Suche senden
Hochladen
үгийн сангийн утга
•
Als PPTX, PDF herunterladen
•
4 gefällt mir
•
10,476 views
National University Of Mongolia
Folgen
Монгол хэлний үгийн сангийн судалгааны нэгж,
Weniger lesen
Mehr lesen
Bildung
Melden
Teilen
Melden
Teilen
1 von 10
Jetzt herunterladen
Empfohlen
Ugzuin zadlal
Ugzuin zadlal
lxagvaochir_sh
8. ж.нэр бүтэх арга
8. ж.нэр бүтэх арга
Ariunchimeg Enkhtuvshin
Жинхэнэ нэр
Жинхэнэ нэр
Ge Go
үзүүлэн
үзүүлэн
Otgontungalag Moodoi
Chimeg
Chimeg
zayachimeg
өгүүлбэрийн гол гишүүд
өгүүлбэрийн гол гишүүд
Baterdene Solongo
8. ж.нэр бүтэх арга
8. ж.нэр бүтэх арга
oogii553
холбоо үг
холбоо үг
jiguurten
Empfohlen
Ugzuin zadlal
Ugzuin zadlal
lxagvaochir_sh
8. ж.нэр бүтэх арга
8. ж.нэр бүтэх арга
Ariunchimeg Enkhtuvshin
Жинхэнэ нэр
Жинхэнэ нэр
Ge Go
үзүүлэн
үзүүлэн
Otgontungalag Moodoi
Chimeg
Chimeg
zayachimeg
өгүүлбэрийн гол гишүүд
өгүүлбэрийн гол гишүүд
Baterdene Solongo
8. ж.нэр бүтэх арга
8. ж.нэр бүтэх арга
oogii553
холбоо үг
холбоо үг
jiguurten
18. engiin ba niilmel oguulberiin angilal
18. engiin ba niilmel oguulberiin angilal
telmenten
монгол хэлний найруулгын төрөл Altantuya
монгол хэлний найруулгын төрөл Altantuya
Buyanjargal_b
баймж бүтээврийн утга
баймж бүтээврийн утга
muuduu
найруулгын алдаа түүний үндэс
найруулгын алдаа түүний үндэс
National University Of Mongolia
өгүүлбэрийн гишүүд
өгүүлбэрийн гишүүд
Tsengelmaa Dovchindorj
хэлц
хэлц
Би Бол Эрдэнэсүх
Монгол үгийн бүтэц, Бүтээвэрзүй, түүний судлах зүйл
Монгол үгийн бүтэц, Бүтээвэрзүй, түүний судлах зүйл
Ge Go
Тэмдэг нэр үгийн аймаг
Тэмдэг нэр үгийн аймаг
Ge Go
хөгшин чоно ульсан нь
хөгшин чоно ульсан нь
Hurelchuluun Baasansuren
хэлц хэлц бус өгүүлбэр
хэлц хэлц бус өгүүлбэр
Battsetseg1982
Сэтгэхүй ба хэл яриа
Сэтгэхүй ба хэл яриа
Ариунгэрэл Миз
Монгол хэлний хэлц үгийг ангилах асуудалд
Монгол хэлний хэлц үгийг ангилах асуудалд
National University Of Mongolia
эхийн хувиргал.
эхийн хувиргал.
Tserensonom Nyamsvren
Эссе
Эссе
Сэтгэмж Цогцолбор Сургууль
12. uiliin holboh nohtsol
12. uiliin holboh nohtsol
telmenten
найруулгын эхийг ангилах нь
найруулгын эхийг ангилах нь
National University Of Mongolia
Дутмаг хувилах нэр
Дутмаг хувилах нэр
Ge Go
эсээ
эсээ
chimgee21
ч.алтанцэцэг
ч.алтанцэцэг
altaa e
сху
сху
Dejima
монгол хэл
монгол хэл
uugiitseegii87
Mongolian studies in mongolia
Mongolian studies in mongolia
National University Of Mongolia
Weitere ähnliche Inhalte
Was ist angesagt?
