alerjide laboratuvar testleri, Doç. Dr. Arzu Didem Yalçın

1. Allerji Testleri
Arzu Didem Yalçın MD.
Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği 40. ulusal Kongresi,
Rixos Sungate/ANTALYA
ASTIM/ALERJİ KURSU 13. 10.2018 saat.10.40

2. Atopi:
 Çevresel allerjenlere karşı IgE üretimine genetik yatkınlık
olmasını tanımlamaktadır.
 Atopinin bulunuşu allerjik hastalıklara yatkınlığı temsil eder.
 Atopi eski Yunancada gariplik teriminin karşılığından
türetilmiştir.
Atopi terimi ilk kez Amerikan
immünolog Arthur Coca
tarafından kullanılmıştır.

3. ATOPİ

4. Alerji:
Atopik-IgE aracılığı ile oluşan
hastalıkların klinik görünümünü
temsil etmektedir.
ALERJİ

6. ALERJİ

9. 1. Semptomların allerjenlerle ilişkisini ortaya
koymak.
2. Atak semptomlarını oluşturabilecek
allerjenleri ortaya koymak ve
eliminasyonunu sağlamak.
3. Özel bir allerjene karşı duyarlılığın düzeyini
ortaya koymak.
Allerji Deri Testi Endikasyonları

11.  Lanset
 Çeşitli iğneler
(stallerpoint)
 Çoklu delme cihazları
Kullanılan Cihazlar

13.  Damlanın ortasına lanset
batırılır
 Alerjen solusyonlarının
birbirine bulaşmaması için
her alerjene ayrı cihaz
kullanılmalı
Prick test uygulaması

15.  Pozitif kontrol: Histamine phosphate 1mg/ml
 İlaç veya hastalık baskısını gösterir
 Teknisyen uygulaması ile ilgili değişiklikleri
belirler
 Negatif kontrol: Saline
 Negatif olması şarttır
 Bazen < 3 mm çaplı travmatik reaksiyon
verebilir
 Dermografizmi olan hastalarda pozitif
sonuç verir
Negatif ve pozitif kontrol solusyonları

22. Perkütan test İntrakütan test
Kolay Daha zor
Az zaman alır Daha çok zaman alır
Hastaya az zarar verir Hastaya ağrı verir
Yorumu daha kolay Yorumu zor
Semptomlar ile uyumlu Daha duyarlı
Perkütan ve intrakütan testin karşılaştırması

23. 1. Yaş:
 Allerji testine verilen cevap yaşla değişmektedir.
 En belirgin reaksiyonlar 20 yaşına kadar gelişmekte,
daha sonra düşüş göstermektedir.
 60 yaşından sonra deri testi cevabı belirgin olarak
azalma göstermektedir. Bu nedenle yorumlarda bu
özelliklere dikkat edilmelidir.
Deri testi cevabını etkileyebilen etmenler

24. 2. Uygulama zamanı:
 Testin uygulama saati de nisbeten önem
göstermektedir.
 Sabah yapılan test uygulaması, öğleden sonra
saatlerine göre daha belirgin cevap alınmasına neden
olmakta ancak bunun klinik değerlendirmede önemi
bulunmamaktadır.
 Benzer şekilde polen allerjisi olanlarda polen mevsimi
özelliklerinin değişiklik yapabileceği belirtilse de yine
klinik önemi olmadığı bilinmektedir.

25. 3. Uygulama bölgesi:
 Sırtta reaksiyon ön koldan daha fazla olmakta, ancak
bunun da klinik belirgin önemi bulunmamaktadır.
 Fazla sayıda test yapmak gerektiğinde veya kolda sorunu
olanlarda bu bölgeden test uygulanır.

26. 4. İlaçlar:
 Antihistaminikler deri cevabını önlemektedir. Farmakolojik
özelliklerine göre testten belli bir süre önce bırakılmaları gerekir.
 H2 reseptör blokörü ilaçlar da kısmen deri cevabını baskılamaktadır.
Bunların 24 saat önce kesilmesi yeterli olmaktadır.

27. • Trisiklik antidepresan ilaçlar deri cevabını uzun süreli
baskılamaktadır. Bunların en az 2 hafta kesilmesi önerilmektedir.
• Antiemetik ilaçlar da benzer etki göstermektedir.
• Astımlılarda kullanılan inhaler steroidlerin deri testi cevabını
baskıladığına dair veri yoktur.
• Sistemik steroidler ise ancak uzun süreli kullanımda cevabı
önlemektedir. Birkaç haftalık sistemik steroid tedavilerinin
deri histamin cevabını baskılamadığı belirtilmektedir.
• Deri üzerine uygulanan topikal steroidler ise en az 1 hafta
süre ile deri testi cevabını baskılamaktadır.
• Bunların dışında etkili dozda immmunoterapinin deri testi
cevabını baskıladığı gösterilmiştir.

29.  Allerji deri testi sonuçları mutlaka anamnez ve
semptomlar eşliğinde değerlendirilmelidir.
 Bunlarla uyumlu olmayan pozitiflikler
değerlendirmeye alınmaz.
 Allerji deri testi sonuçları deneyimli ellerde
uygulandığında oldukça güvenilirdir.

