Unión Europea

1. A Unión Europea

2. Introdución
 A Unión Europea naceu co desexo de acabar
coas frecuentes conflitos entre veciños que
culminaran na Segunda Guerra Mundial e
que deixaran a Europa arruinada e
dependente das grandes superpotencias.
 Necesitábase tamén acelerar a reconstrución
económica, logrando uns mercados máis
amplos que os nacionais.

3. Introdución
 En 1957, coa sinatura do Tratado de Roma, creouse a
Comunidade Económica Europea (CEE) formada por
Alemaña, Francia, Italia, Bélxica, Países Baixos e
Luxemburgo.
 O seu obxectivo era crear unha unión de alfándegas que
permitise a libre circulación de mercadorías, persoas,
capitais e servizos entre os países membros.
 Co tempo, a CEE foise ampliando e consolidando.
 A Acta Única Europea de 1987 incorporou o principio de
cohesión económica e social para que fose posible un
desenvolvemento equilibrado de todos os membros.
11

4. A B
Zona de libre comercio EFTA, MERCOSUR...
(supresión de barreiras comerciais entre países)
A B
Unión Alfandagueira (supresión de barreiras
entre países e arancel común fronte a terceiros)
AB
Unión Económica (UE actualmente)
(Mercado común e harmonización da política
económica)
Bloques comerciais: diferenza entre unha zona de libre
comercio, unión alfandagueira e unión económica

5. 1.1. A necesidade dun bloque comercial
europeo
 1945: remate da 2ª Guerra Mundial. Europa vén de vivir unha
etapa de desunión, rivalidade e conflito. A historia de Europa foi
sempre de enfrontamento onde os nacionalismos
expansionistas trituraron a idea de solidariedade e cooperación.
 1951: reconstrución de Europa. Xurde a necesidade de unirse
tanto no plano político, social como económico. Tratado de
París: fírmase por seis países a CECA (Comunidade Económica
do Carbón e do Aceiro)
 1957: mercado común europeo: CEE (Comunidade
Economica Europea). Tratado de Roma. Forman parte os seis
países que firmaran anos atrás a CECA: Alemaña, Francia,
Italia, Bélxica, Países Baixos e Luxemburgo.
 Prevé: mercado interior único. Libre circulación de bens,
servizos, persoas e capitais. Fomentar leis comúns polas que
se gobernarían os Estados membros.
11
Firma do Tratado de Roma

6. 1.2. A Unión Europea
 En 1992, co Tratado da Unión Europea ou de Maastricht, o
espazo de libre circulación comezou a ser unha realidade.
 Créase a Unión Económica e Monetaria (UEM) (o euro
comeza a funcionar no 2002.
 Xurde o concepto de cidadanía europea. Todo cidadán/á dun
Estado membro da UE convertíase automaticamente en
cidadán/á da Unión. O que garante dereitos como a licbre
circulación e residencia no territorio dos estados membros, a
ser elector e candidato nas eleccións municipais así como nas
eleccións ao parlamento Europeo no estado no que resida…
 Xurden os Fondos de Cohesión, para favorecer ás rexións
máis desfavorecidas economicamente.
11

7. 1.3. A unidade de Europa
 2009: entra en vigor o Tratado de Lisboa (tratado para unha
constitución para Europa). Aumentaron as competencias do
parlamento, establecéronse dereitos fundamentais do cidadán/á.
 Malia a súa diversidade, os países da UE réxense por uns
mesmos valores fundamentais: a paz, a democracia, o Estado de
dereito e o respecto dos dereitos humanos.
 Durante medio século, a UE aumentou o nivel de vida dos seus
cidadáns ata cotas sen precedentes. Creou un mercado común
sen fronteiras interiores e unha moeda única, o euro.
 Desde que xurdiu ata actualidade foise ampliando ata chegar a 28
países.
 Como consecuencia do referendo de 2016. Brexit. Gran Bretaña
será o primeiro membro da UE en saír desta.
11

8. Fronteira entre España e Portugal
Posto fronteirizo de Tui

9. O proceso de ampliación
Da Europa dos seis á dos
vinteoito
Páx. 416 (423 NE)

10. 1957 EUROPA
DOS SEIS
FUNDACIÓN
Francia
Luxemburgo
Italia
Alemaña
Occidental
Países Baixos
Bélxica

11. 1973
EUROPA
DOS NOVE
1ª AMPLIACIÓN
Reino Unido
Irlanda
Dinamarca

12. 1981
EUROPA
DOS DEZ
2ª AMPLIACIÓN
Grecia

13. 1986
EUROPA
DOS DOCE
3ª AMPLIACIÓN
Portugal
España

14. 1990
REUNIFICACIÓN
ALEMÁ

15. 1995
EUROPA
DOS 15
4ª AMPLIACIÓN
Austria
Suecia
Finlandia

16. 2004
EUROPA
DOS 25
5ª AMPLIACIÓN
Estonia Letonia
Lituania
Rep. Checa
Eslovaquia
Polonia
Hungría
Eslovenia
Malta Chipre

17. 2007
EUROPA
DOS 27
6ª AMPLIACIÓN
Romanía
Bulgaria

18. 2013
EUROPA
DOS 28
7ª AMPLIACIÓN
Croacia

19. 2016
EUROPA
DOS 27
BREXIT
RESULTADO
REFERENDUM

20. BREXIT
RESULTADO
REFERENDUM
Gañou o sí a permanecia
Gañou o non
Sí % Non % Participación %
16.141.241 48,1 17.410.742 51,9 72,2
Fte. Wikipedia

21. NON UE

22. FUTURA AMPLIACIÓN
OFICIAIS 5
POTENCIAIS 2
POSIBEIS 3
PARALIZADO 3

23. NON UE

24. Poboación da UE e doutros países do mundo
Poboación en 2015
(en millóns de habitantes)
503
1381
126 146
325
UE China Xapón Rusia Estados
Unidos

25. Superficie da UE comparada
co resto do el mundo
Superficie (miles km²)
UE China Xapón Rusia Estados
Unidos
16 889
9.596 9.371
4.234
365
17.098

26. Riqueza da UE comparada co resto
do mundo
UE China Xapón Rusia Estados
Unidos
UE China Xapón Rusia Estados
Unidos
18.493
1 339
5.390
2.812
14.204
37.194
8.382
33.668
17.687
46.715
Dimensión económica: producto interior
bruto en miles de millones de euros en 2008
Riqueza per cápita: producto interior bruto
per cápita en estándar de poder adquisitivo en 2008

27. Superficie dos países da UESuperficie dos países da UE
Superficie en miles de km²
Francia
España
Suecia
Alemaña
Polonia
Finlandia
Italia
ReinoUnido
Rumanía
Grecia
Bulgaria
Hungría
Portugal
Austria
Chequia
Irlanda
Lituania
Letonia
Eslovaquia
Estonia
Dinamarca
PaísesBaixos
Bélxica
Eslovenia
Chipre
Luxemburgo
Malta
544,0
506,0
410,3
357,0
312,7
304,5
295,1
243,8
230,0
130,7
111,0
93,0
91,9
82,5
77,3
68,4
62,7
62,3
49,0
43,4
43,1
33,8
30,3
20,1
9,3
2,6
0,3

