Παρουσίαση που πραγματοποιήθηκε στο 12ο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο του προγράμματος Μητρώου Εμπειρογνωμόνων για την Αγωγή Σταδιοδρομίας

1. Γεώργιος Γαϊτάνος
Συμβασιούχος Διδάσκων & Μεταδιδακτορικός
Ερευνητής του Τμήματος Θεολογίας, ΑΠΘ
gaitanosg@yahoo.gr
Λαογραφικό Μουσείο & Επαγγέλματα
Μητρώο Εμπειρογνωμόνων-Αγωγή
Σταδιοδρομίας
1

2. Τι είναι Λαογραφία;
2

3. Λαογραφία
3
Παλιός ορισμός: Λαογραφία είναι η επιστήμη του
λαϊκού μας πολιτισμού.
Λαογραφία είναι η σπουδή του παραδοσιακού
μας πολιτισμού (Ιστορικός προσανατολισμός της
λαογραφίας)
Δεν πρέπει να αποξενωθεί από τη μελέτη του
παρόντος ζώντος λαού, όπως και αν καθορίζεται σε
κάθε ιστορική στιγμή.
Σημερινός τρόπος ζωής: στοιχεία που έχουν
διατηρηθεί από την παράδοση και στοιχεία του
βίου του αστικού τρόπου ζωής

4. Λαϊκός ή παραδοσιακός πολιτισμός;
4

5. Λαϊκός vs Παραδοσιακός
πολιτισμός
5
Σύμφωνα με τον παλιό ορισμό, ως λαϊκός
πολιτισμός εννοείται αυτός του χωριού σε
αντιπαράθεση με τον ανώτερο της πόλης.
Έτσι, ίσχυε το ακόλουθο σχήμα:
Λαϊκός πολιτισμός= πολιτισμός της υπαίθρου=
εθνικός πολιτισμός
Όχι λαϊκός πολιτισμός, αλλά παραδοσιακός
πολιτισμός
Ελληνικός παραδοσιακός πολιτισμός ορίζεται ο
λαϊκός-αγροτικός πολιτισμός που συνεχίζει μέσα
στο ελεύθερο ελληνικό κράτος του 19ου
αι. τον
πολιτισμό της Τουρκοκρατίας

6. Τι είναι παράδοση;
Παράδοση είναι η γνώση που αποθησαύρισε μέσα
σ’ ένα μεγάλο χρονικό διάστημα μια κοινωνία
ανθρώπων και τη μεταδίδει από γενιά σε γενιά.
Οι αναβιώσεις των λαϊκών δρώμενων δεν
αποτελούν παράδοση και δεν παράγουν πολιτισμό,
καθώς παριστάνουν τον παραδοσιακό πολιτισμό.
Όμως, η διασκέδαση είναι μια αυθόρμητη
αντίδραση, που παράγει πολιτισμό, που αποτελεί
ένα ενδιαφέρον στοιχείο που μπορεί να μελετηθεί.
6

7. Λαογραφικό μουσείο
7

8. Τι είναι ένα μουσείο;
8
Το Μουσείο είναι ο χώρος όπου ο επισκέπτης έχει
τη δυνατότητα να μελετήσει το παρελθόν και το
παρόν, να ψυχαγωγηθεί, να εμπλουτίσει τις
γνώσεις του και να προβληματιστεί.
Αποτελεί φορέα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα,
στην υπηρεσία της κοινωνίας και της ανάπτυξής
της, ανοιχτός στο κοινό, ο οποίος αποκτά,
συντηρεί, μελετά, κοινοποιεί και εκθέτει υλικές
μαρτυρίες του ανθρώπου και του περιβάλλοντός
του με σκοπό τη μελέτη, την εκπαίδευση και την
ψυχαγωγία.

9. Τι είναι ένα λαογραφικό μουσείο;
Ως λαογραφικό μουσείο θα μπορούσαμε να
ορίσουμε έναν τόπο αναπαράστασης της
πολιτισμικής παραγωγής, το οποίο μέσα από τις
συλλογές του βοηθά τον επισκέπτη στην
κατανόηση και τη βίωση του τοπικού πολιτισμού.
Γενικότερα το λαογραφικό μουσείο ασχολείται με
τη συλλογή, καταγραφή και τεκμηρίωση
αντικειμένων που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με
τον λαϊκό πολιτισμό μιας περιοχής ή μιας
κοινωνικής ομάδας.
9

10. Τι περιλαμβάνει ένα λαογραφικό μουσείο; (1)
10
Το περιεχόμενο ενός λαογραφικού μουσείου
αποτελείται από αντικείμενα τα οποία
καθρεφτίζουν τον πολιτισμό μέσα από τον οποίο
γεννήθηκαν και τον οποίο εκφράζουν.
Οι τρόποι κατασκευής, τα διαφορετικά υλικά, οι
πρώτες ύλες, η τεχνογνωσία, η χρηστικότητα,
μαρτυρούν για τους διαθέσιμους πόρους της
εποχής, ενώ ο τρόπος παράθεσης μάς βοηθά να
κατανοήσουμε τις διάφορες πεποιθήσεις των
ανθρώπων που τα παρήγαγαν.

11. Τι περιλαμβάνει ένα λαογραφικό μουσείο; (2)
Το υλικό της συλλογής ενός λαογραφικού μουσείου
μπορεί να αποτελείται από:
κινητά αντικείμενα
εξοπλισμό εργαστηρίων
εργαλεία
παραδοσιακές φορεσιές
φωτογραφικό υλικό
ταινίες ή βίντεο
άλλο σχετικό υλικό με το θέμα του μουσείου
11

12. Δράσεις
12
Εκδηλώσεις
Εκπαιδευτικά προγράμματα
Σεμινάρια
Περιηγήσεις
Οργάνωση και δημιουργία συλλογών (παραγωγή
υλικών-καταγραφή-απόκτηση αντικειμένων)
Έρευνα
Συντήρηση-Διατήρηση κληρονομιάς
Αρχιτεκτονική (δόμηση χώρου)
Ψυχαγωγία
Επικοινωνία/Σχέση με την κοινωνία

13. Επαγγέλματα
13
 Διευθυντής (διοίκηση)
 Επιμελητής συλλογών-Συντηρητής
 Μουσειολόγος
 Λαογράφος/Κοινωνικός Ανθρωπολόγος/Ιστορικός/Εκπαιδευτικός
 Αρχιτέκτονας
 Διακοσμητής εσωτερικού χώρου
 Ξεναγός/Διερμηνέας
 Συντονιστής πολιτιστικών προγραμμάτων
 Διοικητικό προσωπικό (διοικητικοί υπάλληλοι-λογιστές)
 Πληροφορικός
 Υπεύθυνος επικοινωνίας/Δημοσιογράφος
 Φωτογράφος-Art designer
 Τεχνικοί
 Προσωπικό ασφαλείας

14. Ευχαριστώ για την προσοχή σας!
14