Achtergrondartikel over onlineprofiel van veel jonge vrouwelijke bekeerlingen, hun zusternetwerken en de risico's van radicalisering door zich af te sluiten van de maatschappij

1. © Copyright 2015 Dagblad De Limburger / Limburgs Dagblad.
Het auteursrecht, ook ten aanzien van artikel 15 AW, wordt
uitdrukkelijk voorbehouden. Woensdag, 22 juli 2015
Moslima’s in echokamersMoslima’s in echokamers
RADICALISERING Bekeerlinge reageert vaak door zich terug te trekken en het gezelschap te zoeken van gelijkgestemden
De 24-jarige Sittardse
die eind mei naar
Syrië vertrok en haar
vriendin uit dezelfde
stad die vorige week
huisbezoek kreeg,
zijn bekeerlingen.
Vrouwen die op jon-
ge leeftijd moslima
werden. Soms gaat
dat helemaal mis.
Waarom? En hoe?
door Johan vd Beek en Claire v Dyck
VV
olgens schattingen be-
keren zich jaarlijks vijf-
honderd Nederlandse
vrouwen tot de islam.
Niemand weet dat ze-
ker. Er is namelijk geen registratie.
De antropologe Vanessa Vroon-
Najem ziet de aantrekkingskracht
in de „concrete en praktische hand-
vatten die de islam biedt voor het
integreren van spiritualiteit in het
dagelijks leven”. De vrouwen die
het gelukkigst zijn in hun (nieuwe)
geloof, zijn vaak de vrouwen waar-
bij de bekering een geleidelijk pro-
ces is geweest. Het beeld bij jonge
vrouwen die zich, meestal vrij snel,
bekeren ziet er anders uit. Deze
‘zusters’ of sisters pik je er op Face-
book zo uit: jonge vrouwen die
zich hebben bekeerd, hun voor- en
achternamen hebben afgezworen
en zich Oum of Umm (moeder),
Aïcha (refererend aan de kindbruid
van Mohammed) of Iman (gelovig)
noemen. Velen kiezen een avatar
waarop ze met niqab zijn te zien.
Familie en vrienden hebben er
vaak geen begrip voor dat hun ge-
liefde kind of vriendin plots ritue-
len, kleding en opvattingen om-
armt die ver af staan van hun se-
culiere leven. Soms verbannen
ouders (of één van hen) hun doch-
ter. De bekeerlinge reageert vaak
door zich terug te trekken en enkel
nog het gezelschap te zoeken van
gelijkgestemden.
Wie de tijdlijnen van de Limburgse
Umms bekijkt, valt een aantal din-
gen op. Velen hebben nauwelijks
meer vriendinnen met Nederland-
se namen. Ook opvallend: de to-
pics die ze met elkaar delen, beper-
ken zich tot het geloof, opvoeding
en het bereiden van halal maaltij-
den. Uitgaan, make-up, mode, mu-
ziek, films: afwezig. Entertainment
blijft beperkt tot het plaatsen van
citaten uit de koran, vaak op poëzie-
albumachtig behang met bloemen,
zonsondergangen of leeuwen. De
volledig gesluierde vrouw is vaak
een ideaalbeeld. Niet alleen het
afwijzen van wat niet-moslim is
(zoals vrouwen die zich met warm
weer als ‘hoeren’ kleden), maar
ook het langs de halal/haram-meet-
lat leggen van moslima’s van ge-
boorte is een constante.
Deze krant sprak de afgelopen
maanden met moslima’s van ge-
boorte in Limburg die aangaven
zich ongemakkelijk te voelen bij
het gedrag van hun bekeerde ‘zus-
ters’. Terwijl zij zelf met een spiri-
tuele reis bezig zijn, worden ze ge-
confronteerd met vrouwen die
soms binnen een paar maanden
een losbandige levensstijl via de
binnenbocht inruilen voor de is-
lam en direct doorschieten richting
niqab en opgeheven vingertje.
Roomser dan de paus dus, al is dat
bij bekeringen van alle tijden, en
ook zichtbaar bij bijvoorbeeld born
again christians. Deze moslima’s
zijn veelal niet echt bezig met ant-
woorden zoeken op levensvragen,
maar met bijzaken zoals de vraag
of je wel of niet je wenkbrauwen
mag epileren. Het ‘onder elkaar’-ka-
rakter van zustergroepen heeft nog
een opvallend, gemeenschappelijk
kenmerk: er wordt niet of nauwe-
lijks gereflecteerd op de actualiteit.
De gruwelen van IS in het kalifaat,
de bomaanslag in Turkije deze
week, de moordpartij onder toeris-
ten in Tunesië: het blijft onaange-
roerd. Het compleet negeren van re-
guliere media (of die bestempelen
als ‘westerse propaganda’) is een
kenmerk van radicaliserende mosli-
ma’s. Dat blijkt uit onderzoek van
onder meer Marion van San, hoog-
leraar en criminologe aan de Uni-
versiteit van Utrecht. Maar ook bij
de (nog niet) geradicaliseerde nieu-
we, jonge moslima’s lijkt het alsof
ze in een vacuüm leven, volledig af-
geschermd van de buitenwereld.
Zij houden zich bezig met koekjes
en cakes bakken, islamitische kle-
ding (ver)kopen, zusterbijeenkom-
sten en het bijwonen van lezingen
van ‘broeders’. Met een informatie-
dieet dat zo eenzijdig is, wonen zus-
ters op internet in echokamers van
het eigen gelijk. De landelijke dis-
cussie over radicalisering en extre-
misme en in het bijzonder de rol
van het islamisme, de politieke is-
lam, gaat ogenschijnlijk aan hen
voorbij. Het is een wereld waarin,
aan de oppervlakte, niets gebeurt.
Totdat de trein of het vliegtuig rich-
ting kalifaat wordt genomen.
Moslima’s in echokamers
Typische voorbeelden van berichten van ‘zusters’ op sociale netwerken zoals Facebook. illustratie Robert Muts