Systemy operacyjne Artur Pluta 3D

2. System operacyjny jest szczególnym rodzajem programu,
którego zadaniem jest koordynowanie pracy
wszystkich urządzeń wchodzących w skład komputera
i zainstalowanych na komputerze programów. To właśnie
system operacyjny uruchamia się jako pierwszy program
po włączeniu komputera. w przeciwieństwie do
programów użytkowych nie korzysta z funkcji innych
programów, tylko sam je udostępnia, dlatego to właśnie
od niego zależą rzeczywiste możliwości
wykorzystania sprzętu komputerowego oraz praca
instalowanego później na komputerze oprogramowania.
Żeby praca na komputerze była w ogóle możliwa,
koniecznie musi być na nim zainstalowany system
operacyjny.

3. Relacje pomiędzy elementami
systemu komputerowego

4. W celu uruchamiania i kontroli zadań użytkownika
system operacyjny zajmuje się:
• planowaniem oraz przydziałem czasu procesora
poszczególnym zadaniom,
• kontrolą i przydziałem pamięci operacyjnej dla
uruchomionych zadań,
• dostarcza mechanizmy do synchronizacji zadań i
komunikacji pomiędzy zadaniami,
• obsługuje sprzęt oraz zapewnienia równolegle
wykonywanym zadaniom jednolity, wolny od interferencji
dostęp do sprzętu.
Dodatkowe przykładowe zadania, którymi może ale nie
musi zajmować się system operacyjny to:
• ustalanie połączeń sieciowych
• zarządzanie plikami.

5. Budowa systemu operacyjnego
Przyjęto podział na trzy główne elementy budowy systemu operacyjnego:
• jądro systemu wykonujące i kontrolujące zadania.
• powłoka – specjalny program komunikujący użytkownika z systemem
operacyjnym,
• system plików – sposób zapisu struktury danych na nośniku.
Jądro składa się z następujących elementów funkcjonalnych:
• planisty czasu procesora, ustalającego które zadanie i jak długo będzie
wykonywane,
• przełącznika zadań, odpowiedzialnego za przełączanie pomiędzy
uruchomionymi zadaniami
Dodatkowo:
• modułu zapewniającego synchronizacje i komunikację pomiędzy zadaniami,
• modułu obsługi przerwań i zarządzania urządzeniami,
• modułu obsługi pamięci, zapewniającego przydział i ochronę pamięci.
• innych zależnie od funkcji i przeznaczenia systemu.

7. Maszyna wirtualna
Maszyna wirtualna (ang. virtual machine, VM) - ogólna nazwa dla
programów tworzących środowisko uruchomieniowe dla innych
programów.
Maszyna wirtualna kontroluje wszystkie odwołania uruchamianego
programu bezpośrednio do sprzętu lub systemu operacyjnego i
zapewnia ich obsługę. Dzięki temu program uruchomiony na
maszynie wirtualnej "myśli", że działa na rzeczywistym sprzęcie,
podczas gdy w istocie pracuje na sprzęcie wirtualnym, "udawanym"
przez odpowiednie oprogramowanie (maszynę wirtualną).
Wykonywanym programem może być zarówno pojedyncza aplikacja
jak i cały system operacyjny lub nawet kolejna maszyna wirtualna.
Są one zupełnie odizolowane przez maszynę wirtualną od maszyny
fizycznej, w odróżnieniu od klasycznego systemu operacyjnego,
który tylko zarządza uruchamianiem aplikacji na maszynie fizycznej.

