SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 23
Downloaden Sie, um offline zu lesen
Avances en la gestión del riego en parcela
Jaume Casadesús
Joaquim Bellvert
Joan Girona
IRTA
Programa d’Ús Eficient de l’Aigua en l’Agricultura
Proyectos internacionales de
mejora de la gestion del riego
Jornada técnica
BARCELONA, viernes 28 de junio de 2019
0 10 20 30 40 50 60
Riego por gravedad
Goteo ++gestión
Goteo ++++gestión
Riego “Inteligente”
Goteo +++gestión
Goteo +gestión
Riego por goteo
69 litros
31 litros
36 litros
36 litros
42 litros
44 litros
63 litros
Efecto de la tecnificación en la eficiencia de uso de agua
(Girona et al., 2012)
TECNIFICACIÓN
Huella hídrica
de 1 manzana
según FAO
3
Tecnificación = infraestructura + gestión
Infraestructura
-Red de distribución eficiente
-Capacidad de control
-Medición de consumo
Gestión
-Planificación de las campañas de riego
-Coordinación de los sectores de riego
-Adecuación del riego a la demanda real
Información
4
Modernización de las infraestructuras de riego
• Redes distribución abiertas
• Sistemas de riego por gravedad
• Conducciones cerradas
• Presurización para riego localizado
(Gómez-Limón y Villanueva, 2017)
RIEGO DE PRECISIÓN
aportar la dosis justa, en el momento y lugar adecuados
Gestión del riego en parcela
¿Cuándo, cuánto, dónde regar?
Transpiración
lluvia
Riego (+fertirriego)
Evaporación
escorrentía
DrenajeAscenso capilar
La ciencia detrás de la optimización del riego
Crecimiento
vegetativo
€
Cosecha
(¿Contaminación?)
Meteorología
H2O
CO2
Fotosíntesis
Funciones de producción del agua
0
5
10
15
20
25
0 100 200 300 400 500 600 700 800
Evapotranspiració (mm)
Producció(tm/ha)
blat de moro
(Hanks, 1983)
Agua evapotranspirada (mm)
Cosecha(t/ha)
Maíz
• Si comparamos un mismo cultivo entre distintas disponibilidades de agua
Cómo el riego puede determinar la cosecha
Producción
potencial
Transpiración
lluvia
Riego (+fertirriego)
Evaporación
escorrentía
DrenajeAscenso capilar
Crecimiento
vegetativo
€
Cosecha
(¿Contaminación?)
Meteorología
H2O
CO2
Fotosíntesis
Transpiración
Riego
Fotosíntesis
La ciencia detrás de la optimización del riego
Transpiración
lluvia
Riego
Evaporación
Escorrentía
DrenajeAscenso
capilar
Programación por balance hídrico
ETo
Riego para asegurar la transpiración
Riego ≈ ETp – Lluvia efectiva
ETp: evapotranspiración potencial
ETo: evapotranspiración de referencia
Kc: coeficiente de cultivo
ETp = ETo *Kc
1ª Oportunidad de mejora
Método para determinar la programación de riego
Método de balance hídrico
2ª Oportunidad de mejora
Diseño de los sectores acorde a la variabilidad espacial
CULTIVO RELACIÓN AUTOR
Maíz Kcb=1.26*NDVI-0.06 Neale et al. 1989
Alfalfa Kcb=1.81*NDVI-0.26 Neale et al. 1989
Soja Kcb=1.638*NDVI-0.003 Jayanthi et al. 2001
Trigo Kcb=1.36*NDVI-0.03 Gonzalez-Piqueras et al. 2006
Patata Kcb=1.085*SAVI-0.0504 Jayanthi et al., 2007
Viña Kcb=1.44*NDVI-0.10 Campos et al. 2010
Girasol Kcb=1.23*NDVI-0.01 Gonzalez et al. 2010
3ª Oportunidad de mejora
Ajustar los coeficientes de cultivos al vigor de la parcela
?
Riego
Precisión del método de balance hídrico
? ?
?
?
??
?
?
En la práctica, los componentes del balance hídrico
varían localmente y aparecen incertidumbres
Balance hídrico + sensores
Usamos feedback de los sensores
para tunear el balance hídrico
Dosis diaria de riego  ETo · Kx
Evapotranspiración de
referencia:
• Estación meteorológica
• Sensores locales
Coeficiente de riego
Partiendo de un coef. de cultivo, lo
vamos reajustando sobre la marcha
• Respuesta a los sensores
• Estrategia de riego
4ª Oportunidad de mejora
