1. 3
Music
Kagamitan ng Mag-aaral
Tagalog
Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga
edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo,
at / o unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa
larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi
sa Kagawaran ng Edukasyon sa action@deped.gov.ph.
Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi.
Kagawaran ng Edukasyon
Republika ng Pilipinas
Yunit 1
2. Music, Art, Physical Education and Health – Ikatlong Baitang
Kagamitan ng Mag-aaral sa Tagalog
Unang Edisyon, 2014
ISBN: 978-621-402-032-4
Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang
8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa ano mang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas.
Gayon pa man, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang
isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng
nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon.
Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto
o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula atbp.) na ginamit sa aklat na ito
ay sa nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isang kasunduan ng Kagawaran ng
Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS), Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan
sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni
kinakatawan ng tagapaglathala (publisher) at mga may-akda ang karapatang-aring iyon.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon
Kalihim: Br. Armin A. Luistro FSC
Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD
Inilimbag sa Pilipinas ng Rex Bookstore, Inc.
Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS)
Office Address: 5th Floor Mabini Bldg., DepEd Complex
Meralco Avenue, Pasig City
Philippines 1600
Telefax: (02) 634-1054 or 634-1072
E-mail Address: imcsetd@yahoo.com
Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral
Mga Manunulat: Music – Amelia M. Ilagan, Maria Elena D. Digo, Mary Grace V. Cinco, Fely A.
Batiloy, Josepina D. Villareal, Ma. Teresa P. Borbor, Fe V. Enguero, Josephine Chonie M.
Obseñares, Arthur M. Julian; Art – Cynthia T. Montañez, Adulfo S. Amit, Benjamin M. Castro,
Vi-Cherry C. Ledesma, Larry Canor, Nelson Lasagas; P.E. – Voltair V. Asildo, Rhodora B.
Peña, Genia V. Santos, Ma. Elena Bonocan, Urcesio A. Sepe, Maribeth J. Jito, Lorenda G.
Crisostomo, Virginia T. Mahinay, Sonny F. Meneses Jr.; Health – Rizaldy R. Cristo, Minerva C.
David, Aidena Nuesca, Jennifer E. Quinto, Gezyl G. Ramos, Emerson O. Sabadlab
Mga Konsultant: Music – Myrna T. Parakikay; Art – Charo Defeo-Baquial; P.E. – Salve A. Favila,
PhD, Lordinio A. Vergara, Rachelle U. Peneyra
Mga Tagasuri: Music – Chita E. Mendoza, Victorina E. Mariano, Narcie Fe M. Solloso; Art – Rosel
Valenzuela, Juan Gepullano; P.E. – Francisco J. Gajilomo Jr., Sonny F. Meneses Jr.; Health
– Mark Kenneth S. Camiling
Mga Tagasalin: Music, Art, P.E. – Fe V. Enguero; Art – Arlina I. Lagrazon; P.E. – Rhodora B. Peña;
Health – Minerva David; Agnes G. Rolle (Lead Person)
Mga Tagaguhit: Fermin M. Fabella, Eric S. de Guia Gerardo G. Lacdao, Raemon C. Dela Peña
Mga Tagatala: Music – Phoebe Kay B. Dones; Art – Arvin Fernandez; P.E. – Bryan Simara, Leo
Simara; Health – Danica Nicole G. Baña
Mga Tagapamahala: Marilyn D. Dimaano, PhD, Marilette R. Almayda, PhD Music – Maria Blesseda
Alfonso Cahapay; Art – Marilou Gerero-Vispo; P.E. – Jenny Jalandoni Bendal; Health –
Nerisa Marquez Beltran
3. iii
Talaan ng Nilalaman
Music
Yunit 1 – Rhythm
Aralin 1 : Pulso ng Musika............................................ 2
Aralin 2 : Paggalaw Ayon sa Kumpas....................... 7
Aralin 3 : Ang Rhythm sa Musika................................ 13
Aralin 4 : Gumalaw Ayon sa Rhythm......................... 17
Aralin 5 : Ostinato......................................................... 28
Aralin 6 : Paglikha ng Ostinato................................... 32ntey
anrm . . . . . . . . ntmreanDynam . . . .
5. 2
ARALIN
1 Pulso ng Musika
Panimula
Sa musika, ang tagal o haba ng tunog at pahinga
ay mahalaga. Ang haba o tagal ng tunog at pahinga
ay may sinusunod na sukat o kumpas na madarama
natin, may tunog man o wala. Tayo ay pumapalakpak,
lumalakad, sumasayaw, nagmamartsa, at tumutugtog
ng instrumentong panritmo para maipakita ang rhythm at
pulso ng musika.
Gawain 1
Awitin ang “Leron, Leron Sinta” at gumalaw ng ayon sa
rhythm ng awit.
Leron, leron sinta, buko ng papaya,
Dala-dala’y buslo, sisidlan ng bunga.
Pagdating sa dulo nabali ang sanga,
Kapos kapalaran humanap ng iba.
6. 3
Ipalakpak mo ang rhythmic pattern na ito
habang inaawit ang “Leron, Leron Sinta.”
Magbigay ng mga halimbawa ng mga tunog na naririnig mo
sa ating kapaligiran.
Anong kilos ang maaari mong gawin na hindi lilikha ng
anumang tunog?
Gawain 2
Kumilos ayon sa sumusunod na rhythmic patterns.
7. 4
Iguhit ang mga stick notation sa ibaba ng mga larawan.
Gawin ito sa inyong sagutang papel.
Gawain 3
Isasagawa ng bawat pangkat ang rhythmic patterns gamit
ang mga kilos na iminungkahi ng guro habang umaawit.
1 – ipalakpak
2 – tapik-tapikin
3 – snap
4 – tugtugin sa kahit anong instrumentong panritmo
8. 5
• Ang panandang guhit ( ) ay nagpapakita ng pulso ng
tunog.
• Ang rest ( ) ang inilalagay na simbolo upang
maipakita ang pahinga o walang tunog na bahagi ng
awit o tugtugin.
• Madarama natin ang pulso sa pamamagitan ng
pagpalakpak, pagtapik, paglakad, pag-chant, at
pagtugtog ng instrumentong pangritmo.
Tandaan
Ang Alaga Kong Pusa
Maria Elena D. Digo
9. 6
Pagtataya
Lagyan ng tsek (4) ang kahon na naglalarawan ng iyong
pagsasagawa ng sumusunod na kasanayan. Gawin ito sa
sagutang papel.
Kasanayan
Higit na
mahusay
Mahusay
Kasiya-
siya
Kailangan
pang
paunlarin
1. Nasasabi ang
pagkakaiba ng
tunog na naririnig
at tunog na di
naririnig.
2. Nakikilala ang
tunog na di
naririnig subalit
tumatanggap ng
bilang.
3. Naisasagawa nang
tama ang ibinigay
na rhythmic pattern
sa pamamagitan
ng pagpalakpak,
pagtapik, pag-
chant, at pag-snap.
4. Lubos ang
paglahok sa mga
pangkatang
gawain.
5. Nagpapakita
ng kabaitan at
paggalang sa sarili
at sa kapuwa sa
pamamagitan
ng matamang
pakikinig.
10. 7
ARALIN
2 Paggalaw Ayon sa Kumpas
Panimula
Ang pantay na daloy ng pulso sa musika ay
maaaring mabagal o mabilis. Maipahahayag natin ito sa
pamamagitan ng mga kilos o galaw na lilinang sa ating
kakayahan na maisaayos ang ating mga pandama.
Gawain 1
Ipalakpak ang sumusunod na rhythmic patterns.
Awitin ang “Ang Alaga Kong Pusa” habang itinatapik ang
pantay na kumpas ng awit.
11. 8
Gawain 2
1. Tingnan ang sumusunod na larawan.
Ano ang ginagawa ng tao sa bubong ng bahay?
Ano ang tawag natin sa taong nagkukumpuni ng bahay?
Ano ang kaniyang hanapbuhay?
Ano ang gawain ng isang karpintero?
Bukod sa paggawa ng bahay, ano ang iba pa niyang
ginagawa?
2. A. Ipalakpak/tapikin ang kumpas ng awit na “Mang Kiko.”
12. 9
B. Gawin ang chant ng awit na “Mang Kiko.”
Mang Kiko (Chant)
Gawain 3
Ipalakpak/tapikin ang rhythmic pattern ng awiting “Colors at
School.”
Mang Ki, Mang Ki Mang Ki - ko
Pu - pun - ta pu - pun - ta sa Quia - po
Bi - bi - li, bi - bi - li ng pa - ko.
Ga - ga - wa, ga - ga - wa ng bang - ko.
14. 11
Tugtugin ang sumusunod na rhythmic pattern gamit ang
instrumentong panritmo bilang pansaliw sa awit na “Colors at
School.”
Tambal na stick
1 2 3 4
Drum 1 2 3 4
Palakpak 1 2 3 4
Tambourine
(tap) (shake) (tap) (shake)
1 2 3 4
Tandaan
Ang beat ay pulso na nadarama natin sa musika.
Maaari itong mabagal o mabilis subalit pantay ang daloy.
Ito ang tinatawag nating steady beat.
Maaari tayong gumamit ng mga kilos tulad ng
pagmartsa, pagtapik, pagpalakpak, at pagtugtog ng
instrumentong panritmo upang maipakita ang pulso ng
musika.
15. 12
Pagtataya
Lagyan ng tsek (4) ang angkop na kahon. Gawin ito sa
sagutang papel.
Kasanayan
Nangu-
nguna
May
kasa-
nayan
May
sapat na
kakayahan
Nagsisi-
mula pa
lamang
1. Naipakikita ang
steady beats sa
pamamagitan ng
mga kilos habang
umaawit.
2. Naisasagawa
ang steady beats
gamit ang mga
instrumentong
panritmo.
3. Nakaaawit nang
tama.
4. Lubusang nakikilahok
sa pangkatang
gawain.
16. 13
ARALIN
3 Ang Rhythm sa Musika
Panimula
Ang rhythm ay daloy ng tunog. Lahat ng bagay sa
ating kapaligiran ay may rhythm tulad ng pagsikat at
paglubog ng araw, indayog ng mga puno, hampas ng
mga alon, at maging sa ating pagsasalita.
Gawain 1
Echo Clapping
17. 14
a.
b.
c.
Gawain 2
Araw at Buwan
Gamit ang awit na “Araw at Buwan,” isagawa ang mga
sumusunod:
1. Ipalakpak ang steady beats ng awit.
2. Ipalakpak ang rhythmic pattern.
2
3
4
s m s s m
A - raw at bu - wan
s s m m s s m
Bi - tu - ing ku - mi - ki - nang
s s m m s s m
yan ang ‘yong ma ma mas dan
s m m m m
sa ka la - ngi tan
4
18. 15
3. Hahatiin ng guro ang klase sa dalawang pangkat:
Kung ikaw ay nabibilang sa Pangkat A, ipalakpak mo ang
steady beats samantala, kapag ikaw ay nasa Pangkat B ay
rhythmic pattern naman ang iyong ipapalakpak.