18. engiin ba niilmel oguulberiin angilal
18. engiin ba niilmel oguulberiin angilal
telmenten
монгол хэлний найруулгын төрөл Altantuya
монгол хэлний найруулгын төрөл Altantuya
Buyanjargal_b
баймж бүтээврийн утга
баймж бүтээврийн утга
muuduu
найруулгын алдаа түүний үндэс
найруулгын алдаа түүний үндэс
National University Of Mongolia
өгүүлбэрийн гишүүд
өгүүлбэрийн гишүүд
Tsengelmaa Dovchindorj
хэлц
хэлц
Би Бол Эрдэнэсүх
Монгол үгийн бүтэц, Бүтээвэрзүй, түүний судлах зүйл
Монгол үгийн бүтэц, Бүтээвэрзүй, түүний судлах зүйл
Ge Go
Тэмдэг нэр үгийн аймаг
Тэмдэг нэр үгийн аймаг
Ge Go
хөгшин чоно ульсан нь
хөгшин чоно ульсан нь
Hurelchuluun Baasansuren
хэлц хэлц бус өгүүлбэр
хэлц хэлц бус өгүүлбэр
Battsetseg1982
Сэтгэхүй ба хэл яриа
Сэтгэхүй ба хэл яриа
Ариунгэрэл Миз
Монгол хэлний хэлц үгийг ангилах асуудалд
Монгол хэлний хэлц үгийг ангилах асуудалд
National University Of Mongolia
эхийн хувиргал.
эхийн хувиргал.
Tserensonom Nyamsvren
Эссе
Эссе
Сэтгэмж Цогцолбор Сургууль
12. uiliin holboh nohtsol
12. uiliin holboh nohtsol
telmenten
найруулгын эхийг ангилах нь
найруулгын эхийг ангилах нь
National University Of Mongolia
Дутмаг хувилах нэр
Дутмаг хувилах нэр
Ge Go
эсээ
эсээ
chimgee21
ч.алтанцэцэг
ч.алтанцэцэг
altaa e
сху
сху
Dejima
Was ist angesagt?
(20)
18. engiin ba niilmel oguulberiin angilal
18. engiin ba niilmel oguulberiin angilal
монгол хэлний найруулгын төрөл Altantuya
монгол хэлний найруулгын төрөл Altantuya
баймж бүтээврийн утга
баймж бүтээврийн утга
найруулгын алдаа түүний үндэс
найруулгын алдаа түүний үндэс
өгүүлбэрийн гишүүд
өгүүлбэрийн гишүүд
хэлц
хэлц
Монгол үгийн бүтэц, Бүтээвэрзүй, түүний судлах зүйл
Монгол үгийн бүтэц, Бүтээвэрзүй, түүний судлах зүйл
Тэмдэг нэр үгийн аймаг
Тэмдэг нэр үгийн аймаг
хөгшин чоно ульсан нь
хөгшин чоно ульсан нь
хэлц хэлц бус өгүүлбэр
хэлц хэлц бус өгүүлбэр
Сэтгэхүй ба хэл яриа
Сэтгэхүй ба хэл яриа
Монгол хэлний хэлц үгийг ангилах асуудалд
Монгол хэлний хэлц үгийг ангилах асуудалд
эхийн хувиргал.
эхийн хувиргал.
