Auther :: อาจารย์กรวรรณ สุวรรณสาร NPRU Open Courseware more info :: http://cas.npru.ac.th/courseware/

1. บทที่ 9
การพยาบาลผู้ป่ วยที่มีบาดแผล
และการอักเสบ
อ.กรวรรณ สุวรรณสาร

2. ชนิดของบาดแผล
1.แบ่งตามความสะอาดของแผล
• แผลสะอาด (clean wound)
• แผลกึ่งสะอาดกึ่งปนเปื้อน (clean-contaminated
wound)
• แผลปนเปื้อน (contaminated wound)
• แผลติดเชื้อหรือแผลสกปรก (infected
wound/dirty wound)

3. ชนิดของบาดแผล
2.แบ่งตามลักษณะการทาลายของผิวหนัง
• แผลปิ ด (closed wound); แผลฟกช้า
(contusion/bruise) แผลกระทบกระเทือน
(concussion) แผลแตก (rupture) แผลจากการ
ผ่าตัด (surgical incision)
• แผลเปิ ด (opened wound); แผลถลอก
(abrasion wound) แผลฉีกขาด (laceration
wound) แผลตัด (incision/ cut wound) แผล
ทะลุทะลวง (penetration wound) แผลที่มีเนื้อเยื่อ
ขาดหรือหลุดออกจากร่างกาย (avulsion wound)

4. ชนิดของบาดแผล
3.แบ่งตามสาเหตุของการเกิด
บาดแผล
• แผลเกิดโดยเจตนา (intention wound)
• แผลเกิดโดยไม่เจตนา (unintentional
wound)
4.ตามระยะเวลาที่เกิดแผล
• แผลสด
• แผลเก่า
• แผลเรื้อรัง

5. การหายของแผล
(wound healing)
ที่มา (Craven&Hirnle,
2009, p. 1000)

6. ปัจจัยที่มีผลต่อการหาย
ของแผล
• อายุ ¤ภาวะโภชนาการ
• สภาวะของโรค ¤ ยา
• บุหรี่ ¤ ความเครียด
• ความอ้วน ¤ ระบบการไหลเวียนโลหิต
• การติดเชื้อ ¤ ลักษณะของแผล
• การเคลื่อนไหว ¤ สิ่งแปลกปลอมภายในแผล
• การผ่าตัด ¤ เทคนิคการเย็บแผล/ ทาแผล
• อุณหภูมิของแผล ¤ น้ายาที่ใส่แผล
• รังสีรักษา

7. การดูแลผู้ป่ วยที่มีบาดแผล
และการอักเสบ
1.การพักผ่อนร่างกายและอวัยวะ
ที่มีบาดแผล
2.การทาความสะอาดบาดแผล
3.การส่งเสริมการไหลเวียนโลหิต
มายังบาดแผล
4.การยกบริเวณที่มีบาดแผลไว้สูง
5.การส่งเสริมให้ได้รับสารอาหาร
6.การลดความเจ็บปวดจากแผล

8. การทาแผล (dressing)
หลักการทาแผล
• ล้างแผลให้สะอาด
• ทาแผลที่สะอาดกว่าก่อน
• กาจัดเนื้อตายหรือสิ่งแปลกปลอมออกจากแผล
• ระบายของเหลวที่ตกค้าง
• อย่าให้แผลกระทบกระเทือน
• ห้ามเลือดก่อนปิดแผล

9. วัตถุประสงค์ของการทา
แผล
1. ให้สภาวะที่ดีเหมาะแก่การงอกของเนื้อเยื่อ
2. ดูดซึมสิ่งขับหลั่ง
3. จากัดการเคลื่อนไหวของแผลให้อยู่นิ่ง
4. ให้ความชุ่มชื้นกับพื้นผิวของแผล
5. ป้องกันไม่ให้ผ้าปิดแผลติดและดึงรั้งเนื้อเยื่อที่งอกใหม่
6. ป้องกันแผลหรือเนื้อเยื่อที่เกิดใหม่จากสิ่งกระทบกระเทือน
7. ป้องกันแผลปนเปื้อนเชื้อจุลินทรีย์
8. การห้ามเลือด
9. ผู้ป่วยสุขสบาย

10. น้ายาที่ใช้สาหรับทาแผล
• 0.9% normal saline •70%
Alcohol
• 10% Providone-iodine solution
• 3% Hydrogenperoxide •
Tincture benzoin
• 2.5% Tincture iodine •
Mercurochrome
• Zinc paste • Benzene,

11. อุปกรณ์ที่ใช้ในการทา
แผล
อุปกรณ์ทาความสะอาดแผล; ชุดทาแผลปราศจากเชื้อ (sterile
dressing set) , สารละลาย/ น้ายา (solution)

12. อุปกรณ์ที่ใช้ในการทา
แผล
gauze Y-gauze
Vaseline gauz
transparent film hydrocolloid
วัสดุสาหรับ
ปิ ดแผล

13. อุปกรณ์ที่ใช้ในการทา
แผล
transpore micropore leucopore

14. อุปกรณ์ที่ใช้ในการทา
แผล
Suture scissors
probe
Metzenbaum
curette

15. ชนิดของการทาแผล
• การทาแผลชนิดแห้ง
(dry dressing)
• การทาแผลชนิดเปี ยก
(wet dressing)
• การทาแผลที่มีท่อ
ระบาย ท่อระบาย
(drain)
• การทาแผลที่ต้องใช้
แรงกด (pressure
dressing)
• การชะล้างแผล
ที่มา (Taylor, et al., 2008, p.
1216)
ที่มา (Taylor, et al., 2008,
p. 1212)

16. วิธีการตัดไหม (stitch off)
การตัดไหม (ภาพซ้าย)
การดึงลวดเย็บแผล (ภาพขวา)
ที่มา (Taylor, et al., 2008,
p. 1219)
1.ตรวจสอบคาสั่งการรักษาของแพทย์
2. ก่อนและหลังการตัดไหมทุกครั้ง เช็ดด้วย
แอลกอฮอล์ 70%
3. ไม่ดึงไหมส่วนที่มองเห็นลอดผ่านใต้ผิวหนัง
4. ตัดไหมส่วนที่ชิดผิวหนัง ใต้ปมที่ผูกไว้ ดึงไหมออก
ให้
5.ขอบแผลแยกให้หยุด และปิดด้วยวัสดุที่ช่วยดึงรั้ง
ขอบแผล
6. หลังตัดไหมปิดทับด้วยผ้าก๊อซบาง ๆ และอย่าให้
แผลสกปรกหรือถูกน้า
7. แนะนาผู้ป่วยเกี่ยวกับการดูแลแผล หากผิดปกติให้

17. การใช้ผ้าพันแผล
สิ่งที่ควรคานึงถึง
1.สภาพผิวหนัง
2. บริเวณที่พันผ้าต้องสะอาด
3. ไม่พันแน่นหรือหลวมเกินไป
4. พันจากส่วนปลายขึ้นไปข้างบน และพันจากส่วนเล็กไปหา
ส่วนใหญ่
5. ตรวจสอบแผนการรักษา
6. ประเมินความสามารถในการเคลื่อนไหวของอวัยวะที่จะพัน

18. การใช้ผ้าพันแผล
การพันเกลียว
การพันเป็นรูปเลขแปด

19. จบการนาเสนอบทที่ 9
นักศึกษาสามารถศึกษาเพิ่มเติมได้จาก
เอกสารประกอบการสอน และหนังสือตามที่
ปรากฏรายชื่ออยู่ในบรรณานุกรมท้ายบทที่
9