Presentatie over progressiegericht werken in een college aan psychologiestudenten van de Universiteit Utrecht (apr 2016)

1. Progressiegericht werken
© 2016, Coert Visser
Kiezen voor progressie
www.progressiegerichtwerken.nl
www.noam.nu

2. Case: het vertrouwen in elkaar is weg
• Directeur klein adviesbureau belt:
• “3 Jaar geleden enthousiast samen begonnen aan het bureau maar
het vertrouwen binnen ons MT is nu helemaal weg. Wil je ons
begeleiden om dit conflict op te lossen?”
• “Voorinterviews? Voorinformatie? Eerst 1 dag, daarna meerdere
vervolgsessies?”
Hoe zou jij dit aanpakken?
© 2016 Coert Visser

3. Wat is progressiegericht werken?
• Term in 2012 geïntroduceerd door Coert Visser en Gwenda
Schlundt Bodien
• Gebaseerd op oplossingsgericht werken en wetenschappelijke
psychologie
© 2016 Coert Visser
Gegeven:
Ervaren betekenisvolle
progressie (zelfs kleine)
is erg motiverend
Progressiegericht
werken:
Praktische technieken om
bereikte progressie
zichtbaar en gewenste
progressie zichtbaar en
bereikbaar te maken.
Probleem:
Mensen hebben vaak
weinig zicht op zowel
gewenste als bereikte
progressie

4. Praktische technieken
• Veel technieken voor verschillende soorten situaties
• Voorbeelden:
• de NOAM 7-stappen aanpak
• de cirkeltechniek
• progressiegericht sturen
• positief nee zeggen
• de plus achter de min zoeken
• de kantelinterventie
• het draaiknoppenmodel
• Meer technieken
• Blijft in ontwikkeling
• Wetenschappelijke onderbouwing (niets zo praktisch als een goede
theorie!)
© 2016 Coert Visser

5. 1. De kracht van progressie
• Teresa Amabile & Steven Kramer, Harvard Business School
• Innerlijke werkbeleving: emoties, percepties, motivatie
• Hoe beïnvloedt innerlijke werkbeleving functioneren?
• Welke factoren beïnvloeden innerlijke werkbeleving?
© 2016 Coert Visser
Filmpje: interview met Teresa Amabile

6. Positieve werkdag gebeurtenissen
• Progressie in betekenisvol werk
• “Katalysatoren”
• “Voeders”
Negatieve werkdag gebeurtenissen
• Tegenslagen/ terugval
• “Remmers”
• “Gifstoffen”
Positieve innerlijke werkbeleving:
• Positieve percepties
• Positieve emoties
• Positieve motivatie
Individueel functioneren
• Creativiteit
• Productiviteit
• Bevlogenheid
• Collegialiteit
+
-
© 2016 Coert Visser
Lees meer over Amabile & Kramer
Ander onderzoek dat de voordelen van
progressie toont
• Progressie motiveert, zelfs kleine progressie
• Mits:
• Je weet welke progressie betekenisvol voor je is
• Je zicht hebt op de progressie die je bereikt
(progressiemonitoring werkt!)

7. 2. Deliberate practice
• Anders Ericsson: Florida State
University, ontdekker van deliberate
practice
• Beter worden vergt: je lang genoeg
inspannen op een effectieve manier
© 2016 Coert Visser
Interview met Anders Ericsson
Deliberate
practice
Oefen
wat
moeilijk is
Oefen in
kleine
stukjes
Krijg
goede
feedback
Herhaal

8. 3. Mindset: is progressie mogelijk?
• Carol Dweck, Stanford University
• Hoe we denken over de ontwikkelbaarheid van
eigenschappen en capaciteiten heeft veel invloed
op wat we doen en hoe we ons ontwikkelen
• Statische mindset vs groeimindset
© 2016 Coert Visser
Interview met Carol Dweck

9. • Normaliseren van fouten
en moeilijkheden
• Procescomplimenten
• Het voorbeeld geven
• Informatie geven over de
ontwikkelbaarheid van de
hersenen
• Vragen stellen over proces
• Vragen naar eerdere
successen
• Vragen naar gewenste
progressie
• Gerichtheid op leren, stellen
van leerdoelen
• Betere zelfregulatie, meer
inspanning, langer
volhouden
• Meer welbevinden, meer
plezier
• Beter leren, betere prestaties
• Fouten zien als
leermogelijkheid
• Betere samenwerking en
bereidheid om te helpen
Groeimindset:
geloven dat
mensen hun
capaciteiten en
eigenschappen
kunnen
ontwikkelen, via
inspanning, hulp
en effectieve
leerstrategieën
• Complimenteren van de
persoon of eigenschappen
• Mensen rangordenen
• ‘Troostende’ feedback
• Praten in termen van
talenten en aangeboren
eigenschappen
• Stereotyperen
• Nadruk op prestaties in
plaats van leren
• Bezorgdheid over eigen
capaciteiten
• Gerichtheid op vermijden
van fouten en uitdagingen
• Gerichtheid op slim
overkomen, stellen van
prestatiedoelen
• Opgeven bij tegenslag
• Selfhandicappen en liegen
over prestaties
Statische
mindset: geloven
dat mensen hun
capaciteiten en
eigenschappen niet
of nauwelijks
kunnen
ontwikkelen
© 2016 Coert Visser
Lees meer

