene ontmoetingsplekken in de wijk, maar
daarnaast zet de visie zich in voor verspreid liggende
sociale harten, waaronder een sterk dorpscentrum.
Zo is het sociale leven overal zichtbaar, maar kunnen
elkaar verder versterken.
In de visie zien we kansen voor Nuland om een dekkend zorgaanbod en een sterker voorzieningenniveau te realiseren. Ook hier draagt het bundelen van
functies in meerdere verspreid liggende clusters toe
bij. Functies versterken elkaar, maar de wijken worden op deze manier ook onderling zo veel mogelijk
verbonden.
Een compleet dorp brengt alle functies van wonen, recreatie en werken bij elkaar. Nuland blijft investeren in
ruimte voor ondernemerschap,die sterker afgestemd
en verweven is met de woonomgeving. Er komt ruimte
voor nieuw ondernemerschap, waarmee Nuland zich
ook wil kunnen presenteren. In de visie wordt ook ingezet op een sterke binding tussen de wijken en een
aantrekkelijk buitengebied om de aantrekkelijkheid
van het wonen te versterken en een blijvende band te
houden met het landelijke gebied.
De belangrijkste opgaven voor Nuland zijn:
• Bundelen van functies in de sociale harten
• Verder versterken van samenwerking tussen
verenigingen
• Uitwerken van een dekkend woon- en zorgaanbod.
• Duurzaam inrichten van het buitengebied

31

zoekzone wonen in het groen

orientatie van der valk


instandhouden overgangsgebied

st Jozefoord huisvesting senioren

educatie/ kinderopvang

Legenda

st Joz

‘t heike

Zorg e

sportvelden

bedrij

waardevol groen

orient

Herwa


orient

33



‘t heike

Zorg en seniorenhuisvesting cluster

Kans

sportvelden

bedrijven/ gebouwen in het groen

waardevol groen

Herwaardering/ reconstructie zomerdijk

hoofd
van se
goede
sterke

oekzone wonen in het groen



nieuw

nstandhouden overgangsgebied



creëre


Kans binnensportaccommodatie

creëre

portvelden

bedrijven/ gebouwen in het groen

zoekg

aardevol groen


hoofdonsluiting nieuwbouwwijk scheiden
van secundaire ontsluiting
goede overgang bedrijventerrein naar wijk en
sterke uitstraling naar Rijksweg

rientatie van der valk


nieuwbouw Pelgrimshoeve met groen hart

t Jozefoord huisvesting senioren


creëren groene bufferzone

org en seniorenhuisvesting cluster


creëren terpen met kans nieuwe functies

edrijven/ gebouwen in het groen

hoofdonsluiting nieuwbouwwijk scheiden
van secundaire ontsluiting
goede overgang bedrijventerrein naar wijk en
sterke uitstraling naar Rijksweg

zoekgebied ecologische verbinding

heike


VISIEKAART I.D.O.P. NULAND

Figuur 10; visiekaart iDOP Nuland

educa

VISIEKAART

4.2. Landschap, dorpsopbouw en
openbare ruimte
De opgave voor de ruimtelijke inrichting is een inrichting die bijdraagt aan de veiligheid en aantrekkelijkheid van de wijken, de wijken verbindt met elkaar en
aan de groene kwaliteiten in de omgeving. Met deze
uitgangspunten kan Nuland een herkenbaar dorp in
het groen worden.
In de visie worden deze uitgangspunten vertaald in de
volgende maatregelen:
• Beter zichtbaar maken van historische kenmerken
in de openbare inrichting.
• Creëren van een dorpshart met uitstraling.
• Realiseren van mooiere, maar functionele entrees.
Zichtbaar maken historische kenmerken
De herkenbaarheid van cultuurhistorische elementen draagt bij aan de identiteit van een dorp. Met het
toevoegen van historische kenmerken volgt Nuland
het gerealiseerde voorbeeld van de Polderkerk. De
visie kent enkele concrete voorstellen om deze te
versterken.
• Het doortrekken van de zomerdijk leidt tot begrip
over de historische ligging van Nuland langs de vroegere poldergebieden en het inlaatgebied. Door het
contrast tussen de dijk en het open landschap ten
noorden daarvan en de aanleg van sloten of poelen
wordt deze situatie goed zichtbaar. Verder dient er
aandacht te zijn voor het cultuurhistorisch onderhoud
en herstel van de zomerdijk. Voor een toelichting op
de voorstellen voor het overige buitengebied wordt
verwezen naar paragraaf 4.7.
• De historische bebouwingslinten zoveel mogelijk
herkenbaar houden en versterken. De inrichting van
de Hoogstraat, Dorpstraat en Kerkstraat als centrale

route heeft hier door het profiel, de beklinkering en de
bomenlaan al sterk aan bijgedragen. Belangrijk voor
de oude bebouwingslinten is dat het bebouwingslinten blijven. De bebouwing, die bij voorkeur een stevige uitstraling heeft, moet op deze weg georiënteerd
blijven. Ook mogen enkele plekken verbijzonderd
worden. Zo mag het ‘vroegere dorpshart’, bij de kerk
en het Martinushuis een bijzondere uitstraling houden. Hetzelfde geldt voor het oude gemeentehuis.
• Door de aanleg van routes aan de westzijde van
Nuland in de overgangszone tussen het dorp en de
Nulandse Heide met informatiepanelen over het ontstaan van de plek, de vroegere bewoning en de huidige natuurwaarden wordt de geschiedenis van de
Nulandse Hei voor Nuland verteld.
Creëren van een dorpshart met uitstraling
De opgave voor het centrum van Nuland is om een
aantrekkelijk dorpshart op het Prins Bernhardplein te
creëren, die een meer centrale rol kan vervullen in het
dorpse leven en bijdraagt aan het dekkende voorzieningenaanbod in Nuland. Uitgangspunten voor het
nieuwe dorpsplein zijn:
• Het moet uitnodigend zijn, gezellig en knus.
• Het moet functioneel zijn, zoals voor parkeren,
evenementen en ontmoeting.
• Het moet nieuwe functies uitlokken.
Het Prins Bernhardplein moet het centrale plein worden voor ontmoetingen, functies en evenementen. In
de visie is een herinrichting van het plein noodzakelijk. Bij de inrichting moet worden gekozen voor materialen, die het plein een meer authentieke uitstraling
geven. Het plein is feitelijk te groot en te open om
een knusse uitstraling te krijgen. Toch is de grootte
volgens de bewoners essentieel voor het functionele

35

Figuur 11, impressie van de westzijde van het plein.

gebruik van het plein. Daarom gaat de visie uit van
de mogelijkheid om de pleinwanden te verhogen tot
minimaal 3 of 4 hoog rondom het plein. Een en ander
dient uitgewerkt te worden in een centrumplan voor
Nuland.
Door te werken met nieuwe bebouwing (nieuwe pleinwanden) is de plaatsing van nieuwe functies mogelijk
maar ook noodzakelijk voor de financiële haalbaarheid van de projecten. Met een nieuwe pleinwand
kunnen winkels (bakker, slager, supermarkt) worden
aangetrokken. Een impressie van wat het werken met
nieuwe pleinwanden kan opleveren is weergegeven in
figuur 11 en 12.
Uitgangspunten voor de nieuwe inrichting van het
plein zijn:
• Het plein moet voldoende groot zijn en om die reden ongeveer de huidige contouren behouden.
• De pleinwanden moeten meer dan nu onderdeel
van het plein worden. Dit geldt met name voor de
winkelplint aan de westzijde van het plein. Hier wordt
voorgesteld om de insteekparkeerplaatsen te verwijderen en mogelijk de doorgaande weg hiernaar te
verplaatsen. De insteekparkeerplaatsen worden nu
onhandig en onveilig gevonden. Bovendien nemen
ze het zicht op de winkels weg. Hierdoor wordt het
plein zelf iets groter, waardoor in principe geen parkeerplaatsen verloren hoeven te gaan. Voor de winkels
blijft een brede wandelstrook beschikbaar, maar de
bebouwingswand presenteert zich door de inrichting
wel aan het plein.
• Voor de verblijfsfunctie van het plein is het wenselijk dat er zich een horeca onderneming aan het plein
vestigt. Aangezien de noordoostzijde de meest aantrekkelijke zonzijde is, is dit de handigste locatie.

