Tempo e clima en España

TEMPO E CLIMA
• Lembra a diferencia que hai entre tempo
atmosférico e clima.
• TEMPO: estado da atmosfera nun momento e
lugar concreto, durante un período breve
(unha parte dun día, un día, unha semana, mes,
ano...) A METEREOLOXÍA analiza o tempo.
• CLIMA: conxunto de tempos atmosféricos
que se dan nunha área determinada e que se
repiten de maneira cíclica (períodos de máis
de 30 anos)
• A CLIMATOLOXÍA analiza o clima.
• *Os instrumentos de análise son os mesmos.

O CLIMA
• Define temperatura e precipitacións.
• Explica a diversidade climática de
España, indicando cáles son os principais
climas que se dan e en que áreas se
localizan.
• Define qué é un climograma, explicando
qué tipo de información proporciona.
• Consulta o mapa meteorolóxico nalgún
xornal e elabora unha lista dos principais
elementos que contén.

ACTIVIDADES INTRODUTORIAS
A ATMOSFERA

A ATMOSFERA
• Capa gasosa que envolve a Terra e
que se adhire a ela
gravitatorialmente.
• Composta por: Nitróxeno 78%,
Osíxeno 20,94%, Argón 0,93%, CO2
0,03 % e Vapor de Auga 0,01%,
outros helio, criptón, hidróxeno,
ozono (porcentaxes menores)
• A concentración de gases varía coa
altura.

A ATMOSFERA
• Exosfera: 800-1000 km
• Termosfera: ata os 500
km 1000ºC. Presenza das
auroras boreais.
Mesosfera: 80 km -140ºC
• Estratosfera: aumenta a
temperatura ata -10ºC. 50
km de grosor. Capa de
Ozono.
• Troposfera: 10 km de
grosor nos Polos e 18 km no
Ecuador. Desenvólvense a
maioría dos fenómenos
meteorolóxicos. A
temperatura diminúe en
altura ata chegar ós -70ºC
na Tropopausa.

INTRODUCIÓN
FACTORES E ELEMENTOS CLIMÁTICOS
(páx. 57-61: factores) (páx. 62-66: elementos)
• Factores: trazos permanentes ou variables
que exercen unha influencia externa sobre
o tempo ou o clima. (escenario e decorado).
Poden ser xeográficos ou astronómicos
como a latitude, situación, influencia
marítima ou continental e o relevo (páx. 57-58);
ou termodinámicos: relativos á circulación
xeral atmosférica (páx. 58-61)
• Elementos: axentes ou actores que
participan na obra (insolación, nubosidade,
temperaturas, humidade, presión
atmosférica, ventos, precipitacións,
evaporación, aridez) (páx. 62-66)

FACTORES CLIMÁTICOS
• Factores astronómicos: rotación e
translación da terra, inclinación do
eixo do planeta.
• Factores xeográficos: latitude,
influencia marítima, continental o
relevo (poden modificar os factores
astronómicos)
• Factores termodinámicos: circulación
xeral atmosférica.

FACTOR ASTRONÓMICO: A LATITUDE E A RADIACIÓN SOLAR

FACTOR ASTRONÓMICO: SOLSTICIO DE INVERNO

FACTOR ASTRONÓMICO SOLSTICIO DE VERÁN

FACTOR ASTRONÓMICO SITUACIÓN EQUINOCCIAL

CLIMAS DO MUNDO
FACTOR LATITUDINAL

CLIMAS DE ESPAÑA
FACTORES XEOGRÁFICOS (páx. 57) (53 n.e)
• Son catro:
• Latitude
• Situación.
• Influencia do mar.
• Relevo.

CLIMAS DE ESPAÑA
FACTOR LATITUDINAL (páx. 57) (53 n.e)
• España está situada na zona temperada do
hemisferio norte. Isto determina a
existencia de dúas estacións ben marcadas
(verán e inverno), separadas por dúas de
transición (primavera e outono).
• En Canarias, pola latitude subtropical, en
contacto co dominio intertropical, próxima
ao trópico de Cáncer, os contrastes
estacionais son menos marcados.

CLIMAS DE ESPAÑA
FACTOR DE SITUACIÓN (páx. 57) (53 n.e.)
• España está situada entre dúas masas de
auga de características térmicas
diferentes (Atlántico e Mediterráneo) e
entre dous continentes (Europa e América)
que fan dela unha encrucillada de masas de
aire de características diferentes.
• Baleares e Canarias reciben tamén
influencias atmosféricas diferentes
debido á súa insularidade e á proximidade
ás costas africanas.

FACTOR
INFLUENCIA MARÍTIMA E CONTINENTAL (páx. 57) (53 n.e)
• Quentamento da auga e da terra é diferente.
• O mar regulador da temperatura.
• O mar xerador de vapor de auga.
• Influencias do aire: húmido ou seco (marítimo ou
continental)
• A influencia do mar é escasa no interior
peninsular (grande anchura e costas pouco
recortadas (salvo Galicia) e relevos paralelos á
costa). As diferenzas de tempo e clima da
periferia (influencia marítima) e interior
(continentalidade).
• Nos dous arquipélagos a influencia marítima é
decisiva.

FACTOR: O RELEVO
DISPOSICIÓN , ALTITUDE e ORIENTACIÓN
(páx.57-58) (53-54)
• Inflúe no tempo e no clima
pola súa:
• Altitude.
• Disposición.
• Orientación.

FACTOR: O RELEVO
ALTITUDE (páx.57-58) (53-54)
• A maior altitude, menor
temperatura. 0,5 ºC/0,6º C
diminúe a temperatura cada
100 m. e aumenta as
precipitacións ao arrefriarse
e condensarse o aire.

FACTOR: O RELEVO
DISPOSICIÓN (páx.57-58) (53-54)
• Ten variadas repercusións:
• Facilita ou dificulta a penetración da influencia mariña: na
Península a existencia de sistemas montañosos paralelos á costa
frea a influencia do mar, que so entra con claridade polo val do
Guadalquivir.
• Facilita ou dificulta a penetración de determinadas masas de
aire:. A posición oeste-leste da maioría dos relevos montañosos
(agás o Sistema Ibérico, Cordilleira Costeiro-Catalá e Subbética),
dificulta a entrada de masas de aire procedentes do norte ou do
sur. En cambio favorece a penetración das masas do aire do oeste;
ainda que o carácter macizo da Península fai que ao internarse no
interior perdan gran parte da súa humidade e extremen a súa
temperatura. marítimas do oeste. Aínda así, o carácter macizo da
Península fai que diminúa a súa actividade ao penetrar no interior e
que as súas temperaturas se extremen.
• Reduce as precipitacións nas concas encerradas por montañas:
É o caso da conca do Duero e Ebro, onde as masas de aire
descargan a súa humidade nos sistemas montañosos que a bordean.

FACTOR: O RELEVO
ORIENTACIÓN (páx.57-58) (53-54)
• Vertentes a barlovento e sotavento:
precipitacións nas vertentes a barlovento
(precipitacións orográficas ou estancamento das
nubes que ocasionan precipitacións horizonatais).
En cambio nas abas a sotavento polas que
descende o aire reseco prodúcese requentamento
e sequidade atmosférica (efecto föehn). Este
efecto é moi notorio nas illas Canarias con relevo
montañosos.
• Contrastes climáticos locais: solainas (vertentes
orientadas ao sol) e as avesadas ou sombrías
(orientadas ao norte), case sempre en sombra,
máis frías e húmidas.

