SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 100
Downloaden Sie, um offline zu lesen
Waar gaat het heen met de digitale
     leer en werkomgeving?




OWD 2012, Track: Onderwijs@DLWO
             #DLWO
  http://www.surf.nl/wikidlwo
Onderwijs@DLWO
                        #DLWO
  ‘De digitale leer- en werkomgeving is het geheel van systemen dat het
  studenten, onderzoekers, medewerkers en gasten van hoger
  onderwijsinstellingen mogelijk maakt om hun activiteiten uit te voeren. De
  DLWO is daarmee dus geen systeem of applicatie, maar een door een
  instelling georganiseerd samenstel van digitale diensten.’ WTR 2010


     Veel aanleidingen tot verandering…..




Strategie      Bring your own     Informatiebeheer     Gebruikers        Cloud
Ingezoomd op thema’s
• Strategie & trends
   – "Business Strategie & ICT Trends” Wilco te Winkel
• Informatiemanagement
   – “De Business Case in ruimere context van overwegingen”, Hans Ogg
• Gebruikersbehoefte
   – Jeroen Bottema
• Didactiek
   – “Organiseren van leren en lesgeven”, Chris Blom
• Sourcing
   – Organisatie & sourcing” , Bert van Zomeren
• Informatiebeheer
   – Pepe Wildeman & Maarten van Damme
• Reflectie & verder…
   – Harry renting & Nico juist




                                               ONDERWIJS@DLWO
Info:

• Presentator: Wilco te Winkel
• Email: tewinkel@fsw.eur.nl



Meer over DLWO:
• http://www.surf.nl/wikidlwo


                             Visie van en op de gebruiker
Veranderen! Maar waarom?

Starten vanuit strategie van het bedrijf

             Maar welke?




                         Business Strategie
Business Strategie
Analyse Strategie OCW, HBO & WO
Kwalitatieve en kwantitatieve analyse
1. Strategische agenda OCW
   inclusief hoofdlijnenakkoorden

2. Alle instellingsplannen Universiteiten (13)

3. Selectie instellingsplannen Hogescholen (13)


                                Business Strategie
Resultaten
        Strategie                     Analyse Strategie
Hoger Onderwijs Nederland         Hoger Onderwijs Nederland
          2012                              2012




        Wilco te Winkel                   Wilco te Winkel
 Erasmus Universiteit Rotterdam    Erasmus Universiteit Rotterdam
           Nico Juist                        Nico Juist
       Hogeschool Leiden                 Hogeschool Leiden

 Kwalitatieve analyse             Kwantitatieve analyse




                                         Business Strategie
Strategie
                                                               Hoger Onderwijs Nederland


               Kwalitatieve Analyse                                      2012




• Samenvatting strategiedocumenten                                     Wilco te Winkel
                                                                Erasmus Universiteit Rotterdam

                                                                          Nico Juist

  1250 pagina’s  10 pagina’s                                         Hogeschool Leiden




• 5 thema’s
      Onderwijs
      Onderzoek
      Valorisatie
      Bedrijfsvoering
      Trends
• 55 categorieën
      Samenvatting
      Bronvemelding
      Bronteksten (alleen via website)
                                          Business Strategie
Strategie
                                                                                               Hoger Onderwijs Nederland


                      Kwalitatieve Analyse                                                               2012




                            Rendement en uitval                                                        Wilco te Winkel
                                                                                                Erasmus Universiteit Rotterdam

                                                                                                          Nico Juist
                                                                                                      Hogeschool Leiden



Het kabinet stuurt sterk op het terugdringen van uitval en het verhogen van het
studierendement. Nominaal studeren moet de regel zijn, niet de uitzondering.
Initiatieven die bijdragen aan het verbeteren van rendement en het verminderen van

uitval    zijn:     Verbeteren        aansluiting,      Verbeteren        voorlichting,       Verbreden
bacheloronderwijs,        Verbeteren studiebegeleiding, Stellen van toegangseisen,
Intensiveren van het onderwijs, Verhogen kwaliteit docenten, Differentiëren in
opleidingniveau's, Flexibiliseren van het aanbod, Internationaliseren van het onderwijs
en het verhogen van de sociale binding tussen studenten onderling en studenten en de
onderwijsinstelling (1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 9, 11, 13, 14, 16, 18, 19, 20, 21, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29)



                                                                  Business Strategie & ICT Trends
Analyse Strategie
                                                      Hoger Onderwijs Nederland


          Kwantitatieve Analyse                                 2012




Voor elk strategisch document:                                Wilco te Winkel
                                                       Erasmus Universiteit Rotterdam

                                                                 Nico Juist
                                                             Hogeschool Leiden




• Telling van het aantal woorden per categorie

• Lijst met categorieën gerangschikt op
  aantal woorden (trending topics)

• Vergelijking van lijst instellingsplan
  met branche en overheid

                                 Business Strategie
Analyse Strategie
                                       Hoger Onderwijs Nederland


Kwantitatieve Analyse                            2012




   Meerjarenbeleidsplan                        Wilco te Winkel
                                        Erasmus Universiteit Rotterdam

                                                  Nico Juist



Avans Hogeschool 2011-2014
                                              Hogeschool Leiden




                  Business Strategie
Analyse Strategie
                                       Hoger Onderwijs Nederland


Kwantitatieve Analyse                            2012




   Meerjarenbeleidsplan                        Wilco te Winkel
                                        Erasmus Universiteit Rotterdam

                                                  Nico Juist



Avans Hogeschool 2011-2014
                                              Hogeschool Leiden




                  Business Strategie
Analyse Strategie
                                                 Hoger Onderwijs Nederland


       Kwantitatieve Analyse                               2012




                                                         Wilco te Winkel
                                                  Erasmus Universiteit Rotterdam

                                                            Nico Juist
                                                        Hogeschool Leiden




 Op basis van alle strategische documenten

lijst trending topics HBO, WO, OCW & overall




                            Business Strategie
Analyse Strategie
                                            Hoger Onderwijs Nederland


   Kwantitatieve Analyse                              2012




Trending topics HBO, WO, OCW & HO                   Wilco te Winkel
                                             Erasmus Universiteit Rotterdam

                                                       Nico Juist
                                                   Hogeschool Leiden




                       Business Strategie
Analyse Strategie
                                                           Hoger Onderwijs Nederland


           Kwantitatieve Analyse                                     2012




                Top-10 trending topics
                                                                   Wilco te Winkel
                                                            Erasmus Universiteit Rotterdam

                                                                      Nico Juist
                                                                  Hogeschool Leiden




         Hoger Onderwijs Nederland 2012
    Leven Lang Leren en Alumni        Regionale samenwerking
   Internationalisering Onderwijs     Kwaliteitszorg Onderwijs
 Profilering en zwaartepuntvorming      Rendement en uitval
 Externe fondsenwerving onderzoek          Personeelsbeleid
Samenwerking met kennisinstellingen            Valorisatie



                                      Business Strategie
Info:
Presentator: Wilco te Winkel
    tewinkel@fsw.eur.nl

    Meer info Strategie
http://www.strategie-ho.nl

      Meer over DLWO
http://www.surf.nl/wikidlwo

                    Business Strategie
Ingezoomd op thema’s
•   Strategie & trends
     – "Business Strategie & ICT Trends” Wilco te Winkel
•   Gebruikersbehoefte
     – “titel” Jeroen Bottema
•   Didactiek
     – “Organiseren van leren en lesgeven”, Chris Blom
•   Informatiemanagement
     – “De Business Case in ruimere context van overwegingen”, Hans Ogg
•   Sourcing
     – Organisatie & sourcing” , Bert van Zomeren
•   Informatiebeheer
     – Pepe Wildeman & Maarten van Damme
•   Reflectie & verder…
     – Harry renting & Nico juist




                                                     ONDERWIJS@DLWO
De DLWO en wensen van de gebruiker




                     Visie van en op de gebruiker
sweetbabyc@hotmail.com
Visie van de gebruiker: student
• Beperkte definitie van de DLWO
• Functionaliteit en gebruikersgemak
• Persoonlijke leeromgeving




                             Visie van en op de gebruiker
flexibel en uniek
       gedecentraliseerd
       collectief en omvangrijk




Visie van en op de gebruiker
Students’ Voices I onderzoek – Wijngaards et al (2009)
http://goo.gl/yxuH4
Visie van de gebruiker: student
• Verschillen in gebruik: netgeneratie debat
• Gebruikersgroepen (van den Beemt, 2009)
  –   Traditionalisten - consumeren
  –   Netwerkers - uitwisselen
  –   Gamers - spelen
  –   Producenten – creëren

  [http://goo.gl/OjHI6]




                                      Visie van en op de gebruiker
Visie van de gebruiker: docent
• Communicatie en gebruik ELO = traditioneel
• De ICT-omgeving moet werken!
• Inzet van ICT:
  – Digiborden
  – iPad
  – Afstandsonderwijs
• Inzet van ICT gericht op substitutie, minder op
  transformatie

                              Visie van en op de gebruiker
Visie op de gebruiker
• Prosumers: maar verschillende
  gebruikersgroepen met een eigen profiel
• PLE + cloud + BYOD
• Enable & empower: niet in stramien willen
  drukken
• Makelaarsfunctie



