1. TEMA 1: A ORGANIZACIÓN DO CORPO HUMANO BIOLOXÍA E XEOLOXÍA 3º ESO

2. 1.- A célula humana 2.- Os orgánulos celulares 3.- Os tecidos humanos 4.- Órganos, aparatos e sistemas 5.- Os transplantes e a doazón I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

3. 1. A célula humana I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

4. MATERIA VIVA ÁTOMOS I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 1.- A célula humana MOLÉCULAS

5. Os ÁTOMOS son os compoñentes básicos da materia. Os elementos químicos están formados por un único tipo de átomos, coma o osíxeno (O), o carbono (C), o ferro (Fe), o calcio (Ca)... I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

6. Os ÁTOMOS son os compoñentes básicos da materia. Os elementos químicos están formados por un único tipo de átomos, coma o osíxeno (O), o carbono (C), o ferro (Fe), o calcio (Ca)... Unha MOLÉCULA esta formada pola unión de dous ou mais átomos, iguais ou distintos. Son moléculas a auga (H 2 O), o azucre, o sal (ClNa), as proteínas, as graxas... I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

7. Os ÁTOMOS son os compoñentes básicos da materia. Os elementos químicos están formados por un único tipo de átomos, coma o osíxeno (O), o carbono (C), o ferro (Fe), o calcio (Ca)... Un conxunto de moléculas forma os ORGÁNULOS DA CÉLULA. Unha MOLÉCULA esta formada pola unión de dous ou mais átomos, iguais ou distintos. Son moléculas a auga (H 2 O), o azucre, o sal (ClNa), as proteínas, as graxas... I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

8. Células Moléculas I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 1.- A célula humana

9. A CÉLULA é a unidade básica dos seres vivos, capaz de realizar as funcións de nutrición, relación e reprodución. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense VIDEO¿De qué estamos hechos? (2¨) 1.- A célula humana

10. Un TECIDO é un conxunto de células especializadas, iguais ou diferentes entre si, separadas ou non por substancias intercelulares, que realizan unha determinada función nun organismo multicelular . I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 1.- A célula humana

11. células Substancia intercelular Tecido cartilaxinoso

12. Un ÓRGANO está formado por distintos tecidos e realiza unha función concreta. Por exemplo o corazón, os pulmóns un brazo... 1.- A célula humana

13. Un APARATO OU UN SISTEMA agrupa varios órganos que levan a cabo unha función vital. Un exemplo é o aparato dixestivo. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 1.- A célula humana

16. Osíxeno Hidróxeno Auga Célula ósea Tecido óseo Órgano óseo Sistema esquelético Orgánulo Mitocondria Nivel molecular Nivel celular Nivel atómico I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

17. O ser humano é un organismo pluricelular cuxas células se reúnen en tecidos, que forman órganos, que se organizan en aparatos ou sistemas. Por exemplo: I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 1.- A célula humana

18. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense Órganos (músculos) Órganos (ósos) O sistema muscular O sistema esquelético As células musculares (fibras musculares) As células óseas O tecido muscular O tecido óseo que forman que forman que forma que forma que forman que forman 1.- A célula humana

19. AS MEDIDAS DA MATERIA VIVA I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

20. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

21. Óvulo e espermatozoide humano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 1.- A célula humana

22. No momento da exaculación deposítanse na vaxina uns 300 millóns de espermatozoides. Só chegan ao óvulo os máis capacitados uns 100 millóns. Un só será o que introducirá a cabeza, no interior do óvulo. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 1.- A célula humana

23. A fecundación é unión dun espermatozoide e un óvulo para a formación da célula ovo ou cigoto . I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 1.- A célula humana

24. Cigoto (óvulo fecundado nas Trompas de Falopio) Célula nai Totipotente Capaz de dar lugar a un ser humano completo. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 1.- A célula humana

26. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 1.- A célula humana

27. Desenvolvemento embrionario humano (1º-5º día) I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 1.- A célula humana

28. Día 3 Mórula ( Trompas de Falopio ) Conxunto de células nai Totipotentes I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense Capaces de dar lugar un ser humano completo. 1.- A célula humana

29. Blastocisto Masa de células nai Pluripotentes Poden producir calquera dos tecidos que forman un individuo. 1.- A célula humana I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

