One first note of the free publication of the dutch functiemix.

1. Functiemix
in VO
In opdracht van het ministerie van OCW begeleidde en onderzocht CPS van 2008-2010
de invoering van de functiemix en de effecten daarvan op een aantal scholen binnen
en buiten de Randstad. De scholen stonden voor de opgave in korte tijd beleid te
ontwikkelen om docenten te bevorderen naar een hogere docentfunctie.
FUNCTIEMIX IN VO bevat achtergronden, inzichten en aanbevelingen rond de invoering
van de functiemix binnen het voortgezet onderwijs. Vooral het belang van professioneel Verschil maken: durven en kunnen!
personeelsbeleid en de rol van de middenmanager daarin wordt belicht. Deze scholen
hebben de versterking van de functiemix gebruikt om zicht te krijgen welke kwaliteiten
docenten nodig hebben om de komende jaren goed onderwijs te blijven geven. Wat is
een goede les en wat maakt een goede docent? Wat is het ‘extra’ dat we van een LC- of
LD-docent verwachten? Vervolgens hebben de scholen gekeken hoe ze die kwaliteiten bij
hun docenten kunnen beoordelen: het verschil durven en kunnen maken!

2. Colofon
Ten behoeve van de leesbaarheid, is in deze publicatie in veel CPS Onderwijsontwikkeling en advies
gevallen bij de verwijzing naar personen gekozen voor het gebruik Postbus 1592
van ‘hij’. Het spreekt vanzelf dat hier ook ‘zij’ gelezen kan worden. 3800 BN Amersfoort
Telefoon (033) 453 43 43
Auteurs www.cps.nl
Harry van Alphen
René van Drunen Deze publicatie is tot stand gekomen met subsidie van het
Iris Hendriks Ministerie van OC&W in het kader van SLOA of R&D 2010.
Clarien Veltkamp
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden
© CPS Onderwijsontwikkeling en advies, november 2010 verveelvoudigd,opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand
of openbaar gemaakt in enige vorm, hetzij elektronisch, mechanisch,
Eindredactie BureauDrie, Nijmegen door fotokopieën of op enige andere manier, zonder voorafgaande
Vormgeving omslag en binnenwerk Osage, Utrecht schriftelijke toestemming van de uitgever.
Drukwerk Ipskamp Drukkers, Enschede

3. Inhoudsopgave
Voorwoord 7
Leeswijzer 8
Samenvatting 9
1 Inleiding 13
1.1 De functiemix 13
1.2 Binding met het onderwijs 13
1.3 Een andere kijk op belonen 13
1.4 Ontwikkelingen tot 2009 14
1.5 FUWA-VO 14
1.6 Wet BIO 15
1.7 De scholen 16
1.8 De docenten 16
1.9 De leerlingen 17
2 De functiemix: invoering, ervaringen en lessen 18
2.1 Probleemstelling en onderzoeksvragen 18
2.2 Samenvatting uitkomsten onderzoek 19
2.3 Beleidsrijke of beleidsarme invoering 22
3 De professionele docent in de professionele school 23
3.1 Visie op onderwijs en personeelsbeleid 23
3.2 De functiemix en de kwaliteit van de school 23

4. 3.3 Gesprekscyclus als sleutel voor 25
schoolontwikkeling
3.4 Beoordelen van ontwikkeling 27
3.5 Beoordelen binnen de functie en naar 28
een hogere functie
3.6 Sollicitatieprocedures 29
3.7 Tijdelijke benoemingen in een hogere functie 30
4 Ervaringen en dilemma’s 31
4.1 Betrokkenheid en eigenaarschap 31
4.2 Wat is de meetlat bij promotie? 32
4.3 Motieven om te solliciteren 32
4.4 Effect op de ontwikkeling van de docent 33
4.5 Effect op het team 34
5 De rol van de middenmanager verandert 35
5.1 Van coördinator naar leidinggevende 35
5.2 Nieuwe keuze voor het vak 36
5.3 Leidinggeven als middenmanager 37
5.4 Begeleiden en beoordelen 37
6 Rol bestuur, directie, middenmanager 40
6.1 Richten 40
6.2 Inrichten 40
6.3 Verrichten 41

5. 7 De docent maakt zijn eigen
ontwikkeling zichtbaar 42
7.1 Lesbezoek 42
7.2 Leerlingenquête 43
7.3 Portfolio 43
8 Functiebouwwerk 44
8.1 Een flexibel functiebouwwerk 44
8.2 Het primaat van de onderwijsontwikkeling 45
8.3 Nieuwe functiebeschrijvingen 47
8.4 Het entreerecht 48
9 Meerjarige personeelsplanning 49
Literatuurlijst 50
Bijlage Pilotbesturen/scholen 52

6. De zogenaamde
‘functiemix’, zou de
komende jaren sterk
toenemen.
6

7. Voorwoord
In 2008 werd het voor scholen duidelijk dat er een flinke We hopen dat scholen met de inhoud van deze brochure
stap zou worden gezet in het personeelsbeleid van scho- hun voordeel zullen doen, dat ze de brochure kunnen
len voor voortgezet onderwijs in Nederland. Het aantal gebruiken bij de verdere professionalisering van hun
docentfuncties LC en LD, de zogenaamde ‘functiemix’, personeelsbeleid en dat ze daarmee de kwaliteit van
zou de komende jaren sterk toenemen. Al in 2009 werd hun school versterken!
van de ‘Randstadscholen’ gevraagd om promotiebeleid
te ontwikkelen en de eerste benoemingen te realiseren.
In 2010 volgden de scholen in de ‘niet-Randstadregio’s’. Harry van Alphen
CPS kreeg in 2007 de opdracht van OCW om dit in- René van Drunen
voeringsproces te begeleiden en de effecten daarvan te Iris Hendriks
onderzoeken. Dit hebben we gedaan in samenwerking Clarien Veltkamp
met besturen die de functiemix zagen als een kans
voor de verdere ontwikkeling van hun personeelsbeleid.
In deze brochure vindt u het resultaat van het ontwik-
kelingsproces dat de scholen van deze besturen hebben
doorgemaakt, de keuzes die ze hebben gemaakt en de
lessen die zij daaruit hebben getrokken. Zonder hun
medewerking zou dit resultaat niet tot stand zijn geko-
men. Wij bedanken hen daarvoor zeer.
CPS gaat ervan uit dat een krachtig en actief personeels-
beleid een voorwaarde is voor de ontwikkeling van de
docent en van de school. De invoering van de functie-
mix zien we als een stimulans om het personeelsbeleid
verder te professionaliseren.
7