SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 5
Downloaden Sie, um offline zu lesen
R
yzyko inwestycji jest podstawo-
wym parametrem do zbadania
dla inwestora, który musi zdecydo-
wać, czy  chce zainwestować własny kapitał
i  czy  warunki finansowania z banku będą
dla  niego korzystne.
Podstawowe elementy ryzyka to m.in.:
ryzyko lokalnego rynku energii – regula-
cje, prognoza ścieżki cen, ograniczenia w za-
wieranych umowach zakupu energii i bilan-
sowania, konkurencja, procedury prze-
targów i subsydia dla węgla oraz polityka
długoterminowa państwa,
ryzyko uzyskania prawomocnego pozwo-
lenia – protesty i odwołania, procedura oraz
harmonogram uzyskania decyzji środowi-
skowej czy zmiany planu zagospodarowania,
prawo do gruntu, zmiany w prawie, wyroki
sądów w sprawie odwołań, prekwalifikacje,
ryzyko poparcia społecznego dla inwesty-
cji – brak świadomości i wiedzy, protesty,
ruchy polityczne,
ryzyko przyłączenia i sieciowe – zmiany
w  instrukcji ruchu sieci, słabo utrzymana
infrastruktura, nieznany zakres i harmono-
gram modernizacji, wypowiadanie umów
przyłączeniowych, wyłączenia,
•
•
•
•
ryzyko odbioru i płatności za energię elek-
tryczną,
ryzyko polityczne i finansowe – w tym
zmiana waluty i podatków oraz ryzyko
makroekonomiczne – zmiana inflacji, odse-
tek i  ratingu,
Ceny oferowane na lokalnych rynkach,
na których funkcjonują aukcje na energię
elektryczną z OZE, odzwierciedlają warunki
i kryteria udziału w przetargu oraz ryzyko
inwestycji.
RPA
W 2012 roku ponad 90% energii wytwa-
rzano z paliw stałych, a OZE stanowi-
ło ok.  2%.
W ramach 4 aukcji (REIPPP) alokowano
ok. 5443 MW mocy do wybudowania głów-
nie w energetyce wiatrowej i słonecznej.
Program umożliwił rządowi zaoszczędze-
nie na  inwestycjach ponad 60 mln dol.
oraz zapobieżenie emisji ponad 2 mln ton
CO2
, dzięki produkcji energii w nowych
elektrowniach wiatrowych o mocy 600 MW
i fotowoltaicznych o mocy 1000 MW
w 2014 r. Pozwoliło to również inwesto-
•
•
PRAWO
Przykłady
modeli wsparcia OZE
wybranych rynków
Model wsparcia jest przygotowywany przez rząd,
który stawia sobie za cel wybudowanie nowych mocy w OZE
przy wysokim udziale konkurencji oraz zapewnieniu
atrakcyjnych i realnych ceny energii.
rom podjąć strategiczne decyzje dotyczące
produkcji turbin i zabezpieczyło dostawę
ponad 50% wartości CAPEX na miejscu.
Na początku program REFIT (2009-
-2011) nie funkcjonował. Mechanizm zakła-
dał podpisywanie umów zakupu energii
przez lokalnego operatora ESKOM, który
nie był tym zainteresowany. W tym okresie
nie powstał żaden projekt.
Procedura przetargowa jest przygotowy-
wana przez zewnętrznych konsultantów
z rygorystycznymi kryteriami oceny bada-
nymi i czteroetapowo. Kryteria, takie
jak udział w kreowaniu lokalnego rynku
produkcji urządzeń i wykonawstwa, zabez-
pieczenia finansowe czy jakość pozwoleń
umożliwiających zrealizowanie inwestycji
we wskazanym czasie wyeliminowały ma-
łych graczy i pozostawiły rynek OZE dużym
firmom (ENEL, Acciona czy Gestami).
Na przygotowanie procedur i organizację
pierwszej modelowej aukcji rząd przezna-
czył ponad 10 mln dol.
Podczas trzech aukcji (REIPP 1-3
) udało
się zwiększyć udział konkurencji i tym sa-
mym uzyskać finalnie niższe ceny energii
przy szacowanym spadku IRR projektu
z 20% do ponad 10% w ciągu kilku lat.
Ceny energii dla farmy wiatrowej i PV były
odpowiednio o 17% i 40% niższe i ceny
referencyjnej (REIPP 2). Zwycięskie firmy
bazowały raczej na kredytach korporacyj-
nych.
Oto najważniejsze przyczyny powodzenia
aukcji REIPP:
bardzo dobrze opracowane procedury
i  kryteria przetargu przez zewnętrznych,
doświadczonych konsultantów,
elastyczność podczas drugiego przetargu
REIPP2 dot. zmiany przyznanej mocy i cen
referencyjnych,
przyciągnięcie znaczącej konkurencji,
sztywne wymogi udziału produkcji lokal-
nej, zwiększenie zatrudnienia,
stworzenia dogodnych warunków dla lo-
kalnego rynku kapitałowego,
program motywacyjny dla deweloperów,
1% przychodów z REIPP jest opodatkowa-
nych i przeznaczanych na finansowanie ko-
lejnych programów,
długoterminowa polityka energetyczna
państwa.
Były też słabe punkty przeprowadzonej
aukcji, takie jak:
skomplikowana i rozbudowana procedu-
ra aukcji wyeliminowała małych graczy,
wysokie koszty przygotowania oferty,
długi okres przygotowania do aukcji,
częste zmiany instrukcji ruchu, słaby do-
stęp do sieci, opóźnienia w budowie skutkują
wyższymi kosztami przyłączenia,
wszystkie projekty otrzymały finansowa-
nie, lecz nie wszystkie zrealizowane w uzgod-
nionym czasie.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
CZYSTA ENERGIA 11/2015 • strona 16
Wyszczególnienie REFIT 2009 r.
ZAR/MWh
REFIT 2011 r.
ZAR/MWh
Spadek [%]
Wiatr 1250 938 -24.9
Fotowoltaika (>1 MW) 3940 2311 -41.3
Gaz wysypiskowy 900 539 -40.1
Mała energetyka wodna 940 671 -28.6
Technologia CSP skoncentrowana moc PV
z magazynowaniem
2100 1836 -12.6
CSP bez magazynowania 3140 1938 -38.8
CSP z wieżą magazynowanie 2310 1399 -39.4
Biomasa 1180 106 -10.1
Biogaz 960 837 -12.9
Tab. 1. Zmiany w cenach na aukcji w latach 2009-2011 wg rodzajów energii
Źródło: REIPPP - A New Dawn forSouth African Renewables - Kai Simon Eikli Yuen
technologiePRAWO
CZYSTA ENERGIA 11/2015 • strona 17
Na rysunku 1 przedstawiono ceny na au-
kcji w RPA dla nowych mocy w energetyce
wiatrowej i fotowoltaice.
Brazylia
W 2010 roku ponad 80% energii wytwa-
rzano w elektrowniach wodnych, a OZE
stanowiło ok. 5% całego rynku, głównie
za sprawą biomasy. Do 2014 roku zainstalo-
wano ponad 5000 MW w elektrowniach
wiatrowych.
W ramach aukcji przeprowadzonych
w  latach 2009-2014 zakontraktowano ponad
28 GW, w tym 14 GW w energetyce wiatro-
wej przy średnim rocznym udziale energii
wiatrowej w wygranych aukcjach na pozio-
mie 2 GW. Do 2017 roku w Brazylii zostanie
zainstalowanych ponad 8000 MW w energe-
tyce wiatrowej.
W 2013 roku (A-5) jedna z firm zdobyła
cztery kontrakty na 116 MW przy średniej
cenie z całej aukcji na poziomie 51 euro/
MWh. Na rysunku 2 pokazano ceny i za-
kontraktowane moce.
Najważniejsze czynniki wpływające na po-
wodzenie aukcji:
rozwój technologii i budowa elektrowni
wiatrowych dopasowane do zasobów wiatru,
pozwalających na zwiększenie produktyw-
ności,
globalny kryzys ekonomiczny przyciąg-
nął konkurencje i uatrakcyjnił ceny na au-
kcjach,
zagwarantowana umowa zakupu energii
na 20 lat
zastosowano sankcje za niedostarczenie
zakontraktowanej energii, zatem udział
w  aukcji wzięli tylko poważni gracze,
wietrzność (produktywność roczna wyno-
siła ponad 45%),
•
•
•
•
•
finansowanie lokalne BNDES i zachęty
podatkowe,
zwiększenie produkcji lokalnej elementów
turbin i zatrudnienia.
Słabymi punktami aukcji były:
wysoka bariera wejścia na rynek lokalny –
wyeliminowała pośredników i małych graczy,
zmiany w regulaminie przetargu,
wymogi dla P-90,
stan sieci i modernizacja,
zmiany w udziale lokalnym CAPEX jako
wymóg do uzyskania finansowania.
Na rysunku 3 zobrazowano zmianę z tary-