Aling pangkat ang pumalakpak ng steady beats?
Ano ang napansin mo sa pagpalakpak ng Pangkat B sa
rhythmic pattern?
Batay sa isinagawang pagpalakpak ng dalawang pangkat,
ano ang iyong napansin sa nalikhang tunog?
Tandaan
Ang rhythm ay tumutukoy sa daloy ng galaw ng tunog
at pahinga.
Ang rhythmic pattern ay kumbinasyon ng mahaba ()
at maikling ( ) tunog at pahinga ( ).
Gawain 3
Gawin ang sumusunod:
Pangkat 1 – Awitin ang “Araw at Buwan.”
Pangkat 2–5 – Tugtugin ang rhythmic patterns gamit ang mga
instrumentong panritmo.
Ikalawang Pangkat Ikatlong Pangkat
Gamit ang kambal na kahoy Gamit ang drum
Ikaapat na Pangkat Ikalimang Pangkat
Papalakpak Gamit ang tambourine
19. 16
Pagtataya
Lagyan ng tsek (4) ang angkop na kahon. Gawin ito sa
sagutang papel.
Kasanayan
Higit na
Mahusay
Mahusay
May
sapat na
kakayahan
Nagsisi-
mula
pa
lamang
1. Naipakikita ang
mahaba at
maikling tunog.
2. Naipapalakpak
ang rhythmic
patterns gamit
ang stick
notation.
3. Natutugtog
ang iba’t ibang
rhythmic patterns
gamit ang mga
instrumentong
panritmo.
4. Lubusan ang
pakikiisa sa mga
gawain.
20. 17
ARALIN
4 Gumalaw Ayon sa Rhythm
Panimula
Ang rhythm ay isa sa pinakamahalagang sangkap ng
musika. Nagpapakita ito ng kaayusan ng galaw o kilos sa
mga kumpas na nasa 2s, 3s, at 4s.
Gawain 1
• Awitin ang “Soldier’s March.”
• Pumalakpak/mag-chant/maglakad/tumugtog ng
instrumentong pangmusika habang umaawit.
21. 18
Ipalakpak ang sumusunod na rhythmic patterns.
Left right, left right here we go.
2
March- ing, march- ing in a row.
If you’re strong and brave and true.
You may -be a sol- dier too.
Pangkatang Gawain:
Hatiin ang mga mag-aaral sa tatlong pangkat. Bawat
pangkat ay may tutugtuging instrumentong pangmusika gaya
ng clapper, drum, tambourine, habang inaawit ang “Soldiers’
March.”
Soldier’s March
B. M. Salazar M. Poblete
22. 19
Gawain 2
Awitin ang “Rocky Mountain.” Tugtugin ang pulso ng awit
gamit ang instrumentong panritmo.
Tandaan
Ang mga tunog ay maaaring pangkatin sa 2s, 3s, at
4s at ito’y maipakikita sa iba’t ibang kilos at galaw ng
katawan.
Rock - y Mountain, Rock - y Mountain,
When you’re on that rock - y mountain,
Rock - y Mountain high
Look up to the sky.
Do, do, do, do, do remember me
Do, do, do, do, do remember me
2
23. 20
Panimula
Maaari nating pagsamahin ang pag-awit, paggalaw,
at pagtugtog ng instrumentong pangmusika upang
maipakita ang kumpas ng musika. Ang pagsayaw ng
balse ang pinakamainam na kilos upang maipakita ang
tatluhang kumpas.
Gawain 1
Awitin ang “See-Saw” habang ipinapalakpak ang rhythmic
pattern nito.
2
Nasa tonong pag-awit.
See-Saw
Nursery Rhyme
25. 22
Pangkatang Gawain:
a. Hatiin sa dalawang pangkat ang mga mag-aaral. Ang
unang pangkat ay aawit ng “Bahay Kubo” samantalang ang
ikalawang pangkat ay sasayaw ng balse.
b. Paawitin ng “Bahay Kubo” ang mga mag-aaral habang
tumutugtog ng instrumentong panritmo.
Gawain 2
Pumili ng instrumentong panritmo sa loob ng silid-aralan
upang tugtugin habang inaawit ang “Tiririt ng Maya.”
Tiririt ng Maya
Philippine Folk Song
26. 23
Tandaan
Sumasayaw tayo ng balse upang ipakita ang pulso ng
awit sa tatluhang kumpas.
Panimula
Ang kumpas na apatan (4s) ang malimit gamitin sa
mga awit. Upang maging higit na kawili-wili ang mga awit,
maaaring saliwan ito ng payak na akompanamiyento.
Gawain 1
Awitin natin ang “Ten Little Indians.” Gumawa ng mga kilos
tulad ng pagtapik, pagpalakpak, at pagmartsa.
Ten Little Indians
Old Song
27. 24
Kilalanin ang sumusunod na instrumentong pangmusika na
kalimitang ginagamit upang ipakita ang kumpas ng isang awit.
Ano ang huling binanggit na instrumento sa itaas? Nakakita
ka na ba nito?
29. 26
Pagsusuri ng awit:
Gawin ang sumusunod:
• Mag-echo clap ng pulso at rhythm ng awit.
• Gawin ang pagpalakpak at pagmartsa sa kinatatayuan
habang binibigkas ang titik ng awit ayon sa kumpas nito.
• Paawitin ang mga bata habang ginagaya ang kilos ng
tumutugtog ng trumpeta.
Paano pinangkat ang tunog sa awiting “Come and Play?”
Paano mo naipakita ang kumpas ng awit?
Gawain 2
Hatiin sa dalawang pangkat ang mga mag-aaral.
Aawitin ang “Come and Play” at “Ten Little Indians” habang
tinutugtog ang mga instrumentong panritmo.
Bawat pinuno ng pangkat ay pipili kung aling awit ang
isasagawa ng kanilang pangkat.
Tandaan
Maaari tayong pumalakpak, tumapik, mag-chant,
maglakad, at tumugtog ng instrumentong pangmusika
upang ipakita ang mga awit na nasa apating (4s) kumpas.
30. 27
Pagtataya
Lagyan ng tsek (4) ang angkop na kahon. Gawin ito sa
sagutang papel.
Kasanayan
Pinaka-
mahusay
Mas
Mahusay
Mahusay
1. Naisasagawa nang tama
ang mga rhythm sa lahat ng
awit.
2. Nasasabi ang mga kumpas
gamit ang mga kilos ng
katawan.
3. Nakaaawit nang may
tamang tono habang
nagsasagawa ng pagkilos.
4. Nakatutugtog nang nasa
tamang kumpas gamit
ang mga instrumentong
panritmo.
5. Lubusan ang pakikiisa sa
pangkatang gawain.
31. 28
ARALIN
5 Ostinato
Panimula
Ang rhythmic ostinato ay paulit-ulit na rhythmic
patterns na ginagamit na pansaliw sa mga awit. Kalimitan
ay tinutugtog ito gamit ang mga instrumentong panritmo
tulad ng drums, wood blocks, castanets, triangles, at
rhythmic sticks.
Gawain 1
Rhythmic Pattern
a. Isagawa ang pagtapik at pagpalakpak ng chant.
b. Basahin ang chant.
c. Basahin ang chant habang isinasagawa ang pagtapik ng
rhythmic pattern nito.
Ang a - king tu - ta ay ma - ta - ba.
Bun - tot ay ma - ha - ba ma - a - mo ang muk - ha.
Isagawa ang pagtapik para sa sumusunod na rhythmic patterns.
2
4
32. 29
Pag-aralan ang larawan.
Ano ang masasabi mo sa larawan?
Awitin ang “See-Saw” habang ipinapalakpak ang steady beat.
Pag-aralan ang hulwaran sa ibaba:
o
a. Paulit-ulit na ipalakpak ang rhythmic pattern hanggang
makasanayan ng mga bata.
b. Awitin ang “See-Saw” habang ipinapalakpak/itinatapik/
inilalakad ang rhythmic pattern.
c. Gumamit ng kahit anong instrumentong panritmo upang
tugtugin ang rhythmic pattern habang umaawit.
Gawain 2
Pangkat A – Awitin ang “Mga Alaga Kong Hayop”
Pangkat B – Isagawa ang ostinato pattern
33. 30
Pangkat C – Gawin ang ostinato pattern gamit ang mga
instrumentong panritmo
Mga Alaga Kong Hayop
Luz Odulio and O. Carillo
2. Tumakbo, tumakbo ang pusa, ang pusa, ang pusa
tumakbo, tumakbo, ang pusa sa loob ng bahay
3. Tumalon, tumalon ang aso, ang aso, ang aso
Tumalon, tumalon ang aso sa mataas na bakod
34. 31
Tandaan
Ang rhythmic ostinato ay paulit-ulit na rhythmic pattern
na ginagamit na pansaliw sa awit. Maaari itong tugtugin
gamit ang instrumentong panritmo at iba pang maaaring
panggalingan ng mga tunog.
Pagtataya
Iguhit ang bituin ( ) kung pinakamahusay, bilog
( ) kung mas mahusay, at tatsulok ( ) kung mahusay ang
pagsasagawa. Gawin ito sa sagutang papel.
Kasanayan
Pinaka
mahusay
Mas
Mahusay
Mahusay
1. Nakikilala ang mga
instrumentong panritmo at
iba pang pinanggagalingan
ng tunog.
2. Nakagagamit ng mga payak
na ostinato pattern bilang
pansaliw sa awit.
3. Naipakikita ang
pagkamalikhain sa
paggamit ng mga bagay na
pinanggagalingan ng tunog.
4. Umaawit habang
tumutugtog ng payak na
ostinato pattern.
5. Lubusang nakikiisa sa mga
pangkatang gawain.
35. 32
ARALIN
6 Paglikha ng Ostinato
Panimula
Isang kawili-wiling gawain ang paglikha ng payak na
ostinato patterns. Sa araling ito ay magkakaroon ka ng higit
na kaalaman at bagong karanasan sa musika sa paglikha
ng mga rhythmic patterns gamit ang mga instrumentong
panritmo at pagpapatunog ng iba’t ibang bahagi ng
katawan.
Gawain 1
Ipalakpak ang sumusunod na rhythmic patterns gamit ang
mga sumusunod na rhythm syllables.
Padiktang ritmo. Ipapalakpak ng guro ang ilang rhythmic
patterns sa 2s, 3s, at 4s at isusulat ng mga bata ang narinig na
rhythmic patterns sa pamamagitan ng stick notation.
ti ti ta ta ti ti ta ta
- ta
- ti
- walang tunog
ta ti ti ta ta ta ti ti ta ta
4
36. 33
Gawain 2
Mahal mo ba ang iyong bansa? Bakit?
