De juridische aandachtspunten bij social media wedstrijden: kansspelen, loterijen, tombola's, consumentenbescherming, wedstrijdreglementen, gegevensbescherming, cookies, internationale aspecten

1. Online Wedstrijden
Gastles Odisee Hogeschool
17 november 2020

2. Proud Legal Partner
Recent clients
Privacy & data protection
Software, Internet & e-
commerce
Media & advertising
IP
Gambling
Travel & consumer
protection
Commercial & contracts
Corporate - tax
bart@siriuslegal.be
www.siriuslegal.be

3. Privacy &
persoonsgegevens
Specifieke regels eigen
aan bepaalde social
media
Consumentenbeschermin
g
& wedstrijdreglementen
Kansspelwetgeving
Andere landen
Online wedstrijden

4. Kansspelwetgeving

5. “Promotionele”
wedstrijden
Doel
≠
Gokken
Brand
awareness
CRM
Database
verrijken

6. Promotionele
wedstrijden
wedstrijdTombolaLoterijKansspel

7. Kansspel
Kansspelwet van 7 mei 1999
Inzet
Kans om iets te winnen of verliezen
Toeval
Alleen met licentie van
Kansspelcommissie
Beperkt aantal licenties
Bepaalde kansspelen = monopolie
Nationale Loterij
Reclame voor kansspelen is verboden
Zeer zware boetes!
Betalend kraslot
Online spel met deelnamekost,
Betalend sms spel
Promotionele
wedstrijden

8. Loterij
Loterijwet 31 december 1851
Art. 301 Strafwetboek
Kans om iets te winnen
Toeval
Zelfs gratis!
Absoluut verbod!!
Monopolie Nationale Loterij
Uitzonderingen door overheid
Typisch voorbeeld: bingoavond
Maar ook héél wat online wedstrijden…
“Win mijn huis”
Promotionele
wedstrijden

9. Tombola
Loterijwet 31 december 1851
Art. 301 Strafwetboek
Soort loterij
Maar dan legaal
Enkel prijzen in natura!
50% opbrengst naar goed doel
Vaste lijst met goede doelen
Administratieve last
Krasloten
Trekkingen
Online sweepstakes
Zelden interessant als wedstrijd
Promotionele
wedstrijden

10. Wedstrij
d
Promotionele wedstrijden
Elke wedstrijd die géén
kansspel is
Loterij is
Tombola is
Voorwaarden zijn dus
Géén toeval
Géén inzet
Géén geldprijzen
Kennis
behendigheid
Snelheid
Promotionele
wedstrijden

11. Wedstrij
d
Promotionele wedstrijden
Kennis
behendigheid
Snelheid
Ook bij schiftingsvraag
“Hoeveel deelnemers zullen er zijn?”
“Om hoe laat zal …?”
“Hoeveel kilometer zal…?”
Sluit toeval uit:
“Bij onze vorige wedstrijd…”
Promotionele
wedstrijden

12. Consumentenbescherming
& Wedstrijdreglement

13. Consumenten-
bescherming
Boek VI WER
Organisator bekend
Volledig adres
Geen agressieve
marktpraktijken
Herkenbaar als reclame
Ook in social media
Cfr
Influencer marketing
Sponsoring
Native advertizing
Geen
misleidende
info
Wedstrijdreglement

14. Wedstrijdreglement

15. Wedstrijd
reglement
Consumentenwetgeving
=
infoplichten
Vermijd discussies
met deelnemers
(prijzen, verloop,
toepasselijk recht, …)
Dek jezelf in tegen fouten en
problemen
Filter valsspelers
eruit
Vermijd
“kwisclubs”
en
“professionele”
wedstrijdspelers

16. Identiteit
Organisator
wie is verantwoordelijk voor de wedstrijd?
Naam, adres, contactgegevens, KBO
Deelnemers
Wie mag deelnemen?
Binnen- of ook buitenland?
Uitsluiting van medewerkers, partners en familie
Wat met minderjarigen?
1
Wedstrijd
reglement

17. Identiteit1
Verloop van de wedstrijd
Praktisch draaiboek van deelname
Wedstrijdflow
Duurtijd, rondes, format
Registratie van deelnemers
Communicatie met winnaars
Kennisvragen, behendigheidsproeven, schiftingsvragen
Aanduiding winnaars en afhandeling van ex aequos
2
Wedstrijd
reglement