• Mogelijk kan De Meent een meer centrale plek aan
het plein krijgen, hetzij door voor een meer extroverte voorzijde van het pand te kiezen, danwel door de
functie te verplaatsen naar de oostzijde van het plein.
• De kiosk moet een meer centrale plek op het plein
krijgen. Hiermee ontstaat de mogelijkheid om bij optredens rondom de kiosk plaats te nemen. Ruimtelijk
gezien draagt een meer centrale plek ertoe bij, dat het
plein ook aan de zuidzijde een zwaartepunt krijgt.
• De inrichting van het plein moet groen zijn, maar
geen belemmering vormen voor evenementen en de
vaak noodzakelijke parkeerbehoefte op het plein. Een
reguliere mogelijkheid is om te werken met een basisgrid van bomen met daaromheen (verplaatsbare)
bakken.
• Waar mogelijk wordt een relatie gelegd met het ouderencluster. In paragraaf 4.5. wordt op de behoefte
aan ouderenwoningen ingegaan. Daarnaast kunnen
bij herontwikkeling van gebieden in het centrum ook
nieuwe routes tussen de Kloosterstraat en het centrum worden gelegd.
Onderzoeksvragen
De nieuwe inrichting van het plein en de mogelijke
verplaatsing van functies is een groot en ingewikkeld project met mogelijk grote financiële gevolgen
en veel betrokken partijen, waarbij nog veel onderzoeksvragen openstaan. Zo dient de parkeersituatie
goed onderzocht te worden in relatie tot de huidige
en mogelijk nieuwe functies op het plein, maar ook
in de omgeving (denk daarbij aan winkels buiten het
centrum, de basisschool en de Rabobank). Ook dient
een beeldkwaliteitskader te worden opgesteld om de
hoogte en vorm van nieuwe bebouwing te bepalen en
moet het mogelijk hergebruik van vrijkomende panden worden onderzocht.

37

Figuur 12, impressie van de inrichting van het Prins Bernhardplein
als er veranderingen plaatsvinden in de hoogte van bebouwing.

Realiseren van mooiere, maar functionele entrees.
De opgave voor Nuland is om de entrees mooier
vorm te geven. Deze verbetering kan worden opgepakt tegelijk met de uitvoering van nieuwe woningbouw- en andere ontwikkelingsprojecten in Nuland,
die de gemeente in de structuurvisie ‘Groene Schil’
heeft opgenomen.
Zo wordt voorgesteld om de entree van de Hoogstraat
te verbeteren door:
• De tussenzone groen in te richten, gecombineerd
met enkele gebouwen (b.v. in de vorm van lage paviljoens, zoals beschreven in de structuurvisie Groene
Schil’.
• Het aanzicht van het Van der Valk Hotel te verbeteren en het achtergebied bij deze functie te betrekken.
• De benzinepomp op termijn te verplaatsen.
• Een betere rand met gebouwen te realiseren op de
hoek van de Hoogstraat en de Rijksweg tot aan bedrijventerrein De Terp.
De entree bij de Zandstraat wordt verbeterd door:
• Een betere weginrichting gericht op de ontsluiting
van de nieuwe wijk Pelgrimshoeve t.b.v. zowel autoverkeer als fietsverkeer.
• Het zichtbaar maken van het oude tracé van de zomerdijk (zie paragraaf 4.7.)
• Een goede vormgeving van de nieuwe wijk naar
de Zandstraat. Een goede uitstraling kan b.v. worden
bereikt door zelfbouwprojecten aan de weg te situeren. Hiermee kan een stevig maar gevarieerd beeld
ontstaan.
• Van de Zandstraat een groene laan te maken.

4.3. Inwoners en sociale leven
De opgave voor het sociale leven van Nuland is om
ook bij een groeiende bevolking de gemeenschapszin
en zelfwerkzaamheid in stand te houden. Hierin is het
van belang om de inwoners te kunnen blijven binden
aan verenigingen en de daarbij behorende clusters
van voorzieningen.
Het behoud van vrijwilligers en jongeren voor het verenigingsleven is essentieel voor de sociale cohesie in
de toekomst. Nuland wil hier nu al op inspelen, om
hiermee de gevolgen van een veranderende bevolkingssamenstelling en de veranderende maatschappij (met meer keuze mogelijkheden op het gebied van
vrijetijd) voor te zijn.
Om de doelstelling sociale samenhang en cohesie te
kunnen blijven realiseren in de toekomst, zet Nuland
in op het stimuleren van de samenwerking en afstemming tussen de diverse organisaties, het betrekken en
activeren van de jeugd, het verankeren van het aan de
kerk gelieerde activiteitenaanbod, het professionaliseren van vrijwilligerstaken en het bevorderen van het
informele contact in de openbare ruimte.
Samenwerking en afstemming tussen verenigingen
Samenwerking kan de kwaliteit van het verenigingsleven versterken. Gezamenlijke knelpunten op het
gebied van beheer, het behoud van vrijwilligers of jongeren kunnen worden gedeeld. De mogelijkheid om te
komen tot gezamenlijke oplossingen wordt vergroot.
Nuland ziet in de toekomst goede mogelijkheden dat
de sportclubs op het gebied van beheer, onderhoud
en uitbreiding (veld) een samenwerkingsverband
aangaan. Op dit moment zijn deze organisaties via
een gemeentelijke website met elkaar verbonden. In
de toekomst zou de oprichting van een sportraad
uitkomst kunnen bieden voor de aanpak van de ge-

39

zamenlijke knelpunten of wensen van de sportclubs
voor de toekomst. De Dorpsraad zou hier een stimulerende rol kunnen vervullen.
In Nuland wordt veel georganiseerd; van kleinschalige
buurtactiviteiten tot en met grote evenementen zoals
het ‘Rondje Nuland’. Ook spontane acties hebben in
het verleden geleid tot grote deelname van het dorp.
Het aanbod is niet altijd goed op elkaar afgestemd.
Voor de toekomst ziet Nuland de oplossing in het vervaardigen van een jaarkalender.
Ook zouden de verenigingen de handen ineen kunnen slaan om het evenementen aanbod te versterken.
Dit aanbod heeft namelijk een sterk bindend karakter.
Ook hier zou de dorpsraad een rol van betekenis kunnen zijn naast de huidige Stichting Jeugdbelangen die
al op dit terrein actief is.
Professionalisering vrijwilligerswerk
Ook vrijwilligersorganisaties ontkomen niet aan de
veranderende wet en regelgeving. Dit maakt het werk
er niet altijd gemakkelijker en leuker op. De taken en
verantwoordelijkheden voor bestuurders van vrijwilligersorganisaties worden steeds zwaarder. Maar ook
aan de kwaliteit van de voorzieningen worden hogere eisen gesteld. In het geval van ‘t Heike zou dit
betekenen dat zij een professionele beheerder in huis
gaan halen om het gewenste kwaliteitslabel te kunnen
behalen.
Een professionele beheerder is een oplossing om de
kwaliteit en de continuïteit van de voorziening te kunnen waarborgen. Dit is een groot voordeel voor de
organisatie die zich dan wat meer kan richten op de
leuke kanten van het vrijwilligerswerk, maar is niet het
enige voordeel. Ook komt hiermee de stap naar het
behalen van het kwaliteitskeurmerk Kinderboerderijen
dichterbij . Wat voor ’t Heike geldt, kan in de toekomst

ook voor andere clubs een oplossing zijn om het vrijwilligerswerk kwalitatief op peil te kunnen houden. Dit
lijkt haaks te staan op de mentaliteit ‘wij pakken het
samen aan’, maar bevordert juist de aantrekkelijkheid
van het vrijwilligerswerk.