8. Główne systemy operacyjne
• Microsoft Windows
• Unix
• Mac OS X
• Plan 9
• Linux
• Google Chrome OS

9. Microsoft
• MS-DOS
• Microsoft Windows: 1.0, 2.0, 3.x,
95/98/Me, NT/2000/XP/2003/Vista/2008/7

10. MS-DOS
MS-DOS (ang. Microsoft Disk Operating System) to system operacyjny
stworzony przez firmę Microsoft na podstawie nabytego przez nią kodu
źródłowego systemu QDOS (ang. Quick and Dirty Operating System -
napisany szybko i na brudno system operacyjny) stworzonego przez Seattle
Computers. Jest to wersja systemu operacyjnego DOS przeznaczona dla
komputerów IBM-PC.
Choć MS-DOS sam w sobie jest środowiskiem tekstowym, rolę graficznej
nakładki działającej na nim spełniać miał DOS Shell oraz wczesne wersje
systemu Microsoft Windows. Od rozwiązań Microsoftu bardziej popularny
okazał się jednak Norton Commander – napisany poza firmą Microsoft
dosowy menedżer plików, korzystający z tzw. semigrafiki środowiska
tekstowego DOS. Istniały także inne programy, np. 1dir, XTree. Późniejsze
wersje Windows (od 3.0 wzwyż w linii systemów 9x, kończącej się
systemem Millennium Edition) stawały się coraz bardziej samodzielnymi
systemami operacyjnymi, tworząc odrębną własną platformę
programistyczną. Jednak wszystkie systemy tej linii startowały z poziomu
DOS i były z nim zgodne w dół.
Firma Microsoft oficjalnie zaprzestała rozwoju MS-DOS jako samodzielnego
systemu. Ostatnia samodzielna wersja nosi numer 6.22. MS-DOS
(oznaczony jako 7, 7.1 i 8.0) jest bazą, na której zbudowane były systemy
Windows 9x/Millenium, stanowiąc ich integralną część i dlatego nie był
sprzedawany jako oddzielny produkt.

12. Ciekawostka ;)
Jak Gwiezdne Wojny wyglądałyby w MS-
DOS?
1) Wiersz poleceń
2) telnet
3) O
4) towel.blinkenlights.nl

13. Microsoft Windows
Microsoft Windows– rodzina kilku systemów operacyjnych
wyprodukowanych przez firmę Microsoft. Systemy rodziny Windows
działają na serwerach, systemach wbudowanych oraz na
komputerach osobistych, z którymi są najczęściej kojarzone.
Prezentację pierwszego graficznego środowiska pracy z rodziny
Windows firmy Microsoft przeprowadzono w listopadzie 1985.
Wówczas była to graficzna nakładka na system operacyjny MS-
DOS, powstała w odpowiedzi na rosnącą popularność graficznych
interfejsów użytkownika, takich jakie prezentowały na przykład
komputery Macintosh. Nakładka, a później system operacyjny
Windows po pewnym czasie zdominowała światowy rynek
komputerów osobistych.
W styczniu 2010 systemy z rodziny Microsoft Windows były
zainstalowane na 92,02% komputerów na świecie. Natomiast dane
dla Polski wskazują poziom 98,99% na okres 18-24 stycznia 2010.

16. Unix
Unix Time-Sharing System (pisane również jako UNIX, choć nie jest to
skrót – nazwa „UNIX” jest kalamburem określenia MULTICS, który
był wzorem dla Uniksa) – system operacyjny napisany w 1969 r. w
Bell Labs (UNIX System Laboratories, USL) przez Dennisa Ritchie i
Kena Thompsona. Rozwijany później w bardzo dynamiczny sposób,
co zaowocowało powstaniem wielu odmian i implementacji.
UNIX jest zarejestrowanym znakiem towarowym The Open Group.
Jako system operacyjny Unix jest najbardziej znany z tego, iż
teoretycznie wszystko jest plikiem oraz z założeń projektowych
będących współczesną wersją brzytwy Ockhama (reguła KISS),
mówiących żeby tworzyć program robiący dobrze jedną rzecz.

18. Mac OS
• Mac OS to system operacyjny komputerów
Macintosh. Od wydania wersji 10.0 (Mac OS X),
starsze wersje znane są jako Mac OS Classic.
• Mac OS X - złożony system operacyjny dla
komputerów Macintosh opracowany w roku
2000 w amerykańskiej firmie Apple Inc.. X w
nazwie oznacza 10. wersję systemu Mac OS,
jednak Mac OS X jest systemem o całkowicie
odmiennej budowie niż poprzednie wersje Mac
OS.