18. Identiteit1
Verloop van de wedstrijd2
Winnaars en prijzen
Hoofdprijs, nevenprijzen, troostprijzen, etc.
Waarde, omschrijving, hoeveelheid (let op: wettelijk
verplicht in sommige landen!)
Contact met winnaars (onvindbaar zijn? niet reageren?)
Overhandiging
Wat als winnaars niet in ontvangst nemen?
Verificatie deelnamevoorwaarden
3
Wedstrijd
reglement

19. Identiteit1
Verloop van de wedstrijd2
Winnaars en prijzen
Let op met reizen en “belevingsprijzen”
Wat is inbegrepen, wat niet (verplaatsingen, eten, fooien)
Wat met reisaanpassingen, annuleringen, etc…?
Noodzaak visum, vereiste fysieke gezondheid, …?
3
Wedstrijd
reglement

20. Identiteit1
Verloop van de wedstrijd2
Winnaars en prijzen3
Incidenten indekken
Diskwalificatie: voorwaarden en gevolgen
Overmacht
Wijziging van wedstrijd, aanpassing reglement, gewijzigde
looptijd, etc.
Uitsluiting van aansprakelijkheid
Conflicten: klachtenprocedure
4
Wedstrijd
reglement

21. Verwerkersovereenkomst Google + DPA Gegevens1
Anonymize IP2
Deel geen gegevens met Google3
Ook geen gegevens voor advertentiedoeleinden!
Prepare for a battle with marketing
4
Aandachtspunten
Consumentenrecht: informatie, geen misleiding, ...
Privacy en spamwetgeving (straks)
Online wedstrijden: realiteit van internet
Wedstrijden op sociale media: gebruiksvoorwaarden
platform (straks)
Auteursrechten en portretrechten van de deelnemers bij
creatieve wedstrijden
5
Wedstrijd
reglement

22. Verwerkersovereenkomst Google + DPA Gegevens1
Anonymize IP2
Deel geen gegevens met Google3
Ook geen gegevens voor advertentiedoeleinden!
Prepare for a battle with marketing
4
Aandachtspunten
Auteursrechten en portretrechten van de deelnemers bij
creatieve wedstrijden
Gebruik beelden, tekst, stem bij latere communicatie?
Hangt samen met privacy & gegevensbescherming
5
Wedstrijd
reglement

23. Verwerkersovereenkomst Google + DPA Gegevens1
Anonymize IP2
Deel geen gegevens met Google3
Ook geen gegevens voor advertentiedoeleinden!
Prepare for a battle with marketing
4
Aandachtspunten
Beschikbaarheid wedstrijdreglement
Goedkeuring door deelnemer
Opvolging: verloop, klachten, uitreiking, nazorg,…
5
Wedstrijd
reglement

24. GDPR
Het verhaal dat
niemand wil horen

25. GDPR
cookie
compliance
anti-spam
Merkimago
Corporate
maturity
En ook een
beetje om
boetes...
Trust
&
respect
Databescherming
draait om
vertrouwen en
respect

26. GDPR is here
to stay...
Webshops
Tech companies
Online marketing
Non profit
Scholen
Ziekenhuizen
Overheden
Google 600.000
Cookies 15.000
ID card 10.000
DPO 50.000
MGM 50.000
DM 1.000
Inzage 2.000
...
+250 boetes
500.000.000
euro

27. Enkele
basisbeginselen
uit de GDPR
Gedetailleerde privacy policyTransparantie
Doelgebondenheid Gegevens mogen alleen verwerkt
voor het doel waarvoor ze
verzameld werden
Beperkte
bewaartermijnen
Gegevens mogen niet langer
verwerkt worden dan
noodzakelijk is
Minimalisatie
Alleen NOODZAKELIJKE data wordt
verwerkt
Dataveiligheid Data Protection by Design & Default
Gepast niveau van veiligheid
Gepaste maatregelen
Rechtsgrond
In onze context: “toestemming”,
“uitvoering overeenkomst” of
“gerechtvaardigd belang”

28. Praktische impact
op wedstrijden
Privacy
policy
“Vrije”
deelname
Minimale
data
verzamelen

29. Praktische impact
op wedstrijden
“Vrije”
deelname
Gegevens van deelnemers mogen
alleen gebruikt worden voor het verloop
van de wedstrijd
Nadien wissen (!)
Tenzij
“Vrij”, geïnformeerde, voorafgaande opt-
in”
= Deelnemer mag KIEZEN (vrijwillig) om
zijn gegevens ook later te laten
gebruiken voor marketingdoeleinden
Geen toestemming = geen later gebruik
Gaat een beetje in tegen reden om
wedstrijd op te zetten vaak...