Reajuste local del balance hídrico con sensores
Algoritmo general para reajuste de
riego mediante sensores
1. Estimación de
necesidades de riego
(riego  ETo × Kx )
2. Adaptación a la interfaz
del autómata
(unidades y formato)
3. El automata
ejecutará el programa
4. Monitorización del suelo o de la planta
5. Interpretación de
los sensores
¿Exceso de riego?
¿Déficit?
¿OK?
¿Anomalías?
6. Respuesta a
anomalías
7. Reajuste de las
estimaciones:
si exceso→  Kx
si déficit→  Kx
Casadesús et al. (2012) Computers and Electronics in Agriculture, 83: 11-20
150-200 m
Water status (ψleaf)
& prescriptions at
irrigation sector level
Increase
irrigation
Suppress
irrigation
Reajuste del riego basado en teledetección térmica
Thermal 30-cm
resolution
Color image
5-cm resolution
Cómo acabamos reajustando el riego con sensores
16
Opción A: por vía manual
Opción B: en un Sistema automatizado
1. Estimación de
necesidades de riego
(riego  ETo × Kx )
2. Adaptación a la
interfaz del autómata
(unidades y formato)
3. El automata
ejecutará el programa
4. Monitorización del suelo o de la planta
5. Interpretación de
los sensores
¿Exceso de riego?
¿Déficit?
¿OK?
¿Anomalías?
6. Respuesta a
anomalías
7. Reajuste de las
estimaciones:
si exceso→  Kx
si déficit→  Kx
Ejemplo en manzano
• ETc: el consumo real medido mediante lisímetro de pesada
• Manual: la mejor programación manual que somos capaces
EFFIDRIP
ETc y riego, mm
El riego ajustado con sensores suele ajustarse mejor a la casuística del lugar
Los sensores también permiten autoajustar al vigor de la plantaciónRiegodiario,mmRiegoacumulado,mm
G
P
¿Y si sólo
disponemos
de 400
mm/año?
Demanda de riego diaria
Demanda de riego acumulada
Ajustar el riego a las condiciones actuales no es suficiente
Necesitamos integrarlo en una estrategia de campaña
5ª Oportunidad de mejora
Planificar anticipadamente las campañas de riego
20
• Caso 1: Riego completo
Evitar limitaciones hídricas
≈ maximizar Transpiración
• Caso 2: Riego de soporte
Limitado por dotación de riego
¿Cómo distribuir en el tiempo la dotación disponible?
≈ maximizar la “Transpiración más productiva“
• Caso 3: Riego “inteligente”
Optimo para € ≠ óptimo para T
Optimización multiobjectivo
≈ adaptar localmente recetas ya demostradas
max
biomasa€
Cosechapotencial
Riego anual
Tres principales estrategias de riego
€ ≠ biomasa ?
cosecha ≈ biomasa
biomasa ≈ T
Agua no disponible
biomasa ≈ T
Riego ajustado a las fases más sensibles
Balance hídrico ajustado localmente
Experiencia y modelización
Función de producción
del agua de riego
Algunos desafíos en la gestión del riego en frutales
Estado fenológico
Cubierta vegetal
discontinua
Riego
localizado y
fertirriego
Estrategias de riego sofisticadas
Importa mucho
la calidad
Sensible a cambio
climático
Cultivos
perennes
Posible variabilidad
intraparcelaria
• Herramientas públicas de recomendación
• Herramientas de suscripción, sin visita técnica
• Servicios privados, con visitas de técnicos
• Servicios con instalación de dispositivos
• Servicios de automatización remota
Costo
+
-
Personalización
+
-
Herramientas y servicios de soporte al riego
max
biomasa€
Cosechapotencial
Riego anual
€ ≠ biomasa ?
cosecha ≈ biomasa
biomasa ≈ T
Agua no disponible
biomasa ≈ T
Transpiración
lluvia
Riego
Evaporación
Escorrentía
DrenajeAscenso
capilar
23
Y para acabar, hablemos de política:
¿al final quién debe decidir cuánto regar?
• ¿el sensor?
• ¿una asamblea de árboles?
• ¿un árbol portavoz?
• ¿un algoritmo?
• ¿el regante?
• ¿Google?
Planificación de campaña de riego
≈ mesa de negociación