28. Poboación da UE
Poboación de 2015 en millóns de habitantes
Total: 501 millóns
82,4
63,4
60,9
59,1
47,1
38,2
21,6
16,3
11,2
10,6
10,5
10,3
10,1
9,0
8,3
7,7
5,4
5,4
5,3
4,3
3,4
2,3
2,0
1,3
0,8
0,5
0,4
Francia
España
Suecia
Polonia
Finlandia
Itaia
ReinoUnido
Rumanía
Grecia
Bulgaria
Hungría
Portugal
Austria
Chequia
Irlanda
Lituania
Letonia
Eslovaquia
Estonia
Dinamarca
PaísesBaixos
Bélgica
Eslovenia
Chipre
Luxemburgo
Malta
Alemaña

29. PIB per cápita: distribución da riqueza
PIB per cápita 2015
UE = 100
144
131 129 127 123 121 118 117 113 113
104 102 100
94 89 87
79 77 75
67 66 63
58 56 53
38 37
120,3%
254,2%
97,2%
39,5%
0,0%
50,0%
100,0%
150,0%
200,0%
250,0%
300,0%
Luxem
burgo
Países
BaixosAustria
SueciaIrlandaAlem
añaBélxica
Dinam
arcaFinlandia
Reino
UnidoFranciaEspaña
Italia
ChipreEsloveniaR.ChecaG
recia
M
altaPortugal
EslovaquiaPoloniaEstoniaHungríaLituaniaCroaciaLetoniaBulgariaRom
anía

30. Símbolos da UE
A bandeira europea O himno europeo
Día de Europa, 9 de maio Lema “Unidade na diversidade”
Himno de Europa

31. Os obxectivos
 A Unión Europea naceu co desexo de
acabar coas frecuentes conflitos entre
veciños que culminaran na Segunda
Guerra Mundial e que deixaran a Europa
arruinada e dependente das grandes
superpotencias.
 Necesitábase tamén acelerar a
reconstrución económica, logrando uns
mercados máis amplos que os nacionais.

32. Os Pais fundadores
Konrad Adenauer
Winston Churchill
Alcide De Gasperi
Robert Schuman Jean Monnet

33. Aínda que houbo tentativas anteriores, o primeiro paso na creación da
Comunidade Europea o vai dar o Ministro de Asuntos Exteriores francés,
Robert Schuman. En1950, vai propoñer un plan, deseñado por Jean Monnet,
para integrar e xestionar en común a produción franco-alemá de carbón e
aceiro. Esta medida de integración económica buscaba desenvolver o
achegamento entre Francia e Alemaña, afastando definitivamente a guerra
de Europa.
“Francia actúa pola paz (...) e asocia a Alemaña. Europa
nace disto, unha Europa solidamente unida e fortemente
estruturada. Unha Europa onde o nivel de vida elevarase
grazas á agrupación de producións e a ampliación de
mercados que provocarán o abaratamento dos prezos. (...)
Europa non farase de golpe, nin nunha obra de conxunto,
farase por medio de realizacións concretas, que cren, en
primeiro lugar, unha solidariedade de feito”.
Declaración Schuman

34. ■■ Tres organismos: dous económicos (OECE e o Benelux) e un
relacionado coa seguridade (UEO).
■ A Organización Europea de Cooperación Económica (OECE)
nace para administrar as axudas de EE.UU. do Plan Marshall. A
súa data de nacemento é de 1948.
■ O Benelux nace en 1948 como unha unión aduaneira creada para
impulsar o comercio entre tres países: Bélxica, Países Baixos e
Luxemburgo.
■ En 1954, Francia, Reino Unido, Bélxica, Luxemburgo e os Países
Baixos formaron a Unión Europea Occidental (UEO) coa finalidade
de fortalecer a cooperación en materia de seguridade. Adheríronse
posteriormente a RFA e Italia e en 1988 España e Portugal.
O Proceso: Antecedentes

35. ■ Polo Tratado de París asinado en 1951, naceu a Comunidade
Europea do Carbón e o Aceiro, a CECA, que converteu en
realidade o Plan Schuman de 1950. A esta primeira
Comunidade Europea uníronse seis países: Francia, Alemaña,
Italia, Bélxica, Países Baixos e Luxemburgo ("Os Seis").
■ Era evidente que a integración económica era o único camiño
claro para unha unidade que debería chegar tras un longo
período.
■ O éxito da CECA, decide aos gobernos a profundizar na
experiencia. O 25 de marzo de 1957, “Os Seis" asinaban os
Tratados de Roma polos que se creaba a Comunidade
Económica Europea (CEE) e a Comunidade Europea da
Enerxía Atómica (EURATOM).
O Proceso (páx. 413)

36. ■ Son acordos vinculantes que fixan os
obxectivos da UE e a súa relación con
os estados membros.
 Na actualidade rexe o Tratado de
Lisboa (2009), que modificou o Tratado
de Maastricht (1992) polo que se creou
a UE.
Tratados recentes (páx. 413) (423 NE)

37. Tres piares de MaastrichtTres piares de Maastricht
Unión Europea
Cooperación
Gobernos:
consenso.
Política Exterior
y de Seguridad
Común
(PESC)
Ámbito comunitario
(a maioría das
políticas comúns):
CE
Cesión de soberanía
dos estados
membros en materia
económica e política
Unión Económica e
monetaria
A PAC
Fondos Estruturais e
de cohesión
Cooperación
Gobernos:
consenso.
Cooperación
policial e
xudicial en
materia penal
(XAI)

38. TRATADO DE MAASTRICHT
RESULTADO PRÁCTICO: Unión Económica e Monetaria (UEM)
(páx. 414)

Aparición do euro (1999).
 Só poden entrar os países que reúnan
certos requisitos relativos ao déficit,
inflación e débeda púlblica, tipos de
interese, matemento no tipo de cambio.
 Reunían os requisitos 11 países para
entrar na eurozona (1-1-1999).
 Posto en circulación o 1 de xaneiro de
2002.
 Creación dun órgano de control monetario:
Banco Central Europeo.
 A eurozona está integrada actualmente
por 19 países (Grecia (2001), Eslovenia
(2007), Malta e Chipre (2008) e Eslovaquia
(2009), Estonia (2011), Letonia (2014),
Lituania (2015).
 Os ministros de finanzas ou economía dos
distintos estados membros reúnense de
maneira informal polo menos unha vez ao
mes para facer seguimento da evolución
dos seus respectivos países. É o
denominado eurogrupo.

