Presentatie bij lancering van SpaarGas - Ramplaankwartier richting aardgasvrij

1. 27 maart 2017
www.spaargas.nu
LANCEER

3. (kort filmpje)

4. Agenda
• Jim Streefkerk (DE Ramplaan)
• Cora-Yfke Sikkema (Wethouder Haarlem)
• Richard Hoving (bewoner)
• Eelco Fortijn (projectleider)
• Sabine Mallens (TU Delft)
• Vragen
• Startschot en Borrel

5. Jim Streefkerk
● Bewoner
● Voorzitter stichting DE Ramplaan

6. Cora-Yfke Sikkema
● Wethouder Haarlem

7. Richard Hoving
● Bewoner

8. Agenda (tussenstand)
• Jim Streefkerk (DE Ramplaan)
• Cora-Yfke Sikkema (Wethouder Haarlem)
• Richard Hoving (bewoner)
• Eelco Fortijn (projectleider)
• Sabine Mallens (TU Delft)
• Vragen
• Startschot en Borrel

9. Eelco Fortuijn
● Bewoner
● Projectleider

10. Inhoud
1. Waarom
2. Project doel
3. Wie
4. Planning in 2017
5. Planning vanaf 2018
6. Veelgestelde vragen

11. 1. Waarom
● KLIMAAT / onze kinderen
● Aardbevingen in Groningen
● Niet afhankelijk van Rusland
● Beleid van NL en Haarlem

12. 2. Project doel
● 2025 – Ramplaan-kwartier aardgasvrij
– Minder maandlasten, meer comfort
– Transitie in eigen hand
– Voorbeeldwijk voor bestaande laagbouw
● 2020 – Eénderde aardgasvrij
● 2017 – Zoektocht
– Kan het technisch? Kan het financieel?
– Doen genoeg mensen mee?

13. 3. Wie
● Stuurgroep:
– Stichting DE Ramplaan
– Wijkraad, TU Delft, Gemeente Haarlem
● Kernteam & ...
– Communicatie werkgroep
– SpaarGas-straatcoaches
– Energie technieken werkgroep
● Deelnemers:
– Bewoners / huurders / eigenaars
– Winkels / speciale gebouwen

14. 4. In 2017 Onderzoek
● TU Delft: Hele wijk en per woningtype
● Online SpaarGas-checker
– SpaarGas-coach
– SpaarGas-scankit
– Anonieme zoomout (i.v.m. privacy)
● Planning 2017:
– Voorjaar: 20 woningen en 1 speciaal gebouw
– Zomer: SpaarGas-checker verbeteren
– Najaar: 100 woningen en 3 speciale gebouwen

15. 5. Vanaf 2018
2018 voorjaar – Menukaart
● Technieken-kaart
● Haalbaarheid: financieel en ‘instituten’
● Menukaart: technieken en financiering
2018 najaar – Werving en Keuzes
Vanaf 2019 – Uitvoering

16. 6. Veelgestelde vragen
● Moet ik meedoen?
● Wat kost het?
● Hoe lang zit ik in de rommel?
● Kan ik blijven koken op gas?
● Doen Huurhuizen ook mee?
● Hoe kan ik mee doen?

17. www.spaargas.nu

18. Agenda (tussenstand)
• Jim Streefkerk (DE Ramplaan)
• Cora-Yfke Sikkema (Wethouder Haarlem)
• Richard Hoving (bewoner)
• Eelco Fortijn (projectleider)
• Sabine Mallens (TU Delft)
• Vragen
• Startschot en Borrel

19. Sabine Mallens
● Bewoner
● TU Delft

20. 20
Duurzaam Ramplaankwartier
onder zoek
zoek tocht
Zonder gas
en …
zoveel mogelijk zelf opwekken
Sabine Jansen
buurtbewoner en TU Delft

21. 21
EU project & TU Delft team
v.l.n.r.
Dr. Benedetto Nastasi
Dr. Regina Bokel
Prof.dr.ir. Andy van den
Dobbelsteen
Dr. ir. Sabine Jansen
Dr. Saleh Mohammadi
Onderzoek ‘smart urban isle’ :
Doel: Lokaal opwekken, uitwisselen en
opslaan van energie, om energievraag en
-aanbod zoveel mogelijk met elkaar in
balans te brengen.

22. 22
Inhoud
• Onze wijk
• Zonder gas? Hoe zou dat kunnen?

