2. Tên
bài
học
Tóm
tắt
bài
dạy
Lĩnh
vực
• Các tật về mắt
• Qua bài học, học sinh sẽ biết được đặc điểm cũng như
nguyên nhân hình thành các tật về mắt. Từ đó biết được
một số cách để phòng tránh các tật trên.
• Quang học, lớp 11
bài dạy
Thời
gian
• 2 tuần chuẩn bị; 2 tiết trình bày
3. Tình huống
Mô tả dự án: Hiện nay tỉ lệ người mắc các tật về
mắt ngày càng tăng, đang là mối quan tâm của xã
hội. Để giảm thiểu tỉ lệ người mắc các tật về mắt
nhân ngày Thị giác thế giới (ngày thứ Năm tuần thứ
2 của tháng 10), bệnh viện Mắt trung ương thành
phố Hồ Chí Minh có cử đoàn bác sĩ đến khám mắt
cho người dân. Đoàn bác sĩ được chia làm ba nhóm
để khám mắt:
• Nhóm bác sĩ khám tật cận thị
• Nhóm bác sĩ khám tật viễn thị
• Nhóm bác sĩ khám tật lão thị
Là các bác sĩ và các bệnh nhân, bệnh nhân hãy cho
bác sĩ biết đặc điểm về tật của mắt mình, để bác sĩ
tư vấn nguyên nhân cũng như cách phòng tránh các
tật đó tại buổi đàm thoại tư vấn sức khỏe về mắt.
5. CHUẨN KIẾN
THỨC
Nêu được đặc điểm 3 tật cơ bản của mắt (cận thị, viễn
thị, lão thị) và cách khắc phục, nhờ đó giúp học sinh có
ý thức giữ vệ sinh mắt
Hiểu được các khái niệm: điểm cực cận, điểm cực
viễn, khoảng nhìn rõ
vận dụng : Biết cách phân tích, nhận dạng ra mắt cận
hay mắt lão và nguyên tắc đeo kính để sửa các tật này
Biết cách tính độ tụ của kính đeo trong các trường hợp
ngắm chừng đối với người mắt cận và mắt lão
6. MỤC TIÊU HỌC TẬP
Hiểu được đặc điểm, nguyên nhân hình
thành và khắc phục các tật cận thị, viễn
thị, lão thị
KIẾN
THỨC
Vận dụng: biết cách phân tích, nhận dạng
các tật của mắt và nguyên tắc đeo kính
để chữa các tật này
Biết cách tính độ tụ của kính đeo trong
các trường hợp ngắm chừng đối với
người mắt cận và mắt lão
7. MỤC TIÊU HỌC TẬP
Qua bài học học sinh sẽ rèn luyện được kỹ năng
tư duy độc lập, giải quyết vấn đề
KỸ NĂNG
Có khả năng tự chủ, quản lí, phân chia công
việc hợp lí cho các thành viên trong nhóm
Rèn luyện kỹ năng nói trước đám đông
THÁI ĐỘ
Qua bài học học sinh sẽ biết được vai trò to
lớn của mắt. Từ đó có ý thức giữ gìn, chăm
sóc đôi mắt của mình hơn
8. Bộ câu hỏi định hướng
CÂU
HỎI
KHÁI
QUÁT
• + nhờ vào đâu mà con người có thể cảm nhận được thế
giới
• + tại sao mắt được gọi là “cửa sổ tâm hồn”?
• + so sánh sự giống nhau và khác nhau của mắt và
các loại thấu kính mỏng khác?
• + người mắc các tật về mắt có khó khăn gì so với
CÂU
người mắt bình thường?
HỎI BÀI • + tại sao khi đọc sách, người bị cận thì thường kéo
sách lại gần mặt còn người bị lão thị thường đưa
HỌC
sách ra xa mặt
• + tỉ lệ mắc các tật về mắt trong học đường khoảng
bao nhiêu phần trăm?
9. CÂU
HỎI
NộI
DUNG
• + thế nào là điểm cực cận, cực
viễn, khoảng nhìn rõ?
• + đặc điểm của mắt cận là gì?
Làm thế thế nào để khắc phục?
• + đặc điểm của mắt viễn là gì?