Bayang Sinta
T. Martinez C. LIamas
37. 34
Gawin ang sumusunod:
a. Basahin/ipalakpak ang mga hulwaran gamit ang rhythmic
syllables. (ta - ti ti)
b. Anong rhythmic syllables ang ginamit sa rhythmic pattern?
c. Gumawa ng payak na ostinato para sa awit.
d. Tugtugin ang rhythmic pattern habang inaawit ang “Bayang
Sinta.”
Tandaan
Ang ostinato pattern ay maaaring tugtugin gamit ang
instrumentong panritmo at iba pang pinanggagalingan
ng tunog. Ang rhythmic patterns ay maaaring ipakita sa
pamamagitan ng kilos o galaw ng katawan.
Gawain 3
Hatiin ang klase sa apat na pangkat. Bawat pangkat ay lilikha
ng ostinato pattern. Gawin ang ostinato patterns sa pamamagitan
ng katawan habang umaawit.
38. 35
Pagtataya
Lagyan ng tsek (4) ang angkop na kahon.
Kasanayan
Nangu-
nguna
May
Kasa-
nayan
May
sapat na
kaka-
yahan
Nagsi-
simula pa
lamang
1. Naipakikita ang
pagkamalikhain sa
pagsulat ng ostinato.
2. Naisasagawa ang
rhythmic pattern
sa pamamagitan
ng pagpalakpak,
pagtapik, pag-
chant, pag-snap,
at pagtugtog ng
instrumentong
pangmusika/
panritmo.
3. Naisasagawa nang
tama ang rhythmic
patterns bilang
ritmong pansaliw sa
awit.
4. Lubusang nakikilahok
sa pangkatang
gawain.
5. Naipakikita
ang pakikiisa sa
pangkatang gawain.
39. 3
Music
Kagamitan ng Mag-aaral
Tagalog
Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga
edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo,
at / o unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa
larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi
sa Kagawaran ng Edukasyon sa action@deped.gov.ph.
Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi.
Kagawaran ng Edukasyon
Republika ng Pilipinas
Yunit 2
40. Music, Art, Physical Education and Health – Ikatlong Baitang
Kagamitan ng Mag-aaral sa Tagalog
Unang Edisyon, 2014
ISBN: 978-621-402-032-4
Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang
8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa ano mang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas.
Gayon pa man, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang
isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng
nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon.
Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto
o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula atbp.) na ginamit sa aklat na ito
ay sa nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isang kasunduan ng Kagawaran ng
Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS), Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan
sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni
kinakatawan ng tagapaglathala (publisher) at mga may-akda ang karapatang-aring iyon.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon
Kalihim: Br. Armin A. Luistro FSC
Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD
Inilimbag sa Pilipinas ng Rex Bookstore, Inc.
Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS)
Office Address: 5th Floor Mabini Bldg., DepEd Complex
Meralco Avenue, Pasig City
Philippines 1600
Telefax: (02) 634-1054 or 634-1072
E-mail Address: imcsetd@yahoo.com
Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral
Mga Manunulat: Music – Amelia M. Ilagan, Maria Elena D. Digo, Mary Grace V. Cinco, Fely A.
Batiloy, Josepina D. Villareal, Ma. Teresa P. Borbor, Fe V. Enguero, Josephine Chonie M.
Obseñares, Arthur M. Julian; Art – Cynthia T. Montañez, Adulfo S. Amit, Benjamin M. Castro,
Vi-Cherry C. Ledesma, Larry Canor, Nelson Lasagas; P.E. – Voltair V. Asildo, Rhodora B.
Peña, Genia V. Santos, Ma. Elena Bonocan, Urcesio A. Sepe, Maribeth J. Jito, Lorenda G.
Crisostomo, Virginia T. Mahinay, Sonny F. Meneses Jr.; Health – Rizaldy R. Cristo, Minerva C.
David, Aidena Nuesca, Jennifer E. Quinto, Gezyl G. Ramos, Emerson O. Sabadlab
Mga Konsultant: Music – Myrna T. Parakikay; Art – Charo Defeo-Baquial; P.E. – Salve A. Favila,
PhD, Lordinio A. Vergara, Rachelle U. Peneyra
Mga Tagasuri: Music – Chita E. Mendoza, Victorina E. Mariano, Narcie Fe M. Solloso; Art – Rosel
Valenzuela, Juan Gepullano; P.E. – Francisco J. Gajilomo Jr., Sonny F. Meneses Jr.; Health
– Mark Kenneth S. Camiling
Mga Tagasalin: Music, Art, P.E. – Fe V. Enguero; Art – Arlina I. Lagrazon; P.E. – Rhodora B. Peña;
Health – Minerva David; Agnes G. Rolle (Lead Person)
Mga Tagaguhit: Fermin M. Fabella, Eric S. de Guia Gerardo G. Lacdao, Raemon C. Dela Peña
Mga Tagatala: Music – Phoebe Kay B. Dones; Art – Arvin Fernandez; P.E. – Bryan Simara, Leo
Simara; Health – Danica Nicole G. Baña
Mga Tagapamahala: Marilyn D. Dimaano, PhD, Marilette R. Almayda, PhD Music – Maria Blesseda
Alfonso Cahapay; Art – Marilou Gerero-Vispo; P.E. – Jenny Jalandoni Bendal; Health –
Nerisa Marquez Beltran
41. iii
Talaan ng Nilalaman
Musicnthythm . . . . . .
Yunit 2 – Melody and Form
Aralin 1 : Tono............................................................... 37
Aralin 2 : Melodic Contour.......................................... 42
Aralin 3 : Tamang Tono................................................ 46
Aralin 4 : Mga Anyo ng Awit....................................... 50
Aralin 5 : Pag-uulit sa Musika....................................... 54
Aralin 6 : Musical Lines................................................. 56
Aralin 7 : Beginning and Ending................................. 59
Aralin 8 : Pag-awit nang nasa Tono........................... 61ntmreanDynam . . . .
43. 37
ARALIN
1 Tono
Panimula
Ang melody ay pinagsama-samang tunog na may
iba’t ibang tono. Ang tono ay maaaring mababa,
katamtaman, at mataas na maririnig sa pamamagitan
ng pag-awit at pagtugtog ng mga instrumentong
pangmusika. Ang mga tunog na ito ay kumikilos sa iba’t
ibang direksiyon.
Gawain 1
Lumikha ng mga kilos na aangkop sa iba’t ibang direksiyon
ng melody.
High and Low
C.M.G.
44. 38
Gawain 2
Awitin natin ang iskala gamit ang hand signs.
Gawain 3
1. Ipalakpak natin ang rhythmic pattern na nasa ibaba.
2. Tugtugin ang rhythmic pattern gamit ang improvised rhythmic
instruments.
3
4
1 2 3 1 2 3 1 2 3 1 2 3
Gawain 4
1. Pakinggan ang pag-awit ng guro ng “Go Tell Aunt Rhody.”
2. Basahin ang titik ng awit nang may tamang rhythm.
3. Umawit pagkatapos ng guro.
4. Makiisa sa pag-awit ng buong klase.
45. 39
Gawain 5
Gamit ang awit na “Go Tell Aunt Rhody,” paghambingin ang
mga so-fa syllables na nakasulat sa metastrips na ipakikita ng
guro at ang mga musical notation na nasa ibaba. Isulat sa inyong
sagutang papel ang titik ng tamang sagot.
1. ________________
2. ________________
3. ________________
4. ________________
5. ________________
Go Tell Aunt Rhody
American Folk Song
a. so so la la do b. la so la ti so c. re re do ti ti ti
e. la la do ti la sod. ti ti la so so
46. 40
• Ang melody nito ang natatandaan natin sa isang awit.
Ito ay ang himig ng awit.
• Ang melody ay isang himig na binubuo ng pinagsama-
samang tono.
• Ang tono ay ang taas o baba ng tunog. Upang
makalikha ng awit ang isang kompositor kinakailangan
niya ng maraming tono.
• Ang melody ay binubuo ng iba’t ibang tono/tunog na
nagkakaiba sa tono at haba o tagal ng tunog nito.
Tandaan
Gawain 6
Lumikha ng kilos o galaw ng katawan na magpapakita ng
sumusunod:
1. mataas
2. katamtamang taas
3. katamtamang baba
4. mababa
• Awitin ang “Go Tell Aunt Rhody.” Gamit ang flaglets na
may iba’t ibang kulay, ipakita ang sumusunod:
mataas – nakataas ang mga kamay
katamtaman – kamay sa tagiliran
mababa – nakababa ang kamay
Gawain 7
Gawin ang sumusunod:
Pakinggan ang himig na aawitin o tutugtugin ng guro.
47. 41
Kilalanin kung alin sa mga tono ang mababa, katamtaman, o
mataas sa pamamagitan ng paglalagay ng may kulay na ginupit
na quarter notes sa ibabaw ng staff.
luntian – pinakamataas na tono
dilaw – gitnang tono
pula – pinakamababang tono
Twinkle, Twinkle, Little Star
Traditional
48. 42
ARALIN
2 Melodic Contour
Panimula
Ang melody ay gumagalaw sa iba’t ibang direksiyon.
May ilang nota na maaaring tumaas o bumaba. Mayroon
ding melody na hindi nagbabago o nananatili sa
parehong antas.
Gawain 1
Tayo nang umawit at maglaro ng “See-Saw” kasama ng
iyong kapareha. Habang umaawit, ikaw at ang iyong kapareha
ay magpapakita ng galaw ng isang see-saw na nagpapakita ng
taas at baba ng tono.
49. 43
Gawain 2
Awitin natin ang so-fa syllables ng awit na “See-Saw” gamit
ang kodaly hand signs.
Gawain 3
Gawin ang sumusunod:
a. Gawin ang hand sign habang inaawit ang so-fa syllables.
b. Awitin ang titik ng awit.
c. Awitin ang mga parirala ng awit.
d. Awitin ang buong awit at igalaw ang kamay na sinusundan
ang melodic lines.
Tandaan
Ang melody ay gumagalaw sa iba’t ibang direksiyon.
Maaari itong maging hugis ng burol, bundok, kapatagan,
at lambak.
Ang galaw na ito sa musika ay ang tinatawag nating
melodic contour.
Yaman ng Bayan
S. E. Samonte
50. 44
Gawain 4
Hatiin ang klase sa dalawang pangkat. Ipagawa sa bawat
pangkat ang melodic contour ng awit sa pamamagitan ng
galaw ng katawan. Bawat pangkat ay maaaring gumamit ng
ilang materyales upang lalong maging maganda ang kanilang
presentasyon.
Pangkat 1
Pangkat 2
See-Saw
Translation by: D. de Vera Nursery Rhyme
Up and Down
E. C. Valdecantos
51. 45
Pagtataya
Lagyan ng tsek (4) ang angkop na kahon. Gawin ito sa
sagutang papel.
Gawain
Higit na
Mahusay
Mahusay
Katam-
taman
1. Nakikilala ang music contour.
2. Nasa tono ang pag-awit.
3. Naipakikita ang musical lines
sa pamamagitan ng galaw ng
katawan.