19. Mac OS
• Pierwsza wersja systemu weszła do użytku publicznego w 1984 wraz z modelem Macintosh -
reklamowana przy pomocy klipu nawiązującego do literatury Georga Orwella. Upowszechnione
przez nią takie standardy graficznego interfejsu jak okna, rozwijalne menu, kursor myszy, kosz na
niepotrzebne pliki stały się od tej pory podstawą współczesnych systemów operacyjnych.
• Zachęcona sukcesem Apple, w tym samym kierunku zaczęła podążać firma Microsoft,
jednocześnie Apple starał się opatentować wygląd i wrażenia swojego systemu. Doprowadziło to
do długotrwałego procesu o własność intelektualną.
• Mimo że interfejs Mac OS był bardzo intuicyjny i wygodny, sam system cierpiał na wiele
poważnych bolączek, jak np. brak wielozadaniowości z wywłaszczeniem czy w pełni bezpiecznej
pamięci. Apple przez wiele lat starało się rozwiązać te kłopoty na bazie kodu Mac OS. Starania te
nie przyniosły zadowalającego rezultatu. Nigdy nie zostały ukończone projekty Copland oraz
Rhapsody, która była próbą połączenia uniksowego jądra z macintoshowym interfejsem
użytkownika.
• Po powrocie do Apple jednego z założycieli firmy Steve'a Jobsa i wchłonięciu jego firmy NeXT
rozpoczęto prace nad nowym systemem. Prowadzono je w oparciu o doświadczenia z Rhapsody
oraz NextStep, rewolucyjnego systemu operacyjnego stworzonego w ramach NeXT. W
międzyczasie doskonalono Mac OS, aby nie utracić pozycji rynkowej. Jego ostatnia wersja była
oznaczona numerem 9.2.2.
• W 2000 roku wprowadzono Mac OS X - tj. Mac OS numer 10 stworzony w oparciu o całkiem
nowe rozwiązania systemowe. Zasadniczym zmianom uległ także interfejs użytkownika.

21. Mac OS X
Mac OS X jest dziesiątą główną wersją systemu operacyjnego Apple dla komputerów
Mac. Poprzednie wersje nazwy systemów były oznaczane arabskimi numerami, np.
Mac OS 8, 9. Litera X, w nazwie Mac OS X odnosi się do numeru 10 w rzymskim
systemie liczbowym. Dlatego bardziej poprawnym jest wymawianie "dziesięć" w tym
kontekście, jednakże "iks" jest też popularną formą wymowy.
Mac OS X jest zgodny z definicją systemu typu POSIX i został zbudowany na jądrze
XNU ze standardowymi Unixowymi funkcjami dostępnymi z wiersza poleceń.
Zaczynając od wersji 10.5 "Leopard" posiada certyfikat Single UNIX Specification (na
procesorach Intel). Apple wydało tę "rodzinę" oprogramowania jako wolny i na licencji
open source system operacyjny Darwin, na którym Apple dodając liczne komponenty,
m.in. interfejs Aqua i Finder, aby powstał kompletny system oparty na GUI, jakim jest
Mac OS X. Mac OS X wprowadzono wiele nowych możliwości, aby zapewnić bardziej
stabilną i niezawodną platformę od jego poprzednika Mac OS 9, np.
wywłaszczeniowa wielozadaniowość i ochrona pamięci, polepszyły zdolność systemu
do uruchamiania wielu aplikacji jednocześnie bez zakłócania bądź przeszkadzania
sobie oprogramowaniu nawzajem. Wiele aspektów architektury Mac OS Xa, wywodzi
się z Openstepa, który został zaprojektowany, aby być przenośnym, tj. łatwym do
przeniesienia na inne architektury, np. Nextstep został sportowany z oryginalnych
stacji roboczych NeXTa o architekturze 68k, na architekturę x86 i inne jeszcze przed
wykupieniem NeXTa przez Apple i później został tak samo przeniesiony na
architekturę PowerPC podczas trwania projektu Rhapsody.

