Subnet Presentation

1. Ders: Network
Konu: Subnet (Alt Ağ)

2. IP(Internet Protocol)
● İki bilgisayarın internet ağı üzerinden birbirleri ile bilgi alışverişi yapabilmelerini
sağlayan adresleridir. A bilgisayarından çıkan bir “paket” (buna, “istek” veya “bilgi”
adıyla da adlandırabilirsiniz.) B bilgisayarına ulaşabilmesi için B bilgisayarının bir
adresinin olması yani IP'sinin olması gerekiyor. Yani IP'ler ağ üzerinde bir cihazı
temsil eden uniq(eşsiz) adreslerdir.
● IP'ler 32 bit boyutunda olup 4 adet 8 bitlik sayıyla gösterilir. Her 8 bitlik bölüme
“oktet” denir. Dolayısıyla toplamda 4 oktet'den oluşur. Örnek;
● 192 . 165 . 10 . 5
●
1.Oktet 2.Oktet 3.Oktet 4.Oktet
● Aslında IP adresleri bilgisayarlar tarafından kendi anladığı dil olan binary(ikilik)
sistemde algılanıyor. Yani bilgisayar, 192.165.10.5 IP adresini 1 ve 0 lardan oluşan
ikilik sistemdeki haline çeviriyor. Dolayısıyla 192.165.10.5 adresinin ikilik
sistemdeki karşılığı; 11000000.10100010.00001010.00000101 dir. Sizinde
farkettiğiniz üzere burada her bir oktet 8 adet sayıdan oluşuyor. Her bir sayı da 1 bit
değerinde olduğuna göre her oktet 8 bit değerinde olup baştanda söylediğimz gibi
toplamda 32 bit değerinde bir IP anlamına geliyor.

3. ● Günlük kullanımda IP adreslerini ikilik sistemde yazmak ve kullanmak zor
olduğundan dolayı kullanımı ve algılanması daha kolay olması amacıyla
192.165.10.5 örneğinde olduğu gibi 10'luk tabanda yazılması sağlanmıştır.
● Bir IP adresini ikilik sisteme çevirmenin iki yöntemi var;
● 1. Yöntem: Her bir oktet'deki sayıyı sürekli 2'e bölerek bölümden kalanları sondan
başa doğru yazmak
●

4. ● 192.165.10.5 IP de her bir oktet için bu işlemi yaptığımızda ikilik sistemdeki
karşılığını elde etmiş oluruz; 11000000.10100101.00001010.00000101
● 2. Yöntem:
● Elimizdeki IP adresini aşağıdaki sayı sistemi ile ilişkilendirdiğimizde baştan
başlayarak tek tek toplayarak gittiğimizde IP'mizin oktet'inin değerini verene kadar
toplamaya dahil olan her sayı için 1, dahil olmayanlar için 0 değerini veriyoruz.
Şöyleki;
192 = 128 + 64 yani IP'mizin ilk okteti olan 192 değerini veren rakamlar 128 ve 64
olup bu iki sayı için 1 yazıp geri kalan lar için 0 yazıyoruz. Dolayısıyla;
128 64 32 16 8 4 2 1
1 1 0 0 0 0 0 0 Sonucu elde etmiş oluyoruz ve IP'mizdeki diğer
oktetler içinde aynı işlemi yapıyoruz.

