Erektil disfonksiyon araştırmalarında sıklıkla başvurulan Pelvik kavernozal sinir stimülasyonu metodu anlatılmıştır

1. Op.Dr.Ege Can Şerefoğlu
Bağcılar Eğitim & Araştırma Hastanesi, İstanbul
1

2. Pelvik / Kavernozal Sinir Stimülasyonu
 Hayvan modellerinde ereksiyon çalışmaları tarihçesi
 Ereksiyon fizyolojisi ve kantitatif değerlendirmesi
 İntrakavernozal basınç ölçümü (ICP)
 Cerrahi prosedür
2

3. Ereksiyon çalışmaları tarihçesi
 Hayvan modelerinde ereksiyon araştırmaları 19yy sonlarında
Eckhard tarafından başlatılmıştır.1
 Köpeklerde pelvik sinirin ereksiyonda rol oynadığını göstermiştir.
 Langley ‘otonomik sinir sistemi’ni tanımlamış, parasempatik
sistem üzerinde çalışmıştır.2
 20yy pelvik pleksus anatomisi anlaşılmış ve ilk kez Lewis
boğalarda ICP ölçümünü 1968 yılında gerçekleştirmiştir.3
 Lue ve grubu maymun, köpek ve tavşanlarda yaptıkları
çalışmalarda kavernöz düz kasın rolünü ortaya
koymuşlardır.4
1Burnett AL, Wesselmann U. Urology 1999;53(6):1082-9.
2Langley JN. J Physiol 1906;33:374–413
3Lewis JE et al. J Reprod Fertil 1968;17:155 -156
4Lue TF, et alç J Urol 1984;131(2):273-80. 3

4. Ereksiyon çalışmaları tarihçesi
 Son 20 yılda rat ve farelerle yapılan çalışmalar hız
kazanmıştır.
 Sinir korumalı RP’nin öncüsü Walsh ve ekibinin
ratlar üzerinde yaptığı penil ereksiyon çalışmaları
post-RP ED mekanizmalarına ışık tutmuştur. 1
 Sezen ve Burnett farelerde ilk ED çalışmasını 2000
yılında yapmıştır.
 Transgenic farelerin kullanımı, NO mekanizmaları
ve aterosklerozun ED patofizyolojisindeki
etkilerini ortaya çıkarmıştr.3
1Quinlan DM et al. J Urol 1989;141(3):656-61.
2Sezen SF, Burnett AL. J Androl 2000;21(2):311-5.
3Behr-Roussel D et al. J Sex Med 2006;3(4):596-603. 4

5. Ereksiyon Fizyolojisi
 Ereksiyon peniste gerçekleşen hemodinamik bir
olaydır.
 Flasid Evre: kavernöz dokular sempatik sistem
etkisinde kasılıdır
 Erekte Evre: parasempatik sistem etkisiyle
kavernöz doku düz kasları gevşer
 Penis içinde artan kan akımı intrakavernozal
basınç (ICP) artışına neden olur.
 İskiokavernöz ve bulbospongiöz kaslardaki
refleksojenik kasılmalar basıncı daha da artırır.
 Kavernöz dokulardan dışarıya kan kaçışı venöz
oklüzyon ile engellenir.
5

6. Ereksiyonun kantitatif değerlendirmesi: ICP
 Penil ereksiyonun kantitatif değerlendirmesinde altın
standart intrakavernöz basınç (ICP) ölçümüdür.1
 ICP serbestçe hareket eden ratlarda ölçülebilir. 2
 Kavernöz cisimlere yerleştirilen bir kateter, cilt altındaki ileticiye
bağlanır.
 En sık kullanılan teknik anestezi altındaki ratlarda pelvik /
kavernozal sinirlere elektriksel saha uyarımı (EFS)
yapılmasıdır.1
 Periferal veya santral sinir sistemine kimyasal ajan veya ilaç da,
anestezi altındaki hayvanlarda uygulanabilir.
1Mehta N et al. J Sex Med 2008;5(6):1278-83.
2Giuliano F et al. J Urol 1994;152(4):1271-4. 6

