Açık ve Uzaktan Öğretimde Öğreten ve Öğrenen Rolleri
R
1. Ders:Açık ve Uzaktan Öğrenme
Konu:Harmanlanmış Öğrenme
Danışman:Prof. Dr. Agah Tuğrul
Korucu
Hazırlayan:Eren Ceşen
2. Harmanlanmış Öğrenme Modeli
• Harmanlanmış öğrenme modeli 2000’lerin başında ortaya
çıktı. Teknolojinin gelişimi ve internetin keşfiyle birlikte
bilgiye erişim kolaylığının olağanüstü derecede artması yüz
yüze öğrenme ortamlarının da zamanla öneminin azalacağı
olasılığını gündeme getirdi. Bunun üzerine araştırmacılar
elektronik öğrenme ortamları tasarladı, hatta bazı
üniversiteler ve kurumlar eğitimlerini sadece elektronik
öğrenme ile gerçekleştirecekleri programları uyguladı ve bu
olasılığın doğru olup olmayacağını araştırdılar. Ancak web
tabanlı yapılan öğrenme uygulamalarının özellikle de
uzaktan eğitimin bazı eksiklikleri ve dezavantajları olduğu
görüldü. Bunun üzerine web tabanlı öğrenme sınıfta yapılan
yüz yüze öğrenme modeliyle birlikte kullanılmaya başlandı.
Böylece harmanlanmış öğrenme modeli ortaya çıktı.
3. Nasıl ortaya çıktı?
• Harmanlanmış öğrenme modeli 2000’lerin başında ortaya
çıktı. Teknolojinin gelişimi ve internetin keşfiyle birlikte
bilgiye erişim kolaylığının olağanüstü derecede artması yüz
yüze öğrenme ortamlarının da zamanla öneminin azalacağı
olasılığını gündeme getirdi. Bunun üzerine araştırmacılar
elektronik öğrenme ortamları tasarladı, hatta bazı
üniversiteler ve kurumlar eğitimlerini sadece elektronik
öğrenme ile gerçekleştirecekleri programları uyguladı ve bu
olasılığın doğru olup olmayacağını araştırdılar. Ancak web
tabanlı yapılan öğrenme uygulamalarının özellikle de
uzaktan eğitimin bazı eksiklikleri ve dezavantajları olduğu
görüldü. Bunun üzerine web tabanlı öğrenme sınıfta yapılan
yüz yüze öğrenme modeliyle birlikte kullanılmaya başlandı.
Böylece harmanlanmış öğrenme modeli ortaya çıkdı.
4. 21. Yüzyıl Becerilerini Destekliyor
• Harmanlanmış öğrenme ortamı, öğrenenlere web tabanlı öğretim
ortamı aracılığı ile dilediği yerden, dilediği zamanda, dilediği süre ile
ve anında dönüt/düzeltme/pekiştireç alarak çalışabilme gibi birçok
avantajı sağlarken, aynı zamanda yüz yüze öğrenme ortamında da
tartışabilme, öğretmen ve öğrenenlerle doğrudan etkileşimde ve
iletişimde bulunabilme, öğrenenlerin birbirlerinin öğrenme
ürünlerini görebilmesi ve inceleyebilmesi gibi yüz yüze öğrenme
ortamının güçlü taraflarını birarada sunuyor. Öğrenme ortamında
esneklik ve kolaylık sağlama, öğrenme düzeyinde ve başarıda,
bilginin kalıcılık oranında, öğrenmeye ilgide ve derse yönelik
motivasyonda olumlu etkiler yaratıyor. Ayrıca öğrenenlerin kendi
hızında öğrenmesini ve bu süreci kontrol edebilmelerini, yeniden
gözden geçirip düzeltme kolaylığı gibi faydalar sunuyor. Aktif bir
öğrenme ortamı sayesinde öğrenenlerin istedikleri yerden
istedikleri zaman dersle ilgili kaynaklara esnek bir şekilde
ulaşabilmesine de olanak sağlıyor.
5. • Öğrenciler evlerinden de öğrenme ortamına
katılabiliyor. Kaydedilmiş bilgi içerikleri, zaman
ve mekan sınırlaması olmadan paylaşılabiliyor.
Harmanlanmış öğrenme farklı öğrenme
stillerine hitap eder. Kendi kendine öğrenmeyi
destekler, öğrenme hedefi (kazanım)
değerlendirmeleriyle öğrenmeyi kontrol eder
ve tam öğrenmeyi sağlar. 21. yüzyıl becerilerini
destekleyen bir modeldir.