4. Lubusang pakikilahok sa
pangkatang gawain.
52. 46
ARALIN
3 Tamang Tono
Panimula
Ang contour ay hugis ng isang melody. May ilang nota
na tumataas at bumababa at nagkakaroon ng iba’t ibang
hugis tulad ng zigzag, pakurba, alon, at bundok.
Gawain 1
Awitin natin ang sumusunod.
Bumble Bee
(Can You Sing Your Name to Me?)
Aawitin ng guro:
Aawitin ng buong klase:
Aawitin ng mag-aaral na tinawag ang pangalan:
53. 47
Hatiin sa apat ang klase, gamit ang mga instrumentong
panritmo na makikita sa paligid, bawat pangkat ay tutugtog
habang umaawit ng “Months of the Year.”
Months of the Year
(Tune of Ten Little Indians)
Unang Pangkat
Mga boteng
walang laman
(Shakers)
Ikalawang
Pangkat
Bao ng niyog
Ikaapat na
Pangkat
Drum na plastik
Ikatlong Pangkat
Patpat
54. 48
Gawain 2
Umawit nang nasa tono.
Subukin nating gawin ito
A. 1. Ilarawan ang direksiyon ng himig sa unang linya ng awit.
2. Gamit ang galaw ng kamay, gumawa ng balangkas ng
direksiyon ng musika habang ito ay iyong inaawit.
3. Anong hugis ang iyong nabuo sa pagsunod sa direksiyon
ng himig ng awit?
B. Pagdugtungin natin ang mga linya upang maipakita ang
melodic contour ng awit na “Kay Gandang Tingnan.”
- -
- - -
- - - - - - - -
Kaygandang Tingnan
Words by G. J. E. Brondial Adapted
55. 49
Tandaan
Ang melody ay linya ng musika na binubuo ng
pinagsama-samang tono. Ang melodic contour ay
direksiyon ng melodiya. Maaari itong tumaas, bumaba, o
manatili lamang.
Gawain 3
Gamit ang krayola o pangkulay, iguhit sa kuwaderno ang
melodic contour ng himig na tinutugtog o inaawit ng guro.
1. Happy Birthday Song 2. Rain Rain, Go Away
Pagtataya
Hatiin sa apat ang klase. Gamit ang fish bowl, ang mga
pinuno ng bawat pangkat ay bubunot ng direksiyon ng himig.
Bawat pangkat ay inaasahan na magsasagawa ng nabunot
na melodic contour. Sa pagsasagawa, maaaring gumamit ng
galaw ng katawan, pagguhit, pag-awit, o pagsulat ng melodic
contour sa metastrips.
Lagyan ng tsek (4) ang angkop na kahon. Gawin sa
sagutang papel.
Gawain
Pinaka-
mahusay
Higit na
mahusay
Mahusay
1. Naikikilos ang melodic
contour ng awit.
2. Naiguguhit ang direksiyon ng
himig na narinig.
3. Nakaaawit sa tono nang
nag-iisa o may kasama.
4. Nakalilikha ng galaw ng
katawan upang ipakita ang
direksiyon ng himig.
5. Lubusang pakikiisa sa
pangkatang gawain.
56. 50
ARALIN
4 Mga Anyo ng Awit
Panimula
Ang awit ay binubuo ng mga pariralang pangmusika.
Ang mga pariralang ito ay maaaring magkatulad,
magkahawig, o magkaiba na maaaring ipakita sa
pamamagitan ng mga simbolo.
Gawain 1
Ibigay mo ang pamagat ng mga awit.
a. …ang mamatay ng dahil sa iyo.
b. Ang bayan ko’y tanging ikaw
c. …dala-dala’y buslo
d. …sa paligid-ligid ay maraming linga.
Gawain 2
Mga mungkahing awitin:
Are You Sleeping, Brother John?
Old French Round
57. 51
Isagawa:
a. Awitin ang mga awit na nabanggit sa itaas.
b. Kilalanin ang sumusunod:
• Magkatulad na linya o parirala
• Magkahawig na linya o parirala
• Magkaibang linya o parirala
Gawain 3
Mga Alaga Kong Hayop
D. Castillo Luz Odullo
Tayo’y Magsaya
Josepina Villareal
58. 52
Lumikha ng galaw na nagpapakita ng simula at katapusan
ng awit. Suriin mo ang awit ayon sa sumusunod:
a. magkatulad (melody at rhythm)
b. magkaiba (melody at rhythm)
c. magkahawig (melody at rhythm)
Iguhit mo ang bituin ( ) sa magkatulad na melodic lines,
bilog ( ) sa magkaibang melodic lines at tatsulok ( ) sa
magkahawig na melodic lines.
Gawain 4
Magsanay kang awitin ang sumusunod at kilalanin ang
melodic lines kung magkatulad, magkahawig, at magkaiba.
Do A Little Thing
Traditional
Tandaan
Ang mga awit ay may mga kuwento at binubuo ito
ng mga parirala. Ang mga pariralang pangmusika ay
maaaring magkatulad, magkaiba, o magkahawig. Ang
awit ay may simula, gitna, at katapusan na bumubuo ng
isang kaisipang pangmusika.
59. 53
Pagtataya
Lagyan ng tsek (4) ang angkop na kahon. Gawin ito sa
sagutang papel.
Gawain
Pinaka
mahusay
Higit na
Mahusay
Mahusay
Kailangan
ang tulong
upang
magawa
1. Nakikilala ang
simula, gitna, at
katapusan ng
isang awit.
2. Nakikilala ang
magkatulad,
magkahawig,
at magkaibang
linya ng awit.
3. Awitin ang
magkapareho,
magkahawig,
at magkaibang
parirala sa awit.
4. Ipakita ang mga
linya o parirala
ng awit sa
pamamagitan
ng galaw ng
katawan at
mga geometric
shapes o mga
bagay.
5. Lubusang
pakikilahok sa
pangkatang
gawain.
60. 54
ARALIN
5 Pag-uulit sa Musika
Panimula
Ang repeat mark (II: :II) ay ginagamit upang ipakita
ang pag-uulit sa musika.
Gawain 1
Umawit nang may pagsunod sa repeat mark.
Do, Re, Mi Song
61. 55
Tandaan
Ginagamit ng mga musiko ang repeat marks (II: :II)
upang magsilbing palatandaan ng pag-uulit ng isang
bahagi sa awitin o tugtugin.
Pagtataya
Iguhit ang bituin ( ) sa angkop na kahon. Gawin ito sa
sagutang papel.
Gawain
Pinaka-
mahusay
Higit na
Mahusay
Mahusay
1. Umaawit nang may tamang
damdamin at pagbibigay-
buhay.
2. Nakikilala ang mga inuulit na
bahagi sa awit.
3. Naisasagawa ang repeat
mark na nakikita sa awit.
4. Matiwasay na nakakagawa
kasama ng pangkat.
5. Nagpapakita ng disiplina
sa pagsasagawa ng mga
gawain.
Dance and Sing
Josepina D. Villareal
62. 56
ARALIN
6 Musical Lines
Panimula
Ang isang komposisyong pangmusika ay binubuo ng
musical lines na maaaring ulitin sa loob ng isang awit.
Gawain 1
Gumalugad at lumikha ng sarili mong paraan ng pagtugtog
gamit ang nilikhang instrumentong pang musika sa sumusunod na
rhythmic patterns.
Gawain 2
1. Magbigay ng opinyon tungkol sa larawan.
63. 57
Bumuo ng tatlong pangkat. Gamit ang awit na, “Bagbagto”
gawin ang sumusunod:
Pangkat A – awitin ang “Bagbagto”
Pangkat B – tugtugin ang rhythmic patterns sa ibaba gamit
ang nilikhang instrumento
o
Pangkat C – lumikha ng sayaw sa kumpas ng awit
Tandaan
Ang (II: : II) repeat mark ay ginagamit upang ipakita
ang pag-uulit sa musika.
Gawain 3
Isagawa ang rhythmic patterns na sumusunod sa repeat signs.
2
4 II: I I I I :II
1 2 1 2
Bagbagto
Bontoc Song
64. 58
Paraan ng Paglalaro:
Humarap sa kapareha at gawin ang sumusunod na kilos
habang inaawit ang “Come Let’s Play.”
• Tapikin ang iyong kandungan
• Pumalakpak
• Paunahang ipalakpak ang kamay sa kamay ng kapareha
• Muling pumalakpak
Pagtataya
Lagyan ng tsek (4) ang angkop na kahon. Gawin ito sa
sagutang papel.
5 = Pinakamahusay 4 = Higit na Mahusay 3 = Mahusay
2 = Katamtaman 1 = Mahina
Kasanayan 5 4 3 2 1
1. Natutugtog ang rhythmic
patterns na sumusunod sa repeat
marks.
2. Natutugtog nang tama ang
recycled rhythmic instruments
bilang pansaliw sa awit.
3. Lubusan ang pakikiisa para sa
pinakamahusay na pagtatanghal.
4. Nagpapakita ng tiwala sa sarili sa
pagsasagawa ng mga gawaing
panritmo sa harap ng klase.
65. 59
ARALIN
7 Beginning and Ending
Panimula
Ang tinig ay mahalaga sa paglikha ng tunog. Mayroon
tayong tinig sa pag-awit at tinig sa pagsasalita. Kapag
tayo’y umaawit, kinakailangang gawin ito nang may
tiwala sa sarili, tama, at maayos.
Gawain 1
Awitin ang mga natutuhang awit na may kilos.
Gawain 2
Isulat ang simulang bahagi o linya at katapusang bahagi o
linya ng sumusunod na awit. Gawin ito sa sagutang papel.
Awit Simula Katapusan
a. “Ako ay Nagtanim”
b. “See-Saw”
c. “Jack and Jill”
d. “Twinkle, Twinkle Little Star”
e. “Leron, Leron Sinta”
Tandaan
Mayroon tayong tinig sa pag-awit at tinig sa
pagsasalita. Kapag tayo’y umaawit, kinakailangang
gawin ito nang may tiwala sa sarili, tama, at maayos.
66. 60
Pagtataya
Pag-awit sa mga natutuhang awitin kasabay ng buong
klase na sumusunod sa mga dapat tandaan sa pag-awit at
binibigyang pansin ang simula at katapusan ng awit.
Gamit ang sagutang papel, gumuhit ng masayang mukha
() sa angkop na kahon.
Gawain
Pinaka-
mahusay
Higit na
Mahusay
Mahusay
Nanganga-
ilangan ng
tulong
1. Umaawit na
may tamang
tono
2. Umaawit nang
may tamang
rhythm/kumpas
3. Nakaaawit
nang may
tiwala sa sarili
mula sa simula
hanggang
katapusan ng
awit
4. Masayang
umaawit
kasama ng
pangkat
67. 61
ARALIN
8 Pag-awit nang nasa Tono
Panimula
Kilala ang mga Pilipino sa pagiging mahusay na mang-
aawit. Ang pag-awit ay isang paraan ng pagpapahayag
ng pag-ibig at pagbibigay-halaga sa ating mga awiting
bayan at kultura.
