Dimensión relixiosa

DIMENSIÓN RELIXIOSADIMENSIÓN RELIXIOSA
DODO
SER HUMANOSER HUMANO

Afirmacións sobre a RELIXIÓNAfirmacións sobre a RELIXIÓN
 ““ Unha relación natural e espontánea entreUnha relación natural e espontánea entre
a creatura e o Creador, expresión doa creatura e o Creador, expresión do
sentimento de infinito impreso na almasentimento de infinito impreso na alma
humanahumana””

 ““O estado propioO estado propio
dunha época primitivadunha época primitiva
de ignoranciade ignorancia””
(A. Comte)(A. Comte)

 ““O ser mesmo doO ser mesmo do
home en canto que sehome en canto que se
pon en xogo o sentidopon en xogo o sentido
da súa vida e da súada súa vida e da súa
existencia en xeralexistencia en xeral””
(P. Tillich)(P. Tillich)

 ““Pura proxección dosPura proxección dos
desexos humanosdesexos humanos””
(L. Feuerbach)(L. Feuerbach)

 ““O opio do poboO opio do pobo””
(K. Marx)(K. Marx)

 ““Búsqueda do sentido último eBúsqueda do sentido último e
recoñecemento dunha realidade supremarecoñecemento dunha realidade suprema
que trascende ao ser humano, dándolle unque trascende ao ser humano, dándolle un
sentido pleno e absoluto á súa existenciasentido pleno e absoluto á súa existencia””

 ““Refuxio falso ante aRefuxio falso ante a
incapacidade deincapacidade de
soportar a vidasoportar a vida””
(F. Nietzsche)(F. Nietzsche)

 ““Neurosis obsesivaNeurosis obsesiva
universaluniversal” ante “o” ante “o
estado infantil deestado infantil de
dependencia absolutadependencia absoluta””
e “e “nostalxia do painostalxia do pai””
(S. Freud)(S. Freud)

 ““A experiencia do sagrado.A experiencia do sagrado.
Hai algo eterno na relixión,Hai algo eterno na relixión,
destinado a sobrevivir. Asdestinado a sobrevivir. As
formas poden cambiar,formas poden cambiar,
pero o substancialpero o substancial
permanece. O substancialpermanece. O substancial
é a experiencia doé a experiencia do
sagradosagrado”” (É. Durkheim)(É. Durkheim)

Propostas e obxectivosPropostas e obxectivos
 1º.- Profundar no1º.- Profundar no coñecemento do feito relixiosocoñecemento do feito relixioso,,
tratando de descubrir o substancialtratando de descubrir o substancial
 2º.- Identificar e analizar as2º.- Identificar e analizar as grandes experienciasgrandes experiencias
relixiosasrelixiosas da historia e que deron lugar ásda historia e que deron lugar ás relixiónsrelixións
actuaisactuais, aportando sentido á vida de millóns de, aportando sentido á vida de millóns de
persoaspersoas
 3º.- Analizar a3º.- Analizar a situación da relixión na actualsituación da relixión na actual
sociedade secularizadasociedade secularizada, tratando de recoñecer as, tratando de recoñecer as
causas e consecuencias de dita situacióncausas e consecuencias de dita situación

1.- O FEITO RELIXIOSO (1)1.- O FEITO RELIXIOSO (1)
 1.- ¿Qué é a RELIXIÓN?1.- ¿Qué é a RELIXIÓN?
– A relixión é un feitoA relixión é un feito……
– …… especificamente humanoespecificamente humano……
– …… ee orixinalorixinal, …, …
– …… consistente naconsistente na búsqueda do sentidobúsqueda do sentido
últimoúltimo……
– …… e noe no recoñecemento dunha realidaderecoñecemento dunha realidade
supremasuprema queque trascendetrascende ao home, dándolle unao home, dándolle un
sentido pleno e absoluto á súasentido pleno e absoluto á súa existenciaexistencia

 2.- ORIXE DA RELIXIÓN2.- ORIXE DA RELIXIÓN
– En todas as culturas antigas existen numerososEn todas as culturas antigas existen numerosos
vestixiosvestixios ee pegadas relixiosaspegadas relixiosas: utensilios de: utensilios de
culto (altares, amuletos,…), restos de tipoculto (altares, amuletos,…), restos de tipo
funerario, animais pintados nas covas,…funerario, animais pintados nas covas,…
– Estas pegadas indican que os homes primitivosEstas pegadas indican que os homes primitivos
practicaron unha relixión.practicaron unha relixión.
– Pero, como foi a relixión nas súas orixes?Pero, como foi a relixión nas súas orixes?

 Distintas interpretacións sobre a orixe da relixión:Distintas interpretacións sobre a orixe da relixión:
– 1.-1.- ANIMISMOANIMISMO: crenza en: crenza en espíritosespíritos desligados dodesligados do
corpo e que animaban aos seres dándolles vida.corpo e que animaban aos seres dándolles vida.
 Culto aos mortos como crenza na vida máis alá da morte.Culto aos mortos como crenza na vida máis alá da morte.
– 2.-2.- TOTEMISMOTOTEMISMO: o tótem é a: o tótem é a alma dun animalalma dun animal queque
encarna e protexe a vida colectiva do grupo.encarna e protexe a vida colectiva do grupo.
 Culto ao animal como forma máis primitiva da relixión.Culto ao animal como forma máis primitiva da relixión.
– 3.-3.- MAXIAMAXIA: intento de: intento de dominio das forzasdominio das forzas
sobrenaturaissobrenaturais utilizándoas en beneficio propio.utilizándoas en beneficio propio.
 Busca o sentido utilitario e non o sentido último.Busca o sentido utilitario e non o sentido último.