30. Praktische impact
op wedstrijden
Privacy
policy
Voor deelnemers die geen opt-in geven
moet Privacy policy beschikbaar zijn
Voor deelnemers die wel opt-in geven is
akkoord met privacy policy vereist
Absolute transparantie
Wie ben ik?
Welke gegevens verzamel ik?
Waarom verzamel ik die?
Wat doe ik ermee?
Met wie deel ik ze?
Waar sla ik ze op? (Buiten EU?)
Hoe lang hou ik ze bij?
Wat zijn de rechten van de deelnemers?
Cookies?

31. Praktische impact
op wedstrijden
Minimale
data
verzamelen
Opzet van wedstrijd is vaak
databaseverrijking
Maar GDPR = minimale dataverzameling
Enkel wat strikt noodzakelijk is
Meestal
Naam en voornaam (voor identificatie)
E-mail (voor communicatie)
Eventueel woonplaats (voor prijzen,
maar dat kan ook later en enkel van
winnaar)
Geboortedatum (als deelname 18+ is)
Niet: hobby’s, interesses, geslacht, ...

32. Bijkomende
aandachtspunten
onder GDPR
Verplicht
dataregister
“Data export”
buiten de EU is in
principe verboden
(“Schrems II arrest”
Verplichte
Data
processing
agreements
Verplichte
dataveiligheid
=
cyber security

33. Social media terms of use

34. Social media
Terms of Use
Sanctie is
verwijdering van
de pagina of actie
Platform heeft eigen
regels voor reclame
Respecteer de wet
Platform heeft
eigen regels
voor
wedstrijden

35. Ongetwijfeld meest gebruikte platform
Maar wel erg mainstream geworden…
Grootste aantal gebruikers
Meest veelzijdig in mogelijkheden (combineert beeld, tekst, geluid,
interactie)
Behoorlijk strenge regels voor het opzetten van wedstrijden
Regels worden geregeld aangepast
Laatste aanpassing wedstrijden dateert van maart 2017
Social media
Terms of Use

36. Basisfuncties gebruiken als deelname is OK:
“Wie de leukste foto uploadt, wint”
“De eerste 5 die het juiste antwoord geven, winnen”
“Deel deze foto en win”
Social media
Terms of Use

37. “Tag jezelf en win” kan niet tenzij de persoon zelf op de foto staat
Winnen op basis van meeste shares kan niet (want niet bij iedereen
‘public’)
Winnen obv “like/share and win” kan niet (= loterij, dus verboden in
België)
Deelname dmv post op jouw profiel mag niet, enkel op pagina
organisator
Verplicht sharen op tijdlijn van deelnemer of diens vrienden kan niet,
vragen om te sharen wel
Fan-gating is wel OK op Facebook
Geen reclame in omslagfoto
Social media
Terms of Use

38. Social media
Terms of Use

39. Volgens de Facebook Guidelines moeten volgende elementen
vermeld in
wedstrijdreglement:
“Facebook kan niet geassocieerd worden met de wedstrijd en
ondersteunt deze niet. Facebook kan dus ook niet verantwoordelijk
worden gesteld bij eventuele problemen.”
“Deelnemers verschaffen informatie aan jouw organisatie, niet aan
Facebook. Facebook heeft geen uitstaans met de wedstrijd.”
Nodige meldingen ivm privacyregels
Social media
Terms of Use

40. Social media
Terms of Use

41. Let op met compatibiliteit met Belgische en Europese wetgeving
Akkoord met wedstrijdreglement?
Vrije opt-in voor verwerking persoonsgegevens?
Transparantie ivm identiteit organisator?
Social media
Terms of Use

42. Naast een uitgebreide gedragscode, ook specifieke “Promotion
Guidelines”: https://help.instagram.com/179379842258600
Naleving van alle lokale wettelijke voorschriften
Taggen mag niet “onjuist” zijn, ook niet aanzetten tot…
Instagram ontheffen van aansprakelijkheid en duidelijk dissociatie
Geen hulp van Instagram
Promotor draagt eigen risico
Social media
Terms of Use