                             Visie van en op de gebruiker
DLWO is een leerlandschap
• Verschillende benaderingen van onderwijs
  – student centraal onderwijs
  – meer samenwerking tussen docent en student
  – meer connectiviteit met andere omgevingen




                              Visie van en op de gebruiker
DLWO is een leerlandschap
• Flexibiliteit van DLWO:
  – kernomgeving
  – flexibele omgeving
  – just-in-time omgeving




                            Visie van en op de gebruiker
Locus of control




uit Students’ Voices II onderzoek lectoraat eLearning (2010)
http://goo.gl/NfPoJ

                                                  Visie van en op de gebruiker
Students’ Voice
• Medeproducent van leerinhouden
• Reflective learners
• Actief zoeken naar betekenisvolle verbinding
  van de verschillende leeromgevingen binnen
  de DLWO




                             Visie van en op de gebruiker
Info:

• Presentator: Jeroen Bottema
• Email: jeroen.bottema@inholland.nl



Meer over DLWO:
• http://www.surf.nl/wikidlwo


                            Visie van en op de gebruiker
Didactiek@DLWO
• Geeft IT ‘beter’ onderwijs?
• Onderwijskundig verantwoord?
• Onderwijsmodellen?
  Didactiek is de toepassing van de
  wetenschapsdiscipline die zich bezighoudt met de
  vraag hoe kennis, vaardigheden en leerhoudingen
  of attitudes door een leerkracht kunnen worden
  onderwezen aan leerlingen/studenten
Ingezoomd op thema’s
•   Strategie & trends
     – "Business Strategie & ICT Trends” Wilco te Winkel
•   Gebruikersbehoefte
     – “titel” Jeroen Bottema
•   Didactiek
     – “Organiseren van leren en lesgeven”, Chris Blom
•   Informatiemanagement
     – “De Business Case in ruimere context van overwegingen”, Hans Ogg
•   Sourcing
     – Organisatie & sourcing” , Bert van Zomeren
•   Informatiebeheer
     – Pepe Wildeman & Maarten van Damme
•   Reflectie & verder…
     – Harry renting & Nico juist




                                                     ONDERWIJS@DLWO
Leren&Lesgeven@DLWO
IT: Waarom ook weer?
• Administratie vereenvoudigen
• Studentverwachtingen
• Beroepspraktijk -> generieke toepassingen en
  specifieke tools
• Leren en lesgeven verbeteren
  – Tijd vrijmaken
  – Andere wijzen van leren en lesgeven.
Leren&Lesgeven@DLWO
• Subsitutie
  – weblecture
• Transitie
  – weblecture & tagging
• Transformatie
  – kennisclip
docenten@DLWO
Ontwikkeling van docentschap in HO

1. Overnemen van collega: expertise presenteren
2. Student activiteiten
3. Feedback, beoordeling
4. Organiseren van feedback en beoordeling,
   groepen, peers, ....
Dus: elke docenten heeft een zone van naaste
ontwikkeling.
Professionalisering
docent&onderwijsontwikkeling@DLWO




   Match tussen ontwikkeling van:
   Vak
   Werkvorm (transformatie?)
   Docent (professonaliseren)
   Tools (DLWO)
DLWO ontwikkeling
Organiseren van feedback en beoordeling
•   Studenten werken aan producten
•   Reviewen producten
•   Kwaliteit van review
•   Beoordelen (ranking) van producten én van
    review
Info:

• Presentator: Chris Blom
• Email: blom@wur.nl



Meer over DLWO:
• http://www.surf.nl/wikidlwo


                            DIDACTIEK & DLWO
Waar gaat het heen met de digitale
     leer en werkomgeving?




OWD 2012, Track: Onderwijs@DLWO
             #DLWO
  http://www.surf.nl/wikidlwo
Onderwijs@DLWO
                        #DLWO
  ‘De digitale leer- en werkomgeving is het geheel van systemen dat het
  studenten, onderzoekers, medewerkers en gasten van hoger
  onderwijsinstellingen mogelijk maakt om hun activiteiten uit te voeren. De
  DLWO is daarmee dus geen systeem of applicatie, maar een door een
  instelling georganiseerd samenstel van digitale diensten.’ WTR 2010


     Veel aanleidingen tot verandering…..




Strategie      Bring your own     Informatiebeheer     Gebruikers        Cloud
Ingezoomd op thema’s
• Strategie & trends
   – "Business Strategie & ICT Trends” Wilco te Winkel
• Gebruikersbehoefte
   – “titel” Jeroen Bottema
• Didactiek
   – “Organiseren van leren en lesgeven”, Chris Blom
• Informatiemanagement
   – “De Business Case in ruimere context van overwegingen”, Hans Ogg
• Sourcing
   – Organisatie & sourcing” , Bert van Zomeren
• Informatiebeheer
   – Pepe Wildeman & Maarten van Damme
• Reflectie & verder…
   – Harry renting & Nico juist




                                               ONDERWIJS@DLWO
De Business Case
in een ruimere context
   van overwegingen
Wie ben ik?
Wat en waarom Business Case

Business case = zakelijke verantwoording voor verandering

                    Centrale vragen:
              • Waarom moet het anders?
                  • Wat levert het op?
                    • Wat kost het?
                 • Wat zijn de risico's?
                • Wanneer is het klaar?
Voor wie maak je een Business case?

                  Goede business case biedt

• aan management de juiste basis voor besluiten
• aan een projectorganisatie de juiste meetfactoren voor het
  succes van het project
Basis voor besluiten management

Twee kernproblemen:

1. Expliciteerbaarheid risico’s, kosten en benefits

2. Inzicht in impact op totale omgeving

•   Beoordeling in vacuo
•   One size doesn’t fit all
Processen en functionaliteiten
Basisketen
Primaire, secundaire en tertiaire processen
Uitwerking processen
Projectenportfolio
Info:

• Presentator: Hans Ogg
• Email: hans@ogg.nu




Meer over DLWO:
• http://www.surf.nl/wikidlwo
                            BUSINESSCASE
Ingezoomd op thema’s
•   Strategie & trends
     – "Business Strategie & ICT Trends” Wilco te Winkel
•   Gebruikersbehoefte
     – “titel” Jeroen Bottema
•   Didactiek
     – “Organiseren van leren en lesgeven”, Chris Blom
•   Informatiemanagement
     – “De Business Case in ruimere context van overwegingen”, Hans Ogg
•   Sourcing
     – Organisatie & sourcing” , Bert van Zomeren
•   Informatiebeheer
     – Pepe Wildeman & Maarten van Damme
•   Reflectie & verder…
     – Harry renting & Nico juist




                                                     ONDERWIJS@DLWO
Disclaimer
• Deze presentatie gaat NIET over HOE je
  onderwijs kunt verbeteren met ICT

• Maar WEL over hoe je, gegeven een bepaalde
  visie op de inzet van ICT bij onderwijs,
  voordelen kunt behalen uit een goed
  uitgevoerd sourcing proces.


                             ORGANISATIE & SOURCING
het sourcing proces

                     behoefte                           triggers:
  evaluatie                            verkenning
                                                        • nieuwe dienst
                                                        • contract afloop
                                                        • ontevredenheid
beheer                                      selectie    • geldgebrek
                                                        • etc.

          migratie              contract




                                                       ORGANISATIE & SOURCING
Cloud First in HO.nl
• generieke diensten in public cloud
                             (als het kan en mag)
• specifieke diensten in community cloud
                          (voor ons en door ons)
• rest in huis (ook wel private cloud genoemd)

• hierover consensus op bestuurlijk niveau


                              ORGANISATIE & SOURCING
Stel een sourcing strategie op




                   ORGANISATIE & SOURCING
Volg de gebruiker




            ORGANISATIE & SOURCING
Privacy en security
•   wet- en regelgeving
•   afspraken met leverancier
•   controle op naleving
•   gegevensclassificatie




                                ORGANISATIE & SOURCING
neem gemotiveerde besluiten
            • zorgvuldige afweging
            • voor en tegen
            • kwalitatief en
              kwantitatief
            • denk om draagvlak




                  ORGANISATIE & SOURCING
pas de organisatie aan




               ORGANISATIE & SOURCING
Verander mbv architectuur




                ORGANISATIE & SOURCING
Werk zoveel mogelijk samen!
• kennisopbouw
• onderhandelingspositie
  (samen staan we sterk)
• schaalvoordelen
• kostenverlaging
• standaardisatie overal waar het kan
• maatwerk alleen waar het echt moet

                             ORGANISATIE & SOURCING
Meer over cloud:


http://www.surf.nl/cloud




                   ORGANISATIE & SOURCING
Info:

• Presentator: Bert van Zomeren
• Email: vanzomeren@surf.nl



Meer over DLWO:
• http://www.surf.nl/wikidlwo


                            ORGANISATIE & SOURCING
Waar gaat het heen met de digitale
     leer en werkomgeving?




OWD 2012, Track: Onderwijs@DLWO
             #DLWO
  http://www.surf.nl/wikidlwo
Onderwijs@DLWO
                        #DLWO
  ‘De digitale leer- en werkomgeving is het geheel van systemen dat het
  studenten, onderzoekers, medewerkers en gasten van hoger
  onderwijsinstellingen mogelijk maakt om hun activiteiten uit te voeren. De
  DLWO is daarmee dus geen systeem of applicatie, maar een door een
  instelling georganiseerd samenstel van digitale diensten.’ WTR 2010


     Veel aanleidingen tot verandering…..