 Non sabemos como foi aNon sabemos como foi a
relixións nas súas orixesrelixións nas súas orixes
 OsOs pobos antigospobos antigos máismáis
coñecidos (Mesopotamia,coñecidos (Mesopotamia,
Exipto,…) tiñan unhas relixiónsExipto,…) tiñan unhas relixións
bastante organizadas, pero nasbastante organizadas, pero nas
que destacaban o culto:que destacaban o culto:
– aosaos mortosmortos
– aosaos animaisanimais
– ásás forzas da naturezaforzas da natureza
 OsOs MITOSMITOS e ose os RELATOSRELATOS queque
acompañan aos ritos taménacompañan aos ritos tamén
acompañan á experienciaacompañan á experiencia
relixiosarelixiosa
 Todo na procura deTodo na procura de darlledarlle
sentido á existenciasentido á existencia

 3.- EXPERIENCIA DO SAGRADO3.- EXPERIENCIA DO SAGRADO
– DurkheimDurkheim: “: “hai algohai algo eternoeterno na relixión, destinado ana relixión, destinado a
sobrevivir. As formas poden cambiar, pero o substancialsobrevivir. As formas poden cambiar, pero o substancial
permanece. Opermanece. O substancialsubstancial é a experiencia do sagradoé a experiencia do sagrado””
– NasNas sociedades primitivassociedades primitivas, a experiencia do sagrado é, a experiencia do sagrado é
coñecida con distintos nomes:coñecida con distintos nomes:
 Oceanía:Oceanía: manamana
 Exipto:Exipto: kaka
 India:India: BrahmánBrahmán
 China:China: taotao
– Detrás de todas estas expresións escóndese aDetrás de todas estas expresións escóndese a
experiencia dun poder misterioso, que transcende áexperiencia dun poder misterioso, que transcende á
persoa, impactándoa e transformándoa. Esa é apersoa, impactándoa e transformándoa. Esa é a
EXPERIENCIA RELIXIOSAEXPERIENCIA RELIXIOSA..

 Perspectiva sociolóxicaPerspectiva sociolóxica::
– Desde o punto de vista sociolóxico, o sagradoDesde o punto de vista sociolóxico, o sagrado
maniféstase comomaniféstase como forza misteriosaforza misteriosa que seque se
encarna nos membros dunha sociedadeencarna nos membros dunha sociedade
facendo que todos se sintan un por enriba dafacendo que todos se sintan un por enriba da
individualidadeindividualidade
– P. ex.:P. ex.: TOTEMTOTEM: crenza e sentimento de algo: crenza e sentimento de algo
superior que transcende e une ao clan; é asuperior que transcende e une ao clan; é a
forza misteriosa do clan, anterior a cada un dosforza misteriosa do clan, anterior a cada un dos
seus membros e que os sobrevirá (seus membros e que os sobrevirá (É.É.
DurkheimDurkheim))

 Perspectiva fenomenolóxicaPerspectiva fenomenolóxica::
– Desde a perspectiva da fenomenoloxía, oDesde a perspectiva da fenomenoloxía, o
sagrado aparece como unhasagrado aparece como unha realidaderealidade
numinosanuminosa, é dicir, como algo totalmente, é dicir, como algo totalmente
distinto que transcende ao individuo deixándoodistinto que transcende ao individuo deixándoo
impactado.impactado.
– OO numinosonuminoso é un misterio tremendo eé un misterio tremendo e
fascinante; como tremendo, inspira respecto,fascinante; como tremendo, inspira respecto,
temor e terror; como fascinante, atrae, seduce etemor e terror; como fascinante, atrae, seduce e
embriaga (embriaga (R. OttoR. Otto))

 Perspectiva hermenéuticaPerspectiva hermenéutica::
– Desde o punto de vista hermenéutico (queDesde o punto de vista hermenéutico (que
intenta integrar todos os aspectos), o sagradointenta integrar todos os aspectos), o sagrado
experiméntase comoexperiméntase como fundamento dafundamento da
realidaderealidade, como realidade definitiva e última, como realidade definitiva e última
que lle dá sentido á existencia.que lle dá sentido á existencia.
– O sagrado transcende este mundo, peroO sagrado transcende este mundo, pero
maniféstase nel de forma imprevisible, polo quemaniféstase nel de forma imprevisible, polo que
hai que estar atentos áshai que estar atentos ás hierofaníashierofanías, que son, que son
manifestación do sagrado.manifestación do sagrado.

 Que hai detrás do sagrado?Que hai detrás do sagrado? De ondeDe onde
procede esa forza misteriosa (procede esa forza misteriosa (mana, tao,mana, tao,
atman, ka, ruahatman, ka, ruah ouou pneumapneuma)?)?
– Todas as relixións falan dunhaTodas as relixións falan dunha realidaderealidade
supremasuprema á que denominamos DEUS,á que denominamos DEUS,
BRAHMÁN, ALÁ, IAHVÉ,…BRAHMÁN, ALÁ, IAHVÉ,…
– …… pero ninguén puido vela.pero ninguén puido vela.
– Por iso, en cada cultura soe imaxinarse dePor iso, en cada cultura soe imaxinarse de
formas diferentes.formas diferentes.

