Hazıradı: Heydər Eminli

1. Yuxarı Sinif Şagirdlərinin və Abituriyentlərin Oxu və Yazı Bacarıqlarının
Ölçülməsi və Qiymətləndirilməsi Mexanizminin Təşkili və Tətbiqi
Siyasət seçiminin Azərbaycan Respublikasında Təhsilin İnkişafı üzrə Dövlət Strategiyasına uyğunluğu:
6. Strateji istiqamətlər
6.1 Səriştəyə əsaslanan şəxsiyyətyönlü təhsil məzmununun yaradılması
7. Strateji hədəflər və tədbirlər
7.1.2. səriştə əsaslı ümumi təhsil standartları və kurikulumların hazırlanması
7.1.2.2. kurikuluma əsaslanan yeni dərsliklərin yaradılması, şagird və müəllimlərin müvafiq dərslik seçiminin
təmin olunması
7.2.2.2. təhsilalanların nailiyyətlərinin qiymətləndirilməsinin qabaqcıl beynəlxalq təcrübəyə uyğunlaşdırılması

2. Mövcud
Vəziyyətin
Təhlili
Siyasətin
Təsirinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Sonrakı
Siyasət
Dövrü
Siyasətin
İcrasının
Planlaşdı-
rılması
Siyasət
Seçimlərinin
Yaradılması
Siyasət
Seçimlərinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Siyasət
Qərarının
Verilməsi
Dəyişikliyin
Dinamikası
Təhsil Sektoru
İqtisadi Mühit
Siyasi Mühit
Ölkənin
Xüsusiyyətləri
Ölkənin Xüsusiyyətlərinin Təhlili
Coğrafiya: Ölkənin iqlimi və ya landşaftının, həmçinin məntəqələr arası nəqliyyatın (gediş-gəliş) siyasət seçiminə
təsiri demək olar ki yoxdur.
Əhali: Əhalinin yaşayış tərzi və əhalinin sıxlığı kimi amillərin siyasət seçiminə ciddi təsiri görünmür.
Mədəniyyət: Siyasətə qarşı mühitə əsasən müxtəlif yanaşmaların mövcud olması gözləniləndir.
Sosial Təbəqələşmə: Maddi vəziyyəti yaxşı olan valideynlərin övladlarının keyfiyyətli təhsil almasını təmin edirlər.
Müxtəlif qrupların təhsilə baxış tərzi: Bu qrupların təhsilə baxışı ümumiyyətlə müsbətdir.
Mövcud münaqişələr: Möcud münaqişələr (əgər varsa) siyasətin hazırlanmasını ləngidə bilər.

3. Mövcud
Vəziyyətin
Təhlili
Siyasətin
Təsirinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Sonrakı
Siyasət
Dövrü
Siyasətin
İcrasının
Planlaşdı-
rılması
Siyasət
Seçimlərinin
Yaradılması
Siyasət
Seçimlərinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Siyasət
Qərarının
Verilməsi
Dəyişikliyin
Dinamikası
Təhsil Sektoru
İqtisadi Mühit
Siyasi Mühit
Ölkənin
Xüsusiyyətləri
Siyasi Mühitin Təhlili
Mövcud siyasi mühit siyasət seçiminin təşkili iqtidarında olmasına
baxmayaraq məsələyə fərqli baxışlar və yanaşmalar planlaşdırmanı
ləngidə bilər.

4. Mövcud
Vəziyyətin
Təhlili
Siyasətin
Təsirinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Sonrakı
Siyasət
Dövrü
Siyasətin
İcrasının
Planlaşdı-
rılması
Siyasət
Seçimlərinin
Yaradılması
Siyasət
Seçimlərinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Siyasət
Qərarının
Verilməsi
Dəyişikliyin
Dinamikası
Təhsil Sektoru
İqtisadi Mühit
Siyasi Mühit
Ölkənin
Xüsusiyyətləri
İqtisadi Mühitin Təhlili
İqtisadi inkişaf səviyyəsi siyasət seçiminin təşkilinə təkan verir.
Siyasətin həyata keçirilməsi üçün insan resurslarına ehtiyac vardır və
ilkin mərhələdə xaricdən gətirmək əhəmiyyətlidir.
Ölkənin maliyyə resursları siyasətin həyata keçməsi üçün vacib rol
oynayır.

