ontleden in de juiste volgorde

1. Volgorde van het ontleden van
een gedicht
Behandel een gedicht alsof je in een volle ruimte de liefde van je leven denkt
tegengekomen te zijn
1. Eerst beoordeel je op een afstand de buitenkant:
Hoe ziet hij of zij eruit? Bevalt het postuur je?
2. Dan kom je wat dichterbij.
Bijt hij/zij nagels? Poetst de ander zijn/haar schoenen wel?
3. Vervolgens kom je dichtbij genoeg om in detail dingen te kunnen vaststellen.
Heeft hij/zij sproeten? Welke kleur ogen?
En heel belangrijk: kan de ander een beetje goed dansen, want heeft-ie maatgevoel?
4. Nu ga je de grens over van het uiterlijk naar het innerlijk.
Reageert de ander onverwacht grappig of chagrijnig op dingen?
Bestudeer het innerlijk van de ander beter, ook al is hij/zij niet helemaal jouw type!
Wat heeft hij/zij je te zeggen? Heeft hij/zij eigenlijk wel inhoud

2. Volgorde van het ontleden van
een gedicht
Voor een beoordeling lees je het hele gedicht van de eerste letter tot en
met de laatste letter of het laatste leesteken. Ook de titel is van belang!
1. Als eerste beoordeel je de vorm
Sonnet? Wat voor sonnet? Rondeel? Kwatrijnen, dystichons etc
2. Let op de aanwijzingen van het uiterlijk van het gedicht:
Enjambementen, allitteraties, assonanties, rijmschema en eindrijm, chiasme.
3. Het metrum is van belang:
Is er wel een metrum? Pas op voor elisies (zichtbaar of onzichtbaar)!
Zitten er antimetriën in het gedicht (dus waarop vestigt de dichter de aandacht?)
4. Spelling en woordenschat vormen belangrijke aanwijzingen
Uit welke periode komt een gedicht? Waar gaat het over?

3. • Zoek de woorden die je niet weet in een woordenboek
op. Soms mis je de bedoeling van de dichter als jij
letterlijk een andere taal spreekt. Twijfel aan je eigen
woordenschat, zoek dus ook dingen die je denkt te
weten, maar waarvan je niet zeker bent, toch maar op.
• Verklaar regel voor regel per strofe wat er gezegd wordt.
• Het helpt als je het compendium goed geleerd hebt: van
allerlei periodes en dichters worden typische kenmerken
genoemd

4. Onthoud: een koe is een dier met vier poten, maar niet elk
dier met vier poten is een koe.
Als het om gedichten gaat:
Slauerhoff dicht wel vaak over de zee, maar niet elk
gedicht over de zee is van Slauerhoff