AÇIK ÖĞRENME VE İNTERNET ÜZERİNDEN HERKESE AÇIK KURSLAR (ihak)
1. DOÇ. DR. AĞAH TUĞRUL KORUCU
EBRU FİLİZ
18310341030
AÇIK ÖĞRENME VE İNTERNET ÜZERİNDEN HEKESE AÇIK
KURSLAR (İHAK)
2. AÇIKLIK VE ÖĞRENME
Açıklık kısaca bir şeye ulaşmanın ve
onun üzerinde değişiklik yapmanın
önündeki engellerin kaldırılması
şeklinde ifade edilebilir açıklık
aslında arka planında sağlam bir
düşünce yapısının bulunduğu felsefi
bir yaklaşımdır.bilgi iletişim
teknolojilerinde meydana gelen
gelişmeler ile yaygınlaşmaya
başlamıştır ve farklı alanlara
sıçrayarak gelişimine devam
etmiştir. Yazılım alanında kaynak
kodların paylaşılması ile yasal bir
zemine oturan bu kavram
devamında açık dergiler,açık ders
kitapları
3. Açık veri şeklinde farklı alanlarda
şeklini göstermiştir. Bu bağlamda
açıklık ön koşul mekan zaman miktar
gibi kısıtlamaları esneten, ürün veya
hizmetlere erişimin sağlanması
şeklinde kendini göstermiştir açık
öğrenmenin kendi doğasındaki açıklık,
öğrenenin içinde bulunacağı öğrenme
süreçlerini veya etkinliklerini özgür bir
şekilde belleye bilmesi olarak ifade
edilir . Öğrencinin tercih edebilmesi
öğrenme süreci içerisindeki aktif
katılımının sağlanması motivasyonun
artması ve dolayısıyla öğrenmenin
niteliğinin artması söz konusudur
4. Açıklığın öğrenme ortamlarında ki yansımaları
A) öğrenme nesneleri
öğrenmenin açıklığının ve bu
anlayışın gelişiminin somut olarak
yansımalarına bakıldığında ilk olarak
öğrenme kaynaklarının açık bir
şekilde paylaşıldığını görmekteyiz.
uygulamada öğrenme nesnesi adı
verilen çeşitli tür kapsam ve boyuttaki
materyaller ortak bir nesne ambarında
etiketlenerek saklanmış ve açık bir
şekilde erişime sunulmuştur. temel
çıkış noktası öğrenme nesnelerinin
farklı ortam ve bağlamlarda yeniden
kullanılması yoluyla bir materyal
ekonomisinin oluşması benzer
materyaller için emek harcanmaması
erişim konusunda fırsat eşitliğinin
oluşmasıdır.
5. B. açık eğitim kaynakları (AEK)
açıklığın öğrenme ve öğretme kaynaklarının paylaşılmasına yansıması olarak
karşımıza çıkan AEK2001 yılında Massachusetts institute of tec hnology MİT
nin yaklaşık 2000 dersinin kaynaklarını internet üzerinden herkesin erişimine
açık lisanslama yöntemi ile lisanslayarak sunması ile başlamıştır ardından
UNESCO OECD Dünya Bankası gibi Uluslararası kuruluşların desteği ile
genişleyerek dünya çapında bir harekete dönüşmüştür.MİT nin başlatmış
olduğu Open course ware projesi İngiltere açık Üniversitesi'nin Opel Learn
projesi Rice Üniversitesi'nin conneksiyons projesi Bu hareketin dünyadaki
belli başlı örneklerini temsil etmektedir .Türkiye'deki AEK teşebbüslerin ulusal
kurumsal ve bireysel olmak üzere 3 gruba ayırmak mümkündür Bunlar Türkiye
Bilimler Akademisi bünyesinde faaliyet gösteren ulusal açık ders malzemeleri
konser suyumu tarafından organize edilen ulusal çaplı ay teşebbüsüdür.