39. Eurozona (19)
Non eurozona (9)
Fóra da UE que
utilizan o euro
con acordos
(Andorra, Mónaco,
San Marino, Vaticano).
Fóra da UE,
Utilizan o euro
Sen acordo
(Montenegro
e Kosovo)
UEM

40. Garantiza a estabilidade dos prezos
Controla a oferta monetaria e determina os tipos de interés
Non depende dos gobernos
► Ten a súa sé en Frankfurt (Alemaña)
O Banco Central Europeo: xestión do euro
Mario Draghi
Presidente do Banco Central

41. Os Tratados fundamentais
1952
Comunidade Europea do Carbón e do Aceiro
1958
Tratados de Roma:
Comunidade Económica Europea
Comunidade Europea da Enexgía Atómica
(EURATOM)
1986
Acta Única Europea:
mercado único
1993
Tratado de la Unión Europea
Maastricht
1999
Tratado de Amsterdam
2003
Tratado de Niza
2009
Tratado de Lisboa

42. Parlamento EuropeoParlamento Europeo
Institucións da UE
(páx. 423-424)
Tribunal de
Xustiza
Tribunal de
Contas
Comité Económico e
Social
Comité das Rexións
Consello de Ministros
(Consello da UE) Comisión Europea
Banco Europeo de
Investimentos
Banco Central
Europeo
Axencias
Consello Europeo
(cumio)

43. 11

44. O triángulo institucional
 Este 'triángulo
institucional' elabora as
políticas e leis que se
aplican na UE. En
principio, a Comisión
propón as novas normas,
pero son o Parlamento e
o Consello os que as
adoptan.
 A Comisión e os Estados
membros aplícanas, e a
Comisión vela polo seu
cumprimento.
POTESTADE
LEXISLATIVA
Parlamento e Consello
da Unión Europea.
POTESTADE
EXECUTIVA
Comisión e Consello
da Unión Europea.
POTESTADE
XUDICIAL
Tribunal de Xustiza.

45. CONSELLO EUROPEO
REUNIÓNS DOS XEFES DE ESTADO E DE GOBERNO
Presidente do C. Europeo
Donald Tusk
Dende o 1-12-2014
Dirección política
Arbitra os conflitos
Dentro do Consello da UE
COMISIÓN EUROPEA
Presidente
Jean C. Juncker
Vicepresidenta
Federica Mogherini
Alta Representante
para a politica exterior
Federica Mogherini
CONSELLO DA UNIÓN EUROPEA
Reunións ministeriais
PARLAMENTO EUROPEO
Redacta
Proxectos lexislativos
Regulamentos e directivas
Presidente
Antonio Tajani
Os parlamentos estatais adaptan as directivas
ESTADOS PARLAMENTOS ESTATAIS CIDADÁNS

46. O Parlamento Europeo
 O Parlamento Europeo é elixido por sufraxio universal cada cinco
anos. Considerase protocolariamente a primeira institución da UE.
 Cada Estado escolle os seus eurodeputados, isto é, os seus
representantes ao Parlamento Europeo.
 Ten a súa sé en Estrasburgo ou Bruxelas. A secretaría está en
Luxemburgo.
 O Parlamento comparte co Consello da UE a función lexislativa e
orzamentaria isto é, pode facer e reformar leis e aproba os
orzamentos da UE.
 Tamén controla á Comisión Europea máximo órgano executivo da
UE. En concreto elixe ao presidente da Comisión, aproba ou
rexeita a designación da Comisión en conxunto, incluso pode
destituíla do cargo presentando unha moción de censura.
 Organízase en comisións para traballar temas concretos.
11

47. Suecia
O Parlamento Europeo: a voz do pobo
74
6
8
21
13
Grecia
Francia
13Finlandia
Estonia
54España
Eslovenia
Eslovaquia
13Dinamarca
6Chipre
21Chequia
17Bulgaria
21Bélxica
18Austria
96Alemaña
Aprobación da normativa e o orzamento da UE xunto co Consello de
Ministros (codecisión)
Supervisión democrática de toda o labor da UE
. Consta de 751 deputados. Ten a súa sé en Estrasburgo (Pleno), aínda que
tamén pode reunirse en Bruxelas e a administración en Luxemburgo.
Total 751
20
32Romanía
73Reino Unido
21Portugal
51Polonia
25Países Baixos
6Malta
6Luxemburgo
11Lituania
8Letonia
73Italia
11Irlanda
21Hungría
Número de diputados electos en cada país
Croacia 11

48. Pleno do Parlamento Europeo
Estrasburgo

49. O Parlamento europeo
Os partidos políticos europeos
Escanos de cada grupo político no
Parlamento Europeo (2014-2019)
EUROPA ESPAÑA
P. POPULAR EU. 221 17 PP
SOCIALISTAS 191 14 PSOE
CONSERVADORES 70
LIBERAIS E DEM. 67 8 PNV, CIU, UPD, C
ESQUERDA 52 11 IU, PODEMOS
VERDES 50 4 ERC, IC, COMPR
EUROESCÉPTIC. 48
NI (Non inscritos) 52
TOTAL 751 54

50. Parlamento europeo
Os partidos políticos europeos
Escanos de cada grupo político no
Parlamento Europeo (2014-2019)

51. Cómo se fai a lexislación da UE
Cidadanía, grupos de interese e especialistas: debate e
consulta
Comisión: presentación de proposta oficial
Parlamento e Consello de Ministros: decisión
conxunta (codecisión)
Comisión e Tribunal de Xustiza: seguimento da
aplicación
Autoridades estatais, autonómicas ou locais:
aplicación

52. Consello Europeo
(páx. 423)(páx. 423) http://www.consilium.europa.eu/es/european-council/http://www.consilium.europa.eu/es/european-council/
 Máximo órgano político da UE.
 Formada polos xefes do Estado ou do Goberno dos países
membros, polo presidente da Comisión e por un
presidente* elixido por dous anos e medio, renovable unha
soa vez. Tamén pode participar o Alto Representante da
UE para AA.EE. e política de seguridade.
 A función principal é fixar obxectivos e prioridades da UE.
 Celebran cumios trimestralmente.
 As decesións tómanse por maioría cualificada ou
unanimidade (Asilo, Defensa, Fiscalidade, Aprobación dos
tratados)
 Ten a súa sede en Bruxelas. Pero poden efectuarse
reunións noutras localidades.

53. Edificio Europa (Bruselas)
Sede do Consello Europeo
Xuntanza do Consello Europeo

54. Consello da Unión Europea
 O Consello da Unión Europea está formado por
representantes dos Estados que integran a UE. Polo xeral,
reúnense os ministros de Asuntos Exteriores dos países
membros. Ten a súa sede en Bruxelas.
 No Consello de Ministros tómanse as decisións máis
importantes e coordínanse as actuacións dos distintos
Estados da UE.
 Para tomar decisións, normalmente é necesario contar cunha
maioría cualificada: (55% dos países (15 sobre 28) e que
representen como mínimo ao 65% da poboación da UE).
 Para bloquear unha decisión, son necesarios polo menos 4
países (que representen, como mínimo, ao 35% da poboación
total da UE).
 Unanimidade: temas sensibeis como a política exterior e a
fiscalidade. Requírese o voto favorable ou algunha abstención,
non o voto negativo dalgún país.
11

55. Sede do Consello da UE
(Bruxelas)

56. Comisión Europea
 A Comisión Europea exerce a función executiva.
Garante o cumprimento das normativas
europeas, propón os textos de lei que se
presentan ao Parlamento e ao Consello de
Ministros. Ten a sé en Bruxelas.
 A Comisión Europea controla o cumprimento
dos acordos e tratados e elabora os orzamentos
para o Parlamento e o Consello.
 A Comisión está formada polo Presidente e os
Comisarios.
11