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Was ist angesagt? (11)

Manejo de Riego Tecnificado
Manejo de Riego TecnificadoManejo de Riego Tecnificado
Manejo de Riego Tecnificado
 
AGRICULTURA DE PRECISIÓN
AGRICULTURA DE PRECISIÓN AGRICULTURA DE PRECISIÓN
AGRICULTURA DE PRECISIÓN
 
Trabajo colborativoi (1)
Trabajo colborativoi (1)Trabajo colborativoi (1)
Trabajo colborativoi (1)
 
Estudio: “Potencial de ampliación del riego en la Argentina”
Estudio: “Potencial de ampliación del riego en la Argentina”Estudio: “Potencial de ampliación del riego en la Argentina”
Estudio: “Potencial de ampliación del riego en la Argentina”
 
2 04 magali garcia
2 04 magali garcia2 04 magali garcia
2 04 magali garcia
 
Presentación mgap uruguay
Presentación mgap uruguayPresentación mgap uruguay
Presentación mgap uruguay
 
Agricultura de precision
Agricultura de precisionAgricultura de precision
Agricultura de precision
 
Plan Nacional de Riego en Argentina
Plan Nacional de Riego en ArgentinaPlan Nacional de Riego en Argentina
Plan Nacional de Riego en Argentina
 
La experiencia de Cataluña en la gestión de residuos. Recogida de la materia ...
La experiencia de Cataluña en la gestión de residuos. Recogida de la materia ...La experiencia de Cataluña en la gestión de residuos. Recogida de la materia ...
La experiencia de Cataluña en la gestión de residuos. Recogida de la materia ...
 
Aguilera et al
Aguilera et al Aguilera et al
Aguilera et al
 
Resultados del proyecto sobre recuperación de praderas degradadas y sostenibi...
Resultados del proyecto sobre recuperación de praderas degradadas y sostenibi...Resultados del proyecto sobre recuperación de praderas degradadas y sostenibi...
Resultados del proyecto sobre recuperación de praderas degradadas y sostenibi...
 

Ähnlich wie Avances en la gestión del riego en parcela

Sistema de riego para cultivos en colombia
Sistema de riego para cultivos en colombiaSistema de riego para cultivos en colombia
Sistema de riego para cultivos en colombia
Juan Pablo
 
Propuesta trabajo final
Propuesta trabajo finalPropuesta trabajo final
Propuesta trabajo final
Juan Pablo
 
Programa Andenes: Seguridad Alimentaria y Cambio Climático
Programa Andenes: Seguridad Alimentaria y Cambio ClimáticoPrograma Andenes: Seguridad Alimentaria y Cambio Climático
Programa Andenes: Seguridad Alimentaria y Cambio Climático
InfoAndina CONDESAN
 
Presentacion1 trabajo copia_corregidaa_proyectos
Presentacion1 trabajo copia_corregidaa_proyectosPresentacion1 trabajo copia_corregidaa_proyectos
Presentacion1 trabajo copia_corregidaa_proyectos
diseno279
 

Ähnlich wie Avances en la gestión del riego en parcela (20)

PPT-Banano.pdf
PPT-Banano.pdfPPT-Banano.pdf
PPT-Banano.pdf
 
Riego de hortalizas
Riego de hortalizasRiego de hortalizas
Riego de hortalizas
 
riego y fertilización en el cultivo de maiz
riego y fertilización en el cultivo de maizriego y fertilización en el cultivo de maiz
riego y fertilización en el cultivo de maiz
 
Articulo Publicado La Voz del Bajo Cinca
Articulo Publicado La Voz del Bajo CincaArticulo Publicado La Voz del Bajo Cinca
Articulo Publicado La Voz del Bajo Cinca
 
Mecanismos financieros innovadores para el pago por servicios ambientales a p...
Mecanismos financieros innovadores para el pago por servicios ambientales a p...Mecanismos financieros innovadores para el pago por servicios ambientales a p...
Mecanismos financieros innovadores para el pago por servicios ambientales a p...
 
Síntesis de resultados
Síntesis de resultadosSíntesis de resultados
Síntesis de resultados
 
Repercusión de las prácticas agrarias en la contaminación por nitratos de las...
Repercusión de las prácticas agrarias en la contaminación por nitratos de las...Repercusión de las prácticas agrarias en la contaminación por nitratos de las...
Repercusión de las prácticas agrarias en la contaminación por nitratos de las...
 
4. Financiamiento para el impulso de la Agricultura Sostenible
4. Financiamiento para el impulso de la Agricultura Sostenible4. Financiamiento para el impulso de la Agricultura Sostenible
4. Financiamiento para el impulso de la Agricultura Sostenible
 
Sistema de riego para cultivos en colombia
Sistema de riego para cultivos en colombiaSistema de riego para cultivos en colombia
Sistema de riego para cultivos en colombia
 
Trabajo final
Trabajo finalTrabajo final
Trabajo final
 
Sistema de riego para cultivos en colombia
Sistema de riego para cultivos en colombiaSistema de riego para cultivos en colombia
Sistema de riego para cultivos en colombia
 
Propuesta trabajo final
Propuesta trabajo finalPropuesta trabajo final
Propuesta trabajo final
 