Betrokken jongeren
Voor de toekomst is het van belang dat de jongeren
worden behouden voor het dorp. Naast voldoende geschikte woningen (zie paragraaf 4.5.) gaat de visie uit
van het betrekken van jongeren bij diverse activiteiten
en voorzieningen.
De Praatpaal, die vanuit de kerk is ontstaan, krijgt in
de visie een bredere betekenis . Gezorgd moet worden
dat deze functie in stand blijft, ook als de belangstelling voor de kerkelijke activiteiten verder af zou nemen. Nuland streeft ernaar de functie iets op zichzelf
te laten zijn. In de toekomst wordt de oplossing gezien om deze activiteiten te verankeren in het huidige
aanbod van jeugdactiviteiten. Op dit moment kan al
aansluiting worden gezocht bij de Centra voor Jeugd
en Gezin (opvoedingsondersteuning).
Andere oplossingen voor het erbij betrekken van de
jeugd worden gezien in het realiseren van een nissenhut (zie paragraaf 4.4.) maar ook in het actief contact
leggen met de hangjeugd en hen proberen te motiveren om mee te doen aan activiteiten of gebruik te
maken van de nieuwe te realiseren voorzieningen. Het
professionele jongerenwerk kan hier de eerste stappen
in zetten. Het realiseren van een JOP is en blijft voor
het dorp slechts een middel voor contact maar kan
niet gezien worden als doel of definitieve oplossing.
Het uitbreiden van het activiteitenaanbod met een
jongerendisco wordt ook als oplossing aangedragen.
Ook al is het moeilijk om te concurreren met het uitgaansleven, toch zien inwoners kansen om in samenwerking met de andere kernen een maandelijks aanbod hierin te ontwikkelen. Een idee, dat samen met de

andere dorpen in de gemeente Maasdonk uitgewerkt
kan worden, is om een wisselende disco te organiseren tussen de drie dorpen.
Door het uitbreiden van het activiteitenaanbod en
de voorzieningen kunnen jongeren betrokken blijven
bij het dorp. Maar hoe blijven ze ook als vrijwilliger
behouden voor de toekomst? De oplossing is door
jongeren al zelf aangedragen: “verdeel de vrijwilligerstaken in kleine blokjes”. Met andere woorden de
Nulandse vrijwilligersorganisaties zullen in sommige
gevallen de uitvoering van de vrijwilligerstaken op een
meer projectmatige manier gaan inrichten. Zodat de
jongeren blijven behouden voor de club en het dorp!
Sociale harten
Om de sociale samenhang nog meer te kunnen behouden of te bevorderen in de toekomst is het van
belang dat de inwoners verbonden blijven met elkaar
maar ook met het verenigingsleven en de voorzieningen. Wat het laatste betreft wordt de oplossing
gezien in het behouden van de verschillende sociale
harten zoals deze al in het dorp zijn ontstaan: omgeving ‘t Heike, Sportpark Duyn&Dael , de Meent,
Martinushuis en Hazenkamp. Op deze manier blijven de inwoners in contact met de diverse wijken en
buurten en blijven de contacten niet beperkt tot de
ontmoeting in het centrum. Het Prins Bernhardplein
zou dan nog wel die ontmoetingsfunctie moeten gaan
krijgen! Hier wordt in de paragraaf openbare ruimte al
volop aandacht aan besteed. De Hazenkamp zou ook
kunnen worden verplaatst (zie voorzieningen) naar
een andere locatie zodat ook hier weer interactie gaat
ontstaan tussen de voorziening en de inwoners van
het dorp.

Positioneren dorpsraad
De dorpsraad is zelf ook nog op zoek naar een passende vorm om de belangen van de diverse groepen
goed te kunnen behartigen. Het is voor hen nog niet
helemaal duidelijk wat nu precies de rol en positie is
binnen het gemeentelijk beleid. Aangezien de dorpsraad na het Idop traject erop moet toezien dat de
leefbaarheidsagenda met de opgevoerde projecten
worden uitgevoerd is het raadzaam dat de organisatie
hiertoe is uitgerust. Ondersteuningsorganisaties zoals stichting ZET uit Tilburg zouden de dorpsraad en
de gemeente hierin kunnen begeleiden. Ook een op te
stellen convenant met afspraken tussen gemeente en
dorpsraad is wenselijk.

4.4. Voorzieningen
De opgave voor Nuland is om het voorzieningenaanbod mee te laten groeien met de groei van de bevolking. Door een sterke bundeling en samenwerking
liggen er kansen om een dekkend zorgaanbod en een
goed pakket aan winkelvoorzieningen te behouden en
mogelijk uit te breiden. In Nuland dienen zich nu kansen aan om een compleet dorp te kunnen worden, die
bewoners kunnen binden en die nieuwe doelgroepen
kunnen aantrekken zoals de recreanten van vakantiepark Dierenbos (oude Vinkeloord) en andere bezoekers uit de regio.
De oplossing voor het ontwikkelen van een compact
en een goed winkelaanbod ligt voornamelijk in de ontwikkeling van het nieuwe Prins Bernhardplein. In de
vorige paragraaf is hier al uitvoerig bij stilgestaan.
Uitgangspunten Zorgcluster Martinushuis
Nuland kent door de aanwezigheid van twee zorgvoorzieningen, Het Martinushuis (van zorgaan-

41

bieder Brabantzorg) en Sint Jozefoord, en de inzet
van een groot aantal vrijwilligers van de Stichting
Ontmoetingsruimte Martinushuis al bijna een 100%
dekkend aanbod van zorg. Voor het behalen van de
doelstelling om een breed samengestelde bevolking
(behoud van de doelgroep ouderen) is dit een gunstige ontwikkeling. Om het aanbod in de toekomst dekkend te houden of te maken ziet het dorp de oplossing
in een samenwerkingsverband tussen de zorgaanbieders, de gemeente en de belangengroeperingen. Op
dit moment volgt men elkaars ontwikkelingen met
belangstelling. In een samenwerkingsverband zouden de kosten van bepaalde voorzieningen die nog
te realiseren zijn zoals een dagopvang voor dementerenden en ouderen met somatische aandoening,
gedeeld kunnen worden. Ook de doorstroom van het
verzorgingshuis (Martinushuis) naar verpleeghuis
(Sint Jozefoord) zou meer gestroomlijnd kunnen
worden. Een nog grotere uitdaging voor samenwerking en afstemming ligt in het bouwen van (aanleun)
woningen in de nabijheid van de functie zorg. Beide
instellingen hebben plannen hiervoor. Ook hier zouden de instellingen zich samen met de corporaties
als ontwikkelaar kunnen optrekken. De gemeente
zou dit proces van samenwerking in gang kunnen
zetten. Het Martinushuis zou kunnen moderniseren
voor wat betreft de functie wonen. Hiervoor zijn er al
plannen gemaakt en wordt er volop overleg gepleegd
met de betrokken partijen als gemeente, Mooiland
Maasland, Brabantzorg, de Parochie (eigenaar grond)
en de Hazenkamp. Afstemming en samenwerking
met andere zorgaanbieders zoals Brabantzorg (het
Martinushuis) is hier gewenst.
Moderne en nieuwe accommodaties
Voor zowel het realiseren van de doelstelling sociale
samenhang als de breed samengestelde bevolking

