1. Polscy podatnicy nie mają łatwego życia. Jeśli chcą być pewni,
że rozliczają podatki zgodnie z prawem i wolą organów skarbowych,
muszą śledzić nie tylko wchodzące w życie ustawy podatkowe
(w 2014 r. weszło ich w życie 869 stron), ale też powinni
przynajmniej przeglądać najświeższe interpretacje wydawane
przez Ministerstwo Finansów (MF). A tych jest mnóstwo.
Według obliczeń Grant Thornton, w 2014 r. resort finansów
opublikował 33,6 tys. indywidualnych interpretacji. Samo MF
przekonuje, że to najwięcej w Europie, a być może nawet na świecie.
Jeśli zatem wziąć pod uwagę fakt, że jedna interpretacja ma około
siedem stron maszynopisu, oznacza to, że resort finansów co roku
stara się łatać niejasności systemu podatkowego produkując około
240 tys. stron wytycznych dla podatników.
Co prawda, liczba wydawanych przez MF interpretacji
podatkowych od dwóch lat spada. W minionym roku resort
wydał ich o 2,1 tys. mniej niż w rekordowym 2012 r. Trudno
jednoznacznie wytłumaczyć, skąd bierze się ten spadek. Być
może część budzących wątpliwości kwestii została rozstrzygnięta
w pierwszych latach po uruchomieniu systemu interpretacji. Jednak
mimo tego spadku, liczba interpretacji nadal jest bardzo wysoka.
Wykres 1.
Liczba indywidualnych intrepretacji
podatkowych wydanych przez MF
w poszczegółnych latach
Źródło:
Obliczenia własne na podstawie
strony internetowej MF
Żeby łatać dziury w prawie, Ministerstwo Finansów
wydaje rocznie 34 tys. interpretacji podatkowych.
Prawie co druga dotyczy problemów firm z podatkiem VAT
VAT największą zmorą
polskiego podatnika
“Oczywiście, należy docenić
i pochwalić to, że MF ponosi
tak ogromny wysiłek, by rozstrzygać
niejasności interpretacyjne zgłaszane
przez podatników. Należy się za to
rządowi i urzędnikom duży szacunek.
Tak gigantyczna skala wydawanych
interpretacji pokazuje jednak, jak
bardzo niejasny i zagmatwany
jest polski system podatkowy.
Gdyby prawo było w Polsce lepszej
jakości, to znaczy lepiej przystawało
do realiów, organy skarbowe nie
musiałyby poświęcać tyle energii na
rozstrzyganie niejasności w systemie
indywidualnych interpretacji.”
Grzegorz Maślanko,
Radca Prawny, Partner w Grant Thornton
Purpurowy Kalkulator
Nr 3/2015
13 maja 2015
0
5000
10000
15000
20000
25000
30000
35000
40000
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014

2. Według obliczeń Grant Thornton, zdecydowanie największe kłopoty
sprawiają podatnikom przepisy dotyczące podatku od towarów
i usług. W 2014 r. resort finansów musiał aż 15674 razy tłumaczyć
podatnikom niejasności w przepisach dotyczących VAT. Oznacza
to, że co druga wątpliwa kwestia, z jaką spotykają się podatnicy,
dotyczy właśnie tego jednego podatku. Wynika to z faktu, że przepisy
VAT-owskie są nie tylko wyjątkowo skomplikowane, ale też w wielu
miejscach niejasno napisane, a nawet sprzeczne ze sobą nawzajem.
Dużym problemem dla podatników są również przepisy dotyczące
podatku dochodowego – zarówno od osób fizycznych, jak
i prawnych. W minionym roku resort finansów opublikował ponad
10 tys. interpretacji podatkowych dotyczących PIT i prawie 6 tys.
dotyczących CIT. Podatnicy znacznie rzadziej mają problem
z podatkiem od czynności cywilnoprawnych (1,1 tys. interpretacji),
podatkiem akcyzowym (576) i podatkiem od spadków i darowizn
(291). Co ciekawe, w przypadku kilku rodzajów opodatkowania
– np. podatku od kopalin czy opłaty skarbowej – przez cały rok
zgłoszono zaledwie po jednym zapytaniu.