57. Comisión Europea

58. A Comisión Europea: o interese común
28 comisarios independentes,
un de cada país da UE
Propón a lexislación
É o órgano executivo
É “gardiana dos Tratados”
Representa á UE na escena internacional
http://europa.eu/institutions/inst/comm/index_es.htm
(Páx. 424)

59. Tribunal de Xustiza
 O Tribunal de Xustiza exerce a función
xudicial. Garante o respecto, a interpretación
e o cumprimento das leis comunitarias. Ten
a súa sé en Luxemburgo.
 Está formado por un xuíz de cada país
membro, que se renova cada cinco anos.
Este tribunal atende os cidadáns e
institucións comunitarios que o precisan.
11

60. Tribunal de Contas Europeo:
o diñeiro do contribuínte
27 membros independentes
Comprobala utilización correcta dos
fondos da UE
Pode investigar a cualquera persoa
ou organización que perciba fondos da
UE

61. Comité Económico e Social Europeo:
a voz da sociedade
344 membros
Representa a sindicatos, empresarios,
agricultores, consumidores, etc.
Emite dictámenes sobre a lexislación e as
políticas da UE
Fomenta a participación dos
interlocutores sociais en asuntos da UE

62. Comité das Rexións:
a voz dos gobernos locais
344 miembros
Representa aos concellos e as rexións.
Emite dictámenes sobrela lexislación e as
políticas da UE
Fomenta a participación dos
gobernos locais nos asuntos da UE

63. Funcionarios da UE
Comisión: cerca de 24 000 funcionarios
Otras instituciones de la UE: cerca de 10 000
Funcionarios permanentes
Selección por oposición
Procedentes de tódolos países da UE
Remuneración establecida na normativa
A administración da UE costa a cada ciudadán 15 euros ao ano

64. Estudar no extranxeiro
Máis de dos millóns de xoves estudaron ou
cursaron ciclos de desenvolvemento
persoal en países europeos con axuda de
programas da UE:
Comenius: ensinanza primaria e secundaria
Erasmus: ensinanza superior
Leonardo da Vinci: formación profesional
Grundtvig: educación de adultos
 Mocidade en Acción: voluntariado e
educación extraescolar

65. Financiamento comunitario
 Para financiar a Unión Europea
adícase o 1,07% do PIB.
 Dende o ano 1970 a Comunidade
conta con medios de financiamento
propios.
 Este sistema foi modificado varias
veces coa finalidade de poder
financiar os maiores gastos derivados
das políticas comunitarias.

66. Evolución do gasto da UE
(Porcentaxe sobre o total do gasto)
1973 1983 1994 2008 2014
Agricultura e
medio ambiente 79,3% 64,9% 55,7% 42,6% 41,6%
Outras accións
estruturais:
Emprego,
cohesión,
investigación 4,3% 16,9% 26,5% 35,6% 52%
Funcionamento 16,4% 18,2% 17,8% 22,2% 6,4%
Orzamento
(millóns de €) 4.004,6 24.313 60.304,80 129.100 142.000

67. Financiamento da UE
EVOLUCIÓN DO GASTO NA UE
1973 1999 2014
PAC (FEAGA, FEADER) 79,3% 45,2% 41,6%
Accións estruturais (FEDER, FSE) 4,3% 35,6% 44,9%
Gastos funcionamento 6,9% 4,7% 5,6%
Outros gastos 9,5% 14,5% 6,9%
Total gastos (millóns de euros) 4.005 65.000 142.000
EVOLUCIÓN DOS INGRESOS NA UE
1973 1999 2014
Dereitos de aduanas e outros 51% 18% 11%
Recursos do IVE (0,3% do IVE recaudado) 49% 34% 15%
Recursos do PIB (0,7% do PIB ponderado
de cada país) 48% 74%
Total gastos (millóns de euros) 4.005 65.000 142.000

68. FINANCIACIÓN DA UE EN ESPAÑA (2012)
Administración 142,6 1%
Programas fóra da UE 142,6 1%
Crecemento e emprego (FSE) 998,0 7%
Política rexional (FEDER) 6.273,1 44%
Agricultura e desenvolvemento rural (FEAGA-FEDER) 6.700,8 47%
TOTAL (millóns de euros) 14.257 100%
BALANZA DE TRANSFERENCIAS DA UE/ESPAÑA (2012)
Aportacións da UE a España 14.257
Aportacións de España a UE 9.662
SALDO 4.595

69. Estrutura dos ingresos
 Os ingresos financeiros da UE proceden de recursos
propios que podemos clasificar en tres categorías:
a) Recursos propios tradicionais, formados polos dereitos
propio de aduana e exaccións agrícolas (cobros por
multas: excesos de cuotas ou aranceis por importación
de certos produtos agrícolas).
b) Participación na recadación do IVE, dos países
membros, onde aproximadamente o 0,3% do imposto
recaudado destínase a UE.
c) Aportacións dos países membros en función do seu PIB.
Esta aportación sitúase no 0,7% do PIB.

70. • Os principais contribuíntes son Alemaña, Francia,
Reino Unido e Italia que aportan o 75% do
orzamento o seren os países de maior tamaño
demográfico e de PIB xerado.
•Uns países son contribuíntes netos (aportan máis
do que reciben) caso dos anteriores países citados e
Países Baixos.
• Outros son beneficiarios netos (recibiron máis do
que aportaban) Grecia, España e Portugal e Irlanda
que recibiron moita coantía dos fondos estruturais e
de cohesión que a partir de agora desplázase cara
Europa Oriental.
Contribución dos países membros

71. Os Fondos Estruturais
 O Fondo Europeo de Desenvolvemento Rexional (FEDER)
financia infraestruturas, investimentos produtivas para crear
emprego, proxectos de desenvolvemento local e axudas ás PEME.
 O Fondo Social Europeo (FSE) favorece a reinserción profesional
das persoas sen emprego e dos grupos menos favorecidos,
financiando accións de formación e sistemas de axuda á
contratación .
 O Instrumento Financeiro de Orientación da Pesca (IFOP) ten
como finalidade adaptar e modernizar o equipamento deste sector.
 Fondo Agrícola de Garantía (FEAGA) financia accións de
desenvolvemento rural e de axuda aos agricultores, principalmente
nas rexións menos desenvolvidas. A sección "Garantía" do
devandito Fondo apoia tamén o desenvolvemento rural no marco
da política agrícola común nas demais rexións da Unión.