Cultivos hidroponicos
Cultivos hidroponicosCultivos hidroponicos
Cultivos hidroponicos
 
Conecta Innovacion Agro - Marchigue.pdf
Conecta Innovacion Agro - Marchigue.pdfConecta Innovacion Agro - Marchigue.pdf
Conecta Innovacion Agro - Marchigue.pdf
 
Más que Metropolitana. Exportando y compartiendo su Gestión Sostenible - Mod...
Más que Metropolitana. Exportando y compartiendo su Gestión Sostenible  - Mod...Más que Metropolitana. Exportando y compartiendo su Gestión Sostenible  - Mod...
Más que Metropolitana. Exportando y compartiendo su Gestión Sostenible - Mod...
 
Programa Andenes: Seguridad Alimentaria y Cambio Climático
Programa Andenes: Seguridad Alimentaria y Cambio ClimáticoPrograma Andenes: Seguridad Alimentaria y Cambio Climático
Programa Andenes: Seguridad Alimentaria y Cambio Climático
 
Presentacion1 trabajo copia_corregidaa_proyectos
Presentacion1 trabajo copia_corregidaa_proyectosPresentacion1 trabajo copia_corregidaa_proyectos
Presentacion1 trabajo copia_corregidaa_proyectos
 
CircRural4.0, III Ciclo Economía Circular
CircRural4.0, III Ciclo Economía CircularCircRural4.0, III Ciclo Economía Circular
CircRural4.0, III Ciclo Economía Circular
 
Programas para impulsar la Producción Sostenible de Trigo en México
 Programas para impulsar la Producción Sostenible de Trigo en México Programas para impulsar la Producción Sostenible de Trigo en México
Programas para impulsar la Producción Sostenible de Trigo en México
 
022 cosecha de agua 2011 - s jaramillo
022   cosecha de agua 2011 - s jaramillo022   cosecha de agua 2011 - s jaramillo
022 cosecha de agua 2011 - s jaramillo
 

Mehr von ICGCat

Mehr von ICGCat (20)

Els mapamundis baixmedievals: del naixement del mapamundi híbrid a l’ocàs del...
Els mapamundis baixmedievals: del naixement del mapamundi híbrid a l’ocàs del...Els mapamundis baixmedievals: del naixement del mapamundi híbrid a l’ocàs del...
Els mapamundis baixmedievals: del naixement del mapamundi híbrid a l’ocàs del...
 
Inventari d’obres de defensa contra l’erosió dels barrancs al Pirineu Occide...
 Inventari d’obres de defensa contra l’erosió dels barrancs al Pirineu Occide... Inventari d’obres de defensa contra l’erosió dels barrancs al Pirineu Occide...
Inventari d’obres de defensa contra l’erosió dels barrancs al Pirineu Occide...
 
Introducció als riscos geològics i als estudis d’identificació de riscos.pdf
Introducció als riscos geològics i als estudis d’identificació de riscos.pdfIntroducció als riscos geològics i als estudis d’identificació de riscos.pdf
Introducció als riscos geològics i als estudis d’identificació de riscos.pdf
 
Els corrents d’arrossegalls a Catalunya: el projecte ICONS
Els corrents d’arrossegalls a Catalunya: el projecte ICONSEls corrents d’arrossegalls a Catalunya: el projecte ICONS
Els corrents d’arrossegalls a Catalunya: el projecte ICONS
 
20231005_atrauredescobrirentendre.pdf
20231005_atrauredescobrirentendre.pdf20231005_atrauredescobrirentendre.pdf
20231005_atrauredescobrirentendre.pdf
 
Auscultació del massís per anticipar els despreniments
Auscultació del massís per anticipar els desprenimentsAuscultació del massís per anticipar els despreniments
Auscultació del massís per anticipar els despreniments
 
L’observació contínua i la interpretació de la perillositat
L’observació contínua i la interpretació de la perillositatL’observació contínua i la interpretació de la perillositat
L’observació contínua i la interpretació de la perillositat
 
Per què parlem de mitigar els riscos?
Per què parlem de mitigar els riscos?Per què parlem de mitigar els riscos?
Per què parlem de mitigar els riscos?
 
Quins riscos geològics trobem a Montserrat?
Quins riscos geològics trobem a Montserrat?Quins riscos geològics trobem a Montserrat?
Quins riscos geològics trobem a Montserrat?
 