fy feed-in na system aukcyjny w Brazylii
i  RPA (moce w MW i ceny w dol.).
Włochy
W 2014 roku we Włoszech zainstalowa-
nych byłó ponad 8 600 MW w energetyce
wiatrowej, a w ramach aukcji zakontrakto-
wano jedynie 107 MW.
W dwóch pierwszych aukcjach w 2012-
-2013 r. zakontraktowano ponad 900 MW
i  projekty te nie zostały jeszcze zrealizowane.
W 2014 roku oferowano ceny o 25% niższe
od ceny referencyjnej na poziomie 88 euro/
MWh.
Nowy model wsparcia nie funkcjonował
dobrze przy niskim zakontraktowanym
rocznym wolumenie mocy na aukcjach.
Za niski był minimalny poziom mocy pro-
jektu, wynoszący 5 MW dla farm wiatro-
wych.
W 2014 roku w aukcji wzięło udział pro-
jektów wiatrowe obejmujące 1260 MW,
z  czego zakontraktowano 356 MW przy ce-
nach o 26% niższych od ceny referencyjnej,
która wynosiła 110 euro/MW – najwyższa
możliwa 106 euro/MWh (cap), najniższa
możliwa 77 euro/MWh (floor).
•
•
•
•
•
•
•
Na rysunku 4 przedstawiono ceny refe-
rencyjne dla wybranych instalacji.
W latach 2010-2012 operator TERNA
wprowadził ograniczenia w wyprowadza-
niu mocy dla wybranych farm z poziomu
odpowiednio 5% do 1%. Regulator AEEG
poprosił o ocenę skutków i umożliwił uzys-
kanie odpowiedniego odszkodowania dla
wytwórców.
Zmiana systemu
wsparcia zielonych
certyfikatów
Podobnie jak w Polsce, system wsparcia
zielonych certyfikatów wygasa we Włoszech
z końcem 2015 r. Zielone certyfikaty uzyski-
wali wskazani właściciele instalacji OZE, któ-
re powstały w okresie miedzy 1999 a 2007 r.,
Rys. 1. Uzyskane ceny na aukcji dla nowych mocy (energia
wiatru i fotowoltaiki) (Źródło: SA Department of Energy and
Minerals 2013, Pegels 2012) Rys. 2. Ceny i zakontraktowane na aukcjach moce (Źrodło: ABEEólica/ccee)
Rys. 3. Zmiana z taryfy feed-in na system aukcyjny
w Brazylii i RPA (moce w MW i ceny w dol.) (Źródło: Mourer
2011, Pegels 2012, Barroso 2012, Bloomberg 2013)
PRAWO
CZYSTA ENERGIA 11/2015 • strona 18
oraz zmodernizowane po 2008 r. Ostatnie
zielone certyfikaty uzyskiwały źródła, które
rozpoczęły produkcję przed kwietniem
2013 r. Po 2016 roku rynek zielonych certy-
fikatów zostanie zamknięty i zastąpiony tary-
fą feed-in (Incentive). Wszystkie źródła, któ-
re uzyskały koncesje przed 11 lipca 2012 r.
i  rozpoczęły produkcję przed 30 kwietnia
2013 r., przejdą na taryfę feed-in wg wzoru:
Incentive = k x (180-Re) x 0,78
k – wynosi 1 dla źródła, które rozpoczęło
produkcje przed 31.12.2007 r. Dla źródeł,
które rozpoczęły prace po tym terminie,
ustalono wielkości współczynnika wg rozpo-
rządzenia z 2007 roku,
Re – cena energii elektrycznej ustalona przez
regulatora AEEG.
Zakłada się, że cena uzyskana z taryfy
feed-in będzie zmieniać się wraz z ceną po-
daną przez AEEG. Wytwórcy nie będą
już  uzależnieni od rynku zielonych certyfi-
katów, a płatności dokona giełda energii
GSE. Tak samo jak w metodzie wsparcia zie-
lonych certyfikatów, wytwórca sprzeda ener-
gię na giełdzie lub zawrze kontrakty bilate-
ralne.
Najważniejsze przyczyny powodzenia au-
kcji to:
rozwój technologii i budowa małych źró-
deł na lokalnym rynku,
rosnąca konkurencja przy okazji kolej-
nych aukcji.
Natomiast słabe punkty to:
wymogi dotyczące pozwoleń i kaucje,
jakość gwarancji i poręczeń finanso-
wych,
kary za opóźnienie w budowie,
eliminacja projektów, które nie odpowia-
dają warunkom przetargu,
brak elastyczności w dostosowaniu kry-
•
•
•
•
•
•
•
teriów przetargu do popytu wg technolo-
gii.
Rysunek 5 ukazuje moc zakontraktowaną
w 2012 i 2013 r. w energetyce wiatrowej
(465 MW i 442 MW) z podziałem na farmy
w eksploatacji, w budowie i nierozpoczęte
budowy.
Wielka Brytania
Angielski DECC przeprowadził aukcje
na  kontrakty różnicowe CfD o wartości
315 milionów funtów, wybierając 27 projek-
tów OZE o mocy 2,1 GW.
Wcześniejszy przetarg na moce z PV oka-
zał się niewypałem, gdyż zakontraktowane
projekty za 50 funtów/MWh nigdy nie zosta-
ną zrealizowane. Ceny referencyjne (strike
price) w aukcji CfD były niższe niż oczeki-
wano.
Rys. 4. Ceny referencyjne dla wybranych instalacji (Źródło IRENA Workshop: Renewable Energy Auctions Design and Best Practice)
Rys. 5. Moc zakontraktowana energii wiatrowej w 2012 r. – 465 MW i w 2013 r. – 442 MW z podziałem
na farmy będące w eksploatacji, budowie i nierozpoczęte budowy ( %) (Żródło: ANEW) Rys. 6. Podział na projekty z aukcji CfD
technologiePRAWO
CZYSTA ENERGIA 11/2015 • strona 19
Na rysunku nr 6 przedstawiono podział
na projekty z aukcji CfD – z 27 projektów
OZE 15 to farmy lądowe, onshore kolor zie-
lony i w offshore kolor niebieski, pozostałe
to: 5 farm PV – żółty oraz 5 spalarni i gazyfi-
kacji – czarny i popielaty.
W tabeli 2 przedstawiono wyniki aukcji
CfD z podziałem na technologie, moc i cenę
od chwili rozpoczęcia produkcji w danym
roku (dane opublikowane przez DECC).
Najważniejsze przyczyny powodzenia:
bardzo dobrze przygotowana procedura
przetargu i jasne kryteria,
duża konkurencja,
agresywny i realny poziom cen dla farm
wiatrowych,
•
•
•
pozytywny trend dla branży OZE vs.
energetyka jądrowa i gazowa w odniesieniu
do  kosztów wytwarzania.
Słabe punkty to:
sektor PV skrytykował aukcje i wskazał
na  błędy w założeniach odnośnie ceny i wo-
lumenu,
w aukcji rząd wsparł mniej rozwinięte
technologie – offshore i gazyfikacja dostały
259 z 315 milionów funtów (82% budżetu),
co stanowi 1227 MW (57% wygranej mocy
w  aukcji).
Ryzyka i doświadczenia
w kontekście polskiego
systemu wsparcia
1.  Obecna Ustawa z 20 lutego 2015 r.
o  OZE wraz z przygotowywanymi rozpo-
rządzeniami Ministra Gospodarki jest pod-
stawą do analizy warunków i kryteriów
aukcji w  Polsce. Czekamy na regulamin
aukcji URE. Rząd słusznie przyjął po 10 la-
tach wprowadzenia na rynek nowych tech-
nologii OZE zasadę budowania, ale tylko
•
•
•
Wyszczególnienie Jednostka 2015/2016 2016/2017 2017/2018 2018/2019 Moc całkowita
[MW]
Zaawansowane
technologie konwersji
funt/MWh – – 119.89 114.39 –
MW – – 36 26 62
Energia z odpadów
w kogeneracji
funt/MWh – – – 80 –
MW – – – 94.75 94.75
Morska energetyka
wiatrowa
funt/MWh – – 119.89 114.39 –
MW – – 714 448 1162
Energetyka wiatrowa
na lądzie
funt/MWh – 79.23 79.99 82.5 –
MW – 45 77.5 626.05 748.55
Fotowoltaika funt/MWh 50 79.23 – – –
MW 32.88 38.67 – – 71.55
Tab. 2 Wyniki aukcji CfD z podziałem na technologie, moc i cenę od momentu rozpoczęcia produkcji
w danym roku
reklama
Źródło: Department of Energy & Climate Change, opublikowane na stronie DECC 26 luty 2015 7 rano
PRAWO
CZYSTA ENERGIA 11/2015 • strona 20
najtaniej w  warunkach zachowania konku-
rencyjności w przetargu. Rządowi w przy-
gotowaniu cen referencyjnych i planowa-
niu finansowych oszczędności pomaga
obecna sytuacja na  rynku zielonych certyfi-
katów i rynku kapitałowym. Podmioty,
głównie właściciele farm wiatrowych, posta-
nowiły zaryzykować i  w ostatnim roku funk-
cjonowania systemu wsparcia zielonych cer-
tyfikatów wybudować nowe moce na starych
zasadach, finansując projekty w większości
z własnego kapitału korporacyjnego z per-
