2. Rembrandt Harmenszoon van Rijn (15 Temmuz 1606 – 4
Ekim 1669), Hollandalı ressam ve baskı ustası. Avrupa ve Hollanda sanat
tarihinin en önemli ressamlarından biridir. Hollanda'nın ticaret, bilim ve sanatta
atılım yaptığı Hollanda Altın Çağında yaşamıştır. "Işığın ve gölgelerin ressamı"
olarak da anılır.
Bir değirmencinin oğluydu. Tanrıbilim, klasik edebiyat ve tarihe ağırlık veren
bir ortaöğrenim gördü. Bir süre Leiden Üniversitesi'ne devam ettikten
sonra Jacop Isaacsz van Swanenburgh'dan (1571-1638) ders aldı.
1623'te gittiği Amsterdam'da Jan Pynas (1583/4-1631) ve Pieter Lastman'ın
(1583-1633) atölyelerinde çalıştı.1625 dolaylarında Leiden'e dönerek kendi
atölyesini kurdu ve bu tarihlerde ünlenmeye başladı. 1631'de Amsterdam'a
yerleşti. 1631-1636 arasında en başarılı dönemini yaşadı.
3. Antika eşya toplama merakı yüzünden 1640'ların sonuna doğru parasal
durumu kötüleşti. 1656'da iflasının ilan edilmesini ve mallarının satılarak
gelirinin alacaklılarına dağıtılmasını istedi. Bunların karşılayarnadağı
borçlarını resimleri ile ödedi. Son yıllarını yalnızlık ve acı içinde geçirdi.
Rembrandt 600'ü aşkın yağlıboya, 300 kadar metal baskı gravür ve 2000'e
yakın desen olmak üzere çok sayıda yapıt vermiştir. Birkaç örnek dışında
bu teknikleri hep birbirinden bağımsız olarak kullanmıştır. Ayrıca her türlü
konuyla ilgilenmiş, portre, otoportre, grup portresi, dinsel ve tarihsel
konular, manzara, gibi çeşitli türlerde aynı başarıyı sağlamıştır. Ancak
portre, grup portresi, dinsel ve tarihsel konular en yetkin olduğu
alanlardır.
4. 1628-1631 arasındaki dönemde Rembrandt'ın üslûbunun büyük
bir hızla olgunlaştığı görülür. Bu süre içinde tarihsel-dinsel
konulara ilgisi azalırken, bütünlük etkisi sağlamak açısından
gereksiz öğe ve ayrıntıları ayıkladığı portre çalışmalarına ağırlık
vermiştir.
Tek figürü konu aldığı resimlerinde karakterin betimlenmesinin
ve psikolojik durumların yansıtılmasının getirdiği sorunları, ışık-
gölge karşıtlığına (chiaraseuro) dayanan bir biçimsel anlayış
içinde çözümleme olasılıklarını araştırmıştır.
5. Buna göre, biçimlerin vurgulamak istediği bölümlerini, tek kaynaktan
gelen bir ışıkla aydınlatarak (chiara) belirgin kılmış, konu ve biçim
bakımından gereksiz gördüğü bölümleri ise belli belirsiz, karanlıkta
(oseura) bırakmıştır.
Küçük boyutlu resimlerde olgunlaştırdığı bu anlayışı büyük boyutlu
kompozisyonlarında da başarıyla uygulamıştır.
7. ŞEHIT AZIZ STEPHEN, 1625 - GRUP PORTRESI
Bu resim
Rembrandt‟a ait,
bilinen en erken
tarihli yapıttır.
Taşlanan figür
büyük bir kalabalık
tarafından
sarılmıştır. Ön ve
arka planda,
bekleyiş içinde,
huzursuz ve
saldırgan yüz
ifadeleri taşıyan bir
çok figür vardır. Bu
ilk resminde
Rembrandt,
manzara ve mimari
öğeleri, hayvan ve
insanı bir portrede
birleştirmiştir.
8. GECE NÖBETI 1642 – GRUP PORTRESI - TUVAL ÜZERINE YAĞLI BOYA. 437 X 363 CM.
RIJKSMUSEUM, AMSTERDAM.
Bu resim Rembrandt’ın en tanınmış
yapıtlarından biridir. Adı „Gece
Nöbeti‟ olarak bilinmesine rağmen, gece
vakti değildir. Uzun yıllar kirlenmesi ve
vernik kararması sonucunda resim
koyulaşmıştır. Ancak restore edilmesiyle
resmin gündüz vaktinde geçtiği ortaya
çıkmıştır. Amsterdam Milis Kuvvetlerinden
oluşan bir grup portresidir. Bu askerler,
gerektiğinde şehri korumak ve isyanları
bastırmak için hazır beklerlerdi.
Kompozisyonda yüzbaşı Frans Banning
Cocq ve teğmen Williem van Ruytenburgh,
16 kişiden oluşan adamlarıyla çevrili olarak
resmedilmişlerdir. Kapının üstünde duran
bir levhada, portre için ücret ödeyen 18
kişinin adı yazılıdır. Diğer figürler, örneğin
fener taşıyan kadın figürü, kompozisyonu
zenginleştirmek amacıyla yapıta
eklenmiştir.
Bu portrede Rembrandt’ın alışık
olduğumuz ışık – gölge oyununa tanık
olmaktayız. Resimde askerler giydiği
kıyafetler ve silahlarıyla asilliği, cesurluğu
ve savaşç kişiliklerini yansıtmaktadır.
Mimari açıdan arka plandaki rönesans
mimarisi dikkat çekmektedir. En öndeki
grup liderinin vücut hareketlerinden,
yanındaki askerlerle bir diyalog içinde
olduğu anlaşılmaktadır. Sağ taraftaki
davulcunun el hareketleri, davulun