VAT, a w dalszej kolejności PIT i CIT – te podatki
dostarczają Polakom najwięcej trudności
VAT największą zmorą
polskiego podatnika
“Dlaczego akurat VAT prowadzi
w rankingu najbardziej
problematycznych danin? VAT to po
prostu ogromny system, rozliczany
przez dużą grupę podmiotów. Jednak
samą wielkością i powszechnością
systemu nie można tłumaczyć tego,
że podatnicy mają z nim tak duże
problemy. Jest jeszcze drugi powód:
przepisy te są w dużej mierze
po prostu źle skonstruowane,
tzn. niespójne i nieprzystające
do realiów biznesowych. Trudno się
dziwić, że podatnicy się w nich gubią.
Oba te powody – obszerność systemu
i niska jakość przepisów – są w mojej
ocenie równie ważne.”
Grzegorz Maślanko,
Radca Prawny, Partner w Grant Thornton
Źródło: Obliczenia własne na podstawie strony internetowej MF
Purpurowy Kalkulator
Nr 3/2015
13 maja 2015
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
VAT
PIT
CIT
PCCPodatekakcyzowy
Podatek
od
spadków
idarowizn
Ordynacjapodatkowa
Inne
Wykres 2.
Liczba indywidualnych interpretacji podatkowych opublikowanych przez MF w 2014 roku

3. Stara zasada podatkowa mówi, że wątpliwości powinny być
rozstrzygane na korzyść podatnika. Jeśli spojrzeć na bazy
publikowane przez rząd, to można odnieść wrażenie, że w Polsce
ta zasada jest przez organy podatkowe przestrzegana. Według
obliczeń Grant Thornton, 72 proc. interpretacji podatkowych
publikowanych przez resort finansów rozstrzyga wątpliwe
kwestie na korzyść podatnika.
- Te dane przedstawiają optymistyczny obraz, ale obawiam się,
że jest on daleki od stanu faktycznego. Warto pamiętać o dość
masowym zjawisku, jakim jest powielanie przez podatników
wniosków o interpretacje w tej samej sprawie. Podatnik, widząc
w bazach MF, że dana wątpliwa kwestia została raz rozstrzygnięta
na korzyść podatnika, wnioskuje często o rozwiązanie specjalnie
dla niego dokładnie tej samej kwestii. Interpretacja chroni bowiem
tylko tego, kto ją otrzyma. Zdarza się więc, że po jednej pozytywnej
interpretacji resort finansów zalewany jest dziesiątkami wniosków
o tę samą wykładnię. To sztucznie podbija statystyki rozstrzygnięć
MF na korzyść podatnika – zaznacza Grzegorz Maślanko.
O tym, że organy skarbowe nie są przychylne podatnikom,
świadczyć mogą chociażby statystyki Wojewódzkich Sądów
Administracyjnych.
Wykres 3.
Liczba indywidualnych interpretacji podatkowych opublikowanych przez MF
Około 30 proc. negatywnych interpretacji podatkowych
(na niekorzyść podatnika) jest obecnie zaskarżanych do NSA
(w 2014 r. podatnicy zaskarżyli 3098 interpretacji), czyli aż w co
trzecim przypadku podatnik jest przekonany do swoich racji i idzie
walczyć o nie w sądzie. Jak się okazuje – słusznie. Spośród tych
wszystkich zaskarżeń aż co drugie zostaje przez sąd uznane
za zasadne (w 2014 r. w 1565 przypadkach WSA stanął
po stronie podatników).
Resort finansów zwykle rozstrzyga wątpliwości
na korzyść podatnika. Suche liczby mogą jednak mylić
VAT największą zmorą
polskiego podatnika
“Aż co drugi przypadek
zinterpretowany przez administrację
podatkową na niekorzyść podatnika
powinien być w rzeczywistości
rozstrzygnięty na jego korzyść
– tak uznają WSA. To sugeruje,
że organy skarbowe w wielu
przypadkach dbają raczej
o dochody budżetowe, niż o dobro
i bezpieczeństwo podatnika.”
Grzegorz Maślanko,
Radca Prawny, Partner w Grant Thornton
Źródło: Obliczenia własne na podstawie 1000 interpretacji podatkowych opublikowanych od początku
2015 r.
Purpurowy Kalkulator
Nr 3/2015
13 maja 2015
Na korzyść MF 27,8%
Bezprzedmiotowe 0,3%
Na korzyść podatnika 71,9%
Kontakt dla mediów:
Jacek Kowalczyk
T 22 205 48 41
M 505 024 168
E Jacek.Kowalczyk@pl.gt.com