4. Religia – system wierzeń i praktyk, określający relację pomiędzy
różnie pojmowaną sferą sacrum (świętością) lub sferą boską,
a określonym społeczeństwem, grupą lub jednostką.
Ma ona wymiar doktrynalny (doktryna, wiara),
skupia się na czynnościach religijnych (np. kult czy rytuały),
sferze społeczno-organizacyjnej (wspólnota religijna, np. Kościół)
i sferze duchowości indywidualnej (m.in. mistyka).
Relacja jednostki do sacrum
koncentruje się wokół poczucia świętości – chęci zbliżenia się
do sacrum, poczucia lęku, czci czy dystansu wobec niego.
Przyjmuje się, że na świecie istnieje ponad 10 tys. religii i wyznań.
5. Religie dzielimy na:
•Naturalne i objawione
•Ze względu na pojmowanie istoty boskiej
•Ze względu na zasięg oddziaływania religii
•Ze względu na punkt wyjścia
7. Animizm
Zespół wierzeń występujący w religiach
archaicznych bądź tradycyjnych,
zakładający
istnienie świata materialnego i duchowego,
współistnienie duszy z ciałem,
przypisujący duszę lub rzadziej ducha
zmarłych ludzi
wszystkim roślinom, zwierzętom,
minerałom i żywiołom.
8. Voodoo – odłam animizmu
Wyznawana głównie na Haiti i na południu USA.
Jest to wiara w Bon Dieu (jednego Boga)
bez oddawania mu czci.
Istotny jest za to kult
wielu miejscowych i afrykańskich loa (duchów/bogów), które
możemy porównać do katolickich świętych.
Podstawą kultu są "rytuały opętania".
Ważną rolę odgrywają w nich bębny,
za pomocą których wygrywa się skomplikowane polirytmie.
Dzięki nim uczestnicy wchodzą w trans,
podczas którego loa opanowują jedną lub więcej osób.
W języku wyznawców mówi się wtedy,
że "loa ujeżdża swojego konia".
Osoby te zostają zazwyczaj wcześniej inicjowane w kult
lub posiadają specyficzne predyspozycje do wejścia w trans.
9. Laleczki Voodoo
Szamani i szamanki
używają także laleczek voodoo,
aby uzdrowić lub rzucić klątwę
na wyznawcę religii
Voodoo, Hoodoo lub chrześcijaństwa.
Wierzą, że czar można rzucić
tylko na człowieka,
który popełnia złe czyny.
11. Babizm
Ruch religijny wywodzący się
z jednego z odłamów szajchizmu,
powstały w roku ok. 1844 w Persji.
Babizm zakładał szereg reform
społecznych i religijnych,
reinterpretował dżihad,
wprowadzał nowy kalendarz,
monogamię
(wyznawcy mogli brać za żonę tylko współwyznawczynię)
i równość ludzi wobec prawa.
13. Bahaizm
Religia monoteistyczna, założona w Persji w XIX wieku
przez Bahá'u'lláha,
podkreślająca duchową jedność całej ludzkości.
Pisma bahaickie opisują Boga jako pojedynczego,
osobowego, niedostępnego, wszechwiedzącego,
nieprzemijającego i wszechmogącego,
stwórcę wszystkich rzeczy we wszechświecie.
Uważa się, że istnienie Boga i wszechświata jest wieczne,
bez początku i bez końca.
Mimo, że jest bezpośrednio nieosiągalny,
Bóg jest jednak świadomy stworzenia
oraz wyraża swoją wolę i cel
przez posłańców określonych jako objawiciele boży.
16. Czenodoizm
Synkretyczna religia koreańska
łącząca w sobie
elementy taoizmu, konfucjanizmu, buddyzmu
i chrześcijaństwa.
Religia powstała około 1900 roku,
choć pewne jej przejawy pojawiły się 80 lat wcześniej.
Religia ta uznawana jest powszechnie
za religię narodową Korei,
w odróżnieniu od "obcego" buddyzmu i chrześcijaństwa.
Po wojnie religia stopniowo zanikała w Korei Południowej,
natomiast w Korei Północnej zachowała swą witalność
i jej wyznawcy stanowią
około 12,9% mieszkańców tego kraju.
17. Chrześcijaństwo
Religia monoteistyczna
i rodzina związków wyznaniowych, głoszących
nauczanie o mesjaństwie
i synostwie Bożym Jezusa Chrystusa,
jego męczeńskiej i odkupieńczej śmierci
oraz zmartwychwstaniu.
Świętą księgą chrześcijan jest Biblia. Chrześcijaństwo
jest największą religią na świecie.
Liczbę wierzących w Chrystusa
określa się na ok. 2,1 mld ludzi (1/3 ludności świata), biorąc
pod uwagę wszystkie odłamy
wchodzące w jej skład.