6. • Harmanlanmış öğrenme sınıflarda daha çok teknolojinin ve
internetin kullanılmasını değil, bunun dengeli bir şekilde
sınıf içi etkinlikleri de destekleyecek bir şekilde
kullanılmasını öneriyor. Örneğin, öğrenci laboratuvarda
deney yaparak öğrenirken simülasyonla, web tabanlı
etkinliklerle sanal olarak bunu destekleyebiliyor. Böylece
hem yüz yüze öğrenmenin avantajlarını, hem de web
tabanlı öğrenmenin avantajlarını birlikte kullanabiliyor.
Harmanlanmış öğrenmede okul dışında internet üzerinde
bir sanal sınıf oluşturabiliyor ve bu sanal sınıf üzerinde hem
bir önceki dersle ilgili hem de bir sonraki dersle ilgili ödev,
soru, quiz, not, sunum, video, animasyon paylaşılabiliyor.
7. • Öğrenenin bir önceki derste öğrendiklerini
pekiştirmesini ve bir sonraki derse de hazırlıklı
olarak gelmesi sağlanabiliyor. Böylelikle derste
daha çok grup etkinliği, tartışma, yaratıcı problem
çözme etkinlikleri yapabiliyor ve zamanı daha
verimli kullanabiliyoruz. Harmanlanmış öğrenme
ile öğretmenin görev ve sorumlulukları azalmıyor
aksine daha da artıyor. Öğretmen öğrenenleri
yönlendiren bir rehber haline geliyor. Şunu
unutmayalım: Teknoloji hiçbir zaman öğretmenin
yerini alamayacak, önemini azaltamayacak fakat
öğretmenin görev tanımını değiştirecek.
8. Harmanlanmış Öğrenmenin önemi
• Özellikle Amerika Birleşik Devletleri’nde harmanlanmış
öğrenmeye büyük önem veriliyor. Harmanlanmış
öğrenmeyi destekleyici pek çok içerik sağlayıcı
bulunuyor. Amerika Birleşik Devletleri’nde Discovery
Education, Adaptive Curriculum vb. Türkiye’de ise EBA,
Vitamin Eğitim gibi eğitim portallar ve içerik sağlayıcılar
kullanılarak sınıfta yapılan yüz yüze öğrenmeyle
desteklenerek harmanlanmış öğrenme modeli
uygulanabiliyor. Model bütün dünyada gittikçe
yaygınlaşıyor. Türkiye’de araştırmacılar dışında
harmanlanmış öğrenme modeli bilinmiyor ve
uygulanmıyor. Bu model daha çok yüksek lisans ve
doktora düzeyinde yapılan araştırmalarda kullanılıyor.
9. • Genellikle de üniversite düzeyinde yapılan
araştırmalarda kullanıldığı görülüyor. Ancak bu
model ilköğretim ve ortaöğretim düzeyinde
daha olumlu sonuçlar verebilir. Benim bir
ilköğretim okulunda yaptığım araştırmada,
harmanlanmış öğrenme, öğrenenlerin
başarılarını ve kendi kendine öğrenme
becerilerini artırırken aynı zamanda
motivasyonlarını ve derse yönelik tutumlarını
da olumlu bir şekilde değiştirdi.
10. • Harmanlanmış Öğrenme ve FATİH Projesi
• Harmanlanmış öğrenme, Türkiye’ye uygun olmakla beraber Türkiye
eğitim sisteminin de ihtiyacı olan bir model. Ülkemizde
uygulanmaya başlanan FATİH projesi eğer bir teknoloji projesi
olmaktan daha çok bir eğitim projesi olarak anılacaksa
harmanlanmış öğrenme gibi bir modelin de uygulanması gerekir.
Aslında FATİH Projesi açıklandığında proje ile birlikte uygulanacak
program ve model de ortaya konulmalıydı. Ancak bu yapılmadı hatta
düşünülmedi. FATİH Projesi ile uygulanacak en uygun modelin
harmanlanmış öğrenme olduğunu düşünüyorum. Milli Eğitim
Bakanlığı’nın vakit kaybetmeden FATİH Projesi için uygulanacak olan
öğrenme modelini ve programı (müfredat) ortaya koyması, bu
model ve programın öğretmenlere etkili hizmet içi eğitim teknikleri
kullanılarak aktarılması ve okullarda uygulamaya geçmesi gerekiyor.