Strategie      Bring your own     Informatiebeheer     Gebruikers        Cloud
Ingezoomd op thema’s
• Strategie & trends
   – "Business Strategie & ICT Trends” Wilco te Winkel
• Gebruikersbehoefte
   – “titel” Jeroen Bottema
• Didactiek
   – “Organiseren van leren en lesgeven”, Chris Blom
• Informatiemanagement
   – “De Business Case in ruimere context van overwegingen”, Hans Ogg
• Sourcing
   – Organisatie & sourcing” , Bert van Zomeren
• Informatiebeheer
   – Het dilemma van informatiemanagement en de externe
     verantwoording” Pepe Wildeman
   – Maarten van Damme
• Reflectie & verder…
   – Harry renting & Nico juist

                                               ONDERWIJS@DLWO
Waar gaat het heen met de digitale
      leer en werkomgeving?




Het dilemma van informatiemanagement
     en de externe verantwoording
                 Pépé Wildeman
           pepe.wildeman@inholland.nl
Informatiebeheer     Besluit ministerraad
                over aanscherping accreditatie
                                                                 3-2-2012



     De keuring (accreditatie) van opleidingen wordt strenger en
    onafhankelijker en de Inspectie van het Onderwijs gaat toezicht
          houden op de kwaliteit van het hoger onderwijs.


                                         Om te voorkomen dat deze werkstukken, zoals
                                        scripties, niet meer te achterhalen zijn, worden
                                        instellingen verplicht om ze minstens zeven jaar
                                                           te bewaren.


         Bron: http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/persberichten/2012/02/03/strenge-regels-voor-kwaliteit-hoger-onderwijs.html
Informatiebeheer




                                     Bron cartoon: http://www.alexvankoten.nl/archief.jpg
                   Bron maquette: http://www.nai.nl/content/922623/een_gedurfd_staaltje_cultuurrelativisme
Informatiebeheer


                      Informatiebeheer




                   Bron: http://www.mindz.com/plazas/Surf/book/6_1_Informatie_en_informatiebeheer
Informatiebeheer


                   Selectielijst hogescholen




                    Bron:http://www.nationaalarchief.nl/waardering-selectie/selectielijsten/bsd-universiteiten-1985
Ingezoomd op thema’s
• Strategie & trends
   – "Business Strategie & ICT Trends” Wilco te Winkel
• Gebruikersbehoefte
   – “titel” Jeroen Bottema
• Didactiek
   – “Organiseren van leren en lesgeven”, Chris Blom
• Informatiemanagement
   – “De Business Case in ruimere context van overwegingen”, Hans Ogg
• Sourcing
   – Organisatie & sourcing” , Bert van Zomeren
• Informatiebeheer
   – Het dilemma van informatiemanagement en de externe
     verantwoording” Pepe Wildeman
• Externe verantwoording
   – “Van soepele regels naar soepele archivering”, Maarten van Damme
• Reflectie & verder…
   – Harry renting & Nico juist
                                               ONDERWIJS@DLWO
Waar gaat het heen met de digitale
     leer en werkomgeving?




         Externe verantwoording
Van soepele regels naar soepele archivering
                Maarten van Damme
          Maarten.van.Damme@docfactory.nl
Informatiebeheer


                   Archiveren omdat het moet
    •    Archiveren vinden maar weinigen leuk!
    •    Bedrijfsvoering staat voorop.
    •    Verantwoording mag niet vergeten worden!
    •    Ongemerkt archiveren… kan dat?
    •    Eenduidige selectielijst bijna klaar
           – Nu geen uniforme en formele aanwijzingen
    • In archieftechnische zin zijn de meeste
      bewaartermijnen kort (7 jaar)
Informatiebeheer


                   Automatisch archiveren
                         • Bij voorkeur digitaal en
                           geautomatiseerd archiveren
                           – kan dat?

                         • Zaakgerichte aanpak zou
                           kunnen helpen documenten
                           tijdig, betrouwbaar en
                           volledig (in proces) af te
                           vangen en te archiveren.
Informatiebeheer


                   Zaakgericht werken
    • Zaak is “een samenhangende hoeveelheid werk met een
      gedefinieerde aanleiding en een gedefinieerd resultaat,
      waarvan kwaliteit en doorlooptijd bewaakt moeten
      worden”

    • In administratieve organisaties betekent dat een zaak zowel
      een proceskant heeft als een informatiekundige kant.

    • De proceskant bestaat uit het zaakbehandelproces inclusief
      intake en levering.

    • Centraal aan de informatiekundige kant staat het
      zaakdossier (archivering).
Informatiebeheer


        Zaakgericht werken in het onderwijs
    • Alle relevantie informatie die tijdens het onderwijsproces
      wordt vergaard vastgelegd op eenduidige wijze in een
      systeem.

    • Plaatsonafhankelijk en snelle toegang tot die relevante
      informatie.

    • Integrale dossiervorming (zaakgericht in plaats van
      documentgericht).

    • Waarborgen volledigheid inclusief kanaalonafhankelijke
      archivering.

    • Besluiten zijn traceerbaar en opvraagbaar (verantwoording).
Info:

• Presentator: Maarten van Damme
• Email: maarten.van.damme@docfactory.nl



Meer over DLWO:
• http://www.surf.nl/wikidlwo


                            ZAAKGERICHTWERKEN
Ingezoomd op thema’s
• Strategie & trends
   – "Business Strategie & ICT Trends” Wilco te Winkel
• Gebruikersbehoefte
   – “titel” Jeroen Bottema
• Didactiek
   – “Organiseren van leren en lesgeven”, Chris Blom
• Informatiemanagement
   – “De Business Case in ruimere context van overwegingen”, Hans Ogg
• Sourcing
   – Organisatie & sourcing” , Bert van Zomeren
• Informatiebeheer
   – Het dilemma van informatiemanagement en de externe
     verantwoording” Pepe Wildeman
• Externe verantwoording
   – “Van soepele regels naar soepele archivering”, Maarten van Damme
• Reflectie & verder…
   – Harry renting & Nico juist

                                               ONDERWIJS@DLWO
Wat kunnen je doen!!!
• Richt je governance in, spiegel aan elkaar
• Focus je op de gebruiker (doet hele zinnige
  dingen)
• Ontwikkel je architectuur, spreek af hoe je
  dingen gaat doen…
• Blijf innoveren in het onderwijs: met of door
  de docent
• Organiseer je informatie
Wat gaan wij doen…
• 19 december: DLWO SIG DAG
• Januari 2013: SURFseminar “Governance
  DLWO”
• Februari 2013; SURFseminar “Zaakgericht
  werken in het HO”
• Maart; Roundtable “Didactiek, DLWO & BKO”
Info:

• Presentator: Nico Juist/ Harry Renting
• Email: juist@surf.nl hrenting@ginnther.nl



Meer over DLWO:
• http://www.surf.nl/wikidlwo


                             ONDERWIJS&DLWO

Weitere ähnliche Inhalte

Ähnlich wie OWD2012 - 2,3,4 - Drieluik DLWO - Jeroen Bottema, Wilco te Winckel, Chris Blom, Hans Ogg, Bert van Zomeren, Pépé Wildeman, Maarten van Damme, Harry Renting & Nico Juist

itsOWD17 (04102017) Math van Loo - Differentieren - Conclusies uit 6000 lesob...
itsOWD17 (04102017) Math van Loo - Differentieren - Conclusies uit 6000 lesob...itsOWD17 (04102017) Math van Loo - Differentieren - Conclusies uit 6000 lesob...
itsOWD17 (04102017) Math van Loo - Differentieren - Conclusies uit 6000 lesob...itslearning Nederland
 
Presentatie Lunch & Learn - Driestar Educatief - Kees Codée
Presentatie Lunch & Learn - Driestar Educatief - Kees CodéePresentatie Lunch & Learn - Driestar Educatief - Kees Codée
Presentatie Lunch & Learn - Driestar Educatief - Kees CodéeAllSolutions
 
Jos van Kuijk, Annemarie van Langen, Geert Driessen & Sanne Elfering (2015). ...
Jos van Kuijk, Annemarie van Langen, Geert Driessen & Sanne Elfering (2015). ...Jos van Kuijk, Annemarie van Langen, Geert Driessen & Sanne Elfering (2015). ...
Jos van Kuijk, Annemarie van Langen, Geert Driessen & Sanne Elfering (2015). ...Driessen Research
 
Bona Business School presentatie tijdens VECON Studiedag
Bona Business School presentatie tijdens VECON StudiedagBona Business School presentatie tijdens VECON Studiedag
Bona Business School presentatie tijdens VECON StudiedagRonald Zuidema
 
Onderwijs & ICT - ICT & Onderwijs
Onderwijs & ICT - ICT & OnderwijsOnderwijs & ICT - ICT & Onderwijs
Onderwijs & ICT - ICT & OnderwijsLICAvansHogeschool
 
Presentatie technasium open dag vdc 7 feb 2021
Presentatie technasium open dag vdc  7 feb 2021Presentatie technasium open dag vdc  7 feb 2021
Presentatie technasium open dag vdc 7 feb 2021Josine Görtzen
 