18. Chrześcijaństwo
dzieli się na:
• Katolicyzm
• Prawosławie
• Protestantyzm
19. Katolicyzm
Największa grupa wyznań chrześcijańskich,
obok prawosławia i protestantyzmu
oraz ogół zasad wiary i życia religijnego,
do których odwołuje się Kościół rzymskokatolicki
wraz z Kościołami wschodnimi,
pozostającymi z nim w pełnej jedności.
Głosi przede wszystkim zasady chrześcijańskie
(np.: Trójca Święta), przyjmuje Siedem Sakramentów.
22. Prawosławie
Doktryna prawosławia opiera się
na dekretach siedmiu pierwszych soborów powszechnych
i przekazach ojców Kościoła.
Nie uznaje Papieża – jako głowy Kościoła;
odrzuca też ideę odpustu, czyśćca,
dogmat o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny,
dogmat o Wniebowzięciu Matki Boskiej,
celibat niższego duchowieństwa (diakonów i prezbiterów).
Tradycja w prawosławiu ma szczególne znaczenie,
a w jej skład wchodzi Pismo Święte, Symbole Wiary,
postanowienia soborów powszechnych
i dokumenty pochodzące od ojców Kościoła,
kanony, księgi liturgiczne oraz ikony,
rozumiane jako spójny system religijny.
Tradycja ustna pojmowana jest czasem
przez inne wyznania oddzielnie od tradycji pisanej,
czyli Biblii.
26. Protestantyzm
Jedna z głównych gałęzi chrześcijaństwa,
na którą składają się wyznania religijne
powstałe na skutek ruchów reformacyjnych
wewnątrz Kościoła rzymskokatolickiego,
rozpoczętych wystąpieniem Marcina Lutra w XVI wieku.
Podstawowe założenia teologii protestanckiej
zostały wyrażone w pięciu zasadach protestantyzmu:
1. solus Christus – jedynie Jezus Chrystus, jako prawdziwy Bóg
i prawdziwy człowiek, jest pośrednikiem
między nimi obojga,
2. sola scriptura – jedynie Pismo Święte stanowi autorytet
w sprawach wiary i praktyki chrześcijańskiej,
3. sola gratia et sola fide – jedynie łaska Boża jest podstawą
usprawiedliwienia grzesznika poprzez
wiarę i niezależnie od jego uczynków,
4. soli Deo gloria – jedynie Bóg jest godzien oddania mu czci
28. Jazydyzm
Religia synkretyczna założona w XII wieku
przez szejka Adiego,
wyznawana głównie przez Kurdów
mieszkających na pograniczu
Iraku, Iranu, Turcji, Syrii, Armenii, Gruzji
oraz na emigracji.
Według części religioznawców
wywodząca się z nałożenia się
powierzchownego szyizmu
na zaratusztrianizm,
łącząca elementy islamu,
chrześcijaństwa nestoriańskiego,
pierwotnych wierzeń
indoirańskich i kurdyjskich oraz judaistycznych.
30. Judaizm
Religia monoteistyczna,
której podstawą jest wiara w jednego Boga
(osobowego, niepodzielnego, będącego bytem niematerialnym,
bezcielesnym i wiecznym),
będącego nie tylko Stwórcą świata,
ale także jego stałym "nadzorcą", czy też opiekunem".
Bóg ten zawarł z ludem Izraela wieczyste przymierze,
obiecując ochronę i pomoc
w zamian za podporządkowanie się jego nakazom.
Judaizm ukształtował się w II tysiącleciu p.n.e.;
stanowi religię narodową Żydów.
Jest też pierwszą religią abrahamową.
Jej wyznawcy znajdują się na całym świecie,
obecnie jest ich najwięcej w Stanach Zjednoczonych – 5,6 mln
i Izraelu – 4,7 mln.
31.
32. Szabat
obowiązek święcenia soboty (szabat)
wynika z Dziesięciu Przykazań.
Judaizm uważa go za specjalny dar Boga
dla narodu żydowskiego.
W tym dniu każdy żyd
dostaje od Boga drugą duszę.
W trakcie szabatu nie wolno wykonywać
codziennych prac, a spis zajęć zabronionych
jest bardzo obszerny: obejmuje zakaz podróżowania oraz
zapalania ognia, np. papierosów, świec, kominka i
kuchenki gazowej,
a także używania urządzeń elektrycznych,
np. telefonów, żarówek, komputerów, wind,
dzwonków elektrycznych
34. Hinduizm
Hinduizm, to określenie zbiorcze
na grupę wierzeń religijnych,
wyznawanych głównie na Półwyspie Indyjskim.
Rozmaite odłamy hinduizmu wyznaje prawie 1 miliard ludzi,
z których ok. 910 milionów mieszka w Indiach i Nepalu.
Inne państwa ze znacznym odsetkiem hinduistów to:
Bangladesz, Sri Lanka, Pakistan, Indonezja, Singapur,
Gujana, Surinam, Fidżi, Mauritius, Trynidad i Tobago,
Republika Południowej Afryki.
W związku z tym hinduizm, traktowany zbiorczo,
jest trzecią pod względem liczby wyznawców religią świata.