 4.- FUNCIÓNS PROPIAS DA RELIXIÓN4.- FUNCIÓNS PROPIAS DA RELIXIÓN
– Funcións propias e inherentes á relixiónFuncións propias e inherentes á relixión::
 MísticaMística: orientar ao ser humano cara ao misterio; capacita ao crente: orientar ao ser humano cara ao misterio; capacita ao crente
para relacionarse con Deus. O contacto con Deus modela ao serpara relacionarse con Deus. O contacto con Deus modela ao ser
humano, facéndoo semellante a elhumano, facéndoo semellante a el
 Profética e críticaProfética e crítica: descubrir as falsidades e enganos, denunciar as: descubrir as falsidades e enganos, denunciar as
situacións inhumanas e anunciar a verdadeira salvación (vssituacións inhumanas e anunciar a verdadeira salvación (vs
pseudorrelixiosidadepseudorrelixiosidade: actitude relixiosa falsa): actitude relixiosa falsa)
 MoralMoral: impulsa a facer o ben, iluminando a conciencia, inspirando: impulsa a facer o ben, iluminando a conciencia, inspirando
normas e orientando condutasnormas e orientando condutas
 AsistencialAsistencial: atender aos abandonados, asistíndoos nas súas: atender aos abandonados, asistíndoos nas súas
necesidades e amosándolles a misericordia de Deusnecesidades e amosándolles a misericordia de Deus
 SocialSocial: impulsa a crear un sentimento de fraternidade na sociedade,: impulsa a crear un sentimento de fraternidade na sociedade,
promovendo valores sociais, como a solidariedade, a paz, a festa,… epromovendo valores sociais, como a solidariedade, a paz, a festa,… e
lexitimando o sentido da vidalexitimando o sentido da vida
– Funcións que se derivan de situacións humanas e sociaisFuncións que se derivan de situacións humanas e sociais::
atención a necesidades sociais que sen elas estaríanatención a necesidades sociais que sen elas estarían
desatendidas: asilos, orfanatos, hospitais, escolas,...desatendidas: asilos, orfanatos, hospitais, escolas,...

 5.- USO E ABUSO DA RELIXIÓN5.- USO E ABUSO DA RELIXIÓN
– AA relixiónrelixión é en si mesma uné en si mesma un feito bofeito bo, que lle axuda ao, que lle axuda ao
ser humano a atopar o sentido da vida, un sentido queser humano a atopar o sentido da vida, un sentido que
o encha plenamente nas súas carencias máiso encha plenamente nas súas carencias máis
profundas e nas súas aspiracións máis sublimes; unprofundas e nas súas aspiracións máis sublimes; un
sentido que relativice os problemas e preocupacións,sentido que relativice os problemas e preocupacións,
situándoos na súa xusta dimensión.situándoos na súa xusta dimensión.
– Pero non se pode negar quePero non se pode negar que a veces abusouse daa veces abusouse da
relixiónrelixión; falsificouse o seu verdadeiro sentido, foi; falsificouse o seu verdadeiro sentido, foi
utilizada como opio para evadirse da realidade, usouseutilizada como opio para evadirse da realidade, usouse
para atemorizar á xente, para reprimila, para explotar opara atemorizar á xente, para reprimila, para explotar o
sentimento relixioso de persoas sinxelas.sentimento relixioso de persoas sinxelas.

 6.- RELIXIÓN E POLÍTICA6.- RELIXIÓN E POLÍTICA
– Nas sociedades antigas e tradicionais dominaba aNas sociedades antigas e tradicionais dominaba a
teocracia ou réxime divinoteocracia ou réxime divino: acudíase á relixión para: acudíase á relixión para
lexitimar a autoridade e a orde establecida e para darlexitimar a autoridade e a orde establecida e para dar
cohesión política.cohesión política.
– Algunhas relixións abusaron desta situación,Algunhas relixións abusaron desta situación,
exercéndoa con despotismo, incluso promovendo loitasexercéndoa con despotismo, incluso promovendo loitas
e guerras.e guerras.
– Hoxe parecen estar claramente delimitadas as funciónsHoxe parecen estar claramente delimitadas as funcións
propias da relixión e as da política, ainda que todavíapropias da relixión e as da política, ainda que todavía
existen grupos fanáticos e integristas que defenden oexisten grupos fanáticos e integristas que defenden o
dereito da relixión a exercer esta función, e inclusodereito da relixión a exercer esta función, e incluso
existenexisten estados teocráticosestados teocráticos..

 7.- RELIXIÓN E SOCIEDADE7.- RELIXIÓN E SOCIEDADE
– Función de suplenciaFunción de suplencia:: atención a necesidades sociaisatención a necesidades sociais
que sen elas estarían desatendidas:que sen elas estarían desatendidas: asilos, orfanatos,asilos, orfanatos,
hospitais, escolas,...hospitais, escolas,...
– Sociedades modernas:Sociedades modernas: cada vez máis pluralistas, nascada vez máis pluralistas, nas
que a relixiónque a relixión foi perdendo peso e influenciafoi perdendo peso e influencia. Incluso. Incluso
hai quen pensa que a relixión é algo privado e persoal.hai quen pensa que a relixión é algo privado e persoal.
– Sen embargo, aSen embargo, a RELIXIÓNRELIXIÓN ten unhaten unha DIMENSIÓNDIMENSIÓN
SOCIALSOCIAL á que non pode renunciar, xa que nace daá que non pode renunciar, xa que nace da
sociedade e vive dentro dela.sociedade e vive dentro dela.
– Pero tamén aPero tamén a SOCIEDADESOCIEDADE precisa daprecisa da RELIXIÓNRELIXIÓN: dos: dos
seus símbolos, valores, crenzas,...seus símbolos, valores, crenzas,...