Gawain 1
Awitin natin ang sumusunod na awit na binibigyang pansin
ang simula ng awit.
1. “Yaman ng Bayan” (Mga hayop sa gubat...)
2. “Come Let’s Play” (Won the big brass drum join us with boom,
boom, boom.)
3. “Lubi-Lubi” (Enero, Pebrero...)
4. “Tayo’y Magsaya” (Ha, ha, ha, ha, ha lahat maligaya)
Lubi-Lubi
Sorsogon and Visayas
68. 62
Gawain 2
Awitin ang “Dance and Sing” nang may tiwala sa sarili at
binibigyang pansin ang simula at katapusan ng awit.
Tandaan
Ang pag-awit ay isang kawili-wiling gawain.
Nakapagpapahayag ito ng damdamin at
nakapagpapaunlad ng sariling pagkatao kaya ito ay
nakalilinang ng tiwala sa sarili.
Gawain 3
Awitin ang “Bahay Kubo” at “Leron, Leron, Sinta” nang may
tiwala sa sarili at binibigyang pansin ang simula at katapusan ng
awit.
Pagtataya
Gumuhit ng masayang mukha () sa angkop na kahon sa
inyong sagutang papel.
Gawain
Pinaka-
mahu-
say
Higit
na
Mahu-
say
Maga-
ling
Nanga-
nga-
ilangan
ng
tulong
1. Umaawit nang nasa tono
2. Umaawit nang may
tamang rhythm at kumpas
3. Umaawit nang may tiwala
at binibigyang pansin ang
simula at katapusan ng
awit
4. Masayang umaawit
kasama ng pangkat
69. 3
Music
Kagamitan ng Mag-aaral
Tagalog
Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga
edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo,
at / o unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa
larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi
sa Kagawaran ng Edukasyon sa action@deped.gov.ph.
Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi.
Kagawaran ng Edukasyon
Republika ng Pilipinas
Yunit 3
70. Music, Art, Physical Education and Health – Ikatlong Baitang
Kagamitan ng Mag-aaral sa Tagalog
Unang Edisyon, 2014
ISBN: 978-621-402-032-4
Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang
8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa ano mang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas.
Gayon pa man, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang
isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng
nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon.
Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto
o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula atbp.) na ginamit sa aklat na ito
ay sa nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isang kasunduan ng Kagawaran ng
Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS), Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan
sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni
kinakatawan ng tagapaglathala (publisher) at mga may-akda ang karapatang-aring iyon.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon
Kalihim: Br. Armin A. Luistro FSC
Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD
Inilimbag sa Pilipinas ng Rex Bookstore, Inc.
Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS)
Office Address: 5th Floor Mabini Bldg., DepEd Complex
Meralco Avenue, Pasig City
Philippines 1600
Telefax: (02) 634-1054 or 634-1072
E-mail Address: imcsetd@yahoo.com
Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral
Mga Manunulat: Music – Amelia M. Ilagan, Maria Elena D. Digo, Mary Grace V. Cinco, Fely A.
Batiloy, Josepina D. Villareal, Ma. Teresa P. Borbor, Fe V. Enguero, Josephine Chonie M.
Obseñares, Arthur M. Julian; Art – Cynthia T. Montañez, Adulfo S. Amit, Benjamin M. Castro,
Vi-Cherry C. Ledesma, Larry Canor, Nelson Lasagas; P.E. – Voltair V. Asildo, Rhodora B.
Peña, Genia V. Santos, Ma. Elena Bonocan, Urcesio A. Sepe, Maribeth J. Jito, Lorenda G.
Crisostomo, Virginia T. Mahinay, Sonny F. Meneses Jr.; Health – Rizaldy R. Cristo, Minerva C.
David, Aidena Nuesca, Jennifer E. Quinto, Gezyl G. Ramos, Emerson O. Sabadlab
Mga Konsultant: Music – Myrna T. Parakikay; Art – Charo Defeo-Baquial; P.E. – Salve A. Favila,
PhD, Lordinio A. Vergara, Rachelle U. Peneyra
Mga Tagasuri: Music – Chita E. Mendoza, Victorina E. Mariano, Narcie Fe M. Solloso; Art – Rosel
Valenzuela, Juan Gepullano; P.E. – Francisco J. Gajilomo Jr., Sonny F. Meneses Jr.; Health
– Mark Kenneth S. Camiling
Mga Tagasalin: Music, Art, P.E. – Fe V. Enguero; Art – Arlina I. Lagrazon; P.E. – Rhodora B. Peña;
Health – Minerva David; Agnes G. Rolle (Lead Person)
Mga Tagaguhit: Fermin M. Fabella, Eric S. de Guia Gerardo G. Lacdao, Raemon C. Dela Peña
Mga Tagatala: Music – Phoebe Kay B. Dones; Art – Arvin Fernandez; P.E. – Bryan Simara, Leo
Simara; Health – Danica Nicole G. Baña
Mga Tagapamahala: Marilyn D. Dimaano, PhD, Marilette R. Almayda, PhD Music – Maria Blesseda
Alfonso Cahapay; Art – Marilou Gerero-Vispo; P.E. – Jenny Jalandoni Bendal; Health –
Nerisa Marquez Beltran
71. iv
Aralin 5 : Pagkakaiba ng Dynamics........................... 75
Aralin 6 : Damdamin ng Musika................................. 78
Aralin 7 at 8 : Paggamit ng Dynamics............................... 81ntempanetre . . . . . . . . ntaht . . . . . . . .
YuNiT 3 – TiMbRE ANd dYNAMics
Aralin 1 : Uri ng Tunog ................................................. 64
Aralin 2 : Ang Tinig ng Tao.......................................... 66
Aralin 3 : Pinanggagalingan ng Tunog..................... 68
Aralin 4 : Dynamics sa Pamamagitan
ng Paggalaw............................................... 71
Talaan ng Nilalaman
Music
73. 64
ARALIN
1 Uri ng Tunog
Panimula
May iba’t ibang tunog tayong maririnig sa ating
kapaligiran. Ang mga tunog na ito ay nagkakaiba sa
timbre o uri ng tunog. May iba’t ibang pinanggagalingan
ang tunog tulad ng tunog na likha ng tao, hayop,
kalikasan, bagay, at instrumentong pangmusika.
Gawain 1
Lagyan ng tsek (4) ang hanay na pinanggalingan ng tunog.
Gawin ito sa inyong sagutang papel.
Nalikhang
Tunog
Tao Kalikasan Sasakyan Hayop
Instru-
mentong
Pangmusika
1. umiiyak na
sanggol
2. busina
3. tunog ng
tambol
4. huni ng
ibon
5. hampas ng
alon
74. 65
Tandaan
1. Timbre – tumutukoy sa uri ng tinig ng tao at
instrumentong pangmusika.
2. Iba’t ibang pinanggagalingan ng tunog:
tao kalikasan hayop bagay
instrumentong pangmusika
Gawain 2
Sabihin ang pinanggalingan ng tunog at ipakita ito sa
pamamagitan ng galaw ng katawan.
patak ng ulan kahol ng aso
kalembang ng kampana awiting pambata
tunog ng trumpeta
Pagtataya
Lagyan ng tsek (4) ang angkop na kahon. Gawin ito sa
sagutang papel.
3 – Pinakamahusay 2 – Higit na mahusay 1 – Mahusay
Kasanayan 3 2 1
1. Nakikilala ang pinanggagalingan ng
tunog.
2. Naipakikita ang tunog sa
pamamagitan ng galaw ng
katawan.
3. Nagagaya at sabay na
naisasagawa ang tunog.
4. Nabibigyang kahulugan ang tunog
sa pamamagitan ng malikhaing
galaw.
5. Lubusang nakikiisa sa mga gawain.
75. 66
ARALIN
2 Ang Tinig ng Tao
Panimula
Isa sa pangunahing pinanggagalingan ng tunog ay
ang ating tinig. May kakayahan ang ating tinig na awitin
ang mga tono.
Bawat tao ay may angking tinig dahil nagkakaiba-iba
tayo sa laki o liit ng vocal chord. Ang tinig ay nagkakaiba
sa taas at baba, gayundin sa nipis, at kapal nito.
Gawain 1
a. Basahin ang tulang, “Bayang Sinilangan.”
Bayang Sinilangan
ni Mary Grace V. Cinco
Bayan kong sinilangan
Pilipinas ang pangalan
Inasam mong kalayaan
Dugo’t pawis mong nakamtan.
b. Awitin ang “Pakitong-kitong.”
Pakitong-kitong
Tong, tong, tong, tong, pakitong-kitong,
Alimango sa suba gin banog dili makuha,
Ako may makakuha
Ako may makakuha
76. 67
Gawain 2
Lagyan ng tsek (4) ang kahon na naglalarawan ng tinig ng
sumusunod. Gawin ito sa sagutang papel.
Mang-aawit
Tinig ng Lalaki Tinig ng Babae
Mataas Mababa Mataas Mababa
1. Lea Salonga
2. Ogie Alcasid
3. Jaya
4. Charice
5. Bamboo
Mayroon tayong iba’t ibang uri ng tinig na ginagamit
sa pag-awit at pagsasalita na tinatawag nating timbre.
May tinig na mataas, may mababa, may makapal, at may
paos, o malat.
Ginagamit natin sa pagsasalita ang speaking voice at
singing voice naman kapag umaawit.
Tandaan
Pagtataya
Gumuhit ng bituin ( ) sa inyong papel kung ginamit ang
tinig na pang-awit at bilog ( ) kung pasalitang tinig.
1. Tinig ng batang nagbabasa
2. Pag-awit ni Yeng Constantino ng “Salamat”
3. Tinig ng batang babae na bumibigkas ng tula
4. Pag-awit ni Christian Bautista ng “The Way You Look at Me”
77. 68
ARALIN
3 Pinanggagalingan ng Tunog
Panimula
May iba’t ibang pinanggagalingan ang tunog.
Maaaring ito ay buhat sa kalikasan, tinig ng tao, hayop,
instrumentong pangmusika, at iba pang bagay sa
kapaligiran. Ang iba’t ibang tunog ay lumilikha ng iba-
ibang timbre.
Gawain 1
Awitin ang tungkol sa instrumentong pangmusika.
Tugtog Ko, Hulaan Mo
Ako ay may tugtog
Hulaan mo ang instrumento ko
Tayo nang maglaro
Isa, dal’wa tatlo
Handa na ba kayo?
Boom, boom, boom, boom, boom
Klang, klang, klang, klang, klang
Tring, tring, tring, tring, tring
Toot, toot, toot, toot, toot.