23. Plan 9
Plan 9 from Bell Labs - rozproszony system operacyjny,
który powstał w Computing Sciences Research Center w
AT&T Bell Laboratories (obecnie Lucent Technologies,
Bell Labs).
Plan 9 jest najbardziej znany z tego, iż wszystko jest
plikiem oraz z założeń projektowych mówiących żeby
tworzyć program robiący dobrze jedną rzecz. Jako
pierwszy system operacyjny w pełni praktycznie realizuje
teoretyczną filozofię Uniksa.
Nazwa systemu została wzięta z filmu Plan dziewięć z
kosmosu. Oficjalnym logo Plan 9 jest Glenda.

24. Plan 9 był projektowany jako system wysokiej jakości
przeznaczony do rozwoju oprogramowania i obliczeń,
używając do tego celu heterogenicznego sprzętu i
minimalnego oprogramowania.
Plan 9 opiera się na założeniu, że dobre
zaimplementowanie kilku abstrakcyjnych podstaw
pozwala na stworzenie małego systemu operacyjnego,
który może działać nawet na największych systemach o
różnych architekturach i w wielu sieciach. Jego podstawy
bazują na dwóch zasadniczych pomysłach:
indywidualnej przestrzeni nazw dla każdego procesu
prostym protokole plikowym polegającym na przesyłaniu
komunikatów
System Plan 9 obejmuje centralne serwery CPU i plików,
połączone szybkimi sieciami. Maszyny robocze służące
jako terminale połączone są za pomocą wolniejszych
łącz rozległych.

26. Linux
Linux – rodzina uniksopodobnych systemów operacyjnych opartych o jądro
Linux. Linux jest jednym z przykładów wolnego i otwartego oprogramowania
(FLOSS): jego kod źródłowy może być dowolnie wykorzystywany,
modyfikowany i rozpowszechniany.
Pierwsza wersja jądra Linux została udostępniona publicznie 17 września 1991
dla architektury komputera PC, wykorzystującej mikroprocesor o
architekturze IA-32. Do jądra dołączono narzędzia systemowe i biblioteki z
projektu GNU aby otrzymać nadający się do użytku system operacyjny. Z
tego powodu powstała też alternatywna nazwa kompletnego systemu:
GNU/Linux. Obecnie jest on udostępniany w formie licznych dystrybucji
Linuksa, które składają się z jądra (niekiedy zmodyfikowanego w stosunku
do oficjalnej wersji) i zestawu pakietów oprogramowania dobranego do
różnorodnych wymagań. Dystrybucje zawierają głównie oprogramowanie na
licencjach FLOSS, jednak najczęściej zawierają też lub pozwalają na łatwe
doinstalowanie pewnej liczby programów na licencjach własnościowych.
Najbardziej znanym zastosowaniem Linuksa są środowiska serwerowe, dla
których komercyjne wsparcie oferują również duże firmy komputerowe jak
IBM, Sun Microsystems, Dell, Hewlett-Packard, Red Hat i Novell. Linux
działa na szerokiej gamie sprzętu komputerowego, wliczając komputery
biurkowe, superkomputery i systemy wbudowane, takie jak telefony
komórkowe i routery.

28. Historia Linuksa rozpoczęła się w 1991 roku, kiedy to fiński
programista, Linus Torvalds poinformował o
hobbystycznym tworzeniu przez siebie niedużego,
wolnego systemu operacyjnego, przeznaczonego dla
procesorów z rodzin i386, oraz i486.
Linus stworzył jednak tylko jądro, pełny system operacyjny
potrzebował jeszcze powłoki systemowej, kompilatora,
bibliotek, itp. W roli większości z tych narzędzi użyto
oprogramowania GNU, co jednak w przypadku
niektórych komponentów systemu wymagało poważnych
zmian, niekiedy finansowanych przez Projekt GNU,
niekiedy dokonanych już wcześniej przez Linusa
Torvaldsa.
Dużo pracy wymagało także zintegrowanie systemu do
postaci dystrybucji, które umożliwiały zainstalowanie go
w stosunkowo prosty sposób. Jednymi z pierwszych były
opublikowany 16 lipca 1993 Slackware Linux czy
założony miesiąc później Debian, nazywający siebie
GNU/Linux.