31.  Testlerin birbirine çok yakın uygulanması (<2cm)
ve reaksiyonların birbirine karışması
 Teknik hataya bağlı kanama ve yanlış pozitif
sonuç elde edilmesi
 Delme işlemi yetersizliğine bağlı yanlış negatif
sonuç elde edilmesi
 Allerjen solusyonlarının delme aracılığı ile veya
silme işlemi sırasında birbirine bulaşması yolu ile
yanlış sonuç alınması
Alerji deri testlerinde sık yapılan hatalar:

32. Yanlış negatiflik Yanlış pozitiflik
Antijenlerin uygun olmayan
koşullarda saklanması
Dermografizm
Yanlış uygulama Fazla miktarda allerjen verilmesi
İlaçlar Epikütan uygulamada kanama
olması
İleri yaş Gliserinli ekstrelerin intradermal
kullanılması
Uygulanan bölge Gıda allerjenleri
Anaflaksiden sonraki 6 hafta Standardize olmayan solusyon

33.  Allerji deri testleri tüm gelişmiş ülkelerde allerji ve/
veya allerji ve klinik immünoloji uzmanları tarafından
uygulanan testlerdir.
 Allerji deri testleri uygulama becerisi kazanmak için
yetkin eğiticiler eşliğinde yapılandırılmış eğitim teknikleri
ile hem teorik hem de uygulama eğitiminin alınmış
olması gerekir.
Alerji Deri Testi Kimler Tarafından Yapılabilir?

34.  Test yapıldığı dönemde allerjik semptomları yoğun olan hastalara
yapılmamalıdır.
 Gebelerde ve ağır reaksiyon öyküsü olanlarda yapılmamalıdır.
 Gelişebilecek ani sistemik reaksiyonlara müdahale edecek bir hekim
bulunmadan yapılmamalıdır.
 Acil müdahale seti (epinefrin içeren) hazır bulundurulmalıdır.
 Allerjen ekstrelerin stabilitesi, potensi ve konsantrasyonları
değerlendirilmelidir.
 Dermografizm varlığı değerlendirilmelidir.
 Pozitif ve negatif kontrol kullanılmalıdır.
 Reaksiyonlar uygun zamanda kaydedilmelidir.
Alerji Deri Testi Öncesinde Alınması Gereken
Önlemler Nelerdir?

35.  Deri testi aletini aynı hastada birden çok kez
kullanmak maliyette azalma sağlıyor gibi
görünse de,
 Hem allerjen ekstresi bulaşı üzerinden yalancı
pozitifliklere
 Hem de uygulayan sağlık çalışanı için kan yoluyla
geçen hastalık bulaşma riskine neden olduğundan
kesinlikle önerilmez.
Alerji Deri Test Aletleri Birden Çok Defa
Kullanılabilir mi?

36.  Deri prik testleri oldukça güvenilir olmakla
birlikte pratikte testler sırasında solunum
sıkıntısı ve anafilaksi gelişen olgular
bildirilmiştir.
 Bu nedenle testlerin sağlık personeli
denetiminde ve acil ekipmanlarının hazır
olduğu bir ortamda yapılması gerekir.
Deri Testlerinin Riski Var mıdır?

37.  İntradermal testler; venom ve ilaç allerjilerinde
duyarlılıklarının saptanmasında kullanılır.
 Ancak hem sistemik reaksiyon geliştirme riski
prik testlerine göre yüksektir hem de daha
fazla beceri gerektirir.
 Anafilaksi riski genel olarak besin ve ilaç
allerjilerinde ve/veya anafilaksi öyküsü
olanlarda çok daha fazladır.
Deri Testlerinin Riski Var mıdır?

38.  Semptomatik astımı olan hastalara test
uygulanması astımın daha da kötüleşmesine
neden olabilir.
 Triptaz düzeyi yüksek olan kişilerde her
zaman anafilaksi riski daha yüksektir.
 Allerjik semptomu olup ilgili allerjenin yoğun
bulunduğu mevsimlerde deri testi yapılacaksa
daha dikkatli olmak gerekir.
Hangi Hastalar Daha Risklidir?
Nelere Dikkat Edilmesi Gereklidir?

39.  Gelişebilecek sistemik reaksiyon sırasında
kullanılacak epinefrine yanıt vermesi daha
düşük olacağı için özellikle beta-bloker, daha
az sıklıkta da anjiotensin dönüştürücü enzim
(ACE)-inhibitörü kullanan kişiler daha risklidir.
Hangi Hastalar Daha Risklidir?
Nelere Dikkat Edilmesi Gereklidir?

40.  Besin ve ilaçlar ile ağır sistemik reaksiyon öyküsü
olan hastalarda test öncesi damar yolu açılması
önerilir.
 Özellikle ilaç ve arı allerjilerinde olduğu gibi ağır
sistemik allerjik reaksiyon sonrası deri reaktivitesi
reaksiyon sonrası haftalarda negatif olabileceği
için test reaksiyondan en az 4-6 hafta sonra
yapılmalıdır.
Hangi Hastalar Daha Risklidir?
Nelere Dikkat Edilmesi Gereklidir?