78. 69
Gawain 2
Pakinggan ang mga recorded sound ng mga instrumentong
pangmusika:
1. tambol
2. cymbals
3. gitara
4. trumpeta
Gawain 3
Gayahin ang tunog ng sumusunod:
dyip kulog piyano
tren itik nanay na umaawit ng oyayi
Tandaan
Mayroong iba’t ibang pinanggagalingan ng tunog na
lumilikha ng iba-ibang timbre. Ang timbre ay tumutukoy
sa uri ng tinig ng tao at tunog ng mga instrumentong
pangmusika.
Gawain 4
Gumupit ng larawan ng instrumentong pangmusika at idikit
ito sa kuwaderno. Isulat ang pangalan ng instrumento sa bawat
larawan.
1. Piyano
2. Trumpeta
3. Tambourine
4. Gitara
5. Tambol
79. 70
Pagtataya
Lagyan ng tsek (4) ang angkop na kahon. Gawin sa
sagutang papel.
3 – Pinakamahusay
2 – Higit na mahusay
1 – Mahusay
Kasanayan 3 2 1
1. Nakikilala ang tunog ng mga
instrumentong pangmusika.
2. Nagagamit nang maayos ang tinig
sa paglikha ng iba-ibang timbre.
3. Malikhaing nagagamit ang iba pang
pinanggagalingan ng tunog sa
paglikha ng iba-ibang timbre.
4. Masayang nakapagsasagawa at
may pagkakaisa.
5. Nakaaawit at nakatutugtog nang
maayos.
80. 71
ARALIN
4
Dynamics sa Pamamagitan
ng Paggalaw
Panimula
Ang dynamics ay ang pagbibigay buhay sa musika.
Maipakikita natin ang dynamics sa pamamagitan ng
galaw ng ating katawan. Ang bahagyang paggalaw ay
maihahalintulad sa mahinang tunog at malakas na tunog
kapag malaking paggalaw. Maaari ring maiugnay ang
dynamics sa galaw ng mga hayop. Ang dynamics ay ang
lakas at hina ng tunog sa musika.
Gawain 1
Awitin ang “Tunog at Galaw ng Hayop.”
Tunog at Galaw ng Hayop
Fely A. Batiloy
81. 72
Gawain 2
Lagyan ng karampatang dynamics ang pagbasa ng tula.
Tunog at Galaw ng Hayop
Fely A. Batiloy
(mahina)
Ako ay si Kuting, kuting na malambing
Matinik sa daga, matalinong pusa
Kaluskos, kuskos, kaluskos, kuskos
Pakinggan n’yo ako ngayon. Meow.
(katamtaman)
Ako ay si Bantay, bantay ng ‘yong bahay
Matulin tumakbo, mabait na aso.
Aw, aw, aw, aw, aw, aw, aw, aw
Pakinggan n’yo
Ako ngayon. Awooo...
(malakas)
Ako si Kalabaw, masipag, mat’yaga
Pagsikat ng araw dapat nang gumalaw.
Ma, ma, ma, ma, ma, ma, ma, ma
Pakinggan n’yo ako ngayon. Maaa...
Gawain 3
Bigkasin ang tula at kumilos upang maipakita ang dynamics.
kuting – maliit na kilos
aso – katamtamang kilos
kalabaw – malaking kilos
82. 73
Tandaan
Ang dynamics ay isa sa mga elementong nagbibigay
buhay sa musika na nauukol sa paglakas at hina ng tunog.
Nagbibigay laya ito sa pagbibigay kahulugan sa musika
kung mahina, katamtaman, o malakas. Maiuugnay ito sa
galaw ng tao, hayop, at kalikasan.
Pagtataya
Awitin ang “Farewell Song” gamit ang tamang dynamics.
Farewell Song
Fely Aragon-Batiloy
83. 74
Pagtataya
Lagyan ng tsek (4) ang angkop na kahon. Gawin sa
sagutang papel.
3 – Pinakamahusay
2 – Higit na mahusay
1 – Mahusay
Kaalaman 3 2 1
1. Nabibigyan ng tamang
kahulugan ang dynamics
gamit ang kilos ng katawan.
2. Natutukoy ang mahina,
katamtaman, at malakas na
dynamics sa awit.
3. Naiuugnay ang dynamics sa
galaw ng mga hayop.
4. Naipakikita ang disiplina
at pagkamalikhain sa
pagtatanghal.
5. Masayang nakalalahok sa
pangkat.
84. 75
ARALIN
5 Pagkakaiba ng Dynamics
Panimula
Higit na gumaganda ang musika kung naipapahayag
sa iba’t ibang tunog. Isa ang dynamics sa mga sangkap
na nagbibigay buhay at kahulugan sa musika. Maaari
itong mahina, katamtaman, o malakas.
Gawain 1
A. Awitin ang sumusunod gamit ang tamang dynamics.
Tunog at Galaw ng Hayop
Fely A. Batiloy
85. 76
Tandaan
Ang musika ay higit na gumaganda kung
naipapahayag sa iba’t ibang tunog. Ang dynamics ay isa
sa mga sangkap na nagbibigay buhay at kahulugan sa
musika. Maaari itong mahina, katamtaman, o malakas.
Dinagyang
Fely Aragon-Batiloy
Fun in May
T. Martinez N. Reyes
86. 77
Gawain 2
Pangkatang Gawain
Awitin ang “Do a Little Thing” gamit ang iba’t ibang dynamics
at galaw ng katawan.
Do A Little Thing
Do a little thing 1, 2, 3
Do a little thing 1, 2, 3
Do a little thing 1, 2, 3
Come and follow me
Follow, follow, follow me
Follow, follow, follow me
Follow, follow, follow me
And I will follow you.
Pagtataya
Lagyan ng tsek (4) ang angkop na kahon. Gawin sa
sagutang papel.
3 – Pinakamuhusay 2 – Higit na mahusay 1 – Mahusay
Kaalaman 3 2 1
1. Nagagamit nang tama sa awit ang mga
salitang pang-dynamics gaya ng mahina,
katamtaman, o malakas.
2. Tuwirang natutukoy sa awit ang pagbabago
ng dynamics.
3. Nakapagsasagawa ng angkop na kilos,
kagamitan, maskara, at pag-iiba-iba ng
tunog.
4. Nakapagpapakita ng disiplina sa sarili at
madaling umangkop sa iniatas na gawain.
5. Nakalalahok at nakikiisa sa pangkat.
87. 78
ARALIN
6 Damdamin ng Musika
Panimula
Ang dynamics ay isa sa madamdaming sangkap
ng musika na tumutukoy sa hina at lakas ng tunog.
Nagpapahiwatig ito ng damdamin subalit, higit itong
makabuluhan kung gagamitin sa awit gamit ang senyas ng
kamay.
Gawain 1
• Bigkasin ang titik ng awit na “Lupang Hinirang”
• Bigkasin ang awit na sumusunod sa senyas ng guro:
kapag nakataob ang kamay, mahina ang pag-awit (soft),
pagpapasok ang kamay, katamtamang lakas ang pag-awit
(moderately loud), kapag nakatihaya ang kamay, malakas
ang pag-awit (loud)
• Umawit na sumusunod sa senyas
Lupang Hinirang
Music : Julian Felipe Lyrics : Jose Palma
L Bayang magiliw
S Perlas ng silanganan
L Alab ng puso
S Sa dibdib mo’y buhay.
L Lupang hinirang
S Duyan ka ng magiting
L Sa manlulupig
S Di ka pasisiil.
88. 79
M Sa dagat at bundok sa simoy at
L Sa langit mong bughaw
M May dilag ang tula at awit
L Sa paglayang minamahal.
M Ang kislap ng watawat mo’y tagumpay
L Na nagniningning
M Ang bituin at araw niya kailan pa
Ma’y di magdidilim.
L Lupa ng araw, ng luwalhati’t pagsinta
L Buhay ay langit sa piling mo
L Aming ligaya na pag may mang-aapi
L Ang mamatay ng dahil sa iyo
Tandaan
Nagpapahayag ng damdamin ang dynamics. Higit
itong makabuluhan kung gagamitin sa pag-awit.
Gawain 2
Awitin ang “Pilipinas Kong Mahal” na may angkop na
dynamics.
Ipakita ang paghina at paglakas ng pag-awit sa
pamamagitan ng senyas ng kamay ng guro.
Pilipinas Kong Mahal
S Ang bayan ko’y tanging ikaw
Pilipinas kong mahal
Ang puso ko at buhay man
Sa iyo’y ibibigay
89. 80
M Tungkulin kong gagampanan
Na lagi kang paglingkuran
L Ang laya mo’y babantayan
M Pilipinas kong hirang.
Pagtataya
Lagyan ng tsek (4) ang angkop na kahon. Gawin sa
sagutang papel.
3 – Pinakamahusay 2 – Higit na mahusay 1 – Mahusay
Kaalaman 3 2 1
1. Nakatutugon sa senyas ng kamay ng
guro habang umaawit ng “Lupang
Hinirang” na may tamang dynamics.
2. Natutukoy ang pagbabago sa
dynamics sa isang awit.
3. Awitin at bigyang kahulugan ang
“Lupang Hinirang” na may tamang
dynamics.
4. Nakapagpapakita ng kakayahan
na madaling makaangkop sa mga
gawain.
5. Nakikilahok at nakikiisa sa
pangkatang gawain.
90. 81
ARALIN
7-8
Paggamit ng Dynamics
Panimula
Ang dynamics ay isa sa mga madamdaming sangkap
ng musika na tumutukoy sa paghina at paglakas ng tunog.
Nagbibigay daan ito upang maipahayag ang ating
damdamin sa pag-awit. Gayundin, ito ay nagbibigay-
buhay sa awit, tula, chant, drama, o kuwentong
pangmusika.
Gawain 1
1. Gayahin ang mga tunog ng hayop at lagyan ng angkop na
dynamics.
bubuyog baka
pusa pato
kalabaw aso
2. Pagbasa ng tulang “Creations.”
Basahin ang tula gamit ang iba’t ibang dynamics gaya ng
mahina, katamtaman, at malakas.
Creations
Fely Aragon Batiloy
L God made the heavens
M God made the earth
S And God made man
S To rule over the land.
91. 82
S Beautiful flowers
M Sun so bright
L Moon and stars
S To shine at night.
M Green grass grow
L Wherever you go
M Trees and birds
S Sing high and low.
Tandaan
Nagbibigay laya ang dynamics sa pagpapahayag
ng damdamin. Ito ay nagpapaganda sa awit, tula, chant,
drama, o mga kuwentong pangmusika.
Gawain 2
Awitin at gayahin ang kilos ng gagamba habang umaawit.
Maliit na Gagamba
Ang maliit na gagamba
Umakyat sa sanga
Dumating ang ulan,
Naanod siya
Sumikat ang araw
Natuyo ang lupa
Ang maliit na gagamba
Bumalik sa sanga.
92. 83
Pagtataya
Lagyan ng tsek (4) ang ankop na kahon. Gawin sa sagutang
papel.
