Araling Panlipunan 8
Kasaysayan ng Daigdig
Ikalawang Markahan – Modyul 5:
Mga Pagbabagong Naganap sa
Europa sa Gitnang Panahon
Engr. Virgilio V. Dionisio Memorial High School
Poblacion, Pulilan, Bulacan
Kapag natapos ang modyul na ito, ang mag
aaral ay inaasahang
nakapag-isa-isa sa mga pagbabagong
naganap sa Europa sa Gitnang Panahon;
nakapagsusuri ng mga mahahalagang
pangyayaring naganap sa Europa; at
napapahalagahan ang mga pangyayaring
naganap sa Europa sa Gitang Panahon.
Pagbagsak ng Imperyong Romano
Sa pamumuno ni Marcus Aurelius (161-
180CE) naging suliranin ng imperyong
Romano ang pananalakay ng mga barbarong
tribo mula Alemanya, sa kanyang
pagkamatay naghudyat ang pagbagsak ng
imperyong Romano.
Naubos ang yaman ng imperyo.
Tumaas ang bilang ng mga mahihirap
Maraming nawalan ng hanap buhay
Pagiging gahaman sa kapangyarihan ng mga
nasa pamahalaan.
Ang mga opisyal ng military ay
nagtatag ng junta o hindi opisyal na
pamunuan na handang pumatay ng
ng mga hindi maayos na pinuno ng
gobyerno.
Noong 476 CE tuluyang bumagsak
ang imperyong Romano sa kamay
ng mga barbaro.
Matatag at
Mabisang
Organisasyon
ng Simbahan
Presbyter- isang karaniwang tao
na pinili ng mga mamamayan.
Nang lumaon mula sa mga
ordinaryong tao lumitaw ang
mga pari at hiyarkiya nito.
Obispo
Isang diyoses ng mga
Kristiyano sa bawat lungsod at
pinamumunuan ng isang
Obispo.
Sila ang nagpapanatili ng
kaayusan at katarungan sa
lungsod
Matatag at
Mabisang
Organisasyon
ng Simbahan
Pari
Sa ilalim ng mga nasabing obispo ay
mga pari ng mayroong kanya-
kanyang Parokya sa mga lungsod.
Sa kanilang pamamahala hindi
lamang gawaing pang-espiritwal
ang pinangalagaan ng mga pari, ilan
rito ay ang pangasiwaan ang
gawaing pang-edukasyon,
pangkabuhayan at pagkakawang-
gawa ng simbahan.
.
Arsobispo
Arsobispo naman ang itinawag sa
mga obispo na nakatira sa malalaking
lungsod na naging sentro ng
Kristiyanismo.
Matatag at
Mabisang
Organisasyon
ng Simbahan
Papa
Ang Obispo ng Rome ay tinatawag na
Papa nakinikilalang pinakamataas na
pinuno ng Simbahang Katoliko sa
Kanlurang Europa.
Kabilang ang Papa sa mga Arsobispo,
Obispo at mga Pari ng mga Parokya.
Sa kalagitnaan ng ika- 11 siglo, ang
pagpili ng Papa ay sa pamamagitan
lamang ng pagpalakpak depende kung
sino ang gusto ng matatandang kardinal.
Noong 1719 sa konseho ng Lateran
pinagpasyahan ng mayorya ang paghalal
ng Papa.
Ang salitang Pope ay nangangahulugang
“Ama” na nagmula sa salitang latin na
“Papa”.
Noong unang panahon tinuturing ang
Papa ng mga Kristiyano na “Ama ng
Kristiyanismo”.
Pamumuno sa Simbahan
Siya ang nagbuklod sa lahat ng
Kristiyano sa imperyo ng Rome
at itinatag niya ang Konseho ng
Nicea, isang konseho ng mga
obispong Kristiyano na itinatag
sa Bithynian city of Nicaea.
CONSTANTINE THE GREAT
Sa pamamagitan naman ng Konseho
ng Constantilope pinalakas ni
Constantine ang kapapahan.
Sa konsehong ito, ang mga Obispo
ay pinag uri-uri ang iba't-ibang
malalaking lungsod sa buong
imperyo.