72. A Unión Europea e a heteroxeneidade
 A Unión Europea é un conxunto heteroxéneo de Estados.
A heteroxeneidade maniféstase tanto nos seus niveis de
desenvolvemento como na súa diversidade cultural.
 Os países máis desenvoltos (Alemaña, Luxemburgo,
Dinamarca, Francia ou Reino Unido) achegan máis ao
orzamento pero tamén teñen máis peso á hora de tomar
decisións.
 Os países menos desenvoltos están situados na parte
oriental e na periferia mediterránea e atlántica (Romanía,
Bulgaria, Polonia, Portugal, España, Irlanda ou Grecia).
 Coa entrada en vigor do Tratado da Unión Europea fíxose
máis urxente a necesidade de reducir as disparidades
rexionais.
11

73. Os contrastes políticos
Acceso á democracia
 Todos os países da UE contan cun sistema político
democrático.
 Europa noroccidental alcanzou máis cedo a
modernización política e o desfrute de plenos dereitos
individuais e colectivos.
 Europa do sur o proceso foi máis tardío (Grecia,
Portugal e España mantiveron ditaduras ata a década
de 1970).
 Europa centro-oriental acceden a sistemas democráticos
entre 1989 e 1991 despois de pasar por réximes
totalitarios comunistas.

74. UE promove a defensa dos dereitos
 Carta dos dereitos fundamentais da UE (2000).
 Dignidade humana, vida, liberdade, seguridade, vida privada,
protección de datos persoais, matrimonio, liberdade de
pensamento, conciencia, relixión, expresión, información, reunión,
asociación, traballa, condicións de traballo xustas, seguridade
social, igualdade ante a lei, non discriminación, diversidade cultural
e relxiosa e lingüística, igualdade entre sexos, protección do menor,
vida digna e independente para as persoas maiores, integración
das persoas con discapacidade, protección do medio ambiente.
 A cidadanía europea implica que todo cidadán dun estado da
Unión o é tamén de toda a UE. Isto permítelle a libre circulación e
residencia; votar e presentarse ás eleccións municipais e europeas
no estado onde reside; dereito de petición ante o Parlamento
Europeo; presentar reclamacións ao Valedor do Pobo Europeo;
recibir asistencia diplomática de calquera estado membro en
terceiros países onde o seu país non teña representación.

75. Balance
Obxectivos da Unión Europea
 Os obxectivos básicos da Unión Europea son:
 a) O Unión económica: libre circulación, normativa
económica común, unión monetaria.
 b) Unión política: Creación de institucións
supraestatais. Afirmación da identidade europea no
ámbito internacional. Política de defensa común.
 c) Unión social e rexional: a implantación dunha
cidadanía europea. Que os dereitos dos cidadáns
sexan comúns (educación, sanidade, benestar
social…)
11

76. Balance da unión económica
a) Unión económica.
 É o punto máis avanzado pois tódolos países membros
comparten políticas económicas comúns (agricultura,
pesca, industria, normativa de consumo…)
 Libre circulación: mercadorías, traballadores, servizos e
capitais.
 Algúns países membros (incluída España) forman parte
da UEM (Unión Económica e Monetaria) que supón ter
unha moeda única (euro) e unha política monetaria
común (Banco Central Europea) e normas que afectan a
tódolos estados membros.
11

77. Balance da unión política
b) Unión política.
 Avanzouse moito no entramado institucional
(poder executivo, lexislativo e xudicial da UE).
Organismos e competencias.
 Menos en política exterior, xustiza e seguridade
e política de defensa común.
 O resultado do referendum en Gran Bretaña
mostra como algúns estados non están
dispostos a avanzar neste apartado.
11

78. Balance da unión política
 Existen estados e ideoloxías con posturas heteroxéneas
respecto á integración política europea.
 Europeistas son partidarios de máis Europa, como Alemaña e
Francia. Avogan por unha maior integración e cesión de
competencias dos estados a favor da UE. Algúns defenden
incluso a creación dun estado europeo cun modelo federal.
 Euroescépticos son máis numerosos en países como Reino
Unido ou Dinamarca. Os máis radicais rexeitan a UE e esixen a
saída desta organización. Os moderados defenden só unha
mínima integración evitando cederlle máis competencias a UE.
O euroescepticismo responde a razóns políticas (defensa da
soberanía nacional), tamén razóns socioeconómicas
(rexeitamento dunha política máis social fronte a outra
neoliberal. Acentuouse coa crise do 2008).
11

79. Balance da unión social e rexional
c) Unión social e rexional.
 Bastante atraso en xeral. Predomina o principio de
subsidariedade (o que fagan os distintos estados non o
ten que facer a UE). Vexamos distintos apartados:
a) Dereitos de cidadanía: carta de dereitos fundamentais
redactados no Tratado de Lisboa.
b) Non existe unha lexislación nin xestión en común:
dereitos traballo-laborais, seguridade social,
sanidade, educación (aínda que existen programas de
intercambio: sócrates, leonardo, erasmus), benestar
social, vivenda…
c) Política rexional: avanzouse parcialmente: Fondos
estruturais e de cohesión.
11

80. Unha política rexional solidaria
 Para corrixir os desequilibrios dentro dos
países da UE, actualmente existe unha
política económica rexional.
 Esta política económica baséase no
desenvolvemento dos fondos estruturais e
dos fondos de cohesión, partidas do
orzamento europeo que se destinan a
diferentes fins.
11

81. A UE e a crise económica
 Debido á actual crise económica (2008-2014). Houbo
que rescatar a algún dos seus países membros:
Irlanda, Portugal, España, Grecia ou Chipre.
 A crise, que supuxo un aumento do desemprego na
Unión, provocou un gran incremento de recortes
sociais, reducíronse as axudas aos desempregados,
o orzamento en educación, sanidade, recortáronse as
pensións…, en especial nos países afectados polos
rescates.
 Hai que cumplir os niveis de déficit que marca a UE.
E, como consecuencia, cada vez hai máis cidadáns
máis euroescepticos.
11

82. Países Positivo Negativo Saldo
Luxemburgo 70% 12% 58%
Países Baixos 69% 11% 58%
Irlanda 66% 10% 56%
Dinamarca 66% 12% 54%
Polonia 62% 8% 54%
Bélxica 64% 12% 52%
Eslovaquia 59% 7% 52%
España 59% 12% 47%
Estonia 52% 7% 45%
Romanía 55% 11% 44%
Bulgaria 47% 8% 39%
Suecia 54% 20% 34%
Lituania 48% 14% 34%
Italia 48% 17% 31%
Alemaña 50% 20% 30%
Malta 47% 21% 26%
Eslovenia 39% 16% 23%
Grecia 44% 21% 23%
Hungría 38% 15% 23%
Finlandia 45% 23% 22%
Portugal 43% 21% 22%
Francia 44% 24% 20%
Rep. Checa 31% 16% 15%
Austria 36% 23% 13%
Letonia 26% 19% 7%
Chipre 33% 29% 4%
Reíno Unido 29% 33% -4%
PERCEPCIÓN DE PERTENZA Á UE2010

83. Política agraria: a PAC (páx.156, 154-156 NE)
►Temos que distinguir
dúas etapas:
►A primeira PAC.
►As reformas e a PAC
actual.

84. Política agraria: a PAC (páx.156, 154-156 NE)
► A primeira PAC. Creouse en 1962, nunha
situación marcada pola posguerra mundial, na que
as actividades agrarias quedaron paralizadas e
non garantían o abastecemento de alimentos.
Adoptou un modelo produtivista, cuxos
obxectivos eran incrementar a produción de
alimentos para garantir o abastecemento estable;
e conseguir prezos accesibles aos consumidores,
e un nivel de vida xusto para os agricultores.