2.- CATRO GRANDES2.- CATRO GRANDES
EXPERIENCIAS RELIXIOSAS (1)EXPERIENCIAS RELIXIOSAS (1)
 Experiencia relixiosa:Experiencia relixiosa: coñecemento decoñecemento de
Deus a través doDeus a través do contacto persoalcontacto persoal con El,con El,
por medio depor medio de mediaciónsmediacións ouou símbolossímbolos
sagradossagrados
 É oÉ o encontro co sagrado; algo misteriosoencontro co sagrado; algo misterioso
 Deus permanece oculto e incomprensible;Deus permanece oculto e incomprensible;
pero tamén se revela ás persoas quedandopero tamén se revela ás persoas quedando
estas transformadasestas transformadas

 Características comúns ás catro grandesCaracterísticas comúns ás catro grandes
experiencias relixiosas que fixeron historia:experiencias relixiosas que fixeron historia:
– 1.- Existencia de1.- Existencia de inquedanzasinquedanzas ou preocupacións queou preocupacións que
conducen a unconducen a un encontroencontro misteriosomisterioso
– 2.- Existencia duns2.- Existencia duns símbolos sagradossímbolos sagrados que serven deque serven de
mediación co divinomediación co divino
– 3.- Existencia dunha3.- Existencia dunha manifestación de Deusmanifestación de Deus ouou
iluminación que transforma ás persoasiluminación que transforma ás persoas
– 4.- Existencia dunha4.- Existencia dunha misiónmisión que responde ás súasque responde ás súas
inquedanzasinquedanzas

 ABRAHAMABRAHAM: Promesa: Promesa
dunhadunha terraterra enen
propiedade e dunhapropiedade e dunha
grangran descendenciadescendencia

 BUDABUDA: Inquedanza ante o: Inquedanza ante o
misterio da dormisterio da dor. Mediante a. Mediante a
meditación acadou ameditación acadou a
iluminacióniluminación. A partir de aí. A partir de aí
ensinou asensinou as catro nobrescatro nobres
verdadesverdades..

XESÚSXESÚS: No seu bautismo, faise: No seu bautismo, faise
presente apresente a TrinidadeTrinidade, e o seu, e o seu
recoñecemento comorecoñecemento como Fillo deFillo de
DeusDeus. Comeza a anunciar o. Comeza a anunciar o
EvanxeoEvanxeo..

 MAHOMAMAHOMA: Un anxo reveloulle: Un anxo reveloulle
por escrito o que debíapor escrito o que debía
anunciar, converténdose enanunciar, converténdose en
mensaxeiro de Deusmensaxeiro de Deus

3.- POSTURAS ACTUAIS3.- POSTURAS ACTUAIS
ANTE A RELIXIÓN (1)ANTE A RELIXIÓN (1)
 1.- A RELIXIÓN NUNHA SOCIEDADE1.- A RELIXIÓN NUNHA SOCIEDADE
SECULARIZADASECULARIZADA
– SECULARICACIÓN:SECULARICACIÓN: proceso polo que a razón seproceso polo que a razón se
emancipa da fe, a política sepárase da relixión, e estaemancipa da fe, a política sepárase da relixión, e esta
diminúe a súa presenza na vida social, moral, nadiminúe a súa presenza na vida social, moral, na
educación,…educación,…
 Proceso impulsado polasProceso impulsado polas revolucións científicas erevolucións científicas e
tecnolóxicastecnolóxicas. O home foi coñecendo as leis da natureza e foi. O home foi coñecendo as leis da natureza e foi
controlando as forzas do universo, polo que xa non precisacontrolando as forzas do universo, polo que xa non precisa
recurrir á relixión para solucionar os seus problemas.recurrir á relixión para solucionar os seus problemas.
– AsAs institucións seculares ou civísinstitucións seculares ou civís asumen funciónsasumen funcións
tradicionalmente exercidas por institucións relixiosas:tradicionalmente exercidas por institucións relixiosas:
educación, ensinanza, asistencia sanitaria,educación, ensinanza, asistencia sanitaria,
beneficencia,…beneficencia,…

 2.- A SECULARIZACIÓN, PURIFICACIÓN DA2.- A SECULARIZACIÓN, PURIFICACIÓN DA
RELIXIÓNRELIXIÓN
– S. XIX:S. XIX: A. ComteA. Comte anunciou oanunciou o fin da relixiónfin da relixión mediante amediante a
doutrina dos tres estadosdoutrina dos tres estados::
– S. XXI:S. XXI: convivenciaconvivencia entre relixión, filosofía e ciencia. Aentre relixión, filosofía e ciencia. A
secularización non supón a fin da relixión, senón a súasecularización non supón a fin da relixión, senón a súa
purificaciónpurificación..
1º.- RELIXIÓN
2º.- FILOSOFÍA
3º.- CIENCIA
1º.- INFANCIA
2º.- ADOLESCENCIA
3º.- ADULTEZ