7. Ereksiyonun kantitatif değerlendirmesi: ICP
 ICP ölçümü için en sık rat kullanılır.1
 Periferal sinir sisteminin anatomisi basittir.
 Cinsel davranış çalışmaları ve diğer nörofizyolojik çalışmalar
yapılabilir.
 Birçok patofizyolojik ED modeli de ratlarda uygulanabilir
(örn: diabetik model, yaşlanma modeli, kastre model,
kavernöz sinir hasar modeli vb)
1Mehta N et al. J Sex Med 2008;5(6):1278-83. 7

8. Cerrahi Prosedür
8

9. Cerrahi Prosedür
 Rat ya da fare kullanılabilir
 Ratlardaki işlemler (özellikle arter kanülasyonunu) daha kolay
 Hayvan tartılır hafif anestezi verilir
 İntraperitoneal sodium pentobarbital 30-50-mg/kg
 hayvanın spontan solunumu devam eder
 KB düşer, taşikardi olur (ketamin + xylazine kullanılabilir)
9

10. Cerrahi Prosedür
 Devamlı KB monitörizasyonu için sol karotis arter
içine heparinize polietilen kateter yerleştirilir.
 KSS sırasındaki otonomik refleksler nedeniyle KB yükselmeleri
olabilir (vezikovasküler refleks)
 KB değişiklikleri kavernöz dokulara yönelen kan akımını
değiştirerek ICP değerlerini etkiler (Yüksek KB  yüksek ICP)
 Bu nedenle ICP/KB veya ICP/MAP (mean arterial pressure)
değerleri dikkate alınır.
10

11. Pelvik / Kavernozal Sinir Stimülasyonu
Rehman et al, 1998.11

12. Cerrahi Prosedür
 Ratlarda EF çalışılırken
 Apomorfin sonrası erektil cevap (IV apomorfin 80 mg/kg) veya
 Nöral elektriksel uyarı sonrası ICP değişiklikleri değerlendirilir
 Sinir sistemindeki ereksiyondan sorumlu herhangi bir alana uyarı verilebilir.
 Hipotalamustaki medial preoptic alan (MPOA)
 Pelvik sinir
 Major pelvik ganglion (MPG)
 Kavernöz sinir
 MPOA uyarısı ile elde edilen ereksiyonların en fizyolojik ereksiyon olduğu
düşünülmektedir.1
 Ancak bu prosedürün çok invazif olduğu unutulmamalıdır
 Ciddi bilgi, tecrübe ve özellikli ekipman gerektirir
1Giuliano F et al. Neurosci Lett 1996;209(1):1-4. 12

13. Cerrahi Prosedür
 Kavernöz sinir stimülasyonu (KSS) ile ereksiyon
sağlandığını ilk kez Quinlan rapor etmiştir.1
 Ratlarda kavernöz sinirler bilateral MPG’den
kaynaklanır.
Quinlan DM et al. J Urol 1989;141(3):656-61. 13

14. Major Pelvik Ganglion (MPG)

15. Pelvik / Kavernozal Sinir Stimülasyonu
Rehman et al, 1998.15

18. 18

19. Cerrahi Prosedür
 KSS sonrası normalize ICP/KB değerleri 0.50-0.70
arasında değişir (ortalama 0.632 ± 0.087).
 ICP/KB değerleri bunun çok altındaysa prosedürde
hata olabilir.
Quinlan DM et al. J Urol 1989;141(3):656-61.
19

20. Sonuç
 Ereksiyonun kantitatif değerlendirmesinde ICP
kullanımı oldukça kolay ve etkili bir metodtur.
 Rat ve fare gibi kullanımı elverişli hayvanlar üzerinde
yapılan çalışmalarla ereksiyon fizyolojisi daha iyi
anlaşılmıştır
 ED patofizyolojisi ve farmakolojisi çalışmaları da bu
teknik sayesinde ivme kazanmıştır.
20

21. Teşekkürler…
21