is het van belang dat het voorzieningenaanbod op
peil wordt gebracht. Voor Nuland betekent dit dat de
voorzieningen dienen mee te groeien met het verenigingsleven. Concreet dient hiervoor een nieuwe
Hazenkamp, binnensportaccommodatie en ruimte
voor carnavalsverenigingen te worden gerealiseerd.
Hazenkamp
Het dorp ziet oplossingen in het combineren van de
jeugdvoorziening De Hazenkamp met een nieuwe binnensportaccommodatie zodat er als het ware een nieuwe multifunctionele accommodatie gerealiseerd gaat
worden die voldoet aan de eisen van deze tijd. Binnen
deze nieuwe Hazenkamp zou naast binnensport en
jeugdactiviteiten (Jong Nederland, Jeugddisco) ook
de Buitenschoolse Opvang (BSO) onderdak kunnen
krijgen. De meest geschikte locatie is die van de gemeentewerf aan de Zandstraat. Deze plek is gunstig
voor de nieuwe inwoners van de Pelgrimshoeve. Zij
worden door deze voorziening ook meer verbonden
met het dorp (zie paragraaf 4.3.).
Nissenhut
Naast de noodzaak van een nieuwe Hazenkamp is het
onoverkomelijk dat ook voor de carnavalsbeweging
een adequate voorziening wordt gebouwd. Als gevolg
van ruimtegebrek zijn nu al clubjes genoodzaakt om
de bouwactiviteiten te beëindigen. Een goede oplossing wordt gezien in de realisatie van een zogenaamde nissenhut zoals andere Brabantse kernen dit ook
hebben gerealiseerd. Goede mogelijkheden worden
gezien om deze in samenwerking met de andere kernen Vinkel en Geffen te realiseren. Het dorp, de ondernemers en de gemeente zouden samen hierover
van gedachte kunnen wisselen. Nuland denkt genoeg
te hebben aan de financiering van het materiaal. Met
zelfwerkzaamheid zijn de kernen in staat om een dergelijke voorziening zelf te bouwen. Dit zou binnen

43

Foto’s; referenties voor het groene hart in de Pelgrimshoeve.
Boven: 3 foto’s van Newtonplein te Boxtel. Onder: Voor veel
bewoners vormt ook het groene hart in heicamp een goed
voorbeeld

enkele jaren gerealiseerd kunnen zijn. De Stichting
Maasdonk Helpt zou ook hier een duit in het zakje
kunnen doen.
Voorzieningen met een duidelijk profiel versterken de
sociale harten
Bij het optimaliseren van het voorzieningenaanbod
horen niet alleen de stenen de boventoon te voeren
maar is het voor Nuland ook de kans om de sociale
harten als het ware beter te profileren.
Het ligt voor de hand dat het Martinushuis als zorgcluster wordt geprofileerd en de nieuwe Hazenkamp
als jeugd en binnensport cluster. Gemeenschapshuis
de Meent zou zich meer kunnen ontwikkelen als de
ontmoetingsplek van Nuland. Een nieuw ingericht
plein zou deze functie kunnen versterken. Maar wellicht ook een andere inrichting. Dan zou de basisschool zich ten slotte meer kunnen opstellen als
cluster voor onderwijs, educatie en opvang. Niet alle
functies zijn hierin ondergebracht. De kinderopvang
wordt nu in de nabijheid van de school aangeboden.
Het is een uitdaging om deze binnen de schoolmuren
te positioneren. Op deze manier wordt de school een
moderne voorziening met meerdere functies zoals in
Brede School concepten in de regio het geval is.

4.5. Wonen
De opgave is om het woningaanbod zo te realiseren,
dat jongeren behouden kunnen worden voor het dorp
maar dat ook de ouderen er zo lang mogelijk kunnen
blijven wonen. Dit draagt bij aan de sociale samenhang van het dorp.
Om de woonwensen van de doelgroepen optimaal te
faciliteren en tegelijk een bijdrage te leveren aan het
sociale leven is het belangrijk om gebiedsgerichte

keuzes te maken. In de woonwijken wordt ingezet
op een mix van doelgroepen, terwijl in het centrum
extra ruimte wordt gemaakt voor seniorenwoningen
en woningen gekoppeld aan de zorgvoorzieningen.
Dit brengt extra levendigheid in het centrum, het
versterkt de aanwezige en toekomstige (zorg)voorzieningen en geeft extra bouwmogelijkheden in het
centrumgebied. De vraag naar woningen voor eenpersoonshuishoudens, die voor een groot deel op
het conto van de ouder wordende bevolking komt,
zal gezien de bevolkingsprognoses fors toenemen
(zie paragraaf 2.2.). Het is daarom raadzaam om nog
verder te zoeken naar mogelijkheden om ouderenwoningen, eventueel geclusterd, aan te bieden. Dit
kan in de vorm van appartementen of in de vorm van
clusters met gezamenlijke buitenruimte. Indien deze
behoefte op termijn blijkt en niet afdoende kan worden gefaciliteerd in het centrum en in Pelgrimshoeve,
dan is het overgangsgebied tussen de Heiweg en de
Rijksweg hiervoor een zoekzone.
Het zorgaanbod in combinatie met seniorenwoningen wordt behandeld in paragraaf 4.4.
Uitgangspunten voor de ontwikkeling van
Pelgrimshoeve
Pelgrimshoeve wordt in de visie in hoofdzaak een
gemixte, maar relatief jonge wijk. Nuland zet in op
een gevarieerd aanbod van woningtypen, die hieraan
bijdragen en doorstroming op wijkniveau mogelijk
maken. Het gaat om een combinatie van vrijstaande
woningen en geschakelde woningen, patiowoningen
en huur en koop. Daarnaast moeten er zeker ook mogelijkheden zijn voor zelfbouw.
Uit de Woningmarktmonitor (2004) blijkt ook dat
er een enorme vraag bestaat naar bouwkavels.
Daarnaast is er veel behoefte aan doorstroming op
de woningmarkt. Tijdens de dorpsgesprekken in

45

Nuland is dit beeld bevestigd.
De visie gaat uit van het aanwijzen van een aantal locaties, waarbij gebruik kan worden gemaakt van CPO
(collectief particulier opdrachtgeverschap). Het stedenbouwkundig plan moet een mooie, verrassende
wijk opleveren. Een bijzonder idee voor de nieuwe wijk
is het realiseren van enkele hofjes, met gemeenschappelijke (al dan niet openbare) tuinen. Dat is leuk voor
kinderen en geschikt voor ouderen die wel de ruimte
van een dorp willen, maar geen tuin willen of kunnen
onderhouden.
Belangrijke uitgangspunten voor de wijk zijn:
• De wijk moet een groen hart krijgen, die kan dienen als ontmoetingsplek. Het kan deels een parkachtige sfeer krijgen. Ook moet er ruimte zijn voor een
kinderspeelplaats. Door het plaatsen van bankjes kan
het een plek voor ontspanning zijn, of een plek waar
buurtfeestjes kunnen worden georganiseerd.
• De wijkontsluiting richt zich op een (gedeeltelijke)
scheiding van snel- en langzaam verkeer. Het doel

hiervan is de veiligheid te verbeteren en te zorgen
voor een goede verweving met omliggende wijken. De
verkeersontsluiting is gericht op een snelle ontsluiting
voor auto’s (snelverkeer) aan de noord, zuid en oostzijde en een veilige en vrijliggende ontsluiting voor
fietsers en wandelaars, vooral aan de westzijde. Deze
langzaam verkeersontsluitingen dragen direct bij aan
de verweving van de nieuwe wijk met de aanliggende
wijken rond de Pelgrimsstraat, Gaffel en Rijf.
• De wijk moet een groene uitstraling krijgen en goede verbindingen hebben met het buitengebied.

4.6.Werkgelegenheid
De opgave is om ruimte te blijven bieden aan het
dorpse ondernemerschap van Nuland, maar een
betere samenhang te realiseren met het dorp. Het
bedrijventerrein komt minder los van het dorp te liggen en er worden oplossingen aangedragen voor de
verkeerskundige conﬂicten. Tegelijk met de bouw
van Pelgrimshoeve moeten deze conﬂicten worden
opgelost.