41.  Deri prik testler spesifik bir allerjene karşı duyarlılığı
gösterir, ancak klinik geçerliliği için hastanın öyküsü ve
semptomlarına dayanarak yorum yapılmalıdır.
 Ev tozu akarı duyarlılığı olan bazı kişilerde klinik belirtiler
görülmeyebilir.
 Çayır poleni duyarlılığı pozitif saptanan bireylerde eğer
polen mevsiminde allerjik rinit veya astım bulguları
görülüyorsa test anlamlı kabul edilmelidir.
 Şüpheli olgularda konjonktival, intranazal, oral veya
bronşial karşılaştırma testleri (provokasyon) ile
doğrulama yapmak gerekebilir.
Allerji Deri Testinin Pozitif Olması Her Zaman
Klinik Olarak Değerli midir?

42.  Test sırasında kullanılacak allerjenin seçimi ve toplam sayısı hastanın
yaşına, hikayesine ve yaşadığı coğrafi bölgedeki allerjenlerin
prevalansına göre değişir.
 Avrupa’da solunum sistemi yakınması olan hastalar için 18 aeroallerjen
içeren rutin test paneli önerilmekte iken ülkemizde daha az allerjen
içeren test panelinin yetebileceği (örneğin 12) rapor edilmiştir.
 Allerjen ekstrelerinin üzerinde mutlaka son kullanma tarihi olmalıdır.
 Ekstreler buzdolabında saklanmalı ve saklanma koşulları kontrol edilmelidir.
 Uygun olmayan saklama koşullarında test ürünleri özelliğini kaybedeceğinden yanlış
negatif sonuçlara neden olabilir.
Deri Testlerinde Panel Seçimi Nasıl Yapılmalıdır?

43.  Deri testleri standart olarak reaksiyonların zirveye ulaştığı anda
okunmalıdır.
 Bu süre histamin için 8-10 dakika ve allerjen ektresi için 15-20
dakikadır.
 Duyarlılık varlığında endurasyon (ödem) yanında hipereminin
eşlik etmesi beklenirse de reaksiyonun niceliğinin belirtilmesinde
sadece endurasyon boyutunun ölçülerek kaydedilmesi yeterli
olur.
 Test sonuçlarının +,++,+++,++++ şeklindeki kategorik
skorlamasının duyarlılığı yansıtmada, merkezler arası
karşılaştırmada ve zamanla olan değişimleri göstermede
yetersiz olduğu kabul edilmektedir.
Allerji Deri Testleri Nasıl Yorumlanmalıdır?

44.  Avrupa Allerji Akademisi (EAACI) reaksiyonun
endurasyona ait en uzun çapın ölçümü,
 Amerikan Allerji Akademisi (AAAAI) ise en uzun çap ile
buna dik en uzun çapın ortalaması şeklinde yapılmasını
önermektedir.
 Pozitif kontrol endurasyon çapının 7-8 mm olması beklenir
ve negatif kontrolden en az 3 mm büyük olmalıdır.
 Allerjen ekstresi ile negatif kontrolden 3 mm’den daha
büyük reaksiyon gözlenmesi duyarlılığın belirteci olarak
kabul edilmektedir

45.  Çoğu zaman allerji testlerinin yapılması acil
değildir.
 Eğer hastada astım, allerjik rinit, atopik
dermatit, besin allerjisi, ilaç allerjisi varlığı
klinik öykü ve fizik muayene ile uyumlu ise
gecikmeden tedavi başlanmalı ve/veya
sakınma önlemleri alınmalıdır.
Allerji Tedavisi Başlamadan Önce Allerji Deri
Testlerinin Yapılması Zorunlu Mudur?

52.  Allerjene duyarlılığın değerlendirilebildiği başka bir test yöntemi
serumda sIgE düzeyini ölçmektir.
 sIgE ölçümleri deri testinden daha değerli değildir.
 Uygun yapıldığında deri testleri ile sIgE ölçümleri birbiri ile uyumlu
bulunmaktadır.
 sIgE ölçümü için değişik yöntemler bulunmaktadır (RAST, ELISA,
Kemilumisesan…).
 Serumda sIgE ölçümleri inhalan allerjen duyarlılığını değerlendirmek
için genellikle ilk test yöntemi değildir.
 Serum sIgE düzeyinin tesbiti aşağıdaki durumlarda önerilmektedir:
 Deri testi cevabını etkileyebilecek ilaç
 Yüksek duyarlılıklı hasta (Gıda allerjisi)
 Deri üzerinde sorun (dermatit, infeksiyon…)
Serum spesifik IgE (sIgE) ölçümü:

54. Deri testi: sIgE:
Daha spesifik ve sensitif Duyarlılık ve özgüllük daha
düşük
Cevap hızlı Geç cevap
Daha ucuz Pahalı
Klinikle uyumu daha fazla Standardizasyonda sorunlar var