Эссе
Эссе
12. uiliin holboh nohtsol
12. uiliin holboh nohtsol
найруулгын эхийг ангилах нь
найруулгын эхийг ангилах нь
Дутмаг хувилах нэр
Дутмаг хувилах нэр
эсээ
эсээ
ч.алтанцэцэг
ч.алтанцэцэг
сху
сху
Andere mochten auch
монгол хэл
монгол хэл
uugiitseegii87
Mongolian studies in mongolia
Mongolian studies in mongolia
National University Of Mongolia
Mongol helnii hoch neriin sudalgaa
Mongol helnii hoch neriin sudalgaa
National University Of Mongolia
лекц 3,
лекц 3,
Ge Go
монгол хэлний тухай хууль
монгол хэлний тухай хууль
National University Of Mongolia
МОНГОЛ ХЭЛ БИЧГИЙН БОЛОВСРОЛ БА ХЭРЭГЛЭЭ
МОНГОЛ ХЭЛ БИЧГИЙН БОЛОВСРОЛ БА ХЭРЭГЛЭЭ
National University Of Mongolia
Mongol helnii esreg uge utgiin sudlal
Mongol helnii esreg uge utgiin sudlal
National University Of Mongolia
Үгийн утга гэж юу вэ
Үгийн утга гэж юу вэ
National University Of Mongolia
Лекц 3 (Давталт)
Лекц 3 (Давталт)
Мөнхбаярын Цэцэнцэнгэл
Mongol hel bichigiin bolovsrol hereglee
Mongol hel bichigiin bolovsrol hereglee
National University Of Mongolia
Монгол хэлний найруулгазүй
Монгол хэлний найруулгазүй
Ge Go
Mongolist KARA GEORGE buyu KHAR DORJ
Mongolist KARA GEORGE buyu KHAR DORJ
National University Of Mongolia
Mongol helnii tosoo uge sudlal
Mongol helnii tosoo uge sudlal
National University Of Mongolia
Mongol angli helnii ugtvar uge shine
Mongol angli helnii ugtvar uge shine
National University Of Mongolia
Mongol helnii horshih yos
Mongol helnii horshih yos
National University Of Mongolia
Монгол хэлний үгийн сангийн судалгааны тухай
Монгол хэлний үгийн сангийн судалгааны тухай
National University Of Mongolia
Zadlal hiih argachilal
Zadlal hiih argachilal
National University Of Mongolia
мхб, найруулга зүй хичээлийн хөтөлбөр
мхб, найруулга зүй хичээлийн хөтөлбөр
Батбагана Баасанжав
Mongol helnii ijil uge
Mongol helnii ijil uge
National University Of Mongolia
МОНГОЛ-АНГЛИ БАЙМЖИЙН ЗЭРЭГЦҮҮЛЭЛ
МОНГОЛ-АНГЛИ БАЙМЖИЙН ЗЭРЭГЦҮҮЛЭЛ
National University Of Mongolia
Andere mochten auch
(20)
монгол хэл
монгол хэл
Mongolian studies in mongolia
Mongolian studies in mongolia
Mongol helnii hoch neriin sudalgaa
Mongol helnii hoch neriin sudalgaa
лекц 3,
лекц 3,
монгол хэлний тухай хууль
монгол хэлний тухай хууль
МОНГОЛ ХЭЛ БИЧГИЙН БОЛОВСРОЛ БА ХЭРЭГЛЭЭ
МОНГОЛ ХЭЛ БИЧГИЙН БОЛОВСРОЛ БА ХЭРЭГЛЭЭ
Mongol helnii esreg uge utgiin sudlal
Mongol helnii esreg uge utgiin sudlal
Үгийн утга гэж юу вэ
Үгийн утга гэж юу вэ
Лекц 3 (Давталт)
Лекц 3 (Давталт)
Mongol hel bichigiin bolovsrol hereglee
Mongol hel bichigiin bolovsrol hereglee
Монгол хэлний найруулгазүй
Монгол хэлний найруулгазүй
Mongolist KARA GEORGE buyu KHAR DORJ
Mongolist KARA GEORGE buyu KHAR DORJ
Mongol helnii tosoo uge sudlal
Mongol helnii tosoo uge sudlal
Mongol angli helnii ugtvar uge shine
Mongol angli helnii ugtvar uge shine
Mongol helnii horshih yos
Mongol helnii horshih yos
Монгол хэлний үгийн сангийн судалгааны тухай
Монгол хэлний үгийн сангийн судалгааны тухай
Zadlal hiih argachilal
Zadlal hiih argachilal
мхб, найруулга зүй хичээлийн хөтөлбөр
мхб, найруулга зүй хичээлийн хөтөлбөр
Mongol helnii ijil uge
Mongol helnii ijil uge
МОНГОЛ-АНГЛИ БАЙМЖИЙН ЗЭРЭГЦҮҮЛЭЛ
МОНГОЛ-АНГЛИ БАЙМЖИЙН ЗЭРЭГЦҮҮЛЭЛ
Ähnlich wie үгийн сангийн утга
Mongol helnii standart
Mongol helnii standart
NNaraa
Mongol helnii standart
Mongol helnii standart
Dogooo
монгол англи хэлний тооны айн тогтолцоо
монгол англи хэлний тооны айн тогтолцоо
National University Of Mongolia
GLON303-Хичээл 5
GLON303-Хичээл 5
E-Gazarchin Online University
Mongol angli helnii temdeg uge
Mongol angli helnii temdeg uge
National University Of Mongolia
Mongol angli helnii engiin uguulberiin zeregtsuulel
Mongol angli helnii engiin uguulberiin zeregtsuulel
National University Of Mongolia
18. engiin ba niilmel oguulberiin angilal
18. engiin ba niilmel oguulberiin angilal
telmenten
Mongol angli helnii engiin uguulberiin zeregtsuulel
Mongol angli helnii engiin uguulberiin zeregtsuulel
National University Of Mongolia
Lecture 6.
