1. zkerra
Berriezkerra aberri
aldizkaria
ALE BEREZIA 2013ko IRAILA. Ezkertiar eta Abertzaleeen aldizkaria

2. Erabakitzeko eskubideari
buruzko eztabaidari
ateak irekitzen
zkerra
Berri
aldizkaria
EzkerraBerri
Fundazioak
gizartean
eztabaida
zabaltzeko
egiten duen
ekarpena.
Erredakzio taldea:
Diseinua:
Inprimategia:
Iratxe grafika
Aurkezpena
Aduanaren Txokoa 16-18
31001 IRUÑA
www.ezkerraberri.org Tel: 948206362
fundazioa@ezkerraberri.org
Patxi Zabaleta
Rebeka Ubera
Dani Maeztu
Asier Iturriagaetxebarria
Ibon Rodriguez
Bego Rodriguez
E
ztabaidari ateak ireki nahi dizkiogu. Eztabaida lagundu, sustatu eta bultzatu
nahi dugu. Autodeterminazioaren, Erabakitze Eskubidearen, Euskal Herriaren
eta euskal herritarren hitza, erabaki eta burujabetzari lurra landu, erein; bide
hori egiteko prest dauden guztiekin auzolanean, eskutik. Helburu eta asmo horre-
kin antolatu ditugu ale honetan aurkezten dizkizugun jardunaldiak: “Aldarrikapen
Soberanistatik, Euskal Herriaren egituraketara”. Gure ekarpena egiten jarraitu nahi
dugu, gainerako eragile eta herritarrekin elkarlanean.
Gurean, Euskal Herrian ere aspalditik hasia dugun bidea izan arren, aitortu beharra
dago Europan eta baita Espainiako estatuan, Katalunian kasu, azken urteotan esta-
turik gabeko nazioek indarrez hasitako bideek eta emaitzek gurean ere ilusioa, es-
perantza, lanerako gogoa indarrez berpiztu dutela. Ikustea besterik ez dago Euskal
Herriko Iparraldean, abertzaleok, ez abertzaleak direnekin elkarlanean ekin dioten
gogoetari eta ibilbideari; edo eta Gipuzkoako eskualde batean eratu duten “Nazio
Bat Munduan” ekimena… Eta makina bat herritarrok gure buruari galdegiten diogu:
eta gainerako nazioetan beraien bideari, burujabe izateko bideari ekin baldin ba-
diote, guk zergatik ez? Are gehiago, euskal herritarrok makina bat urte daramagu-
nean gure Herria eraiki nahirik.
Gure historiari begirada bat pausatzen badiogu, historiak erakusten diguna bitxia
da. Bitxia, baina interesgarria ikusteko nola jokatzen duen estatuak eta herritarren
aldarrikapen eta eskubideengandik urrun kokatzen diren, indar atzerakoi, kontser-
badore eta konstituzionalistak: IXX. mendean, estatuak foruen aurka, foru eskubi-
deen aurka gerrari ekin zion, Karlistadak. Geroago, indar abertzale eta aurrerakoiek
Estatutua aldarrikatu zutenean, foruak, eskubide foralak eskaini zituen. Horren on-
doren Independentzia aldarrikatu zenean, Estatutua eskaini zuen, konformatzeko
goxoki gisa. Eta orain, Erabakitze Eskubidea aldarrikatzen denean, Espainiako pro-
gresistek bere egin dute Estatutua.
Egia da hainbat buru bezain iritzi ditugu Euskal Herriaren Independentzia, buru-
jabetza lortzeko, jarraitu beharreko bideari buruzkoa. Hainbat kontzeptu… Baina
bada errealitate bat, egunak pasa ahala gero eta onartuagoa eta adostuagoa dena.
Alegia, herritarrak dutela hitza, herritarrengan, herriarengan dagoela erabaki gaita-