Presentació del nou visor de moviments del terreny de Catalunya.pdf
Presentació del nou visor de moviments del terreny de Catalunya.pdfPresentació del nou visor de moviments del terreny de Catalunya.pdf
Presentació del nou visor de moviments del terreny de Catalunya.pdf
 
Casos d'ús: de la dada a la usabilitat
Casos d'ús: de la dada a la usabilitatCasos d'ús: de la dada a la usabilitat
Casos d'ús: de la dada a la usabilitat
 
Aspectes tècnics de la mesura radar
Aspectes tècnics de la mesura radarAspectes tècnics de la mesura radar
Aspectes tècnics de la mesura radar
 
Com des de l'espai podem ajudar a la sostenibilitat
Com des de l'espai podem ajudar a la sostenibilitatCom des de l'espai podem ajudar a la sostenibilitat
Com des de l'espai podem ajudar a la sostenibilitat
 
Geologia i Objectius de Desenvolupament Sostenible: hi ha relació?
Geologia i Objectius de Desenvolupament Sostenible: hi ha relació?Geologia i Objectius de Desenvolupament Sostenible: hi ha relació?
Geologia i Objectius de Desenvolupament Sostenible: hi ha relació?
 
Competències per a la sostenibilitat
Competències per a la sostenibilitatCompetències per a la sostenibilitat
Competències per a la sostenibilitat
 
El Mapa de sòls de Catalunya 1:250 000. Ús dels mapes de sòls
El Mapa de sòls de Catalunya 1:250 000. Ús dels mapes de sòlsEl Mapa de sòls de Catalunya 1:250 000. Ús dels mapes de sòls
El Mapa de sòls de Catalunya 1:250 000. Ús dels mapes de sòls
 
R+D+I des de l'ICGC. Eines per a la gestió del territori
R+D+I des de l'ICGC. Eines per a la gestió del territoriR+D+I des de l'ICGC. Eines per a la gestió del territori
R+D+I des de l'ICGC. Eines per a la gestió del territori
 
Estudi de la rendibilitat econòmica de la geotèrmia hibridada amb energia fot...
Estudi de la rendibilitat econòmica de la geotèrmia hibridada amb energia fot...Estudi de la rendibilitat econòmica de la geotèrmia hibridada amb energia fot...
Estudi de la rendibilitat econòmica de la geotèrmia hibridada amb energia fot...
 
Anàlisi tècnica, rendibilitat d'una instal·lació geotèrmica amb captació foto...
Anàlisi tècnica, rendibilitat d'una instal·lació geotèrmica amb captació foto...Anàlisi tècnica, rendibilitat d'una instal·lació geotèrmica amb captació foto...
Anàlisi tècnica, rendibilitat d'una instal·lació geotèrmica amb captació foto...
 
Implementación de soluciones para autoconsumo con geotermia y fotovoltaica. E...
Implementación de soluciones para autoconsumo con geotermia y fotovoltaica. E...Implementación de soluciones para autoconsumo con geotermia y fotovoltaica. E...
Implementación de soluciones para autoconsumo con geotermia y fotovoltaica. E...
 

Kürzlich hochgeladen

RECEPTORES SENSORIALES DEL CUERPO HUMANO
RECEPTORES SENSORIALES DEL CUERPO HUMANORECEPTORES SENSORIALES DEL CUERPO HUMANO
RECEPTORES SENSORIALES DEL CUERPO HUMANO
katherineparra34
 
BIVALENTE MODERNA vacuna bivalente COVID 29
BIVALENTE MODERNA vacuna bivalente COVID 29BIVALENTE MODERNA vacuna bivalente COVID 29
BIVALENTE MODERNA vacuna bivalente COVID 29
DreamerAnimes
 
ELABORACIÓN DEL CHUÑO Existen dos tipos de chuño Negro y blanco.
ELABORACIÓN DEL CHUÑO Existen dos tipos de chuño Negro y blanco.ELABORACIÓN DEL CHUÑO Existen dos tipos de chuño Negro y blanco.
ELABORACIÓN DEL CHUÑO Existen dos tipos de chuño Negro y blanco.
JhonnyTiconaMagne
 
ACTIVIDADESDE PRENDIZAJE DE PRIMERO DE SECUNDARIA
ACTIVIDADESDE PRENDIZAJE  DE PRIMERO DE SECUNDARIAACTIVIDADESDE PRENDIZAJE  DE PRIMERO DE SECUNDARIA
ACTIVIDADESDE PRENDIZAJE DE PRIMERO DE SECUNDARIA
Alcira20
 
DESCONEXIONES UN GYE 29 de abril 2024pdf.pdf
DESCONEXIONES UN GYE 29 de abril 2024pdf.pdfDESCONEXIONES UN GYE 29 de abril 2024pdf.pdf
DESCONEXIONES UN GYE 29 de abril 2024pdf.pdf
alvaradoliguagabriel
 