3 – Pinakamahusay 2 – Higit na mahusay 1 – Mahusay
Kaalaman 3 2 1
1. Napapaganda ang panulaan
gamit ang dynamics (mahina,
katamtaman, o malakas).
2. Nagagamit ang pag-iiba-iba ng
tunog sa pag-awit.
3. Nabibigkas ang tula na may tamang
kilos, pag-iiba-iba ng tunog, at
pansaliw na artipisyal na tunog.
4. Nagpapakita ng pagkamalikhain at
workmanship.
5. Gumagamit ng mga pagbabago
sa dynamics ng tula, chants, at
kuwentong pangmusika.
6. Nakalalahok at nakikiisa sa
pangkatang gawain.
93. 543
Panapos na Pagsusulit
I. Hanapin ang kahulugan ng mga salitang nasa Hanay A sa
Hanay B. Isulat lamang ang letra ng tamang sagot.
A
1. tawiran
2. pasahero
3. drayber
4. mga babala sa kalsada
5. mga sasakyang
pampubliko
B
A. Mga sasakyang tulad
ng bus, dyip, at tren
na dumadaan sa mga
pampublikong kalsada
B. Nagbibigay ng mga
impormasyon at babala
sa mga kalsada upang
makaiwas sa sakuna
C. tumutukoy sa mga taong
sumasakay at naglalakad
sa kalsada
D. nagmamaneho ng mga
sasakyan tulad ng dyip,
kotse, at bus
E. mga bumibiyahe ng
regular mula bahay,
paaralan, o trabaho
F. mga guhit sa kalsada kung
saan dapat tumawid
94. 544
II. Magbigay ng 5 ligtas na halimbawa na dapat gawin sa
pagtawid sa kalsada
6. ______________________________________________________
7. ______________________________________________________
8. ______________________________________________________
9. ______________________________________________________
10. ______________________________________________________
III. Gumuhit ng 5 halimbawa ng mga babala sa kalsada at isulat
ang mga pangalan nito.
11. 12. 13. 14. 15
III. Isulat ang mga nawawalang salita upang mabuo ang mga
pangungusap.
16. Ang mga drayber ay dapat gumamit ng _______________.
17. Ang helmet ay mahalaga sa ______________.
18. Mag-aabang ako ng bus sa tamang babaan at sakayan
para ________________.
19. Huminto, lumingon, at makinig bago ___________________.
20. Maglalakad ako sa _________________.
21. Huwag gamitin ang mga gadgets habang _____________.
22. Tumingin at maging maingat sa _______________________.
23. Hindi ko itutulak ang aking kaklase habang tumatawid
_____________.
24. Huwag tumayo o lumipat ng upuan habang nasa loob
ng sasakyan upang ________________.
25. Huwag ilabas ang ulo o kamay habang nasa loob ng
_____________.
95. 3
Music
Kagamitan ng Mag-aaral
Tagalog
Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga
edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo,
at / o unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa
larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi
sa Kagawaran ng Edukasyon sa action@deped.gov.ph.
Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi.
Kagawaran ng Edukasyon
Republika ng Pilipinas
Yunit 4
96. Music, Art, Physical Education and Health – Ikatlong Baitang
Kagamitan ng Mag-aaral sa Tagalog
Unang Edisyon, 2014
ISBN: 978-621-402-032-4
Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang
8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa ano mang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas.
Gayon pa man, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang
isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng
nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon.
Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto
o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula atbp.) na ginamit sa aklat na ito
ay sa nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isang kasunduan ng Kagawaran ng
Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS), Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan
sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni
kinakatawan ng tagapaglathala (publisher) at mga may-akda ang karapatang-aring iyon.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon
Kalihim: Br. Armin A. Luistro FSC
Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD
Inilimbag sa Pilipinas ng Rex Bookstore, Inc.
Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS)
Office Address: 5th Floor Mabini Bldg., DepEd Complex
Meralco Avenue, Pasig City
Philippines 1600
Telefax: (02) 634-1054 or 634-1072
E-mail Address: imcsetd@yahoo.com
Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral
Mga Manunulat: Music – Amelia M. Ilagan, Maria Elena D. Digo, Mary Grace V. Cinco, Fely A.
Batiloy, Josepina D. Villareal, Ma. Teresa P. Borbor, Fe V. Enguero, Josephine Chonie M.
Obseñares, Arthur M. Julian; Art – Cynthia T. Montañez, Adulfo S. Amit, Benjamin M. Castro,
Vi-Cherry C. Ledesma, Larry Canor, Nelson Lasagas; P.E. – Voltair V. Asildo, Rhodora B.
Peña, Genia V. Santos, Ma. Elena Bonocan, Urcesio A. Sepe, Maribeth J. Jito, Lorenda G.
Crisostomo, Virginia T. Mahinay, Sonny F. Meneses Jr.; Health – Rizaldy R. Cristo, Minerva C.
David, Aidena Nuesca, Jennifer E. Quinto, Gezyl G. Ramos, Emerson O. Sabadlab
Mga Konsultant: Music – Myrna T. Parakikay; Art – Charo Defeo-Baquial; P.E. – Salve A. Favila,
PhD, Lordinio A. Vergara, Rachelle U. Peneyra
Mga Tagasuri: Music – Chita E. Mendoza, Victorina E. Mariano, Narcie Fe M. Solloso; Art – Rosel
Valenzuela, Juan Gepullano; P.E. – Francisco J. Gajilomo Jr., Sonny F. Meneses Jr.; Health
– Mark Kenneth S. Camiling
Mga Tagasalin: Music, Art, P.E. – Fe V. Enguero; Art – Arlina I. Lagrazon; P.E. – Rhodora B. Peña;
Health – Minerva David; Agnes G. Rolle (Lead Person)
Mga Tagaguhit: Fermin M. Fabella, Eric S. de Guia Gerardo G. Lacdao, Raemon C. Dela Peña
Mga Tagatala: Music – Phoebe Kay B. Dones; Art – Arvin Fernandez; P.E. – Bryan Simara, Leo
Simara; Health – Danica Nicole G. Baña
Mga Tagapamahala: Marilyn D. Dimaano, PhD, Marilette R. Almayda, PhD Music – Maria Blesseda
Alfonso Cahapay; Art – Marilou Gerero-Vispo; P.E. – Jenny Jalandoni Bendal; Health –
Nerisa Marquez Beltran
97. iv
.
.
.
Yunit 4 – Tempo and Texture
Aralin 1 : Ang Kabilisan at Kabagalan sa Musika..... 85
Aralin 2 : Mabagal, Katamtaman, at Mabilis
na Tempo...................................................... 90
Aralin 3 : Pagkakaiba-iba ng Tempo......................... 92
Aralin 4 : Two-Part Round............................................ 94
Aralin 5 : Tambalang Awit........................................... 97
Aralin 6 : Melodic Lines................................................ 100
Aralin 7 : Tekstura sa Musika........................................ 103
Aralin 8 : Multiple Melodic Lines................................. 107ntaht . . . . . . . .
Talaan ng Nilalaman
Music
99. 85
ARALIN
1
Ang Kabilisan at Kabagalan
sa Musika
Panimula
Ang musika ay maaaring mabagal, katamtaman,
o mabilis. Ang bilis o bagal sa musika ay tinatawag na
tempo.
Gawain 1
Magmartsa at awitin ang “Quiet Voices.”
Quiet Voices
Pumalakpak, tumapik, at maglakad habang umaawit ng
“Quiet Voices” sa kumpas ng awitin.
2
100. 86
Gawain 2
Tingnan ang nasa larawan at kilalanin ang bawat isa.
Paano kumilos ang mga hayop na ito?
Mga Alaga Kong Hayop
D. Castillo Luz Odullo
101. 87
Tandaan
Ang tempo ay tumutukoy sa bagal at bilis sa musika.
Gawain 3
Gayahin ang kilos ng mga hayop na binabanggit sa awit.
Hayop Kilos
Dumipa na parang lumilipad
Lumulukso/tumatalon
Gumagapang
Lumulukso
Mabilis na tumakbo
102. 88
Anong tempo ang maaari nating gamitin upang
mapaghambing ang galaw ng mga hayop? Isulat ang sagot sa
sagutang papel.
1. ibon lumilipad
2. pusa tumatakbo
3. aso lumulukso
4. pagong gumagapang
5. kuneho lumulukso
Pagtataya
Gawin ang sumusunod:
Halimbawa:
1. Mabilis na kumilos nang pa-zigzag tulad ng isang
kangaroo.
2. Dahan-dahang lumipad na nakatikdi sa kahit saang
direksiyon tulad ng isang ibon.
3. Mabilis na gawin ang pag-iskape tulad ng isang kabayo.
4. Dahan-dahang lumakad sa isang tuwid na guhit tulad ng
isang bibe.
103. 89
Lagyan ng tsek (4) ang angkop na kahon. Gawin sa
sagutang papel.
Kasanayan
Higit na
mahusay
4
Mahusay
3
Katam-
taman
2
Nanganga-
ilangan ng
tulong
1
1. Nagagaya nang
tama ang kilos
ng tinutukoy na
hayop.
2. Naisasagawa
ang kilos ng mga
hayop ayon sa
bilis o bagal.
3. Nakikita ang
pagkakaiba ng
bilis o bagal ng
galaw ng mga
hayop.
4. Lubusang nakiisa
sa pangkatang
gawain.
104. 90
ARALIN
2
Mabagal, Katamtaman,
at Mabilis na Tempo
Panimula
Maipahahayag natin ang musika sa maraming
pamamaraan. May mga awit at tugtugin na mabagal,
katamtaman, at mabilis. Ang pagkakaroon ng bagal at
bilis sa musika ang dahilan kung bakit ito nagiging kawili-wili
at nakapagbibigay-ligaya.
Gawain 1
Bigkasin at isagawa ang kilos ng chant ng “Double, Double.”
Double, Double
Double, double, this this
Double, double, that that
Double this, double that
Double, double, this that
Paraan ng Pagsasagawa:
Double – Nakasara ang kamao
This – Nakabukas ang palad na nakadikit sa kapareha
That – Nakadikit ang likod ng kamay sa kapareha
Gawin ito bilang panimulang gawain. Marahan muna sa
simula pagkatapos ay katamtaman hanggang sa pabilis nang
pabilis.
105. 91
Gawain 2
Awitin ang “Mga Alaga Kong Hayop” na may angkop na bilis
at bagal ang pagsasagawa ng mga kilos ng hayop.
Gawain 3
Bigkasin ang chant, “Engine, Engine Number 9.”
Engine, Engine Number 9
Going down the railroad line
If the train goes off the track
Will I get my money back?
Yes, No… Maybe so.
Tandaan
Ang tempo ay maaaring ipakita sa pamamagitan
ng iba’t ibang kilos o galaw. Maaari itong mabagal,
katamtaman, at mabilis.
Pagtataya
Kilalanin ang kilos ng mga nasa larawan. Isulat ang F kung
mabilis, S kung mabagal, at M para sa katamtaman.