FACTOR: O RELEVO
PRECIPITACIÓNS OROGRÁFICAS E
EFECTO FÖHEHN
Aire
temperado
e húmido
Aire
quente
e seco

FACTORES TERMODINÁMICOS
CIRCULACIÓN XERAL ATMOSFÉRICA (páx. 58)
(55-57)
• Son os responsables da circulación
atmosférica.
• A circulación atmosférica esta rexida:
• en superficie, polos centros de accións, as
masas de aire e as frontes.
• En altura (entre os cinco e once
quilómetros) pola corrente en chorro (Jet
Stream)

CIRCULACIÓN XERAL ATMOSFÉRICA: CENTROS DE
ACCIÓN (páx. 59) (56-57)
• Os centros de acción son áreas de
altas e baixas presións.
• A presión atmosférica é o peso do
aire sobre unha unidade de
superficie. Mídese en mm, en
milibares (mb) ou (hPa) mediante un
barómetro e represéntase nos mapas
do tempo mediante as isóbaras ou
liñas que unen puntos de igual
presión.

CIRCULACIÓN XERAL ATMOSFÉRICA: CENTROS DE
ACCIÓN: MAPA DE ISÓBARAS (páx. 59)

FACTORES TERMODINÁMICOS (páx. 59) (56)
CIRCULACIÓN XERAL ATMOSFÉRICA: CENTROS DE ACCIÓN
• Nestes mapas, as isóbaras van de 4 en 4 mb. A presión
normal é de 1013,5 mb, aínda que nos mapas do tempo
adoite considerarse un valor de 1016 mb.
• Unha alta presión ou anticiclón é unha zona onde a presión
está por encima dos 1013,5 mb. Os valores máximos están
no centro e decrecen cara a periferia. Os ventos circulan ao
seu redor no sentido das agullas do reloxo (hemisferio
norte). Produce tempo estable.
• Unha baixa presión (depresión, borrasca ou ciclón) é unha
zona onde a presión está por debaixo dos 1013,5 mb. Os
valores mínimos están no centro e aumentan cara a
periferia. Os ventos circulan no seu arredor no sentido
contrario ás agullas do reloxo. Produce tempo inestable e
frecuentemente chuvioso.
• A orixe dos centros de acción pode ser dinámica ou térmica.

CIRCULACIÓN XERAL ATMOSFÉRICA: SUPERFICIE
TRAXECTORIA DO VENTO NO HEMISFERIO NORTE
(Á INVERSA NO HEMISFERIO SUR)
Sentido das agullas do reloxo Sentido contrario ás agullas do reloxo
Páx. 59
Alta
presión
Baixa
presión
Traxectoria do vento

CIRCULACIÓN XERAL ATMOSFÉRICA: SUPERFICIE
Principais
centros
de acción e
masas de
aire
Situación
de
España
Estes
Centros varían
estacionalmente.
Situación equinnocial.
Como será no
solsticio de inverno e
de verán?

FACTORES TERMODINÁMICOS (páx. 60)
(56) CIRCULACIÓN XERAL ATMOSFÉRICA: CENTROS DE ACCIÓN
• Os anticiclóns e borrascas poden ser dinámicos
(advectivos) ou térmicos (convectivos).
• Os centros de acción dinámicos formanse zonalmente, é
dicir, están ligados aos principais cinturóns de altas e
baixas presións que envolven o globo terráqueo. Ver a
representación anterior.
• Os principais centros de acción fórmanse a partir das
cristas e cavorcos das correntes en chorro, que se
reflicten en superficie: as cristas crean anticiclóns e os
cavorcos xeran borrascas.
• Os centros de acción térmicos non están ligados á
circulación xeral atmosférica senón ao arrefriamento ou
quecemento do aire. O aire frío pesa máis, descende e
exerce unha alta presión (anticiclón) (exemplo anticiclón
siberiano en inverno que actúa sobre o centro de Europa), o
aire quente pesa menos, elévase e exerce unha baixa
presión. (situación típica das tormentas de verán).

FACTORES TERMODINÁMICOS (páx. 60)
(56) CIRCULACIÓN XERAL ATMOSFÉRICA: PRINCIPAIS CENTROS
DE ACCIÓN QUE AFECTAN A ESPAÑA
• Que dirixen a circulación sobre España
(principalmente a península e Baleares).
• Anticiclónicos:
• Anticiclón das Azores (dinámico pertencente ao
cinturón das altas presións subtropicais). No
verán desprázase cara o Norte a súa influencia é
maior que en inverno (desprázase cara o sur)
(tempo cálido, seco e estable).
• Anticiclón Polar Atlántico e Escandinavo
(dinámico pertenecente ao cinturon de altas
presións árticas). Que afecta en inverno (tempo
moi frío pero estable).
• Anticiclón térmico centroeuropeo ou peninsular
situación típica de inverno (tempo moi frío, seco
e estable).

FACTORES TERMODINÁMICOS (páx. 60) (56)
CIRCULACIÓN XERAL ATMOSFÉRICA: PRINCIPAIS CENTROS DE
ACCIÓN QUE AFECTAN A ESPAÑA
• Que dirixen a circulación sobre España
(principalmente a península e Baleares).
• Borrascas:
• Depresión do Atlántico este ou de Islandia
(dinámico pertenecente ao cinturón das baixas
presións subpolares). Inverno e equinocios
(tempo húmido e inestable).
• Depresión do Golfo de Xénova (térmico)
situación invernal: o aire frío e seco continental
obriga a ascender ao aire máis cálido e húmido
do Mediterráneo (tempo húmido e inestable).
• Depresión do Norte de África ou peninsular
situación típica de verán (tempo tormentoso:
cálido e húmido).

SUPERFICIE: MASAS DE AIRE (páx. 61) (57)
• Porcións de aire cunhas características
determinadas de temperatura, humidade e presión.
• Estas características adquírenas nas súas rexións
de orixe, rexións mananciais.
• Debido á latitude de España, as rexións mananciais
das que proceden as masas de aire son: zona ártica
(A), zona polar (P), zona tropical (T). As dúas
primeiras dan lugar a masas de aire frías e a
terceira orixina masas de aire cálidas. Dependendo
da superficie da rexión de orixe, poden ser
marítimas húmidas (m) ou masas de aire
continental (c).
• As características orixinais pódense modificar se
as masas de aire percorren grandes distancias.

SUPERFICIE: MASAS DE AIRE (páx. 61)
• Pm: polar
marítimo (B)
• Am: ártico
marítimo (B)
• Ac: ártico
continental
(A)
• Pc: Polar
continental
frío e cálido
(A)
• Tm: Tropical
marítmo (A)
• Tc: (A-B)
• G: Gota fría.
• Fronte polar.
• Fronte
mediteránea.

SUPERFICIE: MASAS DE AIRE (páx. 61) (57)
• Am (B): orixinaria da cubeta ártica, moi fría e de escasa humidade; pero no
seu percorrido cara á Península requéntase pola base e humedécese.
Produce nevadas e temperaturas inferiores ás normais. Afecta pouco á
Península dáse en inverno.
• Ac (A): orixinaria do noreste de Europa ou de Siberia, moi fría e seca. Dá
lugar a ceos claros e xeadas. Situación invernal.
• Pm (B): orixinaria no Atlántico norte, inicialmente fría. No seu percorrido
cara o sur requéntase e humedécese. En inverno produce precipitacións no
noroeste peninsular e cordilleira Cantábrica. No verán orixina fortes
tormentas.
• Pc (A): orxinaria do continente europeo a partir do anticlión térmico que se
forma en inverno. Frío e seco.
• Tm (A): zona das Azores. Cálida e húmida. No seu percorrido cara o norte
arrefría pola base e estabilízase. Temperaturas altas en verán e suaves en
calquera época do ano.
• Tc (A) (B): norte de África, no Sahara. Temperatura elevada e extrema
sequidade e estabilidade. Produce vagas de calor. Situacións de
inestabilidade, ás veces: tormentas.

