1. Een financiële wereld in
beweging ten dienste van mens,
maatschappij en economie
Michel Vermaerke, gedelegeerd bestuurder
Febelfin
KULeuven | 26 april 2012
2. 1. Belgische financiële en bancaire sector
• Wat is Febelfin?
• Internationaal & gediversifieerd karakter
• Kerntaken
KULeuven | 26 april 2012 2
5. Wat is Febelfin?
Febelfin vertegenwoordigt 238 financiële instellingen in België
Opgebouwd uit 5 deelverenigingen
9 aangesloten leden met bijzonder statuut
Erkenningsraad voor
Effectenmakelaars
KULeuven | 26 april 2012 |5
8. Karakteristieken Belgisch financieel landschap:
internationaal en gediversifieerd karakter
• 238 financiële instellingen
• 5 deelverenigingen van Febelfin:
Gediversifieerd karakter • Internationaal karakter
• Banken en niet-banken
• Grote en niet-grote spelers
• Universele en nichespelers
• World class centres of excellence
KULeuven | 26april 2012 8
9. Kerntaken Febelfin
Positiebepaling voor en
door de leden (
stellingname door Raad van
Bestuur)
Belangenbehartiging in
België en Europa, sociale
onderhandelingen en
ombudsdienst
Dienstverlening (info,
advies en vorming )
Communicatie en
deelname aan debatten
|9
10. 2. Bancaire balans spil in bancair systeem
• Hoe ziet een bancaire balans eruit?
• Financiële crisis 2008 & Europese schuldencrisis 2011
• Bancaire sector past zich aan
• Regulatoire gevolgen & antwoorden
KULeuven | 26 april 2012 10
11. „De bankbalans, ofwel de „fabriek‟ waarmee
bankiers geld verdienen‟
Het Financieel Dagblad, 8 september 2009.
KULeuven | 26 april 2012 11
12. Een zicht op de bancaire balans
KULeuven | 26 april 2012 12
13. Bankbalans Belgische bancaire sector eind 2011 (in mio €)*
Actief Passief
Eigen aandelen 0 Eigen vermogen 53.741
Vorderingen op cliënten Schulden tegenover cliënten
(=kredieten) 389.917 (= deposito's, e.a.) 579.043
Effecten en ander waardepapier In schuldbewijzen
(2) 277.599 belichaamde schulden 51.999
Waardeverminderingen,
voorzieningen,
voorzorgsfondsen en
Vaste activa 36.010 uitgestelde belastingen 9.440
Overige activa 199.991 Overige passiva 202.903
Achtergestelde schulden 29.047
Thesaurietegoeden en
interbankvorderingen 305.497 Interbankschulden 282.841
Totaal actief 1.209.014 Totaal passief 1.209.014
* Op basis van banken geïncorporeerd in België, vennootschappelijke situatie
13
15. 2. Bancaire balans spil in bancair systeem
• Hoe ziet een bancaire balans eruit?
• Financiële crisis 2008 & Europese schuldencrisis 2011
• Bancaire sector past zich aan
• Regulatoire gevolgen en antwoorden
KULeuven | 26 april 2012 15
16. Oorzaken financiële crisis 2008
1. Global imbalances en paradigma van de efficiënte
markten
2. Deregulering consolidatie desintermediatie
shadow banking
Meerdere negatieve ontwikkelingen 3. Financiële innovatie effectisering „Originate
hebben elkaar versneld en hebben & Distribute‟
4. Zeepbellen (“speculatie” en leverage) , korte
geleid tot een besmettingsscenario : termijn-cultuur en onvoldoende oog voor
systeemrisico
5. Tekortkomingen op vlak van toezicht
6. Moral hazard en kuddegeest
7. De trigger crash huizenmarkt VS in 2007
Opnieuw
financiële crisis?
VS Vastgoed Krediet Liquiditeit Solvabiliteit Overheidsschulden
Financieel Economisch Maatschappelijk
KULeuven | 26 april 2012 16
17. Liquiditeit versus solvabiliteit
Liquiditeit = De contanten of direct
opvraagbare tegoeden waarover een
bank beschikt om aan haar korte
termijn betalingsverplichtingen te
voldoen
Solvabiliteit = Een onderneming is solvabel
wanneer het vermogen dat zij kan liquideren,
d.w.z. te gelde maken, minstens even groot is dan
de schulden die op dezelfde termijn opeisbaar
worden
KULeuven | 26 april 2012 17
18. 5% CT1R treshold
Luc Coene geeft toe dat de stress test naging of er zich een solvabiliteitsprobleem stelde en dat was er
niet bij Dexia. “De liquiditeit werd niet onderzocht. Maar ik kan u verzekeren dat wij al meer dan een jaar
dagelijks de liquiditeitsproblemen bij Dexia aan het volgen waren. Toen we vaststelden dat het niet de
goede richting uitging zijn we naar alternatieven gaan zoeken. “
Luc Coene op Kanaal Z
KULeuven | 26 april 2012 18
19. Korte termijn financiering (= snel opvraagbaar)
Lange termijn
Kort vreemd financiering
vermogen +
uitstaande kredieten
Eigen vermogen, lang
vreemd vermogen en
voorzieningen
! Liquiditeitsproblemen !
Interbancair kredietmarkt
droogt op
KULeuven | 26 april 2012 19
20. Liquiditeit neemt toe en afhankelijkheid van
wholesale funding neemt af
Bron:NBB (in mia EUR)
KULeuven | 26 april 2012 20
21. Europese Schuldencrisis 2011 - Oorzaken
Financiële crisis 2008 Schuldencrisis 2011
Financiële crisis 2008 Europese Schuldencrisis 2011
Brandhaard: VS Brandhaard: Europa
Oorzaak: Gebruik van toxische Oorzaak: De problematiek van de
producten, waarvan risico moeilijk is in te overheidschuld in Europa en de Eurozone
schatten. heeft geen voldoende snel politiek antwoord
gekend
Bankencrisis heeft geleid tot gebrek aan Overheidsschulden hebben de economie
vetrouwen en de bankensector in Europa aangetast
Dexia slachtoffer van de Europese
schuldencrisis, gekoppeld aan zijn
groepsstructuur
Gebrek aan toezicht, financiële innovatie, In België: Banken zijn beter
toxische producten, gebrek aan gekapitaliseerd; de eigen middelen van de
risicobeheersing,… banken, het risicobeheer en het toezicht zijn
versterkt; banken bezitten veel minder
risicovolle producten en blootstelling aan
derde landen werd teruggedrongen. presentation | 21
Title
22. European Central Bank
• Monetaire expansie of restrictief beleid?
• Bepalen rentevoet
• Lender of last resort? Macro economische impact
• Exit strategy
• Rol opgenomen interbancaire markt?