 AA SECULARIZACIÓNSECULARIZACIÓN foi interpretada defoi interpretada de
moi diferentes maneiras:moi diferentes maneiras:

 Para uns, significa aPara uns, significa a decadencia dadecadencia da
relixiónrelixión e o abandono desta pore o abandono desta por
considerala incompatible coa ciencia e oconsiderala incompatible coa ciencia e o
progreso.progreso.
 Esta actitude soe coñecerse comoEsta actitude soe coñecerse como SECULARISMOSECULARISMO::
aa cienciaciencia pode explicar todos os misterios do homepode explicar todos os misterios do home
e do mundo; ae do mundo; a técnicatécnica pode construír a sociedadepode construír a sociedade
ideal; oideal; o humanismohumanismo pode fundamentar todos ospode fundamentar todos os
valores sen a referencia dun ser transcendente.valores sen a referencia dun ser transcendente.

 Para outros, significa unPara outros, significa un movementomovemento
perturbador e diabólicoperturbador e diabólico, que os leva a, que os leva a
taparse os ollos e a pecharse nas súastaparse os ollos e a pecharse nas súas
crenzas por medo a perder a fe.crenzas por medo a perder a fe.
 Esta actitude responde aoEsta actitude responde ao FANATISMOFANATISMO e aoe ao
FUNDAMENTALISMOFUNDAMENTALISMO, que concibe a, que concibe a relixiónrelixión comocomo
a única resposta a todos os enigmas do mundo,a única resposta a todos os enigmas do mundo,
como o único medio para construír a sociedade e ocomo o único medio para construír a sociedade e o
único fundamento dos valores humanos.único fundamento dos valores humanos.

 ACTITUDE DIALOGANTEACTITUDE DIALOGANTE: abrirse ás: abrirse ás
aportacións da ciencia e ao sentidoaportacións da ciencia e ao sentido
relixioso, acadando unha verdadeirarelixioso, acadando unha verdadeira
síntese.síntese.
 Esta actitude responde a unha madurez humana eEsta actitude responde a unha madurez humana e
relixiosa capaz de integrar nunha visión de conxuntorelixiosa capaz de integrar nunha visión de conxunto
o sentido da ciencia e o sentido da relixión, douso sentido da ciencia e o sentido da relixión, dous
planos dunha mesma realidade que non se exclúen,planos dunha mesma realidade que non se exclúen,
senón que se completan.senón que se completan.

 EinsteinEinstein: “A c: “A cienciaiencia
sen relixión é coxa; asen relixión é coxa; a
relixión sen ciencia érelixión sen ciencia é
cegacega””

 3.- PLURALISMO E LIBERDADE3.- PLURALISMO E LIBERDADE
RELIXIOSARELIXIOSA
– AntesAntes, na, na sociedade premodernasociedade premoderna, a relixión, a relixión
tiña otiña o monopolio ideolóxico e moralmonopolio ideolóxico e moral, dando, dando
unhaunha visión totalizante e unitariavisión totalizante e unitaria da realidadeda realidade
na que todo tiña un significado coherente.na que todo tiña un significado coherente.
– AgoraAgora, cada, cada individuoindividuo tende a crear a súatende a crear a súa
propia visión do mundopropia visión do mundo, sen buscar un, sen buscar un
significado universalmente aceptado.significado universalmente aceptado.

 Esta situación permite o exercicio dasEsta situación permite o exercicio das
liberdadesliberdades democráticas e a tolerancia,democráticas e a tolerancia,
dentro das que se sitúa adentro das que se sitúa a liberdadeliberdade
relixiosarelixiosa
 Cada individuo podeCada individuo pode coñecercoñecer as distintasas distintas
visións do mundo,visións do mundo, xulgalas criticamentexulgalas criticamente ee
elixir libre e responsablementeelixir libre e responsablemente,,
respectandorespectando sempre as outras opcións.sempre as outras opcións.

 Pero esta situación de liberdade tamén ten osPero esta situación de liberdade tamén ten os
seusseus riscosriscos::
– 1.- Permite a1.- Permite a MANIPULACIÓNMANIPULACIÓN por parte dos máispor parte dos máis
poderosospoderosos
– 2.- A tolerancia pode converterse en2.- A tolerancia pode converterse en INDIFERENCIAINDIFERENCIA ee
FALTA DE CRITERIOFALTA DE CRITERIO
– 3.- A pluralidade de sentidos pode conducir á3.- A pluralidade de sentidos pode conducir á
FRAGMENTACIÓN DA REALIDADEFRAGMENTACIÓN DA REALIDADE (para cada(para cada
situación búscase un sentido), á incoherencia, ásituación búscase un sentido), á incoherencia, á
contradicción e a falta de identidadecontradicción e a falta de identidade
– A ausencia dun sentido unificador pode derivar nunA ausencia dun sentido unificador pode derivar nun
RELATIVISMORELATIVISMO e nunha forma de vida sene nunha forma de vida sen
fundamentos nin crenzasfundamentos nin crenzas