Figuur 13; uitsnede uit de visiekaart.









creëren terpen met kans nieuwe functies

VISIEKAA

Het dorpse ondernemerschap bestaat in Nuland
uit kleinschalige industrie, die vaak is ontstaan
vanuit kleine bedrijfjes aan huis en ZZP’ers. In de
visie wordt ruimte gecreëerd om deze startende ondernemers te blijven faciliteren, maar worden ook
doorstroommogelijkheden gecreëerd. Daarnaast
gaat de visie uit van het creëren van ruimte voor
nieuwe werkgelegenheid, die kan bijdragen aan
toekomstige behoeften. Bovendien kan Nuland zo
haar uitstekende ligging aan en ontsluiting op de
snelweg benutten. Tenslotte kan nieuwe (extensieve) bedrijvigheid bijdragen aan de ruimtelijke kwaliteit van het dorp, door de ruimte die er langs de
randen van de Rijksweg zijn ontstaan zorgvuldig in
te richten.
Bedrijventerrein De terp wordt in de visie gezoneerd. Aan de noordzijde, wordt een zone gecreëerd met combinaties wonen en werken of
kleinschalige bedrijvigheid. Een hele ‘dorpse’ overgangszone kan worden gecreëerd door een groene
strook aan de voorzijde van de bedrijfspanden (b.v.
een grasstrook).
Het bedrijventerrein zelf kan blijvend ingezet worden op bedrijven in de industrie (tot maximaal milieucategorie 3). Voor de zuidzijde van het bedrijventerrein, die nu nog een gevarieerde bouwmaat
en opbouw en bedrijfstypen kent, mag op termijn
uitgroeien tot een bedrijvenwand met bedrijven,
die zorgen voor een goede uitstraling.
Het tussengebied (tussen de Rijksweg en de A59)
dient een groen gebied te worden en bij te dragen
aan een representatieve entree van Nuland. Door
de ligging van de 25 jaarszone van het waterwingebied kan dit gebied niet zondermeer bij het stedelij-

ke gebied worden betrokken. De oplossing die wordt
aangedragen is het toelaten van bebouwing, die niet
te massaal is. Deze gebouwen moeten zo veel als mogelijk in het groen worden ingebed. Een mogelijkheid
is het bouwen van enkele kleine lage paviljoens in dit
gebied. Hiermee sluit de visie geheel aan bij de structuurvisie Groene Schil van de gemeente Maasdonk.

4.7. Buitengebied en recreatie
De opgave voor het buitengebied is het creëren van
aantrekkelijke, toegankelijke, groene overgangsgebieden rond het dorp, waar mogelijk met een sterk agrarisch beheer en ruimte voor natuur en aansluitend op
de historische kenmerken, die het gebied rijk is.
De inrichting van het landelijke gebied en het vergroten van de gebruikswaarde en toegankelijkheid van
het landelijke gebied moet bijdragen aan een ‘eigen
Nulandse’ woonkwaliteit.
Er liggen verschillende opgaven voor de deelgebieden
rondom Nuland:
• Creëren van een groene en toegankelijke buﬀ
erzone (de oostzone) tussen Nuland en Geffen.
• Creëren van overgangszones tussen stad en land.
Groene en toegankelijke oostzone
In de visie ontstaat een groen overgangsgebied tussen Nuland en Geffen. Nuland maak daarbij gebruik
van de natuurlijke gegevenheden en cultuurhistorische kenmerken van dit gebied. Ten noordoosten van
Nuland wordt de zomerdijk verder verlengd volgens
het oorspronkelijke tracé. Ten noorden van de zomerdijk wordt het van oudsher natte gebied, als onderdeel
van het Overlaatgebied weer zichtbaar gemaakt. De

47

openheid van het gebied als contrast ten opzichte van
de zomerdijk wordt geaccentueerd. Het oorspronkelijke natte milieu wordt hier teruggebracht, bij voorkeur door smalle watergangen, maar mogelijk door
poelen. Om het overige ‘droge’ tussenliggende tussengebied waardevol te maken in cultuurhistorisch,
cultuurlandschappelijk, ecologisch en in recreatief
opzicht, is herstel van de oude blok- en kavelstructuur
met tussenliggende bomenrijen en houtwallen aanbevelenswaardig. Genoemd structuurherstel geeft een
blijvend open karakter van het tussengebied, is visueel een aantrekkelijk landschap, biedt de agrariër de
kans voor kleinschalig extensief beheer van de akkers,
maar heeft vooral een enorme meerwaarde voor de
biodiversiteit welke uitstekend past in het Europees
actieplan ‘Countdown 2010’. De randzone van het te
ontwikkelen gebied leent zich uitstekend voor recreatief gebruik (wandelen,picknicken, observatieplek).
De zomerdijk zelf wordt toegankelijk en geschikt voor
ommetjes rondom Nuland.
Ten oosten van dit open gebied, ter hoogte van de
Loonsestraat / Hoolstraat ligt een zoekgebied om een
ecologische verbinding te realiseren. In het gebied ligt
nog een aantal boerenerven, met deels functionerende boerderijen. Waar mogelijk blijven de agrarische
bedrijven het beheer van het landelijke gebied op zich
nemen. Ook kunnen andere functies worden toegestaan in voormalige boerderijpanden of kunnen functies worden toegevoegd door nieuwbouw. In de visie
worden de boerenerven op terpen gesitueerd, waarmee ze als eilanden in het ‘overlaat’ gebied liggen.
In feite kunnen meerdere functies passen in dit ‘verstedelijkte’ stukje landelijk gebied. Waar mogelijk
wordt een relatie gelegd met het dorp of met de kwaliteiten van het landelijke gebied. Gedacht kan worden
aan zorgboerderijen of recreatieve activiteiten.

Overgangszones tussen stad en land
Op enkele plaatsen kan in de visie ruimte worden gemaakt voor overgangsgebieden tussen dorp en platteland. Het betreft gebieden die nu geen sterke functie
kennen en een rol kunnen vervullen voor de toekomstige woningenbehoefte van de gemeente, maar tegelijk het aanzicht van Nuland verbeteren.
Oostelijk van de Papendijk wordt een groen overgangsgebied tussen dorp en platteland gecreëerd, met mogelijkheden voor groene woonmilieus. Zuidelijk van
de Heiweg kan in het min of meer besloten gebied
tussen het sportcomplex en ’t Heike enerzijds en de
snelweg anderzijds een soortgelijk gebied ontstaan.
De toegankelijkheid van dit gebied is geen noodzaak
hier. Maar nieuwe functies, die zorgen voor een groene overgang, vormen geen belemmering. Functies in
het groen op het gebied van sport of extensieve woonfuncties kunnen bijdragen aan een goede presentatie
naar buiten toe.

De opgave voor Nuland is het zorgen voor een herkenbare veilige verkeersstructuur in de kern met
mooie entrees en het omleiden van doorgaand verkeer. Uit paragraaf 2.7. blijkt dat veel wegen al op deze
manier zijn ingericht. De opgave richt zich daarom op
een goede inrichting van wegen ten behoeve van de
nieuwbouw in de Pelgrimshoeve.
In de visie wordt een duidelijk onderscheid gemaakt
in de ontsluitingen voor snelverkeer en langzaam verkeer. Dit is uitgewerkt in paragraaf 4.5.
Het doorgaande verkeer, dat richting Maren Kessel en
Lith reist, kan worden omgeleid via de Klompstraat
ten noordwesten van Geffen. Hiervoor is het noodzakelijk om een goede aansluiting te creëren tussen de
Rijksweg en de Klompstraat. De exacte route kan via
verschillende routes verlopen:
• Een doorsteek vanaf de Rijksweg in het verlengde
van de Molengraaf. Deze route heeft als nadeel dat

het mooie zicht op de molen bij Geffen kan worden
aangetast.
• Een doorsteek vanaf de Rijksweg, die uitkomt op
de Groenstraat. Van hieruit kan de route lopen via de
Molengraaf of mogelijk een nieuwe weg, die aansluit
op de Klompstraat.
• Indien de Schotsheuvel dient te worden opgewaardeerd om als ontsluiting te dienen voor
Pelgrimshoeve, dan kan deze ook dienen als insteek
voor doorgaand verkeer, mits van hieruit een route
richting de Klompstraat wordt geleid.
• Bij een vergaande herstructurering van het tussengebied Geffen / Nuland kan ook worden overwogen
een nieuwe rechtstreeks lopende weg aan te leggen
tussen Groenstraat (of Rijksweg) en de Klompstraat.
De mogelijkheden en betaalbaarheid van deze ontsluitingen hangt in grote mate af van de wijze waarop
dit gebied betrokken zal worden bij herstructurering
en functiewijziging.