Leren over innoveren in het (voortgezet) onderwijs
Leren over innoveren in het (voortgezet) onderwijsLeren over innoveren in het (voortgezet) onderwijs
Leren over innoveren in het (voortgezet) onderwijsRon Zuijlen
 
Onderwijsverandering en innovatie: van visie naar praktijk
Onderwijsverandering en innovatie: van visie naar praktijkOnderwijsverandering en innovatie: van visie naar praktijk
Onderwijsverandering en innovatie: van visie naar praktijkSURF Events
 
Leren met ict - Het digitaliseren van leren - Jurgen Marechal, OSH 2015
Leren met ict - Het digitaliseren van leren - Jurgen Marechal, OSH 2015Leren met ict - Het digitaliseren van leren - Jurgen Marechal, OSH 2015
Leren met ict - Het digitaliseren van leren - Jurgen Marechal, OSH 2015Jurgen Marechal
 
Presentatie Technische Bedrijfskunde 3.1
Presentatie Technische Bedrijfskunde 3.1Presentatie Technische Bedrijfskunde 3.1
Presentatie Technische Bedrijfskunde 3.1Marcel Seijner
 
Presentatie Bedrijfskunde MER Open Avond Avans | 22 maart 2017
Presentatie Bedrijfskunde MER Open Avond Avans | 22 maart 2017Presentatie Bedrijfskunde MER Open Avond Avans | 22 maart 2017
Presentatie Bedrijfskunde MER Open Avond Avans | 22 maart 2017Avans Hogeschool
 
Presentatie Bedrijfskunde MER | Open dag Avans | 28 januari 2017
Presentatie Bedrijfskunde MER | Open dag Avans | 28 januari 2017Presentatie Bedrijfskunde MER | Open dag Avans | 28 januari 2017
Presentatie Bedrijfskunde MER | Open dag Avans | 28 januari 2017Ellen van Spijk
 
cgo en ondernemerschap 2 vrienden
cgo en ondernemerschap 2 vriendencgo en ondernemerschap 2 vrienden
cgo en ondernemerschap 2 vriendenKarel Wijne
 
LogiXperience presentatie kick-off ontwikkelfase 17 september 2010
LogiXperience presentatie kick-off ontwikkelfase 17 september 2010LogiXperience presentatie kick-off ontwikkelfase 17 september 2010
LogiXperience presentatie kick-off ontwikkelfase 17 september 2010logixperience
 
LogiXperience presentatie kick-off ontwikkelfase 17 september 2010
LogiXperience presentatie kick-off ontwikkelfase 17 september 2010LogiXperience presentatie kick-off ontwikkelfase 17 september 2010
LogiXperience presentatie kick-off ontwikkelfase 17 september 2010logixperience
 
Visie Op Sociale Innovatie & Open Innovatie Bij Ridley
Visie Op Sociale Innovatie & Open Innovatie Bij RidleyVisie Op Sociale Innovatie & Open Innovatie Bij Ridley
Visie Op Sociale Innovatie & Open Innovatie Bij RidleyNetwerk Ondernemen vzw
 

Ähnlich wie OWD2012 - 2,3,4 - Drieluik DLWO - Jeroen Bottema, Wilco te Winckel, Chris Blom, Hans Ogg, Bert van Zomeren, Pépé Wildeman, Maarten van Damme, Harry Renting & Nico Juist (20)

itsOWD17 (04102017) Math van Loo - Differentieren - Conclusies uit 6000 lesob...
itsOWD17 (04102017) Math van Loo - Differentieren - Conclusies uit 6000 lesob...itsOWD17 (04102017) Math van Loo - Differentieren - Conclusies uit 6000 lesob...
itsOWD17 (04102017) Math van Loo - Differentieren - Conclusies uit 6000 lesob...
 
Curriculum vitae Mark van IJzendoorn 2015
Curriculum vitae Mark van IJzendoorn 2015Curriculum vitae Mark van IJzendoorn 2015
Curriculum vitae Mark van IJzendoorn 2015
 
De Academie
De AcademieDe Academie
De Academie
 
De Academie
De AcademieDe Academie
De Academie
 
De Netwerkschool
De NetwerkschoolDe Netwerkschool
De Netwerkschool
 
Presentatie Lunch & Learn - Driestar Educatief - Kees Codée
Presentatie Lunch & Learn - Driestar Educatief - Kees CodéePresentatie Lunch & Learn - Driestar Educatief - Kees Codée
Presentatie Lunch & Learn - Driestar Educatief - Kees Codée
 
Jos van Kuijk, Annemarie van Langen, Geert Driessen & Sanne Elfering (2015). ...
Jos van Kuijk, Annemarie van Langen, Geert Driessen & Sanne Elfering (2015). ...Jos van Kuijk, Annemarie van Langen, Geert Driessen & Sanne Elfering (2015). ...
Jos van Kuijk, Annemarie van Langen, Geert Driessen & Sanne Elfering (2015). ...
 
Bona Business School presentatie tijdens VECON Studiedag
Bona Business School presentatie tijdens VECON StudiedagBona Business School presentatie tijdens VECON Studiedag
Bona Business School presentatie tijdens VECON Studiedag
 
Onderwijs & ICT - ICT & Onderwijs
Onderwijs & ICT - ICT & OnderwijsOnderwijs & ICT - ICT & Onderwijs
Onderwijs & ICT - ICT & Onderwijs
 
Presentatie technasium open dag vdc 7 feb 2021
Presentatie technasium open dag vdc  7 feb 2021Presentatie technasium open dag vdc  7 feb 2021
Presentatie technasium open dag vdc 7 feb 2021
 
Leren over innoveren in het (voortgezet) onderwijs
Leren over innoveren in het (voortgezet) onderwijsLeren over innoveren in het (voortgezet) onderwijs
Leren over innoveren in het (voortgezet) onderwijs
 
Onderwijsverandering en innovatie: van visie naar praktijk
Onderwijsverandering en innovatie: van visie naar praktijkOnderwijsverandering en innovatie: van visie naar praktijk
Onderwijsverandering en innovatie: van visie naar praktijk
 
Leren met ict - Het digitaliseren van leren - Jurgen Marechal, OSH 2015
Leren met ict - Het digitaliseren van leren - Jurgen Marechal, OSH 2015Leren met ict - Het digitaliseren van leren - Jurgen Marechal, OSH 2015
Leren met ict - Het digitaliseren van leren - Jurgen Marechal, OSH 2015
 
Presentatie Technische Bedrijfskunde 3.1
Presentatie Technische Bedrijfskunde 3.1Presentatie Technische Bedrijfskunde 3.1
Presentatie Technische Bedrijfskunde 3.1
 
Presentatie Bedrijfskunde MER Open Avond Avans | 22 maart 2017
Presentatie Bedrijfskunde MER Open Avond Avans | 22 maart 2017Presentatie Bedrijfskunde MER Open Avond Avans | 22 maart 2017
Presentatie Bedrijfskunde MER Open Avond Avans | 22 maart 2017
 
Presentatie Bedrijfskunde MER | Open dag Avans | 28 januari 2017
Presentatie Bedrijfskunde MER | Open dag Avans | 28 januari 2017Presentatie Bedrijfskunde MER | Open dag Avans | 28 januari 2017
Presentatie Bedrijfskunde MER | Open dag Avans | 28 januari 2017
 
cgo en ondernemerschap 2 vrienden
cgo en ondernemerschap 2 vriendencgo en ondernemerschap 2 vrienden
cgo en ondernemerschap 2 vrienden
 
LogiXperience presentatie kick-off ontwikkelfase 17 september 2010
LogiXperience presentatie kick-off ontwikkelfase 17 september 2010LogiXperience presentatie kick-off ontwikkelfase 17 september 2010
LogiXperience presentatie kick-off ontwikkelfase 17 september 2010
 
LogiXperience presentatie kick-off ontwikkelfase 17 september 2010
LogiXperience presentatie kick-off ontwikkelfase 17 september 2010LogiXperience presentatie kick-off ontwikkelfase 17 september 2010
LogiXperience presentatie kick-off ontwikkelfase 17 september 2010
 
Visie Op Sociale Innovatie & Open Innovatie Bij Ridley
Visie Op Sociale Innovatie & Open Innovatie Bij RidleyVisie Op Sociale Innovatie & Open Innovatie Bij Ridley
Visie Op Sociale Innovatie & Open Innovatie Bij Ridley
 

Mehr von SURF Events

Biking on the edge - Jerome Mies - SRD23
Biking on the edge - Jerome Mies - SRD23Biking on the edge - Jerome Mies - SRD23
Biking on the edge - Jerome Mies - SRD23SURF Events
 
Onderwijsinnovatie Management CardGame - Ysbrand Hoetjes - OWD22
Onderwijsinnovatie Management CardGame - Ysbrand Hoetjes - OWD22Onderwijsinnovatie Management CardGame - Ysbrand Hoetjes - OWD22
Onderwijsinnovatie Management CardGame - Ysbrand Hoetjes - OWD22SURF Events
 
Hoe door een multidisciplinaire aanpak de ondersteuning van het leren en werk...
Hoe door een multidisciplinaire aanpak de ondersteuning van het leren en werk...Hoe door een multidisciplinaire aanpak de ondersteuning van het leren en werk...
Hoe door een multidisciplinaire aanpak de ondersteuning van het leren en werk...SURF Events
 