Pinili rin ang Rome bilang
pangunahing diyosesis at kinilala ang
Obispo ng Rome bilang
pinakamataas ng pinuno ng
Simbahang Katoliko Romano.
Siya ang nagbigay diin sa Petrine Doctrine,
ang doktrinang nagsasabing ang Obispo ng
Rome, bilang tagapagmana ni San Pedro,
ang tunay na pinuno ng Kristiyanismo.
Siya rin ang nagmungkahi sa Kanlurang
Emperador ng Rome na kilalanin ang
kapangyarihan ng Obispo bilang
pinakamataas ng pinuno ng Simbahan.
Sa kanyang pamumuno kinilala ng
Kanlurang Rome ang Papa bilang
pinakamakapangyarihan sa lahat ng
Kristiyano, subalit ang silangang Rome ay
tumangging kilalanin ito.
PAPA LEO THE GREAT (440 - 461)
Ang kaniyang buong pagsisikap at
paglilingkod ay iniukol niya sa pag
patnubay ng Simbahan sa buong
Kanlurang Europe.
Nakamit niya ang sukdulan ng
kaniyang tagumpay nang ang mga
iba't-ibang barbarong tribo ay
sumampalataya at lumaganap ang
Kristiyanismo sa malalayong lugar
sa Kanlurang Europe.
Sumampalataya rin sa panahon niya
ang England, Ireland, Scotland, at
Germany.
PAPA GREGORY I
Naganap ang laban ng kapangyarihang
sekular at eklesyastikal ukol sa
karapatang magkaloob ng tungkulin sa
mga tauhan ng Simbahan noong
kapanahunan ni Haring Henry IV ng
Germany.
Itiniwalag niya sa simbahan si Haring
Henry IV na gumanti naman nang ipag-
utos niya ang pagpapatalsik kay Papa
Gregory VII
Humingi ng kapatawaran si Henry IV ng
mapansin nyang kaanib ng Papa ang mga
Maharlika ng Germany.
PAPA GREGORY VII
Pamumuno ng mga Monghe
Ang mga Monghe ay binubuo ng mga pangkat
ng pari na tumalikod sa makamundong
pamumuhay at nanirahan sa mga monasteryo
upang mamuhay sa panalangin at sariling
disiplina.
Sila ay direktang nasa ilalim lamang ng
pamumuno at pangangasiwa ng Papa.
Sila ay naniniwala sa “Ang pagtatrabaho at
pagdarasal” sila ay nagsikap sa paglinang at
pagtatanim sa paligid ng kanilang mga
monasteryo.
Mga gawain ng mga Monghe:
Sila ang nag-iingat ng mga karunungang klasikal ng mga
sinaunang Griyego at Romano.
Dahil sa wala pang natutuklasang pagawaan ng papel, ang
mga monghe ay maingat sa kanilang aklatan at matiyagang
isinusulat muli ang mga libro sa mga sadyang yaring balat ng
hayop.
Nagpakain ang mga monasteryo sa mahihirap, nangalaga sa
mga maysakit at kumupkop sa mga taong nais makaligtas sa
kanilang mga kaaway.
Sila ang nag papalaganap ng Kristiyanismo sa utos ng Papa sa
iba’tibang dako ng kanlurang Europa.
Piyudalismo
Ang Piyudalismo ay isang
sistemang pamamalakad ng
lupain na kung saan ang lupang
pag-aari ng panginoong may
lupa ay ibabahagi sa vassal at
bibigyan ng proteksyon bilang
kapalit manunugkulan ang
vassal ng tapat at pagsisilbihan
ang kanyang hari.
King- Pinakamataas sa lipunan ng piyudalismo. Siya ang
namamayari ng lupa at nagbibigay siyang lupa sa mga
sumusuporta sa kanya.
Lords- Sila ay mga nobles o dugong bughaw na nagiging
vassal ng hari dahil sila ay nagbibigay ng suporta, pera at
payo.
Knights- Sila ay tinuturing din na vassals, at nagbibigay
proteksyon sa Hari at mga nasasakupan nito.
Peasants- Sila ang pinakamababang uri ng lipunan, sila ay
mga magsasaka at nagtatrabaho sa bukid. Sila rin ang may
pinakamaraming bilang sa lipunan.