Kürzlich hochgeladen (20)

domesticación de plantas y evolución genetica
domesticación de plantas y evolución geneticadomesticación de plantas y evolución genetica
domesticación de plantas y evolución genetica
 
Manual-de-Buenas-Practicas-Ganaderas_2019_ResCA-Guatemala.pdf
Manual-de-Buenas-Practicas-Ganaderas_2019_ResCA-Guatemala.pdfManual-de-Buenas-Practicas-Ganaderas_2019_ResCA-Guatemala.pdf
Manual-de-Buenas-Practicas-Ganaderas_2019_ResCA-Guatemala.pdf
 
Recursos Naturales del Perú estudios generales
Recursos Naturales del Perú estudios generalesRecursos Naturales del Perú estudios generales
Recursos Naturales del Perú estudios generales
 
PRODUCCION LIMPIA .pptx espero les sirva para sus trabajos
PRODUCCION LIMPIA .pptx espero les sirva para sus trabajosPRODUCCION LIMPIA .pptx espero les sirva para sus trabajos
PRODUCCION LIMPIA .pptx espero les sirva para sus trabajos
 
Contaminacion Rio Mantaro y propuesta de soluciones
Contaminacion Rio Mantaro y propuesta de solucionesContaminacion Rio Mantaro y propuesta de soluciones
Contaminacion Rio Mantaro y propuesta de soluciones
 
RECEPTORES SENSORIALES DEL CUERPO HUMANO
RECEPTORES SENSORIALES DEL CUERPO HUMANORECEPTORES SENSORIALES DEL CUERPO HUMANO
RECEPTORES SENSORIALES DEL CUERPO HUMANO
 
BIVALENTE MODERNA vacuna bivalente COVID 29
BIVALENTE MODERNA vacuna bivalente COVID 29BIVALENTE MODERNA vacuna bivalente COVID 29
BIVALENTE MODERNA vacuna bivalente COVID 29
 
Introduccion-a-la-Orquidea-Epidendrum.pdf
Introduccion-a-la-Orquidea-Epidendrum.pdfIntroduccion-a-la-Orquidea-Epidendrum.pdf
Introduccion-a-la-Orquidea-Epidendrum.pdf
 
2. citologia vegetal, botanica agricolas
2. citologia vegetal, botanica agricolas2. citologia vegetal, botanica agricolas
2. citologia vegetal, botanica agricolas
 
buenas practicas ganaderas tipos de silos
buenas practicas ganaderas tipos de silosbuenas practicas ganaderas tipos de silos
buenas practicas ganaderas tipos de silos
 
2. Revolución Verde Medio ambiente y Sociedad.pptx
2. Revolución Verde Medio ambiente y Sociedad.pptx2. Revolución Verde Medio ambiente y Sociedad.pptx
2. Revolución Verde Medio ambiente y Sociedad.pptx
 
ELABORACIÓN DEL CHUÑO Existen dos tipos de chuño Negro y blanco.
ELABORACIÓN DEL CHUÑO Existen dos tipos de chuño Negro y blanco.ELABORACIÓN DEL CHUÑO Existen dos tipos de chuño Negro y blanco.
ELABORACIÓN DEL CHUÑO Existen dos tipos de chuño Negro y blanco.
 
TEMA Combustibles-fosiles como fuentes de energia.pdf
TEMA Combustibles-fosiles como fuentes de energia.pdfTEMA Combustibles-fosiles como fuentes de energia.pdf
TEMA Combustibles-fosiles como fuentes de energia.pdf
 
Archipielago Gulag, 1918-56 (Aleksandr Solzhenitsyn). 2002.pdf
Archipielago Gulag, 1918-56 (Aleksandr Solzhenitsyn). 2002.pdfArchipielago Gulag, 1918-56 (Aleksandr Solzhenitsyn). 2002.pdf
Archipielago Gulag, 1918-56 (Aleksandr Solzhenitsyn). 2002.pdf
 
ACTIVIDADESDE PRENDIZAJE DE PRIMERO DE SECUNDARIA
ACTIVIDADESDE PRENDIZAJE  DE PRIMERO DE SECUNDARIAACTIVIDADESDE PRENDIZAJE  DE PRIMERO DE SECUNDARIA
ACTIVIDADESDE PRENDIZAJE DE PRIMERO DE SECUNDARIA
 
LCE - RLCE -2024 - PeruCsdddddddddddddddddddompras.pdf
LCE - RLCE -2024 - PeruCsdddddddddddddddddddompras.pdfLCE - RLCE -2024 - PeruCsdddddddddddddddddddompras.pdf
LCE - RLCE -2024 - PeruCsdddddddddddddddddddompras.pdf
 
