hr

1. 1
แบบเสนอโครงร่างโครงงานคอมพิวเตอร์
รหัสวิชา ง33201-33202 ชื่อวิชา เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร 6
ปีการศึกษา 2560
ชื่อโครงงาน ตรวจวัดมลพิษทางอากาศด้วยอินดิเคเตอร์จากธรรมชาติ
ชื่อผู้ทาโครงงาน
น.ส. ชลกานต์ กันทะกาลัง เลขที่ 5 ชั้น ม.6 ห้อง 8
น.ส. สุมิณตา สกุลอินทร์ เลขที่27 ชั้น ม.6 ห้อง 8
ชื่ออาจารย์ที่ปรึกษาโครงงาน ครูเขื่อนทอง มูลวรรณ์
ระยะเวลาดาเนินงาน ภาคเรียนที่ 1-2 ปีการศึกษา 2560
โรงเรียนยุพราชวิทยาลัย จังหวัดเชียงใหม่
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 34

2. 2
ใบงาน
การจัดทาข้อเสนอโครงงานคอมพิวเตอร์
สมาชิกในกลุ่ม
น.ส. ชลกานต์ กันทะกาลัง เลขที่ 5
น.ส. สุมิณตา สกุลอินทร์ เลขที่ 27
คาชี้แจง ให้ผู้เรียนแต่ละกลุ่มเขียนข้อเสนอโครงงานตามหัวข้อต่อไปนี้
ชื่อโครงงาน (ภาษาไทย)
ตรวจวัดมลพิษทางอากาศด้วยอินดิเคเตอร์จากธรรมชาติ
ชื่อโครงงาน (ภาษาอังกฤษ)
Measure the air pollution by natural indicator.
ประเภทโครงงาน โครงงานเพื่อการศึกษา
ชื่อผู้ทาโครงงาน น.ส. ชลกานต์ กันทะกาลัง น.ส.สุมิณตา สกุลอินทร์
ชื่อที่ปรึกษา ครูเขื่อนทอง มูลวรรณ์
ระยะเวลาดาเนินงาน ภาคเรียนที่ 1-2 ปีการศึกษา 2560
ที่มาและความสาคัญของโครงงาน
ในปัจจุบันปัญหาเกี่ยวกับมลพิษเป็นปัญหาที่สาคัญและอยู่ใกล้ตัวเรามากขึ้น ซึ่งปัญหาต่างๆเกิด
จากปัจจัยในหลายๆด้าน อาทิเช่น ควันจากท่อไอเสีย ควันเสียจากโรงงานอุตสาหกรรม การเผาขยะ การ
ใช้อุปกรณ์ทาความเย็นต่างๆ เป็นต้น ทาให้เราได้รับอากาศที่เต็มไปด้วยมลพิษไปใช้ในการหายใจในทุก
วัน อาจเกิดปัญหาด้านสุขภาพตามมา อย่างโรคระบบทางเดินหายใจ ไม่ใช่เพียงแค่ควันพิษเท่านั้นที่
อันตราย แต่ยังมีสารพวกโลหะหนักปะปนอยู่อากาศอยู่ไม่น้อย ทั้งสังกะสี เหล็ก ตะกั่ว ในปริมาณที่
ต่างกันตามสภาพแวดล้อม สร้างผลเสียให้ร่างกายไม่น้อยไปกว่าควันเสีย ทาให้เกิดอันตรายต่อร่างการ
เมื่อเราหายใจเข้าไปเช่นกัน เช่นท้องร่วง หนาวสั่น วิงเวียนศีรษะ เลือดตกตะกอน และในหญิงตั้งครรภ์
อาจทาให้พิการแต่กาเนิดได้ เทคโนโลยีในปัจจุบันได้ค้นคว้าความสามารถในการตรวจสอบโลหะหนัก
ด้วยวิธีการใช้คุณสมบัติของสารสีในพืชบางชนิด ที่มีคุณสมบัติอย่างหนึ่งคือเป็นอินดิเคเตอร์ในธรรมชาติ
ซึ่งอินดิเคเตอร์คือ สารสีที่มีความสามารถในการเปลี่ยนสีเมื่อเกิดปฏิกิริยากับกรดหรือเบส และโลหะหนัก
บางชนิดเป็นกรดบางชนิดเป็นเบส ซึ่งแต่ละตัวจะมีค่าpHต่างกัน

