Inwestorzy zagraniczni wskazują na poprawę atrakcyjności inwestycyjnej Polski w 2016 r. – wynika z badania „Atrakcyjność inwestycyjna Polski”, przeprowadzonego przez firmę doradczą EY.
Szara strefa w Polsce - Rola płatności gotówkowych i elektronicznych
Raport EY Atrakcyjność inwestycyjna Polski 2017
1. Atrakcyjność inwestycyjna Polski 2017
Marek Rozkrut Paweł Tynel
Główny Ekonomista Lider Zespołu Ulg i Dotacji
Zespół Analiz Ekonomicznych Inwestycyjnych EY
4. 4
W 2016 r. Europa pozyskała rekordowo wysoką liczbę
projektów związanych z BIZ
► W 2016 r. w Europie ogłoszono 5 845 (+15% r/r) projektów inwestycyjnych w ramach bezpośrednich inwestycji
zagranicznych (BIZ). Inwestorzy międzynarodowi planują utworzyć w ramach tych projektów co najmniej 260 tys.
miejsc pracy1.
► Większość projektów BIZ w Europie jest realizowana przez inwestorów europejskich.
Analizowane tutaj BIZ obejmują tylko te projekty, które tworzą nowe jednostki produkcyjne i usługowe oraz nowe miejsca pracy.
W szczególności, wyłączono inwestycje realizowane za pośrednictwem rynków kapitałowych oraz transakcje fuzji i przejęć.
Liczba projektów BIZ w Europie
Źródło: EY (2017), European Investment Monitor.
1Informacja dotyczy liczby ogłoszonych nowych miejsc pracy dla 62% projektów BIZ. Podana liczba nowych miejsc pracy stanowi zatem dolną granicę szacowanej liczby nowoutworzonych miejsc pracy związanych z projektami BIZ.
2Europa Środkowo-Wschodnia obejmuje 22 kraje: Albanię, Białoruś, Bośnię i Hercegowinę, Bułgarię, Chorwację, Cypr, Czarnogórę, Czechy, Estonię, Litwę, Łotwę, Macedonię, Mołdawię, Polskę, Rosję, Rumunię, Serbię, Słowację,
Słowenię, Turcję, Węgry oraz Ukrainę.
+15%
+12%
+4%+4%
+14%
77%
5.845
23%
2016
3.303
23%
77%
2008
3.720
27%
73%
2007
3.712
28%
72%
2006
3.531
26%
74%
2005
3.065
29%
71%
5.083
2015
77%
23%
-3%
2014
4.448
19%
81%
2013
3.957
20%
80%
2012
3.797
22%
78%
2011
3.909
22%
78%
2010
3.758
25%
75%
2009
+5%+15% -11%0% +14%
Zachodnia Europa
Europa Środkowo-Wschodnia2
5. 5
Postrzeganie Europy przez inwestorów międzynarodowych
wyraźnie się poprawia
► Europa Zachodnia (lider) i Europa Środkowo-Wschodnia (EŚW – 3. miejsce) należą do najbardziej atrakcyjnych
regionów na świecie w opinii inwestorów międzynarodowych.
► EŚW odnotowała największy awans spośród wszystkich regionów, doganiając Chiny.
Źródło: EY (2017), European Attractiveness Survey.
1Odpowiedź na pytanie: „Które z niżej wymienionych regionów, Twoim zdaniem, należą obecnie do trzech najbardziej atrakcyjnych lokalizacji do rozpoczęcia działalności?” (możliwość wyboru trzech odpowiedzi).
Najbardziej atrakcyjne regiony na świecie według międzynarodowych inwestorów1
55%
40%
35%
37%
50% 53%
39%
39%
29% 28% 28%
37%
38%
25%
23%
29%
39%
39%
26%
20%
23%
19% 18% 15%
48%
33%
38%
43%
38%
7%
12%
16%
26%
14%
7%
2007 2009 2011 2013 2015 2017
Europa Zachodnia
Ameryka Północna
Indie
Chiny
Brazylia
Europa Środkowo-Wschodnia
7. 7
Dynamiczny wzrost gospodarczy w Polsce sprzyja
przyciąganiu nowych projektów BIZ
► Mając na uwadze duże potrzeby inwestycyjne, ale przy tym niską stopę inwestycji i niską stopę oszczędności,
Polska potrzebuje BIZ, z którymi wiążą się liczne korzyści, wzmacniające potencjał krajowej gospodarki.