Làm thế thế nào để khắc phục?
• + đặc điểm của mắt lão là gì?
Làm thế thế nào để khắc phục?
10. TIẾN TRÌNH ĐÁNH GIÁ
• Bảng K-W-L để ghi lại những điều học sinh đã biết (know),
muốn biết (want), và học được những gì từ dự án (learn).
Học sinh dùng bảng này trong từng giai đoạn của quá
trình làm dự án. Trước khi tiến hành dự án, giáo viên sẽ
dùng bảng tìm hiểu nhu cầu học sinh để biết được sự
quan tâm của các em dành cho dự án của mình, đồng thời
biết được những sở trường, sở đoản của học sinh. Dùng
bộ câu hỏi định hướng để dẫn dắt các em vào dự án.
• Khi học sinh bước vào làm dự án, giáo viên thường xuyên
theo dõi sự tiến bộ của học sinh thông qua các kỹ thuật
đánh giá sau đây.
• Sau khi dự án hoàn tất, học sinh viết lại bảng thu hoạch
và trình bày trước lớp, giáo viên sẽ nhận xét cuối cùng
11. PHÁC THẢO LỊCH TRÌNH ĐÁNH GIÁ
Trước khi thực
hiện dự án
Bảng K- W – L
Bảng tìm hiểu
nhu cầu học sinh
Dùng bộ câu hỏi
định hướng
Trong khi thực
hiện dự án
Bảng báo cáo
hàng tuần của các
nhóm trưởng về
tiến độ thực hiện
dự án
Đánh giá của giáo
viên
Bảng tiêu chí đánh
giá
Sổ tay ghi chép
Phiếu phản hồi
của học sinh
Sau khi thực hiện
dự án
Bảng K – W – L
Phiếu tự đánh giá
Bài viết thu hoạch
12. T I Ế N T R Ì N H BÀ I D Ạ Y
Trước khi bắt đầu dự án
• Ôn tập lại các kiến thức về thấu kính mỏng, sự tạo ảnh qua thấu
kính mỏng, cấu tạo của mắt
Khởi động
•Đọc một bài báo về tình trạng tăng nhanh các tật về mắt phổ biến hiện
nay cho học sinh nghe. Đặt ra câu hỏi “liệu mắt có tầm quan trọng như
thế nào với cuộc sống mỗi con người”. Các em sẽ phát biểu ý kiến. Đương
nhiên mỗi học sinh sẽ có cho mình một ý kiến riêng. Thông báo cho học
sinh về ngày thứ năm tuần thứ 2 của tháng 10 (ngày Thị giác thế giới).
Trong ngày này, bệnh viện Mắt trung ương thành phố Hồ Chí Minh có cử
đoàn bác sĩ đến khám mắt cho người dân . Đoàn bác sĩ được chia làm ba
nhóm để khám mắt:
•Nhóm bác sĩ khám tật cận thị
•Nhóm bác sĩ khám tật viễn thị
•Nhóm bác sĩ khám tật lão thị
•Là các bác sĩ và các bệnh nhân, bệnh nhân hãy cho bác sĩ biết đặc điểm về
tật của mắt mình, để bác sĩ tư vấn nguyên nhân cũng như cách phòng
tránh các tật đó tại buổi đàm thoại tư vấn sức khỏe về mắt.