85. OBXECTIVOS DA PRIMEIRA POLÍTICA AGRARIA COMÚN
ORIENTADOS AO
AGRICULTOR
ORIENTADOS AO
MERCADO
ORIENTADOS
AO
CONSUMIDOR
Mellorar a
produtividade
Mellorar as rendas
agrarias
Estabilidade dos
mercados
Garantía de
aprovisionamento
Estabilidade nos
prezos

86. Política agraria: a PAC (páx.156, 154-156 NE)
a. Medidas da 1ª PAC: para alcanzar os anteriores obxectivos foron a
creación dun mercado común agrario e a concesión de axudas aos
agricultores.
► O mercado común agrario baséase na libre circulación de
produtos entre os distintos estados membros e na imposición de
aranceis comúns aos procedentes de terceiros países para darlles
preferencia aos comunitarios. Tamén se base na regulación de
prezos dos produtos máis representativos por medio de
organizacións comúns de mercado (OCM), que fixan parada un
prezos máximos e mínimos. Estes últimos establecéronse moi por
enriba dos do mercado mundial para impulsar a produción.
► As axudas aos agricultores dependían da produción, polo que
contribuíron a estimular a modernización tecnolóxica e a
intensificación produtiva.

87. Política agraria: a PAC (páx.156, 154-156 NE)
b. Resultados da 1ª PAC: manifestáronse en 1980: logrouse o
autoabastecemento europeo de alimentos, pero a custa da creación de
excedentes e de problemas medioambientais.
 A acumulación de numerosos excedentes (cereais, viño, leite,
manteiga e carne de vacún) tratou de solucionarse con dous tipos de
medidas. Medidas de mercado como as intervencións para evitar o
afundimento dos prezos consistentes en almacenar ou destruír os
excedentes; a exportación de excedentes, concedéndolles restitucións
ou subvencións para compensar a diferenza cos prezos mundiais máis
baixos. Estas medias elevaron o gasto agrario comunitario e
distorsionaron o comercio mundial, polo que a OMC esixiu unha maior
liberalización da agricultura europea. Ademais tomáronse medidas
para reducir a produción como prexubilacións; abandono da
actividade; retirada de terras da produción; cotas aos produtos
excedentarios; e extensificiación (incentivo do barbeito e da silvicultura).
 Os problemas ambientais: degradación do medio natural causada
polo intesificación; deterioro paisaxístico e do patrimonio cultural rural
motivado polo abandono agrario.

88. As reformas e a PAC actual
(PÁX. 157-158) (155-156 NE)
► Ante os problemas xerados pola PAC, desde a década de
1990 sucedéronse diversas reformas, baseadas nun novo
modelo posprodutivista, cuxo obxectivo é a sostibilidade ou
combinación da competitividade con coidado medioambiental.
O resultado foi certa redución dos problemas anteriores, como
o dos excedentes, que levou a suprimir as cotas desde 2015.
► Na actualidade, a reforma da PAC de 2013 pretende
facerlles fronte aos novos retos da agricultura. Os seus
obxectivos son tres: garantir a seguridade alimentaria,
proporcionándolles aos europeos alimentos abondo, seguros,
variados e de calidade; conseguir unha agricultura sostible,
e contribuír ao desenvolvemento territorial das rexións
agrarias mantendo a poboación, creando emprego e
diversificando a súa economía a través da implantación de
novas actividades agrarias e doutras actividades económicas.

89. OBXECTIVOS DA NOVA POLÍTICA AGRARIA COMÚN (2013)
ORIENTADOS AO
AGRICULTOR E
MEDIOAMBIENTE
a. Agricultura sostible
b. Desenvolvemento territorial
do mudo rural
[creación de emprego, diversificación
económica (novas actividades agrarias e
outras actividade económicas)]
ORIENTADOS AO
CONSUMIDOR
c. Seguridade alimentaria
(abudancia, variedade, seguridade
e calidade)

90. As reformas e a PAC actual
(PÁX. 157-158) (155-156 NE)
► As medidas estruturanse en dous piares:
► 1º piar FEAGA (Fondo Europeo Agrícola de Garantía):
pagamentos de mercado e as axudas directas.
► Pagamentos de mercado: financian as intervencións e as
restitucións. A presión internacional a través da OMC
pretende limitalos a momentos de crise e substituílos por
outros sen repercusións directa no mercado, como a
promoción de produtos europeos (denominacións de orixe) ou
o uso de sistemas ecolóxicos.
► Axudas directas aos agricultores: substitúen as antigas
axudas á produción establecidos mediante cotas. Xustifícanse
pola necesidade de garantirlles unhas rendas adecuadas e
estables, ante a inestabilidade dos mercados mundiais e a
competencia de países máis baratos; e de compensalos polos
servizos prestados á sociedade coa produción de alimentos e
o coidado do medio ambiente.

91. As reformas e a PAC actual
(PÁX. 157-158) (155-156 NE)
► Esta axuda consiste nun pagamento básico por hectárea igual
para todos os agricultores dun estado, rexión ou bisbarra, percibido
só polos agricultores activos (aqueles cuxos ingresos totais
proceden en polo menos un 20% de actividade agraria). A este
pagamento únense outros dous obrigatorios: un para instalación
de novos agricultores (menos de 40 anos) e outro ecolóxico –
greening- (por diversificar a produción, manter parte da terra como
pasto e conservar o medio ambiente e a paisaxe.
► Ademais, os Estados poden engadir dous pagamentos
voluntarios por ter toda ou parte das explotacións en zonas con
limitacións naturais; ou producir en certos sectores considerados
prioritarios por razóns económicas ou sociais.
► 2º piar FEADER (Fondo Europeo Agrícola de Desenvolvemento
Rural). As súas axudas diríxense á mellora da competitividade;
coidado do medio ambiente da paisaxe rural; mellora no nivel de
vida e do emprego como forma de evitar o despoboamento agrario.

92. PAC
FEAGA
Primeiro
piar
FEADER
Segundo
piar
100% de
financiamento
procede da UE
Cofinanciado
pola UE e o
estado membro
Regulación dos
mercados
Pagamentos
directos
Desenvolvemento
rural

93. ORZAMENTO DA UE 2014-2020*
2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Total
TOTAL 134.318 135.328 136.050 137.100 137.866 139.078 140.242 959.988
% PIB da UE 1,03 % 1,02 % 1,00 % 1,00 % 0,99 % 0,98 % 0,98 % 1,00 %
Agricultura-
medioambiente
55.883 55.060 54.261 53.448 52.466 51.503 50.558 373.179
41,6% 40% 38% 38% 36% 36% 36% 38,9%
FEAGA 43.018 42.447 41.895 41.324 40.579 39.849 39.132 288.244
FEADER 12.865 12.613 12.366 12.124 11.887 11.654 11.426 84.935
**Valor de compra do euro no 2011
2012: Axudas que percibiu cada explotación
UE España
<5.000 € 79,73% 74,25%
5.000-20.000 € 13,71% 19,01%
20.001-50.000 € 4,88% 5,33%
>50.000€ 1,68% 1,41%

94. PAC 2012: PERCEPCIÓN DE AXUDAS
EU-27* (millóns €) 58.982,9 100%
FRANCIA 9.880,2 16,8%
ESPAÑA 7.124,4 12,1%
ALEMAÑA 6.827,0 11,6%
ITALIA 6.237,3 10,6%
POLONIA 4.692,7 8,0%
REINO UNIDO 4.097,6 6,9%
GRECIA 3.051,2 5,2%
ROMANÍA 2.379,9 4,0%
HUNGRÍA 1.729,1 2,9%
IRLANDA 1.644,3 2,8%
PORTUGAL 1.361,3 2,3%
RESTO UE 9.957,9 16,9%
*Croacia non era país membro. Tanto FEAGA como FEADER. Miles de euros.