► Polska gospodarka jako jedyna w UE uniknęła recesji w czasie globalnego kryzysu finansowego, a w latach
2008-2016 PKB Polski wzrósł o 32,4%, co było trzecim najlepszym wynikiem w UE.
► W ostatnich latach liczba nowych projektów BIZ ulokowanych w Polsce oraz planowana w ich ramach liczba nowych
miejsc pracy nieprzerwanie rośnie.
Liczba projektów BIZ oraz ogłoszona liczba nowych miejsc pracy
w ramach projektów BIZ w Polsce
0
50
100
150
200
250
300
350
0
5 000
10 000
15 000
20 000
25 000
30 000
35 000
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Liczba miejsc pracy (lewa oś) Liczba projektów BIZ (prawa oś)
Źródło: EY (2017), European Investment Monitor.
8. 8
Polska wśród najbardziej atrakcyjnych krajów w Europie
i liderem w regionie dla BIZ
► W 2016 r. inwestorzy zagraniczni ogłosili zamiar zrealizowania 256 projektów w Polsce (+21% r/r), co dało Polsce
5. miejsce wśród krajów europejskich - najwyższe od 2008 r.
► Polska jest 2. krajem w Europie pod względem liczby miejsc pracy tworzonych w ramach BIZ.
Top 10 krajów w Europie pod względem liczby
miejsc pracy stworzonych przez BIZ
Top 10 krajów w Europie pod względem liczby
projektów z udziałem BIZ
Źródło: EY (2017), European Investment Monitor.
9. 9
Polska przyciąga inwestycje głównie z Europy Zachodniej
oraz USA…
► W latach 2005-2016 przeciętnie ponad 80% wszystkich projektów BIZ ogłoszonych w Polsce pochodziło
z krajów Europy Zachodniej oraz USA.
Udział inwestycji BIZ w Polsce wg regionu pochodzenia inwestycji
Źródło: EY (2017), European Investment Monitor.
USA
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
2005 200 6 200 7 2008 2009 2010 201 1 201 2 2013 2014 201 5 201 6
Europa Zachodnia Inne regiony
10. 10
… i projekty bardziej pracochłonne niż przeciętnie projekty
lokowane w Europie
► Projekty BIZ napływające do Polski lokują się głównie w trzech sektorach: przemysłu, finansów i usług biznesowych
oraz transportu i komunikacji. W latach 2005-2016 w tych sektorach zrealizowano 95% ogłoszonych projektów BIZ.
► Polska zyskuje bardzo duże znaczenie jako miejsce lokowania usług wspólnych (m.in. IT, księgowość).
► Projekty w Polsce są bardziej (choć w malejącym stopniu) pracochłonne niż przeciętnie projekty lokowane w Europie,
ale bardziej kapitałochłonne niż przeciętnie w regionie EŚW.
Źródło: EY (2017), European Investment Monitor.
Liczba projektów BIZ w Polsce
w podziale na sektory
Liczba projektów BIZ w Polsce
wg kryterium aktywności
0
20
40
60
80
100
120
140
160
Przemysł Sprzedaż i
marketing
Centra
usług
wspólnych
Logistyka Badania i
rozwój
Centrale Centra
kontaktowe
Testowanie
i naprawa
Inna
aktywność
średnia dla lat 2005-2016 2016
0
20
40
60
80
100
120
140
160
Przemysł Finanse i
usługi
biznesowe
Transport i
komunikacja
Handel
detaliczny,
hotele i
restauracje
Budownictwo Pozostałe
sektory
średnia dla lat 2005-2016 2016
12. 12
Czy Europa wraca do zrównoważonego wzrostu
gospodarczego?
► Pomimo wspomnianych pozytywnych zmian, w ocenie inwestorów powrót Europy do zrównoważonego wzrostu
odsuwa się w czasie.
Źródło: EY (2017), European Attractiveness Survey.
Twoim zdaniem, biorąc pod uwagę obecną niepewność w Europie, jak dużo czasu jeszcze upłynie
zanim Europa powróci do zrównoważonego wzrostu gospodarczego?