Gebruikers aan het woord, effectief doorontwikkelen - Jeffrey Braak & Larissa...
Gebruikers aan het woord, effectief doorontwikkelen - Jeffrey Braak & Larissa...Gebruikers aan het woord, effectief doorontwikkelen - Jeffrey Braak & Larissa...
Gebruikers aan het woord, effectief doorontwikkelen - Jeffrey Braak & Larissa...SURF Events
 
Hoe geven de HU en Fontys vorm aan studentgestuurd onderwijs met hulp van een...
Hoe geven de HU en Fontys vorm aan studentgestuurd onderwijs met hulp van een...Hoe geven de HU en Fontys vorm aan studentgestuurd onderwijs met hulp van een...
Hoe geven de HU en Fontys vorm aan studentgestuurd onderwijs met hulp van een...SURF Events
 
Blended education en de organisatie van onderwijs - Judith Vennix& Ralf Hille...
Blended education en de organisatie van onderwijs - Judith Vennix& Ralf Hille...Blended education en de organisatie van onderwijs - Judith Vennix& Ralf Hille...
Blended education en de organisatie van onderwijs - Judith Vennix& Ralf Hille...SURF Events
 
Kickstart de blend- modellen en benaderingen - Barend Last (UM) - OWD22
Kickstart de blend- modellen en benaderingen - Barend Last (UM) - OWD22Kickstart de blend- modellen en benaderingen - Barend Last (UM) - OWD22
Kickstart de blend- modellen en benaderingen - Barend Last (UM) - OWD22SURF Events
 
Erasmus without paper - een mijlpaal in de ondersteuning van studentmobilitei...
Erasmus without paper - een mijlpaal in de ondersteuning van studentmobilitei...Erasmus without paper - een mijlpaal in de ondersteuning van studentmobilitei...
Erasmus without paper - een mijlpaal in de ondersteuning van studentmobilitei...SURF Events
 
Accelereren op leven lang ontwikkelen met (micro)credentials, badges en actio...
Accelereren op leven lang ontwikkelen met (micro)credentials, badges en actio...Accelereren op leven lang ontwikkelen met (micro)credentials, badges en actio...
Accelereren op leven lang ontwikkelen met (micro)credentials, badges en actio...SURF Events
 
Green Award; trigger voor het verduurzamen van ict onderwijs - Claudia Tempel...
Green Award; trigger voor het verduurzamen van ict onderwijs - Claudia Tempel...Green Award; trigger voor het verduurzamen van ict onderwijs - Claudia Tempel...
Green Award; trigger voor het verduurzamen van ict onderwijs - Claudia Tempel...SURF Events
 
De Le-Do-Loop- een nieuwe methode om hoogcognitieve leerdoelen te bereiken - ...
De Le-Do-Loop- een nieuwe methode om hoogcognitieve leerdoelen te bereiken - ...De Le-Do-Loop- een nieuwe methode om hoogcognitieve leerdoelen te bereiken - ...
De Le-Do-Loop- een nieuwe methode om hoogcognitieve leerdoelen te bereiken - ...SURF Events
 
Een open boek ontwikkelen- het proces - Loes van Hove & Martijn Ouwehand (TU/...
Een open boek ontwikkelen- het proces - Loes van Hove & Martijn Ouwehand (TU/...Een open boek ontwikkelen- het proces - Loes van Hove & Martijn Ouwehand (TU/...
Een open boek ontwikkelen- het proces - Loes van Hove & Martijn Ouwehand (TU/...SURF Events
 
Betekenisvol leren in de digitalisering van het onderwijs - Michiel de Jong (...
Betekenisvol leren in de digitalisering van het onderwijs - Michiel de Jong (...Betekenisvol leren in de digitalisering van het onderwijs - Michiel de Jong (...
Betekenisvol leren in de digitalisering van het onderwijs - Michiel de Jong (...SURF Events
 
The impact of technology on society - how to become a responsible designer of...
The impact of technology on society - how to become a responsible designer of...The impact of technology on society - how to become a responsible designer of...
The impact of technology on society - how to become a responsible designer of...SURF Events
 
Uncovering technologies #2- Cloud, Edge & XR - Tim Kok, David Salek, Esther v...
Uncovering technologies #2- Cloud, Edge & XR - Tim Kok, David Salek, Esther v...Uncovering technologies #2- Cloud, Edge & XR - Tim Kok, David Salek, Esther v...
Uncovering technologies #2- Cloud, Edge & XR - Tim Kok, David Salek, Esther v...SURF Events
 
Trainen met impact in onderwijslogistiek - Iwan Brouns & Lisanne van Brouwers...
Trainen met impact in onderwijslogistiek - Iwan Brouns & Lisanne van Brouwers...Trainen met impact in onderwijslogistiek - Iwan Brouns & Lisanne van Brouwers...
Trainen met impact in onderwijslogistiek - Iwan Brouns & Lisanne van Brouwers...SURF Events
 
From Emergency Remote Teaching to Post Covid Teaching & Learning - Chris Rouw...
From Emergency Remote Teaching to Post Covid Teaching & Learning - Chris Rouw...From Emergency Remote Teaching to Post Covid Teaching & Learning - Chris Rouw...
From Emergency Remote Teaching to Post Covid Teaching & Learning - Chris Rouw...SURF Events
 
Digitale en open leermaterialen in NL- samenwerking centraal - Lieke Rensink ...
Digitale en open leermaterialen in NL- samenwerking centraal - Lieke Rensink ...Digitale en open leermaterialen in NL- samenwerking centraal - Lieke Rensink ...
Digitale en open leermaterialen in NL- samenwerking centraal - Lieke Rensink ...SURF Events
 
Kan jij wat. Over de groei en reflectie tool voor de onderwijskundig ict prof...
Kan jij wat. Over de groei en reflectie tool voor de onderwijskundig ict prof...Kan jij wat. Over de groei en reflectie tool voor de onderwijskundig ict prof...
Kan jij wat. Over de groei en reflectie tool voor de onderwijskundig ict prof...SURF Events
 
Hybride onderwijsvormen - Michel Jansen (SURF), Jet Bierman & Natasa Brouwer ...
Hybride onderwijsvormen - Michel Jansen (SURF), Jet Bierman & Natasa Brouwer ...Hybride onderwijsvormen - Michel Jansen (SURF), Jet Bierman & Natasa Brouwer ...
Hybride onderwijsvormen - Michel Jansen (SURF), Jet Bierman & Natasa Brouwer ...SURF Events
 

Mehr von SURF Events (20)

Biking on the edge - Jerome Mies - SRD23
Biking on the edge - Jerome Mies - SRD23Biking on the edge - Jerome Mies - SRD23
Biking on the edge - Jerome Mies - SRD23
 
Onderwijsinnovatie Management CardGame - Ysbrand Hoetjes - OWD22
Onderwijsinnovatie Management CardGame - Ysbrand Hoetjes - OWD22Onderwijsinnovatie Management CardGame - Ysbrand Hoetjes - OWD22
Onderwijsinnovatie Management CardGame - Ysbrand Hoetjes - OWD22
 
Hoe door een multidisciplinaire aanpak de ondersteuning van het leren en werk...
Hoe door een multidisciplinaire aanpak de ondersteuning van het leren en werk...Hoe door een multidisciplinaire aanpak de ondersteuning van het leren en werk...
Hoe door een multidisciplinaire aanpak de ondersteuning van het leren en werk...
 
Gebruikers aan het woord, effectief doorontwikkelen - Jeffrey Braak & Larissa...
Gebruikers aan het woord, effectief doorontwikkelen - Jeffrey Braak & Larissa...Gebruikers aan het woord, effectief doorontwikkelen - Jeffrey Braak & Larissa...
Gebruikers aan het woord, effectief doorontwikkelen - Jeffrey Braak & Larissa...
 
Hoe geven de HU en Fontys vorm aan studentgestuurd onderwijs met hulp van een...
Hoe geven de HU en Fontys vorm aan studentgestuurd onderwijs met hulp van een...Hoe geven de HU en Fontys vorm aan studentgestuurd onderwijs met hulp van een...
Hoe geven de HU en Fontys vorm aan studentgestuurd onderwijs met hulp van een...
 
Blended education en de organisatie van onderwijs - Judith Vennix& Ralf Hille...
Blended education en de organisatie van onderwijs - Judith Vennix& Ralf Hille...Blended education en de organisatie van onderwijs - Judith Vennix& Ralf Hille...
Blended education en de organisatie van onderwijs - Judith Vennix& Ralf Hille...
 
Kickstart de blend- modellen en benaderingen - Barend Last (UM) - OWD22
Kickstart de blend- modellen en benaderingen - Barend Last (UM) - OWD22Kickstart de blend- modellen en benaderingen - Barend Last (UM) - OWD22
Kickstart de blend- modellen en benaderingen - Barend Last (UM) - OWD22
 
Erasmus without paper - een mijlpaal in de ondersteuning van studentmobilitei...
Erasmus without paper - een mijlpaal in de ondersteuning van studentmobilitei...Erasmus without paper - een mijlpaal in de ondersteuning van studentmobilitei...
Erasmus without paper - een mijlpaal in de ondersteuning van studentmobilitei...
 