SUPERFICIE: AS FRONTES (páx. 61) (57)
• Chamamos frontes as superficies que separan
dúas masas de aire de distinta natureza (cálida e
fría) que se rozan pero non se mezclan.
• A fronte máis importante para España é a fronte
polar, que separa as masas de aire tropical e
polar.
• O seu paso produce perturbacións atmosféricas
que xeran inestabilidade e está asociada a
formación de precipitacións.
• Unha fronte é cálida cada unha masa de aire
cálido avanza sobre a fría.
• Fronte fría: cando unha masa de aire fría
introdúcese baixo a cálida.
• Fronte ocluída: cando os dúas frontes
superpóñense.

FACTORES TEMODINÁMICOS

CIRCULACIÓN XERAL ATMOSFÉRICA EN ALTURA
JET STREAM OU CORRENTE EN CHORRO (páx.58-59) (55)
• É un chorro de ventos
con velocidades entre
100 e 300 km/h.
• Sopra entre os 5 km e
10 km de altitude.
• Dirección Oeste-Este
nas latitudes 40ºN-
60ºN no hemisferio
norte.
• Asociado á fronte polar:
límite entre as masas de
aire frío ártico e polar e
as masas de aire cálido
subtropical.

CIRCULACIÓN XERAL ATMOSFÉRICA EN
ALTURA
A GOTA FRÍA ou DANA (depresión aillada de niveis altos)
(páx.58-59) (55)

JET STREAM OU CORRENTE EN CHORRO (páx.58-59) (55)
• Nos meses de primavera e de
outono, a causa do
desprazamento das masas de
aire a corrente trasládase
cara o Norte ou Sur,
respectivamente.
• Perde velocidade e sofre
ondulacións na súa
traxectoria. (Dorsal ou
cristas Anticiclónica) ou
(Valgada ou cavorcos
borrascosas)
• A forza das masas de aire
pode ocasionar unha “rotura
temporal” que se separa da
corrente: xérase a “gota fría”
dando lugar a choivas
torrenciais cando entra en
contacto con ventos cálidos e
húmidos.
Esquema do funcionamento dunha gota fría

A GOTA FRÍA ou DANA (depresión aillada de niveis altos)
(páx.58-59)
Corrente en chorro
Gota fría (Dana)

ELEMENTOS DO CLIMA: INSOLACIÓN E NUBOSIDADE
(páx. 62) (58)
• Son os compoñentes observables e medibles da
atmosfera: insolación, nubosidade, temperatura,
humidade, presión, vento, precipitación, evaporación,
evapotranspiración e aridez. Presentan grande
variedade en función da influencia dos factores
climáticos.
• Insolación: cantidade de horas nas que a radiación
solar alcanza o chan. España supéranse as 2000 horas.
Niveis máximos sureste peninsular e Canarias: 3233
horas. Cornixa Cantábrica: 1700 horas.
• Nubosidade: porcentaxe de días cubertos ao ano:
Oviedo 47% dos días cubertos. Días despexados:
Córdoba 144 días, Huelva 155, Tenerife (Izaña): 198.

ELEMENTOS DO CLIMA: NUBOSIDADE
(páx.62) (58)
• A nubosidade reduce a insolación
pero tamén dificulta o arrefriamento
da superficie.
• As nubes atenúan a oscilación
térmica e reducen as xiadas.
• CLASIFICACIÓN DE NUBES: varía
o tipo de clasificación: por orixe:
orográficas ou convectivas.
Natureza, forma, altitude...

ELEMENTOS DO CLIMA: TIPOS DE NUBES
• TIPOS E CLASIFICACIÓN DE NUBES
• Os nomes oficiais dos diferentes tipos de nubes
danse en latín. Tres xéneros:
• Cúmulos (Cumulus): nubes de desenvolvemento
vertical
• Estratos (Stratus): nubes estratificadas
• Nimbos (Nimbus): nubes capaces de formar
precipitación
• Os grupos anteriores atopanse en nubes de tipo
baixo, medio ou alto, e de desenvolvemeto
vertical, dando lugar a unha clasificación de 9
tipos.

ELEMENTOS DO CLIMA: TIPOS DE NUBES
• Nubes verticais Familia D
• Cumulonimbus (Cb) mostrando
fortes correntes ascendentes
• (asóciase con precipitacións
pesadas e nubes de tormenta)
• Nubes bajas Familia C
• A menos de 2 km
• Stratus (St) Estratos
• Stratocumulus (Sc)
Estratocúmulos
•
• Nubes medias Familia B. De 2 a
5 km
• Nimbostratus (Ns) Nimbostratos
• Altostratus (As) Altostratos
• Altocumulus (Ac) Altocumulo.
• Nubes altas Familia A. A máis
de 5 km
• Cirrus (Ci) Cirros.
• Cirrostratus (Cs) Cirroestratos.
• Cirrocumulus (Cc) Cirrocúmulos.
• Trazo de avión, una delgadísima
nube, desenvolta pola pasaxe
dunha aeronave a altas altitudes.

NUBES ALTAS: CIRROESTRATOS (Cs)
• Velo nuboso
transparente de
aspecto fribroso
(como os cabelos).
• 7-10 Km. Formada
por cristais de
xelo -40ºC a -
60ºC.
• Vangarda dunha
fronte cálida.

NUBES ALTAS: CIRROCUMULOS (Cc)
• Banco, capa delgada
ou sábana de nubes
brancas.
• 7-12 Km.
Inestabilidade na
altura na que están
(cola dun Jet
Stream)
• Salvo si aumentan
non supón cambio do
tempo. Jet Stream.

NUBES ALTAS: CIRROS (Ci)
• Nubes separadas en
forma de filamentos
brancos e delicados.
• 8-12 Km. Formada por
cristais de xelo -40ºC
a -60ºC.
• Bo tempo se aparecen
ailladas.
• Se aparecen
organizadas e
aumentando, en
cambio, aparación dun
fronte.

NUBES MEDIAS: ALTOCÚMULOS (Ac)
• Banco, capa
delgada de nubes
brancas ou grises.
• 4-6 Km.
• Aillados: tempo
estable.
• Mezclados ou en
aumento: chegada
dunha borrasca.

NUBES MEDIAS: ALTOESTRATOS (As)
• Lámina ou capa
de nubes
grisácea ou
azulada, fibrosa
ou uniforme.
• 3-7 Km.
• Asociadas a
frontes cálidas
dá chuvias ou
nevadas débiles
continuas.

NUBES MEDIAS: NIMBOSTRATOS (Ns)
• Capa de nube gris,
a menudo oscura. O
espesor da nube é
suficientemente
grande para ocultar
ó sol.
• 1-5 Km.
• Dá chuvias e
nevadas. Asociada
a unha fronte
cálida.

NUBES BAIXAS: ESTRATOS (St)
• Nubes grises con
base uniforme. O
sol é visible a
través da súa capa.
• 0-300 m. do chan.
• Cando producen
néboa: tempo
anticiclónico.
Nubes de inversión
térmica.
• Desgarrados
debaixo dun Cb.
Tormenta e
saraiba.

NUBES BAIXAS: ESTRATOCÚMULOS (Sc)
• Nubes grises ou
branquecinas que
teñen partes oscuras.
• 2-3 Km.
• Asócianse ó bo tempo
en verán cando
aparecen a media
tarde como evolución
dun Cu.
• Aparición dunha
fronte cálida ou frío
mezclado con outros
tipos de nubes.

NUBES DESENVOLVEMENTO VERTICAL: CÚMULOS (Cu)
• Nubes ailladas e
densas de contornos
ben definidos que
desenvólvense
verticalmente.
• Tempo anticiclónico en
verán crecendo a
mediodía ata a posta
do sol.
• Con moita calor pode
desenvolver un
cúmulonimbo: tempo
tormentoso.

