इयत्ता ६ वी व ७ वी साठी

1. क्रांतीयुग
क्रांती :
समरजजीवनरच्यर ररजकीय,सरमरजजक,धरर्मिक,आर्थिक अशर
क्षेत्रांत मोठ्यर प्रमरणरवर आजण वेगरने जे बदल घडून येतरत,अशर
बदलरांनर क्रांती म्हणतरत.
मरनवी जीवनरत अमुलरग्र बदल घडवून आणणर-यर घटनेस क्रांती
म्हणतरत.
अन्यरयरजवरुद्ध उभररलर गेलेलर सरमरजजक लढर म्हणजे क्रांती होय.
© Jnana Prabodhini Educational Resource Centre

2. औद्योजगक क्रांती
 व्यरपरररत इांग्लांडची प्रचांड प्रगती.
 युरोपमधील देशरांच्यर पूवेकडील देशरांशी व्यरपरर सुरु.
 इतर युरोपीय देशरांच्यर तुलनेत इांग्लांड आघरडीवर.
प्रश्न : औद्योजगक क्रांतीलर कशरमुळे चरलनर जमळरली?
© Jnana Prabodhini Educational Resource Centre

3. वैज्ञरजनक प्रगती
इांग्लांडमधील सांशोधकरांनी जवजवध शोध लरवले.
जेम्स वॅटचर बरष्पयांत्रचर शोध.
स्टीफनचे रेल्वे इांजजन.
आकि ररईटने सूतकतरईचे यांत् परणचक्कीवर चरलवण्यरचर प्रयोग यशस्वी केलर.
जॉन के ने धरवत्यर धोट्यरचर शोध लरवलर.
अशर जवजवध शोधरांमुळे उद्योग भरभररटीलर आले.
© Jnana Prabodhini Educational Resource Centre

4. औद्योजगकरणरत नैसर्गिक अनुकुलतर
इांग्लांडमध्ये लरगलेल्यर वैज्ञरजनक शोधरनांतर यांत्सरमग्री तयरर करण्यरत
इांग्लांड अग्रेसर ठरले कररण :
 औद्योजगकरणरस आवश्यक नैसर्गिक अनुकुलतर.
 इांग्लांडमधील हवरमरन करपड व्यवसरयरलर अनुकूल.
 कररखरनर उभररण्यरसरठी लरगणररे खजनज व दगडी कोळसर मुबलक
प्रमरणरत उपलब्ध.
© Jnana Prabodhini Educational Resource Centre

5. औद्योजगक क्रांतीचे पररणरम
औद्योजगक क्रांतीचे चरांगले पररणरम :
कररखरनदररीचर उदय.
वेळेची बचत.
देशरांतगित व आांतरररष्ट्रीय व्यरपरररत वरढ.
करमगरर चळवळ जनर्मिती.
शहरीकरणरस वेग.
वरहतूक व दळणवळणरत सुधररणर.
शेती क्षेत्रत तांत्ज्ञरनरचर वरपर.
तुमच्यरपैकी ककती जणरांच्यर घरी शेती केली जरते?
शेती करतर कोणती सरधने वरपररत आणली जरतरत?
© Jnana Prabodhini Educational Resource Centre

6. शेतीची सरधने
शहरीकरण,वरहतूक दळणवळण
औद्योजगक क्रांतीच्यर इष्ट पररणरमरांप्रमरणे अजनष्ट पररणरम कोणते?
© Jnana Prabodhini Educational Resource Centre

7. अजनष्ट (वरईट) पररणरम
 मोठ्यर प्रमरणरवर करररगीर बेकरर.
 जीवन नीरस व यांत्मय.
 जवषमतेत वरढ.
 दहशतीच्यर जोररवर धमिप्रसरर.
जरगजतक महरयुद्धरस आमांत्ण.
अनररोग्य,प्रदूषण,गजलच्छ वस्त्यर,बेकररी
© Jnana Prabodhini Educational Resource Centre

8. औद्योजगक क्रांतीचर पयरिवरणरवर पररणरम
प्रदूषण समस्यर व श्वसनरचे जवकरर.
 सरांडपरण्यरतून जलप्रदूषण.
 जलचर व जलवनस्पती यरांचे अजस्तत्व धोक्यरत.
 कमी झरलेले शेतजमीन क्षेत्.
 ककरणोत्सगि गळतीची भीती.
 पयरिवरण म्हणजे करय?
 पयरिवरणरवर झरलेले पररणरम कोणते? © Jnana Prabodhini Educational Resource Centre