30. Máis tarde o embrión implántase no útero materno e prosegue o seu desenvolvemento restrinxindo a súa potencialidade. Atopámonos, finalmente, ante células multipotentes : só poden orixinar os tipos celulares propios dun tecido determinado . I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense Parede do útero 1.- A célula humana

31. Óvulo Espermatozoide Ovario Pared útero Cigoto I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 1.- A célula humana

32. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

33. A

36. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 1.- A célula humana

39. Citoesqueleto I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 1.- A célula humana

40. 2.- OS ORGÁNULOS CELULARES I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

41. Imaxe obtida por microscopía electrónica dunha célula animal e debuxo esquemático desta. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense Citoplasma Mitocondria Membrana plasmática Núcleo Aparato de Golgi Retículo endoplasmático 2.- Os orgánulos celulares

42. Ribosomas I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 2.- Os orgánulos celulares

43. Ribosomas RER I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 2.- Os orgánulos celulares

44. Centríolos Os flaxelos (en CD) 2.- Os orgánulos celulares

45. División celular: mitosis Mitose ou reprodución celular I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 2.- Os orgánulos celulares

46. Retículo endoplasmático I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 2.- Os orgánulos celulares

47. Imaxe obtida por microscopía electrónica do retículo endoplasmático e un esquema deste orgánulo. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense Retículo endoplasmático 2.- Os orgánulos celulares

48. Aparato de Golgi I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 2.- Os orgánulos celulares

49. Imaxe obtida por microscopía electrónica do aparato de Golgi e un esquema deste orgánulo. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense Aparato de Golgi 2.- Os orgánulos celulares

50. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

51. Lisosomas Encimas dixestivas I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense A dixestión intracelular (en CD) 2.- Os orgánulos celulares

52. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 2.- Os orgánulos celulares

53. Mitocondrias I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 2.- Os orgánulos celulares

54. Imaxe obtida por microscopía electrónica dunha mitocondria e un esquema deste orgánulo. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense Mitocondria 2.- Os orgánulos celulares

55. • Ocorre nas mitocondrias. • Grazas á presenza do osíxeno (O 2 ) as moléculas ricas en enerxía rompen e convértense en moléculas pobres en enerxía , coma o dióxido de carbono (CO 2 ) e a auga (H 2 O). Mitocondria A RESPIRACIÓN CELULAR I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense O 2 Moléculas ricas en enerxía CO 2 + H 2 O ENERXÍA 2.- Os orgánulos celulares

56. A

57. A

58. A

59. Imaxe obtida por microscopía electrónica do núcleo e un esquema deste orgánulo. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense Núcleo 2.- Os orgánulos celulares

60. Núcleo Cromosoma (célula en división) ADN Cromatina Cromosomas Cromosoma I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 2.- Os orgánulos celulares

61. Cromatina Cromosoma I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

62. Cromosomas humanos (cariotipo) I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

63. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense A célula en 3D (en CD)

64. A 2.- Os orgánulos celulares

65. 3. TECIDOS HUMANOS I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense VÍDEO CÉLULAS_TECIDOS (2´40)

66. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense Os tecidos humanos agrúpanse en catro tipos… Tecido epitelial Tecido muscular Tecido nervioso Conxuntivo Cartilaxinoso Adiposo Óseo Sanguíneo Tecido conectivo que pode ser 3.- Os tecidos humanos

67. TECIDO NERVIOSO TECIDO EPITELIAL TECIDO MUSCULAR TECIDO CONECTIVO I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 3.- Os tecidos humanos

69. TECIDO EPITELIAL • Imaxe obtida por microscopía óptica dun tecido epitelial. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense Núcleo da célula • O núcleo das células apréciase ben, xa que aparece tinguido de cor morada escura. • As células epiteliais dispóñense en moitas capas, por iso se denomina tecido epitelial pluriestratificado. Célula de tecido epitelial 3.- Os tecidos humanos

70. TECIDO EPITELIAL • Imaxe obtida por microscopía óptica dun tecido epitelial. • As células epiteliais dispóñense en dúas capas, pero non están aliñadas, por iso se denomina tecido epitelial pseudoestratificado. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense Célula de tecido epitelial Núcleo da célula • As células teñen forma prismática e o seu núcleo aparece tinguido de cor azul escura. 3.- Os tecidos humanos

