1. Seminar
Healthy & Healing Environments
21 november 2013, Enschede

2. Spreker:
Henk Knevelbaard
Vestigingsdirecteur Wolter & Dros
Onderwerp:
Welkom namens Croon en Wolter & Dros

3. 21 november 2013
Seminar - Healthy & Healing Environments
Living Tomorrow, de werkomgeving van de toekomst
12.30
uur Ontvangst met lunchbuffet
13.30
uur Welkom namens Croon en Wolter & Dros
Henk Knevelbaard, Wolter & Dros
13.40
uur Presentatie “Het moderne, service- en patiëntgerichte ziekenhuis MST”
Marien Breedijk, MST
14.10
uur Presentatie “Het Healing Environment-concept binnen MST”
Marieke Blanken, IAA Architecten
14.40
uur Presentatie “Voorkomen stagnatie in afbouw door het vier-sterren scenario”
Rudi Meinders, Croon
15.00 uur
Pauze
15.30 uur
Rondleiding door het MST-project
16.40
uur “Healthy Environment” benaderd vanuit trends in veranderende samenleving
Ruud Veltenaar, key-note speaker
17.30 uur
Netwerkborrel en buffet
20.00 uur
Einde

4. Spreker:
Marien Breedijk
Projectmanager nieuwbouw, MST
Onderwerp:
Het moderne, service- en patiëntgerichte ziekenhuis

5. MST Bouwt

6. bouwen
Marien Breedijk
projectmanager
1989
1995
2008
1999

7. Projectbureau nieuwbouw
november 2013
Agenda:
1.het MST
2.de projectorganisatie
3.ontwikkelingen in de zorg
4.healthy environment

8. Kengetallen MST 2012
Aantal erkende bedden
: 1070
Omzet
: ca € 340.000.000
Aantal polikliniekbezoeken
: 521.874
Aantal dagverplegingsdagen : 35.278
Aantal klin. verpleegdagen
: 179.601
Primair verzorgingsgebied
: 264.000 inwoners van Twente
Secundair verzorgingsgebied : 700.000 inwoners
voor topklinische functies
Aantal personeelsleden
: 3.675 excl. medisch specialisten
Aantal medisch specialisten
: 251 (loondienst + vrij gevestigd)

9. bijzondere voorzieningen
•
•
•
•
•
topklinisch opleidingsziekenhuis
hartchirurgie, neurochirurgie, neonatologie
radiotherapie en nucleaire geneeskunde
dialyse
traumacentrum (Twente, NR Westfalen)
9

10. het nieuwe MST: huisvesting
• Zorg dichtbij de patiënten
medisch specialistische zorg in
poliklinieken te Haaksbergen,
Oldenzaal en Losser
• Hoog-complexe zorg
geconcentreerd op één locatie
ziekenhuis Enschede
• Samenwerking met ZGT:
Twents Medische Coöperatie (TMC)

11. Bouwplannen op hoofdlijnen
•
Nieuwbouw locatie Koningsplein (78.400 m2)
t.b.v. (top)klinische en poliklinische gespecialiseerde ziekenhuiszorg
•
Bestaande gebouwen VKC, Nucleaire Geneeskunde/Radiotherapie (28.000 m2)
t.b.v. (top)klinische en poliklinische gespecialiseerde ziekenhuiszorg
•
Renovatie en herbestemming locatie Haaksbergerstraat (55.000 m2, na 2016)
t.b.v. ondersteuning aan de zorg
•
Renovatie in Oldenzaal (10.500 m2)
t.b.v. poliklinische gespecialiseerde zorg
•
•
Bezoekers en Patiënten parkeren in de Van Heek garage
Parkeren medewerkers: parkeergarage MST
•
Ariënsplein wordt afgestoten

12. Stand van zaken oktober 2013
MST Nieuwbouw

13. de projectorganisatie

14. Kengetallen Nieuwbouw Enschede:
Oppervlakte gebouw
: 78.400 m2
Oppervlakte terrein
: 23.000 m2
Investering
(bouwkosten incl. btw)
: € 239.000.000
Projectmanagement
: dr. A.L.P Buitelaar &
ing M. Breedijk
Huisvestingsadviseur
: PTG-advies / ir. K.C.A. Pieterse
Bouwkundig ontwerp
: IAA Architecten / ir. H.A.M. Abels
Techniekconcept
: Arup / ir. J. Wiedenhoff
Bouwteam en Realisatie
: Bouwcombinatie
Dura Vermeer / Trebbe
: Installatiecombinatie
Croon / Unica / Wolter&Dros

15. Projectmanagement
- kleine projectorganisatie
- korte lijnen
Raad van Bestuur
Uitvoerende partijen
Stuurgroep
Nieuwbouw
PBN
Bouwdirectie,
Aannemers
Projectorganisatie Nieuwbouw
Medisch Spectrum Twente
Uitvoeringsfase (Enschede)