3. >>
3
Aurkezpena
suna, eta edozein delarik bidea, berau herriari galdegitetik pasatu beharra dela, bai
edo bai. Beraz, giza eskubide baten, eskubide demokratiko baten aurrean, errespe-
tuan eta defentsan aurkitzen garela. Gizarte, herri demokratiko batean, inori inork
ukatu ezin dion eskubidea; askatasunaren oinarria. Hau irakurri ostean, batek baino
gehiagok esango du: ados, baina baieztapen hori nola gauzatu dezakegu? Nola era-
man dezakegu praktikara erabakitze eskubidea ikusita Euskal Herriak badituela hiru
esparru guztiz bereiziak politikoki eta juridikoki? Eta erabakitze eskubidea praktika-
ra eramateko bidea prestatzen ari den bitartean, zer?
Erantzuteko galdera korapilatsuak. Baina korapilatsuak eguneroko lanari eta jardu-
nari begira. Zeren, oso erraza baita teoria diskurtso polit eta borobil batekin janztea;
azkenean paperak dena eusten duelako. Baina betiko legez, zailagoa egiten zaigu
egunerokotasunari, errealitateari lotuta, edo hobekiago esanda, eguneroko erreali-
tatea gainditzeko Euskal Herriaren egituraketara, burujabetzara begira, planteamen-
tuak egitea. Izan ere, azkenean, dena lotua dago, batak bestea ekartzen laguntzen
du. Burujabetza lantzen, euskal esparruen arteko harreman ekonomiko, energetiko,
sozialak lantzen, gure herriaren, Euskal Herriaren egituraketan sakontzen da, buru-
jabetzan sakontzeaz gainera. Burujabetzan sakontzen goazen heinean, demokrazian
sakontzen da, herritarren eskubideak, sakontzen baitira, eta honek ere bidea ireki-
tzen dio erabakitze eskubideari.
Baina horretarako zeintzuk dira gure lan ildo nagusiak, esparru sozio-ekonomiko-
ra begira? Zeintzuk dira ildo nagusiak esparru juridikora begira? Eta azken galde-
ra, azkena izateagatik ez garrantzi txikienekoa, baizik eta, besteen parekoa edo eta
funtsezkoena: nola egiten dugu guzti hori bultzatzeko, herritarrok aktibatzea, herri-
tarrok inplikatzea, konfidantzak sortzea, auzolana abian jartzea?
Zeren azkenean, herriaren eskutik, herriaren erabakitik etorriko delako soilik Euskal
Herriaren autodeterminazioa, burujabetza. Zerbait erakutsi baldin badigu historiak,
estatu bilakatu diren nazioak, bidelagun den Kataluniako herriak, hain zuzen ere,
hori delako: herritarron borondatea da motorra eta funtsezko giltza aurre-
ra egiteko, gure herriaren etorkizuna eraikitzeko.

4. 4
Iruña
Euskal Erakundeak.
Erabaki Eskubidea
URRIAREN 1a. 18:30etan. KALDERERIA Aretoan (Kaldereria, 11)
Jakes Bortairu (Abertzaleen Batasuna)
Mertxe Aizpurua (Udalbiltzako Lehendakaria)
Patxi Zabaleta (Aralar)
“Inposatutako zatiketa politiko-instituzionalak Euskal Herri sendo eta
kohesionatu baterako politikak garatzea oztopatzen du. Horri aurre
egiteko tresna da Udalbiltza, sozialki eta ekonomikoki kohesionatutako
herria eraikitzeko instituzioa.”
“Euskal Herriak bide propioari eutsi beharko lioke nazio modura gara-
tzeko, subjektu gisa arituz euskal egiturak sortuz eta indartuz.
Udalbiltzak bide hori egitera doa, elkarlanean”.
“Erabaki eskubideak etorkizunarekin eta solidaritatearekin lotu ahal
izateko gainera, ezinbestekoa da giza eskubide maila demokratikoa
aitortzea erabaki ahalmenari. Hauxe da etorkizun hurbileko lehia poli-
tikoan abertzaleoi aurrean jarri zaigun erronka nagusienetako bat. Izan
ere, giza eskubide demokratiko horri buruz zergatiko galdera baino askoz
ere garrantzitsuagoa da zertarako galdera eta azken horri erantzuteko
nahitaezkoa da eskubide izaera zehaztea”.(Iturria: ARGIA)
“Euskal Herria nazioa dela aldarrikatu, bere egituraketa politikoa
eraikitzen lagundu, Herrialde guztietako udalerrien arteko harremanak
bultzatu hainbat alorretan eta nazioartean Euskal Herria nazio berezko
eta desberdindua dela adierazi, hauek ziren 1999an Udalbiltzaren hasie-
ran finkatu helburuak”. (iturria: ENBATA.INFO)

5. >>
5
Donostia
Euskal Estatua:
nola eraiki, eraikitzeko tresnak
URRIAREN 2a. 18:30etan. KOLDO MITXELENA Kulturgunea (Urdaneta, 9)
Mario Zubiaga (EHUko Politika Irakaslea)
Zelai Nikolas (Eusko Jaurlaritzako legelaria)
Jean Pierre Massias (Baionako Zuzenbide irakaslea)
“Bada ageriko desberdintasun bat Kataluniarekiko, hemen ez da egon gi-
zarte zibil autonomorik han bezala. Hemen, gatazka armatu bortitzak hala
behartuta, gizarte zibila alderdi politikoen esanetara egon da. Kataluniako
Batzar Nazionalean (ANC) badira alderdiak, baina hemen baino askoz gi-
zarte autonomoagoa dago. Hemen ere, fronte ikuspegi horiek desagertzen
diren neurrian, gizarte autonomoa sendotuz joango da.
Ekimenak aipatuta, hor dago Udalbiltzaren berpiztea… Ezker abertzalearen
B planaren aktibatze maila bat izan liteke”.
“Independentziaren aldeko aldarrikapena guztiz modernoa da. Zer
gertatuko da Eskoziak independentzia lortzen badu? Horren aitorpena
eginen duen lehen estatua Britain Handia izanen da. Ez maitasunagatik
baizik eta pragmatismoak aginduta (...) Ezker abertzaleak ondo uler-
tu du egoeraren bilakaera eta antza guztien arabera ezer gutti ulertu
dutenak espainolak dira. (...) Izan ere PPrekin esperantza izpirik ez da?
Espainiako klase politikoak, bere osotasunean, interesa badu gatazka
honi amaiera emateko”. (iturria: KAZETA.INFO)
“Giza Eskubideen Europako Auzitegiaren doktrinak argi adierazi du
demokrazian herrialde bateko arazo eta auzi guztiak bideragarriak izan
behar dutela bide baketsu eta demokratikotik defendatuak direnean,
baita Estatuarentzat gogaikarriak diren auziak ere, eta horien artean
sezesio eskakizunak sartzen bide ditu. [...]
Demokrazia ezin da ulertu Estatuaren muga hautsezintasunarekin,
baizik eta giza eskubideen errespetuarekin eta auziak modu baketsue-
tatik bideratzeko prozedurekin“. (iturria: BERRIA)