71. TECIDO NERVIOSO TECIDO EPITELIAL TECIDO MUSCULAR TECIDO CONECTIVO I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 3.- Os tecidos humanos

73. TECIDO MUSCULAR • Imaxe obtida por microscopía óptica dun tecido muscular. • Obsérvase un corte transversal de tecido muscular esquelético. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense • As fibras musculares , cortadas transversalmente teñen forma poliédrica. Fibra muscular • os núcleos aparecen rodeando a cada fibra, xa que se encontran na periferia destas. Núcleos das fibras musculares 3.- Os tecidos humanos

74. TECIDO NERVIOSO TECIDO EPITELIAL TECIDO MUSCULAR TECIDO CONECTIVO I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 3.- Os tecidos humanos

75. TECIDO MUSCULAR • Imaxe obtida por microscopía óptica dun tecido muscular. • Obsérvase un corte lonxitudinal de tecido muscular esquelético. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense Fibras musculares • Aprécianse as fibras musculares, que son células cilíndricas alongadas con estrías (bandas claras e bandas escuras). • Cada fibra ten varios núcleos que se sitúan na zona periférica da fibra. Núcleos das fibras musculares 3.- Os tecidos humanos

77. TECIDO NERVIOSO • Imaxe obtida por microscopía óptica dun tecido nervioso. • Na imaxe obsérvanse dúas neuronas . I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense Prolongacións • As prolongacións destas neuronas son moi alongadas. Núcleo da neurona • O corpo das neuronas ten forma poligonal e no seu centro aparece o núcleo. Neurona 3.- Os tecidos humanos

78. TECIDO NERVIOSO • Imaxe obtida por microscopía óptica dun tecido nervioso . I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense • Na imaxe obsérvanse dúas neuronas . Neurona • A neurona de maior tamaño ten forma poligonal (ou de estrela) e no seu centro obsérvase o núcleo. Núcleo da neurona • O corpo da neurona presenta cinco prolongacións. Prolongacións 3.- Os tecidos humanos

79. TECIDO NERVIOSO TECIDO EPITELIAL TECIDO MUSCULAR TECIDO CONECTIVO I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 3.- Os tecidos humanos

81. SANGUÍNEO ÓSEO TECIDO CONECTIVO CONXUNTIVO CARTILAXINOSO ADIPOSO I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 3.- Os tecidos humanos

83. SANGUÍNEO ÓSEO TECIDO CONECTIVO CONXUNTIVO CARTILAXINOSO ADIPOSO I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 3.- Os tecidos humanos

84. TECIDO CONXUNTIVO • Imaxe obtida por microscopía óptica dun tecido conxuntivo. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense • As liñas son fibras, que forman una rede que actúa como soporte do órgano, neste caso do fígado. Fibras • Os puntos escuros redondeados son as células do fígado. Células do fígado 3.- Os tecidos humanos

86. TECIDO CARTILAXINOSO • Imaxe obtida por microscopía óptica dun tecido cartilaxinoso, concretamente de traquea. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense • Os condrocitos obsérvanse tinguidos de cor azul escura. Condrocitos • A cor azul clara (fondo), corresponde á matriz intercelular que rodea as células do tecido cartilaxinoso, que se chaman condrocitos. Matriz do tecido cartilaxinoso 3.- Os tecidos humanos

87. SANGUÍNEO ÓSEO TECIDO CONECTIVO CONXUNTIVO CARTILAXINOSO ADIPOSO I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 3.- Os tecidos humanos

89. TECIDO ADIPOSO • Imaxe obtida por microscopía óptica dun tecido adiposo. • Trátase dun tecido adiposo de tipo graxa branca. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense • As células que forman este tecido teñen forma redondeada. Célula de tecido adiposo • As células teñen unha soa gota lipídica, de tamaño tan grande que ocupa case toda a célula. Unha gota lipídica 3.- Os tecidos humanos

90. TECIDO ADIPOSO • Imaxe obtida por microscopía óptica dun tecido adiposo . • Este tecido é tipo graxa parda, que é escaso nos seres humanos e típico nos animais que hibernan. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense Núcleo da célula • O núcleo sitúase nun extremo da célula. • As células que constitúen este tecido teñen forma poliédrica. Célula do tecido adiposo Gotas lipídicas • A diferenza da graxa branca, as células deste tecido teñen moitas gotas lipídicas. 3.- Os tecidos humanos