Accelereren op leven lang ontwikkelen met (micro)credentials, badges en actio...
Accelereren op leven lang ontwikkelen met (micro)credentials, badges en actio...Accelereren op leven lang ontwikkelen met (micro)credentials, badges en actio...
Accelereren op leven lang ontwikkelen met (micro)credentials, badges en actio...
 
Green Award; trigger voor het verduurzamen van ict onderwijs - Claudia Tempel...
Green Award; trigger voor het verduurzamen van ict onderwijs - Claudia Tempel...Green Award; trigger voor het verduurzamen van ict onderwijs - Claudia Tempel...
Green Award; trigger voor het verduurzamen van ict onderwijs - Claudia Tempel...
 
De Le-Do-Loop- een nieuwe methode om hoogcognitieve leerdoelen te bereiken - ...
De Le-Do-Loop- een nieuwe methode om hoogcognitieve leerdoelen te bereiken - ...De Le-Do-Loop- een nieuwe methode om hoogcognitieve leerdoelen te bereiken - ...
De Le-Do-Loop- een nieuwe methode om hoogcognitieve leerdoelen te bereiken - ...
 
Een open boek ontwikkelen- het proces - Loes van Hove & Martijn Ouwehand (TU/...
Een open boek ontwikkelen- het proces - Loes van Hove & Martijn Ouwehand (TU/...Een open boek ontwikkelen- het proces - Loes van Hove & Martijn Ouwehand (TU/...
Een open boek ontwikkelen- het proces - Loes van Hove & Martijn Ouwehand (TU/...
 
Betekenisvol leren in de digitalisering van het onderwijs - Michiel de Jong (...
Betekenisvol leren in de digitalisering van het onderwijs - Michiel de Jong (...Betekenisvol leren in de digitalisering van het onderwijs - Michiel de Jong (...
Betekenisvol leren in de digitalisering van het onderwijs - Michiel de Jong (...
 
The impact of technology on society - how to become a responsible designer of...
The impact of technology on society - how to become a responsible designer of...The impact of technology on society - how to become a responsible designer of...
The impact of technology on society - how to become a responsible designer of...
 
Uncovering technologies #2- Cloud, Edge & XR - Tim Kok, David Salek, Esther v...
Uncovering technologies #2- Cloud, Edge & XR - Tim Kok, David Salek, Esther v...Uncovering technologies #2- Cloud, Edge & XR - Tim Kok, David Salek, Esther v...
Uncovering technologies #2- Cloud, Edge & XR - Tim Kok, David Salek, Esther v...
 
Trainen met impact in onderwijslogistiek - Iwan Brouns & Lisanne van Brouwers...
Trainen met impact in onderwijslogistiek - Iwan Brouns & Lisanne van Brouwers...Trainen met impact in onderwijslogistiek - Iwan Brouns & Lisanne van Brouwers...
Trainen met impact in onderwijslogistiek - Iwan Brouns & Lisanne van Brouwers...
 
From Emergency Remote Teaching to Post Covid Teaching & Learning - Chris Rouw...
From Emergency Remote Teaching to Post Covid Teaching & Learning - Chris Rouw...From Emergency Remote Teaching to Post Covid Teaching & Learning - Chris Rouw...
From Emergency Remote Teaching to Post Covid Teaching & Learning - Chris Rouw...
 
Digitale en open leermaterialen in NL- samenwerking centraal - Lieke Rensink ...
Digitale en open leermaterialen in NL- samenwerking centraal - Lieke Rensink ...Digitale en open leermaterialen in NL- samenwerking centraal - Lieke Rensink ...
Digitale en open leermaterialen in NL- samenwerking centraal - Lieke Rensink ...
 
Kan jij wat. Over de groei en reflectie tool voor de onderwijskundig ict prof...
Kan jij wat. Over de groei en reflectie tool voor de onderwijskundig ict prof...Kan jij wat. Over de groei en reflectie tool voor de onderwijskundig ict prof...
Kan jij wat. Over de groei en reflectie tool voor de onderwijskundig ict prof...
 
Hybride onderwijsvormen - Michel Jansen (SURF), Jet Bierman & Natasa Brouwer ...
Hybride onderwijsvormen - Michel Jansen (SURF), Jet Bierman & Natasa Brouwer ...Hybride onderwijsvormen - Michel Jansen (SURF), Jet Bierman & Natasa Brouwer ...
Hybride onderwijsvormen - Michel Jansen (SURF), Jet Bierman & Natasa Brouwer ...
 

OWD2012 - 2,3,4 - Drieluik DLWO - Jeroen Bottema, Wilco te Winckel, Chris Blom, Hans Ogg, Bert van Zomeren, Pépé Wildeman, Maarten van Damme, Harry Renting & Nico Juist