Bieżący rok
Za 5 lat
Za 10 lat
Razem - mniej niż 5 lat
Razem - 5 lat lub więcej
Za 3 lata
5%
5% 5%
5%
52% 56% 49%
36%
33%
29%
39%
46%
9% 8% 7% 9%
57%
61%
53%
42%42%
37%
45%
56%
2013 2014 2015 2017
13. 13
Główne ryzyka wskazywane przez inwestorów dla Polski
Państwa zdaniem, jakie są trzy główne zagrożenia dla Polski?
10%
13%
28%
22%
18%
26%
40%
19%
20%
17%
28%
32%
34%
59%
15%
18%
21%
25%
26%
31%
51%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
Ograniczona dostępność pracowników
Restrykcyjne otoczenie regulacyjne
Korupcja/brak przejrzystości
Nieprzejrzyste zasady oraz niekonkurencyjny system zachęt rządowych
Restrykcyjne podejście władz podatkowych
Nieprzewidywalne otoczenie regulacyjne
Niestabilne otoczenie polityczne, społeczne i gospodarcze
Firmy funkcjonujące w Polsce
Firmy niefunkcjonujące w Polsce
Wszystkie firmy
Źródło: EY (2017), Poland's Attractiveness Survey.
14. 14
Ocena atrakcyjności Polski w oczach inwestorów rośnie
► Wyniki ankiety „PAS” wskazują na nieznacznie wyższy odsetek respondentów wskazujących na poprawę
atrakcyjności Polski w 2016 r. niż odsetek sygnalizujących jej pogorszenie.
► Bardzo wyraźna poprawa atrakcyjności inwestycyjnej Polski jest natomiast oczekiwana przez inwestorów w okresie
najbliższych trzech lat (48% respondentów wskazujących na poprawę).
W jakim stopniu, w Państwa ocenie, zmieniła się atrakcyjność Polski w ciągu ostatniego roku /
zmieni się atrakcyjność Polski w ciągu najbliższych trzech lat?
11%
7%
13%
13%
20%
38%
9% 10%
w ciągu ostatniego roku w najbliższych 3 latach
trudno
powiedzieć
znaczne
pogorszenie
lekkie
pogorszenie
bez zmian
lekka
poprawa
znaczna
poprawa
29%
24%
48%
20%
Źródło: EY (2017), Poland's Attractiveness Survey.
15. 15
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Stabilność warunków społecznych
Infrastruktura telekomunikacyjna
Rynek krajowy
Transport i infrastruktura logistyczna
Koszty pracy
Potencjał do wzrostu produktywności
Poziom umiejętności pracowników
Wysoka atrakcyjność Umiarkowana atrakcyjność Niska atrakcyjność Brak atrakcyjności Trudno powiedzieć
Wśród silnych stron polskiej gospodarki często wymieniane
są cechy rynku pracy
► Zdaniem ponad 70% respondentów, w Polsce poziom umiejętności pracowników, potencjał do wzrostu
produktywności oraz koszty pracy są umiarkowanie lub bardzo atrakcyjne względem innych krajów europejskich.
Z punktu widzenia Państwa firmy, Polska jest bardzo, umiarkowanie, mało
czy wcale nie jest atrakcyjna jako lokalizacja BIZ?
81%
78%
74%
72%
68%
65%
58%
Suma odpowiedzi
wskazujących na
umiarkowaną bądź
wysoką atrakcyjność
Źródło: EY (2017), Poland's Attractiveness Survey.
16. 16
5%
6%
11%
7%
15%
19%
27%
26%
12%
23%
46%
4%
8%
4%
9%
7%
8%
24%
31%
44%
57%
45%
5%
7%
7%
8%
10%
13%
26%
29%
31%
43%
45%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
System zachęt rządowych
Infrastruktura telekomunikacyjna
Opodatkowanie przedsiębiorstw
Stabilność warunków społecznych
Elastyczność regulacji rynku pracy
Stabilność i przejrzystość otoczenia politycznego, prawnego i regulacyjnego
Transport i infrastruktura logistyczna
Rynek krajowy
Potencjał do wzrostu produktywności
Poziom umiejętności pracowników
Koszty pracy
Firmy funkcjonujące w Polsce
Firmy niefunkcjonujące w Polsce
Wszystkie firmy
Silne strony polskiej gospodarki nie zawsze są jednak
dostrzegane przez inwestorów
► Firmy zagraniczne działające w Polsce oceniają poziom umiejętności polskich pracowników i potencjał do wzrostu
produktywności jako atrakcyjne znacznie częściej niż firmy niefunkcjonujące w Polsce.