16. Ontwerpen in een bouwteam
• Geïntegreerd ontwerpen
• Alle kennis bundelen
• Kennis van het ontwerp
• Problemen na opdracht
voorkomen
16

17. ontwikkelingen in de zorg
en in de regio

18. Spelregels bouw
(tot 2005)
• VWS bepaalt grootte en budget
• Adagium is aanbodsturing
• Bouwcollege bepaalt bouwnormen en beoordeelt
plannen
• De opdrachtgever maximaliseert grootte en budget
• De vergunning rondt het systeem af
– geen risico m.b.t. huisvestingslasten

19. het nieuwe ziekenhuis
(anno 2005)
• Van aanbodsturing naar gereguleerde
marktwerking
• Van lumpsum naar DBC’s
• Concurrentie
• Succesfactor:
– Van: kennis van de regelgeving
– Naar: kennis van de markt
• Verzekeraars kopen zorg in en stellen
voorwaarden:
– Volumenormen
– prestatienormen
– benchmarking

20. het nieuwe ziekenhuis
(anno 2012)
• Concentratie van hoogcomplexe zorg
• Samenwerkingsverbanden;
fusies
• Regiomaatschappen
• Basispakket onder druk
• Verschuiving van 2de lijn naar 1ste
lijn

21. Bouwen in de nieuwe context
• De noodzaak van een businessplan, gebaseerd op
een stategische visie en realistische cijfers
• Van maximalisatie naar optimalisatie van vierkante
metergebruik
• Het belang van:
– levensduurkosten
– flexibiliteit / aanpasbaarheid
– lokatie en belevingskwaliteit

22. 37 jaar gezondheidszorg in Nederland
kosten
gezondheidszorg
welzijnszorg
totaal (x1000 €):
1998
25.500
15.400
40.900
2012
53.900
35.300
89.200

23. de consument
Als poliskoper:
de polis kan niet goedkoop genoeg zijn
wil wel 85 worden i.p.v. 75, maar het mag niet meer kosten
Als patient:
het kan nooit duur genoeg zijn
kiest voor verzekeraar die alles betaalt en ziekenhuis in de buurt
weet weinig over prijs/kwaliteit; heeft dus nog weinig te kiezen
23

24. Samenwerking in de Twents Medische
Coöperatie (TMC)
Coöperatie sinds 24 mei 2013

25. een coöperatie in Twente
• Wettelijke kaders (volumenormen e.d.)
• Het behoud en versterken van de hoog
complexe en topklinische functies in de
regio Twente
• Het ontwikkelen en versterken van
sub-specialisaties

26. aandachtspunten fase 1
• Laagvolume onco-chirurgie: pancreas, lever en
oesophagus/ maag
• Geboortezorg Twente
• Prostaatoncologie
• Pijncentrum Twente
(medisch) ondersteunend:
• Mammacare
Laboratorium (Medlon)
• Acute zorg
Klinisch fysica
Klinische farmacie
Opleiding, training

27. fusiegolf 2.0
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Groen licht voor fusie Franciscus Ziekenhuis Roosendaal en Lievensberg
Ziekenhuis
Het TweeSteden ziekenhuis en het St. Elisabeth Ziekenhuis zijn per 14
augustus bestuurlijk gefuseerd.
Rijnland Ziekenhuis en Diaconessenhuis fuseren
Bijna alle ziekenhuizen onderzoeken op dit moment fusie (nrc, 5 jan.2013)
Schippers: fusie Diaconessenhuis en Isala nodig
Beantwoording kamervragen voorgenomen fusie Isala Klinieken Zwolle,
St Jansdal Ziekenhuis Harderwijk en Noorderboog Meppel
Ziekenhuis Winterswijk richt vizier op Twente
Fusie radiologen ziekenhuizen Twente en Winterswijk
Fusie Beatrixziekenhuis en Albert Schweitzer ziekenhuis

28. het gebouw; innovatie en
duurzaamheid

29. het gebouw
• Menselijke maat: kleinschaligheid binnen groot ziekenhuis:
themagebieden (nu reeds: Thoraxcentrum, Vrouw Kind Centrum)
• Patiënt vindt ‘alle’ voorzieningen bij elkaar in themagebied
• Flexibele poliklinieken met backoffice (kenniscentra)
• Healing environment
• Uitsluitend één-beds kamers in de kliniek
• Moderne techniek en energiezuinig