95. DISTRIBUCIÓN DAS TRANSFERENCIAS FEAGA
(2016 (total estimado): 5.645,48 millóns de €)
(España recibe 12,52% das aportacións por países)
FEAGA ESPAÑA (estimación 2016 Mill €)
Conceptos Orzamento %
Froitas e hortalizas 239,53 € 4,24%
Prantas téxtiles e vermes de seda 6,13 € 0,11%
Sector vitivinícola 210,33 € 3,73%
Poseican* 84,80 € 1,50%
Leite de produtos lácteos 25,93 € 0,46%
Carne porcina, ovos , aves de
curral, apicultura e outros produtos
de orixe animal 10,53 € 0,19%
Promoción 5,02 € 0,09%
Axudas directas e outros 5.063,21 € 89,69%
TOTAL 5.645,48 € 100%
*Programa de opcións específicas das Illas Canarias.

96. ► Dende o ingreso na UE, España viuse afectada polos
problemas da actividade agraria comunitaria. Destacando:
► Elevado prezos dos produtos europeos en relación ao
mercado mundial (aranceis e restitucións).
► Excedentes agrícolas e gandeiros (cereais, viño, leite e
carne vacún) levou a promover medidas como o abandono
da actividade; as cotas de produción; e a extensificación,
incentivando o barbeito e a silvicultura ou reorientando a
produción cara produtos non excedentarios (de aí a
reforma da PAC do 2006 da axuda única para que cada
explotación adáptese aos cambios na demanda do
mercado.
► Esixencias dos consumidores: parámetros de calidade.
► Despoboamento das áreas rurais.
A PAC repercusións para España

97. ► Vacún. Redución de cotas de produción leiteira e o sacrificio de 400.000
vacas leiteiras dende 1986 (Galiza o país do millón de vacas a finais da
década dos setenta ten a penas hoxe en día algo máis de 400.000)
► Diminución da superficie agraria cerealística con subvencións para o
barbeito.
► Redución en máis de 250.000 ha. do viñedo
► Os intereses da horta española (fresa, tomate...) entran en conflito cos
intereses da política exterior comunitaria que beneficia o mercado agrícola do
Magreb (Marrocos, Alxeria...).
► Problemas ao principio coa presión dos sindicatos de agricultores
franceses e as agresións a camións españois cargados de produtos
hortofrutícolas.
► Proxecto de axudas á oliveira baseado no número de árbores antes que no
rendemento e produción dos mesmos.
► En termos xerais a PAC prexudicou máis a Galiza e a Cornixa Cantábrica e
beneficiou a horta mediterránea e andaluza.
► España e os agricultores recibiron moitas axudas tanto en desenvolvemento
como en garantía agrícola.
► Un dos problemas máis graves será a redución dos fondos da FEAGA a partir
do 2014 (presión da OMC e intento de redución do orzamento comunitario
destinado á agricultura)
Política agraria: PAC
Consecuencias sectoriais e rexionais

98. ► A política pesqueira comunitaria (PPC) pretende
garantir o abastacemento de peixe seguro,
variado e de calidade a longo prazo; e contribuír
ás prioridades da Estratexia 2020. Un crecemento
intelixente mediante a innovación e a tecnoloxía.
Un crecemento sostible conxugando a mellora da
competitividade pesqueira co coidado do medio
ambiente e dos recursos mariños. E un
crecemento integrador mantendo a poboación,
creando emprego, e impulsando outras
actividades económicas nas zonas pesqueiras.
Política pesqueira

99. ► Garantir un abastecemento seguro, diversificado e
regular.
► Fomentar acordos cos países provedores.
► Estendendo redes transeuropeas de enerxía.
► Estratexia 2020: crecemento intelixente, sostible,
competitivo (incremento dun 20% de eficiencia
enerxética), reducir un 20% emisións de CO2,
aumentar un 20% as enerxías renovables.
► Crecemento integrador fomentando o emprego e
prezos alcanzables para todos.
Política enerxética

100. ►Crecemento intelixente I+D+i.
►Competitividade ante os retos
formulados polos países
emerxentes.
►Coidado medioambiental.
►Crecemento integrador creando
novas alternativas nas zonas
industriais en declive.
Política industrial

101. ►Estratexia 2020: seguridade e
calidade.
►Crecemento de sistemas intelixentes.
►Competitividade no transporte
(loxística e intermodalidade) e
telecomunicacións (interoperabilidade).
►Coidado medioambiental e crecemento
integrador favorecendo a articulación
europea (Redes transeuropeas de
transporte).
Política de transporte e telecomunicacións

102. ►Manter o liderado turístico. Imaxe
Europa. Estratexia 2020.
►Crecemento intelixente (innovación,
TIC).
►Sostible, coidado ao medioambiente.
►Integrador mediante a creación de
emprego e o acceso ao turismo para
todos os sectores sociais.
Política turística

103. ► Comercio interior: garantir a seguridade dos bens
e servizos (vixilancia e controis). Promover a
integración e a mobilidade europea e garantir aos
consumidores prezos alcanzable e a protección
dos seus dereitos.
► Comercio exterior: competitividade, coidado
medioambiental incluíndo nos acordos con outros
países disposicións sobre uso eficiente dos
recursos e protección ambiental.
Política comercial

104. ► A UE goza dun elevado nivel de benestar. Hai
diferenzas:
► Europa noroccidental rexistra en xeral un maior
nivel de benestar, emprego, menos taxa de
pobreza e exclusión social.
► Europa do sur incorporación tardía ao
desenvolvemento. A crise de 2008, incidiu
duramente nesta área: suba do paro, incremento
da pobreza e exclusión social.
► Europa central e oriental menor benestar social,
o desmantelamento do bloque comunista supuxo
unha redución da anterior protección social do
Estado, aumento do paro, incremento da
desigualdade social, pobreza e exclusión social.
Acurta as diferenzas coa media de Europa.
Contrastes sociais

105. Política rexional e de cohesión da UE 2014-2020
(páx. 399) (410-412 NE)
 En 1986, España integrouse na política rexional
europea.
 Desde entón comparte os seus obxectivos e as
rexións reciben fondos comunitarios tras a
aprobación da súa política rexional pola UE.
 Obxectivos tradicionais, iniciados en 1975,
apoiar economicamente ás rexións máis
desfavorecidas e aumentar a cohesión
territorial.
 Nova política rexional, comeza 2014-2020:
 Investir no crecemento e emprego.
 Fomentar a cooperación territorial europea.