6. Internet üzerinden herkese açık kurslar (İHAK) ve genel özellikleri
İnternet üzerinden herkese açık kurs kavramı ilk olarak davet cormier tarafından
2008 yılında Siemens ve Downes tarafından verilen Sunny TV kursunu tanımlamak
için kullanılmıştır.Bu kursu 25 öğrenci para ödeyip kredili olarak alırken 2300
öğrenci ise derse dışarıdan katılmıştır. dışarıdan katılan öğrenciler dersi para
ödemeden kredisiz olarak almışlardır.Bu girişim sonrasında iyi hak uygulamaları
birçok üniversite kurum ya da bireyler tarafından yürütülmeye başlanmıştır ve
artarak devam etmiştir. geleneksel çevrimiçi kurslarla kıyaslandığında ihak
uygulamalarını onlardan ayıran temelde iki özellik mevcuttur.Bunlardan ilki
kurslara herkesin Özgür olarak katılabilmesi yani açıklık Diğeri ise bu kursların
katılımcı sayısına herhangi bir sınır getirmeyecek şekilde düzenlenmiş olması Yani
herkesin katılımına olanak sağlamadır.
Iyi hak uygulamaları; herhangi bir ön koşulu aranmaksızın 1 internet bağlantısı olan
Herkesin istediği yerden istediği zaman erişebileceği 2Çok sayıda kişinin katılımına
açık 3 ve ücretsiz olarak düzenlenen çevrimiçi kurslar 4 olarak tanımlanmaktadır.
7. IHAK uygulamalarının genel özellikleri
internet üzerinden yürütülmesi
herkesin katılımına olanak
sağlaması
açık olma
kurs formatında olma
8. İHAK SINIFLANDIRMALARI
İHAT lar herhangi bir ön koşul olmaksızın katılımcıların esnek bir şekilde
kendi ilgi alanlarına göre seçip alabilecekleri derslerin sunulmasını
kapsamaktadır. ancak hem eğitim-öğretimin doğası itibariyle hem de
kullanılan araç ve yöntemlerin değişkenliği itibariyle İHAK larda
farklı işleyişler olabilmektedir. İHAK ları bağlantılı İHAK ve kapsamlı İHAK
olmak üzere iki farklı şekilde ele alan sınıflandırmanın öne çıktığı
görülmektedir. bunlardan kapsamlı İHAK uygulamaları genel
olarak İHAK ların normal bir üniversite dersine benzer şekilde belli bir plan
dahilinde, belli hedeflerle İHAK sunulması amacıyla hazırlanmış standart bir
ortam üzerinde video materyallerle derslerin sunulduğu İHAK türü olarak
tanımlanmaktadır. Bağlantılı İHAK lise kurs sürecinin ve kullanılan
materyallerin tam olarak yapılandırılmadığı , eğitimcilerin rehber konumunda
olduğu öğrencilerin aktif rol aldığı, öğrenci öğrenci ve öğrenci eğitici
iletişiminin oldukça önemli olduğu İHAK türü olarak tanımlanmaktadır.
9. İHAK ların Kurum ve Öğretici Açısından Etkileri
iHAK Kurumlara örgün öğretim dönemi
destekleme halkla ilişkiler ve tanıtım ve sosyal
katkı sağlama gibi çeşitli faydaları vardır. örgün
öğretim süreçlerinin desteklenmesi konusunda
yüzyüze Öğretim sürecini niteliğini arttırma,
materyal hazırlama ve üretme hareketlerinin
canlandırma gibi katkıları söz konusudur. İHAK
Sağlayıcısı olmanın kurumsal açıdan faydalar
olduğu gibi kurumların İHAK uygulamalarını
Yürütürken bir takım engelleme karşılaşma teknik
Yapı'nın geliştirilmesi ve öğretileri teknik ve
pedagojik destek sağlanması gerekmektedir
.Sürdürülebilirlik açısından ise öğreticileri teşvik
edecek bir takımın mekanizmalarında
geliştirilmesine ihtiyaç vardır. ekstra ekstra iş
yükünün karşılanması için farklı kaynaklara ihtiyaç
duyulabilir. İHAK sağlayıcısı olmanın kurumsal
faydaları ve sınırlılıkları dikkat edilecek olursa
birçok huzursun öğretici noktasında birleştiği
görülebilir. Bu durumun sebebi ise
İHAK uygulamalarında oldukça önemli olmasıdır.