1. 2.
3. 4.
5.
106. 92
ARALIN
3 Pagkakaiba-iba ng Tempo
Panimula
May pagkakaiba-iba ang tempo ng musika.
Naaapektuhan nito ang ating paggalaw, pagkilos, at
damdamin ng awit. Ito ang dahilan kung kaya tayo ay
napapasayaw kapag tayo ay nakaririnig ng tugtuging
mabilis at inaantok kapag nakikinig tayo ng mabagal na
tugtugin.
Gawain 1
Awitin ang “Look at Me.” Habang umaawit ay gayahin ang
kilos ng mga hayop na nabanggit sa awit: bubuyog, kangaroo,
matsing, at pagong.
Look at Me
107. 93
Tandaan
Ang tatlong tempo sa awit ay mabagal, katamtaman,
at mabilis. Maipakikita natin ang mga tempo sa
pamamagitan ng kilos ng katawan tulad ng paglipad,
paglakad, pag-akyat, at paglukso. Malaki ang kinalaman
ng tempo at dynamics ng isang awit sa mood at character
nito.
Pagtataya
Lumikha ng sayaw sa inyong pangkat.
Pangkat A - Mabagal - “Ili- Ili Tulog Anay”
Pangkat B - Mabilis - “Leron, Leron Sinta”
Pangkat C - Katamtaman- “Bahay Kubo”
108. 94
ARALIN
4 Two-Part Round
Panimula
May mga awit na pareho ng melody na inaawit ng
dalawa o higit pang pangkat. Kalimitan ay maikling awit o
awit pambata. Kung paano ito awitin ay nakaaapekto sa
kalagayan ng awit.
Gawain 1
Awitin:
Pagbating May Ngiti
Fe V. Enguero
Gawain 2
Awitin ang “Tayo ay Magsaya” at ang “Are You Sleeping,
Brother John?” sa paraang unison at two-part round.
109. 95
Ipaawit sa unang pangkat ang unang hanay. Susundan ng
pangalawang pangkat. Dalawang beses aawitin.
Tayo ay Magsaya
Felipe P. de Leon
Are You Sleeping, Brother John
Old French Round
May napansin ka bang pagkakaiba sa pagkaawit sa
paraang unison at two-part round. Paano mo ilalarawan ang
tunog ng pagkaawit sa dalawang paraan?
Alin ang may manipis na tunog, iyong una o ang pangalawa?
110. 96
Tandaan
Ang round ay isang komposisyong pangmusika na
may dalawa o higit pang pangkat ng mang-aawit,
na magkasabay na aawit ng magkaparehong tono.
Mauunang magsimula ang isang pangkat at susundan ng
pangalawang pangkat kapag nasa ikalawang bahagi na
ng awit ang unang pangkat.
Pagtataya
Lagyan ng tsek (4) ang angkop na kahon. Gawin ito sa
sagutang papel.
Kasanayan
Higit na
Mahu-
say
4
Mahu-
say
3
Katam-
taman
2
Kailangan
pang
mapa-
unlad
1
1. Suriin at paghambingin
ang musikang narinig.
2. Sabihin ang
pagkakaiba ng unison
singing sa round
singing.
3. Naipakikita ang
kaisipan ng tekstura sa
musika sa pag-awit ng
two-part round.
4. Nailalarawan ang two-
part round.
5. Lubusang nakalalahok
sa lahat ng
pangkatang gawain.
111. 97
ARALIN
5 Tambalang Awit
Panimula
May mga awit na magkapareho ng sukat o meter at
maaaring awitin nang magkasabay. Sa araling ito makikita
ang dalawang awit na maaaring pagsamahin o awitin
nang sabay at magbubunga ng kaaya-ayang tunog. Ang
tawag dito ay partner songs.
Gawain 1
Tingnan ang larawan.
Ano ang ipinakikita ng larawan?
Sabay bang gumagawa ang mga bata sa larawan?
112. 98
Anong nakikita mo sa larawan?
Saan mo ito ginagamit?
Ginagamit mo ba ito nang sabay, magkahiwalay, o
magkasunod?
Maituturing mo ba itong magkapareha? Bakit?
Gawain 2
Awitin natin ang sumusunod sa paraang unison at partner
song. Umawit nang may tamang tono at kumpas.
1. “Leron, Leron Sinta”
2. “Pamulinawen”
Unison – isa itong paraan ng pangkatang pag-awit na
nagtataglay lamang ng isang melodic line.
Partner song – ito ay binubuo ng dalawang awit na may
parehong kumpas at tunog na inaawit nang sabay.
Unang Himig
Ikalawang Himig
Tandaan
113. 99
Pagtataya
Lagyan ng tsek (4) ang angkop na kahon. Gawin ito sa
sagutang papel.
Kasanayan Higit na
Mahusay
4
Mahusay
3
Katam-
taman
2
Kailangan
pang
mapa-
unlad
1
1. Nakaaawit nang
nasa tamang tono.
2. Nakikilala ang
partner songs.
3. Naipakikita ang
kaisipan ng
tekstura sa musika
sa pamamagitan
ng pag-awit ng
partner songs.
4. Nakaaawit ng
partner songs nang
tama at maayos.
5. Naipakikita ang
lubusang pakikiisa
sa lahat ng gawain
kaugnay ng aralin.
114. 100
ARALIN
6 Melodic Lines
Panimula
Ang melodic line ay ang pagkakasunod-sunod ng
hanay ng tunog na lumilikha ng tiyak na himig. Ang pag-
awit sa paraang unison ay isang halimbawa ng awit na
mayroong single melodic line, samantalang ang pag-awit
ng round at partner songs ay halimbawa ng mga awit na
may multiple melodic lines.
Gawain 1
Magkapares na awit.
Awitin natin ang “It’s a Small World” at “He’s Got the Whole
World” sa paraang unison at partner song.
It’s A Small World
115. 101
Awitin ang mga awit sa itaas nang may tamang dynamics at
tempo.
He’s Got the Whole World
It’s A Small World/He’s Got the Whole World
116. 102
Tandaan
Sa paraang unison na pag-awit may single melodic
line (SML) samantala sa partner songs ay may multiple
melodic lines (MML).
Round song – isang himig na magkakasunod ang
pagsisimula at pagtatapos.
Pagtataya
Rubrics
Kaalaman/Kasanayan
Higit na
magaling
Magaling
Kailangan
pang
paunlarin
1. Nakikilala ang single at
multiple melodic lines
2. Nakaaawit ng partner song
na magkabagay ang mga
tinig.
3. Nakikilala ang pagkakaiba
ng single melodic line at
multiple melodic line sa
pamamagitan ng mga
awit na ginamit.
4. Nakapagpapakita ng
kasanayan sa pag-awit ng
partner songs.
5. Lubusang nakikilahok sa
lahat ng pangkatang
gawain.
117. 103
ARALIN
7 Tekstura sa Musika
Panimula
Sa musika, ang texture ay ginagamit para mailarawan
ang kabuuhang uri ng tunog. Ito ay maaaring magaan
o mabigat, payak o makapal. Ang uri ng texture ay
nakasalalay sa bilang ng melodic lines na matatagpuan sa
awit.
Gawain 1
Sabay tayong umawit.
1. Makinig habang inaawit ng guro ang “Awit ng Buhay.”
Habang nakikinig, bilangin ang parirala ng awit.
Awit ng Buhay
Fe V. Enguero
119. 105
Tandaan
Mayroon tayong single melodic line kapag umawit
tayo ng unison at multiple melodic lines kapag umawit
tayo ng round o partner songs. Manipis ang tunog kung
single melodic line. Kapag multiple melodic lines ay
makapal ang tunog.
Gawain 3
Unang Pangkat - Awitin ang awit sa unison.
“Tayo ay Magsaya”
Ikalawang Pangkat – Awitin bilang partner songs.
“He’s Got the Whole World in His
Hands” – “It’s A Small World”
Ikatlong Pangkat - Awitin sa paraang unison.
“Awit ng Buhay”
Ikaapat na Pangkat – Awitin bilang partner songs.
“Sarung Banggi”/“Dandansoy”
120. 106
Pagtataya
Lagyan ng tsek (4) ang angkop na kahon. Gawin sa
sagutang papel.
Kaalaman/Kasanayan
Higit na
Mahusay
Mahusay
Kailangan
pang
paunlarin
1. Nakaaawit nang may
tamang tono.
2. Naipakikita ang pang-
unawa sa nipis at kapal ng
tunog sa pamamagitan ng
awiting round.
3. Nakikita ang nipis at kapal
ng himig.
4. Lubusang nakikiisa sa lahat
ng gawain.
121. 107
ARALIN
8 Multiple Melodic Lines
Panimula
Mas maraming melodic lines ang isang awit, mas
makapal ang tunog na malilikha. Ang pag-awit ng rounds,
duet, partner songs, at pagsaliw sa awit ay lumilikha ng
makapal na tunog.
Gawain 1
Iguhit mo ang iyong musika.
Ihanda ang iyong papel at krayola.
Kunin ang paboritong kulay. Gumamit ng iba’t ibang kulay,
gumuhit ng tatlong (3) pangkat ng guhit. Sa itaas na bahagi ng
papel, gumuhit ng isang pahalang na guhit.
Sa gitnang bahagi ng papel, gumuhit ng dalawang (2)
pahalang na guhit. At sa ibabang bahagi, gumuhit ng maraming
pahalang na guhit.
Paghambingin ang mga linya sa lahat na bahagi ng papel.
122. 108
1. Bahay Kubo (Awitin sa paraang unison)
Ilang melodic lines ang nakikita mo?
Bahay Kubo
Tagalog Folk Song
Bahay Kubo
Tagalog Folk Song
2. Bahay Kubo (Awitin sa paraang duet)
Ilang melodic lines ang nakikita mo?
123. 109
3. Bahay Kubo (Aawitin sa paraang two voices with rhythmic
accompaniment)
Bahay Kubo
Tagalog Folk Song
Tandaan
Mayroon tayong single melodic line kapag umawit
tayo ng unison at multiple melodic lines kapag umawit
tayo ng round o partner songs. Manipis ang tunog kung
single melodic line. Kapag multiple melodic lines ay
makapal ang tunog.
124. 110
Pagtataya
Isulat ang salitang manipis kung manipis ang malilikhang
tunog at makapal kung makapal na tunog ang malilikha. Gawin
ito sa sagutang papel.
1. Aawitin ng buong klase ang “Bahay Kubo” sa paraang
unison.
2. Inaawit ni Ana ang “Awit ng Buhay” na may accompaniment.
3. Ang mga mag-aaral sa Jose Rizal Elementary School ay
umaawit ng “Pambansang Awit” na walang saliw.
4. Inawit ng mga mag-aaral ni Ms. Santos ang partner songs.
5. Ang mga mag-aaral sa ikatlong baitang ay hahatiin sa
dalawang pangkat para sa pag-awit ng rounds.