5. Mövcud
Vəziyyətin
Təhlili
Siyasətin
Təsirinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Sonrakı
Siyasət
Dövrü
Siyasətin
İcrasının
Planlaşdı-
rılması
Siyasət
Seçimlərinin
Yaradılması
Siyasət
Seçimlərinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Siyasət
Qərarının
Verilməsi
Dəyişikliyin
Dinamikası
Təhsil Sektoru
İqtisadi Mühit
Siyasi Mühit
Ölkənin
Xüsusiyyətləri
Təhsil Sektorunun Təhlili
Ölkənin təhsilə çıxış imkanlarına coğrafi və maddi imkanlar təsir göstərir.
Təhsil xidmətlərinin paylanmasında olan bərabərliyi təmin etmək üçün əlaqəli qurumlar
müştərək əməkdaşlığa cəlb olunurlar.
Siyasətin həyata keçirilməsini Təhsil nazirliyi və TQDK təmin edir.
Daxili səmərəlilik: Təhsil ocaqlarını bitirən məzunlar kifayət qədər yaxşı iş tapa
bilmirlər
Xarici səmərəlilik: Ali məktəblərə qəbul olmaq istəyən və qəbul olan abituriyentlərin
akademik oxu və yazı vərdişləri aşağıdır

6. Mövcud
Vəziyyətin
Təhlili
Siyasətin
Təsirinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Sonrakı
Siyasət
Dövrü
Siyasətin
İcrasının
Planlaşdı-
rılması
Siyasət
Seçimlərinin
Yaradılması
Siyasət
Seçimlərinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Siyasət
Qərarının
Verilməsi
Dəyişikliyin
Dinamikası
Təhsil Sektoru
İqtisadi Mühit
Siyasi Mühit
Ölkənin
Xüsusiyyətləri
Dəyişikliyin Dinamikasının Təhlili
Maraqlı tərəflər: T.v.- Orta məktəblər, müəllimlər/ Təhsil nazirliyi/ Ali məktəblər, müəllimlər
Ali məktəb prof-müəllim heyətinin universitetlərə qəbul olan tələbələrin kritik düşüncə və akademik
yazı üçün səriştələrinin qənaətbəxş olmaması ilə bağlı narahatçılığı
T.a.- şagirdlər, valideynlər
İslahatın əlehinə olan tərəflərin siyasət seçiminə hazırlanması gərəkdir.
Yeni proqramın təşkili və inkişaf etdirliməsi vacib olduğundan təhsil məmurları üçün yeni “problem”
deməkdir. Bu cəhətdən təhsil məmurlarının mraqları digər maraqlı tərəflərdən bəzilərinin (məs.
Şagird/abituriyent; Valideyn, TQDK) fikirləri ilə qismən üst-üstə düşür.
Əməkdaşlıq ilə bu siyasətin hazırlanması və tətbiqinə təhsil və testin qərb modellərini öyrənmək

7. Siyasətin
Təsirinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Sonrakı
Siyasət
Dövrü
Siyasətin
İcrasının
Planlaşdı-
rılması
Siyasət
Seçimlərinin
Yaradılması
Siyasət
Seçimlərinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Siyasət
Qərarının
Verilməsi
Siyasət Seçimlərinin Yaradılması
1. Məktəb kurikulumuna oxu və yazı bacarıqları fənninin salınması
2. Qəbul imtahanlarında yazı bacaraqlarını ölçən hissənin (məs. Sərbəst
və ya məqsədli inşa) əlavə olunması
Sistemli üsul
Əlavəetmə üsulu
Mənimsəmə üsulu
Ad Hoc (xüsusi
üsul)
Əlavəetmə Üsulu
Sistemli Üsul
Mənimsəmə Üsulu