NUBES DESENVOLVEMENTO VERTICAL:
CÚMULONIMBO (Cb)
• Nube de
desenvolvemento
vertical, moi densa.
• Pode extenderse
ata o límite da
troposfera (14 Km.)
• Tempo tormentoso
de fortes
precipitacións de
duración
cronolóxica escasa.

ELEMENTOS DO CLIMA: NÉBOA E A CALIXE (páx. 63) (59-60)
• Chamamos néboa a unha nube que está a ras de
solo.
• As néboas fórmanse por irradiación (perda de
calor do chan, propia do inverno) e de advección
(chegada de masas de aire cálida e húmida sobre
un solo frío, ou ben de masas de aire frías sobre
un solo máis cálido e moi húmido (encoro dun río)
do chan está por debaixo da capa inferior do aire.
Se a humidade do aire é suficiente (100% de
humidade relativa) condénsase e forma a néboa.
Nalgúnhas zonas pode producirse a inversión
térmica

ELEMENTOS DO CLIMA: INVERSIÓN TÉRMICA
(páx.63)
• Chamamos inversión térmica ao
fenómeno meteorolóxico que se
produce cando unha capa de aire
quente se sitúa por encima dunha
capa de aire frío e altera a
circulación normal do aire. Produce
néboas persistentes de fondo de val.
• Nas grandes cidades un aumento da
contaminación do aire.

ELEMENTOS DO CLIMA:
INVERSIÓN TÉRMICA NA
CALDEIRA DE TABURIENTE (A PALMA) (páx.63)

ELEMENTOS DO CLIMA
NÉBOA SECA: CALIXE (páx.63) (60)
• Prodúcese nas capas baixas da atmosfera
pola presencia de gran cantidade de
partículas moi finas de po.
• Fórmase na España seca en verán, en
situación anticilónica, cando os chans están
resecos e as partículas de po que conteñen
poden ser elevadas e mantidas en
suspensión no aire por movementos de
carácter ascendente ocasionadados polo
continuo e intenso quentamento do solo.

ELMENTOS DO CLIMA
NÉBOA SECA: CALIXE (páx.63) (60)

ELEMENTOS DO CLIMA: TEMPERATURA
(páx.62) (58-59)
• Cantidade de enerxía calorífica do aire.
• Mídese cun termómetro.
• A variedade térmica sobre a superficie da
terra queda reflectida nos mapas de
isotermas (mapas que unen puntos de igual
temperatura)
• Hai diferentes escalas: Celsius (ºC),
Fahrenheit (ºF), Kelvin (K).
• A máis utilizada (non en Estados Unidos
que a máis habitual é a Fahrenheit) é a
Celsius (ºC)

ISOTERMAS: TEMPERATURAS MEDIAS DE XANEIRO
(páx.62)

ISOTERMAS: TEMPERATURAS MEDIAS DE XULLO (páx.62)

ISOTERMAS: MAPAS DE TEMPERATURAS MEDIAS ANUAIS
(páx.62)

ELEMENTOS DO CLIMA: TEMPERATURA
Cal é a
equivalencia de
25ºC en ºF e en
escala Kelvin?
CELSIUS
ºC
FAHRENHEIT
ºF
KELVIN
K
CONXELACIÓN
AUGA
0º C 32º F 273 K
EBULLICIÓN
AUGA
100º C 212º F 373 K

ELEMENTOS DO CLIMA: A TEMPERATURA
Como inflúen os factores? (páx.62) (58-59)
• Latitude: canto máis perto ao Ecuador, máis calor, canto
máis alonxados máis frío. Aplicando este criterio: Onde
fará máis frío e onde máis calor en España?
• Relevo: o ascenso en altitude supón un descenso da
temperatura. En latitudes medias considérase que a
temperatura diminúe entre 0,5ºC/0,6ºC cada 100 m de
altitude. Se en A Coruña hai 14ºC, que temperatura haberá
no Cebreiro que está situado a 1300 m. de altitude?
• Distancia ao mar: Que tarda antes en quentarse: os
líquidos ou os sólidos? Que tarda antes en enfriarse: os
líquidos ou os sólidos? Nas zonas costeiras as temperaturas
son máis suaves (menos quentes nas máximas e menos frías
nas mínimas) que no interior. A amplitude ou oscilación
térmica será maior no interior que na costa.

ELEMENTOS DO CLIMA: A HUMIDADE
(páx.63) (59)
• Humidade: cantidade de vapor de auga que contén
este procedente da evaporación. Depende da
proximidade ao mar e da temperatura (diminúe cando
aumenta a temperatura). A atmosfera contén vapor
de auga, polo tanto humidade.
• Habituamos a medir a humidade relativa do ambiente
que é o porcentaxe de vapor de auga que hai no aire.
• O nivel máximo de humidade relativa é do 100%
tamén chamado punto de saturación a partir deste
punto o aire condénsase e formanse as nubes.
• En España supérase o 70% anual nas áreas costeiras e
na submeseta norte con acusadas variacións de
máximos invernais e mínimos estivais.
• O aparato de medición chámase higrómetro.

ELEMENTOS DO CLIMA: A PRECIPITACIÓN
(páx.64) (60)
• Cando unha masa de aire arrefría ata alcanzar a
temperatura do punto de resío, o vapor de
auga que contén condénsase e precipita.
• Os mapas de precipitacións, indícanse
mediante isohietas. (liñas que unen puntos de
igual precipitación)
• A medida é de l/m2 ou mm.
• O aparato de medición é un pluviómetro.

MAPA DE ISOHIETAS
PRECIPITACIÓN MEDIA ANUAL (páx.64) (60)

MAPA DE ISOHIETAS
PRECIPITACIÓN MEDIA ANUAL

Como son? Que forma teñen? (páx.64)
• Líquida: chuvia.
• Sólida: neve, sarabia...
• Depende da temperatura e o proceso
de condensación.
• Na superficie poden condensarse en
forma de orballo, xeada, néboas
húmidas...

Tres tipos de choiva (páx.64) (60)
• Choivas de convección: producidas ao aumentar a
temperatura dunha masa de aire húmida polo
contacto dunha superficie quente o que fai
ascender e arrefriar ata alcanzar o punto de
resío. Típica das tormentas de verán.
• Choivas ciclónicas ou frontais: contacto de dúas
masas de aire de distinta natureza (masa de aire
quente ou frío)
• Choivas orográficas: masa de aire obrigada a
ascender pola ladeira dunha montaña e o
arrefriamento desta (efecto föehn)

ELEMENTOS DO CLIMA
Tipo: choiva de convección (páx.64)

ELEMENTOS DO CLIMA
Tipo: choiva ciclónica (páx.64)

ELEMENTOS
Tipo: choiva orográfica
• Obstaculiza a entrada de masas
de aire.
• Diminúe a temperatura conforme
ascendemos.
• Modifica a temperatura e
humidade.
Aire
temperado e
húmido
Aire
quente
e seco

ELMENTOS: A PRECIPITACIÓN
(páx.64)
• No réxime de precipitación dun clima son
importantes:
• A frecuencia.
• A regularidade.
• A intensidade.
• Podemos distinguir
• España húmida: aquela que supera os 700 mm.
anuais. Abundancia, regularidade e frecuencia.
• España seca: 200-400 mm anuais. Escaseza,
irregularidade e pouco frecuentes.

ELEMENTOS: EVAPORACIÓN E ARIDEZ (páx.65) (62)
• A evaporación depende da insolación,
da nubosidade, da temperatura, da
humidade e do vento. É maior en
zonas de pouca nubosidade,
temperaturas elevadas e ventos
secos, e menor en rexións anubradas,
húmidas e con pouco vento.

ELEMENTOS: EVAPOTRANSPIRACIÓN (páx.65) (62)
• Perda de humidade da superficie
terrestre debida á insolación, á
transpiración das prantas e o solo.
• Existe unha evapostranspiración real
a que realmente se produce e
• evapotranspiración potencial a que
se produciría en caso de existir unha
cantidade suficiente de auga.