De Tijd 16 april
De Tijd 17 april
KULeuven | 26 april 2012 22
23. 2. Bancaire balans spil in bancair systeem
• Hoe ziet een bancaire balans eruit?
• Financiële crisis 2008 & Europese schuldencrisis 2011
• Bancaire sector past zich aan
• Regulatoire gevolgen en antwoorden
KULeuven | 26 april 2012 23
24. Balansomvang Belgische banksector daalt
met een kwart - België voorop in “deleveraging”
Totale passiva Totaal eigen Leverage
Belgische vermogen (in eenheden)
banksector Belgische België is goede leerling op
(in mia EUR) banksector vlak van deleveraging
(in mia EUR)
Size of MFI's as % of GDP
450
Eind juni 2007 1.595,2 48,5 31,9
EMU BG
400
FR DE
350
Eind september 1.184,7 55,8 20,2
2011 300
Evolutie in % - 25,7 % + 15,0 % - 36,7 % 250
200
98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11
Bron: berekeningen Febelfin op basis van gegevens NBB (geconsolideerde basis) Bron: ECB
KULeuven | 26 april 2012 24
25. Deleveraging hoofdzakelijk door sterke afbouw
van buitenlandse activiteiten
300 %
72 %
Bron grafiek: „Belgium 2012
Article IV Consultation‟
International Monetary
Fund (IMF)
• IMF Rapport (publicatie maart 2012):
• Claims abroad of BIS-reporting Belgian banks dropped from their peak of 300% of Belgium GDP at
end-2008 to about 72% at end-September 2011 …..below the current levels of France (110%) and the
Netherlands (164%)
• Exposure to resident counterparties have increased from 352 billion EUR (end 2007) to about 420
Bijzondere Opvolgingscommissie | 20 april 2012 25
billion EUR (September 2011)
26. Omvang financiële sector neemt af t.a.v. grootte van
de Belgische economie (BBP)
KULeuven | 26 april 2012 26
27. Omvang financiële sector neemt af t.a.v. grootte
van de Belgische economie (BBP)
Totale activa van de gezamenlijke kredietinstellingen t.a.v. het BBP (in %)
450%
418% België
400% Eurozone
345%
350%
317% 328%
300%
250%
2006 2007 2008 2009 2010 2011
Bron : Febelfin berekeningen op gegevens NBB, ECB en Eurostat. Voor België : activa van de
kredietinstellingen op vennootschappelijke basis (inclusief de bijkantoren maar exclusief de
dochterondernemingen gevestigd in het buitenland).
KULeuven | 26 april 2012 27
28. Solvabiliteit is substantieel versterkt
• Afname van risk weighted assets (data uit IMF Rapport):
Evolutie risk weighted assets (IMF Rapport, in mia EUR)
2007 2008 2009 2010 Sept. 2011 Verschil
(%)
583,5 491,7 407,5 372,5 361,3 - 38,1
• Vertaalt zich in versterkte risk assets ratio:
EBA stresstest van o.a.
solvabiliteit (juni 2011) :
Betrokken Belgische banken
beantwoorden aan de gestelde
vereisten
Derisking met hogere
concentratie op België
KULeuven | 26 april 2012 28
29. Kapitaal is gezonder en minder risicovol
Regulatory capital: Regulatory capital is the amount of risk capital held by financial
services company to enable them to survive any difficulties such as market or credit
risks. The amount is determined by legislation or regulators
Tier I capital: equity, disclosed reserves
KULeuven | 26 april 2012 29
30. 2. Bancaire balans spil in bancair systeem
• Hoe ziet een bancaire balans eruit?
• Financiële crisis 2008 & Europese schuldencrisis 2011
• Bancaire sector past zich aan
• Regulatoire gevolgen en antwoorden
KULeuven | 26 april 2012 30
31. Nieuwe regelgeving en wetgeving – globale coördinatie
Time line Political Coordination Objective Concrete
Basel II
Pre-crisis G8 FSAP Integration IFRS
MiFID
International Basel III,
Strengthened TARP
Crisis bodies
G20 financial MiFID II
2008 Individual regulation De Larosière , ESA‟s
jurisdictions Bern I, Vickers
EU Summits Bail out PSI
Crisis Financial stability Six-pack EU
EU Eurozone
2011 Econ semester Fiscal
H. Merkosy Governance compact
KULeuven| 26 april 2012 31
32. Sector werkt mee aan crisispreventie via nieuwe
regelgeving & wetgeving
Basel III & CRD IV
• Nieuwe kapitaal- & liquiditieitsvereisten
Twin Peaks
• Europese en Belgische structuren aangepast
Crisispreventie en beheer
• Nieuwe bevoegdheden en instrumenten
• Nieuw DGS en Financial Stability Contribution
• Enkele openstaande dossiers: Living Will,…
Complexe producten
• Moratorium voor retailklanten
Andere
• Bankgeheim
•…
KULeuven | 26 april 2012 32
33. Macro-economic imbalances within the EU
Bail out
Temporary Permanent
Financial Greek Loan Facility Stability Bonds
Stability
EFSF ESM
More credit into the
system ECB ECB
Economic Euro Plus
Governance Six Pack Pact
Budget
discipline Fiscal
Austerity & Reform
plans compact
KULeuven| 26 april 2012 33
34. Wisselwerking economische & regulatoire context
economische context
Nieuwe financiële regelgeving
solvabiliteit
liquiditeit
rendabiliteit
Twin
peaks
Micro + macro prudentieel Toezicht financiële markten
toezicht en consumentenbescherming
financieel economische
stabiliteit
KULeuven | 26 april 2012 34
35. Nieuwe Europese toezichtsorganen sinds 1 januari
2011
Sector pleit voor
European
Securities & maximale harmonisatie en
1 Markets level playing field
Authority
proportionaliteit
2
European Banking
Authority continue consultatie markten
European bijzondere aandacht voor
Insurance & kleine/middelgrote lidstaten
3 Occupational
Pensions
Authority
cumulatieve impact
assessment
35
36. Nieuw toezicht in België sinds 1 april 2011
“Twin Peaks wordt van kracht” (De Tijd, 1 april 2011) Sector pleit voor
FSMA Nationale Bank van België duidelijkheid over nieuwe
regels, invulling functies en
Macro-prudentieel toezicht kosten
proportionaliteit
Liquiditeit banken Level playing field
Toezicht op
Toezicht op financiële (goldplating van EU-regelgeving)
gedragsregels markten
+
tijd voor verwerking
Micro-prudentieel Micro-prudentieel kwalitatief overleg en
toezicht toezicht kwalitatieve dialoog met
nieuwe toezichthouders
cumulatieve impact
assessment
KULeuven | 26 april 2012 36
37. 3. Sleutelfuncties van klassiek bancair
systeem
Sleutelfuncties binnen de bancaire balans:
• Sparen & beleggen
• Kredietverlening
• Betaalsystemen
• Distributienetwerken
• Werkgelegenheid
• Intermediatierisico
Sleutelfuncties buiten de bancaire balans:
• Toegang tot de financiële markten
• Beleggingsfondsen
• Leasingactiviteiten
KULeuven | 26 april 2012y 37
38. Uitoefenen van kernactiviteit staat meer
dan ooit centraal
Zuurstof voor
de Belgische
economie
TRANSFORMATIE Kredietverlening aan
Spaartegoeden • ondernemingen,
• gezinnen &
• overheid
38
39. A. Gereglementeerde spaardeposito‟s blijven hoog
Vertrouwen in Belgische banksector blijft
Volume gereglementeerde spaardeposito‟s
(in mia EUR)
218,7 221,7
210,9
183,4
Bron: Nationale Bank van België
KULeuven | 26 april 2012 39
40. Sinds eind 2007
tot januari 2012:
B. Kredietverlening aan bedrijven toename met
Kredietverlening aan KMO‟s op hoog niveau 19,7 mia EUR
Omloop ( in mio EUR)
129.391
130.000 126.954
125.000 122.296
120.712 120.944
120.000
120.608 117.411 120.920
116.729 116.737
118.033 118.445
115.000 116.705 116.986
Omloop ( x 1.000.000 €)
112.696 111.573 115.776
114.655
110.000 110.866 112.607
111.090 110.069
108.531
105.000 106.447
104.350 104.696 105.069 105.501106.354
100.000
100.335
95.000
Febelfin Observatorium NBB
Febelfin (volume opgenomen kredieten vennootschappen, met inbegrip van kredieten aan zelfstandigen en verbinteniskredieten)
Observatorium (volume opgenomen kredieten aan Belgische niet-financiële vennootschappen).