Ne Derneği hak uygulamalarının en önemli
paydaşlarından Gri olan öğreticiler açısından da ele
alınması gerekmektedir.
10. DÜNYADA İHAK UYĞULAMALARI
Öğretim üyelerinin kendi çapında birkaç dersi İHAK olarak sunduğu uygulamalar
bulunmakla birlikte İHAK uygulamaların yürütücülüğünü üstlenen belli başlı
kurumlar bulunmaktadır. Bunların bir kısmını üniversiteleri oluşturduğu
konsorsiyumlar oluşturmakta iken bir kısmı ise ticari olarak faaliyet gösteren
şirketlerden oluşmaktadır. bu kurumların genel olarak yaptıkları işlemler,İ HAK
yürütmek isteyen Öğretim üyelerine ders açma, ders materyallerinin paylaşma ve
ders etkinliklerini sürdürme imkanı veren platformlar sunmaları dır. aynı zamanda
bu platformlar, ilgi alanlarına göre kurs arayıp bulmalarına ve Kurs takvimi
dahilinde kursa katılarak Kurstaki etkinlikleri izleyebilmelerine olanak
sağlamaktadırlar.
Bu platform onlardan yaygın olarak tercih edilenler: edX , Coursera, Udacity,
Udemy, Khan Academy
11. TÜRKİYEDE İHAK UYGULAMALARI
İHAK Uygulamaları, ülkemizde de son yıllarda yaygınlaşmaya başlamıştır. Bu
kapsamda genellikle üniversiteler ve üniversiteler ile içerisinde yürütülen kurumsal
İHAK uyğulamaları olduğu gibi Münferit uygulamalarda bulunmaktadır.
Bu uygulamalardan birçoğuna yönelik kısa bilgilendirmelerde bulunulmuştur.
A. ) kurumsal uygulamalar:
Atademix, AKADEMA, Bilge İş, SAUX, Yaşar Üniversitesi açık ve uzaktan öğrenme
merkezi
atademix, Atatürk Üniversitesi tarafından 2015 yılında kurulan ücretsiz bir İHAK
yürütme platformudur. Atatürk Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve
Araştırma Merkezi teknik altyapı ve tecrübesi ile kurulan atademix, Türkiye'de
İHAK uygulamalarınıN kurumsal anlamda yürütüldüğü ilk platformdur. akademiX
te Verilen kurslardan her biri alanında uzman kişiler tarafından hazırlanmaktadır.
bu kurslara herhangi bir ön koşul gerektirmeksizin dünya genelinde isteyen herkes
katılabilmektedir. atademix te verilen kursların süreleri genellikle 4 ile 8 hafta
arasında değişmektedir. eş zamanlı ve eşzamansız kaynakların kullanıldığı bu
Kurslarda öğrenciler istedikleri kaynağı kullanabilmektedirler. öğrenciler, kursu
tamamladıktan sonra da ders kaynaklarına erişebilmektedirler. Akademix
te kursların büyük bir çoğunluğuna canlı ders uygulamalarına yer verilmektedir.
12. B )Münferit uygulamalar
üniversite Plus bazı üniversiteler kurumlar,
alanında uzman akademisyen eğitmenlerle
işbirliği içerisinde bireylerin istediği alanda
kişisel veya mesleki gelişimlerini devam
ettirebilmeleri ve hayat boyu öğrenmeyi
destekleme amacıyla kurulmuş bir çevrimiçi
Eğitim Platformu dur. bu platform sertifika
programları ve dersler olmak üzere iki ana
Yapı üzerine kurulmuştur. öğrenciler
üzerinde birden fazla değer bulunduran
sertifika programlarına belirli bir ücret
karşılığında kayıt yaptırarak
tamamlayabilmektedirler. eğitim sonrasında
ise eğitimi veren üniversiteden YÖK onaylı
sertifika verilmektedir.stratejik marka
yönetimi dijital pazarlama ve user Experience
Design Bu sertifika programlarından
bazılarıdır.