spektywą przyszłego refinansowania.
2.  Rząd w oparciu o obecne przepisy
może wykorzystać sytuację i ustalić takie pa-
rametry aukcji dla OZE, aby przyciągnąć
konkurencję do każdego koszyka aukcyj-
nego i  uzyskać najlepsze ceny. Jednak skoro
dziś inwestorzy budują nowe moce i osią-
gają razem średnie przychody z energii
certyfikatów na poziomie 280 zł/MW,
to czy wskazane jest określenie cen referen-
cyjnych na poziomie znacząco wyższym?
Odpowiedz jest skomplikowana. Po analizie
technologii i  firm, które stoją za projektami,
można wyłonić trzy grupy graczy. Polscy
operatorzy PGE, Tauron, Energa i Enea,
którzy teoretycznie mogą wejść na aukcje
z technologią biomasy, współspalania lub  far-
mami wiatrowymi, wykorzystując swoją po-
zycję na rynku i przenosząc koszty na taryfy
w taki sposób, że żaden inny podmiot nie bę-
dzie w stanie podobnie skalkulować ryzyka.
Druga grupa to zagraniczni operatorzy
w  Polsce, np.  EDPR, EDF, RWE, CEZ
czy  Fortum, którzy swoje projekty OZE
mogą tanio finansować z kapitału korpora-
cyjnego przy stopie zwrotu na poziomie
założonych 5% oraz są w stanie wykorzysty-
wać posiadane aktywa w grupie do  różnych
rozliczeń miedzy wytwarzaniem a obrotem.
Trzecia grupa to fundusze i mali dewelope-
rzy, zdani na  project finance i wyższą stopę
zwrotu z  projektu. To oni będą walczyć o wy-
graną na aukcji zaniżając ceny, nie budując
szybko i starając się sprzedać projekt przed
rozpoczęciem budowy – w okresie do czte-
rech lat od rozpoczęcia pierwszej aukcji.
3.  Obecna sytuacja polityczna w Polsce
oraz prawdopodobny stosunek nowego
rządu do OZE są pierwszymi sygnałami
dla  inwestorów, wskazującymi na to,
jak  przebiegnie pierwsza aukcja. Jeżeli
w  jej  trakcie zostanie wyłonionych i zbudo-
wanych w ciągu czterech lat ponad 500 MW
we wszystkich możliwych technologiach,
to  będzie to wielki sukces. Kolejne aukcje
w  2017 i 2018 r. powinny zachować ela-
styczność w zakresie zmian cen referencyj-
nych, wolumenów i podziaów na technolo-
gie. Wielką niewiadomą jest los projek-
tów offshore do 2019 r. – czy poziom ceny
referencyjnej i budżet pozwolą na takie
inwestycje projektów na Bałtyku?
4.  Dla inwestorów najważniejsza jest
przejrzystość procedury przetargowej oraz
przewidywalność. Największe zagrożenie
to  zmiana przepisów urbanistycznych, śro-
dowiskowych oraz instrukcji sieci, a także po-
dejścia operatorów przyłączających źródła
na podstawie zawartych umów. Wydaje się,
ze po listopadzie tego roku nastąpi spora fil-
tracja w aneksowanych umowach przyłącze-
niowych na kolejne lata i sytuacja z roku
na  rok zacznie się pogarszać – umowy z no-
wymi harmonogramami będą wypowiadane
zgodnie z ustawą i szanse na nowe moce
wciąż będą znikome.
5.  System aukcyjny jest zupełnie nowym
etapem rozwoju nowych źródeł OZE w Pol-
sce. Nastąpi konsolidacja deweloperów
i  w  obrocie pozostaną projekty wiatrowe,
których produktywność będzie zbliżona
do  35%. Zniknie duża grupa graczy na ryn-
ku i ceny za dobre projekty nadal będą wyso-
kie, lecz tylko dla kilkunastu wybranych
lokalizacji. Pozostanie możliwość handlowa-
nia przyłączeniami lub prawami do  projek-
tu, jeśli ktoś się zdecyduje na ryzyko łączenia
kilku lokalizacji w całość.
6.  Wielka niewiadoma to rynek pro-
jektów do 1 MW z gwarancją wolumenu
z aukcji na poziomie 25% całości zakontrak-
towanej energii. Tutaj kandydatami do wy-
granej są projekty z kręgu biogazu i biomasy
oraz PV, a być może nowość – małe wiatraki.
Pytanie brzmi, czy pojawi się duża konku-
rencja i  przy jakim poziomie cen?
7.  Finansowanie z banku w oparciu o li-
mited recourse project finance może okazać
się wciąż relatywnie drogie (5% CAPEX
razem za opłaty z góry). Dopiero przy kolej-
nych aukcjach i zapewnieniu przejrzystości
procesu obliczenia ryzyka inwestycji będzie
można mówić o konkurencyjnych ofertach
finansowania.
8.  W 2016 roku prawdopodobnie rozpo-
czną się programy operacyjne funduszy
z  UE. Oznacza to dla podmiotów z takimi
dotacjami obowiązek odliczenia dotacji
od  ceny aukcyjnej i tym samym oferowanie
odpowiednio niższej ceny w aukcji. Nie prze-
widziano bowiem, np. jak we Włoszech, ceny
referencyjnej z cap i floor.
9.  Dla projektów, w przypadku których
w  umowach przyłączeniowych przewi-
dziano etapowość inwestycji, często z winy
operatora i wskutek stanu sieci nie jest
znana ścieżka postępowania. Jeśli ktoś
ukończył jeden etap i oddał obiekt do eks-
ploatacji trzy lata temu i chce wygrać
w ramach aukcji, aby zacząć drugi etap reali-
zacji projektu, to kwalifikuje się to jako pro-
jekt do  modernizacji. W przyszłym roku bu-
dżet na takie inwestycje wynosi zero. To ol-
brzymie nieporozumienie. Rząd powinien
rozwiązać ten problem, gdyż chodzi o rela-
tywnie duży odsetek dobrych projektów.
10.  Budżet dla istniejących instalacji,
w  przypadku których po wygraniu aukcji pla-
nujesięprzejściezsystemuzielonychcertyfika-
tów na aukcyjny, jest znikomy, a  apetyt związa-
ny z sugerowaną ceną referencyjną na  pozio-
mie 380 zł/MWh (w stosunku do  obecnego
przychodu na rynku wynoszącego 280 zł/MW)
jest wielki. Wydaje się, że  w  najbliższym czasie
rząd nie będzie zainteresowany taką zamianą,
zakładając, iż nadpodaż zielonych certyfikatów
nie zmieni poziomu ceny na giełdzie praw
majątkowych w  ciągu dwóch lat. Brakuje dzia-
łań rządu w  sprawie zwiększenia obowiązku
umorzenia certyfikatów z 15% do 20%.
Zaprezentowany model włoski wydaje się
najprostszy w  zastosowaniu przy odejściu
od  zielonych certyfikatów.
11.  Doświadczenia z opisanych rynków
wskazują na duże ryzyko nieprofesjonalnego
przebiegu pierwszej aukcji i uchybień
w  zastosowanych kryteriach, prekwalifikacji,
braku ceny floor oraz polityki definiującej
zapotrzebowanie na moc w danych latach.
Wydaje się, ze dopiero druga i trzecia aukcja
mogą być interesujące, a cały wysiłek dewe-
loperów będzie ukierunkowany na przedlu-
zeniu ważności pozwolen w okresie czterech
latach lub na uzyskanie nowych pozwoleń,
tak  aby  mieć szanse uczestniczenia w prze-
targach po  2017 r.
Źródła
1.  Department of Energy. Renewable Ener-
gy Procurement Program.Bid window 1-4.
Republic of South Africa.
2.  ABE Eolica Doing business in Brazil. Lau-
ro Fiuz.a Jr Vce President.
3.  Solar Wind In 2014. Mridul Chadha Feb
17 2015
4.  European renewable energy incentive
guide – Italy.
5.  UK Department of Energy and Climate
Change.
Autor jest absolwentem ekonomii i organizacji
w Szkole Głównej Handlowej. Uzyskał licencję
ACCA. Pracował m.in. dla Instalexport Emira-
tes w Abu Dhabi. Kierował projektami przemy-
słowymi w Vattenfall i zasiadał w Radach Nad-
zorczych PEC Ustka, EWSA oraz GZE Infonet.
Były dyrektor rozwoju w firmie Gamesa Ener-
gia. Uczestniczył w pracach Polskiego Stowa-
rzyszenia Energii Wiatrowej, jako Vce Prezes.
Aktualnie senior project manager w duńskim
funduszu European Energy
Grzegorz Szymczak
D
la inwestorów
najważniejsza
jest przejrzystość
procedury przetargowej
oraz przewidywalność.