Opgenomen kredieten Eind dec 2007 Eind januari 2012 Toename
(gemiddeld gewogen rentevoet: 3,22%)
Totaal uitstaand volume 97,1 mia EUR 116,7 mia EUR + 19,7 mia EUR (+ 20,3%)
Kredieten op lange termijn 59,7 mia EUR 80,2 mia EUR + 20,5 mia EUR (+ 34,4%)
Krediet en aan KMO’s 54,4 mia EUR 70,5 mia EUR + 16,1 mia EUR (+ 29,6%)
40
41. Kredietverlening aan bedrijven
Kredieten aan bedrijven in België aan zeer concurrentiële rentevoeten
Rentevoet verschillende types ondernemingskredieten
Vergelijking tussen België & het Eurogebied
( in %, nov 2011, bron NBB)
-1 mio +1 mio
Legende:
- a: < 0,25 mio EUR, variabel tarief, initiële rentebepaling tot 3 ma -e: > 1 mio EUR, variabel tarief, initiële rentebepaling tot 3 ma
-b: < 0,25 mio EUR, initiële rentebepaling 3 ma tot 1 ja -f: > 1 mio EUR, initiële rentebepaling 3 ma tot 1 ja
-c: 0,25 tot 1 mio EUR, variabel tarief, initiële rentebepaling tot 3 ma -g: <1 mio EUR, variabel tarief en initiële rentebepaling tot 1 ja
-d: 0,25 tot 1 mio EUR, initiële rentebepaling 3 ma tot 1 ja -h: > 1 mio EUR, variabel tarief en initiële rentebepaling tot 1 ja 2012 41
Febelfin | 13 februari
42. Sinds eind 2007
tot eind 2011:
Kredietverlening aan particulieren toename met
Hypothecaire kredieten blijven op hoog niveau 48 mia EUR
Omloop hypothecair krediet (in mia EUR)
• Toename in 2011 mee te verklaren door succes van groene kredieten (in totaal voor 3,5 mia EUR aan
groene kredieten)
KULeuven | 26 april 2012 42
43. Kredietverlening aan particulieren
Hypothecaire kredieten in België aan concurrentiële rentevoet
Rentevoet verschillende types hypothecaire kredieten
Vergelijking tussen België en Nederland
( in %,nov 2011, bron NBB & DNB)
Legende:
- a: Initiële rentevaste periode < 1 jaar - c: Initiële rentevaste periode van 5 tot 10 jaar
- b: Initiële rentevaste periode van 1 tot 5 jaar - d: Initiële rentevaste periode > 10 jaar Febelfin | 13 februari 2012 43
44. In totaal injecteert banksector ruim 86 mia EUR in
de Belgische economie (eind 2007 – eind 2011)
+ 86 mia
EUR
KULeuven| 26 april 2012 44
45. C. Betaalverkeer: innovatie en veiligheid voorop
Financiële sector stimuleert efficiënt elektronisch betaalverkeer
Cash kost jaarlijks 129 EUR per Europeaan.
(‘The Future of Cash Payments’, Retail Banking Research, januari 2010)
Aantal transacties met debetkaart, kredietkaart en proton
aan betaalterminals (in mio)
1400 Proton
1249
1128 Kredietkaart
1200 1068
1015 Debetkaart
1000 841 Totaal
800 946
885
828
600 497 660
400 380
112 121
200 79 102 106 81
66 71
51 61
0
2000 2005 2008 2009 2010 2011
Febelfin beschikt nog niet over cijfers voor 2011 45
Aantal elektronische verrichtingen (POS) in 2011 = 1.248.556.716 volgens Atos
46. Betaalverkeer: veilig en efficiënt
Belgische retailklant geniet van lage kosten voor betaalverkeer
Jaarlijkse bankkosten per consument (met gemiddeld Europees profiel)
Gemiddelde: 137 EUR
Bain & Company heeft het Kuneva rapport (2009) verder uitgebouwd met meer differentiatie naar bankgebruiken per land
en per levensstandaard België blijft onder het gemiddelde van de omliggende landen
KULeuven | 26 april 2012 46
47. Betaalverkeer: innovatie en veiligheid voorop
Extra maatregelen maken betaalverkeer nog veiliger
Skimming
• Extra veiligheidsmaatregelen ingevoerd 17 januari 2011
Daling aantal skimming gevallen met 95,09 %!
