Presentatie van Anneke Menger tijdens het reclasseringscongres 2017.

1. Professionaliteit centraal
in het reclasseringswerk
Anneke Menger
8 december 2017

2. Over vraagstukken, antwoorden en bijsluiters:
Reclasseringswerkers in beweging

3. Antwoord 1 (rond 2000 tot +/-2010)
De reclasseringswerker is uitvoerder van
interventies, instrumenten en systemen.

4. In reactie op:
Voor het eerst empirisch bewijs dat ‘iets’ werkt bij
terugdringen recidive: wat werkt??
Dominant management model: outputsturing
Recidive speerpunt kabinet
En afbrokkelend vertrouwen in professionaliteit van de
reclassering.

5. Kenmerken van antwoord 1
Enkele principes van wat werkt leidend bij inrichting
werk.
Protocollering van interventies over de hele linie
Financiering gericht op kwantiteit en contactfrequentie
Doen jullie (RW) maar gewoon je werk en laat
het denken maar aan ons (wetenschap, beleid,
management) over.

6. Bijsluiter: bijwerkingen voor de RW
Selectieve adoptie van ‘wat werkt’: alleen de ‘stuurbare’
principes.
Ervaringskennis van reclasseringswerkers
naar de achtergrond.
Verlies van eigenaarschap en maatschappelijke
betekenis:
“ik doe mijn werk goed als ik mijn productietik
administratief in orde heb gemaakt”.

7. Antwoord 2 (vanaf 2009 tot +/- 2016)
 De professional centraal:
de reclasseringswerker als autonome
professional

8. In reactie op:
1. Wat werkt is meer dan resources follow risk
2. Naast wat werkt staat wie werkt
3. Gedragsbeïnvloeding is geen productieproces
4. Meer maatschappelijk vertrouwen in reclassering
5. Algemene trend: publieke professionals hebben
ruimte nodig (en minder management en beleid)

9. Kenmerken van antwoord 2
 Managers laten los
 Professionals krijgen vertrouwen en ruimte
 Professionals verantwoordelijk voor eigen werk en
eigen leerproces
 De werkbegeleider als ‘vinkjes-zetter’ maken plaats
voor kwaliteitsmedewerkers
 Vaste protocollen en kaders minder belangrijk
 Nog wel sturing op aantallen en frequenties: fricties
tussen cultuur en beoordeling.

10. Bijsluiter: bijwerkingen voor de RW
 Ruimte als intern doel op zich?
 Professional als individu de maat der dingen?
 ‘Ik’ als professional tegenover onderbouwde
methoden en instrumenten van het vak?
 Wanneer doe ik het goed?
 En ik dan, als beginnend beroepsbeoefenaar?

11. Antwoord 3 (vanaf plm.2014 - )
Professionaliteit centraal
In de maatschappelijke context van
Ruim Baan voor betekenisvol maatwerk

12. In reactie op
De bijwerkingen van antwoord 2 PLUS
Ontwikkelingen in de wijde context:
Globalisering,
digitalisering,
diversiteit,
snelle
doorlooptijd kennis,
intersectorale benadering van maatschappelijke vragen

13. In reactie op
>>>
Andere manieren van arbeid organiseren:
Standaardisering waar kan, als basis voor beter
maatwerk;
Intersectoraal / disciplinair werken noodzakelijk
Minder hiërarchie, meer netwerk;

14. Vertaald naar justitiedomein
Van keten naar netwerk;
Van na elkaar naar naast elkaar;
Van monodisciplinaire werkprocessen naar
interdisciplinaire professionaliteit;
Terug naar de betekenis!
Samen voor de maatschappelijke opdracht:
Herstel van slachtoffer, dader, gemeenschap.

15. Vertaald naar justitiedomein
Ruim Baan gaat niet primair over professionele
ruimte,
Ruim Baan maakt aanpassing van het justitiële
domein aan deze veranderende context
mogelijk.
Ruim Baan kan alleen verder komen bij antwoord 3:
Professionaliteit Centraal!

16. Kenmerken van antwoord 3
Professionals zijn dragers van professionaliteit
Professionaliteit overstijgt de individuele werker
Professionaliteit vertegenwoordigt een norm
(zoals waarden, gebruik kennis, expliciteren keuzen)
Aanpassingen in financiering om de beweging
mogelijk te maken.

17. Kenmerken van antwoord 3
Reageren op politieke wind vanuit gezamenlijk
kompas. Voorbeeld:
Niet ‘zelfregie’ of ‘eigen kracht’ overnemen als
a priori norm, maar per geval aan de kennisbasis van
het vak toetsen: naar hoeveel en werk soort
zelfregie kunnen we streven bij meneer X?

18. Kenmerken van antwoord 3
 Reclasseringswerkers vinden zelf creatieve
oplossingen in de eigen interdisciplinaire
context.
 Voorbeelden:
 Wijkgericht werken, ZSM-werkplaatsen, ‘in gesprek’
met OM en sociaal domein, betekenisvol werkstraffen.

19. Bijsluiter van dit antwoord?
 ??????

20. Mogelijke bijwerkingen
Denken dat het voor iedereen geldt:
En de beginnend beroepsbeoefenaar dan? Kan die
veilig leren aan de hand van aangepaste eisen? Hoe
gaan we verschil maken?
Denken dat het niet voor iedereen geldt:
En de medewerkers werkstraf en de werkmeesters?
Waarom noemen we die niet gewoon
reclasseringswerkers?

21. Mogelijke bijwerkingen
 Lukt het binnen en buiten de reclassering tot een
gezamenlijk kompas, standaarden en professionele
taal te komen, als basis voor interdisciplinair
maatwerk?
 Lukt het om de beweging te richten het externe doel
van beter samenwerken aan herstel bij delinquent
gedrag?
 Lukt het om de maatschappelijke meerwaarde van
reclasseren duidelijk zichtbaar te maken?

22. Mogelijk antwoord 4???
 Een leidend statement dat niet over
professionals gaat maar over cliënten,
justitiabelen, de maatschappelijk opdracht?
 Met daaronder een inhoudelijk statement over
het gezamenlijke kompas van de
professional?

23. En zo gaat de zoekende beweging steeds door.
Dàt is professionaliteit!
Ik wens jullie veel plezier en inspiratie hierbij.