5. ● IP adresleri “Ağ” ve “Konak” (network ve host) alanı olmak üzere iki alandan
oluşur ve IP sınıflandırma da bu özelliğe göre gerçekleşir.
● Üç adet IP adres sınıfı vardır. Bunlar A, B ve C sınıflarıdır. D ve E sınıfları ise özel
amaçlı IP sınıflarıdır.
● Not: Her oktet 0 dan 255'e kadar değer alır.
● A sınıfı IP => İlk oktet'i 0 – 127 arası değer alır. “Ağ” alanı ilk oktet'dir. Geri kalan
oktetler “host” alanı yani makineye atanmış alanı temsil eder. Örnek: 10.0.0.59 –
255.0.0.0
● B sınıfı IP => İlk oktet'i 128 – 191 arası değer alır. “Ağ” alanı ilk 2 oktet'dir. Geri
kalan oktetler “host” alanı yani makineye atanmış alanı temsil eder. Örnek:
172.16.0.0 – 255.255.0.0
● C sınıfı IP => İlk oktet'i 192 – 223 arası değer alır. “Ağ” alanı ilk 3 oktet'dir. Geri
kalan son oktet “host” alanı yani makineye atanmış alanı temsil eder. Örnek:
192.168.1.0 – 255.255.255.0
● Yani 10.0.0.59 gibi A sınıfına ait bir IP'ye baktığımızda ilk oktet'i 0 ile 127 arasında
olduğundan dolayı bu IP'nin A sınıfına ait olduğunu ve ilk oktet olan 10 söz konusu
IP'nin hangi ağda (network'te) olduğunu ve geri kalan 0.0.59 oktetlerin ise hangi
makineyi temsil ettiğini anlamış oluyoruz. Ve bu IP'yi 10.0.0.59/8 şeklinde
gösterebiliriz. Buradaki “/8” ifadesi Bu IP'nin hangi subnette olduğunu ifade eder.
Buradaki 8 bu IP'nin “subnet mask”ı olan 255.0.0.0'ın ikilik sistemde açıldığında sol
baştan sona doğru bulundurduğu “1” sayısını ifade eder.

6. ● Yani 10.0.0.59/8 IP'sinin subnet mask'ı olan 255.0.0.0'ı ikilik sistemde açarsak yani her
oktet'ini ikilik sisteme çevirirsek çıkan sonuç şudur;
11111111.00000000.00000000.00000000 ve gördüğünüz üzere sol baştan 1'leri sayacak
olursak 8 adet olduğunu göreceksiniz. 255'in ikilik sistemdeki açılımı 8 adet 1'dir.
● B sınıfındaki 172.16.0.0 örneği için bakacak olursak; bunu 172.16.0.0/16 olarak
gösterebiliriz. İlk oktet'i 128 ile 191 arasında olduğu için B sınıfı bir IP olduğunu artık
biliyoruz. B sınıfı IP'lerde ilk iki oktet'i bu IP'nin dahil olduğu network'ü ve geri kalan diğer
iki oktetin de hangi cihaza(host) atandığını ifade ettiğini de artık biliyoruz. B sınıfı bir IP'nin
subnet mask'ı 255.255.0.0 olduğundan “/16” subnet'i, 255.255.0.0 olan subnet mask'ın ikilik
sistemdeki karşılığı olan
11111111.11111111.00000000.00000000 açılımında sol baştan sona doğru 16 adet 1'i temsil
ettiğini de artık biliyoruz. Ve aynı yorumu C sınıfı IP'ler içinde yapıyoruz. Toparlar isek;
● A sınıfı için “subnet mask adresi” => 255.0.0.0 (/8) => ilk oktet network, diğer oktetler host
● B sınıfı için “subnet mask adresi” => 255.255.0.0 (/16) => ilk iki oktet network, diğer oktetler
host
● C sınıfı için “subnet mask adresi” => 255.255.255.0 (/24) => ilk üç oktet network, diğer son
oktet, host.
● Not: Bu 3 subnet mask farklı network'leri temsil ediyorlar. Dolayısıyla bu subnetler içindeki
makinelere atanmış veya atanacak olan IP'ler farklı network'lerde olduklarından dolayı
birbirleri ile “router” mekanizması olmadan iletişime geçemeyeceklerdir.