Skimming
17/01/10 – 31/12/10 17/01/11 –31/12/11
Aantal 1.425 70
Bron: Atos
Shouldersurfing
• Sensibiliseringscampagne van Febelfin en de federale gerechtelijke politie
KULeuven | 26 april 2012 47
48. D. Internetbankieren groeit sterk & blijft veilig
Aantal fraudegevallen blijft minimaal t.a.v. sessies
Internetbankieren in België is populair en blijft groeien
Aantal fraudegevallen blijft minimaal (0,00002176%) in vergelijking met aantal
geregistreerde sessies
Website www.safeinternetbanking.be
Febelfin | 13 februari 2012 48
49. E. Werkgelegenheid
Financiële sector is belangrijke werkgever en actor van de economie
Rechtstreekse jobs Vorming
±100.000 bij leden Febelfin 200 mio (2,6% van
personeels- kost)
Raming 2011 : daling tewerkstelling met 2%
Uitsplitsing volgens leeftijd (in %)
29,9 % • Financiële sector is gekenmerkt
door hoge gemiddelde leeftijd
(bijna 30% is ouder dan 51 ja)
positieve impact op
aanwervingen
Bron: Febelfin KULeuven | 26 april 2012 49
50. Business &
Merchant Audit & Management
Retail Banking banking Finance & Risk Compliance support
Brokering of bank
1 financial services 1 Financial marktets 1 Finance 1 Audit 1 Introduction to banking
Introduction to brokering (introduction) Financial Management Financial Integrity Orientation in the
of bank fin. services markets Institute management banking business
Asset & Liabilities The banking business :
Compliance Economic indicators * Management * Internal audit overview
Payment systems Interest curve Economics* Introduction to banking
Techniques to cover the
Continue vorming Loans / credits
Investment products
interest risk
Back-office of market
operations *
Finance concepts* 2 Compliance
Compliance officer 2 Banking : context
Financial markets & Anti money Legal
products* 2 Value & Risk laundering in banks context/environment
Introduction Basel II & Anti money Financial markets &
2 Loans Basel III laundering life ins. operations
Intrinsic value of Products & structured Basel II & Basel III : Governance, risk &
guaranties 2 Finance developments compliance* Credits / Loans
Financial analysis SME / Enterprise risk
consumers Financial derivatives management International banking
Consumer and mortgage Financial Risk
loans Exotic options management Taxes
Risk management
Mortgages : tax aspects Exotic swaps concepts* Payment systems
Credit derivatives & CDO* Real option valuation*
Interest rate & bond Payment systems & cash
Asset backed Securities management* 3 management
Brokering of insurance Commodity risk
3 services Repos management* European context
Introduction to brokering
of insurance services Derivative valuation*
Risk Mgm - risk Solvay Master Class
Third party insurances 3 Corporate & Institutional organisation* 4 (coop with VUB)
Financial risk
Motor insurances Corporate finance* management
Fire insurances Cash Management* 3 Accounting & controlling
Treasury Mgt & bank Introduction to bank
Personal insurances relationship* accounting 5 Personal development
Banking English, French,
“Diverse” insurances Portfolio Management* Bank accounting Dutch
Industrial insurances Introduction to IAS/IFRS French in insurances
Boost your brain-training * Certified Risk Mgt cycle Fin. accounting &
sessions (26 days) statement analysis* Assertiveness
Private banking (in coop. Efficiently organizing
4 with PBA) IFRS/IAS : analysis your tasks
Certified Private Banker
“Estate planning” (20 Common & Financial How to deal with difficult
days) Reporting customers
Investment
management for private Self confidence & force
bankers (8 days) to convince
4 Fiscality Self development
VAT for banks Informatics "à la carte"
The bank secret Efficiency of meetings
Me, myself and I
The QI-system & FATCA (personal motivation)
KULeuven | 26 april 2012 50
52. 4. Werking van de financiële markten
• Primaire financiële markten: uitgiften
• Secundaire financiële markten: verhandelingen
• Financiële instrumenten
• Centers of Excellence
KULeuven | 26 april 2012 52
53. Primaire financiële markt : Nieuwe emissies
• Primaire markt = deel kapitaalmarkt dat de Openbaar beroep op Belgische primaire markt van
emissie van nieuwe effecten faciliteert vastrentende effecten op meer dan één jaar
(in miljoen EUR, 1° semester 2010)
Openbaar beroep op Belgische primaire aandelenmarkt
(in miljoen EUR, 1° semester 2010) Belgische vennootschappen 1.018
Buitenlandse vennootschappen 3.340
Obligaties 4.358
Aandelen 321
Achtergestelde certificaten van
(niet relevant)*
kredietinstellingen
Deelnemingsrechten
en aandelen van 20,560
Belgische ICB's Staatsbons 133
Schuldinstrumenten met kapitaalrisico (1) 166
Warrants (1) 0
Kapitalisatiebons aan toonder (niet relevant)*
0 5,000 10,000 15,000 20,000 25,000
0 1000 2000 3000 4000 5000
Bron: Voorstelling Febelfin op gegevens CBFA.
(1) Toelating van warrants. De beursnotering betekent niet dat de bedragen werden gaplaats
tegen de koers van de bedoelde periode. Bron: Voorstelling Febelfin op gegevens CBFA.
(1) Het betrof overwegend uitgiften van buitenlandse vennootschappen (209 miljoen EUR).
* Enkel beschikbaar op het einde van het jaar.
54. Secundaire financiële markt: koop/verkoop
Secundaire markt = Deel kapitaalmarkt waar de
financiële instrumenten vrij worden verhandeld
• Beursmarkten, vb zoals NYSE Euronext, Xetra of de Beurs van Londen, kunnen
gedefinieerd worden als secundaire markten
• Belgische gereglementeerde markten:
• NYSE Euronext Brussels + markt voor afgeleide producten Euronext
Brussels NV
• Gereglementeerde buitenbeursmarkt voor een gehele reeks van
waardepapieren
• Beursen zijn meer dan ooit geglobaliseerd en gebaseerd op
technologieplatformen
KULeuven | 26 april 2012 54
55. 69
Financiële instrumenten : Aandelen
De 15 grootste aandelenmarkten van de wereld, op basis van Internationale vergelijking van het relatieve belang van
de marktkapitalisatie (in miljard USD, eind 2011) de aandelenmarkten (marktkapitalisatie t.a.v. het BBP, in %, 2011)
Zwitserland 175.0
NYSE Euronext (US) 11,796
Verenigd Koninkrijk 157,8 (3)
NASDAQ OMX 3,845
Luxemburg 124.7
Tokyo SE Group 3,325
Verenigde Staten 111.5
Londen SE 3,266
Spanje 73.9
NYSE Euronext (Europe) 2,447
Japan 69,5 (3)
Shanghai SE 2,357
NYSE Euronext (Europe) (1) 60.1
Hong Kong Exchanges 2,258
Ierland 53.5
TMX Group 1,912
BM&FBOVESPA EU 27 (2) 36.8
1,229
Australian SE 1,198 Duitsland 36.5
Deutsche Börse 1,185 Oostenrijk 21.8
Shenzhen SE 1,090 Griekenland 12.0
SIX Swiss Exchange 1,055 0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200
Bombay SE 1,007
Bron: Voorstelling Febelfin op gegevens Eurostat.