49

5 Leefbaarheidsagenda
5.1. Inleiding
Om de visie voor Nuland te realiseren moeten concrete projecten worden uitgevoerd. In dit hoofdstuk
wordt de visie uit hoofdstuk 4 uitgewerkt in agendapunten. De agendapunten worden per thema in een
tabel opgesomd in de leefbaarheidsagenda (zie paragraaf 5.2.). De integrale visie is ontleed naar sectorale agendapunten, bedoeld als checklist voor de uitvoering. Het kan worden gezien als vinkenlijst voor
betrokkenen. Veel agendapunten kunnen echter integraal worden opgepakt. Een projectmatige aanpak bij
de uitvoering is dus essentieel.
De leefbaarheidsagenda heeft een dynamisch karakter.
Er kunnen de komende jaren projecten worden uitgevoerd, gewijzigd, afvallen en bijkomen. Belangrijk is
dat de doelen voor de leefbaarheid, waartoe de uitvoering van de projecten dient, worden behaald. De
leefbaarheidsagenda wordt daarom na een bepaalde
tijd herzien en opnieuw opgemaakt en zal zich geleidelijk los van het eindrapport verder ontwikkelen. Zij
kunnen altijd worden geverifieerd aan de doelen, die
zijn benoemd in hoofdstuk 3, het wensbeeld.
De leefbaarheidsagenda bestaat uit de volgende
onderdelen:
1. Het thema
2. Het project (het agendapunt)
3. Uitwerking van het project in actiepunten
4. Benoemen van betrokken partijen
5. Prioritering

Starten met de uitvoering
Bij de uitvoering van projecten is de projectorganisatie van groot belang. Alle betrokken partijen moeten in
een vroeg stadium betrokken worden. Met een gezamenlijke verantwoordelijkheid is de druk op projecten
het grootst. Ondanks dat de gemeente vaak als trekker
van projecten geldt, dient de projectorganisatie vaak
breder te worden ingezet. Maatschappelijke betrokkenheid en de betrokkenheid van partijen in de markt
zijn vaak essentieel voor het slagen van projecten.
Bij de verschillende partijen moet overeenstemming
zijn over het probleem. Als een probleem te smal
wordt ingestoken, kunnen partijen mogelijk vroegtijdig afhaken. Als elke betrokken partij in een project
zijn eigen probleem kan oplossen, blijft de betrokkenheid het beste gegarandeerd. Anderzijds moet ook
worden voorkomen, dat partijen, die feitelijk geen probleem ervaren te nadrukkelijk worden betrokken.
Elk proces begint daarom bij een heldere probleemanalyse, het formuleren van een centrale opgave en
het betrekken van de juiste partijen. Met partijen die
het probleem (de opgave) delen, dient een projectorganisatie te worden opgezet, met een heldere regierol
en taakverdeling. Gezamenlijk worden randvoorwaarden opgesteld en uitgewerkt en wordt een concreet
plan van aanpak gemaakt voor het project.

51

5.2. Leefbaarheidsagenda
Nr.
1.

Thema
Openbare ruimte

Uitwerking in actie / plan
•
Concreet uitvoeringsproject
•
Afstemming en overleg met
grondeigenaren en ondernemers bij
herontwikkeling.

Participanten
•
Gemeente (trekker)
•
Ondernemers
•
Dorpsraad

Verbeteren entrees dorpen
(inpassing bedrijvigheid)

2.

Agendapunt
Herinrichting centrum en
centrumdeel Kerkstraat.

•

Oppakken gelijk met ontwikkelingen
Pelgrimshoeve en De Terp
Maken inrichtingsvoorstellen
Overleg betrokken partijen
Afstemming met VCP /
verkeersstructuurplan gemeente
Uitvoeringsproject

•
•
•
•

Gemeente
Dorpsraad
Ondernemersvereniging
Andere betrokken partijen

Concreet uitvoeringsproject
Afstemming en overleg met
grondeigenaren en ondernemers bij
herontwikkeling
Opstellen ontwerp inrichting
Overleg verenigingen over
(gezamenlijke) vragen.
Opstellen ondersteuningsaanvraag door
verenigingen
Overleg Portaal Maasland (steunpunt
Maasdonk) mogelijkheden
vrijwilligerssteunpunt en.
Overleg verenigingen over opstellen
gezamenlijke projectvraag.
Indienen projectvraag.
Individuele contacten tussen
verenigingen en Welzijnsorganisatie voor
gebruikmaking reguliere diensten (o.a.
vrijwilligersteunpunt).

•

Gemeente

•
•
•
•

Portaal
Verenigingen
Dorpsraad
Gemeente

Project in relatie met project 4.
Afstemming activiteitenaanbod/
programma (Jaarkalender Nuland)
Gezamenlijke (verenigingsoverstijgende)
acties op touw zetten (werkgroep
evenementen)

•
•
•

Verenigingen
Stichting Jeugdbelangen
Dorpsraad

Overleg tussen dorpsraden binnen
gemeente over gezamenlijke doelen en
wensen
Overleg gemeente en toewerken naar
gezamenlijke afspraken.
Afspraken met verenigingen over
samenwerking tussen dorpsraad en
verenigingen

•
•
•
•

Dorpsraad
Gemeente
Welzijnswerk
ZET (Tilburg)

•
•
•
•
3.

4.

Doortrekking Zomerdijk via
oud tracé.

Sociale leven

Ondersteuning vrijwilligers /
verenigingen

•
•
•
•
•
•
•
•
•

5.

Versterken samenwerking
verenigingen

•
•
•

6.

Tot volledige wasdom
brengen van de dorpsraad
m.b.t. organisatiestructuur,
rol en positie, status e.d

•
•
•

Prioriteit

1.

Nr.
7.

Thema

Agendapunt
Samenwerking Sportclubs
Sportpark stimuleren op
het gebied van gezamenlijk
beheer, ruimtegebruik en
onderhoud (Sportraad)

8.

Professionaliseren
voorziening ’t Heike met
beheer

9.

Opstarten
jongerenactiviteiten i.s.m.
andere kernen omgeving

10.

Opstarten activiteiten voor
hangjongeren

11.

“ Praatpaal” activiteit
verankeren

12.

Voorzieningen

Realisatie nieuwe Hazekamp

•
Inventarisatie knelpunten sportclubs
door dorpsraad
•
Overleg met sportclubs, gemeente en
dorpsraad en verkennen mogelijkheden
voor draagvlak
•
Inrichten en oprichten Sportraad
•
Opstellen actie en/of projectprogramma
•
Onderzoeken financiele mogelijkheden
•
Inrichten organisatie
•
Werving, selectie aanstelling beheerder
•
Werken aan kwaliteitskeurmerk
•
Inventarisatie wensen jeugd Nuland
•
Contactlegging andere kernen en
verkennen draagvlak
•
•
Voorbereiden en organiseren
jongerendisco
•
Contactlegging met hangjeugd door
jongerenwerk
•
Inventarisatie wensen, interesse
•
Ontwikkelen aanbod in samenwerking
met de jongeren
•
Inventarisatie wensen organisatie
(ondersteuning, accommodatie,
organisatie)
•
Onder de aandacht brengen activiteit
bij Centra voor Jeugd en Gezin
(opvoedingsondersteuning)
•
Verkennen samenwerkingsmogelijkheden
met CJG
•
Maken afspraken met Kerk en CJG
•
•
•
•
•
•

13.