MECÁNICA DE FLUIDOS y su aplicación física
MECÁNICA DE FLUIDOS y su aplicación físicaMECÁNICA DE FLUIDOS y su aplicación física
MECÁNICA DE FLUIDOS y su aplicación física
 
DESCONEXIONES UN GYE 29 de abril 2024pdf.pdf
DESCONEXIONES UN GYE 29 de abril 2024pdf.pdfDESCONEXIONES UN GYE 29 de abril 2024pdf.pdf
DESCONEXIONES UN GYE 29 de abril 2024pdf.pdf
 
Libro-Rojo-de-Peces-Marinos-de-Colombia.pdf
Libro-Rojo-de-Peces-Marinos-de-Colombia.pdfLibro-Rojo-de-Peces-Marinos-de-Colombia.pdf
Libro-Rojo-de-Peces-Marinos-de-Colombia.pdf
 
Cloración y Desinfección de sistemas de agua potable para consumo humano.pptx
Cloración y Desinfección de sistemas de agua potable para consumo humano.pptxCloración y Desinfección de sistemas de agua potable para consumo humano.pptx
Cloración y Desinfección de sistemas de agua potable para consumo humano.pptx
 

Avances en la gestión del riego en parcela

  • 1. Avances en la gestión del riego en parcela Jaume Casadesús Joaquim Bellvert Joan Girona IRTA Programa d’Ús Eficient de l’Aigua en l’Agricultura Proyectos internacionales de mejora de la gestion del riego Jornada técnica BARCELONA, viernes 28 de junio de 2019
  • 2. 0 10 20 30 40 50 60 Riego por gravedad Goteo ++gestión Goteo ++++gestión Riego “Inteligente” Goteo +++gestión Goteo +gestión Riego por goteo 69 litros 31 litros 36 litros 36 litros 42 litros 44 litros 63 litros Efecto de la tecnificación en la eficiencia de uso de agua (Girona et al., 2012) TECNIFICACIÓN Huella hídrica de 1 manzana según FAO
  • 3. 3 Tecnificación = infraestructura + gestión Infraestructura -Red de distribución eficiente -Capacidad de control -Medición de consumo Gestión -Planificación de las campañas de riego -Coordinación de los sectores de riego -Adecuación del riego a la demanda real Información
  • 4. 4 Modernización de las infraestructuras de riego • Redes distribución abiertas • Sistemas de riego por gravedad • Conducciones cerradas • Presurización para riego localizado (Gómez-Limón y Villanueva, 2017)
  • 5. RIEGO DE PRECISIÓN aportar la dosis justa, en el momento y lugar adecuados Gestión del riego en parcela ¿Cuándo, cuánto, dónde regar?
  • 6. Transpiración lluvia Riego (+fertirriego) Evaporación escorrentía DrenajeAscenso capilar La ciencia detrás de la optimización del riego Crecimiento vegetativo € Cosecha (¿Contaminación?) Meteorología H2O CO2 Fotosíntesis
  • 7. Funciones de producción del agua 0 5 10 15 20 25 0 100 200 300 400 500 600 700 800 Evapotranspiració (mm) Producció(tm/ha) blat de moro (Hanks, 1983) Agua evapotranspirada (mm) Cosecha(t/ha) Maíz • Si comparamos un mismo cultivo entre distintas disponibilidades de agua Cómo el riego puede determinar la cosecha Producción potencial
  • 9. Transpiración lluvia Riego Evaporación Escorrentía DrenajeAscenso capilar Programación por balance hídrico ETo Riego para asegurar la transpiración Riego ≈ ETp – Lluvia efectiva ETp: evapotranspiración potencial ETo: evapotranspiración de referencia Kc: coeficiente de cultivo ETp = ETo *Kc 1ª Oportunidad de mejora Método para determinar la programación de riego Método de balance hídrico
  • 10. 2ª Oportunidad de mejora Diseño de los sectores acorde a la variabilidad espacial
  • 11. CULTIVO RELACIÓN AUTOR Maíz Kcb=1.26*NDVI-0.06 Neale et al. 1989 Alfalfa Kcb=1.81*NDVI-0.26 Neale et al. 1989 Soja Kcb=1.638*NDVI-0.003 Jayanthi et al. 2001 Trigo Kcb=1.36*NDVI-0.03 Gonzalez-Piqueras et al. 2006 Patata Kcb=1.085*SAVI-0.0504 Jayanthi et al., 2007 Viña Kcb=1.44*NDVI-0.10 Campos et al. 2010 Girasol Kcb=1.23*NDVI-0.01 Gonzalez et al. 2010 3ª Oportunidad de mejora Ajustar los coeficientes de cultivos al vigor de la parcela
  • 12. ? Riego Precisión del método de balance hídrico ? ? ? ? ?? ? ? En la práctica, los componentes del balance hídrico varían localmente y aparecen incertidumbres