13. T I Ế N T R Ì N H BÀ I D Ạ Y
Tìm hiểu nhu cầu học sinh
• Tim hiểu về sở thích, sở trường, cũng như mức độ qua tâm
của học sinh đối với dự án của mình để có những điều chỉnh
thích hợp trong quá trình cho học sinh thực hiện dự án
Tìm hiểu về mắt
• Học sinh sẽ tìm kiếm tài liệu qua sách vở, internet, hoặc các
nguồn thông tin khác để trả lời các câu hỏi sau:
• Mắt được cấu tạo như thế nào
• Những bộ phận nào của mắt giữ vai trò như thế nào trong
việc thu nhận hình ảnh từ thế giới bên ngoài
• Những đặc điểm cơ bản của mắt bình thường (điểm cực
cận, cực viễn, sự tạo ảnh của vật nhưng thê nào…)
14. T I Ế N T R Ì N H BÀ I D Ạ Y
Bắt đầu dự án
• Theo sự phân công đã đề ra, mỗi nhóm học sinh sẽ đi tìm hiểu về các tật
về mắt phổ biến hiện nay. Giáo viên sẽ thường xuyên theo dõi quá trình
thực hiện dự án của học sinh. Hằng ngày, các nhóm phải nộp phiếu phản
hồi về kết quả những gì làm được trong ngày. Cuối tuần, tổ chức buổi
tổng kết để các nhóm tổng kết lại các thông tin thu thập được, đồng
thời thảo luận góp ý nhận xét qua lại giữa các nhóm. Cho các em tự
đánh giá quá trình thực hiện dự án của mình thông qua phiếu đánh giá
sản phẩm học sinh
Làm bảng tổng kết và chuẩn bị cho buổi tư vấn
• Các nhóm tổng hợp thông tin về tật của mắt của nhóm mình để chuẩn bị
cho buổi tư vấn. Trong bảng tổng kết cần có các thông tin chính sau:
• Cấu tạo của các mắt bị tật có gì khác so với mắt bình thường
• Sự tạo ảnh của các mắt bị tật như thế nào
• Người bị các tật về mắt sẽ gặp những khó khăn gì trong việc nhìn một vật
• Những biểu hiện của bệnh
• Các cách khắc phục tật
• Giáo viên sẽ tổ chức một buổi tư vấn để các nhóm trao đổi thảo luận với
nhau
15. T I Ế N T R Ì N H BÀ I D Ạ Y
Trình bày dự án
• Đúng theo lịch trình đã định, học sinh sẽ
vào vai đã phân công, tham gia vào một
buổi tư vấn giữa các bác sĩ với bệnh nhân
của mình, từ đó đề ra những biện pháp
hữu hiệu nhất để bảo vệ đôi mắt của
chính mình
Tổng kết
• Phân tích kết quả dự án, từ đó rút ra nhận xét
và kết luận
16. BẢNG ĐIỀU CHỈNH PHÙ HỢP ĐỐI TƯỢNG
Học sinh trung
bình
• Tạo điều kiện cho các
em được ôn tập, củng
cố kiến thức
• Tạo điều kiện cho học
sinh tham gia hoạt
động nhóm, học hỏi
kinh nghiệm từ các
bạn khá giỏi hơn
• Hỗ trợ hoàn thành sản
phẩm
• Giao những nhiệm vụ
vừa sức với các em,
quy định thời gian
hoàn thành
Học sinh khá
Học sinh giỏi
• Tìm kiếm thu thập
thông tin từ sách báo,
internet…
• Hệ thống lại những nội
dung đã tìm kiếm được
• Thiết kế bài trình chiếu
• Khuyến khích tính sáng
tạo trong sản phẩm học
sinh
• Đưa thêm vài nguồn tài
liệu để các học sinh
này nghiên cứu nhằm
nâng cao chất luơng
sản phẩm
• Đặt ra những định
hướng cho dự án của
mình
• Chắt lọc thông tin thu
thập được
• Phân tích so sánh các
đặc điểm, cách khắc
phục, phòng tránh của
các tật về mắt
• Thu thập thông tin từ
thực tế (hỏi ý kiến
chuyên gia, bác sĩ..)
17. TÀI LIỆU THAM KH ẢO
Tài liệu
Tài liệu in
điện tử
Bệnh viện mắt quốc tế. Làm thế nào để
bảo vệ thị giác.
http://www.matquocte.vn/dtkx3.html
Nguyễn Thế Khôi ,
Nguyễn Phúc Thuần ,
Nguyễn Ngọc Hưng, Vũ
Thanh Khiết, Phạm
Xuân Quế, Phạm Đình
Thiết và Nguyễn Trần
Trác, 2007. Các tật của
mắt và cách khắc phục
Bệnh viện mắt quốc tế. Tổng quan về
Tật khúc xạ.
http://www.matquocte.vn/dtkx1.html
Bệnh viện mắt Việt Nga. Một số điều
cần biết về tật khúc xạ.
http://matvietnga.com/kien-thucnhan-khoa/cham-soc-bao-vemat/mot-so-dieu-can-biet-ve-tatkhuc-xa/
