Już w 2004 roku Prezes FED Allan Greenspan stwierdził, że XXI wiek będzie stuleciem prywatnych lokalnych walut.

1. Perspektywy rozwoju lokalnych
walut w Polsce
marzec 2015 r
Dr hab. Jan Fazlagić
j.fazlagic@vistula.edu.pl

2. Już w 2004 roku Prezes FED Allan
Greenspan stwierdził, że XXI wiek będzie
stuleciem prywatnych lokalnych walut.

3. Austriacki Worgl (1)
 Prekursorem regionalnych walut był austriacki Worgl
od nazwy miasta, w którym został wprowadzony.
 W czasie kryzysu w 1929 r. w małym miasteczku w
Austrii bezrobocie rosło z miesiąca na miesiąc, kasa
publiczna świeciła pustkami.
 Burmistrz miasta postanowił przeprowadzić
eksperyment bazując na zaleceniach ekonomisty
alternatywnego nurtu Silvio Gassela. Po
przedyskutowaniu problemu z radą miasta,
rzemieślnikami, kupcami i rolnikami wprowadzono do
obiegu szylinga Worgl alternatywnego do
austryjackiego szylinga emitowanego przez bank
centralny.

4. Austriacki Worgl (2)
 Pod emisję nowej waluty zabezpieczono w kasie 40
tys. schilingów austryjackich lecz pierwotnie
wyemitowano zaledwie 5 tys. Worgli.
 Aby banknot mógł pozostać w użyciu jego posiadacz
każdego miesiąca musiał udać się do urzędu po
stosowny stempel płacąc za niego 1% wartości
nominalnej banknotu.
 Pieniądz tracił zatem 1% miesięcznie przez co każdy
chciał się go pozbyć możliwie jak najszybciej. Środki z
owego procenta szły na likwidację biedy, a opłata
dotyczyła także środków posiadanych przez miasto.

5. Umowa społeczna
 Waluta lokalna to nie tylko lokalny środek
transakcyjny ale także rodzaj umowy
społecznej.
 Ta „umowa społeczna” to innymi słowy
system, do którego sukcesywnie
dołączają kolejni przedsiębiorcy, przez co
system ten rozrasta się, obejmując całe
miasto, powiat, region, sub-region lub
województwo.

6. Raporty badawcze na temat walut lokalnych

7. Cechy walut lokalnych
 Bezodsetkowość. Waluty lokalne są
bezodsetkowe.
 Zamknięty obieg. (nie dotyczy wszystkich walut
lokalnych). Waluty lokalne są niewymienialne.
Nie są notowane na rynku Forex. Można je
 Wymuszony obrót. Jako że waluty lokalne są
bezodsetkowe i niewymienialne, nikt nie ma
interesu w tym, by je trzymać.

9. Lokalne waluty jako innowacja
 Innowacja społeczna (social innovation) –
wspiera rozwój lokalnej przedsiębiorczości a
jednocześnie buduje kapitał społeczny,
 Innowacja finansowa – oferuje innowacyjne
rozwiązania w zakresie płatności między
uczestnikami rynku.
 Innowacja technologiczna – funkcjonowanie
lokalnej waluty jest wspierane przez
zawansowane rozwiązania informatyczne.

10. Dyfuzja innowacji

11. Czas upowszechniania się innowacji

12. Dwa obszary budowy świadomości
waluty lokalnej
 Upowszechnianie innowacji wśród
przedsiębiorców,
 Upowszechnianie innowacji wśród
konsumentów
 Liczy się zrównoważenie
zainteresowania obu grup

13. Zalety walut lokalnych (1)
 Nie daje możliwości spekulacji – przez to
jest bezpieczniejsza zapobiegając
niepożądanym zjawiskom
 Przywraca istotę tego, czemu służyć
powinien pieniądza a wiec wspieraniu
handlu (a nie spekulacjom na rynkach
walutowych)
 Może służyć budowie kapitału społecznego
w Polsce (być instrumentem wspierania)

14. Zalety walut lokalnych (2)
 Podwyższa poziom identyfikacji lokalną
społecznością, (co szczególnie w
warunkach polskich ma duże znaczenie w
kontekście emigracji ludzi młodych do
dużych miast i zagranicę),
 Wspiera wzrost kapitału społecznego –
przedsiębiorcy uczestniczący w systemie
przestają być dla siebie anonimowi.
 Ogólna promocja współpracy lokalnego
biznesu np. w obrębie stref ekonomicznych,
klastrów itp.