Realisatie Nissenhut

•
•
•

•
•
•
•

Onderzoeken financiele mogelijkheden
voor nieuwbouw
Onderzoek geschikte bouwlocaties, te
verwerven gronden
Oprichten werkgroep toekomstige
gebruikers
Opstellen plan van eisen
Ontwerpschets nieuwe gebouw maken
Exploitatie en beheer opzet of
constructie vaststellen
Bouwen
Onderzoeken draagvlak kernen Geffen
en Vinkel
Overleg starten met zowel de
carnavalsorganisaties als de
ondernemers met dorpsraad en
gemeente
Vaststellen locatie en begroting
Inrichten organisatie (koepel)
Verwerven financien voor aankoop
materiaal
Bouwen

Participanten
•
Dorpsraad
•
Sportclubs
•
Gemeente

Prioriteit

•
•
•

’t Heike
Welzijnswerk
Gemeente

•
•
•

Gemeente
Welzijnswerk

•
•
•

Dorpsraad
Gemeente
Welzijnswerk

•
•
•

Kerk
Gemeente (CJG)
Dorpsraad

•
•
•
•
•
•

Gebruikers Hazekamp
Gemeente
Dorpsraad
Mooiland Maasland
Sportraad

2.

•
•
•

Caranavalsverenigingen
Gemeente

3.

Nr.
14.

Thema

15.

Agendapunt
Realisatie functie
kinderopvang in basisschool

Herinrichten de Meent
tot ontmoetingsruimte
voor alle doelgroepen.
Uitbreiden horecafunctie
met terras direct aansluitend
op vernieuwde Prins
Bernhardplein.

16.

Samenhangend en sluitend
zorgaanbod Nuland

•
Verkenning mogelijkheden en
onmogelijkheden bij zowel school als de
huidige aanbieder
•
Verkennen financiele mogelijkheden
•
Maken plan en ontwerp
•
•
Start realisatie
•
•
•

•

•
•
•

17.

Wonen

Realiseren huisvesting
voor doelgroepen, mix van
woningen

•
•
•
•
•

18.

Vernieuwen of verbeteren
seniorenwoningen

•
•
•

19.

Gevarieerd
stedenbouwkundig plan voor
de Pelgrimshoeve

•
•
•
•

Participanten
•
Basisschool
•
Gemeente
•
Kinderopvangorganisatie

Prioriteit

Overleg tussen Brabantzorg, gemeente,
Sint Jozefoord en Mooiland Maasland
in relatie tot uitbreidingsplannen
zorgaanbod in combinatie met
woningaanbod
Gezamenlijk ontwikkelen van dagopvang
(dementie, somatische aandoening)
functie
Gezamenlijke afspraken maken m.b.t.
doorstroom verzorgingshuis naar
verpleeghuis
Gezamenlijke vastgoedontwikkeling
woningen appartementen in de buurt
van zorg
Woningbouwprogramma afstemmen op
behoefte
Opnemen in programma van eisen
woningbouwlocaties.
Afspraken tussen gemeente en
projectontwikkelaar
Invulling gemeentelijke instrumenten.
Onderzoek mogelijkheden bouw
starterswoningen als CPO of via
koopgarantregelingen.
Project in samenhang met project 15.
Woonwensenonderzoek van ouderen
Ontwikkeling Kloosterstraat
(appartementen en aanleunwoningen) in
samenhang met centrumontwikkelingen.
Project in samenhang met project 16.
Opstellen Masterplan
Opnemen woonwensen bewoners in de
inrichting
Mogelijk aanvullend
woonwensenonderzoek uitvoeren

•
•

Bestuur de Meent
Gemeente

•

Onderzoek bezettingsgraad, eigendom
en gebruik van de accommodatie
Opstellen plan van aanpak met beheer
en exploitatie van de plek.
Opstellen
samenwerkingsovereenkomsten of
projectplan.

•
•
•

Martinushuis
(Brabantzorg),
St. Jozefoord
Stichting
ontmoetingsruimte
Martinushuis
Gemeente
Mooiland Maasland
Brabant Wonen

•
•
•

Gemeente
Projectontwikkelaars
Mooiland Maasland

•
•
•
•

Kloosterstraat
Mooiland Maasland
Gemeente
KBO

4.

•
•
•
•

Gemeente
Mooiland Maasland
Projectontwikkelaars
Particulieren (ihkv
zelfbouw of CPO)

4.

•
•

Nr.
20.

Thema
Werken

21.

22.
23.

24.

25.

Buitengebied en
recreatie

Agendapunt
Behoud of verbeteren
beleidsmatige mogelijkheden
voor woon-werkcombinaties.
Realiseren
bedrijfsverzamelgebouw bij
gebleken behoefte.
Zonering van het
bedrijventerrein voor sturing
toekomstige bedrijvigheid
Inzet bedrijvigheid voor
goede overgangen naar de
omgeving (uitstraling panden
Rijksweg, groenstroken)
Nieuwe wandelpaden
in het landelijk gebied
(toegankelijkheid vanuit het
dorp)
Beleidsmatige mogelijkheden
voor nieuwe economische
activiteiten op het platteland.

•
Mogelijkheden opnemen in het
bestemmingsplan

Participanten
•
Gemeente
•
Particulieren

•

Periodieke behoeftepeiling naar kleine
bedrijfsruimtes.
Locatie onderzoek naar mogelijke locatie
bedrijfsverzamelgebouw

•
•

Gemeente

Opnemen in masterplan Pelgrimshoeve
en bestemmingsplan gemeente.
Nieuwe ontwikkelingen in samenhang
met uitvoering structuurvisie Groene
Schil en Pelgrimshoeve.
Mogelijke inzet van parkmanagement.

•
•
•
•

Gemeente
Dorpsraad
Grondeigenaren

Concrete uitvoeringsacties
Koppeling leggen tussen
ontwikkelingsprojecten en de
toegankelijkheid van het buitengebied
Ruime mogelijkheden verbrede functies
opnemen in bestemmingsplan in
beoogde gebieden.
Bestemmingsplanmogelijkheden met
een koppeling tussen projecten en
maatschappelijke investeringen (b.v.
beoogde groen voor rood regeling
bestemmingsplan)
Particulier initiatief.

•
•
•

IVN / Heemkundekring
Kerncommissie
Particulieren

•
•
•
•

ZLTO
Gemeente
Particulieren

•
•
•
•

Gemeente
Waterschap
Eigenaren
Nuland
Natuurbeherende
organisaties.

•
•
•
•
•
•
•
•

•
26.

Ontwikkeling tussengebied
Geffen – Nuland (oude
verkaveling en natte
structuren ten noorden van
de zomerdijk).

•
•
•
•
•

Overleg met eigenaren
Onderzoek en overleg naar
mogelijkheden opzetten grondwater en/
of herstel kavelstructuur 1895.
Project in samenhang met herstellen
oud tracé zomerdijk
Inrichtingseisen opnemen in
bestemmingsplan
Onderzoeken subsidiemogelijkheden
voor (agrarisch) natuurbeheer (LNV,
OC&W en prov. NB).

27.

Verrijken natuurgebied
aansluitend op het natte
gebied

•

Herstel van oude strook- en
blokverkaveling uit het verleden.

28.

Professionele jongerenwerk

•

Hulpverlening t.b.v. ondersteuning in
samenwerking jeugd / bevolking

29

Realisatie Educatief Centrum
’t Heike

•
•
•

Bouwkundige aanpassingen
Inrichting ruimte
Draaien van thema’s

•

•
•
•
•

Basisscholen
’T Heike
Natuur- en
milieustichtingen /
verenigingen
SKBN

Prioriteit

5.