8. Siyasətin
Təsirinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Sonrakı
Siyasət
Dövrü
Siyasətin
İcrasının
Planlaşdı-
rılması
Siyasət
Seçimlərinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Siyasət
Qərarının
Verilməsi
Arzuolunanlıq
Siyasətin fəaliyyət göstərməsində yuxarı sinif şagirdləri, abituriyentlər və
tələbələrin faydalanacağı gözlənilir
Siyasət seçiminin reallaşmasının ilk dövründə abituriyentlər çətinliklə
üzləşə bilərlər (xüsusilə mərkəzdən kənar yerlərdə)
Əldə olunacaq bilik və bacarıqlar maraqlı tərəflər üçün siyasət seçimini
arzuolunan edə bilər.
Mümkünlük
Öhdəsindən Gəlmə
İmkanı
Arzuolunanlıq

9. Siyasətin
Təsirinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Sonrakı
Siyasət
Dövrü
Siyasətin
İcrasının
Planlaşdı-
rılması
Siyasət
Seçimlərinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Siyasət
Qərarının
Verilməsi
Öhdəsindən Gəlmə İmkanı
Siyasətin öhdəsindən gəlmə imkanının qiymətləndirilməsi zamanı nəzərə alınacaq
amillər:
Yenilik maliyyə xərclərinə böyük ehtiyac duyur.
Siyasət seçimi üçün nəzərdə tutulacaq materiallar (məs. Dərs vəsaiti, Yazı imtahanı və
inşa nümunələri ilə bağlı təlimat kitabları) iqtisadi artıma təsir göstərəcək.
Köməkçi vasitələr (paralel şəkildə və ya siyasət seçiminin həyata keçirilməsindən əvvəl
başlana bilər):
Orta məktəblərdə yazı mərkəzlərinin qurulması
Müəllimlərin (xüsusilə Azərbaycan dili müəllimlərinin) praktik təlimlərə cəlb edilməsi
TQDK-də siyasət seçimi ilə bağlı yeni kadrların hazırlanması
Mümkünlük
Öhdəsindən Gəlmə
İmkanı
Arzuolunanlıq

10. Siyasətin
Təsirinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Sonrakı
Siyasət
Dövrü
Siyasətin
İcrasının
Planlaşdı-
rılması
Siyasət
Seçimlərinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Siyasət
Qərarının
Verilməsi
Mümkünlük
Yeniliyi icra etmək üçün insan resurslarına (mütəxəssislərin yetişdirilməsinə)
ehtiyac var
Siyasətə (birinci mərhələsinə)cəlb ediləcək orta məktəb müəllimlərinin akademik
yazının peşəkar səviyyədə mənimsənilməsini təmin etmək üçün təlimlərin
formalaşdırılması gərəkdir.
Orta məktəbdə bu siyasətin tətbiqi üçün peşəkar kadr hazırlığının təşkili və inkişaf
etdirilməsi, TN tərəfindən dərs materiallarının hazırlanması proqramı həyata
keçiriləcək.
Siyasət seçiminin reallaşması üçün 4-5 il lazımdır.
Mümkünlük
Öhdəsindən Gəlmə
İmkanı
Arzuolunanlıq

