2. ΟΡΙΣΜΌΣ
η βία είναι έννοια πολύπλοκη και αμφιλεγόμενη, για το τι θεωρείται βία διαφέρει
από εποχή σε εποχή και από κοινωνία σε κοινωνία.
από κοινωνιολογικής πλευράς, βία είναι η χρήση σωματικής, υλικής, πνευματικής
ή άλλης δύναμης για να επιβάλλει κάποιος τη θέληση του ή την εξουσία του.
το έγκλημα αποτελεί τρόπο εκδήλωσης της βίας, θεωρείται αντικοινωνική
συμπεριφορά και συνεπάγεται την επιβολή κυρώσεων.
3. ΜΟΡΦΈΣ- ΕΊΔΗ ΒΊΑΣ
Λεκτική: γίνεται με την συστηματική χρήση υβριστικών εκφράσεων και φραστικών επιθέσεων, με προσβολές αλλά και
απειλές, με ειρωνεία, με πειράγματα και ταπεινωτικούς χαρακτηρισμούς.
Σωματική: γίνεται με φυσικό τραυματισμό ή ακόμα και με την απειλή τραυματισμού, χτυπήματα με αντικείμενα.
Ηλεκτρονική: ο σύγχρονος τρόπος μέσα από την αποστολή υλικού με υβριστικό ή και απειλητικό ακόμα περιεχόμενο
με μηνύματα ή και βίντεο στο κινητό, χρήση ή και παραποίηση των προσωπικών δεδομένων του θύματος, δημιουργία
ιστοσελίδων ή και προφίλ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με παραποιημένα και ψεύτικα χαρακτηριστικά,
παραποιημένες φωτογραφίες, βίντεο.
Κοινωνική: γίνεται με την προσπάθεια να απομονωθεί και να αποκλειστεί κοινωνικά το θύμα μέσα από την αγνόηση ατόμου, την
πρόκληση αντιπάθειας, τη δυσφήμιση και τη συκοφαντία, μέσα από τη διάδοση ψευδών στοιχείων.
Ρατσιστική: γίνεται με την χρήση και την διάδοση αρνητικών σχολίων λόγω της καταγωγής του θύματος, του κοινωνικό-
κοινωνικό-οικονομικού επιπέδου του , του σεξουαλικού προσανατολισμού, κάποιου σωματικού ελαττώματος ή
ασθένειας.
4. ΑΊΤΙΑ ΤΗΣ ΒΊΑΣ
• Η βία προκύπτει μέσα από την αλληλεπίδραση των βαθιά ριζωμένων βιολογικών και ψυχολογικών χαρακτηριστικών
του ατόμου με το κοινωνικό περιβάλλον.
• Η βία οφείλεται σε υλικούς και κοινωνικούς παράγοντες, όπως είναι:
~ η ζωή στις σύγχρονες μεγαλουπόλεις, που ευνοεί την κοινωνική αποδιοργάνωση επηρεάζοντας αρνητικά τον ανθρώπινο
ψυχισμό.
~ Τα καταναλωτικά πρότυπα ζωής, καθώς και τα πρότυπα επιτυχίας και κοινωνικής αναγνώρισης που επικρατούν.
~ Η ανεργία, η φτώχεια, η εξαθλίωση και ο κοινωνικός αποκλεισμός ορισμένων κοινωνικών ομάδων από τα αγαθά της
ζωής.
~ Η τηλεόραση προβάλλει την βία.Το διαδίκτυο εκθέτει τους ανήλικους σε πολλούς κινδύνους και τους αποξενώνει από
τους εαυτούς τους και την κοινωνία.
• Το σχολείο κυριαρχείται από χρησιμοθηρικό πνεύμα παραμελώντας την πνευματική κα ηθική καλλιέργεια των νέων.
• Επίσης, η εκδήλωση της βίας οφείλεται σε πολιτικούς παράγοντες:
~ Τα αυταρχικά καθεστώτα χρησιμοποιούν την εξουσία για να εξοντώσουν όσους τα αμφισβητούν.
~ Η βία που ασκούν τα ισχυρά κράτη στα ασθενέστερα γεννά την αντιβία (τρομοκρατία).
5. ΣΥΝΈΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΒΊΑΣ
Τα παιδιά που πέφτουν επαναλαμβανόμενα θύματα σχολικού εκφοβισμού
εμφανίζουν συμπτώματα κατάθλιψης και συχνά τάση για αυτοκτονία. Δυστυχώς,
πολλά παιδιά στον κόσμο έχουν οδηγηθεί στην αφαίρεση της ζωής τους και παρά
την ενημέρωση των τελευταίων ετών, τέτοια φαινόμενα εξακολουθούν να
υπάρχουν.
Συχνά ακούγεται η ένσταση ότι στο σχολικό περιβάλλον ανέκαθεν υπήρχαν
ανώδυνα περιστατικά συνομηλίκων. Η απάντηση είναι ότι ποτέ αυτά τα
περιστατικά δεν ήταν ανώδυνα. Πάντα επηρέαζαν και επηρεάζουν την ψυχική
υγεία των παιδιών και κατά συνέπεια των ενηλίκων.
