Is serialisatie het middel tegen voedselfraude? Wat is de impact van serialisatie op het productieproces? Is serialisatie hetzelfde als track & trace? Een verkenning van serialisatie in de voedinsindustrie.

1. Verkenning serialisatie in de
voedingsindustrie
In de farmacie is men al enige tijd bezig om serialisatie te
implementeren. Serialisatie gaat verder dan track & trace. Met
de eerste interesses vanuit de voedingsindustrie voor
serisalisatie is het tijd om een verkenning te maken van de
WHITEPAPER I Verkenning serialisatie in de voedingsindustrie I by Ger Dersjant
serisalisatie is het tijd om een verkenning te maken van de
mogelijkheden en de hordes die genomen moeten worden.
Serialisatie is in de farmacie al uitvoerig beschreven. Omdat
het voor de voedingsindustrie relatief nieuw is bestaat het
whitepaper uit een beknopte kennismaking.
Copyright © 2013 Pi2m BV, All rights reserved. www.pi2m.com

2. Introductie
Het zal je maar overkomen, de totale voorraad ter
waarde van €50 miljoen euro aanwezig in China wordt
vernietigd na het constateren van fraude, daarnaast
wordt je merk permanent verbannen, of dat je het liefst
gisteren nog wist welke producten besmet waren om
erger te voorkomen, of dat derden je product zo goed
weten te imiteren dat zij een lucratieve omzet van 1,2
miljoen euro weten te genereren die je liever zelf had
gehad.
Serialisatie biedt mogelijkheden om ketenfraude tegen te
gaan. In de farmaceutische industrie is serialisatie al
enige tijd ‘hot’. In 2017 moet binnen Europa de gehele
farmaceutische industrie voldoen aan de richtlijn
‘vervalste medicijnen’ 2011/62/EU. Daarnaast spelen er
wereldwijd diverse ontwikkelingen op dit vlak. De
tabaksindustrie zet serialisatie al in tegen grootschalige
fraude en inmiddels zien we de eerste toepassingen
binnen de voedingsindustrie.
10% van het voedsel in de ontwikkelde
landen is frauduleus.1
Fraude kost de voedingsindustrie wereldwijd
naar schatting 10 tot 15 miljard dollar per
jaar.2
1. Shaun Kennedy in Counterfeit Food More Widespread Than Suspected,
New York Times, 2013
2. Consumer product fraud: deterrence and detection, Grocery
Manufacturers Association and A.T. Kearney, 2010

3. Is serialisatie nu hetzelfde als track & trace?
Nee, hoewel veel mensen de termen door elkaar gebruiken is er een wezenlijk verschil. Serialisatie komt uit de
informatica en maakt het mogelijk om gegevens als productbeschrijving, lotnummer, batchnummer,
landnummer, houdbaarheidsdatum etc. snel samen te brengen in één object waaraan een uniek traceerbaar
nummer gekoppeld is. Dit nummer wordt vervolgens geprint in bijvoorbeeld een 2D code op de betreffende
verpakking (primair, secundair, tertiair). De betreffende data wordt vanaf het laagste naar het hoogste niveau
geaggregeerd. Daarmee is op ieder moment in de goederenketen te achterhalen wat de inhoud van een fles,
omdoos, container zou moeten zijn, of het product verkocht is, vervalst etc.. Ieder product krijgt in dit proces
een uniek nummer waarmee ook de validatie van het afzonderlijke product mogelijk wordt.
Serialisatie versus
track & trace
een uniek nummer waarmee ook de validatie van het afzonderlijke product mogelijk wordt.

4. Het ‘traceren’ van producten geeft zicht op welke route het product in de keten heeft afgelegd. Dit is gebaseerd
op historische informatie en laat zien op welke locacties het product is geweest en welke partijen er bij
betrokken zijn. Met ‘tracken’ weten we waar het product nu in de keten is en waar het naar toe gaat. Of de
keten juist functioneert, weten we door track & trace te combineren. Deze combinatie vertelt ons echter niets
over de eigenschappen van het product en of deze verkocht kan worden. Idealiter combineren we dus
serialisatie met track & trace. Wanneer we in het vervolg over serialisatie praten is dit in combinatie met track
& trace.
Serialisatie versus
track & trace
• Lotnummer
• Productomschrijving
• Landnummer
• T.H.T.
• …
• Validatie op unieke
productgegevens
• Plek en bestemming
product
• Afgelegde route
product
Track & TraceAuthenticatie
Serialisatie