11. Siyasətin
Təsirinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Sonrakı
Siyasət
Dövrü
Siyasətin
İcrasının
Planlaşdı-
rılması
Siyasət
Qərarının
Verilməsi
Siyasət Qərarının Verilməsi
Siyasət qərarının qəbul olunması bu siyasət seçiminə ehtiyacdan irəli gəlir.
Siyasət qərarı, siyasət seçiminin çox-şaxəli olduğunu nəzərə alsaq (siyasətə cəlb olunacaq Azərbaycan
dili müəllimlərinin peşəkar hazırlığı, dərs vəsaitlərinin yazılması, d/v yazacaq müəlliflərin hazırlığı,
məktəblərdə yazı mərkəzlərinin qurulması və TQDK-da yazı imtahanlarını hazırlanması və
qiymətləndirilməsi üzrə kadrların hazırlanması), mövcud vəziyyətdən bir qədər uzaq durur.
Siyasət
Seçimlərinin
Yaradılması
Siyasət
Seçimlərinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Mövcud
Vəziyyətin
Təhlili

12. Siyasətin
Təsirinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Sonrakı
Siyasət
Dövrü
Siyasətin
İcrasının
Planlaşdı-
rılması
Siyasət
Qərarının
Verilməsi
Siyasətin İcrasının Planlaşdırılması
Siyasətin İcrasının Planlaşdırılması mərhələli şəkildə gedir. Bura institusional və inzibati
yeniliklər, o cümlədən, maliyyə, insan və fiziki resurslar daxildir.
Maraqlı tərəflərin planlaşdırma prosesində iştirakı öhdəliklərinə görə müəyyənləşdirilir.
Planları və icraetməni həyata keçirəcək kadr heyəti digər öhdəliklərdən azad olunmalı və işə
başlamalıdır.
Tam icraetmədən əvvəl pilot layihələr həyata keçirilir.
Siyasət
Seçimlərinin
Yaradılması
Siyasət
Seçimlərinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Mövcud
Vəziyyətin
Təhlili

13. Siyasətin
Təsirinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Sonrakı
Siyasət
Dövrü
Siyasətin
İcrasının
Planlaşdı-
rılması
Siyasət
Qərarının
Verilməsi
Siyasətin Təsirinin Qiymətləndirilməsi
1. Orta məktəbin yuxarı sinif (məs.9-11) şagirdlərin bu yeniliyə hazırlığı; və məktəblərdə həmçinin orada
açılan mərkəzlərdə şagirdlərin inkişafı üzrə göstəricilərin müqayisəsi
2. Abituriyentlərin sayı və imthahan nəticələrinin müqayisəli təhlili
Mümkün nəticələr:
1.Koqnitiv bacarıqların inkişaf etməsi və Yazı vərdişlərinin formalaşması
2. Universitetdə daha müvəffəq olması
3. beynəlxalq təhsil mühitinə adaptasiya olması
4. iş həyatına hazır olması
Siyasət
Seçimlərinin
Yaradılması
Siyasət
Seçimlərinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Mövcud
Vəziyyətin
Təhlili

14. Siyasətin
Təsirinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Sonrakı
Siyasət
Dövrü
Siyasətin
İcrasının
Planlaşdı-
rılması
Siyasət
Qərarının
Verilməsi
Sonrakı Siyasət Dövrü
Sonrakı siyasət dövründə nəzərə alınacaq amillər:
• Əgər siyasət təşəbbüsü sistematik həyata keçirilirsə siyasətin hazırlanması,
planlaşdırılması, icrası, təsirin qiymətləndirilməsi və yenidən layihələndirmə
təkrarlanacaqdır
• Siyasət dəyişikliyi bir daha yenidən tələb olunursa proseslər yenidən başlayır və
daha əvvəl həyata keçirilmiş təhlil, siyasət seçimlərin yaranması, qiymətləndirmə
və planlaşdırma fəaliyyətləri təkrarlanır.
• İdeal olaraq icra tamamlandıqdan və siyasətin nəticələri üzə çıxdıqdan sonra
siyasət təsirinin qiymətləndirilməsi baş verir, bu isə potensial olaraq yeni siyasət
dövrünə apara bilər.
Siyasət
Seçimlərinin
Yaradılması
Siyasət
Seçimlərinin
Qiymətləndi-
rilməsi
Mövcud
Vəziyyətin
Təhlili