3. 3
ผู้จัดทาจึงได้นาคุณสมบัติดังกล่าว มาใช้ในการตรวจสอบว่าบริเวณดังกล่าวมีโลหะหนักชนิด
ใดบ้าง และชนิดที่มีมากนั้นเป็นอันตรายมากน้อยเพียงใด โดยใช้สารสกัดจากธรรมชาติที่มีคุณสมบัติเป็น
อินดิเคเตอร์ เช่น ดอกชบา ใบของกะหล่าปลีแดง ดอกอัญชัน เป็นต้น มาเป็นตัวช่วยในการศึกษาครั้งนี้
โดยผู้จัดทาจะนาข้อมูลสีที่เปลี่ยนไปเมื่อสารสีในพืชเหล่านี้ทาปฏิกิริยากับโลหะหนักในอากาศในความ
เข้มข้นต่างกัน แล้วนาข้อมูลมาวิเคราะห์และสรุปผลเพื่อนาไปต่อยอดในภายภาคหน้าต่อไป
วัตถุประสงค์
1. เพื่อศึกษาคุณสมบัติในเรื่องความสามารถในการตรวจสอบโลหะหนักของอินดิเคเตอร์ธรรมชาติ
2. เพื่อศึกษาสีที่เปลี่ยนไปของสารสกัดเมื่อทาปฏิกิริยากับโลหะหนักชนิดต่างๆ
ขอบเขตโครงงาน (คุณลักษณะ ขอบเขต เงื่อนไขและข้อจากัดของการทาโครงงาน)
ศึกษาโดยการหาข้อมูลจากอินเทอร์เน็ตโดยอ้างอิงจากงานวิจัยหลายๆงานวิจัย แล้วนามา
วิเคราะห์และสรุปภาพรวม
หลักการและทฤษฎี (ความรู้ หลักการ หรือทฤษฎีที่สนับสนุนการทาโครงงาน)
อินดิเคเตอร์สาหรับกรด – เบส
อินดิเคเตอร์ (Indicator) คือ สารที่ใช้ทดสอบความเป็นกรด – เบส ของสารละลาย โดยส่วนใหญ่จะเป็น
อินทรีย์ที่มีโครงสร้างสลับซับซ้อนมีสมบัติเป็นกรดอ่อนหรือเบสอ่อนแต่ส่วนใหญ่จะเป็นกรดอ่อน
สมบัติของอินดิเคเตอร์
1. อินดิเคเตอร์แต่ละชนิดมีช่วง pH ของการเปลี่ยนสีจากัด
2. อินดิเคเตอร์โดยทั่วไปจะมีสารที่ใหสีแตกต่างกัน
3. สีของอินดิเคเตอร์จะเปลี่ยนไปเมื่อค่า pH เปลี่ยนแปลง
เนื่องจากอินดิเคเตอร์แต่ละชนิดเปลี่ยนสีในช่วง pH จากัดทาให้การตรวจหาค่า pH ของสารละลายไม่
สะดวก จึงได้มีการนาอินดิเคเตอร์หลายชนิดที่มีช่วง pH ต่อเนื่องมาผสมกันในอัตราส่วนพอเหมาะ โดย
สามารถเปลี่ยนสีในช่วง pH ของสารละลายได้กว้าง เรียกว่า ยูนิเวอร์ซัลอินดิเคเตอร์ (Universal
indicator)
นอกจากนี้ เรายังสามารถใช้สารสกัดธรรมชาติ เช่น น้าคั้นจากกะหล่าปลีสีม่วง น้าคั้นจากดอกอัญชัน
ดอกกุหลาบ มาใช้เป็นอินดิเคเตอร์ได้ เรียกว่า “อินดิเคเตอร์ธรรมชาติ”
พืชบางชนิดที่สามารถนามาใช้ในการทดสอบความเป็นกรด-เบสของสารต่างๆในบ้านแทน
กระดาษลิตมัสสีแดง สีน้าเงิน พืชที่นามาใช้ทดสอบความเป็นกรด-เบสได้ เช่น กระหล่าปลีสีม่วง โดย
เด็ด ใบกระหล่าปลีแล้วหั่นหรือบด เติมน้าร้อนลงไปจนท่วม รอจนน้าเป็นสีม่วง กรอง ตักกระหล่าปลี
ออก นาน้ากระหล่าปลีที่ได้ใส่ขวดแก้วขนาดเล็กแล้วนาไปทดสอบความเป็นกรด-เบส สังเกตการ