  • 1. Waar gaat het heen met de digitale leer en werkomgeving? OWD 2012, Track: Onderwijs@DLWO #DLWO http://www.surf.nl/wikidlwo
  • 2. Onderwijs@DLWO #DLWO ‘De digitale leer- en werkomgeving is het geheel van systemen dat het studenten, onderzoekers, medewerkers en gasten van hoger onderwijsinstellingen mogelijk maakt om hun activiteiten uit te voeren. De DLWO is daarmee dus geen systeem of applicatie, maar een door een instelling georganiseerd samenstel van digitale diensten.’ WTR 2010 Veel aanleidingen tot verandering….. Strategie Bring your own Informatiebeheer Gebruikers Cloud
  • 3. Ingezoomd op thema’s • Strategie & trends – "Business Strategie & ICT Trends” Wilco te Winkel • Informatiemanagement – “De Business Case in ruimere context van overwegingen”, Hans Ogg • Gebruikersbehoefte – Jeroen Bottema • Didactiek – “Organiseren van leren en lesgeven”, Chris Blom • Sourcing – Organisatie & sourcing” , Bert van Zomeren • Informatiebeheer – Pepe Wildeman & Maarten van Damme • Reflectie & verder… – Harry renting & Nico juist ONDERWIJS@DLWO
  • 4. Info: • Presentator: Wilco te Winkel • Email: tewinkel@fsw.eur.nl Meer over DLWO: • http://www.surf.nl/wikidlwo Visie van en op de gebruiker
  • 5. Veranderen! Maar waarom? Starten vanuit strategie van het bedrijf Maar welke? Business Strategie
  • 7. Analyse Strategie OCW, HBO & WO Kwalitatieve en kwantitatieve analyse 1. Strategische agenda OCW inclusief hoofdlijnenakkoorden 2. Alle instellingsplannen Universiteiten (13) 3. Selectie instellingsplannen Hogescholen (13) Business Strategie
  • 8. Resultaten Strategie Analyse Strategie Hoger Onderwijs Nederland Hoger Onderwijs Nederland 2012 2012 Wilco te Winkel Wilco te Winkel Erasmus Universiteit Rotterdam Erasmus Universiteit Rotterdam Nico Juist Nico Juist Hogeschool Leiden Hogeschool Leiden Kwalitatieve analyse Kwantitatieve analyse Business Strategie
  • 9. Strategie Hoger Onderwijs Nederland Kwalitatieve Analyse 2012 • Samenvatting strategiedocumenten Wilco te Winkel Erasmus Universiteit Rotterdam Nico Juist 1250 pagina’s  10 pagina’s Hogeschool Leiden • 5 thema’s  Onderwijs  Onderzoek  Valorisatie  Bedrijfsvoering  Trends • 55 categorieën  Samenvatting  Bronvemelding  Bronteksten (alleen via website) Business Strategie
  • 10. Strategie Hoger Onderwijs Nederland Kwalitatieve Analyse 2012 Rendement en uitval Wilco te Winkel Erasmus Universiteit Rotterdam Nico Juist Hogeschool Leiden Het kabinet stuurt sterk op het terugdringen van uitval en het verhogen van het studierendement. Nominaal studeren moet de regel zijn, niet de uitzondering. Initiatieven die bijdragen aan het verbeteren van rendement en het verminderen van uitval zijn: Verbeteren aansluiting, Verbeteren voorlichting, Verbreden bacheloronderwijs, Verbeteren studiebegeleiding, Stellen van toegangseisen, Intensiveren van het onderwijs, Verhogen kwaliteit docenten, Differentiëren in opleidingniveau's, Flexibiliseren van het aanbod, Internationaliseren van het onderwijs en het verhogen van de sociale binding tussen studenten onderling en studenten en de onderwijsinstelling (1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 9, 11, 13, 14, 16, 18, 19, 20, 21, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29) Business Strategie & ICT Trends
  • 11. Analyse Strategie Hoger Onderwijs Nederland Kwantitatieve Analyse 2012 Voor elk strategisch document: Wilco te Winkel Erasmus Universiteit Rotterdam Nico Juist Hogeschool Leiden • Telling van het aantal woorden per categorie • Lijst met categorieën gerangschikt op aantal woorden (trending topics) • Vergelijking van lijst instellingsplan met branche en overheid Business Strategie
  • 12. Analyse Strategie Hoger Onderwijs Nederland Kwantitatieve Analyse 2012 Meerjarenbeleidsplan Wilco te Winkel Erasmus Universiteit Rotterdam Nico Juist Avans Hogeschool 2011-2014 Hogeschool Leiden Business Strategie
  • 13. Analyse Strategie Hoger Onderwijs Nederland Kwantitatieve Analyse 2012 Meerjarenbeleidsplan Wilco te Winkel Erasmus Universiteit Rotterdam Nico Juist Avans Hogeschool 2011-2014 Hogeschool Leiden Business Strategie
  • 14. Analyse Strategie Hoger Onderwijs Nederland Kwantitatieve Analyse 2012 Wilco te Winkel Erasmus Universiteit Rotterdam Nico Juist Hogeschool Leiden Op basis van alle strategische documenten lijst trending topics HBO, WO, OCW & overall Business Strategie
  • 15. Analyse Strategie Hoger Onderwijs Nederland Kwantitatieve Analyse 2012 Trending topics HBO, WO, OCW & HO Wilco te Winkel Erasmus Universiteit Rotterdam Nico Juist Hogeschool Leiden Business Strategie
  • 16. Analyse Strategie Hoger Onderwijs Nederland Kwantitatieve Analyse 2012 Top-10 trending topics Wilco te Winkel Erasmus Universiteit Rotterdam Nico Juist Hogeschool Leiden Hoger Onderwijs Nederland 2012 Leven Lang Leren en Alumni Regionale samenwerking Internationalisering Onderwijs Kwaliteitszorg Onderwijs Profilering en zwaartepuntvorming Rendement en uitval Externe fondsenwerving onderzoek Personeelsbeleid Samenwerking met kennisinstellingen Valorisatie Business Strategie
  • 17. Info: Presentator: Wilco te Winkel tewinkel@fsw.eur.nl Meer info Strategie http://www.strategie-ho.nl Meer over DLWO http://www.surf.nl/wikidlwo Business Strategie
  • 18. Ingezoomd op thema’s • Strategie & trends – "Business Strategie & ICT Trends” Wilco te Winkel • Gebruikersbehoefte – “titel” Jeroen Bottema • Didactiek – “Organiseren van leren en lesgeven”, Chris Blom • Informatiemanagement – “De Business Case in ruimere context van overwegingen”, Hans Ogg • Sourcing – Organisatie & sourcing” , Bert van Zomeren • Informatiebeheer – Pepe Wildeman & Maarten van Damme • Reflectie & verder… – Harry renting & Nico juist ONDERWIJS@DLWO
  • 19. De DLWO en wensen van de gebruiker Visie van en op de gebruiker
  • 20.
  • 21.
  • 22.
  • 24. Visie van de gebruiker: student • Beperkte definitie van de DLWO • Functionaliteit en gebruikersgemak • Persoonlijke leeromgeving Visie van en op de gebruiker
  • 25. flexibel en uniek gedecentraliseerd collectief en omvangrijk Visie van en op de gebruiker
  • 26. Students’ Voices I onderzoek – Wijngaards et al (2009) http://goo.gl/yxuH4
  • 27. Visie van de gebruiker: student • Verschillen in gebruik: netgeneratie debat • Gebruikersgroepen (van den Beemt, 2009) – Traditionalisten - consumeren – Netwerkers - uitwisselen – Gamers - spelen – Producenten – creëren [http://goo.gl/OjHI6] Visie van en op de gebruiker
  • 28. Visie van de gebruiker: docent • Communicatie en gebruik ELO = traditioneel • De ICT-omgeving moet werken! • Inzet van ICT: – Digiborden – iPad – Afstandsonderwijs • Inzet van ICT gericht op substitutie, minder op transformatie Visie van en op de gebruiker
  • 29. Visie op de gebruiker • Prosumers: maar verschillende gebruikersgroepen met een eigen profiel • PLE + cloud + BYOD • Enable & empower: niet in stramien willen drukken • Makelaarsfunctie Visie van en op de gebruiker
  • 30. DLWO is een leerlandschap • Verschillende benaderingen van onderwijs – student centraal onderwijs – meer samenwerking tussen docent en student – meer connectiviteit met andere omgevingen Visie van en op de gebruiker
  • 31. DLWO is een leerlandschap • Flexibiliteit van DLWO: – kernomgeving – flexibele omgeving – just-in-time omgeving Visie van en op de gebruiker
  • 32. Locus of control uit Students’ Voices II onderzoek lectoraat eLearning (2010) http://goo.gl/NfPoJ Visie van en op de gebruiker
  • 33. Students’ Voice • Medeproducent van leerinhouden • Reflective learners • Actief zoeken naar betekenisvolle verbinding van de verschillende leeromgevingen binnen de DLWO Visie van en op de gebruiker
  • 34. Info: • Presentator: Jeroen Bottema • Email: jeroen.bottema@inholland.nl Meer over DLWO: • http://www.surf.nl/wikidlwo Visie van en op de gebruiker
  • 35. Didactiek@DLWO • Geeft IT ‘beter’ onderwijs? • Onderwijskundig verantwoord? • Onderwijsmodellen? Didactiek is de toepassing van de wetenschapsdiscipline die zich bezighoudt met de vraag hoe kennis, vaardigheden en leerhoudingen of attitudes door een leerkracht kunnen worden onderwezen aan leerlingen/studenten
  • 36. Ingezoomd op thema’s • Strategie & trends – "Business Strategie & ICT Trends” Wilco te Winkel • Gebruikersbehoefte – “titel” Jeroen Bottema • Didactiek – “Organiseren van leren en lesgeven”, Chris Blom • Informatiemanagement – “De Business Case in ruimere context van overwegingen”, Hans Ogg • Sourcing – Organisatie & sourcing” , Bert van Zomeren • Informatiebeheer – Pepe Wildeman & Maarten van Damme • Reflectie & verder… – Harry renting & Nico juist ONDERWIJS@DLWO
  • 38. IT: Waarom ook weer? • Administratie vereenvoudigen • Studentverwachtingen • Beroepspraktijk -> generieke toepassingen en specifieke tools • Leren en lesgeven verbeteren – Tijd vrijmaken – Andere wijzen van leren en lesgeven.
  • 39. Leren&Lesgeven@DLWO • Subsitutie – weblecture • Transitie – weblecture & tagging • Transformatie – kennisclip
  • 40. docenten@DLWO Ontwikkeling van docentschap in HO 1. Overnemen van collega: expertise presenteren 2. Student activiteiten 3. Feedback, beoordeling 4. Organiseren van feedback en beoordeling, groepen, peers, .... Dus: elke docenten heeft een zone van naaste ontwikkeling.
  • 42. docent&onderwijsontwikkeling@DLWO Match tussen ontwikkeling van: Vak Werkvorm (transformatie?) Docent (professonaliseren) Tools (DLWO)
  • 43. DLWO ontwikkeling Organiseren van feedback en beoordeling • Studenten werken aan producten • Reviewen producten • Kwaliteit van review • Beoordelen (ranking) van producten én van review
  • 44. Info: • Presentator: Chris Blom • Email: blom@wur.nl Meer over DLWO: • http://www.surf.nl/wikidlwo DIDACTIEK & DLWO
  • 45. Waar gaat het heen met de digitale leer en werkomgeving? OWD 2012, Track: Onderwijs@DLWO #DLWO http://www.surf.nl/wikidlwo