► Odpowiednie wykształcenie i umiejętności posiadane przez pracowników są wymieniane przez inwestorów obecnych
w Europie jako kluczowe czynniki wpływające na ich decyzję o miejscu alokacji kapitału.
Jakie są trzy kluczowe zalety Polski w porównaniu z innymi krajami europejskimi?
Źródło: EY (2017), Poland's Attractiveness Survey.
17. 17
Według inwestorów, głównym motorem napędowym polskiej
gospodarki będzie sektor usług
► Chociaż wśród planowanych inwestycji dominują te w przetwórstwie przemysłowym, to zdaniem inwestorów wzrost
gospodarczy w Polsce w najbliższych latach będą napędzać profesjonalne usługi, w tym usługi IT, BPO1, usługi
wspólne oraz logistyka.
► Najbardziej atrakcyjne sektory związane z przemysłem to: przemysł motoryzacyjny oraz produkcja dóbr
konsumpcyjnych (5. i 7. najczęściej wskazywane sektory).
Państwa zdaniem, które sektory będą napędzać wzrost
gospodarczy w Polsce w najbliższych latach? (możliwe trzy odpowiedzi)
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
Technologie informacyjno-
komunikacyjne, IT
Centra usług wspólnych i
outscourcing procesów
biznesowych
Logistyka i magazynowanie Nieruchomości i
budownictwo
Przemysł motoryzacyjny
Źródło: EY (2017), Poland's Attractiveness Survey.
1Outsourcing procesów biznesowych – obejmuje usługi takie jak finanse, księgowość, HR, centra kontaktowe.
18. 18
Czechy są postrzegane jako główny konkurent Polski
o inwestycje zagraniczne
► Pozycja Czech jako głównego europejskiego konkurenta Polski o inwestycje zagraniczne nie jest zaskakująca.
Może natomiast zaskakiwać przewaga, z jaką ten kraj wyprzedził innych konkurentów Polski.
44%
15%
15% 13%
10%
Państwa zdaniem, który europejski kraj jest największym
konkurentem Polski pod względem atrakcyjności inwestycyjnej?
Źródło: EY (2017), Poland's Attractiveness Survey.
20. 20
Podsumowanie (1/2)
► W 2016 r. w Europie ogłoszono rekordową liczbę projektów inwestycyjnych w ramach BIZ: 5 845 (+15% r/r),
na które przypada rekordowa liczba ogłoszonych miejsc pracy: 260 tys. (+19% r/r).
► Postrzeganie Europy przez inwestorów międzynarodowych wyraźnie się poprawia na tle innych regionów,
a EŚW odnotowała w 2016 r. największy awans spośród wszystkich regionów na świecie, zrównując się z Chinami
na 3. miejscu.
► Pod względem BIZ, Polska należy do najbardziej atrakcyjnych krajów w Europie i jest liderem w regionie EŚW.
► W 2016 r. Polska awansowała na 5. miejsce w Europie (najwyższe od 2008 r.) pod względem liczby ogłoszonych
projektów BIZ oraz 2. miejsce pod względem planowanych miejsc pracy.
Europa Europa Środkowo-Wschodnia Polska
256
projektów
+15%
vs. 2015
+21%
vs. 2015
+16%
vs. 2015
1 342
projektów
5 845
projektów
Liczba nowych BIZ w 2016 r.
21. 21
Podsumowanie (2/2)
► Niestabilne otoczenie gospodarcze i regulacyjne są wymieniane przez inwestorów jako główne źródła ryzyka
dla Polski.
► Znaczna część respondentów (48%) spodziewa się dalszej poprawy atrakcyjności inwestycyjnej Polski w okresie
kolejnych trzech lat.
► Wśród silnych stron polskiej gospodarki najczęściej wymieniane są wysokie umiejętności pracowników, atrakcyjne
koszty pracy oraz potencjał do wzrostu produktywności
► Chociaż wśród planowanych inwestycji dominują te w przetwórstwie przemysłowym, to zdaniem inwestorów wzrost
gospodarczy w Polsce w najbliższych latach będą napędzać profesjonalne usługi, w tym usługi IT, BPO, usługi wspólne
oraz logistyka.
Wysokie umiejętności
pracowników
81%
Potencjał do wzrostu
produktywności
78%
Atrakcyjne
koszty pracy
74%
Silne strony polskiej gospodarki