Presentatie tijdens Dovenparlement Dovenschap op 6 juni 2015

1. 10-06-15
1
Een beeld van een verdrag:
wat kunnen we er (niet) mee?
Jenny E. Goldschmidt
Dovenschap, 6 juni 2015
Mensenrechten: voor iedereen
• Mensenrechten als fundamentele
rechten:
Alle mensen worden vrij en gelijk in
waardigheid en rechten geboren:
art. 1 Universele Verklaring van
de Rechten van de Mens

2. 10-06-15
2
Van Verklaring naar Verdragen
• 1966: VN verdragen voor Burger- en
politieke rechten en voor
economische, sociale en culturele
rechten.
• Daarna”: verdragen voor specifieke
groepen
- Ras 1965
- Vrouwen 1979
- Kinderen 1989
- Handicap 2006
Waar staan we nu?
• Nederland heeft wel ondertekend,
niet geratificeerd (eind 2015??)
• Ratificatie gaat door middel van
Goedkeuringswet.
• Optioneel Protocol voorlopig niet
(dus geen klachtrecht)

3. 10-06-15
3
Wat is verdrag?
• Afspraak tussen staten
• Internationaal toezicht door speciale comités
(onafhankelijk)
• Instrumenten van toezicht hangen af van
verdrag: dus niet altijd mogelijkheid om een
klacht in te dienen
• Wel altijd: rapportageplicht! ‘constructieve
dialoog’ tussen comité en staten met inbreng
van zowel nationale mensenrechteninstituten
(eigen rapport) als maatschappelijke
organisaties (één schaduwrapport).
Hoe werkt een verdrag in een
staat?
• Hangt af van NATIONALE recht
(staatsrecht: monisme staat in onze
Grondwet in art. 93 en 94:
bepalingen van verdragen
hebben bindende kracht en
wetten moeten in
overeenstemming zijn met
verdragen)

4. 10-06-15
4
DUS
• Alle staatsorganen moeten zich aan
verdragen houden
• Staat moet ook zorgen dat rechten in
verdragen worden gegarandeerd:
verplichting om te beschermen tegen
inbreuken.! staat ook in
Gehandicaptenverdrag: b.v. Staat
moet ‘passende maatregelen nemen
om discriminatie door personen ,
organisaties e.d. uit te bannen’ art 4
lid 1a
MAAR
• Staat is dus in de eerste plaats de
verantwoordelijke, en moet vaak beleid en
wetten veranderen.
• Anderen dan de Staat kan je heel moeilijk
direct aanspreken
• Vaak zijn de verplichtingen zo algemeen dat
er meerdere opties zijn: beleidsvrijheid van
de Staat
• Rechter zal verdragsbepaling alleen direct
toepassen als het heel duidelijk is en geen
andere keuzes mogelijk zijn.

5. 10-06-15
5
Verdrag als instrument
• Bij acties over beleid en wetgeving
• Door samen te werken aan
schaduwrapportages: zorg dat die ook
over doven/sh gaan!
• Door het verdrag ook te gebruiken bij
beroep op Nederlandse wetgeving als
manier om de wet uit te leggen
• Door participatie te eisen: dat staat IN
het verdrag
Géén nieuwe rechten
• Het VN Gehandicaptenverdrag
voegt géén nieuwe rechten toe,
maar:
Het is wel revolutionair want:

6. 10-06-15
6
Nieuwe dimensie
• Het Verdrag geeft een nieuwe
dimensie aan de rechten van
gehandicapten èn aan alle
mensenrechten door de manier
waarop de bestaande rechten
worden ingevuld.
Beginselen
• Inclusie
• Gelijkheid
• Participatie
• Toegankelijkheid
• Diversiteit
• Menselijke waardigheid

7. 10-06-15
7
Verschil wordt anders
Definitie van handicap: beperking in
wisselwerking met
belemmeringen (Fysieke en
sociale).
• Redelijke aanpassing hoort erbij
• Verschil kent meer facetten.
Speciaal voor Doven/SH van
belang
• Diversiteit aan handicaps wordt erkend:
plaats opeisen in Gehandicaptenveld
• Redelijke aanpassing: tolken maar ook
TIJD!
• Toegankelijkheid
• Veiligheid
• Zoveel mogelijk inclusief onderwijs, maar
maatregelen om gebarentaal te faciliteren
en taalkundige identiteit te bevorderen (art
24 lid 3)

8. 10-06-15
8
Is Verdrag enige gereedschap?
• Nee, er is al wetgeving! WGBh/
cz!
• Er zijn ook andere verdragen,
met name Europees verdrag voor
de Rechten van de Mens.
We moeten het zelf doen
• Verdrag kan helpen om sterker te
worden
• Laat je zien en ‘horen’!
• Zet in op meerdere middelen.

9. 10-06-15
9
Vragen??