5. Serialisatie zou tenminste het volgende moeten
bewerkstelligen1:
• Het voorkomen van vervalste, ondermaatse, onjuist
gebrande, versneden of verlopen producten;
• Het faciliteren van het identificeren van vervalste,
ondermaatse, onjuist gebrande, versneden of verlopen
producten;
• Verantwoordelijkheid voor het verplaatsen van
Nut serialisatie
• Verantwoordelijkheid voor het verplaatsen van
goederen door de supply chain komt bij de deelnemers;
• Het verbeteren van efficiency en effectiviteit bij recalls.
Deze doelen moeten in ieder geval leiden tot betere
bescherming van het merk en beter recall management.
Daarnaast kan serialisatie, door de gedetailleerde informatie,
bijdragen aan het verbeteren van forecasting & planning,
distributie processen en voorraadbeheer. 2
1. Vrij geïnterpreteerd naar: FDA Track and Trace Public Workshop, Determination of System Attributes for tracking and Tracing of
Prescription Drugs: http://www.fda.gov/downloads/drugs/newsevents/ucm245540.pdf (accessed 2 augustus 2013)
2. Serialization & Traceability: Where are you? Pharmaceutical Industry Survey: Executive Summery, Michal Stewart, 2011

6. Laten we per doel bekijken wat de toegevoegde waarde kan zijn voor de voedingsindustrie en wat enkele
voorwaarden voor succes zijn.
• Het voorkomen van vervalste, ondermaatse, onjuist gebrande, versneden of verlopen producten.
Een voordeel van het unieke nummer wat is toegekend is dat afwijkende leveringen of verkopen in de
keten direct worden opgemerkt. Is een code dan ook een garantie voor het voorkomen van ondermaatse
of versneden producten? Neen, de kwaliteit van de verpakking bepaalt in hoeverre het unieke nummer
ook daadwerkelijk gekoppeld is aan het product. Stel, ik heb een pallet met whisky met op iedere fles
keurig een 2D code met daarin versleuteld alle relevante informatie. Ik kan de doppen zonder
Voorwaarden en
toegevoegde waarde
keurig een 2D code met daarin versleuteld alle relevante informatie. Ik kan de doppen zonder
beschadiging verwijderen, haal de whisky uit de fles en vul deze met water en kleurstof. Het product wordt
vervolgens verkocht. Ik krijg keurig een signaal dat het product is verkocht maar ik weet (nog) niet dat er
mee gesjoemeld is. Indien e.a. wordt opgemerkt is dit uiteraard te traceren naar de ‘slechte’ partij flessen.
Echter het kwaad is al geschied. Met een uniek nummer ben je er nog niet. Wil je serialisatie werkelijk van
toegevoegde waarde laten zijn dan stelt dit ook eisen aan de ‘veiligheid, van de verpakking!
• Het faciliteren van het identificeren van vervalste, ondermaatse, onjuist gebrande, versneden of verlopen
producten.
Serialisatie biedt de mogelijkheden om de gewenste gegevens uit te wisselen. Dit maakt dat bijvoorbeeld
de verkopende partij waar ook ter wereld kan zien welke flessen bij welke dozen en pallets horen en of
deze al dan niet verkocht zijn of dat er iets mis is. Het is echter aan de keten om te bepalen hoe dit wordt
georganiseerd.

7. Er zijn grofweg 2 smaken. 1) Iedere deelnemer heeft zijn eigen database met gegevens en via een
communicatiehub zijn de gegevens te benaderen. 2) Er is een centrale database waar de deelnemers in de
keten hun data naar toe sturen en waar deze data te benaderen is. In de farmaceutische industrie kent
men beide modellen. Wat wil de voedingsproducent en wie gaat dit organiseren? Bij de eerste initiatieven
in de voedingsindustrie zien we dat de producent de data van zijn deel in de keten beschikbaar stelt en dat
het aan de rest van de keten is om hier iets mee te doen. De kwaliteit en daarmee de volledigheid van het
faciliteren is dus een wezenlijke schakel.
Voorwaarden en
toegevoegde waarde
• Verantwoordelijkheid voor het verplaatsen van goederen door de supply chain komt bij de deelnemers.
Met het inzichtelijk maken van de keten kunnen deelnemers zich niet meer onttrekken aan de
verantwoordelijkheid die zij voor de producten hebben. De keten wordt dusdanig transparant dat
afwijkingen direct te herleiden zijn. Zeker bij export met meerdere schakels levert serialisatie toegevoegde
waarde op. Voorwaarde is wel dat alle deelnemers in de keten hun verantwoordelijkheid nemen. In de
farmaceutische industrie is wetgeving een sterke drijver voor serialisatie en is er geen sprake van
vrijwillige deelname. Het is de vraag welke drijvers de voedingsindustrie kent om serialisatie te realiseren
met alle deelnemers.