Lecture 6.
Ge Go
Altnaa222
Altnaa222
altantuya2012
Эгшиг авиалбар
Эгшиг авиалбар
Ge Go
эгшиг авиа
эгшиг авиа
sanjaamongol
Lecture 4 5.
Lecture 4 5.
Ge Go
найруулгын байр ба утга
найруулгын байр ба утга
National University Of Mongolia
Лекц №1
Лекц №1
Хотгойд Шанж Болдбаатар Ууганбаяр
Хэлзүй, түүний үндсэн ойлголт
Хэлзүй, түүний үндсэн ойлголт
Ge Go
балархай эгшиг
балархай эгшиг
ariunch
балархай эгшиг
балархай эгшиг
ariunch
балархай эгшиг
балархай эгшиг
ariungerel
балархай эгшиг
балархай эгшиг
ariunch
Ähnlich wie үгийн сангийн утга
(20)
Mongol helnii standart
Mongol helnii standart
Mongol helnii standart
Mongol helnii standart
монгол англи хэлний тооны айн тогтолцоо
монгол англи хэлний тооны айн тогтолцоо
GLON303-Хичээл 5
GLON303-Хичээл 5
Mongol angli helnii temdeg uge
Mongol angli helnii temdeg uge
Mongol angli helnii engiin uguulberiin zeregtsuulel
Mongol angli helnii engiin uguulberiin zeregtsuulel
18. engiin ba niilmel oguulberiin angilal
18. engiin ba niilmel oguulberiin angilal
Mongol angli helnii engiin uguulberiin zeregtsuulel
Mongol angli helnii engiin uguulberiin zeregtsuulel
Lecture 6.
Lecture 6.
Altnaa222
Altnaa222
Эгшиг авиалбар
Эгшиг авиалбар
эгшиг авиа
эгшиг авиа
Lecture 4 5.
Lecture 4 5.
найруулгын байр ба утга
найруулгын байр ба утга
Лекц №1
Лекц №1
Хэлзүй, түүний үндсэн ойлголт
Хэлзүй, түүний үндсэн ойлголт
балархай эгшиг
балархай эгшиг
балархай эгшиг
балархай эгшиг
балархай эгшиг
балархай эгшиг
балархай эгшиг
балархай эгшиг
Mehr von National University Of Mongolia
Монгол хэлний найруулга зүйн удиртгал
Монгол хэлний найруулга зүйн удиртгал
National University Of Mongolia
Сэтгүүл зүйн бичлэгийн төрөл зүйл
Сэтгүүл зүйн бичлэгийн төрөл зүйл
National University Of Mongolia
эрдэм шинжилгээний найруулга
эрдэм шинжилгээний найруулга
National University Of Mongolia
хэлний дүрслэх хэрэглүүр
хэлний дүрслэх хэрэглүүр
National University Of Mongolia
монгол хэлний ярианы найруулга
монгол хэлний ярианы найруулга
National University Of Mongolia
эхийн тухай
эхийн тухай
National University Of Mongolia
Монголч эрдэмтэн НИКОЛАЙ ПОППЕ
Монголч эрдэмтэн НИКОЛАЙ ПОППЕ
National University Of Mongolia
Mongol helnii uge san sudlagch jodovjav tumurtseren
Mongol helnii uge san sudlagch jodovjav tumurtseren
National University Of Mongolia
Mongol helnii yorool haraal ugesiin sudlal
Mongol helnii yorool haraal ugesiin sudlal
National University Of Mongolia
Mongol angli helnii niilmel uguulberiin zeregtsuulel
Mongol angli helnii niilmel uguulberiin zeregtsuulel
National University Of Mongolia
Mongol angli helnii niilmel uguulberiin zeregtsuulel