15. Zalety walut lokalnych (3)
 Szczególnie dostosowany (”uszyty na
miarę”) dla potrzeb sektora MSP,
 Otwarty – nie stanowi elitarnego klubu, lecz
ma charakter inkluzyjny,
 Można ocenić wymierne efekty poprzez
śledzenie dynamiki i wolumenu transakcji.
 Płatności można łączyć z główną waluta
(np. PLN). Pracownicy mogą otrzymywać
od pracodawcy część swoich wynagrodzeń
w lokalnej walucie,

16. Zalety walut lokalnych (4)
 Efekt „nowości” – decydenci i
przedsiębiorcy, którzy z natury
poszukują nowych rozwiązań
interesują się tematyką lokalnych
walut.
 Sukcesy lokalnych walut w Europie
zachodniej – istnieją dobre praktyki i
przykłady zakończonych sukcesem
wdrożeń.

17. Wady walut lokalnych (1)
 Budzi nieufność –związane z obawą przed
defraudacją
 Brak tradycji i kultury walut lokalnych (waluty
lokalne były bardzo rozpowszechnione w
średniowieczu, ale z czasem doprowadzono do
powstania monopolu pieniądza. Dziś trend ten
jest Powodu odwracany poprzez uaktywnianie
się walut lokalnych
 Pieniądz lokalny obsługuje transakcje na rynku
lokalnym – jest przez to mniej uniwersalny

18. Wady walut lokalnych (2)
 Pieniądz lokalny obsługuje transakcje na rynku
lokalnym – jest przez to mniej uniwersalny
 nie daje możliwości jego swobodnego
transferowania,
 Może być trudny do wdrożenia w
społecznościach o niskim kapitale społecznym
który koresponduje z niskim poziomem
przedsiębiorczości (tzn. paradoksalnie, takich,
w których byłby najbardziej potrzebny,

19. Wady walut lokalnych (3)
 Może budzić sprzeciw przedstawicieli
sektora bankowego, którzy będą
uwypuklali zagrożenia i ryzyka związane z
tym systemem a ignorowali fakty,
dotyczące bezpieczeństwa systemu.
 Mocno uzależniony od dostępu do
infrastruktury ICT. Osoby wykluczone
cyfrowe są także wykluczone z systemu
(chyba, że będą korzystały z banknotów).

20. Wady walut lokalnych (4)
 Produkcja banknotów jest drogim i
skomplikowanym przedsięwzięciem.
Jednocześnie istnienie banknotów podwyższa
wiarygodność systemu (banknot zapewnia
materialne „dowody” jego istnienia”.
 Niechęć ze strony osób z natury niechętnych
innowacjom.
 Istnieje pewne niebezpieczeństwo, że lokalna
waluta nie będzie wspierać interesów
przedsiębiorców, jeśli odpowiednio nie
zaplanują oni zasad sprzedaży

21. Akademia Finansów i
Biznesu VISTULA
Prof. Jan Fazlagić
j.fazlagic@vistula.edu.pl

22.  Niniejsza prezentacja została opracowana w ramach realizacji projektu
http://www.digipay4growth.eu/ , którego celem jest popularyzacja walut
lokalnych w Polsce i innych krajach Europy Środkowo-wschodniej.

 Strona internetowa projektu www.digipay4growth.eu/

 Projekt współfinansowany z CIP-PSP funduszu Komisji Europejskiej