23. 23
Onze wijk

24. 24
De woningen - bouwjaar

25. 25
De woningen - energielabel
www.energielabelatlas.nl

26. 26
De woningen - energielabel
www.energielabelatlas.nl

27. 27
Gemiddeld gasverbruik Ramplaankwartier

28. 28
Elektriciteit = 3111 kWh/jaar
Gas = 1811 m³/jaar
Inschatting verdeling gasgebruik
Gemiddeld energiegebruik Ramplaankwartier

29. 29
Gemiddeld energieverbruik
nieuwbouwwoning
Gemiddeld energieverbruik
nieuwbouwwoning
Inschatting verdeling gasgebruik
Gemiddeld energiegebruik Ramplaankwartier
Elektriciteit ~ 2900 kWh/jaar
Gas ~ 800 – 1000 m³/jaar
Elektriciteit = 3111 kWh/jaar
Gas = 1811
m³/jaar

30. 30
Aardgasvrij – hoe?
• In en op je eigen huis (‘woningniveau’)
• Op wijkniveau

31. 31
1. ‘makkelijk’ uitvoerbaar
– Spouwmuurisolatie
– Dubbel glas
– Vloer- en dakisolatie
2. ‘energie-renovatie’
– Hoogwaardige isolatie
– Mogelijkheid LT radiatoren
3. Ambitieuze renovatie
(i.c.m. verbouwing?)
– Hoogwaardige isolatie
– Nieuw dak /uitbouw
– Vloerverwarming
– Evt. Aangepast
ventilatiesysteem,
Work in
progress
Meehelpen?
Meld je aan
voor de
technieken
werkgroep
Je woning verbeteren – 3 niveaus

32. 32
Voorbeeld van een ‘makkelijke’ uitvoering
Daar zie je het verschil dus niet
Maar je merkt het wel
aan het comfort & aan je energierekening…

33. 33
Ambitieuze energie renovatie | voorbeeld
Bron: BESTE project

34. 34
Ambitieuze energie renovatie | voorbeeld
Prêt-a-Loger (Delfts studenten project)

35. 35
Ambitieuze energie renovatie | voorbeeld
Prêt-a-Loger (Delfts studenten project)

36. 36
Onze huidige warmtevoorziening: de ketel
GAS ketel
Schoorsteen /
verliezen
warmte
Er is niet voldoende groen gas voor
alle bestaande gebouwen

37. 37
Alternatieven voor de ketel
hout-
kachel
elektrische
kachel
warmte-
pomp
Warmtenet
(stadswarmte)

38. 38
Alternatieven voor de ketel
hout-
kachel
elektrische
kachel
warmte-
pomp
Warmtenet
(stadswarmte)

39. 39
Wat is een warmtepomp?
Warmtepomp = ‘een koelkast om te verwarmen’

40. 40
Hoe werkt een warmtepomp?
koelen
Verwarmen
elektriciteit

41. 41
Warmtepomp = ‘koelkast om te verwarmen’
vloerverwarming
Warm water
elektriciteit
warmtepomp
buitenlucht
zonnewarmte
bodemwarmte
Bron ?

42. 42
Warmtepomp voorbeeld

43. 43
Warmtenetten | traditionele stadswarmte
Bron: warmteboek Eneco

44. 44
Warmtenetten | lage temperatuur netten?
Voordelen LT warmtenetten:
-Makkelijker te combineren met
duurzame opwekking
-Minder distributieverliezen
Nadeel
-Warmte moet nog erder
opgewarmd worden → bijv met
een warmtepomp

45. 45
Duurzaam opwekken – op je woning en in de wijk
ZON – WIND – BODEM – ‘AFVAL’ - ‘AFVAL’
WATER

46. 46
Samenvatting aardgasvrij – hoe?
In je eigen huis (‘woningniveau’):
A. Je woning verbeteren → minder verbruik
(maar niet ‘aardgasvrij’)
B. Een alternatief voor de cv-ketel
• Warmtepomp
• Warmtenetten
• Combinatie
Op wijkniveau
C. Voorzieningen (opwekking en distributie ) in de wijk

47. 47
Minder gebruiken – alternatieve bron – duurzaam opwekkenMinder gebruiken – alternatieve bron – duurzaam opwekken
Alleen
hernieuwbaar
Alleen
hernieuwbaar
Optimaal combineren:
Minder gebruiken – alternatieve systemen – duurzaam opwekken

48. 48
Zoektocht naar de ideale combinatie
• Verkennen mogelijke
woningmaatregelen ‘gebouwschil’
• Alternatief voor de ketel
• Warmtepomp
• Warmtenetten
• Combinatie
• Opwekking op wijkniveau
→ 3 totaal opties voor de wijk

49. VRAGEN?
info@spaargas.nu
www.spaargas.nu

50. info@spaargas.nu
www.spaargas.nu
LANCEER
& BORREL