ELEMENTOS: ARIDEZ
ÍNDICE DE ARIDEZ MENSUAL (páx.65) (62)
• Relación entre temperatura e humidade
nun espacio dado.
• A aridez aumenta coa temperatura e coa
escaseza de precipitacións.
• Existen dous índices para calculala:
• Indice de Gaussen mide a aridez mensual.
Un mes é árido cando 2TºC > P mm; é dicir,
cando o dobre da súa temperatura media é
maior ou igual que o total das súas
precipitacións en mm. Só ten validez nas
zonas intertropicais. A hora de elaborar
os climogramas tómase como referencia.

ELEMENTOS: ARIDEZ XERAL ANUAL (páx.65) (62)
• Índice De Martonne: P/T+10 determina.
• >30 rexión húmida.
• 20-30 rexión subhúmida.
• 10-20 rexión semiárida.
• 5-10 rexión subdesértica ou esteparia.
• 0-5 rexión desértica.
• Índice Dantin-Revenga: Tx100/Precipitación
determina.
• < 2: Húmido.
• 2-3: Semiárido.
• 3-6: árido.
• >6 subdesértico.

ELEMENTO:
PRESIÓN ATMOSFÉRICA (páx. 64) (60)
• Peso dunha columna de aire sobre un
punto concreto.
• Mídese cun barómetro.
• A presión normal é de 1013,5 mb ou
765 mm.
• O valor da presión indica estabilidade
se supera os 1013,5 mb ou
inestabilidade por debaixo de 1013,5
mb.

ELEMENTOS: A PRESIÓN ATMOSFÉRICA
O BARÓMETRO DE TORRICELLI

ELEMENTOS:
A PRESIÓN ATMOSFÉRICA
O BARÓMETRO ANEROIDE
• O barómetro aneroide (do
grego a (sen) e neros (líquido)),
está formado por unha cápsula
flexible (cápsula de Vidi),
pechada de hermeticamente.
No interior da cal fíxose
completa ou parcialmente o
baleiro. Se a presión
atmosférica aumenta, a cápsula
cede e comprime un resorte; se
a presión diminúe, a
elasticidade do resorte provoca
que a caixa expándase; estes
movementos se amplifican por
medio dun sistema de
engrenaxes no extremo dos
cales atópase un índice que
sinala sobre unha escala
graduada a presión atmosférica.

ELEMENTO: VENTO (páx. 64)
(60)
• Aire en movemento. Orixínase pola
diferencia de presión ou térmica.
• Canto maior gradiente de presión,
maior velocidade do vento.
• Tipos:
• Brisa de mar.
• Brisa de montañas e vals.
• Furacán ou tornado.

• Día ascenso
do aire frío
en contacto
coa auga cara
a terra.
• Noite
descenso do
aire frío cara
o mar (o aire
en contacto
co mar está
máis quente
e polo tanto
menos denso)
DÍA
NOITE

TORNADO NA PROVINICIA DE SALAMANCA 28/05/07
TORNADO EN SADA
18/04/2009

ELEMENTO: VENTOS LOCAIS
• Cierzo: vento que sopla no val do Ebro (dirección NW: aire frío)
• Tramontana: vento frío e turbulento de compoñente N que sopla no
Noreste peninsular e nas Baleares.
• Siroco: vento quente e seco que chega ata o Mediterráneo
procedente do Sáhara.
• Levante e Poniente do Estreito: vento intenso que sopla no estreito
de Xibraltar procedente do este (cálido e húmido) e do oeste (frío)
respectivamente.
• Terral: no litoral da costa cantábrica e mar de Alborán, proveniente
do interior e caracterizado pola súa extrema sequedade e altas
temperaturas (verán)
• Ávregos: vento de compoñente sur e sudoeste (cálidos e húmidos)
provocan chuvias na costa Atlántica especialmente nas Rías Baixas.
• Vento mareiro: outono a abril. Vento do oeste.
• Nordés: frío e húmido. Rías Altas.

O METEOSAT e A INFORMACIÓN METEOROLÓXICA
• METEOSAT: serie de satélites xeostacionarios controlados por
EUMETSAT (European Organisation for the Explotation of
Meteorological Satellites). O METEOSAT 1 foi lanzado en novembro
de 1977 hai 30 anos; dende entón sucedéronse unha serie de
satélites operacionais, o actual foi lanzado en febreiro do 2006, é o
denominado METEOSAT 9 o que actualmente envíanos as imaxes e
que a Axencia Estatal de Meteoroloxía mostranos de forma
actualizada a través da páxina WEB: www.aemet.es
• Características orbitais
• O satélite METEOSAT atópase no espacio situado no corte do
meridiano de Greenwich co Ecuador a 35800 km de altitude. Debido a
súa posición, este satélite describe unha órbita cunha velocidade
coincidente coa de rotación da terra vendo en todo momento a mesma
zona do globo; a área en cuestión corresponde a un círculo centrado
sobre o Golfo de Guinea (0º Latitude,0º Lonxitude) que abarca ata os
65 º de latitude; en dita área queda incluída a Península Ibérica
poidendo ser seleccionada esta zona para estudiar diversos aspectos
meteorolóxicos de interese para nós.
• Outro tipo de satélites son os satélites polares teñen a vantaxe
fronte o anterior en que son dinámicos (móvense nunha orbita) e
están a unha altura inferior (entre 1000 e 2000 Km.)

O METEOSAT e A INFORMACIÓN METEOROLÓXICA
• Tres imaxes VIS, IR e VA cada media hora
• O sistema METEOSAT é capaz de tomar imaxes
cada media hora o cal é unha boa resolución
temporal para o seguimento dos fenómenos de
tipo meteorolóxico como pode ser por exemplo a
distribución e variación da nubosidade. É posible
dispoñer de tres imaxes cada media hora
denominadas Visible (VIS), Infravermella
Térmica (IR) e Infravermella de Vapor de Auga
(VA) correspondendo ós tres tipos de sensores
que leva a bordo o satélite. Cada un destes
sensores recolle radiación electromagnética nun
rango de lonxitudes de onda diferente o cal
permite interpretar as imaxes en función de
distintas características dos obxectos
observados.

VISIBLE (VIS)
29/30/2009. 16 h.

INFRAVERMELLA TÉRMICA (IR)
30/11/2009 16 h.

INFRAVERMELLA DE VAPOR DE AUGA (VA)
29/11/2009 16 h.

TIPOS DE TEMPO EN ESPAÑA (páx. 66-71)
(62-67)
• A circulación atmosférica en altura e en
superficie dá lugar á sucesión de diversas
situacións atmosféricas ao longo do ano que
constitúen os tipos de tempo.
• A) Na Península e Baleares os tipos máis
frecuentes son:
• Inverno: predominio do anticiclónico frío e seco.
Anticiclón térmico peninsular e de centroeuropa
(situación do NE) e anticiclóns polares Atlánticos
(N ou NO). O descenso latitudinal da corrente en
chorro e do anticiclón dos Azores permite unha
maior influencia da fronte polar e das borrascas
atlánticas (situacións do O e SO).

TIPOS DE TEMPO EN ESPAÑA (páx. 66) (62)
• Verán: dominio anticiclónico seco e
caloroso. Presencia do Anticiclón dos
Azores (responsable desta situación) que
ascende latitudinalmente nesta estación
do ano. Secundariamente o anticiclón
continental do norte de África. Poden
producirse tormentas polo quentamento
do solo (situacións convectivas) ou pola
penetración de masas de aire fría en
altura, que desencadean unha grande
inestabilidade.