National Stock Exchange India 985
(1) Landen die deel uitmaken van NYSE Euronext (Europe), namelijk: België, Frankrijk,
Nederland, Portugal.
0 2000 4000 6000 8000 10000 12000 14000 (2) Gewogen gemiddelde van de 27 EU-lidstaten.
(3) Gegevens voor 2010.
Bron: Voorstelling Febelfin op gegevens van de World Federation of Exchanges.
56. 70
Financiële instrumenten : Obligaties
Internationale schuldbewijzen (1)
(uitstaande bedragen, in miljard USD, december 2011)
Totaal 28,715.0
In EUR 12,104.6
In USD 11,613.9
In JPY 781.2
Andere munten 4,215.3
Commercial paper 578.0
Andere geldmarktinstrumenten 317.4
Obligaties met vlottende rente 7,706.8
Obligaties met vaste rente 19,625.3
Met aandelen verbonden obligaties 487.6
0 5000 10000 15000 20000 25000 30000 35000
Bron: Berekeningen en voorstelling Febelfin op gegevens van de Bank for International Settlements (BIS).
(1) De betrokken schuldbewijzen omvatten de titels in vreemde valuta’s door niet-residenten uitgegeven
op de diverse nationale markten, alsook de titels in de nationale munten door residenten uitgegeven op
de diverse nationale markten doch bestemd voor beleggers niet-residenten.
58. België thuisland voor Centres of Excellence van
wereldniveau Euroclear en SWIFT
KULeuven | 26 april 2012 58
59. Euroclear
Euroclear = vereffeningsinstelling (settlement & clearing)
“The importance of simultanous delivery versus payment”
“vereffeningsinstelling" : instelling die de vereffening verzekert van orders van
overdracht van financiële instrumenten (o.a.: aandelen, obligaties, fondsen en
afgeleide producten), van rechten met betrekking tot deze financiële
instrumenten of van termijnverrichtingen op deviezen, met of zonder afwikkeling
in contanten(art. 2, 17 wet 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten)
Euroclear = wereldleider
• Handelt meer dan 163 miljoen transacties af per jaar in meer dan 50 verschillende
valuta
• De waarde van het totale aantal transacties afgehandeld door Euroclear bedraagt meer
dan € 580 triljoen per jaar (= € 580.000 miljard)
• De waarde van de effecten bijgehouden voor klanten bedraagt ongeveer € 22,1 triljoen
KULeuven | 26 april 2012 59
60. SWIFT
SWIFT = Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication
Biedt een veilige plaats om financiële informatie en software uit te wisselen
voor financiële instellingen
Meer dan 9000 banken, effecten-instellingen en bedrijven in 209 verschillende
landen wisselen elke dag via SWIFT miljoenen financiële berichten uit.
KULeuven | 26 april 2012 60
61. 5. Uitdagingen – Wat brengt de toekomst?
• Uitdagingen voor de Europese bankensector
• Uitdagingen voor de Belgische bankensector
KULeuven | 26 april 2012 61
62. Zal banksector die rol kunnen blijven spelen?
TRANSFORMATIE Kredietverlening aan
Spaartegoeden ondernemingen, gezi
nnen & overheid
?
Funding/ Solvabiliteit Rendabiliteit
liquiditeit
Stijgende kost
regelgeving & Bankenheffing Eurocrisis
toezicht
…..
KULeuven | 26 april 2012 62
63. Toenemende regelgeving & veranderende
marktomgeving
• Bazel III - CRD IV (= internationaal &
Europees sleutelstuk als antwoord op crisis
Groot aantal 2008)
• MiFID II
nieuwe • Bankenheffing & FTT
maatregelen • Credit Rating Agencies
zoals onder • Gereglementeerde spaardeposito‟s
meer: • Structurele hervormingen bankensector
• Begrotingsmaatregelen
• ….
• Duidelijke wetgeving
• Stabiele wetgeving
In dit kader is • Nodige implementatietijd voor de sector
essentieel: • Maximale harmonisatie op Europees niveau
• Proportionaliteit
• Level Playing Field
63
64. Bijzondere aandachtspunten en uitdagingen
Basel III & CRD IV Rendabiliteit (ROE) Gediversifieerd bancair
landschap
• Sleutelstuk antwoord op crisis • Kost kapitaal vergoeden
Innovatie
Variabele vergoeding en
• Debat aanvaardbaar op Europees consumentenbescherming
en maatschappelijk niveau
Bankenheffing
• Enkele voorbeelden:
• Behouden en aantrekken van • Vergoeding spaarboekje
activiteiten
• Moratorium
64
65. Dialoog over duurzaam & vitaal financieel model
Verder uitbouwen van duurzaam & vitaal financieel model:
• Dialoog met overheden & consumenten (particulieren, bedrijven,
NGO‟s), in het belang van maatschappij
‘Building bridges
through dialogue’
• Constructieve houding van de sector
• Sector is én zal naar de toekomst een constructieve partner zijn
• Recente voorbeelden: moratorium, bankgeheim, bankenheffing
• Dialoog met drie dimensies:
• Maximale ondersteuning van de economie
• Verantwoordelijke rol in ondersteunen van de overheid
• Meer robuuste, maar ook leefbare bancaire sector
KULeuven | 26 april 2012 65
66. Een financiële sector, ten dienste van
mens, maatschappij en economie
Financiële sector in zijn transformatie en intermediatie
rol staat ten dienste van mens, maatschappij en
economie
Financiële sector nauw verbonden met economie en
overheidsfinanciën
Financiële sector is wereldwijd, Europees, nationaal en
lokaal
Event | dd month yyyy 66
A sample of the bankswhich are representedbyFebelfin (Atos, Swift,Euroclear, NYSE-Euronext are on the slide as well)
Alvorens in te zoemen op het transformatieproces dat de financiële sector heeft aangevat sinds de bankencrisis, willen we kort een woord zeggen over de voornaamste karakteristieken van het Belgische financiële landschap, zijnde het internationaal en gediversifieerd karakter. Verschillende types van spelers zijn immers actief op de Belgische financiële scène: grote en niet-grote spelers; banken en niet-banken; universele spelers en nichespelers; en een aantal belangrijke centres of exellence zoals Euroclear en Swift. Bovendien heeft meer dan de 80% van de 106 banken die actief zijn in België haar beslissingscentrum in het buitenland.