13. İHAK ‘ ların Geliştirilmesi
İHAK ‘ ların genel olarak kurumsal, bireysel,
sosyal katkıları ve İHAK ların yapıları, kayıt
koşulları, sertifikalandırma gibi konular çok
sık gündeme getirilmekte ve giderek daha
fazla üzerinde durulmaktadır. ancak İHAK ‘
larınBir öğrenme ortam olması nedeniyle
odaklanılması gereken bir bileşende
İHAK ortamlarının geliştirilmesinde nelere
dikkat edilmesi gerektiğidir. bu noktada
Öğretim tasarımı ve uzaktan eğitim
disiplinlerinden gelen tasarım ilkeleri İHAK
‘ların geliştirilmesine Işık
tutacaktır. Böylelikle, İHAK ‘ ların Sadece
çok sayıda kişinin katıldığı bir çevrimiçi
öğrenme ortamında bilgilerin bir yerden
başka bir yere dağıtıldığı bir teknik ortam
olmanın ötesinde pedagojik Etkinliliği olan
bir tasarım anlayışı ile ortaya konmasına
neden olacaktır.
14. a) ihak tasarımları ve genel tasarım ilkeleri
teknoloji destekli ortamlarda ya da uzaktan öğrenme ortamlarında genel
olarak geçerli olan uygun teknolojilerin kullanılması, öğrencinin aktif hale
getirilmesi, öğrenciye rehberlik edilmesi, uzaktaki öğrencinin kendisini
sistemin dışında hissetmesini engellemeye yönelik tedbirlerin alınması,
işbirlikçi öğrenme ortamlarının tasarlanması gibi birçok Boyut İHAK
‘ların tasarımında da oldukça önemlidir. ancakİHAK ‘ların n doğası gereği
tasarım aşamasında göz önünde bulundurulması gereken bazı ilkeler
bulunmaktadır.Uzaktan eğitim, öğretim tasarımı ve bununla ilgili
disiplinlerden gelen öğrenme ilkeleri doğrultusunda İHAK ‘ların tasarımında
dikkat edilmesi gereken temel ilkeler aşağıdaki gibidir
yeterlilik Temelli eğitim
öğrenenin desteklenmesi
planlama
15. b) İHAK’ larda içerik
İHAK Uygulamalarını
geliştirilmesinde içerik boyutu, kurs
içeriğinin belirlenmesinde kullanılan
materyallerinin türü ve niteliklerine
varana kadar derinlemesine ele
alınması gereken bir bileşendir.
İHAK uygulamaları tasarlanırken
genellikle geniş kitlelere ulaşmak
amaçlanmaktadır. bu nedenle kurs
içeriği belirlenirken kursu alabilecek
olan tüm katılımcıların ortak ihtiyaçları
dikkate alınır Ve Bu doğrultuda
olabildiğince özel konu alanlarına
yönelik kurslar tasarlanır.Ancak
İHAK uygulamalarında belirli bir
hedef kitleye ulaşmak
amaçlanıyorsa;Kurslar ilgili Hedef
kitlenin amaçları göz önünde
bulundurularak farklı şekillerde
tasarlanır.
16. Örneğin; yüksek eğitim kurumları, şirketler veya özel eğitim kurumlarına
ulaşmak hedefleniyorsa her birin ihtiyacına yönelik kurs içerikleri
belirlenir.
