Үшбұрыштар теңдігінің белгілері

1. 7 сынып
геометрия
Үшбұрыштар теңдігінің белгілері
Математика пәнінің мұғалімі: Тораев.Хушёр

2. Сабақ мақсаты:
1. “Үшбұрыш”, “Үшбұрыштардың түрлері”,
“Үшбұрыштардың теңдігі” туралы алған білімдерін
шығармашылықпен зерттеу, ой түйіндеу арқылы жұмыс
жасау қабілетін қалыптастыру.
а) Білімділік. Есептер шығару барысында білімдерін нақтылау,
ой қорытындылау арқылы алған білімдерін баяндап,
көрсете білуі, пәнге қызығушылығын арттыру;
ә) Тәрбиелік. Оқушылардың шығармашылық жұмыс жасау
қабілетін тәрбиелеу.
б) Дамытушылық. Есеп шығару барысында ережелерді дұрыс
пайдалана отырып есте сақтау, логикалық ойлау және
математикалық тілде сөйлеу қабілетін дамыту.

3. Үшбұрыш анықтамасы
В
А
С

4. Үшбұрыш деп бір түзудің бойында
жатпайтын үш нүктеден және оларды
тізбектей қосатын кесінділерден
тұратын фигураны айтамыз.
В
А
С

5. Үшбұрыш элементтері
В
А
СА, В, С – төбелері
АВ, АС, ВС – үшбұрыштың қабырғалары
A, В, С - үшбұрыштың бұрыштары∠ ∠ ∠
∆ АВС

6. Үшбұрыштың түрлері
қабырғалары бойынша
Тең қабырғалы үшбұрыш
деп аталады егер
оның барлық
қабырғалары
тең болса
Тең бүйірлі үшбұрыш
деп аталады егер
оның екі қабырғасы
тең болса
Қабырғалары әр түрлі
деп аталады егер
оның қабырғалары
әр түрлі болса

7. Тік бұрышты
үшбұрыш
деп аталады егер
оның бір бұрышы
тік болса
Сүйір бұрышты
үшбұрыш
деп аталады егер
оның бұрыштары
сүйір болса
Доғал бұрышты
үшбұрыш
деп аталады егер
оның бір бұрышы
доғал болса
Үшбұрыштырдың түрлері
бұрыштары бойынша

8. Қабырғасы мен
оған іргелес
бұрыштары бойынша
Екі қабырғасы мен
арасындағы бұрыш
бойынша
Үш қабырғасы
бойынша
Үшбұрыштар теңдігі

9. Есептер шығару. №60 есеп.
5 см 5 см
5 см
А
В
С
Бұл үшбұрыш қалай аталады?
АВС∆Берілгені: - тең қабырғалы
АВ=ВС=АС=5 см
аР 3=
Табу керек Р - ?
Жауабы: 15 см

10. №61
9 см 9 см
3 см
А
В
С
АВС∆Берілгені: - тең бүйірлі
АВ=ВС=9 см, АС=3 см
саР += 2
Табу керек Р - ?
№61
Жауабы: 21 см

11. №66
В
А
С
3 см
4 см
6 см
АВС∆Берілгені: - қабырғалары
әр түрлі
АВ=3 см, ВС=6 см, АС=4 см
Табу керек Р - ?
сbаР ++=
Жауабы: 13 см

12. Тест тапсырмалары:
1. АВС тең бүйірлі үшбұрышында . Үшбұрыштың қай
қабырғасы табаны болады?
А) АВ В) АС С) ВС D) дұрыс жауап көрсетілмеген
2. Периметрі 16 см тең бүйірлі үшбұрыштың бүйір қабырғасы 5 см. Оның
табанын тап.
А) 11 см В) 6 см С) 5 см D) 4 см
3. . Егер =5 см болса, онда неге тең ?
А) 5 см В) 3 см С) 4 см D) 2 см
4. . , бұрышын тап.
А) В) С) D)
5. . АВС үшбұрышының периметрі 45 м болса, онда РКТ
үшбұрышының периметрі қандай?
А) 30 м В) 35 м С) 50 м D) 45 м
0
50=∠=∠ ВА
111 СВААВС ∆=∆ АВ 11ВА
PRTMNK ∆=∆
0
70=∠ Р М∠
0
30 0
50 0
70
0
45
РКТАВС ∆=∆

13. Берілгендерді пайдалана отырып, тең үшбұрыштырдың
анықталуға тиісті элементтері

14. Ауызша тест сұрақтары:
1. Егер бір үшбұрыштың ... мен олардың арасындағы бұрыш екінші
үшбұрыштың сәйкес ... мен олардың арасындағы бұрышына тең болса, онда
бұл үшбұрыштар тең болады.
А) қабырғасы В) екі қабырғасы С) үш қабырғасы
2. Тең бүйірлі үшбұрыштың төбесінен табанына жүргізілген медианасы
оның ... болады.
А) қабырғасына тең В) табанына тең С) әрі биссектрисасы, әрі биіктігі.
3. Егер бір үшбұрыштың ... мен оған іргелес екі бұрышы екінші
үшбұрыштың сәйкес ... мен оған іргелес екі бұрышына тең болса, онда бұл
үшбұрыштар тең болады.
А) қабырғасы В) екі қабырғасы С) үш қабырғасы
4. Егер бір үшбұрыштың ... екінші үшбұрыштың сәйкес ... тең болса, онда
мұндай үшбұрыштар өзара тең болады.
А) қабырғасы В) екі қабырғасы С) үш қабырғасы

15. Сызбамен жұмыс
№1. Берілгені: AD=BC, . Дәлелдеу керек
Үшбұрыштар теңдігінің
қай белгісінің көмегімен дәлелдеу керек?
№2. Берілгені: , . Дәлелдеу керек
21 ∠=∠
DBCАВD ∆=∆
А
B C
D
1
2
42 ∠=∠
СDААВС ∆=∆
А
B C
D
1
3
31 ∠=∠
2
4

16. А
В
С

17. Сөзжұмбақ шешу.
1. Жазықтықтағы негізгі геометриялық фигура.
2. Кесіндінің ұзындығын өлшеуге қолданылатын құрал.
3. Бұрышты қақ бөлетін сәуле.
4. Нүкте және осы нүктеден басталатын екі сәуледен құралған фигура.
5. Бұрыштың өлшем бірлігі.
6. Бір қабырғасы ортақ, ал қалған екі қабырғасы бірі-бірінің жалғасы болып келген екі бұрыш
7. Теореманың бірінші бөлігі

18. Сабақты қорытындылау:
“Жорға” ойыны
1. Екі қабырғасы тең болатын үшбұрыш
2. Жазықтықта қиылыспайтын екі түзу
3. Геометрия неше бөлімнен тұрады?
4. Екі нүктемен шектелген түзудің бөлігі
5. Бір нүктеден шыққан түзу
6. Планиметрия нені зерттейді
7. Барлық қабырғалары тең үшбұрыш

19. Үйге тапсырма:
4.1, 4.2, 4.3, 4.4 тақырыптарын
қайталау және
№84, №85 есептерін шығару