 4.- A RELIXIÓN NA CONSTITUCIÓN4.- A RELIXIÓN NA CONSTITUCIÓN
ESPAÑOLA (1978)ESPAÑOLA (1978)
– Art. 16Art. 16::
 II.- Garántese a.- Garántese a liberdade ideolóxica, relixiosa e de cultoliberdade ideolóxica, relixiosa e de culto dosdos
individuos e das comunidades, sen máis limitación nas súasindividuos e das comunidades, sen máis limitación nas súas
manifestacións que a necesaria do mantemento da ordemanifestacións que a necesaria do mantemento da orde
pública protexida pola lei.pública protexida pola lei.
 IIII.-.- Ninguén será obrigado a declararNinguén será obrigado a declarar sobre a súa ideoloxía,sobre a súa ideoloxía,
relixión ou crenzas.relixión ou crenzas.
 IIIIII.-.- Ningunha confesión terá carácter estatalNingunha confesión terá carácter estatal..
 IVIV.- Os poderes públicos terán en conta as crenzas relixiosas.- Os poderes públicos terán en conta as crenzas relixiosas
da sociedade española e manterán as conseguintes relaciónsda sociedade española e manterán as conseguintes relacións
dede cooperación coa Igrexa Católica e demais confesiónscooperación coa Igrexa Católica e demais confesións..

 5.- LAICISMO E “RELIXIÓN CIVIL”5.- LAICISMO E “RELIXIÓN CIVIL”
– En moitos ambientes, a secularización conduciu a unEn moitos ambientes, a secularización conduciu a un
SECULARISMOSECULARISMO ouou LAICISMOLAICISMO, nos que a relixión, nos que a relixión
quedou esquinada ou reducida aoquedou esquinada ou reducida ao ámbito do privadoámbito do privado
– Esta perda da dimensión espiritual na sociedade, xerouEsta perda da dimensión espiritual na sociedade, xerou
unhasunhas novas mitificaciónsnovas mitificacións e unse uns novos cultosnovos cultos
(idolatría):(idolatría):
 CULTO AO PODERCULTO AO PODER: aura sagrada dos políticos e das: aura sagrada dos políticos e das
institucións.institucións.
 CULTO AO CONSUMISMOCULTO AO CONSUMISMO: diñeiro, compras en días: diñeiro, compras en días
sinalados. O consumo convértese en fonte de felicidade, desinalados. O consumo convértese en fonte de felicidade, de
salvación, de benestar.salvación, de benestar.
 CULTO AO CORPO, A IMAXE, A MODA,...CULTO AO CORPO, A IMAXE, A MODA,...: o corpo como: o corpo como
obxecto de culto, marxinándose a dignidade humana, aobxecto de culto, marxinándose a dignidade humana, a
personalidade, a liberdade.personalidade, a liberdade.

 6.- INDIFERENCIA RELIXIOSA E ATEÍSMO:6.- INDIFERENCIA RELIXIOSA E ATEÍSMO:
– Países máis industrializadosPaíses máis industrializados: desenvolvemento dunha: desenvolvemento dunha culturacultura
máis secularizadamáis secularizada, nos que, nos que a relixión foi perdendo influenciaa relixión foi perdendo influencia nono
ámbito do persoal.ámbito do persoal.
– Actitudes distintas da crenteActitudes distintas da crente::
 1.-1.- CRENTES NON PRACTICANTESCRENTES NON PRACTICANTES: Identifícanse coa relixión so: Identifícanse coa relixión so
desde unhadesde unha perspectiva sociolóxicaperspectiva sociolóxica, seguindo as, seguindo as tradiciónstradicións
herdadasherdadas dos seus pais.dos seus pais. Non se opoñen á relixiónNon se opoñen á relixión, pero tampouco, pero tampouco
tratan de coñecela e de vivir de acordo cos seus principios e normas.tratan de coñecela e de vivir de acordo cos seus principios e normas.
 2.-2.- INDIFERENTESINDIFERENTES: a relixión: a relixión non lles interesanon lles interesa para nada.para nada.
 3.-3.- AGNÓSTICOSAGNÓSTICOS: desenténdense de Deus, xa que, segundo eles,: desenténdense de Deus, xa que, segundo eles,
non podemos coñecer a súa existencianon podemos coñecer a súa existencia, nin afirmala nin negala., nin afirmala nin negala.
 4.-4.- ATEOSATEOS:: negan a existencia de Deusnegan a existencia de Deus
– Ateos PRÁCTICOSAteos PRÁCTICOS: viven baixo o suposto de que Deus non existe,: viven baixo o suposto de que Deus non existe, sensen
prantexarse a cuestiónprantexarse a cuestión
– Ateos TEÓRICOSAteos TEÓRICOS: os que se: os que se prantexan o problemaprantexan o problema, defendendo a non, defendendo a non
existencia de Deusexistencia de Deus

 7.- A FE ANTE A INDIFERENCIA7.- A FE ANTE A INDIFERENCIA
RELIXIOSA E O ATEÍSMO:RELIXIOSA E O ATEÍSMO:
– OO ATEÍSMOATEÍSMO é un fenómeno derivado de variasé un fenómeno derivado de varias
causas:causas:
 1ª.- Hai quen rexeita a Deus porque1ª.- Hai quen rexeita a Deus porque non se podenon se pode
analizar nin demostrar a súa existencia por mediosanalizar nin demostrar a súa existencia por medios
científicoscientíficos..
 2ª.- Hai quen2ª.- Hai quen non sente inquietude relixiosa algunha,non sente inquietude relixiosa algunha,
porque están sometidos aos bens materiaisporque están sometidos aos bens materiais..
 3ª.- Hai quen ten unha3ª.- Hai quen ten unha idea ou imaxe falsa de Deus,idea ou imaxe falsa de Deus,
que non maduraron debidamenteque non maduraron debidamente..