Weitere ähnliche Inhalte

Andere mochten auch

Mотиви за бављење спортом
Mотиви за бављење спортомMотиви за бављење спортом
Mотиви за бављење спортомcelava
 
практика розробки й апробації нових педагогічних технологій, методів і форм н...
практика розробки й апробації нових педагогічних технологій, методів і форм н...практика розробки й апробації нових педагогічних технологій, методів і форм н...
практика розробки й апробації нових педагогічних технологій, методів і форм н...Светлана Олейник
 
Park w Soplach
Park w SoplachPark w Soplach
Park w Soplachspmaldyty
 
Slag bij Vlaardingen (29 Juli 1018)
Slag bij Vlaardingen (29 Juli 1018)Slag bij Vlaardingen (29 Juli 1018)
Slag bij Vlaardingen (29 Juli 1018)MathiasPede
 
Zespół pałacowo-parkowy w Dobrocinie
Zespół pałacowo-parkowy w DobrocinieZespół pałacowo-parkowy w Dobrocinie
Zespół pałacowo-parkowy w Dobrociniespmaldyty
 
Cardioversion and Defibrillation
Cardioversion and DefibrillationCardioversion and Defibrillation
Cardioversion and DefibrillationGabi Cismaru
 
Final paper - Identity
Final paper - Identity Final paper - Identity
Final paper - Identity Jennifer
 
Dpu 2014-2015
Dpu  2014-2015Dpu  2014-2015
Dpu 2014-2015Sveta178
 
Factors on the Farm
Factors on the Farm Factors on the Farm
Factors on the Farm BOOTON19
 

Andere mochten auch (15)

Mотиви за бављење спортом
Mотиви за бављење спортомMотиви за бављење спортом
Mотиви за бављење спортом
 
практика розробки й апробації нових педагогічних технологій, методів і форм н...
практика розробки й апробації нових педагогічних технологій, методів і форм н...практика розробки й апробації нових педагогічних технологій, методів і форм н...
практика розробки й апробації нових педагогічних технологій, методів і форм н...
 
Mongolia cg code
Mongolia cg codeMongolia cg code
Mongolia cg code
 
Park w Soplach
Park w SoplachPark w Soplach
Park w Soplach
 
Slag bij Vlaardingen (29 Juli 1018)
Slag bij Vlaardingen (29 Juli 1018)Slag bij Vlaardingen (29 Juli 1018)
Slag bij Vlaardingen (29 Juli 1018)
 
Zespół pałacowo-parkowy w Dobrocinie
Zespół pałacowo-parkowy w DobrocinieZespół pałacowo-parkowy w Dobrocinie
Zespół pałacowo-parkowy w Dobrocinie
 
Cardioversion and Defibrillation
Cardioversion and DefibrillationCardioversion and Defibrillation
Cardioversion and Defibrillation
 
Genre theories
Genre theoriesGenre theories
Genre theories
 
Final paper - Identity
Final paper - Identity Final paper - Identity
Final paper - Identity
 
MitchellCT_whitepaper
MitchellCT_whitepaperMitchellCT_whitepaper
MitchellCT_whitepaper
 
Praise the Lord
Praise the LordPraise the Lord
Praise the Lord
 
Dpu 2014-2015
Dpu  2014-2015Dpu  2014-2015
Dpu 2014-2015
 
APLICACIONES A LA NUBE
APLICACIONES A LA NUBEAPLICACIONES A LA NUBE
APLICACIONES A LA NUBE
 
Emre karsli
Emre karsliEmre karsli
Emre karsli
 
Factors on the Farm
Factors on the Farm Factors on the Farm
Factors on the Farm
 

Ähnlich wie PRZYKŁADY MODELI WSPARCIA OZE

Raport energetyka wiatrowa w polsce 2015
Raport energetyka wiatrowa w polsce 2015Raport energetyka wiatrowa w polsce 2015
Raport energetyka wiatrowa w polsce 2015Grupa PTWP S.A.
 
Rynek mocy i co dalej?
Rynek mocy i co dalej?Rynek mocy i co dalej?
Rynek mocy i co dalej?Forum Energii
 
Rynek mocy - i co dalej?
Rynek mocy - i co dalej?Rynek mocy - i co dalej?
Rynek mocy - i co dalej?Forum Energii
 
Spotkanie członków PIGEO i wątpliwości po lekturze Projektu Ustawy o OZE - Mi...
Spotkanie członków PIGEO i wątpliwości po lekturze Projektu Ustawy o OZE - Mi...Spotkanie członków PIGEO i wątpliwości po lekturze Projektu Ustawy o OZE - Mi...
Spotkanie członków PIGEO i wątpliwości po lekturze Projektu Ustawy o OZE - Mi...Polish Econimic Chamber of Renewable Energy
 
Fae elementy rynku energii w polsce
Fae elementy  rynku energii w polsceFae elementy  rynku energii w polsce
Fae elementy rynku energii w polsceGrupa PTWP S.A.
 
Zalozenia rynku-mocy-w-polsce-–-analiza-prawna-i-ekonomiczna-coll-pl
Zalozenia rynku-mocy-w-polsce-–-analiza-prawna-i-ekonomiczna-coll-plZalozenia rynku-mocy-w-polsce-–-analiza-prawna-i-ekonomiczna-coll-pl
Zalozenia rynku-mocy-w-polsce-–-analiza-prawna-i-ekonomiczna-coll-plGrupa PTWP S.A.
 
3.6 – "Smart Metering w gazownictwie" – Pawel Slominski [PL]
3.6 – "Smart Metering w gazownictwie" – Pawel Slominski [PL]3.6 – "Smart Metering w gazownictwie" – Pawel Slominski [PL]
3.6 – "Smart Metering w gazownictwie" – Pawel Slominski [PL]Pomcert
 
Ing raport energetyczny_2014_v15
Ing raport energetyczny_2014_v15Ing raport energetyczny_2014_v15
Ing raport energetyczny_2014_v15Grupa PTWP S.A.
 