• Outono e primavera: período con tempos
máis variables. Situacións anticiclónicas
semellantes ás de inverno e verán.
Estabilidade.
• Ou inestabilidade debido ao paso de
borrascas atlánticas ou fenómenos de
gota fría no Mediterráneo asociadas ao
desprendemento dunha valgada da
corrente en chorro.

• Canarias: tempo normal ou tempo dos
“alisios” é estable. Presenza do
anticiclón dos Azores e do vento alisio
do NE, fresco e húmido no seu bordo
oriental. En inverno o aire polar mariño
causa temporais ou intensas
precipitacións en pouco tempo. No
verán, o aire sahariano seco do leste ou
do sudeste ocasiona ondas de calor
(tempo do sur)

TEMPO DO NORTE
ONDA DE FRÍO (67) (63)
SITUACIÓN INVERNAL E EQUINOCIAL. AM.

TEMPO DO NE
MOI FRÍO E SECO (67, 63)

TEMPO DO NO
FRÍO E CHUVIOSO (68, 64)

TEMPO DO OESTE
PASO DE FRONTES (68, 64)

TEMPO DO SO ou S
TEMPORAL DO SO OU DO S (69, 65)

TEMPO DO LESTE
TEMPORAL DO LEVANTE (69, 65)

GOTA FRÍA
PRECIPITACIÓNS INTENSAS (70, 66)

TEMPO CÁLIDO E ESTABLE
70, 66

SITUACIÓN DE PANTANO BAROMÉTRICO
ONDA DE CALOR (71, 67)

TEMPO TORMENTOSO DE VERÁN
(71, 67)

CLASIFICACIÓN CLIMÁTICA
CLASIFICACIÓN DE KÖPPEN

CLASIFICACIÓN DE KÖPPEN
• A: Climas cálidos, con temperatura media
do mes máis frío 18º C.
• B: Climas secos (BS): estepa (BW)
deserto.
• C: Climas temperados, con temperatura
media do mes máis frío inferior a 18º C e
superior a -3ºC.
• D: Climas temperados de invernos
rigorosos: temperatura do mes máis frío
inferior a -3º C e a media do mes máis
calido por encima de 10ºC
• E: climas polares.

Táboa. Os climas de España segundo Köppen
CLIMA SUBDIVISIÓNS LOCALIZACIÓN
Cf. Chuvioso,
templado e
húmido
Cfa.Temperado húmido
de verán cálido.
Prepirineo catalán, Costa
Brava
Cfb. Templado húmido
de verán fresco.
Pirineo axial, País Vasco,
Cantabria e Asturias.
Cfsb. Templado húmedo
de transición al
mediterráneo.
Galicia.
Cs.
Mediterráneo ou
sequía estival.
Csa.Mediterráneo de
verán cálido.
Val do Ebro, submeseta sur,
Baleares, Andalucía
Csb. Mediterráneo de
verán fresco.
Submeseta norte, Teruel,
Cuenca e interior de
Tenerife.
BS. Estepario
ou seco
BSh. Estepario cálido. Costa de Almería, norte de
Gran Canaria.
BSk. Estepario fresco. Zonas del valle del Ebro,
conca do río Segura
BW. Desértico
cálido ou
subtropical.
BWh. Subtropical de
verán cálido e inverno
suave.
Cabo de Gata, sur de Gran
Canaria e Fuerteventura.

CLASIFICACIÓN TRADICIONAL SIMPLIFICADA
AMPLIAR MAPA (Páxina 72 libro) (68)

CLASIFICACIÓN TRADICIONAL
AMPLIAR MAPA (Páxina 72) (68)
• Clima oceánico (puro ou costa e
de transición ou interior)
• Clima mediterráneo (marítimo,
continentalizado e seco)
• Clima de montaña (dominio
oceánico e mediterráneo)
• Clima subtropical canario.

DOMINIO OCEÁNICO (páx.72-73)
(68-69)
• Área: Galicia, cornixa cantábrica e oeste pirenaico (a pouca
altitude).
• Características:
• Precipitacións abundantes, regulares e suaves. Supera os 800
mm anuais e os días de choiva son superiores a 150.
• A regularidade é debida á influencia da acción das borrascas
da fronte polar. Aínda así hai un máximo en inverno e mínimo
estival (influencia do anticiclón dos Azores) este mínimo pode
dar lugar a un máximo de dous meses secos, que marca a
transición cara un mediterráneo continentalizado.
• Forma: suave, favorece a filtración no solo.
• Temperatura suave (non excesivamente fría en inverno, nin
excesivamente quente en verán). Amplitude térmica baixa (na
costa (9 ºC e 12ºC) con verán fresco (por debaixo de 22ºC) e o
inverno é moderado (6º a 10º). No interior a amplitude térmica
é moderada (12-15 ºC). Inverno máis frío (baixa de 6º C) ao
diminuír a influencia mariña.

CLIMA OCEÁNICO PURO
• A zona costeira de Galicia e a cornixa
Cantábrica, baixo a influencia das masas
de aire do Atlántico, teñen, gracias ao
efecto moderador do mar e á nubosidade,
unhas temperaturas suaves no inverno e
moderadas en verán.
• O seu clima é temperado, con
temperaturas medias anuais próximas ós
14ºC e escasa amplitude térmica (unha
variación menor a 12ºC) bastante
humidade e precipitación abundantes,
superiores aos 800 mm anuais.

CLIMA OCEÁNICO PURO
Tipo Localidade Santiago C.
Oceánico Puro pluviosidade temperatura mes
Xaneiro 203 mm 7,6 ºC chuvioso
Febreiro 136 mm 8,1 ºC chuvioso
Marzo 137 mm 10,2 ºC chuvioso
Abril 108 mm 11,5 ºC chuvioso
Maio 107 mm 13,3 ºC chuvioso
Xuño 64 mm 16,4 ºC húmido
Xullo 38 mm 18,1 ºC húmido
Agosto 39 mm 18,4 ºC húmido
Setembro 51 mm 16,9 ºC húmido
Outubro 117 mm 14,1 ºC chuvioso
Novembro 191 mm 10,6 ºC chuvioso
Decembro 178 mm 8,3 ºC chuvioso
temperatura media 12,8 ºC
pluviosidade total 1369 mm
índice de aridez 0,93
de Dantin-Revenga húmido
Altitude 260
COMPARA CO CLIMOGRAMA DE
GIJÓN LIBRO PÁX. 72
SANTANDER LIBRO PÁX. 68
ACTIVIDADE DONOSTI 73
ACTIVIDADE BILBAO 69

CLIMA OCEÁNICO DE
INTERIOR ou TRANSICIÓN
• Cara ao interior, as características
propias do dominio oceánico quedan
debilitadas pola influencia da
continentalidade a medida que nos
afastamos da costa, como ocorre na maior
parte do interior de Galicia. Aumenta a
amplitude térmica (arredor 15º C). O
inverno pode ser frío (6ºC). Diminúen a
regularidade das precipitacións, aínda que
superan os 700 mm.

CLIMA OCEÁNICO DE TRANSICIÓN
Tipo Localidade Ourense
Oceánico
Transición pluviosidade temperatura mes
Abril 50 mm 12,6 ºC húmido
Maio 50 mm 16,4 ºC húmido
Xuño 39 mm 19,2 ºC húmido
Xullo 10 mm 21,7 ºC árido
Agosto 21 mm 19,9 ºC árido
Altitude 139

DOMINIO MEDITERRÁNEO
(páx.73-76) (69-72)
• Área: o máis extenso de España. Comprende o
territorio peninsular ao sur do dominio oceánico,
as illas Baleares, Ceuta e Melilla.
• Precipitacións escasas ou moderadas, irregulares
e tormentosas. Moderadas entre 800 e 500 mm e
escasas < 500 mm. Distribución irregular (verán
seco pola influencia do anticiclón dos Azores).
Máximos equinociais (salvo nas zonas máis abertas
ao Atlántico (inverno). A forma é moitas veces
violenta (tormentosa) o que ocasiona fortes
erosións en áreas desprovistas de vexetación.
• Temperatura varía en latitude e distancia ao mar.
• Tres subtipos: marítimo, continentalizado (mellor
interior) e seco.