10. 4. Motivatie: wat is de moeite waard
om je voor in te zetten?
•Ed Deci (r) en Richard Ryan (l),
grondleggers van de
zelfdeterminatietheorie
•Het gaat niet zozeer om hoeveel
motivatie je voor iets hebt maar om
de kwaliteit van je motivatie
•Autonome vs gecontroleerde
motivatie
© 2016 Coert Visser
Lees: waarover gaat de zelfdeterminatietheorie?
Bekijk: het motivatiecontinuüm

11. Intrinsieke
motivatie:
omdat je het
interessant
vindt
Geïnternaliseerde
motivatie: omdat
je het belangrijk
vindt
Vanwege
‘verleiding’
Autonomie-ondersteuning:
• Perspectief van de ander
erkennen
• Keuzes bieden, initiatief
en exploratie stimuleren
• Een motivering voor
verwachtingen geven
• Autoritaire taal
vermijden
• Anderen betrekken bij
het stellen van doelen
Controlerend
aansturen/opvoeden:
• Autoritaire taal en toon
• Dreigen
• Schuldgevoel opwekken
• Straffen
• Belonen om iets gedaan
te krijgen
• Vleien
• Angst
• Spanning
• Korste weg naar het
doel nemen (inclusief
valsspelen)
• Weinig betrokkenheid
bij het werk
• Ontevreden, ongelukkig
• Beter presteren
• Creativiteit, flexibiliteit
• Betere samenwerking/
relaties / aanpassing
• Positievere emoties/
psycholische
gezondheid
• Plezier, energie, langer
volhouden
• Dieper leren
Autonome motivatie:
Je kiest zelf voor het gedrag en staat
er helemaal achter
Gecontroleerde motivatie:
Je vertoont het gedrag niet uit
eigen keuze en staat er niet volledig
achter
Vanwege
druk, dwang
© 2016 Coert Visser

12. Motivatie
Je richten op wat je
interessant en belangrijk
vindt
Mindset
Geloven dat progressie
mogelijk is
© 2016 Coert Visser
Relaties tussen deze concepten
 Er treden neerwaartse en opwaartse spiralen op
Inspanning
Je lang genoeg
inspannen op een
effectieve manier
Progressie
Zichtbare betekenisvolle
progressie motiveert

13. Gecontroleerde
motivatie
Statische mindset
Onvoldoende
effectieve
inspanning
Stagnatie /
regressie
© 2016 Coert Visser
Neerwaartse spiralen

14. Autonome motivatie
Groeimindset
Effectieve
inspanning
Betekenisvolle
progressie
© 2016 Coert Visser
Opwaartse spiralen
Klanten
keuzemogelijk-
heden bieden
Perspectief van
klanten centraal
stellen
Klanten bevragen over
wat zij interessant en
belangrijk (/nuttig)
vinden
Klanten bevragen
over gewenste
groei/ verbetering
Klanten bevragen
over eerdere
successen
Klanten
informeren over
de groeimindset
Klanten trainen
via deliberate
practice
Klanten
informeren over
deliberate practice
Klanten bevragen
over gewenste
progressie
Klanten bevragen
over bereikte
progressie
Klanten helpen bij
het monitoren van
progressie

15. © 2010-2012, Coert Visser
Start
1. Verkennen van het cliëntperspectief en vraag naar nut: Wat is de
reden van je komst? Wat wil je graag dat dit gesprek je oplevert? Hoe
kunnen we de tijd wat jou betreft zo zinvol mogelijk besteden?
2. Vraag naar de
gewenste situatie:
Hoe zou je willen dat
je situatie wordt?
Wat zul jij dan anders
kunnen doen?
Wat zal daarvan het
voordeel zijn?
Hoe zullen anderen
dat merken?
3. Vraag naar
eerdere successen /
vraag naar
uitzonderingen op
het probleem:
Wanneer lukte het
al? Wanneer ging
het beter? /
Wanneer was het
minder erg?
Met welke delen van
jouw gedrag in de
gewenste situatie kun
je nu al beginnen?
Eerder succes /
uitzondering
gevonden en
geanalyseerd
4. Vraag naar een
stap vooruit:
Op wat voor idee
heeft ons gesprek je
gebracht voor een
stapje vooruit?
Nog geen
bruikbaar eerder
succes of
uitzondering
gevonden
Observatie-
suggestie:
Let op wanneer
het beter gaat
5. Einde gesprek:
Positieve feedback +
volgende afspraak?
Ja Nee
Volgende gesprek(ken):
Wat gaat er al beter?
Stop
www.noam.nu

16. Case: het vertrouwen in elkaar is weg
© 2016 Coert Visser
Vraag: crisis in management team, wil je helpen?
Aanpak:
• Géén:
• voor-interviews
• voorinformatie
• 2 dagen begeleiding
• Wel:
• sessie met MT van 2 à 3 uur
• sequentie van progressiegerichte vragen
• resultaat: “We kunnen weer met elkaar verder”

17. Case: het vertrouwen in elkaar is weg
© 2016 Coert Visser
1. Gewenst nut van de sessie?
2. Wat kenmerkt jullie bureau momenteel?
3. Wat hoeft niet te veranderen?
4. Wat gaat er straks beter?
5. Meest bruikbaar aan deze sessie?
6. Volgende stap?
Lees hun antwoorden hier