İHAK Uygulamalarında hangi tür materyal kullanılırsa kullanılsın harbi
materyalin güvenilir kaynaklardan faydalanarak oluşturulması
gerekmektedir. Bunun yanı sıra ders içerikleri geliştirilirken Öğretim
tasarımı prensiplerinin göz önünde bulundurulması gerekmektedir bu
kapsamda içeriye anlamlı parçalara ayırma, dikkat çekme, ön bilgileri
harekete geçirme, önemli yerleri vurgulama, özetleme ve yönlendirme gibi
öğrenmeyi kolaylaştırıcı stratejilerden faydalanılmalıdır.
17. c) İHAK ‘ larda iletişim
İHAK Uygulamalarının uzaktan
eğitim yoluyla yürütmesi ve bu
uygulamalardan çok sayıda öğrenci
hitap edilmesi nedeniyle
öğrencilerle iletişim sağlanması
Örgün eğitime göre oldukça
zordur. Bu
nedenleİHAK uygulamalarında
öğrencilerle uygun iletişim kanalları
aracılığıyla yeteri kadar iletişim
kurulması gerekmektedir. Bu
nedenle İHAK ‘ larda öğrencilerin
eğitimcilere ulaşarak kursa yönelik
sorularını sorabilecek leri veya
akranları ile iletişim kurabilecekleri
farklı iletişim kanalları
kullanılmaktadır
18. İHAK uygulamalarında öğrenci ve eğitimci arasında iletişim kurulması amacıyla
çoğunlukla eşzamansız iletişim araçları kullanılmaktadır. bu kapsamda
tartışma forumları veya e-posta sistemleri aracılığıyla öğrenci ve Eğitimciler
arasında soru-cevap yolu ile iletişim kurulmaktadır. Video konferanslar
genellikle içerik paylaşımı amacıyla kullanılsa da aynı zamanda öğrenci ve
eğitimci arasındaki iletişim sağlamaktadır. ancak lhak uygulamaları
kapsamında düzenlenen video konferanslar a farklı coğrafyalardan öğrenciler
katılabileceği için video konferanslar düzenlenirken uygun zaman dilimlerinin
seçilmesine Özen gösterilmektedir.
19. d) iHAK plotformları
Bir üniversite ya da bir eğitim kurumu, hazırladığı İHAK ‘ları Yukarıda
belirtilen İHAK sağlayıcıları aracılığıyla yayınlanabileceği gibi kendi
platformunu da oluşturabilir.Böylece kendi tanıtım, reklam, fayda politikası
çerçevesinde kapalı ya da açık bir İHAK sağlayıcısı haline gelebilir. benzer
şekilde herhangi bir alanda uzman olan bir kişi ya da bir öğretmen de bireysel
olarak hazırladığı İHAK lar için özel bir platform kurabilir. Eğitim Kurumları
İHAK’ larını kendi sahipliğinde yayınlamak için öncelikle bir sistem kurar. bu
sistemlere İHAK platformları denilmektedir. bu platformların genel
özelliklerine bakıldığında içerik yayınlama, iletişim araçları, ders tanıtımları,
dersin izlencesi, varsa satış politikasına ilişkin notlar, öğrenci izleme ödev,
rapor alma ve görüntüleme gibi uzaktan eğitim ortamlarında sıkça kullanılan
genel öğretim yönetim sistemi özelliklerini barındırdıkları görülmektedir.
20. İHAK ‘LARDA ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
İHAK’larda Uygulanan değerlendirme
Sisteminde farklı türlerde
değerlendirme yöntemleri
kullanılmaktadır. geleneksel eğitimde
olduğu gibi İHAK uygulamalarında da
süreç içerisinde ve süreç sonunda
değerlendirme yapılması gerektiği
öngörülmektedir. ancak İHAK ‘larda bir
dersi çok sayıda öğrencinin alma
durumu göz önünde
bulundurulduğunda genellikle süreç
sonu değerlendirmelerin tercih
edilmektedir. Bu değerlendirme
işlemlerinde ise genellikle çoktan
seçmeli sorular kullanılmaktadır. ancak
değerlendirme işlemleri etkileşimli
alıştırma, ödev değerlendirme gibi farklı
yöntemlerle zenginleştirilebilmektedir.