Konkurencja na rynku sprzedaży energii elektrycznej
Konkurencja na rynku sprzedaży energii elektrycznejKonkurencja na rynku sprzedaży energii elektrycznej
Konkurencja na rynku sprzedaży energii elektrycznejAudytel
 
Analiza: efekty zwiększenia obciążeń podatkowych wenergetyce wiatrowej
Analiza: efekty zwiększenia obciążeń podatkowych wenergetyce wiatrowejAnaliza: efekty zwiększenia obciążeń podatkowych wenergetyce wiatrowej
Analiza: efekty zwiększenia obciążeń podatkowych wenergetyce wiatrowejGrupa PTWP S.A.
 
Perspektywy rynku mocy_w_polsce_2017
Perspektywy rynku mocy_w_polsce_2017Perspektywy rynku mocy_w_polsce_2017
Perspektywy rynku mocy_w_polsce_2017Grupa PTWP S.A.
 
Pkee. rynek mocy, czyli jak uniknąć blackoutu. szczegółówe propozycje
Pkee. rynek mocy, czyli jak uniknąć blackoutu. szczegółówe propozycjePkee. rynek mocy, czyli jak uniknąć blackoutu. szczegółówe propozycje
Pkee. rynek mocy, czyli jak uniknąć blackoutu. szczegółówe propozycjeGrupa PTWP S.A.
 
Uwagi do-projektu-ustawy-o-efektywnosci-energetycznej-ce
Uwagi do-projektu-ustawy-o-efektywnosci-energetycznej-ceUwagi do-projektu-ustawy-o-efektywnosci-energetycznej-ce
Uwagi do-projektu-ustawy-o-efektywnosci-energetycznej-ceGrupa PTWP S.A.
 
Rwe polska. raport o rynku energii elektrycznej i gazu ziemnego w polsce w 20...
Rwe polska. raport o rynku energii elektrycznej i gazu ziemnego w polsce w 20...Rwe polska. raport o rynku energii elektrycznej i gazu ziemnego w polsce w 20...
Rwe polska. raport o rynku energii elektrycznej i gazu ziemnego w polsce w 20...Grupa PTWP S.A.
 
7 pokus polskiej energetyki
7 pokus polskiej energetyki7 pokus polskiej energetyki
7 pokus polskiej energetykiPwC Polska
 

Ähnlich wie PRZYKŁADY MODELI WSPARCIA OZE (20)

Raport energetyka wiatrowa w polsce 2015
Raport energetyka wiatrowa w polsce 2015Raport energetyka wiatrowa w polsce 2015
Raport energetyka wiatrowa w polsce 2015
 
Rynek mocy i co dalej?
Rynek mocy i co dalej?Rynek mocy i co dalej?
Rynek mocy i co dalej?
 
Rynek mocy - i co dalej?
Rynek mocy - i co dalej?Rynek mocy - i co dalej?
Rynek mocy - i co dalej?
 
IEO
IEOIEO
IEO
 
Spotkanie członków PIGEO i wątpliwości po lekturze Projektu Ustawy o OZE - Mi...
Spotkanie członków PIGEO i wątpliwości po lekturze Projektu Ustawy o OZE - Mi...Spotkanie członków PIGEO i wątpliwości po lekturze Projektu Ustawy o OZE - Mi...
Spotkanie członków PIGEO i wątpliwości po lekturze Projektu Ustawy o OZE - Mi...
 
Fae elementy rynku energii w polsce
Fae elementy  rynku energii w polsceFae elementy  rynku energii w polsce
Fae elementy rynku energii w polsce
 
Zalozenia rynku-mocy-w-polsce-–-analiza-prawna-i-ekonomiczna-coll-pl
Zalozenia rynku-mocy-w-polsce-–-analiza-prawna-i-ekonomiczna-coll-plZalozenia rynku-mocy-w-polsce-–-analiza-prawna-i-ekonomiczna-coll-pl
Zalozenia rynku-mocy-w-polsce-–-analiza-prawna-i-ekonomiczna-coll-pl
 
Prezentacja Energy Solution
Prezentacja Energy SolutionPrezentacja Energy Solution
Prezentacja Energy Solution
 
Sprzedawaj prąd pod własną marką
Sprzedawaj prąd pod własną markąSprzedawaj prąd pod własną marką
Sprzedawaj prąd pod własną marką
 
3.6 – "Smart Metering w gazownictwie" – Pawel Slominski [PL]
3.6 – "Smart Metering w gazownictwie" – Pawel Slominski [PL]3.6 – "Smart Metering w gazownictwie" – Pawel Slominski [PL]
3.6 – "Smart Metering w gazownictwie" – Pawel Slominski [PL]
 
Solar pl
Solar plSolar pl
Solar pl
 
Ing raport energetyczny_2014_v15
Ing raport energetyczny_2014_v15Ing raport energetyczny_2014_v15
Ing raport energetyczny_2014_v15
 
Konkurencja na rynku sprzedaży energii elektrycznej
Konkurencja na rynku sprzedaży energii elektrycznejKonkurencja na rynku sprzedaży energii elektrycznej
Konkurencja na rynku sprzedaży energii elektrycznej
 
Analiza: efekty zwiększenia obciążeń podatkowych wenergetyce wiatrowej
Analiza: efekty zwiększenia obciążeń podatkowych wenergetyce wiatrowejAnaliza: efekty zwiększenia obciążeń podatkowych wenergetyce wiatrowej
Analiza: efekty zwiększenia obciążeń podatkowych wenergetyce wiatrowej
 
Perspektywy rynku mocy_w_polsce_2017
Perspektywy rynku mocy_w_polsce_2017Perspektywy rynku mocy_w_polsce_2017
Perspektywy rynku mocy_w_polsce_2017
 
Pkee. rynek mocy, czyli jak uniknąć blackoutu. szczegółówe propozycje
Pkee. rynek mocy, czyli jak uniknąć blackoutu. szczegółówe propozycjePkee. rynek mocy, czyli jak uniknąć blackoutu. szczegółówe propozycje
Pkee. rynek mocy, czyli jak uniknąć blackoutu. szczegółówe propozycje
 
Uwagi do-projektu-ustawy-o-efektywnosci-energetycznej-ce
Uwagi do-projektu-ustawy-o-efektywnosci-energetycznej-ceUwagi do-projektu-ustawy-o-efektywnosci-energetycznej-ce
Uwagi do-projektu-ustawy-o-efektywnosci-energetycznej-ce
 
Rwe polska. raport o rynku energii elektrycznej i gazu ziemnego w polsce w 20...
Rwe polska. raport o rynku energii elektrycznej i gazu ziemnego w polsce w 20...Rwe polska. raport o rynku energii elektrycznej i gazu ziemnego w polsce w 20...
Rwe polska. raport o rynku energii elektrycznej i gazu ziemnego w polsce w 20...
 
Projekt zalozen
Projekt zalozenProjekt zalozen
Projekt zalozen
 
7 pokus polskiej energetyki
7 pokus polskiej energetyki7 pokus polskiej energetyki
7 pokus polskiej energetyki
 