 4ª.- Hai quen4ª.- Hai quen non pode crer nin confiar nun Deus quenon pode crer nin confiar nun Deus que
permite o sufrimento de persoas inocentespermite o sufrimento de persoas inocentes..
 5ª.- Hai quen rexeita a Deus porque5ª.- Hai quen rexeita a Deus porque o considerano consideran
incompatible coa liberdade e a dignidade do homeincompatible coa liberdade e a dignidade do home..
 6ª.- Na orixe deste ateísmo poden ter unha parte non6ª.- Na orixe deste ateísmo poden ter unha parte non
pequena depequena de culpa os propios crentesculpa os propios crentes, en canto, en canto
que, coque, co descoido da educación relixiosadescoido da educación relixiosa, ou coa, ou coa
exposición inaxeitada da doutrinaexposición inaxeitada da doutrina ou incluso cosou incluso cos
defectos da súa vida relixiosa, moral e socialdefectos da súa vida relixiosa, moral e social,,
velaronvelaron máis ben ca revelaronmáis ben ca revelaron o xenuíno rostro deo xenuíno rostro de
Deus e da relixiónDeus e da relixión (Concilio Vaticano II;(Concilio Vaticano II; Gaudium etGaudium et
spesspes, 19), 19)

 OPINIÓN DA IGREXA ANTE O ATEÍSMO:OPINIÓN DA IGREXA ANTE O ATEÍSMO:
– Afirma queAfirma que o recoñecemento de Deus non se opón áo recoñecemento de Deus non se opón á
dignidade humanadignidade humana, xa que esta ten no mesmo Deus o, xa que esta ten no mesmo Deus o
seu fundamento e perfección. Se falta ese fundamentoseu fundamento e perfección. Se falta ese fundamento
divino e esa esperanza da vida eterna, a dignidadedivino e esa esperanza da vida eterna, a dignidade
humana sofre lesións gravísimas, e os enigmas da vidahumana sofre lesións gravísimas, e os enigmas da vida
quedan sen solucionar (morte, dor,...)quedan sen solucionar (morte, dor,...)
– DeusDeus é o único que pode dar unhaé o único que pode dar unha resposta plena eresposta plena e
total aos interrogantes do hometotal aos interrogantes do home
– O remedio ao ateísmo hai que procuralo naO remedio ao ateísmo hai que procuralo na exposiciónexposición
axeitada da doutrina e na integridade da vida daaxeitada da doutrina e na integridade da vida da
Igrexa e dos seus membrosIgrexa e dos seus membros
– Hai queHai que dar testemuño dunha fe viva e maduradar testemuño dunha fe viva e madura,,
educada para poder percibir con lucidez as dificultadeseducada para poder percibir con lucidez as dificultades
e podelas vencere podelas vencer

 AA IgrexaIgrexa, aínda que, aínda que rexeita en formarexeita en forma
absoluta o ateísmoabsoluta o ateísmo, recoñece, recoñece
sinceramente quesinceramente que todos os homestodos os homes,,
crentes e non crentes,crentes e non crentes, deben colaborar nadeben colaborar na
edificación deste mundoedificación deste mundo, no que viven, no que viven
xuntos. Isto non podexuntos. Isto non pode facerse sen unfacerse sen un
prudente e sincero diálogoprudente e sincero diálogo
 (Concilio Vaticano II:(Concilio Vaticano II: Gaudium et spesGaudium et spes, 21), 21)

 8.- MOVEMENTOS RELIXIOSOS EMERXENTES:8.- MOVEMENTOS RELIXIOSOS EMERXENTES:
– O desencanto coaO desencanto coa modernidademodernidade trouxo consigo unhatrouxo consigo unha
crise de sentidocrise de sentido..
– Isto provocou unIsto provocou un retorno ao relixiosoretorno ao relixioso: acódese á: acódese á
relixión na procura dun sentido que encha o baleirorelixión na procura dun sentido que encha o baleiro
dunha sociedade materialista e consumista, altamentedunha sociedade materialista e consumista, altamente
tecnificada e deshumanizada.tecnificada e deshumanizada.
– Esta volta á relixión non significou un reforzamento dasEsta volta á relixión non significou un reforzamento das
relixións tradicionais, senón a aparición derelixións tradicionais, senón a aparición de
innumerablesinnumerables movementos pararrelixiosos e sectasmovementos pararrelixiosos e sectas
que ofertan unha resposta a búsqueda de sentido:que ofertan unha resposta a búsqueda de sentido:

 MOVEMENTOS FUNDAMENTALISTAS:MOVEMENTOS FUNDAMENTALISTAS:
– Dáse sobre todo naDáse sobre todo na relixión islámicarelixión islámica para reforzar ospara reforzar os
sinais de identidade fronte a cultura occidental.sinais de identidade fronte a cultura occidental.
– Pero en todas as relixións existenPero en todas as relixións existen movementosmovementos
integristasintegristas que tratan de manter a relixión pura,que tratan de manter a relixión pura,
íntegra, inalterable, esixindo fidelidade estricta ásíntegra, inalterable, esixindo fidelidade estricta ás
vedades tal e como foron transmitidas,vedades tal e como foron transmitidas, sen admitirsen admitir
novas interpretacións e adaptaciónsnovas interpretacións e adaptacións..
– É unha especie deÉ unha especie de totalitarismototalitarismo que pretende sacar daque pretende sacar da
fefe a resposta a todas as cuestións da vida.a resposta a todas as cuestións da vida.