Dahil sa hindi kayang ipagtanggol ng Hari ang lahat ng
kanyang lupain, ibinahagi niya ang mga ito sa mga nobles
o dugong bughaw. Sila ang nagiging vassal ng hari
samantalang ang hari naman ay tinatawag ring panginoong
may lupa.
Ang iba pang katawagan sa Lord ay “liege” o “suzerain”.
Fief naman ang tawag sa lupang ipinagkaloob sa mga
vassals.
Mayroon ding tinatawag na Homage na kung saan
inilalagay ng vassal ang kanyang kamay sa pagitan ng mga
kamay ng lord at nangangako rito na siya ay magiging
tapat na tauhan nito.
Bilang pagkilala o pagtanggap dito nag sasagawa ng lord
ng isang investiture o isang seremonya kung saan
binibigyan ng lord ang vassalng fief.
Ang tawag sa panunumpang ito ay Oath of Fealty.
Ang mga Pari- Sila ay hindi tinuturing na natatanging sector ng lipunan
sapagkat ang kanilang posisyon ay hindi namamana sa kadahilanang hindi
sila maaaring mag-asawa. Ang mga pari ay maaaring manggaling sa mga
Maharlika, manggagawa at alipin.
Mga Kabalyero- Ang mga kabalyero ang unang uri ng mga maharlika, tulad
ng mga panginoon ng lupa, na maaaring magpamana ng kanilang lupain.
Sila ay matatapang at malalakas na kalalakihan na nagkusang loob na
maglingkod sa hari. Sila ay pinagkalooban ng lupa bilang kapalit ng
kanilang paglilingkod.
Mga Serfs- Sila ng bumubuo ng karamihan ng lipunan sa panahong ito ng
Europa. Sila ay nananatili sa kanilang lupang sinasaka, napilitan silang
magtrabaho sa lupain ng kanilang mga panginoon ng walang bayad. Lahat
ng kanilang gawin ay dapat alam ng kanilang panginoon.
Lipunan sa Panahon ng Piyudalismo
Taong 481- Si Clovis I ay pinag isa
ang mga tribo ng mga Franks at
sinugod ang mga Romano.
Taong 496- Si Clovis I at ang
kanyang buong sandatahan ay
naging Kristiyano
Taong 511- Matapos mamatay ni
Clovis I ang kanyang kaharian ay
hinati sa kanyang mga anak
Taong 687- Ang tribung Franks
ay pinamunuan ni Pepin II
Taong 717- Humalili kay
Pepin II ang kanyang anak na
si Charles Martel
Taong 751- Si Pepin the short,
na anak ni Charles Martel ay
hinirang na Hari ng mga Franks
Ang Holy Roman Empire
Noong sumapit ang taong 768, humalili si
Charlemagne o Charles the Great sa kanyang
ama na si Pepin the short, na siya naming
naging pinakamahusay na pinuno sa
panahong ito ng Europa.
Sa edad na 40, kinuha niya si Alciun,
pinakamahusay na iskolar upang magpaturo
ng iba’t ibang wika.
Sinakop niya ang Lombard, Muslim, Bavarian
at Saxon at ginawang mga Kristiyano.
Charlemagne
Pasko ng taong 800, si Charlemagne ay
kinoronahan bilang emperador ng Banal
na Imperyong Romano.
Si Pope Leo III ang humirang sa kanya
bilang “Emperor of the Holy Roman
Empire”.
Sa panahon ng imperyo ni Charlemagne
ang mga iskolar ang naging
tagapangalaga ng kulturang Graeco-
Romano
Ito ay ang pagsasama-sama ng
elementong Kristiyano, German, at
Roman ang namayani sa kabihasnang
Medieval.
.
Noong 814 namatay si
Charlemagne at humalili sa
kanya si Loius the Religious.
Hindi matagumpay ang
kanyang pamumuno dahil sa
mga maharlikang naglalaban-
laban.
Nang mamatay si Louis, hinati
nya ang kanyang imperyo sa
kanyang tatlong anak sa
pamamagitan ng Kasunduan ng
Verdun noong 841.
Charles the Bald – France
Louis the German – Germany
Lothair – Italy
Sa pagkakawatak-watak ng imperyo,
nawalan ng kapangyarihan ang mga
Hari sa mga Maharlika at nagsimula
ang paglusob ng mga Vikings,
Magyar at Muslim.