  • 46. Onderwijs@DLWO #DLWO ‘De digitale leer- en werkomgeving is het geheel van systemen dat het studenten, onderzoekers, medewerkers en gasten van hoger onderwijsinstellingen mogelijk maakt om hun activiteiten uit te voeren. De DLWO is daarmee dus geen systeem of applicatie, maar een door een instelling georganiseerd samenstel van digitale diensten.’ WTR 2010 Veel aanleidingen tot verandering….. Strategie Bring your own Informatiebeheer Gebruikers Cloud
  • 47. Ingezoomd op thema’s • Strategie & trends – "Business Strategie & ICT Trends” Wilco te Winkel • Gebruikersbehoefte – “titel” Jeroen Bottema • Didactiek – “Organiseren van leren en lesgeven”, Chris Blom • Informatiemanagement – “De Business Case in ruimere context van overwegingen”, Hans Ogg • Sourcing – Organisatie & sourcing” , Bert van Zomeren • Informatiebeheer – Pepe Wildeman & Maarten van Damme • Reflectie & verder… – Harry renting & Nico juist ONDERWIJS@DLWO
  • 48. De Business Case in een ruimere context van overwegingen
  • 50.
  • 51. Wat en waarom Business Case Business case = zakelijke verantwoording voor verandering Centrale vragen: • Waarom moet het anders? • Wat levert het op? • Wat kost het? • Wat zijn de risico's? • Wanneer is het klaar?
  • 52. Voor wie maak je een Business case? Goede business case biedt • aan management de juiste basis voor besluiten • aan een projectorganisatie de juiste meetfactoren voor het succes van het project
  • 53. Basis voor besluiten management Twee kernproblemen: 1. Expliciteerbaarheid risico’s, kosten en benefits 2. Inzicht in impact op totale omgeving • Beoordeling in vacuo • One size doesn’t fit all
  • 56. Primaire, secundaire en tertiaire processen
  • 58.
  • 59.
  • 60.
  • 61.
  • 62.
  • 63.
  • 65.
  • 66. Info: • Presentator: Hans Ogg • Email: hans@ogg.nu Meer over DLWO: • http://www.surf.nl/wikidlwo BUSINESSCASE
  • 67. Ingezoomd op thema’s • Strategie & trends – "Business Strategie & ICT Trends” Wilco te Winkel • Gebruikersbehoefte – “titel” Jeroen Bottema • Didactiek – “Organiseren van leren en lesgeven”, Chris Blom • Informatiemanagement – “De Business Case in ruimere context van overwegingen”, Hans Ogg • Sourcing – Organisatie & sourcing” , Bert van Zomeren • Informatiebeheer – Pepe Wildeman & Maarten van Damme • Reflectie & verder… – Harry renting & Nico juist ONDERWIJS@DLWO
  • 68. Disclaimer • Deze presentatie gaat NIET over HOE je onderwijs kunt verbeteren met ICT • Maar WEL over hoe je, gegeven een bepaalde visie op de inzet van ICT bij onderwijs, voordelen kunt behalen uit een goed uitgevoerd sourcing proces. ORGANISATIE & SOURCING
  • 69. het sourcing proces behoefte triggers: evaluatie verkenning • nieuwe dienst • contract afloop • ontevredenheid beheer selectie • geldgebrek • etc. migratie contract ORGANISATIE & SOURCING
  • 70. Cloud First in HO.nl • generieke diensten in public cloud (als het kan en mag) • specifieke diensten in community cloud (voor ons en door ons) • rest in huis (ook wel private cloud genoemd) • hierover consensus op bestuurlijk niveau ORGANISATIE & SOURCING
  • 71. Stel een sourcing strategie op ORGANISATIE & SOURCING
  • 72. Volg de gebruiker ORGANISATIE & SOURCING
  • 73. Privacy en security • wet- en regelgeving • afspraken met leverancier • controle op naleving • gegevensclassificatie ORGANISATIE & SOURCING
  • 74. neem gemotiveerde besluiten • zorgvuldige afweging • voor en tegen • kwalitatief en kwantitatief • denk om draagvlak ORGANISATIE & SOURCING
  • 75. pas de organisatie aan ORGANISATIE & SOURCING
  • 76. Verander mbv architectuur ORGANISATIE & SOURCING
  • 77. Werk zoveel mogelijk samen! • kennisopbouw • onderhandelingspositie (samen staan we sterk) • schaalvoordelen • kostenverlaging • standaardisatie overal waar het kan • maatwerk alleen waar het echt moet ORGANISATIE & SOURCING
  • 79. Info: • Presentator: Bert van Zomeren • Email: vanzomeren@surf.nl Meer over DLWO: • http://www.surf.nl/wikidlwo ORGANISATIE & SOURCING
  • 80. Waar gaat het heen met de digitale leer en werkomgeving? OWD 2012, Track: Onderwijs@DLWO #DLWO http://www.surf.nl/wikidlwo
  • 81. Onderwijs@DLWO #DLWO ‘De digitale leer- en werkomgeving is het geheel van systemen dat het studenten, onderzoekers, medewerkers en gasten van hoger onderwijsinstellingen mogelijk maakt om hun activiteiten uit te voeren. De DLWO is daarmee dus geen systeem of applicatie, maar een door een instelling georganiseerd samenstel van digitale diensten.’ WTR 2010 Veel aanleidingen tot verandering….. Strategie Bring your own Informatiebeheer Gebruikers Cloud
  • 82. Ingezoomd op thema’s • Strategie & trends – "Business Strategie & ICT Trends” Wilco te Winkel • Gebruikersbehoefte – “titel” Jeroen Bottema • Didactiek – “Organiseren van leren en lesgeven”, Chris Blom • Informatiemanagement – “De Business Case in ruimere context van overwegingen”, Hans Ogg • Sourcing – Organisatie & sourcing” , Bert van Zomeren • Informatiebeheer – Het dilemma van informatiemanagement en de externe verantwoording” Pepe Wildeman – Maarten van Damme • Reflectie & verder… – Harry renting & Nico juist ONDERWIJS@DLWO
  • 83. Waar gaat het heen met de digitale leer en werkomgeving? Het dilemma van informatiemanagement en de externe verantwoording Pépé Wildeman pepe.wildeman@inholland.nl
  • 84. Informatiebeheer Besluit ministerraad over aanscherping accreditatie 3-2-2012 De keuring (accreditatie) van opleidingen wordt strenger en onafhankelijker en de Inspectie van het Onderwijs gaat toezicht houden op de kwaliteit van het hoger onderwijs. Om te voorkomen dat deze werkstukken, zoals scripties, niet meer te achterhalen zijn, worden instellingen verplicht om ze minstens zeven jaar te bewaren. Bron: http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/persberichten/2012/02/03/strenge-regels-voor-kwaliteit-hoger-onderwijs.html
  • 85. Informatiebeheer Bron cartoon: http://www.alexvankoten.nl/archief.jpg Bron maquette: http://www.nai.nl/content/922623/een_gedurfd_staaltje_cultuurrelativisme
  • 86.
  • 87. Informatiebeheer Informatiebeheer Bron: http://www.mindz.com/plazas/Surf/book/6_1_Informatie_en_informatiebeheer
  • 88. Informatiebeheer Selectielijst hogescholen Bron:http://www.nationaalarchief.nl/waardering-selectie/selectielijsten/bsd-universiteiten-1985
  • 89. Ingezoomd op thema’s • Strategie & trends – "Business Strategie & ICT Trends” Wilco te Winkel • Gebruikersbehoefte – “titel” Jeroen Bottema • Didactiek – “Organiseren van leren en lesgeven”, Chris Blom • Informatiemanagement – “De Business Case in ruimere context van overwegingen”, Hans Ogg • Sourcing – Organisatie & sourcing” , Bert van Zomeren • Informatiebeheer – Het dilemma van informatiemanagement en de externe verantwoording” Pepe Wildeman • Externe verantwoording – “Van soepele regels naar soepele archivering”, Maarten van Damme • Reflectie & verder… – Harry renting & Nico juist ONDERWIJS@DLWO
  • 90. Waar gaat het heen met de digitale leer en werkomgeving? Externe verantwoording Van soepele regels naar soepele archivering Maarten van Damme Maarten.van.Damme@docfactory.nl
  • 91. Informatiebeheer Archiveren omdat het moet • Archiveren vinden maar weinigen leuk! • Bedrijfsvoering staat voorop. • Verantwoording mag niet vergeten worden! • Ongemerkt archiveren… kan dat? • Eenduidige selectielijst bijna klaar – Nu geen uniforme en formele aanwijzingen • In archieftechnische zin zijn de meeste bewaartermijnen kort (7 jaar)
  • 92. Informatiebeheer Automatisch archiveren • Bij voorkeur digitaal en geautomatiseerd archiveren – kan dat? • Zaakgerichte aanpak zou kunnen helpen documenten tijdig, betrouwbaar en volledig (in proces) af te vangen en te archiveren.
  • 93. Informatiebeheer Zaakgericht werken • Zaak is “een samenhangende hoeveelheid werk met een gedefinieerde aanleiding en een gedefinieerd resultaat, waarvan kwaliteit en doorlooptijd bewaakt moeten worden” • In administratieve organisaties betekent dat een zaak zowel een proceskant heeft als een informatiekundige kant. • De proceskant bestaat uit het zaakbehandelproces inclusief intake en levering. • Centraal aan de informatiekundige kant staat het zaakdossier (archivering).
  • 94.
  • 95. Informatiebeheer Zaakgericht werken in het onderwijs • Alle relevantie informatie die tijdens het onderwijsproces wordt vergaard vastgelegd op eenduidige wijze in een systeem. • Plaatsonafhankelijk en snelle toegang tot die relevante informatie. • Integrale dossiervorming (zaakgericht in plaats van documentgericht). • Waarborgen volledigheid inclusief kanaalonafhankelijke archivering. • Besluiten zijn traceerbaar en opvraagbaar (verantwoording).
  • 96. Info: • Presentator: Maarten van Damme • Email: maarten.van.damme@docfactory.nl Meer over DLWO: • http://www.surf.nl/wikidlwo ZAAKGERICHTWERKEN
  • 97. Ingezoomd op thema’s • Strategie & trends – "Business Strategie & ICT Trends” Wilco te Winkel • Gebruikersbehoefte – “titel” Jeroen Bottema • Didactiek – “Organiseren van leren en lesgeven”, Chris Blom • Informatiemanagement – “De Business Case in ruimere context van overwegingen”, Hans Ogg • Sourcing – Organisatie & sourcing” , Bert van Zomeren • Informatiebeheer – Het dilemma van informatiemanagement en de externe verantwoording” Pepe Wildeman • Externe verantwoording – “Van soepele regels naar soepele archivering”, Maarten van Damme • Reflectie & verder… – Harry renting & Nico juist ONDERWIJS@DLWO
  • 98. Wat kunnen je doen!!! • Richt je governance in, spiegel aan elkaar • Focus je op de gebruiker (doet hele zinnige dingen) • Ontwikkel je architectuur, spreek af hoe je dingen gaat doen… • Blijf innoveren in het onderwijs: met of door de docent • Organiseer je informatie
  • 99. Wat gaan wij doen… • 19 december: DLWO SIG DAG • Januari 2013: SURFseminar “Governance DLWO” • Februari 2013; SURFseminar “Zaakgericht werken in het HO” • Maart; Roundtable “Didactiek, DLWO & BKO”
  • 100. Info: • Presentator: Nico Juist/ Harry Renting • Email: juist@surf.nl hrenting@ginnther.nl Meer over DLWO: • http://www.surf.nl/wikidlwo ONDERWIJS&DLWO