  • 13. Balance hídrico + sensores Usamos feedback de los sensores para tunear el balance hídrico Dosis diaria de riego  ETo · Kx Evapotranspiración de referencia: • Estación meteorológica • Sensores locales Coeficiente de riego Partiendo de un coef. de cultivo, lo vamos reajustando sobre la marcha • Respuesta a los sensores • Estrategia de riego 4ª Oportunidad de mejora Reajuste local del balance hídrico con sensores
  • 14. Algoritmo general para reajuste de riego mediante sensores 1. Estimación de necesidades de riego (riego  ETo × Kx ) 2. Adaptación a la interfaz del autómata (unidades y formato) 3. El automata ejecutará el programa 4. Monitorización del suelo o de la planta 5. Interpretación de los sensores ¿Exceso de riego? ¿Déficit? ¿OK? ¿Anomalías? 6. Respuesta a anomalías 7. Reajuste de las estimaciones: si exceso→  Kx si déficit→  Kx Casadesús et al. (2012) Computers and Electronics in Agriculture, 83: 11-20
  • 15. 150-200 m Water status (ψleaf) & prescriptions at irrigation sector level Increase irrigation Suppress irrigation Reajuste del riego basado en teledetección térmica Thermal 30-cm resolution Color image 5-cm resolution
  • 16. Cómo acabamos reajustando el riego con sensores 16 Opción A: por vía manual Opción B: en un Sistema automatizado 1. Estimación de necesidades de riego (riego  ETo × Kx ) 2. Adaptación a la interfaz del autómata (unidades y formato) 3. El automata ejecutará el programa 4. Monitorización del suelo o de la planta 5. Interpretación de los sensores ¿Exceso de riego? ¿Déficit? ¿OK? ¿Anomalías? 6. Respuesta a anomalías 7. Reajuste de las estimaciones: si exceso→  Kx si déficit→  Kx
  • 17. Ejemplo en manzano • ETc: el consumo real medido mediante lisímetro de pesada • Manual: la mejor programación manual que somos capaces EFFIDRIP ETc y riego, mm El riego ajustado con sensores suele ajustarse mejor a la casuística del lugar
  • 18. Los sensores también permiten autoajustar al vigor de la plantaciónRiegodiario,mmRiegoacumulado,mm G P
  • 19. ¿Y si sólo disponemos de 400 mm/año? Demanda de riego diaria Demanda de riego acumulada Ajustar el riego a las condiciones actuales no es suficiente Necesitamos integrarlo en una estrategia de campaña 5ª Oportunidad de mejora Planificar anticipadamente las campañas de riego
  • 20. 20 • Caso 1: Riego completo Evitar limitaciones hídricas ≈ maximizar Transpiración • Caso 2: Riego de soporte Limitado por dotación de riego ¿Cómo distribuir en el tiempo la dotación disponible? ≈ maximizar la “Transpiración más productiva“ • Caso 3: Riego “inteligente” Optimo para € ≠ óptimo para T Optimización multiobjectivo ≈ adaptar localmente recetas ya demostradas max biomasa€ Cosechapotencial Riego anual Tres principales estrategias de riego € ≠ biomasa ? cosecha ≈ biomasa biomasa ≈ T Agua no disponible biomasa ≈ T Riego ajustado a las fases más sensibles Balance hídrico ajustado localmente Experiencia y modelización Función de producción del agua de riego
  • 21. Algunos desafíos en la gestión del riego en frutales Estado fenológico Cubierta vegetal discontinua Riego localizado y fertirriego Estrategias de riego sofisticadas Importa mucho la calidad Sensible a cambio climático Cultivos perennes Posible variabilidad intraparcelaria
  • 22. • Herramientas públicas de recomendación • Herramientas de suscripción, sin visita técnica • Servicios privados, con visitas de técnicos • Servicios con instalación de dispositivos • Servicios de automatización remota Costo + - Personalización + - Herramientas y servicios de soporte al riego
  • 23. max biomasa€ Cosechapotencial Riego anual € ≠ biomasa ? cosecha ≈ biomasa biomasa ≈ T Agua no disponible biomasa ≈ T Transpiración lluvia Riego Evaporación Escorrentía DrenajeAscenso capilar 23 Y para acabar, hablemos de política: ¿al final quién debe decidir cuánto regar? • ¿el sensor? • ¿una asamblea de árboles? • ¿un árbol portavoz? • ¿un algoritmo? • ¿el regante? • ¿Google? Planificación de campaña de riego ≈ mesa de negociación