Bijlage: Beleidsopgave Nuland
Ruimtelijke ontwikkelingen t.a.v.
toekomstige ontwikkellocaties
Voor het gebied tussen Den Bosch en Oss is in het uitwerkingsplan
Waalboss een duurzaam ruimtelijk structuurbeeld en programma
vastgesteld. In dit streekplan wordt de behoefte naar woonfuncties
en bedrijventerreinen tot 2020 uiteengezet. De uitwerking van dit
plan heeft ook voor Nuland gevolgen. De gemeente Maasdonk
heeft als doel 400 woningen tot 2015 te realiseren en 200 woningen voor de periode 2015-2020. De vastgestelde Toekomstvisie
Maasdonk 2009-2021 biedt een kader op gemeentelijk niveau waarbinnen deze opgave getoetst moet worden.
Om invulling te geven aan het uitwerkingsplan Waalboss is een aantal locaties in Nuland onderzocht als potentiële ontwikkelingslocatie. Het gaat hier over de Noordzijde, de Westzijde, de Tussenstrook
en de locatie aan de Oostzijde van Nuland. De gemeente heeft de
structuurvisie “Groene Schil Nuland” opgesteld met betrekking tot
deze locaties. Er wordt getracht te komen tot een groene afronding
van de kern en een geleidelijke overgang van de bebouwde kom
naar het buitengebied. Daarnaast geeft de structuurvisie ook invulling aan de aanduiding “integratie stad – land” uit het uitwerkingsplan Waalboss.
Uit de structuurvisie ‘Groene Schil’ blijkt dat, door de aanwezigheid van kwetsbare natuurlijke- en landschappelijke kwaliteiten aan
de noordzijde van Nuland, de gemeente hier ontwikkelingen ongewenst acht.
Het gebied ten westen van Nuland dat ingeklemd ligt tussen de
rijksweg en het waterwingebied is rommelig van opzet en heeft
geen eenduidig karakter.

In dit gebied wordt gestreefd naar een integratie tussen stad en land.
Door incidenteel woningbouw toe te passen wordt het financieel
mogelijk om hier de natuur te versterken en landschappelijke waarden veilig te stellen. Woningbouw op deze locatie is niet een doel
op zich maar slechts een middel om natuur en landschap te versterken. Hierbij is het belangrijk om de zichtrelatie tussen de Nulandse
kom met de bosrand ten westen van Nuland te behouden.
Rondom het grondwaterwingebied ten westen van Nuland ligt een
25jaars zone. Dit betekent dat een waterdeeltje vanaf de grens van
deze grondwaterbeschermingszone er tenminste 25 jaar over doet
om de putten te bereiken. Binnen deze zone zijn geen grootschalige
stedelijke uitbreidingen toegestaan. Ruimte voor incidentele woningbouw met een dorps karakter of intensieve recreatie is op sommige plaatsen wel mogelijk. Hierbij dient rekening te worden gehouden met eventuele verboden uit de Provinciale Milieuverordening
waarvoor ontheffing dient te worden aangevraagd.
Met de provincie is in een reactie op de structuurvisie per memo
afgesproken dat de sportvelden niet verplaatst zullen worden ten
behoeve van woningbouw. Het behoud van deze waardevolle open
plek is stedenbouwkundig en landschappelijk gezien wenselijk.
Voor het IDop ligt hier een opgave in de integratie van de bebouwde
rand met het aangrenzende landschap. Door middel van het toestaan van selectieve woningbouw kunnen landschappelijke kwaliteiten toegevoegd worden in dit gebied.
De Tussenstrook tussen de oude Rijksweg en de A59 heeft behoeft
aan een duidelijke inrichting en kan met groene accenten een landschappelijke verbinding vormen aan de rand van de kom. Eventuele
bebouwing dient hier wel gepaard te gaan met aanvullende geluidsbeperkende maatregelen. Naast de 25-jaarszone speelt hier ook de

57

100-jaarszone voor de grondwaterbescherming.
De Schotsheuvel, ten oosten van Nuland, ligt buiten de beschermde grondwaterzone en biedt ruimte voor woningbouw. Het open
landschap van de ecologische zone die gelegen is tussen Nuland en
Geffen maakt een sterke stedelijke rand vanaf de Papendijk richting
het landschap wenselijk. Het streefbeeld van de gemeente is een
mozaïek van middelgrote kavels, gescheiden door houtwallen, waar
het mogelijk is tot het houden van hobbyvee.
De opgave voor het IDop is het inpassen van 400 woningen aan
de Oostzijde van Nuland waarvan 300 woningen in het gebied de
Pelgrimsche Hoeve. Uit de Toekomstvisie (2009) blijkt dat hierbij
met name gericht moet worden op het faciliteren van woningzoekende starters en jonge gezinnen.

Detailhandel
In de Ruimtelijk-economische visie detailhandel (2003) wordt gesteld dat het huidige winkelaanbod van Nuland ook in de toekomst
kan blijven bestaan. Het verzorgingsgebied beperkt zich primair tot
de eigen bewoners van het dorp. Om het aanbod zo lang mogelijk
op peil te houden zal het beleid gericht moeten worden op het zo
maximaal faciliteren van ondernemers. Hierbij kan gedacht worden
aan uitbreidingswensen van winkeliers, parkeren etc.
De peiler van de detailhandel in Nuland is de kwalitatief goede supermarkt. Daarom adviseren Droogh Trommelen & Broekhuis om
een concentratiegebied van detailhandel aan te wijzen in de nabijheid van de Albert Heijn en de winkels aan het Prins Bernhardplein.
Hierdoor verbetert de structuur en is Nuland beter in staat het aanbod te behouden.
De opgave voor het IDop in het scheppen van een gezond ondernemersklimaat voor winkeliers. Daarnaast ligt er een opgave in de
winkelstructuur van Nuland. Een actief verplaatsingsbeleid is niet
mogelijk door de hoge kosten die dit met zich meebrengt voor de
huidige winkeliers. Echter verruiming van de bestemming voor
leegstaande winkelpanden buiten het concentratiegebied kan ook
de gewenste sturende werking bewerkstelligen.

Verkeer
Het Gemeentelijk VerkeersVeiligheidsPlan (2007) stelt dat het verkeerssysteem in Maasdonk naast het opvangen van extra verkeer
veroorzaakt door ruimtelijke ontwikkelingen, ook ruimte moet
houden om nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen te faciliteren. De gemeente streeft naar een goede interne en externe bereikbaarheid
met een zo kort mogelijke reisafstand tot het provinciale en nationale wegennetwerk.
Het concept ‘Duurzaam veilig’ is afgelopen jaren erg effectief gebleken en de gemeente wil daarom verder met dit concept. Met name
in het buitengebied en rondom scholen kan de herkenbaarheid van
de wegenstructuur en de bundeling van gemotoriseerd verkeer nog
verbeterd worden. Gebiedsvreemd en doorgaand verkeer moet in
dit kader uit Nuland geweerd worden.
De fiets moet op korte afstanden concurrerend worden. In het uitvoeringsplan (2003) voor het regionale fietspadennetwerk wordt
een gebiedsgerichte aanpak gehanteerd om de rol van de fiets te
versterken. Ook zullen ontbrekende schakels in de samenhang tussen het lokale- en regionale fietsnetwerk ingevuld moeten worden
om zo een compleet netwerk te krijgen.
Opgave voor Nuland is het verder doorzetten van de veilige bereikbaarheid van wijken en voorzieningen en een goede toegankelijkheid van het buitengebied vanuit de kern.

Sociaal Maatschappelijke thema’s
De gemeente Maasdonk beschikt over een aantal beleidsnota’s die
voor de uitvoering van de leefbaarheidsagenda voor Nuland van belang kunnen zijn. In deze paragraaf is gekeken hoe de oplossingen
van het dorp kunnen bijdragen aan het realiseren van de beleidsdoelstellingen van de gemeente Maasdonk.

integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

Empfohlen

Empfohlen

Weitere ähnliche Inhalte

Andere mochten auch

Andere mochten auch (9)

Ähnlich wie integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland

Ähnlich wie integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland (20)

integraal DorpsOntwikkelingsPlan (iDOP) Nuland