106. Política rexional e de cohesión da UE 2014-2020
FEDER, FSE, Fondo de Cohesión
 Execútase a través de tres fondos:
 FEDER (Fondo Europeo de
Desenvolvemento Rexional)
 FSE (Fondo Social Europeo)
 FC (Fondo de Cohesión)
 Suporá un gasto de 351.354,2 millóns
de €, dos que España recibirá algo
máis de 28.500 millóns de €.

107. Política rexional e de cohesión da UE 2014-2020
Os fondos europeos: FEDER
 FEDER e FSE benefician a todas as rexións
europeas.
 FEDER ten como obxectivo fortalecer a cohesión
económica, social e territorial da UE. Dirixe os
seus investimentos aos 11 obxectivos temáticos
da política de cohesión, pero concentrando unha
parte signficativa nos catro primeiros: innovación
e investigación, TIC, apoio a pemes e economía
hipocarbónica.
 O FEDER financia tamén a Cooperación
Territorial Europea; a redución dos problemas
urbanos; e as achegas ás rexións setentrionais
pouco poboadas e ás rexións ultraperiféricas.

108. Política rexional e de cohesión da UE 2014-2020
Os fondos europeos: FSE e Fondo de Cohesión
 FSE: Ten como obxectivo investir nas persoas para
mellorar as oportunidades de emprego, educación e o
risco de pobreza.
 Obxectivos prioritarios son: promoción de emprego,
inclusión social, loita contra a pobreza e educación e
aprendizaxe permanente, mellora da eficacia na
administración pública.
 Este fondo tamén financia a metade da Iniciativa de
Emprego Xuvenil, dotada cun total de 6.000 millóns e
destinadas ás rexións con taxa de desemprego xuvenil
superior ao 25%.
 Fondo de Cohesión: carácter estatal non rexional.
Percíbeno os estados cun PIB per cápita inferior ao 90%
da media comunitaria. España non o percibe.

109. Obxectivos xerais Fondos Zonas Receptoras Criterio
FEDER
FSE
Rexións menos
dinámicas
PIB per cápita <75%
do PIB medio da UE
Rexións en transición PIB per cápita 75%-
90% do PIB medio da
UE
Investimento en
crecemento e en
emprego
Rexións máis
dinámicas
PIB per cápita >90%
do PIB medio da UE
Fondo de Cohesión*
*España non percibe
deste fondo no 2014-
2020
Países PIB per cápita <90%
do PIB medio da UE
Cooperación
Territorial Europea
FEDER Todas as rexións
Política rexional e de cohesión da UE 2014-2020

110. Política rexional e de cohesión da UE 2014-2020
Distribución dos fondos da política rexional e de cohesión territorial (2014-2020) (millóns de €)
Fondos de
Cohesión
Feder e FSE FEDER FSE TOTAL
Rexións
menos
dinámicas
Rexións
en
transición
Rexións
máis
dinámicas
Rexións
ultraperiféricas
Cooperación
territorial
europea
transfronteiriza
e
transnacional
Iniciativa
emprego
xuvenil
€ %
España 2.040,4 € 13.399,5 € 11.074,0 € 484,1 € 617,6 € 943,5 € 28.559,1 € 8,2%
UE-28 63.399,7 € 182.171,8 € 35.381,1 € 54.350,5 € 1.555,4 € 9.623,4 € 3.211,2 €

111. Política rexional UE
2014-2020
Rexións desenvolvidas
>90% media PIB UE
Rexións de transición
75-90% media PIB UE
Rexións menos
desenvolvidas
<75% media PIB UE

112. Política Rexional da UE (2014-2020)
Rexións
desenvolvidas
>90% media
PIB UE
Rexións de
transición
75-90%
media PIB
UE
Rexións
menos
desenvolvidas
<75% media
PIB UE

113. Balance da política rexional europea
 Supuxo certa cesión de soberanía. A UE debe
ser informada das políticas rexionais e pode
autorizalas, modificalas ou prohibilas segundo a
súa compatibilidade coa política comunitaria.
 Proporcionou axudas que favoreceron a
converxencia española con Europa. Desde
1986 as rexións españolas melloraron a súa
converxencia coa media comunitaria e en 2010
case todas elas se situaban por enriba do 75%
desta media. Aínda así existen diferencias como
podemos observar no mapa anterior.
 Redución os desequilibrios interterritoriais ao
concentrar as axudas nas rexións menos
dinámicas.

114. Balance de España na UE
Posición xeográfica e demográfica
 Localización xeográfica, no extremo sueste do
continente europeo, é claramente periférica
respecto ao espazo central comunitario e
acentuouse desde o ingreso dos novos países
do centro-leste de Europa.
 No contexto mundial, a situación
xeoestratéxica nunha encrucillada de mares e
continentes, favorece o seu papel de
mediación entre a UE e os ámbitos atlántico e
mediterráneo.
 Segundo estado máis extenso e quinto máis
poboado. Repercute no número de deputados
na euro cámara (54 de 751) e votos no Consello
da UE.

115. Balance de España na UE
Posición política
 España sempre foi un país europeísta e tratou de
situarse no grupo de países influíntes da Unión.
 O instrumento para conseguilo foi a celebración de
cumios bilaterais anuais con Alemaña, Francia,
Italia e Polonia para fixar ou achegar posicións nas
principais negociacións sobre a construción
europea.
 Entre os logros destes cumios encóntrase a
creación do Fondo de Cohesión (1992), a política
común de asilo e inmigración, a UEM.
 A dura incidencia da crise de 2008 en España
mingou o seu prestixio e a súa capacidade de
influencia en Europa.

116. Balance de España na UE
Posición económica
 Posición intermedia entre os máis avanzados
(Europa noroccidental) e máis atrasados (Europa
central e oriental).
 PIB é o quinto da UE.
 Produtividade e competitividade inferiores aos
países máis avanzados, pola súa especialización
en sectores de baixa cualificación ou
especulativos ou inmobiliarios. Economía
vulnerable ás crises como a de 2008.
 Gran desenvolvemento do sector turístico.
 Percepción positiva en canto a benestar social.

117. Balance para Galicia da UE
 Galicia apenas recibiu axudas para a súa agricultura.
 A política europea de defensa da biodiversidade mariña
tampouco beneficiou a Galicia.
 Sector lácteo, a capacidade de produción de leite do vacún
galego era moito máis elevada ca cota permitida por
Europa.
 O sector da construción naval sufriu unha forte
reconversión.
 Recibiu moitos millóns de euros en axudas dos fondos
estruturais e de cohesión de Europa, por ser unha área
pouco desenvolvida. Grazas a eles, modernizou o seu
conxunto, aínda que segue a ocupar un posto baixo na
listaxe do desenvolvemento tanto do España como Europa.