 MOVEMENTOS DE LIBERACIÓN:MOVEMENTOS DE LIBERACIÓN:
– Ante a situación de pobreza, marxinación e opresiónAnte a situación de pobreza, marxinación e opresión
que sofren moitos pobos, xordenque sofren moitos pobos, xorden movementos quemovementos que
denunciandenuncian profeticamente esta situación e loitan por aprofeticamente esta situación e loitan por a
liberación social, económica e políticaliberación social, económica e política dos pobos dodos pobos do
Terceiro Mundo.Terceiro Mundo.
 MOVEMENTOS DE ESPIRITUALIDADE:MOVEMENTOS DE ESPIRITUALIDADE:
– Xorden ante o materialismo, o consumismo, o culto aoXorden ante o materialismo, o consumismo, o culto ao
corpo, á imaxe ou á moda.corpo, á imaxe ou á moda.
– A xente séntese atraída porA xente séntese atraída por movementosmovementos
carismáticoscarismáticos,, grupos cristiáns de basegrupos cristiáns de base, ou, ou
movementos económicosmovementos económicos..

 MISTICISMO ORIENTAL:MISTICISMO ORIENTAL:
– Ante o malestar relixioso da cultura occidental, moitos procuranAnte o malestar relixioso da cultura occidental, moitos procuran
refuxio na relixiosidade orientalrefuxio na relixiosidade oriental: Hare Krishna, meditación: Hare Krishna, meditación
transcendental, novas formas de budismo.transcendental, novas formas de budismo.
 RELATIVISMO SUBXECTIVO:RELATIVISMO SUBXECTIVO:
– Tendencia a valorar soTendencia a valorar so aspectos relixiosos que satisfán asaspectos relixiosos que satisfán as
necesidades espirituais de cada momentonecesidades espirituais de cada momento, sen distinguir o, sen distinguir o
fundamental da relixión.fundamental da relixión.
– Non busca a conversión, senón oNon busca a conversión, senón o equilibrio psíquicoequilibrio psíquico e oe o
benestar corporalbenestar corporal..
– É unha relixiosidade centrada noÉ unha relixiosidade centrada no pragmatismopragmatismo e noe no
individualismoindividualismo, que se serve da relixión á carta, amosando unha, que se serve da relixión á carta, amosando unha
indiferencia total cara á instituciónindiferencia total cara á institución..

 ESOTERISMO:ESOTERISMO:
– Ocultismo, fascinación e temor polo escuro, oOcultismo, fascinación e temor polo escuro, o
misterioso, o sorprendente, o futuro, o destino, o azar, amisterioso, o sorprendente, o futuro, o destino, o azar, a
sorte.sorte.
– ParaPara conxurar o destinoconxurar o destino, acódese ao tarot, ao, acódese ao tarot, ao
horóscopo, ás cartas astrais, á quiromancia, ahoróscopo, ás cartas astrais, á quiromancia, a
adiviñación, ao espiritismo, á bruxería,...adiviñación, ao espiritismo, á bruxería,...
– É unhaÉ unha reacción contra o exceso de racionalidadereacción contra o exceso de racionalidade
ou racionalismo propio da modernidade.ou racionalismo propio da modernidade.
– Moitos dos que acoden a estas prácticas esotéricasMoitos dos que acoden a estas prácticas esotéricas
confésanse católicos a pesar de queconfésanse católicos a pesar de que a Igrexaa Igrexa
prohíbeasprohíbeas..

 RELIXIOSIDADE POPULAR:RELIXIOSIDADE POPULAR:
– É aÉ a forma que adopta a relixión nun poboforma que adopta a relixión nun pobo
determinadodeterminado que proxecta nela a súaque proxecta nela a súa
identidadeidentidade: sentimentos, ideais, modelos de: sentimentos, ideais, modelos de
vida, valores,...vida, valores,...
– Maniféstase dunhaManiféstase dunha forma festivaforma festiva, a través de, a través de
danzas, cancións, procesións, imaxes,danzas, cancións, procesións, imaxes,
peregrinacións.peregrinacións.

 RELIXIOSIDADE SINCRETISTA:RELIXIOSIDADE SINCRETISTA:
– Expoñente desta nova tendencia é aExpoñente desta nova tendencia é a New AgeNew Age (Nova(Nova
Era).Era).
– É un movementoÉ un movemento sen líder nin textos sagrados, sensen líder nin textos sagrados, sen
organización nin dogmasorganización nin dogmas, que se foi poñendo en, que se foi poñendo en
marcha ao longo domarcha ao longo do século XXséculo XX entre grupos deentre grupos de
intelectuais de Estados Unidos, xa estendida polosintelectuais de Estados Unidos, xa estendida polos
países máis desenvolvidos.países máis desenvolvidos.
– É unhaÉ unha mesturamestura das aportacións místicas de distintasdas aportacións místicas de distintas
relixións, esoterismo, ciencioloxía,...relixións, esoterismo, ciencioloxía,...

Dimensión relixiosa

Empfohlen

Empfohlen

Weitere ähnliche Inhalte

Andere mochten auch

Andere mochten auch (16)

Ähnlich wie Dimensión relixiosa

Ähnlich wie Dimensión relixiosa (20)

Mehr von Cotarelo08

Mehr von Cotarelo08 (10)

Kürzlich hochgeladen

Kürzlich hochgeladen (7)

Dimensión relixiosa