Mongol angli helnii niilmel uguulberiin zeregtsuulel
National University Of Mongolia
Mongol gazar nutgiin ner
Mongol gazar nutgiin ner
National University Of Mongolia
Mongol helnii torol uge sudlal
Mongol helnii torol uge sudlal
National University Of Mongolia
Mongol angli toloonii uge zeregtsuulel
Mongol angli toloonii uge zeregtsuulel
National University Of Mongolia
Mehr von National University Of Mongolia
(14)
Монгол хэлний найруулга зүйн удиртгал
Монгол хэлний найруулга зүйн удиртгал
Сэтгүүл зүйн бичлэгийн төрөл зүйл
Сэтгүүл зүйн бичлэгийн төрөл зүйл
эрдэм шинжилгээний найруулга
эрдэм шинжилгээний найруулга
хэлний дүрслэх хэрэглүүр
хэлний дүрслэх хэрэглүүр
монгол хэлний ярианы найруулга
монгол хэлний ярианы найруулга
эхийн тухай
эхийн тухай
Монголч эрдэмтэн НИКОЛАЙ ПОППЕ
Монголч эрдэмтэн НИКОЛАЙ ПОППЕ
Mongol helnii uge san sudlagch jodovjav tumurtseren
Mongol helnii uge san sudlagch jodovjav tumurtseren
Mongol helnii yorool haraal ugesiin sudlal
Mongol helnii yorool haraal ugesiin sudlal
Mongol angli helnii niilmel uguulberiin zeregtsuulel
Mongol angli helnii niilmel uguulberiin zeregtsuulel
Mongol angli helnii niilmel uguulberiin zeregtsuulel
Mongol angli helnii niilmel uguulberiin zeregtsuulel
Mongol gazar nutgiin ner
Mongol gazar nutgiin ner
Mongol helnii torol uge sudlal
Mongol helnii torol uge sudlal
Mongol angli toloonii uge zeregtsuulel
Mongol angli toloonii uge zeregtsuulel
үгийн сангийн утга
1.
Монгол хэлний үгийн сангийн
утга Ж.Бат-Ирээдүй МУИС, МХХШТэнхим 2014.02.27
2.
Үгийн сангийн нэгжүүд •
Аливаа хэл нь агуулга хэлбэрийн нэгдэл , авианы бүрхүүл, утгын хязгаар бүхий хэл, хэлэхүйн нэгжтэй байна. • 1. Үг: хонь, ямаа • 2. Хоршоо үг: хонь мал; ямаа мал • 3. Нийлмэл үг: хонин арц; ямаан арц • 4. Өвөрмөц хэлц буюу хэлц үг: хонь чоно хоёр; тэмээ ямаа шиг, ямаан зантай, • 5. Хэвшмэл хэлц буюу хэллэг: хонины толгой өлгөөд нохойн мах зарах; зуун ямаанд жаран ухна.
3.
Үгийн сангийн нэгж
гэж юу вэ? • Монгол хэлний бүх үг, хэлц бол манай хэлний үгийн сан болно. Энэ үг, болон хэлц нь ухагдахуун илэрхийлж байвал нэгж гэж үзнэ. Энэ нэгжийг зарим эрдэмтэд үглэвэр буюу лексема, lexeme гэж нэрлэдэг. • Агуулга, утга, гүн бүтцээрээ өөр өөр хоршоо үг, нийлмэл үг, өвөрмөц хэлц, хэвшмэл хэлц бол бие даасан нэгж юм.
4.
Үг буюу үглэвэр
гэж юу вэ? • Үгийн сангийн цөм утгатай нэгжийг үг буюу үглэвэр гэнэ. Энэ утга нь хүний сэтгэхүйд төсөөлөгдөн тэмдэглэгдэж байж үглэвэр болно. Жишээ нь: нохой – а. амьтан, б. тэжээвэр, золбин, в. Эр, эм, г. Хөхөөр тэжээгч гэсэн утгууд нийлээд хөхөөр тэжээгч, тэжээвэр, эр буюу эм амьтанг нохой гэнэ гэсэн сэтгэлгээ буюу ойлголт хүнд бууна, тогтоно гэсэн үг.