8. • Het verbeteren van efficiency en effectiviteit bij recalls.
Wanneer alles naar behoren is ingericht wordt een product recall kinderspel. Tot op itemniveau is alles te
traceren. Recalls kunnen in de toekomst veel gerichter plaatsvinden. Niet meer complete weekproducties
terugroepen maar alleen die batch waarmee iets mis is. Uiteraard verondersteld dit dat ook de juiste
productiedata is gekoppeld aan het unieke nummer. En dit is juist de zwakke schakel. Wanneer serialisatie
als afzonderlijk proces wordt gezien, is koppeling met productiedata feitelijk niet noodzakelijk. Het gaat er
ten slotte om dat een product in de ‘supply chain’ te traceren is en niet in de voorafgaande
productieketen. De ware efficiency en effectiviteit wordt pas bereikt als ook de productiedata is gekoppeld
aan het unieke nummer.
Voorwaarden en
toegevoegde waarde
aan het unieke nummer.
Serialisatie levert weldegelijk iets op. Voorwaarde is wel dat het op de juiste manier is ingericht. De
betrokkenen moeten bij dit inrichten wel een goed beeld hebben wat het doel is wat zij voor ogen hebben. Dit
is bepalend voor de eisen die gesteld moeten worden aan het productieproces, verpakking en
informatiemanagement.

9. Hoe ziet serialisatie voor de organisatie er uit? Afhankelijk van de doelstellingen zijn er verschillende smaken
mogelijk. We beperken ons hier tot een vereenvoudigde schematische weergave om het concept toe te lichten.
Grofweg kan serialisatie voor een producent als volgt worden weergegeven:
Serialisatie voor de
organisatie

10. Een productieorder wordt vanuit een ERP systeem naar het lijnmanagementsysteem gestuurd. Hier worden de
benodigde gegevens verzameld en tijdens de productie worden de unieke codes gegenereerd en op de
producten aangebracht. Eventuele onleesbare of onjuiste codes worden uitgestoten. De overgebleven
producten worden vervolgens in omdozen gepakt. Hier worden de gegevens van de afzonderlijke producten
gekoppeld aan het unieke nummer van de omdoos. De eerste aggregatie van gegevens. Vervolgens worden de
dozen na controle op een pallet geplaatst. De unieke codes van de dozen worden gekoppeld aan de unieke
code van het palletlabel, de tweede aggregatie van gegevens. De gegevens worden ten slotte beschikbaar
gesteld via het platform, al dan niet in eigen beheer. Vanaf dat moment is het voor de deelnemers in de keten
mogelijk om bij het scannen van het palletlabel te controleren of de juiste dozen en producten aanwezig zijn
Serialisatie voor de
organisatie
mogelijk om bij het scannen van het palletlabel te controleren of de juiste dozen en producten aanwezig zijn
Ieder niveau in het productieproces vraagt afzonderlijke maatregelen om een betrouwbaar serialisatieproces te
realiseren. In het proces kan veel mis gaan. Wat gebeurt er met rework? Hoe wordt er omgegaan met
stilstanden in het productieproces en hoe zorgen we er voor dat de controle op de nummers vlekkeloos
verloopt. Er dient zich een heus continuïteitsvraagstuk aan. Immers iedere afwijking in het reguliere proces
vraagt extra aandacht.