PRZYKŁADY MODELI WSPARCIA OZE

  • 1. R yzyko inwestycji jest podstawo- wym parametrem do zbadania dla inwestora, który musi zdecydo- wać, czy  chce zainwestować własny kapitał i  czy  warunki finansowania z banku będą dla  niego korzystne. Podstawowe elementy ryzyka to m.in.: ryzyko lokalnego rynku energii – regula- cje, prognoza ścieżki cen, ograniczenia w za- wieranych umowach zakupu energii i bilan- sowania, konkurencja, procedury prze- targów i subsydia dla węgla oraz polityka długoterminowa państwa, ryzyko uzyskania prawomocnego pozwo- lenia – protesty i odwołania, procedura oraz harmonogram uzyskania decyzji środowi- skowej czy zmiany planu zagospodarowania, prawo do gruntu, zmiany w prawie, wyroki sądów w sprawie odwołań, prekwalifikacje, ryzyko poparcia społecznego dla inwesty- cji – brak świadomości i wiedzy, protesty, ruchy polityczne, ryzyko przyłączenia i sieciowe – zmiany w  instrukcji ruchu sieci, słabo utrzymana infrastruktura, nieznany zakres i harmono- gram modernizacji, wypowiadanie umów przyłączeniowych, wyłączenia, • • • • ryzyko odbioru i płatności za energię elek- tryczną, ryzyko polityczne i finansowe – w tym zmiana waluty i podatków oraz ryzyko makroekonomiczne – zmiana inflacji, odse- tek i  ratingu, Ceny oferowane na lokalnych rynkach, na których funkcjonują aukcje na energię elektryczną z OZE, odzwierciedlają warunki i kryteria udziału w przetargu oraz ryzyko inwestycji. RPA W 2012 roku ponad 90% energii wytwa- rzano z paliw stałych, a OZE stanowi- ło ok.  2%. W ramach 4 aukcji (REIPPP) alokowano ok. 5443 MW mocy do wybudowania głów- nie w energetyce wiatrowej i słonecznej. Program umożliwił rządowi zaoszczędze- nie na  inwestycjach ponad 60 mln dol. oraz zapobieżenie emisji ponad 2 mln ton CO2 , dzięki produkcji energii w nowych elektrowniach wiatrowych o mocy 600 MW i fotowoltaicznych o mocy 1000 MW w 2014 r. Pozwoliło to również inwesto- • • PRAWO Przykłady modeli wsparcia OZE wybranych rynków Model wsparcia jest przygotowywany przez rząd, który stawia sobie za cel wybudowanie nowych mocy w OZE przy wysokim udziale konkurencji oraz zapewnieniu atrakcyjnych i realnych ceny energii. rom podjąć strategiczne decyzje dotyczące produkcji turbin i zabezpieczyło dostawę ponad 50% wartości CAPEX na miejscu. Na początku program REFIT (2009- -2011) nie funkcjonował. Mechanizm zakła- dał podpisywanie umów zakupu energii przez lokalnego operatora ESKOM, który nie był tym zainteresowany. W tym okresie nie powstał żaden projekt. Procedura przetargowa jest przygotowy- wana przez zewnętrznych konsultantów z rygorystycznymi kryteriami oceny bada- nymi i czteroetapowo. Kryteria, takie jak udział w kreowaniu lokalnego rynku produkcji urządzeń i wykonawstwa, zabez- pieczenia finansowe czy jakość pozwoleń umożliwiających zrealizowanie inwestycji we wskazanym czasie wyeliminowały ma- łych graczy i pozostawiły rynek OZE dużym firmom (ENEL, Acciona czy Gestami). Na przygotowanie procedur i organizację pierwszej modelowej aukcji rząd przezna- czył ponad 10 mln dol. Podczas trzech aukcji (REIPP 1-3 ) udało się zwiększyć udział konkurencji i tym sa- mym uzyskać finalnie niższe ceny energii przy szacowanym spadku IRR projektu z 20% do ponad 10% w ciągu kilku lat. Ceny energii dla farmy wiatrowej i PV były odpowiednio o 17% i 40% niższe i ceny referencyjnej (REIPP 2). Zwycięskie firmy bazowały raczej na kredytach korporacyj- nych. Oto najważniejsze przyczyny powodzenia aukcji REIPP: bardzo dobrze opracowane procedury i  kryteria przetargu przez zewnętrznych, doświadczonych konsultantów, elastyczność podczas drugiego przetargu REIPP2 dot. zmiany przyznanej mocy i cen referencyjnych, przyciągnięcie znaczącej konkurencji, sztywne wymogi udziału produkcji lokal- nej, zwiększenie zatrudnienia, stworzenia dogodnych warunków dla lo- kalnego rynku kapitałowego, program motywacyjny dla deweloperów, 1% przychodów z REIPP jest opodatkowa- nych i przeznaczanych na finansowanie ko- lejnych programów, długoterminowa polityka energetyczna państwa. Były też słabe punkty przeprowadzonej aukcji, takie jak: skomplikowana i rozbudowana procedu- ra aukcji wyeliminowała małych graczy, wysokie koszty przygotowania oferty, długi okres przygotowania do aukcji, częste zmiany instrukcji ruchu, słaby do- stęp do sieci, opóźnienia w budowie skutkują wyższymi kosztami przyłączenia, wszystkie projekty otrzymały finansowa- nie, lecz nie wszystkie zrealizowane w uzgod- nionym czasie. • • • • • • • • • • • • CZYSTA ENERGIA 11/2015 • strona 16 Wyszczególnienie REFIT 2009 r. ZAR/MWh REFIT 2011 r. ZAR/MWh Spadek [%] Wiatr 1250 938 -24.9 Fotowoltaika (>1 MW) 3940 2311 -41.3 Gaz wysypiskowy 900 539 -40.1 Mała energetyka wodna 940 671 -28.6 Technologia CSP skoncentrowana moc PV z magazynowaniem 2100 1836 -12.6 CSP bez magazynowania 3140 1938 -38.8 CSP z wieżą magazynowanie 2310 1399 -39.4 Biomasa 1180 106 -10.1 Biogaz 960 837 -12.9 Tab. 1. Zmiany w cenach na aukcji w latach 2009-2011 wg rodzajów energii Źródło: REIPPP - A New Dawn forSouth African Renewables - Kai Simon Eikli Yuen
  • 2. technologiePRAWO CZYSTA ENERGIA 11/2015 • strona 17 Na rysunku 1 przedstawiono ceny na au- kcji w RPA dla nowych mocy w energetyce wiatrowej i fotowoltaice. Brazylia W 2010 roku ponad 80% energii wytwa- rzano w elektrowniach wodnych, a OZE stanowiło ok. 5% całego rynku, głównie za sprawą biomasy. Do 2014 roku zainstalo- wano ponad 5000 MW w elektrowniach wiatrowych. W ramach aukcji przeprowadzonych w  latach 2009-2014 zakontraktowano ponad 28 GW, w tym 14 GW w energetyce wiatro- wej przy średnim rocznym udziale energii wiatrowej w wygranych aukcjach na pozio- mie 2 GW. Do 2017 roku w Brazylii zostanie zainstalowanych ponad 8000 MW w energe- tyce wiatrowej. W 2013 roku (A-5) jedna z firm zdobyła cztery kontrakty na 116 MW przy średniej cenie z całej aukcji na poziomie 51 euro/ MWh. Na rysunku 2 pokazano ceny i za- kontraktowane moce. Najważniejsze czynniki wpływające na po- wodzenie aukcji: rozwój technologii i budowa elektrowni wiatrowych dopasowane do zasobów wiatru, pozwalających na zwiększenie produktyw- ności, globalny kryzys ekonomiczny przyciąg- nął konkurencje i uatrakcyjnił ceny na au- kcjach, zagwarantowana umowa zakupu energii na 20 lat zastosowano sankcje za niedostarczenie zakontraktowanej energii, zatem udział w  aukcji wzięli tylko poważni gracze, wietrzność (produktywność roczna wyno- siła ponad 45%), • • • • • finansowanie lokalne BNDES i zachęty podatkowe, zwiększenie produkcji lokalnej elementów turbin i zatrudnienia. Słabymi punktami aukcji były: wysoka bariera wejścia na rynek lokalny – wyeliminowała pośredników i małych graczy, zmiany w regulaminie przetargu, wymogi dla P-90, stan sieci i modernizacja, zmiany w udziale lokalnym CAPEX jako wymóg do uzyskania finansowania. Na rysunku 3 zobrazowano zmianę z tary- fy feed-in na system aukcyjny w Brazylii i  RPA (moce w MW i ceny