Stress test gepubliceerd op 15 juli 2011 beslissing tot overname Dexia door overheid op 10 oktober 2011Core Tier 1 capital ratio = The Tier 1 capital ratio is the ratio of a bank's core equity capital to its total risk-weighted assets (RWA). Risk-weighted assets are the total of all assets held by the bank weighted by credit risk according to a formula determined by the Regulator
Door de vermindering van de hefboom hebben de banken minder behoefte aan financiering via de financiële markten (wholesale funding), wat hun liquiditeitspositie ten goede komt. Terwijl er in 2009 nog voor 267 miljard EUR aan wholesale financiering was, was dat in 2011 afgebouwd tot 182. De financiering via retaildeposito’s steeg dan weer 283 miljard EUR naar 306 miljard EUR.
Deze deleveraging is hoofdzakelijk toe te schrijven aan een sterke vermindering van de buitenlandse activiteiten, en ging allesbehalve ten koste van de kredietverlening in België. Volgens het rapport dat het Internationaal Monetair Fonds recent heeft gepubliceerd over België, hebben de Belgische banken hun buitenlandse activiteiten afgebouwd van een piek van 300% van het BBP eind 2008 tot 72% van het BBP eind september 2011. Hiermee bevindt België zich ruimschoots onder de waarden die landen zoals Frankrijk en Nederland laten optekenen, namelijk respectievelijk 110% en 164% van het BBP. De ‘exposure’ op binnenlandse tegenpartijen nam daarentegen toe van 352 miljard EUR (eind 2007) tot 420 miljard EUR (eind september 2011).------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Bijkomendeinformatieuit het IMF-Rapport:Grafiekuit IMF rapport (publicatiemaart 2012) en uittreksel pg.1617. Deleveraging has diminished Belgian banks’ exposure abroad significantly since end-2008, although substantial exposures remain to a fewcountries. As a consequence of deleveraging and the split of Fortis along national lines, claims abroad of BIS-reporting Belgian banks dropped from their peak of 300 percent ofBelgian GDP at end-2008 to about 72 percent at end-September 2011.6 Thus, the foreign exposure of the Belgian banking sector has fallen from one of the highest in the euro area to the euro area average, and well below the current levels of France and the Netherlands (110 percent and 164 percent of GDP, respectively). The largest remaining assetexposures are claims on France, the Czech Republic, the U.K., and the U.S. Evidence of deleveraging in Emerging Europe is mixed.Uittreksel pg. 17 The deleveraging process took place mainly abroad, while exposures to resident counterparties have increased from €352 billion (end-2007) to about€420 billion (September 2011).
Het afbouwen van de bancaire balans vertaalt zich in een afname van de omvang van de financiële sector ten aanzien van de grootte van de Belgische economie. Terwijl onze totale activa eind 2007 nog 392,3% van het BBP uitmaakten, ligt dat twee jaar later op 359,1%. Hiermee ligt België in de lijn van het Europese gemiddelde.
Dit alles leidt ertoe dat de omvang van de bancaire sector afneemt ten aanzien van de grootte van de Belgische economie (BBP). In 2007 bedroeg dit nog 418%, in 2011 is dit reeds teruggelopen tot 328% en ligt daarmee in de lijn van het gemiddelde dat de Eurozone laat optekenen, namelijk 345%.De cijfers voor BE: niet op groepsniveau, en niet geconsolideerd.
Onder meer dankzij de optrekking van zijn eigen vermogen en de afname van de riskweightedassets (-38,1%) heeft de financiële sector zijn solvabiliteit kunnen versterken. Sinds 2007 hebben de banken hun risk assets ratio, dat is de verhouding van het eigen vermogen en het gewogen risicovolume, verhoogd van 11,2% naar 19,1% medio 2011. Dat wij het goed doen op het gebied van solvabiliteit blijkt ook uit de stresstest van European Banking Authority (EBA) van juni 2011. De stresstest toonde aan dat de Belgische banken beantwoorden aan de gestelde vereisten voor solvabiliteit.--------------------------------------------------Uit het IMF rapport (pg. 17): Banks’ balance sheets and risk-weighted assets have steadily declined since 2007, by about 25 and 38 percent, respectively.
Dynamics of financial reform:In the EU a driver for financial reform in the 2 decades preceding the crisis was the effort to create a single market for financial services (FSAP).In the US systemic financial crises frequently resulted in major financial regulatory initiatives The banking (Glass Steagall) act of 1933 and the securities exchange act of 1934 after the Wall street crash of 1929The Sarbanes Oxley Act of 2002 after the Enron collapse and a string of other financial reporting scandalsSince the start of the crisis (2008) financial reform has resulted from complex discussions at international platforms or individual jurisdictionsG20 ( is a political body by nature)powerful launch of a series of initiatives in the field of GLOBAL financial regulation (esp re. Basel 3) at the first meetings (Washington (2008), London (2009)) later on followed by convergence programs with less strict deadlines.Success of G20 financial regulatory initiatives is dependent on – by decreasing order of effectiveness – whether the implemetation was entrusted to treaty based international institutions (FSB), to other global standard setters (IASB…) or to the individual jurisdictions.The inclusion of large emerging countries has triggered parallel expansion of most of the global financial authorities (FSB, BCBS, IFRS, IASB, and IMF)IMF and FSB (are the principal institutions of governance of the global financial architecture)Individual jurisdictions: pattern of financial reform is extremely different from one jurisdiction to another, notwithstanding the coordination efforts from G20 and FSB.US: a straight forward process leading to: Troubled Asset Relief Program (Oct 2008), Stress testing (2009), Dodd Frank Act (2010)EU: successive rounds of stress test have not resulted in return of trust and simultaneously a tsunami of regulatory proposals was launched by the EC (DG Markt)In the EU, important financial legislation is also set at national level (eg. (a) the special resolution regimes for troubled banks in UK, Germany, Ireland, Sweden and Belgium); (b) Vickers Report in UK (2011); (c) the imposition of new taxes and leviesBeyond EU and US: Swizerlandgoes beyond the minimum set by B3 The financial reform since 2007 in Canada, Australia, Asia, Middle East and Latin America, if any, has not risen to a level of prominence comparable to those in the US, the EU and Switzerland.
De Belgische bankiers zijn zich meer dan ooit bewust van hun rol en taak in de maatschappij en de economie. Naast de oprichting van de dialoogplatformen en de aanhoudende inspanning op het vlak van kredietverlening, werkt de sector mee aan crisispreventie en staat hij constructief tegenover de meeste regelgevende initiatieven die meerdere thema’s aanbelangen zoals: de verstrengde kapitaals- en liquiditeitsvereisten in Basel III & CRD IVde nieuwe toezichtsstructuur in België met de Twin Peaks- wetde maatregelen in het kader van crisispreventie en beheer zoals de uitwerking van een nieuw ‘Deposit & Garantee System’ en ‘Financial StabilityContribution’ inititatieven op het vlak van complexe producten zoals het moratorium op de commercialisering van bijzondere ingewikkelde financiële productenen talrijke andere dossiers zoals het bankgeheimSommige van deze thema’s komen verder in de uiteenzetting uitgebreid aan bod.