Namayani sa Europa ang mga
Maharlika at humina ang
kapangyarihan ng mga Hari.
Ang krusada ay isang ekspedisyong
militar na inilunsad ng Kristiyanong
Europeo dahil sa panawagan ni Pope
Urban II noong 1095.
Ito ay tinaguriang banal na labanan sa
pagitan ng mga relihiyosong Europeo
at mga Muslim na sumakop sa
Jerusalem.
Sa panawagan ni Papa Urban, hinimok
niya ang mga kabalyero (knights) na
maging krusador at pinangakuan niya
ang mga ito na papatawarin sila sa
kanilang mga kasalanan.
ANG KRUSADA
Unang Krusada
Binuo ito ng 3000 na kabalyero
at 12000 na madirigma sa
pamumuno ng mga Prinsipe at
mga Pranses.
Noong 1099 matagumpay nilang
Nabawi ang Jerusalem at natatag
ng Estadong Krusador malapit sa
Mediterranean.
Sila ay nanatili ng 50 taon sa
Jerusalem subalit sinalakay muli
sila ng mga Muslim.
Krusada ng mga Bata
Noong taong 1212 isang
batang 12 taong na
nagngangalang Stephan ay
naniwalang tinawag siya ni
Kristo upang mamuno ng
Krusada.
Libo-libong mga bata ang sa
kanya ay sumunod subalit
karamihan sa kanila ay
dinapuan ng sakit, nasawi sa
karagatan at ipinagbili bilang
alipin.
Ikalawang Krusada
Hinikayat ni St. Bernard ng
Clairvaux sina Haring Luis VII ng
France at Emperor Conrad III ng
Germany upang pumunta sa
silangan.
Matagumpay nilang nasakop ang
Damascus
Nagkasagupaan si Richard at
Saladin na pinuno ng mga Turko
at nagkasundo na itigil na ang
labanan
Sa loob ng tatlong taon ang mga
Kristiyano ay malayang
nakapaglakbay sa Jerusalem.
Ikaapat na Krusada
Ang krusadang ito ay naging isang
malaking iskandalo,a ng mga
krusador ay ibinuyo ng mga
mangangalakal ng Venetra na
Kristiyanong bayan ng Zara.
Ang Papa ay nagalit sa ginawa ng
mga krusador kaya sila ay
idineklarang “excomunicado”.
Noong 1261 sila ay napatalsik sa
Constantinople at naibalik ang
imperyong Byzantine.
Ang huling kuta ng mga Kristiyano
sa Arce ay napasakamay ng mga
Muslim at ito ay naging simula ng
paghina ng Krusada.
Resulta ng mga Krusada
Maganda ang naging resulta ng mga ito sa kalakalan,
napalaganap ang komersyo at ito ay nagsilbing salik
sa pag-unlad ng mga lungsod at malalaking
daungan.
Ang kulturang Kristiyanoat Islamic ay napayaman din.
Subalit ang krusada ay naglantad ng tunay na mga
layunin ng mga sumama sa gawaing ito. Nagkaroon
ng pagkakataong makapaglakbay at makapangalakal.
Ang sistemang manor ang sentro ng
lipunan at ekonomiya ng mga tao sa
panahong ito.
Ang fief ay binubuo ng maraming
manor na magkakahiwalay.
Maihahalintulad sa isang pamayanan,
ang mga naninirahan dito ay umaasa
sa pagsasaka sa manor.
Ang pinakapusod ng isang manor ay
ang tirahan o kastilyo ng panginoong
may lupa.
Nahahati ang mga lupain sa manor
ng naaayon sa mga paggagamitan
nito.
Sila ay kumpleto sa kagamitang
pangsakahan.
Mayroon silang kamalig, kiskisan,
panaderya, kuwadra ng panginoon,
simbahan, pandayan, at pastulan.
Ang Manoryalismo
Ang Manor ay isang
malaking lupang sinasaka.
Ang malaking bahagi ng
manor ay pagmamay-ari
ng mga Lord at ilan
lamang sa mga magsasaka
ang nagmamay-ari ng
kanilang lupa.