w dol.). Włochy W 2014 roku we Włoszech zainstalowa- nych byłó ponad 8 600 MW w energetyce wiatrowej, a w ramach aukcji zakontrakto- wano jedynie 107 MW. W dwóch pierwszych aukcjach w 2012- -2013 r. zakontraktowano ponad 900 MW i  projekty te nie zostały jeszcze zrealizowane. W 2014 roku oferowano ceny o 25% niższe od ceny referencyjnej na poziomie 88 euro/ MWh. Nowy model wsparcia nie funkcjonował dobrze przy niskim zakontraktowanym rocznym wolumenie mocy na aukcjach. Za niski był minimalny poziom mocy pro- jektu, wynoszący 5 MW dla farm wiatro- wych. W 2014 roku w aukcji wzięło udział pro- jektów wiatrowe obejmujące 1260 MW, z  czego zakontraktowano 356 MW przy ce- nach o 26% niższych od ceny referencyjnej, która wynosiła 110 euro/MW – najwyższa możliwa 106 euro/MWh (cap), najniższa możliwa 77 euro/MWh (floor). • • • • • • • Na rysunku 4 przedstawiono ceny refe- rencyjne dla wybranych instalacji. W latach 2010-2012 operator TERNA wprowadził ograniczenia w wyprowadza- niu mocy dla wybranych farm z poziomu odpowiednio 5% do 1%. Regulator AEEG poprosił o ocenę skutków i umożliwił uzys- kanie odpowiedniego odszkodowania dla wytwórców. Zmiana systemu wsparcia zielonych certyfikatów Podobnie jak w Polsce, system wsparcia zielonych certyfikatów wygasa we Włoszech z końcem 2015 r. Zielone certyfikaty uzyski- wali wskazani właściciele instalacji OZE, któ- re powstały w okresie miedzy 1999 a 2007 r., Rys. 1. Uzyskane ceny na aukcji dla nowych mocy (energia wiatru i fotowoltaiki) (Źródło: SA Department of Energy and Minerals 2013, Pegels 2012) Rys. 2. Ceny i zakontraktowane na aukcjach moce (Źrodło: ABEEólica/ccee) Rys. 3. Zmiana z taryfy feed-in na system aukcyjny w Brazylii i RPA (moce w MW i ceny w dol.) (Źródło: Mourer 2011, Pegels 2012, Barroso 2012, Bloomberg 2013)
  • 3. PRAWO CZYSTA ENERGIA 11/2015 • strona 18 oraz zmodernizowane po 2008 r. Ostatnie zielone certyfikaty uzyskiwały źródła, które rozpoczęły produkcję przed kwietniem 2013 r. Po 2016 roku rynek zielonych certy- fikatów zostanie zamknięty i zastąpiony tary- fą feed-in (Incentive). Wszystkie źródła, któ- re uzyskały koncesje przed 11 lipca 2012 r. i  rozpoczęły produkcję przed 30 kwietnia 2013 r., przejdą na taryfę feed-in wg wzoru: Incentive = k x (180-Re) x 0,78 k – wynosi 1 dla źródła, które rozpoczęło produkcje przed 31.12.2007 r. Dla źródeł, które rozpoczęły prace po tym terminie, ustalono wielkości współczynnika wg rozpo- rządzenia z 2007 roku, Re – cena energii elektrycznej ustalona przez regulatora AEEG. Zakłada się, że cena uzyskana z taryfy feed-in będzie zmieniać się wraz z ceną po- daną przez AEEG. Wytwórcy nie będą już  uzależnieni od rynku zielonych certyfi- katów, a płatności dokona giełda energii GSE. Tak samo jak w metodzie wsparcia zie- lonych certyfikatów, wytwórca sprzeda ener- gię na giełdzie lub zawrze kontrakty bilate- ralne. Najważniejsze przyczyny powodzenia au- kcji to: rozwój technologii i budowa małych źró- deł na lokalnym rynku, rosnąca konkurencja przy okazji kolej- nych aukcji. Natomiast słabe punkty to: wymogi dotyczące pozwoleń i kaucje, jakość gwarancji i poręczeń finanso- wych, kary za opóźnienie w budowie, eliminacja projektów, które nie odpowia- dają warunkom przetargu, brak elastyczności w dostosowaniu kry- • • • • • • • teriów przetargu do popytu wg technolo- gii. Rysunek 5 ukazuje moc zakontraktowaną w 2012 i 2013 r. w energetyce wiatrowej (465 MW i 442 MW) z podziałem na farmy w eksploatacji, w budowie i nierozpoczęte budowy. Wielka Brytania Angielski DECC przeprowadził aukcje na  kontrakty różnicowe CfD o wartości 315 milionów funtów, wybierając 27 projek- tów OZE o mocy 2,1 GW. Wcześniejszy przetarg na moce z PV oka- zał się niewypałem, gdyż zakontraktowane projekty za 50 funtów/MWh nigdy nie zosta- ną zrealizowane. Ceny referencyjne (strike price) w aukcji CfD były niższe niż oczeki- wano. Rys. 4. Ceny referencyjne dla wybranych instalacji (Źródło IRENA Workshop: Renewable Energy Auctions Design and Best Practice) Rys. 5. Moc zakontraktowana energii wiatrowej w 2012 r. – 465 MW i w 2013 r. – 442 MW z podziałem na farmy będące w eksploatacji, budowie i nierozpoczęte budowy ( %) (Żródło: ANEW) Rys. 6. Podział na projekty z aukcji CfD
  • 4. technologiePRAWO CZYSTA ENERGIA 11/2015 • strona 19 Na rysunku nr 6 przedstawiono podział na projekty z aukcji CfD – z 27 projektów OZE 15 to farmy lądowe, onshore kolor zie- lony i w offshore kolor niebieski, pozostałe to: 5 farm PV – żółty oraz 5 spalarni i gazyfi- kacji – czarny i popielaty. W tabeli 2 przedstawiono wyniki aukcji CfD z podziałem na technologie, moc i cenę od chwili rozpoczęcia produkcji w danym roku (dane opublikowane przez DECC). Najważniejsze przyczyny powodzenia: bardzo dobrze przygotowana procedura przetargu i jasne kryteria, duża konkurencja, agresywny i realny poziom cen dla farm wiatrowych, • • • pozytywny trend dla branży OZE vs. energetyka jądrowa i gazowa w odniesieniu do  kosztów wytwarzania. Słabe punkty to: sektor PV skrytykował aukcje i wskazał na  błędy w założeniach odnośnie ceny i wo- lumenu, w aukcji rząd wsparł mniej rozwinięte technologie – offshore i gazyfikacja dostały 259 z 315 milionów funtów (82% budżetu), co stanowi 1227 MW (57% wygranej mocy w  aukcji). Ryzyka i doświadczenia w kontekście polskiego systemu wsparcia 1.  Obecna Ustawa z 20 lutego 2015 r. o  OZE wraz z przygotowywanymi rozpo- rządzeniami Ministra Gospodarki jest pod- stawą do analizy warunków i kryteriów aukcji w  Polsce. Czekamy na regulamin aukcji URE. Rząd słusznie przyjął po 10 la- tach wprowadzenia na rynek nowych tech- nologii OZE zasadę budowania, ale tylko • • • Wyszczególnienie Jednostka 2015/2016 2016/2017 2017/2018 2018/2019 Moc całkowita [MW] Zaawansowane technologie konwersji funt/MWh – – 119.89 114.39 – MW – – 36 26 62 Energia z odpadów w kogeneracji funt/MWh – – – 80 – MW – – – 94.75 94.75 Morska energetyka wiatrowa funt/MWh – – 119.89 114.39 – MW – – 714 448 1162 Energetyka wiatrowa na lądzie funt/MWh – 79.23 79.99 82.5 – MW – 45 77.5 626.05 748.55 Fotowoltaika funt/MWh 50 79.23 – – – MW 32.88 38.67 – – 71.55 Tab. 2 Wyniki aukcji CfD z podziałem na technologie, moc i cenę od momentu rozpoczęcia produkcji w danym roku reklama Źródło: Department of Energy & Climate Change, opublikowane na stronie DECC 26 luty 2015 7 rano