43. Doorgaans:
Neem foto
Plaats op Instagram
Met #merk
Social media
Terms of Use

44. Soms ook:
“Share and win” of “regram”
Social media
Terms of Use

45. Uitgebreide guidelines in YouTube help section
Algemeen: gedragscode (no defamation, harassment, nudity, etc.)
Niet enkel regels, maar ook praktische richtlijnen en hulp
Voor wedstrijden op merkkanaal
Zie: https://support.google.com/youtube/answer/1620498?hl=en
Social media
Terms of Use

46. Organisator draagt alle verantwoordelijkheid, YouTube duidelijk uit
vizier houden
Voldoen aan alle wettelijke voorwaarden
Niet aanzetten tot inbreukmakend gedrag
Verplichting om wedstrijdreglement én privacy policy te gebruiken
YT aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor wedstrijd
Minimumleeftijd voor deelname = 18 jaar
Geen verplichte overdracht van rechten door deelnemers
Wedstrijd moet gratis zijn
Geen manipulatie van data
Social media
Terms of Use

47. Wedstrijdreglement moet
Link bevatten naar YT ToS en Commmunity Guidelines
Benadrukken dat YT niet gelinkt is aan je wedstrijd
Privacy notice bevatten
Alle toepasselijke wetten respecteren
YT is niet aansprakelijk bij technische storingen
Bij einde wedstrijd kan YT account sluiten (met dataverlies tot gevolg)
Organisator moet content monitoren en censureren
Social media
Terms of Use

48. Hoe moet het dan (niet)?

49. Zo dus niet...
Kansspel…?
Opt-in Reglement…?
Privacy policy…?
Opt-in DM?

50. Zo wel...
Snelheidsfactor
Opt-in Reglement
(B2B OK zo, B2C
expliciete opt-in)
Privacy policy OK
Opt-in DM in casu niet
nodig
Deelnemer afgeleid
naar actiepagina

51. Linkje naar ons
wedstrijdreglement

52. Goed bedoeld,
maar niet OK...

53. Goed bedoeld,
maar niet OK...

54. Goed bedoeld,
maar niet OK...

55. Goed bedoeld,
maar niet OK...

56. Regels in regels in regels…
Internationale wedstrijden

57. Elk land heeft eigen regels, soms zelfs
regionaal binnen een land
Fiscaal (kansspelbelasting),
consumentenbescherming,
kansspelwetgeving, leeftijd, maximum
prijzengeld...
Meldingsplicht, vergunningsplicht,
samenwerken met lokale partner, deponeren
wedstrijdreglement; belasting betalen, ...
Internationaal

58. “Indien deze wedstrijd in strijd blijkt te zijn met lokale
wetgeving, behoudt de organisator zich het recht voor om
de wedstrijd in dat land op te schorten en/of deelnemers
uit dat land uit te sluiten van verdere deelname. Dergelijke
situatie maakt overmacht uit in hoofde van de Organisator
en stelt haar vrij van enige aansprakelijkheid of
gehoudenheid tot schadevergoeding.”
Internationaal
“Bezint eer ge begint”
Passe-partout wedstrijdreglement is zeer moeilijk
Overmachtsclausule voor geval conflict met buitenlandse wetgeving

59. “Gedragscode Promotionele Kansspelen”
Dwingende wetgeving
1 wedstrijd per jaar per product, 20 trekkingen maximum
Communicatiekost geregeld
Maximum prijzengeld geregeld
Inhoud wedstrijdreglement in grote mate geregeld
Toeval is wél toegestaan! (trekking, jackpot, sweepstake)
Regels voorzien voor de inhoud van reclame (niet misleidend,
evenwichtig, …)
Specifieke beschermingsregels voor minderjarigen zijn
voorzien.
Minder strenge regels voor “kleine promotionele kansspelen”
(prijzenpot < € 4.500)
Kansspelbelasting
…
Nederland

60. Geen inzet of geen toeval
Geen aankoopverplichting
Verplichting om deelnamekost terug te betalen (sms-kost, kost
internetverbinding als geen forfaitabo!)
Schiftingsvraag idem als in België
Verplichting om reglement te deponeren bij
gerechtsdeurwaarder
Verplichting om reglement gratis te verzenden op verzoek
Reglement bevat verplicht waarde van de prijzen, datum
aanduiding winnaars
Verbod om kortingsbon als prijs te hanteren
Nederland

61. Vragen uit het publiek…?

62. Proud Legal Partner
Recent clients
Privacy & data protection
Software, Internet & e-
commerce
Media & advertising
IP
Gambling
Travel & consumer
protection
Commercial & contracts
Corporate - tax
bart@siriuslegal.be
www.siriuslegal.be