5.
Хоршоо үг • Хос
үгийнх нь дан утгын хүрээ бүдгэрч хосоороо хоршин нийлж нэгэн цөм утга тэмдэглэх, нэг үгийн утгаас илүү хийсвэр утга илэрхийлэх үгийг хоршоо үг гэнэ. Жишээ нь: нохой гахай, чоно нохой, нохой шувуу, нохой мохой гэх мэт. • Үг хоршиж утга хувираад олдмол утгатай болох үзэгдэл байна. Жишээ нь: Нохой гахайдаа хүрэх, морь нохой мэт зүтгэх гм.
6.
Нийлмэл үг • Бүрдүүлж
байгаа үгийн утгын нэгдлээрээ ялгаатай тогтвортой шинжтэй үгийг нийлмэл үг гэнэ. • Нийлмэл үг ихэнхидээ нэр томьёо болж тогтох шинжтэй байдаг. • Нийлмэл үгийн хэрэглээ улам их болж, улам олширч байдаг. Жишээ нь МУИС гэх мэт. • Нийлмэл үг бол ямар нэгэн салаа утга, далд утга заадаггүй. Жишээ нь: нохой зээх, нохойн сургууль, нохойн хошуу, нохой зангуу, гэх мэт.
7.
Өвөрмөц хэлц буюу
хэлц үг • Бүлэг үгсийг бүрдүүлж байгаа үг тус бүрийн үгийн сангийн утга нэгэнт алдарч, бүлгээрээ нэгэн цогц утга буюу олдмол утга илэрхийлж байгаа үгсийг өвөрмөц хэлц буюу хэлц үг гэнэ. Жишээ нь: нохой амь, нохой гаслам, нохой заль, нохой нүүртэй, нохойн наадам, нохойн зам, морь нохой мэт зүтгэх, нохойн битүү туурай, нохойн хороо, нохойн гуяар даллах, нохой хуцсан дай,
8.
Хэвшмэл хэлц буюу
хэллэг • Бүхэл цогцоороо нэгдмэл нэгэн олдмол утга илэрхийлэх үгийг хэвшмэл хэлц буюу хэллэг гэнэ. Хэвшмэл хэллэг ихэнхидээ сургаал сургамжийн чанартай байдаг. Жишээ нь: Ноён урваач, нохой шарваач, Нохойн гөлөг архирна, ноёдын зулзага хэхэрнэ, нохойн дуу тэнгэрт хүрдэггүй, нохойн мөр дээр шээстэй, чонын мөр дээр сэгтэй., нохойн мөрөөр чоно гүйнэ.
9.
Шууд ба шууд
бус нэрлэлт • Ийнхүү монгол хэлний үгийн сангийн нэгжүүдийг 5 ангилахаас гадна утга илэрхийлэх аргаас үүтгэж ШУУД ба ШУУД БУС НЭРЛЭЛТ (Direct and undirect) гэж ангилдаг. • Үүнд үг, хоршоо үг, нийлмэл үгийг шууд нэрлэлт гээд, өвөрмөц хэлц, хэвшмэл хэлцийг шууд бус нэрлэлт гэж нэрлэж байна.
10.
Уншиж ашиглах хэрэглэгдэхүүн •
“Монгол хэлний үгийн сангийн судлал”, Ж.Төмөрцэрэн, Уб., 15-47 дах тал • “Монгол хэлний үгийн сангийн утгазүй”, Д.Бадамдорж, Уб., 2006, 8-70 дах тал • “Монгол хэл бичиг: утга, соёл, хэрэглээ” Ж.БатИрээдүй, Уб., 2013 • “Монгол хэлний хэлц үгийн сан”, Ж.Бат-Ирээдүй, Уб., 2009 • “Монгол хэлний үгийн сангийн шинжилгээ”, Д.Баатар, Бээжин, 1988, 205-238 дах тал • “Монгол хэлшинжлэлийн өгүүлэлзүй”, Ж.БатИрээдүй нар, Уб., 2012
Jetzt herunterladen