91. SANGUÍNEO ÓSEO TECIDO CONECTIVO CONXUNTIVO CARTILAXINOSO ADIPOSO I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 3.- Os tecidos humanos

93. SANGUÍNEO ÓSEO TECIDO CONECTIVO CONXUNTIVO CARTILAXINOSO ADIPOSO I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 3.- Os tecidos humanos

94. TECIDO ÓSEO • Imaxe obtida por microscopía óptica dun tecido óseo. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense • No centro da imaxe obsérvanse dúas estruturas máis ou menos iguais que se chaman osteonas. Osteona Conduto central da osteona • As osteonas son unhas estruturas concéntricas en cuxo centro hai un conduto. • Nas osteonas obsérvanse uns puntiños negros que corresponden aos espazos onde se encontran as células óseas. Puntiños negros 3.- Os tecidos humanos

96. TECIDO SANGUÍNEO • Fotografía obtida por microscopía óptica dunha mostra de sangue humano . I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense Glóbulos vermellos • O tecido sanguíneo está formado, na súa maioría, por glóbulos vermellos. • Na imaxe tamén se observan glóbulos brancos, que aparecen tinguidos de cor morada. Glóbulos brancos • Rodeando as células, aínda que non se aprecia ben, encóntrase a matriz líquida , neste caso o plasma. Plasma sanguíneo 3.- Os tecidos humanos

97. SANGUÍNEO ÓSEO TECIDO CONECTIVO CONXUNTIVO CARTILAXINOSO ADIPOSO I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 3.- Os tecidos humanos

98. TECIDO SANGUÍNEO I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense Glóbulos rojos • Imaxe anterior observada a maior aumento. • Ao ampliar a imaxe, obsérvanse máis detalles das células deste tecido: - Os glóbulos vermellos teñen forma de disco e carecen de núcleo. Glóbulo vermello Glóbulo branco - Os glóbulos brancos teñen o núcleo fortemente tinguido de cor morada. Este núcleo ten unha forma moi peculiar, en forma de pequenos lóbulos unidos. Núcleo 3.- Os tecidos humanos

99. TECIDO NERVIOSO TECIDO EPITELIAL TECIDO MUSCULAR TECIDO CONECTIVO I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 3.- Os tecidos humanos

100. A

101. 4.ÓRGANOS, APARATOS E SISTEMAS DO CORPO HUMANO I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

102. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense Aparatos e sistemas para realizar a función de nutrición O dixestivo O respiratorio O circulatorio O linfático O excretor 4.- ´Órganos, aparatos e sistemas

103. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense Sistemas para realizar a función de relación O esquelético O muscular O endócrino O nervioso 4.- ´Órganos, aparatos e sistemas

104. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense Aparatos para realizar a función de reprodución O reprodutor feminino O reprodutor masculino 4.- ´Órganos, aparatos e sistemas

105. A

106. 5. TRANSPLANTES E DOAZÓNS I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

107. 1. O INICIO DO PROCESO a) Detéctase un posible doador por morte cerebral nun hospital. b) Infórmase á ONT (Organización Nacional de Transplantes). I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 5. Transplantes e doazóns

108. 2. A COMPROBACIÓN DA MORTE CEREBRAL Realízanse exames médicos complementarios para comprobar a morte cerebral. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 5. Transplantes e doazóns

109. Consúltase os familiares sobre a vontade do falecido respecto á doazón dos seus órganos. 3. A VONTADE I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 5. Transplantes e doazóns

110. Paralelamente á comprobación da morte cerebral, iníciase o proceso de asignación dos órganos segundo unha lista de espera. 4. A ASIGNACIÓN DO RECEPTOR I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 5. Transplantes e doazóns

111. Unha vez asignados os órganos, prepárase o paciente para a extracción destes. 5. A EXTRACCIÓN DOS ÓRGANOS I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 5. Transplantes e doazóns

112. 6. O TRASLADO DOS ÓRGANOS O traslado dos órganos ata o hospital onde se realiza a intervención lévase a cabo con equipos especiais que garanten a súa total conservación. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 5. Transplantes e doazóns

113. Cando os órganos chegan ao centro, procédese ao transplante do órgano no receptor. 7. O TRANSPLANTE I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense 5. Transplantes e doazóns

114. A

115. A

116. A