30. Duurzaam Bouwen
Thema’s:
•Energiebesparing en besparing op fossiele brandstoffen
•Binnenklimaat
•Waterbesparing
•Arbo / ergonomie
•Flexibiliteit
•Veiligheid
•Logistiek en transport
•Afvalpreventie
•Duurzame materialen
•Verkeer en vervoer
•Buitenruimte
- het stolp concept
- betonkernactivering
- warmte koude opslag

31. HET STOLPCONCEPT

32. VOORDELEN VAN HET STOLPCONCEPT
1. 5.000 m2
EXTRA GEBOUWOPPERVLAK

33. VOORDELEN VAN HET STOLPCONCEPT
1. 5.000 m2 EXTRA GEBOUWOPPERVLAK
2. 25% MINDER VERLIESGEVEND OPPERVLAK; DE STOLP
ZORGT VOOR EEN BUFFERRUIMTE
WINTER
(atrium vormt warme schil om gebouw)
ZOMER
(atrium vormt koele schil om gebouw)

34. VOORDELEN VAN HET STOLPCONCEPT
1. 5.000 m2 EXTRA GEBOUWOPPERVLAK
2. 25% MINDER VERLIESGEVEND OPPERVLAK; BUFFERRUIMTE
3. FUNCTIONEEL VOORDEEL ; MEER DYNAMIEK IN GEBOUW

35. VOORDELEN VAN HET STOLPCONCEPT
1. 5.000 m2 EXTRA GEBOUWOPPERVLAK
2. 10000 m2 KLEINER VERLIESGEVEND OPPERVLAK
3. FUNCTIONEEL VOORDEEL
4. TE OPENEN RAMEN (geluid, regen, wind, temperatuur)

36. betonkernactivering

37. warmte koude opslag
Wintersituatie
http://www.youtube.com/watch?v=yWquWrYqZYg
Zomersituatie

38. Gezonde leefomgeving:
Betonkernactivering
(verwarmde) lucht
Stralingspaneel boven bed
Te openen raam

39. healing environment
•
•
•
•
•
overzicht (‘duidelijk’ gebouw)
daglicht
éenbedskamers
mooie architectuur
interieur, kleurgebruik, kunst
• veiligheid, aandacht en
warmte
39

40. Healthy Environment :
Veiligheid !

41. Jaarlijks 1735 onnodige doden in
Nederlandse ziekenhuizen
Jaarlijks sterven er in Nederland ruim 1700
patiënten door vermijdbare schade. Dit blijkt
uit onderzoek dat is hebben uitgevoerd op
initiatief van de Orde van Medisch
Specialisten.
De Onderzoeksraad voor Veiligheid heeft de
veiligheid van patiënten in ziekenhuizen voor
de komende jaren tot topprioriteit
gebombardeerd. Het aantal onnodige sterfen letselgevallen in ziekenhuizen moet
volgens voorzitter Tjibbe Joustra drastisch
omlaag, schrijf de Volkskrant vandaag.

43. Specifieke ziekenhuis veiligheidsthema’s
•
•
•
•
Electrotechnische installaties
Medische gassen
Luchttechnische veiligheid
Stralingsveiligheid

44. werkplannen
•
•
•
•
•
•
omschrijving van de activiteit
de van toepassing zijnde kwaliteitsnormen
het te bereiken eindresultaat
de werkmethode
het keuringsplan
de rapportage

45. elektrische veiligheid
• K classificatie volgens de
NEN 1010
• medische handelen bepaalt
de klasse
• Betrokken:
– Technische Dienst
– Klinische Fysica
• Keuring en
certificering:
EnergieQ

46. medische gassen
• uitvoering conform NEN-EN 7396-1
• Pharmacopee is van toepassing
• vergunningensysteem
• Betrokken:
– Technische Dienst
– Commissie medische
gassen (voorz.: de apotheker)

47. luchttechnische veiligheid
• 15 operatiekamers
• 88 isolatiekamers, waarvan:
- 42 bronisolatie
- 6 beschermende isolatie
- 40 omschakelbaar
• Richtlijnen:
– Landelijke WIP
– TNO
• Betrokken:
– microbioloog
– cie Infectiepreventie

48. stralingsveiligheid
•
•
•
•
•
röntgenstraling
ioniserende straling (isotopen)
- nucleaire geneeskunde
- jodiumkamers
laserstraling
• Richtlijnen:
– Kernenergiewet
– Besluit
Stralingsbescherming
• Betrokken:
– Stralingsdeskundige MST
– Stralingshygienist MST

49. Planning

50. planning nieuwbouw Enschede
start bouw
29 mei 2012
wind- en waterdicht
december 2013 / januari 2014
oplevering
1 augustus 2014
ingebruikname
december 2015 / januari 2016
start renovatie Oldenzaal fase 2
voorjaar 2014
oplevering en ingebruikname
zomer 2015
50

51. Dank voor uw aandacht !
stand van zaken 22 oktober 2012