6. 6
Bilbao
Sektore estrategikoak,
burujabetza bidean
URRIAREN 3a. 17:30etan. ARRUPE ETXEA (Lojendio, 2)
1. Mahaia: Elikadura burujabetza
2. Mahaia: Burujabetza energetikoa
Paul Nicholson (EHNE Bizkaia - Via Campesina)
Iker Elosegi (Euskal Herriko Laborantza Ganbara)
Florent Marcellesi (Ikertzaile eta ekoaktibista)
Gorka Bueno (EHUko Teknologia elektronikoaren irakaslea )
“Europako Batasunak, jada, helburu batzuk ezarri ditu kontsumo energetikoa
eta CO2 isurketak sakonki murrizteko. Zoritxarrez, hego Euskal Herriko admi-
nistrazioen jarrera guztiz autista da”.
“Krisi ekologikoa nagusiki da eskasiaren krisi bat: lehen materia eskasia, ener-
giaren, Lurren eta ingurune espazioaren gaur egungo ekonomiaren erritmoa
mantentzeko, eta ere gutxiago Hegoaldeko herri guztiak hedatu eta herentzian
geroko sortzeak utzi. Ekoizpenaren moduak eta Iparreko nazioek bultzatutako
kontsumoak muga fisikorik ez du kontuan”.
Euskal Herriko Laborantza Ganbara Ipar Euskal Herriko nekazariak eta abel-
tzainak biltzen dituen instituzioa da. 2005eko urtarrilaren 15ean Ainhize-
Monjolosen sortu zuten, 20 bat urtez aldarrikatu ondoren, Euskal Herriko
Laborarien Batasuna (ELB) sindikatuak batez ere bultzatuta. Ganberak Mixel
Berhokoirigoin du lehendakari eta koordinazio lanetan Iker Elosegi dago.
“Elikadura Burujabetza printzipio politikoa da. Printzipio alternatiboa da
kapitalismoaren aurrean. Zer jaten dugun, nork produzitzen duen erabaki-
tzeko printzipio demokratikoa da. Globalizazio prozesuan, herritarrok eta
baserritarrok gure kontrol politiko eta demokratikoa galdu dugu elikadura-
ren inguruan”.

7. 7
Antolatzaileak
Independentistak eta ezkertzaleak di-
ren pertsonak biltzen dituen foro
parte-hartzailea da Ezkerraberri fun-
dazioa. Euskal Herriak behar duen subi-
ranotasun nazionala lortzeko oinarriak
jarriko ditu fundazioak, beti ere inde-
pendentismoaren ikuspegitik. Aldaketa
soziala aldarrikatuko du, ikuspegi ekoso-
zialista batetik. Eta hori guztia egingo du
ikuspegi ireki batetik eta, beti ere, herri-
tarrenganako hurbiltasuna galdu gabe.
Besteak beste, Euskal Herriaren subirano-
tasunaren inguruko debatea sustatu nahi
du, eta berau lortzeko bideak bultzatu.
Horrekin batera, Euskal Herriko gizartean
bizi-bizirik dauden hainbat gairen ingu-
ruko eztabaida sustatu nahi du: feminis-
moa, ekologia, gaztedia, garapen eredua,
eredu ekonomikoa, euskara eta euskal
kultura, immigrazioa, demokrazia parte-
hartzailea, memoria historikoa, giza es-
kubide indibidualak eta kolektiboak…
Europako Aliantza Libreak (ALE) Eu-
ropako estaturik gabeko nazioak or-
dezkatzen ditu Europa mailan. ALEk
zazpi kide ditu Europako Parlamentuan:
François Alfonsi (Partitu di a Nazione
Corsa), Mark Demesmaieker (NVA), Jill
Evans (Plaid Cymru), Ian Hudgton eta
Alyn Smith (SNP), Inaki Irazabalbeitia
(Aralar) eta Tatiana Zdanoka (Par cilvēka
tiesībām vienotā Latvijā). Jill Evans da
gure talde-burua.
Europako Parlamentuan kontsentsuak
da nagusi. Beste indar politiko batzuekin
lortutako akordioek bakarrik ahalbide-
tzen dute ekimenak eta proposamenak
bideratzea. Parlamentuak 754 diputatu
ditu. Hortaz ezinbestekoa da Europan eta
Europako Parlamentuan aliatuak izatea.