  • 5. PRAWO CZYSTA ENERGIA 11/2015 • strona 20 najtaniej w  warunkach zachowania konku- rencyjności w przetargu. Rządowi w przy- gotowaniu cen referencyjnych i planowa- niu finansowych oszczędności pomaga obecna sytuacja na  rynku zielonych certyfi- katów i rynku kapitałowym. Podmioty, głównie właściciele farm wiatrowych, posta- nowiły zaryzykować i  w ostatnim roku funk- cjonowania systemu wsparcia zielonych cer- tyfikatów wybudować nowe moce na starych zasadach, finansując projekty w większości z własnego kapitału korporacyjnego z per- spektywą przyszłego refinansowania. 2.  Rząd w oparciu o obecne przepisy może wykorzystać sytuację i ustalić takie pa- rametry aukcji dla OZE, aby przyciągnąć konkurencję do każdego koszyka aukcyj- nego i  uzyskać najlepsze ceny. Jednak skoro dziś inwestorzy budują nowe moce i osią- gają razem średnie przychody z energii certyfikatów na poziomie 280 zł/MW, to czy wskazane jest określenie cen referen- cyjnych na poziomie znacząco wyższym? Odpowiedz jest skomplikowana. Po analizie technologii i  firm, które stoją za projektami, można wyłonić trzy grupy graczy. Polscy operatorzy PGE, Tauron, Energa i Enea, którzy teoretycznie mogą wejść na aukcje z technologią biomasy, współspalania lub  far- mami wiatrowymi, wykorzystując swoją po- zycję na rynku i przenosząc koszty na taryfy w taki sposób, że żaden inny podmiot nie bę- dzie w stanie podobnie skalkulować ryzyka. Druga grupa to zagraniczni operatorzy w  Polsce, np.  EDPR, EDF, RWE, CEZ czy  Fortum, którzy swoje projekty OZE mogą tanio finansować z kapitału korpora- cyjnego przy stopie zwrotu na poziomie założonych 5% oraz są w stanie wykorzysty- wać posiadane aktywa w grupie do  różnych rozliczeń miedzy wytwarzaniem a obrotem. Trzecia grupa to fundusze i mali dewelope- rzy, zdani na  project finance i wyższą stopę zwrotu z  projektu. To oni będą walczyć o wy- graną na aukcji zaniżając ceny, nie budując szybko i starając się sprzedać projekt przed rozpoczęciem budowy – w okresie do czte- rech lat od rozpoczęcia pierwszej aukcji. 3.  Obecna sytuacja polityczna w Polsce oraz prawdopodobny stosunek nowego rządu do OZE są pierwszymi sygnałami dla  inwestorów, wskazującymi na to, jak  przebiegnie pierwsza aukcja. Jeżeli w  jej  trakcie zostanie wyłonionych i zbudo- wanych w ciągu czterech lat ponad 500 MW we wszystkich możliwych technologiach, to  będzie to wielki sukces. Kolejne aukcje w  2017 i 2018 r. powinny zachować ela- styczność w zakresie zmian cen referencyj- nych, wolumenów i podziaów na technolo- gie. Wielką niewiadomą jest los projek- tów offshore do 2019 r. – czy poziom ceny referencyjnej i budżet pozwolą na takie inwestycje projektów na Bałtyku? 4.  Dla inwestorów najważniejsza jest przejrzystość procedury przetargowej oraz przewidywalność. Największe zagrożenie to  zmiana przepisów urbanistycznych, śro- dowiskowych oraz instrukcji sieci, a także po- dejścia operatorów przyłączających źródła na podstawie zawartych umów. Wydaje się, ze po listopadzie tego roku nastąpi spora fil- tracja w aneksowanych umowach przyłącze- niowych na kolejne lata i sytuacja z roku na  rok zacznie się pogarszać – umowy z no- wymi harmonogramami będą wypowiadane zgodnie z ustawą i szanse na nowe moce wciąż będą znikome. 5.  System aukcyjny jest zupełnie nowym etapem rozwoju nowych źródeł OZE w Pol- sce. Nastąpi konsolidacja deweloperów i  w  obrocie pozostaną projekty wiatrowe, których produktywność będzie zbliżona do  35%. Zniknie duża grupa graczy na ryn- ku i ceny za dobre projekty nadal będą wyso- kie, lecz tylko dla kilkunastu wybranych lokalizacji. Pozostanie możliwość handlowa- nia przyłączeniami lub prawami do  projek- tu, jeśli ktoś się zdecyduje na ryzyko łączenia kilku lokalizacji w całość. 6.  Wielka niewiadoma to rynek pro- jektów do 1 MW z gwarancją wolumenu z aukcji na poziomie 25% całości zakontrak- towanej energii. Tutaj kandydatami do wy- granej są projekty z kręgu biogazu i biomasy oraz PV, a być może nowość – małe wiatraki. Pytanie brzmi, czy pojawi się duża konku- rencja i  przy jakim poziomie cen? 7.  Finansowanie z banku w oparciu o li- mited recourse project finance może okazać się wciąż relatywnie drogie (5% CAPEX razem za opłaty z góry). Dopiero przy kolej- nych aukcjach i zapewnieniu przejrzystości procesu obliczenia ryzyka inwestycji będzie można mówić o konkurencyjnych ofertach finansowania. 8.  W 2016 roku prawdopodobnie rozpo- czną się programy operacyjne funduszy z  UE. Oznacza to dla podmiotów z takimi dotacjami obowiązek odliczenia dotacji od  ceny aukcyjnej i tym samym oferowanie odpowiednio niższej ceny w aukcji. Nie prze- widziano bowiem, np. jak we Włoszech, ceny referencyjnej z cap i floor. 9.  Dla projektów, w przypadku których w  umowach przyłączeniowych przewi- dziano etapowość inwestycji, często z winy operatora i wskutek stanu sieci nie jest znana ścieżka postępowania. Jeśli ktoś ukończył jeden etap i oddał obiekt do eks- ploatacji trzy lata temu i chce wygrać w ramach aukcji, aby zacząć drugi etap reali- zacji projektu, to kwalifikuje się to jako pro- jekt do  modernizacji. W przyszłym roku bu- dżet na takie inwestycje wynosi zero. To ol- brzymie nieporozumienie. Rząd powinien rozwiązać ten problem, gdyż chodzi o rela- tywnie duży odsetek dobrych projektów. 10.  Budżet dla istniejących instalacji, w  przypadku których po wygraniu aukcji pla- nujesięprzejściezsystemuzielonychcertyfika- tów na aukcyjny, jest znikomy, a  apetyt związa- ny z sugerowaną ceną referencyjną na  pozio- mie 380 zł/MWh (w stosunku do  obecnego przychodu na rynku wynoszącego 280 zł/MW) jest wielki. Wydaje się, że  w  najbliższym czasie rząd nie będzie zainteresowany taką zamianą, zakładając, iż nadpodaż zielonych certyfikatów nie zmieni poziomu ceny na giełdzie praw majątkowych w  ciągu dwóch lat. Brakuje dzia- łań rządu w  sprawie zwiększenia obowiązku umorzenia certyfikatów z 15% do 20%. Zaprezentowany model włoski wydaje się najprostszy w  zastosowaniu przy odejściu od  zielonych certyfikatów. 11.  Doświadczenia z opisanych rynków wskazują na duże ryzyko nieprofesjonalnego przebiegu pierwszej aukcji i uchybień w  zastosowanych kryteriach, prekwalifikacji, braku ceny floor oraz polityki definiującej zapotrzebowanie na moc w danych latach. Wydaje się, ze dopiero druga i trzecia aukcja mogą być interesujące, a cały wysiłek dewe- loperów będzie ukierunkowany na przedlu- zeniu ważności pozwolen w okresie czterech latach lub na uzyskanie nowych pozwoleń, tak  aby  mieć szanse uczestniczenia w prze- targach po  2017 r. Źródła 1.  Department of Energy. Renewable Ener- gy Procurement Program.Bid window 1-4. Republic of South Africa. 2.  ABE Eolica Doing business in Brazil. Lau- ro Fiuz.a Jr Vce President. 3.  Solar Wind In 2014. Mridul Chadha Feb 17 2015 4.  European renewable energy incentive guide – Italy. 5.  UK Department of Energy and Climate Change. Autor jest absolwentem ekonomii i organizacji w Szkole Głównej Handlowej. Uzyskał licencję ACCA. Pracował m.in. dla Instalexport Emira- tes w Abu Dhabi. Kierował projektami przemy- słowymi w Vattenfall i zasiadał w Radach Nad- zorczych PEC Ustka, EWSA oraz GZE Infonet. Były dyrektor rozwoju w firmie Gamesa Ener- gia. Uczestniczył w pracach Polskiego Stowa- rzyszenia Energii Wiatrowej, jako Vce Prezes. Aktualnie senior project manager w duńskim funduszu European Energy Grzegorz Szymczak D la inwestorów najważniejsza jest przejrzystość procedury przetargowej oraz przewidywalność.