Bail out:Greece: 110 bn € (02.05.2010) ; Ireland: 85 bn € (Nov 2010) ; Portugal: 75 bn € (May 2011) ; Greece: 109 bn € (21.07.2011) ; Greece: 130 bn € (21.02.2012)Financial Stability: Greek loan facility: the 'No Bailout' clause in the European treaty. Article 103 says that: the Union shall not be liable for or assume the commitments of central governments. This article was specially written to leave ensure no EU country would be saved by the EU if it doesn't respect the Union's economic rules. And that's precisely the case in Greece. So, memberstates provided for a bilateral loan, coordinated by the EC.On 9/5/2010 Euro countries agreed upon the creation of the European Financial Stability Facility (EFSF) which has a lending capacity of €440 billion andis backed by guarantee commitments from the euro area Member States for a total of €780 billion. (Later on the EFSF’s lending capacity has been increased up to 1.000 bn €)The European financial stabilisation mechanism was created 28 October 2010 and was expected to replace the temporarily EFSF, from 2013 on. On 8 December 2011, Ministers agreed on an acceleration of the entry into force of the (ESM) treaty. They signed the Treaty at the meeting of end January, and the ratification process is ongoing. The Treaty will enter into force in July 2012. The adequacy of the overall ceiling of the EFSF/ESM of EUR 500 billion will be reassessed in March 2012. Transfer Union: …zievoorbereidingspakket ‘IPBA – preparation – background – EU Crisis 2011’Eurobonds: …zievoorbereidingspakketRole ECB: …zievoorbereidingspakketEconomic GovernanceSix Pack measures: to ensure the degree of coordination necessary to avoid the accumulation of excessive imbalances and to ensure sustainable public finances, thus enabling the EU's monetary Union to function properly in the long term.Fiscal compact: General government budgets shall be balanced or in surplus; this principle shall be deemed respected if the annual structural deficit does not exceed 0.5% of nominal GDP. Such a rule will also be introduced in Member States' national legal system, and will contain an automatic correction mechanism that shall be triggered in the event of deviation. A mechanism will be put in place for the ex ante reporting by Member States of their national debt issuance plans.
Het omzetten van spaardeposito’s in kredieten – staat meer dan ooit centraal. De banken hebben over een periode van vier jaar – van begin 2008 tot eind vorig jaar (2011) – 86 miljard EUR extra kredieten aan de Belgische consumenten, bedrijven en overheid verleend om de Belgische economie van de nodige zuurstof te blijven voorzien. Van de injectie van 86 miljard EUR extra is er 19 miljard EUR naar de Belgische ondernemingen gegaan, 48 miljard EUR in de vorm van hypothecair krediet naar de Belgische gezinnen en 19 miljard EUR naar de Belgische overheid.Ter informatie: Het uitstaand bankkrediet aan de Belgische overheden (in schatkistcertificaten, OLO’s en directe kredieten samen).
I.Zie uitgebreide nota Dirk over spaardeposito’s (met onder meer de verdeling tussen groot en klein: -daling van het marktaandeel van de grootbanken tussen november 10 en november 11 van 64 naar 62,6; -de overige banken naar Belgisch recht kenden een toename van marktaandeel over dezelfde periode van 36 naar 37,4)II.Grafiek over spaarrekeningen op slide:De grafiek geeft beweging weer van nov 09 – 10 – 11De reden waarom mei 2011 is weergegeven, is dit een hoogtepuntIII. Duiding bij ondertitel: in de Europese zwakkere landen zie je een afname van de spaartegoeden en dit in tegenstelling tot in België!IV. De spaarquote is in het derde kwartaal toegenomen van 15,8 tot 17,2 % - Dit is het hoogste peil sinds het vierde kwartaal van 2009! België bij de besten in Europa!V. Ter informatie: volume gereglementeerde spaardeposito’s per einde juni 2011 = 218.479,81 mia euro
Toename met 18,4 mia EURBegin 2008 97,1 mia EUR naar einde 2011 115,5 mia EUR.II.Definities ondernemingen:Kleine onderneming : bedrijf dat een verkort schema van de jaarrekening heeft neergelegd (vennootschap met rechtspersoonlijkheid die niet meer dan één van de volgende criteria overschrijdt : jaargemiddelde van het personeelsbestand : 50; jaaromzet : 7,3 miljoen EUR; balanstotaal 3,65 miljoen EUR, tenzij het jaargemiddelde van het personeelsbestand meer dan 100 bedraagt). Middelgrote onderneming : bedrijf dat een volledig schema heeft neergelegd met een omzet van minder dan 37,2 miljoen EUR. Grote onderneming : bedrijf dat een volledig schema heeft neergelegd met een omzet van meer dan 37,2 miljoen EUR.Berekening toename: januari 08 (100,799 mia EUR) – november 11 (115,773 mia EUR) = net geen 15 mia EUR
Toename met 48 mia EUR: volume 124,6 mia (begin 2008) tot volume 174,4 mia (einde 2011)Groei hypothecaire kredietmarkt:Hypothecaire kredietmarkt zit in de lift sinds zomer van 2009Voornaamste redenen voor de opwaartse beweging: aantrekkelijke rentevoeten, politiek van de overheid om groene investeringen te stimuleren (cfr. Groene kredieten – periode 2009 tot en met 2011 voor ruim 3,5 mia EUR groene kredieten)Kerncijfers 2011 (cfr persbericht Febelfin 7 feburari 2012):In totaal werden er 325.000 contracten (+18%) verstrekt voor een totaalbedrag van 27 mia EUR (+4,1%)Dit is vooral onder impuls van de renovatiekredieten (133.000 contracten)Gemiddeld ontleend bedrag ligt rond de 133.000 EUR voor een hypothecair krediet voor aankoop van een woning9 op 10 kredieten aan vaste rentevoet!Tendens in 2012 (hypothecaire kredietbarometer januari 2012)(Om de evolutie van het hypothecair krediet sneller te kunnen volgen, stelt de Beroepsvereniging van het Krediet (BVK) sinds begin 2009 een hypothecaire-kredietbarometer op. Deze barometer geeft bij het begin van elke maand de evolutie weer van het aantal en volume nieuw toegekende en aangevraagde hypothecaire kredieten van de voorbije maand, in vergelijking met dezelfde maand van het voorgaande jaar. De vermelde percentages hebben betrekking op ongeveer 80% van de markt van hypothecaire kredieten.) In januari 2012 werden er ten opzichte van januari 2011:minder kredieten aangevraagd : - 19% voor een daling van het onderliggend bedrag met iets minder dan 5%.Minder kredieten verstrekt : - 34% voor een daling van het onderliggend bedrag met 27,5%.Deze neerwaartse beweging kan onder meer verklaard worden door de afloop van de maatregel voor groene kredieten.