DOMINIO MEDITERRÁNEO MARÍTIMO
(páx.74) (70)
• Área: costa mediterránea (salvo o SE), a costa sudatlántica,
Baleares, Ceuta e Melilla.
• Precipitacións escasas ou moderadas, irregulares e tormentosas.
Moderadas entre 800 e 300 mm. O seu volume é algo maior na costa
sudatlántica ca na mediterránea.
• Sudatlántica: maior influencia das borrascas atlánticas (SO
peninsular e Golfo de Cádiz). O máximo principal é en inverno ou
outono-inverno.
• Mediterránea: precipitacións menores por dous factores
(dificultade ao atravesar a península as borrascas atlánticas,
protección das cadeas montañosas paralelas á costa mediterránea).
Máximo en outono (tormentosas: auga cálida e arrefríamento
continental (dous factores: masas de aire do leste procedentes do
continente que ascenden polas cordilleiras litorais, ou polas gotas
frías en altura).
• Temperatura amplitude térmica moderada (12º-15/16º C). Verán
caloroso (iguala ou supera os 22º C), e o inverno, suave (o mes máis
frío está por encima dos 10º C).

DOMINIO MEDITERRÁNEO MARÍTIMO
LITORAL MEDITERRÁNEO (páx. 74) (70)
• Esténdese dende o litoral Mediterráneo (a
excepción do sudeste) e sudatlántico cara
o interior, onde se atenúan as influencias
mariñas e vai adquirindo trazos de
dominios de tipos interior.
• Existe unha grande variedade. A
complexidade do relevo, a distancia ó mar
e a elevada altitude media orixinan
situacións climáticas moi variadas:
• Clima mediterráneo marítimo de fachada
sudatlántica.
• Clima mediterráneo marítimo suavizado.
• Clima mediterráneo marítimo seco.

CLIMA MEDITERRÁNEO MARÍTIMO
(FACHADA ATLÁNTICA) (páx. 74)
• Área: SO peninsular e Golfo de Cádiz.
• A súa posición latitudinal (influencia do
Anticiclón das Azores) no verán aproxímao
a un clima Mediterráneo marítimo (tanto
en temperatura como ausencia de
precipitacións).
• As precipitacións son máis abondosas en
inverno (diferencia co mediterráneo
marítimo tradicional) pero tamén hai
presenza delas nas estacións equinociais.

(FACHADA ATLÁNTICA)
Tipo Localidade Huelva
Oceánico I.S. pluviosidade temperatura mes
Febreiro 47 mm 12,3 ºC húmido
Maio 28 mm 18,8 ºC seco
Xuño 8 mm 22,3 ºC árido
Setembro 19 mm 23,1 ºC árido
Outubro 52 mm 19,4 ºC húmido
Novembro 64 mm 15,2 ºC húmido
Decembro 67 mm 12 ºC chuvioso
de Dantin-Revenga árido
Altitude 26
CÁDIZ LIBRO PÁX. 74
TARIFA PÁX. 70

CLIMA MEDITERRÁNEO MARÍTIMO SUAVIZADO
(páx. 74) (70)
• Área: Sitúase na costa catalana: norte de
Tarragona ata Girona.
• Esta área presenta unhas características
atenuadas, posto que o clima é máis fresco,
húmido, nubrado e chuvioso que o resto do
dominio, debido ás influencias atlánticas ou das
masas de aire frío continental do norte. A
entrada de ventos fríos (árticos ou polares), pode
provocar xeada en inverno.
• As temperaturas medias anuais sitúanse arredor
dos 16º C e amplitude térmica sobre os 10º C.
• As precipitacións están ao redor dos 500 mm ou
superando lixeiramente os 600 mm anuais.

SUAVIZADO
Tipo Localidade Girona
Mediterráneo pluviosidade temperatura mes
Xaneiro 35 mm 10,3 ºC húmido
de Dantin-Revenga semiárido
Altitude 70

CLIMA MEDITERRÁNEO MARÍTIMO SECO
(páx. 74) (70)
• Área: zona central do litoral oriental, dende o Garraf
ata o cabo da Nao, incluído as illas de Menorca e
Mallorca.
• Atópase baixo a influencia da masa de aire
mediterránea e, no verán, de ventos cálidos do norte
de África. Por iso, aínda que as temperaturas son
suaves durante a maior parte do ano, con medias
próximas ós 17ºC, os veráns son longos e calurosos.
• As precipitacións acostuman a ser escasas e
concentradas (irregulares) cunha media de 400 mm
anuais, cun máximo en outono e case nulas en verán.
Adoitan darse en situación de gota fría con fortes
chuvascos localmente moi intensos que poden provocar
inundacións.

CLIMA MEDITERRÁNEO MARÍTIMO PURO
pluviosidade temperatura Valencia
Xaneiro 39 mm 10,1 ºC
Febreiro 34 mm 10,5 ºC
Marzo 36 mm 12,2 ºC
Abril 28 mm 14,5 ºC
Maio 27 mm 17,4 ºC
Xuño 20 mm 21,4 ºC
Xullo 4 mm 24,1 ºC
Agosto 23 mm 24,5 ºC
Setembro 56 mm 22,6 ºC
Outubro 77 mm 18,4 ºC
Novembro 54 mm 14,3 ºC
Decembro 51 mm 11,6 ºC
Altitude 12
CASTELLÓ DE LA PLANA LIBRO PÁX. 74
TARIFA PÁX. 70
ACTIVIDADE: PALMA MALLORCA (74)
MÁLAGA (70)

MEDITERRÁNEO CONTINENTALIZADO
(Mellor interior) (páx. 75) (71)
• Área: interior da península (menos a zona media da depresión do
Ebro).
• Precipitacións: moderadas ou escasas (800-300 mm). Volume maior
no oeste que na parte oriental.
• Na parte occidental son máis abundantes e máximo invernal
(borrascas atlánticas).
• No centro e na área oriental son menores (encaixamento) e
predominio nos equinnocios (primavera fundamentalmente) cando
se debilitan os anticiclóns invernais. Estes fórmanse polo frío do
solo e pode ocasionar un mínimo secundario de precipitación en
inverno.
• Temperaturas: amplitude térmica alta (máis de 16º C)
(continentalidade). Distínguense tres subtipos: Submeseta Norte
e terras altas de Guadalajara, Teruel e Cuenca (veráns frescos:
menos de 22º C) e invernos fríos (por debaixo de 6º C), con
frecuentes xeadas e néboas. Submeseta sur e bordos do val do
Ebro (verán máis caloroso >22ºC) invernos fríos (menos xeadas).
Estremadura e interior andaluz (veráns moi calorosos e invernos
moderados (6º a 10º C).