6. ΠΟΙΑ ΕΊΝΑΙ Η ΣΥΧΝΌΤΗΤΑ ΤΟΥ
ΠΡΟΒΛΉΜΑΤΟΣ
1) Το 10-15% των μαθητών πέφτει θύμα διάφορων μορφών βίας στο σχολείο.
2) Οι μαθητές που ασκούν βία, δηλαδή οι θύτες, υπολογίζεται ότι ξεπερνούν το 5% του
συνόλου των μαθητών.
3) Έχει παρατηρηθεί ότι τα αγόρια εμπλέκονται περισσότερο σε περιστατικά σωματικής βίας
(1/3) σε σύγκριση με τα κορίτσια.
4) Τα περιστατικά ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού εκδηλώνονται με μεγαλύτερη συχνότητα
στο Δημοτικό και Γυμνάσιο, ενώ στο Λύκειο μειώνονται.
5) Οι μισοί από τους μαθητές-θύματα βίας δεν αναφέρουν πουθενά το γεγονός,ενώ οι
υπόλοιποι μισοί συνήθως το αναφέρουν σε φίλους τους και σπανιότερα στους
εκπαιδευτικούς και τους γονείς τους.
7. ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ-
ΠΟΣΟΣΤΑ
ΓΕΝΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ
ΘΥΜΑΤΑ ΘΥΤΕΣ ΘΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΘΥΤΕΣ
7-10% 9-20% Περίπου 15 % ή 1 στους 7
µαθητές
ΘΥΜΑΤΑ
ΚΑΙ ΘΥΤΕΣ
ΘΥΤ…
ΘΥΜΑΤΑ
8. ΤΡΌΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΏΠΙΣΗΣ ΤΗΣ
ΒΊΑΣ Οι γονείς κυρίως, έχουν καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση του φαινομένου. Οφείλουν να
βρίσκονται κοντά στα παιδιά τους, να επικοινωνούν μαζί τους και να αντιλαμβάνονται άμεσα
οποιαδήποτε αλλαγή στη συμπεριφορά τους.
Τέλος, οι γονείς όλων των παιδιών, θα πρέπει να μάθουν στα παιδιά τους να σέβονται τη
διαφορετικότητα, αλλά και να υπερασπίζονται τα παιδιά που πέφτουν θύματα σχολικού
εκφοβισμού. Έτσι, διαδραματίζοντας ενεργό ρόλο, βοηθάνε και αυτά σημαντικά στην αποτροπή
των συγκεκριμένων φαινομένων.
η βία δεν αντιμετωπίζεται με αντι-βία ουτε μόνο με ποινικές κυρώσεις, γιατί αυτοί οι τρόποι δεν
αίρουν τις αιτίες που γεννούν την εγκληματική συμπεριφορά.
Τέλος, χρειάζεται να αναθεωρήσουμε τις αξίες μας και να δημιουργήσουμε έναν κόσμο
ανθρωπίας.
9. ΤΙ ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΚΆΝΟΥΝ ΟΙ
ΓΟΝΕΊΣ;Εάν αντιληφθείτε ότι το παιδί σας είναι θύμα ενδοσχολικής βίας από συμμαθητές
του στο σχολείο πρέπει να αποφύγετε παρορμητικές αντιδράσεις και να
αντιμετωπίσετε όσο το δυνατόν πιο ψύχραιμα την κατάσταση. Χρειάζεται :
Να συζητήσετε με το παιδί σας.
Να του υπενθυμίσετε ότι το νοιάζεστε και ότι είστε αυτοί που το προστατεύετε.
Να του τονίσετε ότι μπορείτε να αντιμετωπίσετε την κατάσταση μαζί.
Να ενημερώσετε τον εκπαιδευτικό και παράλληλα τον διευθυντή του σχολείου.
Να ζητήσετε συμβουλές από ειδικό ψυχικής υγείας.
10. ΕΠΊΛΟΓΟΣ
Οι δυσλειτουργίες του εκπαιδευτικού συστήματος, η κρίση του
θεσμού της οικογένειας, η έλλειψη ουσιαστικού διαλόγου με τα
παιδιά, ο εθισμός στο διαδίκτυο, τα προβαλλόμενα πρότυπα
βίας, ο ρατσισμός που καλλιεργείται από διάφορα ιδεολογικά
και πολιτικά κέντρα, η διεύρυνση της φτώχειας και κατά
συνέπεια της εγκληματικότητας αποτελούν μερικές από τις
σημαντικότερες γενεσιουργές αιτίες εμφάνισης της σχολικής
βίας.
Η ενδοσχολική βία είναι φαινόμενο της εποχής μας που έχει
λάβει άγριες διαστάσεις στην Ελλάδα ιδίως τα τελευταία χρόνια
και δεν έχει βρεθεί τρόπος αντιμετώπισης της. Η εργασία αυτή
αναφέρθηκε σε διάφορες παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν
για την καταπολέμηση του φαινομένου αυτού και για να γίνει
αυτό χρειάζεται η άμεση συμμετοχή και συνεργασία όλης της
εκπαιδευτικής κοινότητας, της κοινωνίας, των γονέων και των
ειδικών επιστημόνων.