Ter informatie: volgens het persbericht dat Febelfin/BVK op 8 februari heeft gepupliceerd worden in het vierde trimester van 2011 9 op de 10 hypothecaire kredieten afgesloten met een vaste rentevoet.
Er zijn nog geen cijfers beschikbaar op niveau van Febelfin voor 2011. Volgens Atos zou het aantal transacties (debet, krediet en proton samen aan POS – point of sale) in 2011 afgerond 1.249 mia bedragen.Waarvan debetkaarten 1.037.619.129 Waarvan kredietkaarten 148.379.925Waarvan proton 62.557.662Maatschappelijke kost van cash betreft o.a. de veiligheid, transport, ….
In september 2009 heeft de Europese Commissaris (Kuneva) die destijds bevoegd was voor consumentenzaken een rapport gepubliceerd waaruit blijkt dat België het derde goedkoopste land is na Nederland en Bulgarije.De Studie van Bain & Company bouwt voort op de zogenaamde ‘Kuneva-studie’.
Skimming: bij skimming wordt er een apparatuur geplaatst op de ATM waarmee de gegevens die zich op de magnetische piste (zwarte band) worden gekopieerd en waarmee de fraudeur vervolgens een valse kaart kan aanmaken. (Ter info: de chip kan op dit ogenblik nog niet gekopieerd worden).Aangezien binnen Europa de transacties hoofdzakelijk verwerkt worden op basis van de chip (die vooralsnog niet kan gekopieerd worden) moet de fraudeur zich verplaatsen naar een land buiten Europa om aldaar de kaart te misbruiken. Vandaar de maatregel die een twintigtal banken hebben ingevoerd om de Maestro-functie buiten Europa te blokkeren.Deze maatregel heeft ontegensprekelijk een ontradend effect naar de fraudeur toe: slechts 70 gevallen van skimming tav 1425 een jaar eerder!Shouldersurfing:Bij shouldersurfing kijkt een fraudeur mee over de schouder van de kaarthouder, zo komt hij de code te weten. Vervolgens gebruikt hij een list om de kaart te ontfutselen. Dit tafereel speelt zich af in selfbanks, maar ook aan betaalterminals in winkels als aan tankstations.Febelfin heeft samen met de federale gerechtelijke politie haar medewerking verleend aan VTM, Telefacts crime (alsook persbericht verstuurd) om mensen te wijzen op de modus operandi en aan te sporen de nodige waakzaamheid aan de dag te leggen.
Internetbankieren in België is veilig, laat ons even vergelijken met een aantal omringende landen:Er bestaan wel cijfers voor Nederland: voor eerste helft 2011 maar liefst 11,2 mio EUR fraude.Er bestaan ook cijfers voor Groot-Brittannië : voor volledig 2010 maar liefst 46 mio pond fraude.Veilig internetbankieren maakt in België deel uit van een uniek overleg tussen banken, Febelfin, de toezichthouder (NBB) en de Federal Computer Crime Unit van de gerechtelijke politie.Febelfin heeft op 1 december 2011 een website gelanceerd www.safeinternetbanking.be waarop je naast een lexicon, recente statistieken over internetbankieren de volgende drie rubrieken zal aantreffen:‘De crimineel aan het werk.’ Toelichting over de meest gehanteerde fraudetechnieken zoals phising, social engineering, malware (kwaadaardige software) enz. ‘Veiligheid, een zaak van mijn bank’ waarbij een overzicht wordt gegeven van een aantal maatregelen die banken nemen om het internetbankieren veilig te laten verlopen.‘Veiligheid, ook mijn zaak?’ waarbij een aantal tips op een rijtje worden gezet voor de consument.De recente stijging in 2011 van het aantal fraudegevallen heeft te maken met malware: kwaadaardige virussen die zich installeren op de pc van de gebruiker omdat zijn/haar pc onvoldoende beschermd is.Gemiddeld fraudebedrag: 2006 (5701 eur) , 2007 (11 448 eur) , 2008 (4650 euro) , 2009 (8703 euro), 2010 (0 euro), 2011 (1865 euro)
De sector is een belangrijke werkgever: de leden van Febelfin stellen ruim 100.000 werknemers te werk.Structurele daling:De sector wordt sinds 2000 gekenmerkt door een structurele daling van het aantal werknemers met gemiddeld 2% per jaar(de daling was iets sterker in 2009 nl. – 4,75% omwille van de crisis). De redenen hiervoor onder andere: consolidatie, rationalisatie. Op basis van de eerste vaststellingen voor 2011 (nog géén definitief cijfer ter beschikking) blijkt dat er wordt aangeknoopt met dat gemiddelde en er een daling wordt voorspeld met -2%.AanwervingenDe sector wordt gekenmerkt door een demografische realiteit: 30% van de werknemers is ouder dan 51 jaar en zij leunen dan ook dicht aan bij de pensioenleeftijd. De hoge gemiddelde leeftijd KAN een positieve impact hebben op het aantal aanwervingen.In 2010 waren er 4.288 aanwervingen; eris nog geen cijfer voor 2011 (voorlopige raming 2.845 - voorlopig cijfer dat 74,4% dekt)
De financiële sector streeft ernaar zijn kernactiviteiten uit te oefenen binnen een “Vitaal en Duurzaam Financieel Model”. Wij willen dit doen in dialoog met de overheden, de controle-autoriteiten en de consument (particulieren, ondernemingen, ngo’s) en steken onze hand uit om dit model samen uit te bouwen. Bij de uitbouw van het “Vitaal en Duurzaam Financieel Model” dient bepaald te worden hoe de wij onze rol binnen een concurrentiële context zo efficiënt mogelijk kunnen spelen. In het huidige economische klimaat ondergaat de financiële sector heel wat veranderingen door nieuwe, bijkomende maatregelen, regelgeving en wetgeving waardoor de kernactiviteiten van de sector onder druk komen te staan. Wij willen dan ook graag op enkele punten wijzen die bijzondere aandacht dienen te krijgen en die een uitdaging vormen bij het streven naar een duurzame en vitale financiële omgeving, zijnde: Basel III en CRD IV, rendabiliteit, een gediversifiierd bancair landschap, de variabele vergoeding, de bankenheffing en innovatie en consumentenbescherming.