(SUBMESETA NORTE)
Tipo Localidade Salamanca
Interior suave pluviosidade temperatura mes
Xuño 27 mm 18,4 ºC seco
de Dantin-Revenga semiárido
Altitude 789
BURGOS LIBRO P
PÁX. 75
CUENCA PÁX. 71
ACTIVIDADE LEÓN 71

(SUBMESETA SUR)
Tipo Localidade Albacete
Interior
Acusado pluviosidade temperatura mes
Marzo 32 mm 9,0 ºC húmido
Setembro 35 mm 19,8 ºC seco
Decembro 28 mm 5,1 ºC húmido
Altitude 680
CIUDAD REAL LIBRO PÁX. 75

CLIMA MEDITERRÁNEO SECO, SUBDESÉRTICO OU ESTEPARIO
(páx. 76) (72)
• Área: SE peninsular dende o cabo da Nao ata o litoral
Mediterráneo perto a Málaga.
• Zona media da depresión do Ebro, zona leste da Mancha, Albacete.
• No SE as altas presións subtropicais (masas de aire seco
procedente do norte de África) e as cordilleiras Béticas
péchanlles o paso ós ventos húmidos do Oeste, do Sudoeste e das
borrascas mediterráneas. Isto delimita unha franxa con
precipitacións moi escasas e irregulares. Só as borrascas que
penetran polo Estreito de Xibraltar e as formadas ocasionalmente
no mar de Alborán provocan precipitacións. No cabo de Gata
chégase ao clima desértico (menos de 150 mm ao ano).
• Na zona media da depresión do Ebro (débese ao encaixamento
entre montañas (os Pireneos e Sistema Ibérico frea as borrascas
atlánticas e a Cordilleira Costeiro-Catalana as borrascas
mediterráneas.
• Temperatura: varían coa latitude e distancia ao mar. Estepa cálida
do SE (temperatura media entre 17º-18ºC) invernos moi suaves
(superior a 10º C). Estepa fría de inverno (media por debaixo dos
17º C anuais) (meses de inverno que chegan a 6º C).

CLIMA MEDITERRÁNEO ÁRIDO
(SE)
Tipo Localidade Almerría
Mediterráneo
Árido pluviosidade temperatura mes
Febreiro 21 mm 12,2 ºC seco
Marzo 20 mm 14,1 ºC seco
Abril 28 mm 16,1 ºC seco
Maio 17 mm 18,4 ºC árido
Outubro 26 mm 19,3 ºC árido
Novembro 27 mm 15,6 ºC seco
de Dantin-Revenga subdesértico
Altitude 18
CARTAXENA LIBRO PÁX. 76
ALMERÍA (72)
BENIDORM (72)

CLIMA MEDITERRÁNEO ÁRIDO
(INTERIOR DO VAL DO EBRO)
Tipo Localidade Zaragoza
Medit. Árido pluviosidade temperatura mes
Xaneiro 16 mm 6,1 ºC seco
Febreiro 16 mm 7,5 ºC seco
Marzo 30 mm 13,2 ºC húmido
Xuño 37 mm 21,2 ºC seco
Altitude 250
PÁX. 76
CALATAYUD (72)

CLIMA DE MONTAÑA (páx. 77) (73)
• Área: comprende os territorios situados a máis de
1000 m. de altitude.
• Precipitacións adoitan superar os 1000 mm anuais.
• Temperatura media anual baixa (inferior a 10 ºC)
• Maior amplitude térmica (18º C), con invernos fríos
(próximos a 0 ºC ou por debaixo. Por iso son
frecuentes as nevadas) e veráns frescos (por debaixo
dos 20ºC en xullo)
• Distinguimos entre climas de montaña de dominio
oceánico (Pireneo e cordilleira Cantábrica) non teñen
ningún mes seco e presentan veráns frescos (ningún
mes supera os 22º C).
• Montañas da área mediterránea notable redución das
precipitacións en verán (pode haber dous meses
secos). A temperatura estival pode superar os 22º C.

CLIMA DE MONTAÑA
MATIZ NORTE-OCEÁNICO
Tipo Localidade Benasque
Montaña pluviosidade temperatura mes
Maio 132 mm 11,9 ºC chuvioso
Xuño 113 mm 15,7 ºC chuvioso
Xullo 86 mm 18,4 ºC chuvioso
Agosto 95 mm 18,1 ºC chuvioso
Setembro 115 mm 14,9 ºC chuvioso
Altitude 1138
PÁX. 77 CANDANCHÚ
PÁX. 73 SALLENT DE GÁLLEGO
PÁX. 77 PEDRAFITA DO CEBREIRO
PÁX. 73 FORMIGAL

CLIMA SUBTROPICAL CANARIO
(páx. 78) (74)
• As illas Canarias forman un dominio climático na latitude
subtropical, debido a varios factores:
• Situación meridional (proximidade ao trópico e ás costas
africanas): influencia do anticiclón das Azores. Vento alisio do NE
(temperatura suave todo o ano). Cando o anticiclón se despraza
permite a entrada de borrascas atlánticas en inverno e aire
sahariano en verán.
• A corrente de auga fría de Canarias suaviza as temperaturas
(medias de 15ºC a 20º C Incrementa a estabilidade do aire no
verán) e provoca unha diminución da pluviosidade.
• O relevo diminúe a temperatura conforme se ascende. Posición
(vertentes ao barlovento: alisio precipitación e nubosidade.
Sotavento: ausencia)
• As chuvias son escasas (300 mm) anuais nas illas occidentais e a
pouca altitude (Hierro, La Gomera, Tenerife...) e uns (100 mm) nas
orientais (Fuerteventura e Lanzarote) concentrándose en inverno.
As temperaturas son cálidas todo ano (ningúns mes baixa de 17º C
e a oscilación térmica é moi baixa (menos de 8º C).

(páx. 78) (74)
• O clima canario ten máis matices que os que a primeira vista
podemos observar:
• Zonas baixas, as precipitacións son moi escasas. Nas illas
occidentais entre 300-150 mm (Subdesértico ou estepario); e en
Lanzarote e Fuerteventura e terras baixas de Gran Canaria non
alcanzan os 150 mm (clima desértico). Estos escasos valores
explícanse polo predominio do anticiclón dos Axores. O máximo
relativo ten lugar en inverno, debido ás borrascas atlánticas. As
temperaturas son cálidas todo ano xa que ningún mes descende de
17ºC. A amplitude térmica é moi baixa (menos de 8º C).
• Medianías (600-1500 m altitude) as precipitacións increméntanse
e poden acadar os 1000 mm nas vertentes ao barlovento do alisio;
en cambio as temperaturas diminúen.
• Nas zonas elevadas Tenerife e La Palma (>1500 m de altitude), por
enriba do mar de nubes a precipitación redúcese (non adoita
superar os 400/500 mm) a temperatura media baixa dos 10ºC polo
que no inverno pode nevar.
• Comparar climogramas Puerto del Rosario, Los Rodeos e Izaña.(74)
• Arrecife (Lanzarote), Los Rodeos (Tenerife) (78)

(páx. 78)
Tipo Localidade Tenerife
Mediterráneo pluviosidade temperatura mes
Marzo 28 mm 18,2 ºC seco
Abril 13 mm 19,2 ºC árido
Maio 6 mm 20,4 ºC árido
Outubro 31 mm 22,7 ºC árido
de Dantin-Revenga subdesértico
Altitude 35

ALGUHAS PÁXINAS WEB
• www.aemet.es Axencia Estatal de Meteoroloxía. Prediccións
diarias do tempo.
• www.meteogalicia.es Prediccións sobre o estado do tempo e
da mar en Galicia.
• www.meteored.com/ram. Revista de aficionados á
Meteoroloxía. Foro de aficionados e fotos de incribles
fenómenos meteorolóxicos.
• www.esa.int/export/esaED/ Educación sobre Meteoroloxía
e Climatoloxía. Axencia Espacial Europea.
• www.geocities.com/silvia_larocca/ Meteoroloxía ó alcance
de todos. Experimentos que podes realizar ti mesmo.
• www.eumetsat.de Organización Europea para a Explotación
de Satélites, imaxes do satélite en tempo real.

Tempo e clima en España

Empfohlen

Empfohlen

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Was ist angesagt? (17)

Andere mochten auch

Andere mochten auch (20)

Ähnlich wie Tempo e clima en España

Ähnlich wie Tempo e clima en España (20)

Mehr von Agrela Elvixeo

Mehr von Agrela Elvixeo (20)

Kürzlich hochgeladen

Kürzlich hochgeladen (6)

Tempo e clima en España