11. In de keten is het proces van serialisatie als volgt weer te geven:
Serialisatie voor de
keten
In de keten wordt de aangeleverde track & trace data van de producent bij iedere deelnemer
gecontroleerd.
De geprinte unieke code wordt gescand, de inhoud gecontroleerd en na akkoord vervolgen de
goederen hun weg in de keten. Het is geen verrassing dat de inrichting van het platform, de lay-
out en inhoud van de code door iedere deelnemer hetzelfde geïnterpreteerd moet worden.
Daarnaast moet het voor iedere deelnemer duidelijk zijn hoe men met afwijkende situaties moet
omgaan. Afstemming tussen de deelnemers is dus cruciaal.

12. De hamvraag is of serialisatie een strategische bijdrage
levert. Mijn inziens is serialisatie in eerste instantie voor
fraude gevoelige producten en afzetmarkten nuttig. Het is
niet voor niks dat de farmaceutische industrie momenteel
de overstap maakt naar serialisatie van de keten. Uiteraard
kan serialisatie ook voor andere producten en markten van
toepassing zijn maar ik voorzie hier de komende tijd geen
grote ontwikkelingen tenzij wet- en regelgeving op dit vlak
een stimulans gaan vormen.
Betekenis voor
producent
Wat organiseer ik als producent en
een stimulans gaan vormen.
Wanneer men kiest voor serialisatie dient men duidelijke
doelstellingen te formuleren. Wat willen we met
serialisatie bereiken? Het antwoord hierop bepaalt in
belangrijke mate de aanpassingen aan het (gehele)
productieproces, informatiemanagement en supply chain
management. Vanuit de doelstellingen kan de huidige
situatie vergeleken worden met de gewenste situatie.
Wat organiseer ik als producent en
wat de keten?
Is mijn bestaande productieproces
geschikt voor serialisatie?

13. Deze gewenste situatie heeft meer impact op de organisatie dan dat de
meeste mensen denken. Een kleine, niet limitatieve opsomming van
aandachtspunten:
• Hoe, waar en wie genereert de unieke codes?
• Welke informatie moet gekoppeld worden aan de unieke code?
• Maken we gebruik van de GS1 standaard of wijken we hier van af?
• Waar en wanneer in het productieproces worden de codes geprint?
• Welke printmethode is geschikt voor het aanbrengen van codes?
Betekenis voor
producent
• Welke printmethode is geschikt voor het aanbrengen van codes?
• Vragen de codes aanpassingen aan het verpakkingsmateriaal?
• Welke eisen stelt men aan het productieproces (lay-out,
werkprocedures, etc.) wanneer serialisatie wordt uitgevoerd?
• Hoe borgen we de continuïteit van het productieproces?
• Op welke wijze moet de informatie beschikbaar gesteld worden?
• Hoe worden ketenpartners gefaciliteerd?
• Hoe zorgen we er voor dat de informatie veilig wordt opgeslagen?
• Wat is de impact van de aanpassingen op de OEE?
• …

14. Dit whitepaper is slechts een eerste kennismaking met
serialisatie in de voedingsindustrie. Veel is kort aangestipt
ter kennisgeving maar is een wereld op zich. Denk hierbij
aan de informatie die aan codes gekoppeld moeten worden
of aan de toegankelijkheid van de systemen door
deelnemers in de keten. Hoe snel zal het gaan? Ik denk dat
vooral macro-economische factoren de adoptiesnelheid van
serialisatie bepalen. Daarnaast spelen de individuele
organisatie doelstellingen een rol in het wel of niet
Serialisatie en de
toekomst
organisatie doelstellingen een rol in het wel of niet
toepassen van serialisatie. Mocht serialisatie de komende
jaren een belangrijk onderdeel worden van de
voedingsindustrie dan kunnen we nog veel leren van de
farmaceutische industrie. Zij hebben al diverse hordes
genomen en dat maakt dat we het wiel niet nogmaals
hoeven uit te vinden.
In de komende periode publiceert Pi2m meerdere artikels
rondom serialisatie. Hierbij gaan we dieper in op de
afzonderlijke onderdelen van serialisatie.

15. Pi2m levert automatisering oplossingen en diensten voor de verpakkende voedingsindustrie.
Onze oplossingen richten zich op 3 belangrijke bestuurlijke aandachtspunten:
Pi2m
Effectiveness & efficiency
Information management
Door de samenwerking van Pro-Fa Automation en VMEngineering combineert Pi2m het beste uit
de wereld van automatisering en process & packaging engineering.
Contactinformatie:
Telefoon: 073-7009234
Website: www.pi2m.com
Email: info@pi2m.com
Food safety, environment and legislation