29. Linux stosowany jest jako podstawowy system operacyjny serwerów (w tym
WWW, FTP, pocztowych, baz danych), zapór sieciowych, routerów, a także
w systemach osadzonych oraz w niektórych odtwarzaczach DVD i tunerach
DVB.
Ze względu na powstanie i rozwój dystrybucji o łatwej instalacji i dużych
zasobach oprogramowania, Linux znajduje również zastosowanie na rynku
komputerów biurowych i domowych. Rządy kilku państw europejskich
prowadzą wdrożenia Linuksa na komputerach administracji państwowej.
Ponadto, ze względu na bezpieczeństwo, stabilność, możliwość audytu i
łatwość modyfikacji kodu źródłowego, z Linuksa korzystają agencje
wywiadowcze, kontrwywiad i wojsko.
Linux wykorzystywany jest przez niektóre banki i instytucje finansowe.
Przykładowo, system notowań Wall Street oparty jest na tym systemie
operacyjnym.
Linux jest używany w większości superkomputerów z listy TOP500. Znalazł
również zastosowanie w przemyśle filmowym – zarówno na serwerach jak i
stacjach roboczych. Jest najpopularniejszym systemem na komputerach
wykorzystywanym do tworzenia animacji i efektów specjalnych. Z jego
możliwości korzystają między innymi studia Dreamworks, Pixar czy
Industrial Light & Magic.
Również aparatura medyczna, np. tomografy komputerowe firmy GE, korzysta
z systemu operacyjnego Linux. Popularne punkty dostępu sygnału Wi-Fi
również opierają się na uproszczonym jądrze Linuksa i procesorach ARM,
coraz częściej pojawiają się też telefony komórkowe z tym systemem.

31. Google Chrome OS
Google Chrome OS to nazwa systemu operacyjnego
posiadającego otwarte źródła, tworzonego przez firmę
Google. Głównym zadaniem systemu ma być
uruchamianie aplikacji internetowych. Pierwsze
informacje o pracach pojawiły się 7 czerwca 2009 roku,
zaś oficjalna premiera systemu została zapowiedziana
na druga połowę 2010 roku. Chrome OS bazuje na
jądrze Linux i docelowo ma uruchamiać się jedynie na
wybranych przez Google urządzeniach. Interfejs
systemu jest minimalistyczny, a głównym narzędziem
zastępującym klasyczną analogię biurka, jest specjalna
wersja przeglądarki internetowej Chrome. Ponieważ
przeglądarka posiada wbudowany odtwarzacz, będzie
jedyną aplikacją obecną domyślnie w urządzeniu.
Docelowa grupa użytkowników Chrome OS, to osoby
spędzające dużo czasu w internecie.

33. Mobilne systemy operacyjne

34. Chmura obliczeniowa
Do Internetu przeciekły kolejne informacje na temat kolejnego Windowsa.
Wynika z nich, że nowy system wprowadzi usługę wirtualnych pulpitów
online.
Desktop as a Service (DaaS) to usługa umożliwiająca korzystanie z wirtualnych
pulpitów w chmurze obliczeniowej. Ma to ułatwić dostęp do systemu,
współpracę w firmie czy tworzenie kopii zapasowych danych. Takie
rozwiązanie zakłada, że komputer staje się jedynie urządzeniem, za
pomocą którego można połączyć się z wirtualnym pulpitem oraz aplikacjami
zapisanymi na serwerze. Mary-Jo Foley z serwisu ZDnet dotarła do
materiałów, z których wynika, że właśnie nad czymś takim pracuje
Microsoft.
Użytkownik miałby dostęp nie tylko do wirtualnego pulpitu, ale także
programów i danych zapisanych „w chmurze”. Nowa usługa byłaby
przeznaczona przede wszystkim dla firm, które dzięki DaaS mogłyby w
łatwy sposób dzielić się informacjami i dostępem do aplikacji między
pracownikami. Możliwe, że razem z szerokim dostępem do chmury
obliczeniowej Microsoft wprowadziłby również sklep z aplikacjami.

36. KONIEC !