Пасожжа, Берасцейская зямля і Панямонне

1. Пасожжа, Берасцейская
зямля і Панямонне

2. Радзімічы
Жылі ў Пасожжы;
На паўднёвым усходзе Беларусі;
Зараз – усход Гомельскай і
Магілёўскай абласцей, захад
Бранскай і Смаленскай абласцей
Расіі;
На Беларусі – >50% земляў
радзімічаў.
1169 г. – апошнія звесткі пра
радзімічаў.

3. Гарады радзімічаў
Найбольш значны – Гомель
(1142 г. – першая ўзгадка ў
летапісах);
Мсціслаў;
Прапошаск (Прупой, зараз –
Слаўгарад);
Крычаў;
Чачэрск.
Узгадваюцца ў крыніцах у ХІІ ст.,
існавалі, напэўна, ужо ў ХІ ст.

4. Радзімічы ў складзе
княстваў
ХІ ст. – у складзе Чарнігаўскага
княства.
Пачатак ХІІ ст. –
• Паўночная частка Пасожжа
(Мсціслаў, Крычаў, Прапошаск) і
Орша, Копысь – да Смаленскага
княства.
• Паўднёвая частка Пасожжа
(Гомель, Чачэрск, пазней
Рэчыца) – да Чарнігаўскага
княства.

5. Смаленскае княства
Смаленск – крэпасць;
Цэнтр рамяства і гандлю;
Асяродак культуры;
Адно з найбуйнейшых і
наймагутнейшых у ўсходніх
славян.

6. Гомель
• ХІІ ст. – узвышэнне;
• Цэнтр Ніжняга Пасожжа;
• Сталіца княства.

7. Мсціслаў
1180 г. – сталіца асобнага княства;
Месца знаходкі берасцяной граматы.

8. Берасцейшчына
На берагах Заходняга Буга;
Гарады:
• Галоўны горад – Берасце
(Брэст);
• Камянец;
• Кобрын;
• Дарагічын (Драгічын).
Не стала асобным княствам!

9. Берасце
1019 г. – першая ўзгадка ў
летапісе;
Меў веча;
Крэпасць на мяжы з
Польшчай;
Аб’ект барацьбы кіеўскіх
князёў і Польшчы.

10. Берасце ў складзе
княстваў
• ХІ ст. – у складзе Кіеўскага і
Тураўскага княства;
• Сяр. ХІІ ст. – у складзе
Валынскага княства.
• З 1199 г. – у складзе Галіцка-
Валынскага княства.

11. Гарады і княствы Панямоння
Горад Час узнікнення Цэнтр княства ў ХІІ –
ХІІІ стст.
Асаблівасці
Новагародак Канец Х ст. + • Багаты ўсходнеславянскі горад;
• З пачатку ХІІ ст. – забудоўваецца багатымі
дамамі (у т.л. 2-павярховысм, з зашклёнымі
вокнамі і фрэскамі);
• Каштоўны шкляны посуд з Візантыі і інш.
земляў;
• Воіны мелі панцыры (засцерагальнае
ўзбраенне з металічных пласцінак).
Гародня Канец Х ст. + • Падтрымлівалі сувязь з Кіевам;
• Сумесныя з кіеўскімі князямі паходы
супраць полаўцаў;
• Багаты ўсходнеславянскі горад;
• ХІІ ст. – пабудаваны 3 мураваныя царквы і
княжацкі палац.
Ваўкавыск Канец Х ст. + Багаты ўсходнеславянскі горад.
Слонім ХІ ст. + –

12. Балты на паўночным захадзе Русі
Плямёны:
 Літоўскія;
 Яцвяжскія.
1009 г. – першая ўзгадка пра
Літву ў летапісах.
Паходжанне назвы невядома.

13. Усходнія балты (лета-літоўцы)
Не ўвайшлі ў склад
Старажытнарускай дзяржавы
Але!
Плацілі даніну Кіеву (у час
раздробленасці – Полацку і
Ноўгараду).

14. Знешняя небяспека
Паходы кіеўскіх князёў
(беспаспяховыя);
З ХІІІ ст. – нямецкія рыцары.
Трэба больш моцная арганізацыя.

15. Да ХІІІ ст. балты
Мелі:
• Падзел на знаць
і просты народ;
• Падзел на
плямёны
(аўкштайты і
жамойты).
Не мелі:
oГарадоў;
oПісьменнасці;
oДзяржавы (але
падышлі да яе
блізка).