4. 4
เปลี่ยนแปลงของสีของสารที่สกัดได้จากกระหล่าปลีสีม่วง นอกจากกระหล่าปลีสีม่วงแล้ว ยังอาจใช้
ดอกไม้ที่หาได้ง่ายในท้องถิ่นมาทดสอบได้ เช่น กล้วยไม้มาดาม อัญชันน้าเงิน เป็นต้น โดยนามาสกัด
เช่นเดียวกับกระหล่าปลีสีม่วง อย่างไรก็ตามดอกไม้บางชนิด เช่น เข็มแดง ถ้าใช้น้าร้อนสกัดอาจไม่
ได้ผล เนื่องจากมียาง การใช้แอลกอฮอล์สกัดจะได้ผลดีกว่า โดยใช้ดอกเข็มแดงที่หั่นแล้วใส่ลงใน
แอลกอฮอล์ ซึ่งบรรจุในขวดเล็กๆ แล้วกรอง เอากากออก
วิธีดาเนินงาน
แนวทางการดาเนินงาน
1.วิเคราะห์หัวข้อที่ต้องการศึกษา
2.กาหนดขอบเขตของสิ่งที่ต้องการศึกษา
3.รวบรวมข้อมูลที่เกี่ยวข้องทั้งหมด
4.วิเคราะห์ข้อมูลที่ได้ สรุปและนาเสนอผล
เครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใช้
คอมพิวเตอร์ และสื่อออนไลน์ต่างๆ
งบประมาณ
50บาท

5. 5
ขั้นตอนและแผนดาเนินงาน
ลาดับ
ที่
ขั้นตอน สัปดาห์ที่ ผู้รับผิดชอบ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
1 คิดหัวข้อโครงงาน
2 ศึกษาและค้นคว้าข้อมูล
3 จัดทาโครงร่างงาน
4 ปฏิบัติการสร้างโครงงาน
5 ปรับปรุงทดสอบ
6 การทาเอกสารรายงาน
7 ประเมินผลงาน
8 นาเสนอโครงงาน
ผลที่คาดว่าจะได้รับ
ได้รับความรู้จากการศึกษาเรื่องอินดิเคเตอร์ในธรรมชาติในด้านการตรวจวัดโลหะหนัก และนาไปพัฒนาเป็น
อุปกรณ์ทางวิทยาศาสตร์ในการตรวจสอบโลหะหนักรอบตัวอย่างง่าย ด้วยผลิตภัณฑ์จากธรรมชาติ
สถานที่ดาเนินการ
โรงเรียนยุพราชวิทยาลัย อ.เมือง จ.เชียงใหม่
กลุ่มสาระการเรียนรู้ที่เกี่ยวข้อง
วิทยาศาสตร์
แหล่งอ้างอิง
1. Euronews.(2013). Plants that track air pollution. Retrieved November 2, 2016.
From http://www.euronews.com/2013/06/03/biotechnology-to-fight-air-pollution
2. Anmar Frangoul. (2016). Moss — yes, moss — could be part of the solution to
air pollution in our towns and cities. Retrieved January 5, 2017. From
http://www.cnbc.com/2016/11/10/moss--yes-moss--could-be-part-of-the-solution-to-air-
pollution-in-our-towns-and-cities.html

6. 6
3. Chris Giles CNN. (2017). This 'tree' has the environmental benefits of a forest.
June 10, 2017. From http://edition.cnn.com/2017/06/07/world/citytree-urban-
pollution/index.html
4. The EU Framework Programme for Research and Innovation. (2014). Using moss
to measure air pollution. Retrieved June 10, 2017. From
https://ec.europa.eu/programmes/horizon2020/en/news/using-moss-measure-air-
pollution
5. Bioecology BW. (2012). MOSSclone: peat moss for measuring air pollution.
Retrieved June 10, 2017. From https://www.biooekonomie-
bw.de/en/articles/news/mossclone-peat-moss-for-measuring-air-pollution/
6. Cassandra Profita.(2016). How Tree Moss Could Revolutionize What We Know
About Air Pollution. Retrieved June 11, 2017. From
http://www.opb.org/news/article/how-tree-moss-could-revolutionize-what-we-know-
about-air-pollution/
7. Biodiversity. (2552). เจาะลึก พืชจิ๋วคุณค่าไม่จิ๋ว. สืบค้นเมื่อ 10 พฤศจิกายน 2559. จาก
http://www1a.biotec.or.th/BRT/index.php/biodiversity/149
8. MGR online. (2556). มอส ยุโรปใช้วัดมลพิษอากาศ. สืบค้นเมื่อ 2 ธันวาคม 2559. จาก
http://www.manager.co.th/ibizchannel/viewnews.aspx?NewsID=9560000071248
9. ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ. (2556). มอสคืออะไร. สืบค้นเมื่อ 2
ธันวาคม 2559. จาก http://www.web.greenworld.or.th/greenworld/foreign/2212
10. อันดา. (2558). ความมหัศจรรย์ของพืชในการดูดซับมลพิษ. สืบค้นเมื่อ 5 พฤศจิกายน 2559.
จาก http://www.vcharkarn.com/varticle/502674