7. Subnetting nedir? Ne işe yarar ?
● Subnet: Network'lerin router'lar ile birbirinden fiziksel olarak ayrıldıkları network
bölümleridir. Bir network'ü ayrı fiziksel parçalara ayırmak olarak düşünmeliyiz.
Güncel bir örnek verecek olursak; Bir sokağı subnet olarak düşünebiliriz. Sokağın
içindeki binaların numaralarını da “IP” adresleri olarak... Birkaç sokağın birleşimi
olan Mahalleyi de “Network” olarak algılayabiliriz. Dolayısıyla subnetler de kendi
içinde bir network olmuş oluyor.
● Subnetting işleminin faydalarını daha iyi kavramak adına şu örneği verebiliriz.
Büyük bir kayayı bir yerden bir yere taşımamız isteniyor. Bu kayayı bütün haliyle
taşımak çok zor olduğundan kayayı taşıyabileceğimiz daha küçük parçalara bölerek
taşımak daha kolay olacaktır. Bunu network ile ilişkilendirirsek; Çok geniş bir
network ağında yüzlerce host'un yani bilgisayarın aynı network'ü kullandığını
düşündüğümüzde broadcast domain'indeki trafiğin nekadar yoğun olacağını tahmin
edebilirsiniz. Yüzlerce bilgisayarın olduğu bir networkte bir bilgisayarın diğer
bilgisayara bir paket gönderdiğinde önce broadcast işlemine tabi tutulur. Broadcast;
bir ağdaki bütün adresleri temsil eden bir yapıdır. Bir paket gönderildiğinde
broadcast ağdaki tüm makinelere tek tek gider ve sorar bu paket senin mi diye.. İşte
bizde bu büyük alanı daha küçük alt ağlara (Subnet) bölerek network trafiğini
azaltmış olur ve performans elde etmiş oluruz. Ayrıca iletişimin daha sağlıklı
yapılmasını sağlarız.

8. Subnetting Hesaplama
● Örneğin elimizde kullandığımız veya satın aldığımız 192.168.5.0/24 bir C sınıfı
Network'ümüz olsun. Buna IP uzayı da diyebilirsiniz. Hemen hatırlayalım C sınıfı
bir network'ün Subnet Mask'ı 255.255.255.0 dı. Bunu network'ümüzün sonundaki
“/24” sayısından da anlayabiliriz. Hatırlayacak olursanız “24” sayısı Subnet Mask'ı
ifade eden bir sayı olup ikilik düzendeki 1'lerin sayısını temsil ediyordu. Yani
11111111.11111111.11111111.00000000 bunun da 10'luk sistem deki karşılığı
255.255.255.0 dı.
● Senaryomuza göre bizden bu Network'ümüzü 6 adet “alt ağa” (Subnet) bölmemiz
istendi.
1. Subnet
2. Subnet
3. Subnet
4. Subnet
5. Subnet
6. Subnet
192.168.5.0/24

9. ● Senaryomuzda her subnet'in içinde ki bilgisayarlar birbirleri ile konuşabilsin ancak
subnetler arası erişim olmasın. (Router olmadığını kabul ediyoruz)
● Subnet sayısını bulma formülü; 2
n
>=SubnetSayısı
Buradaki “n” sayısı bize yeni Subnet Mask'ı hesaplamamız için yardımcı
olacağından önemlidir. Formülü uygularsak; 2
n
>= 6 bu değeri sağlayan en küçük n
değeri 3 çıkacaktır. Biz 6 adet subnet istemiştik ancak 2
3
işleminin sonucu 8
verdiğinden dolayı 8 adet subnete ayırmak zorundayız. Önemli değil artan 2 adet
subnet ileride ihtiyaç duyulduğu taktirde kullanılmak üzere yedekte durmuş olacak.
●
1. Subnet
2. Subnet
3. Subnet
4. Subnet
5. Subnet
6. Subnet
7. Subnet
8. Subnet
n sayısı bize yeni subnet mask'ımızı vereceğini söylemiştik.
Yeni subnet Mask = Eski Subnet Mask + n
Yeni Subnet Mask = 24 + 3
Yeni Subnet Mask = 27 olacaktır.
Yani Subnet'imizi 192.168.5.0 / 27 olarak yazabiliriz.
27 değerinin Subnet Mask Adresinin ikilik düzendeki
1'lerin sayısını belirttiğini biliyoruz. İkilik düzendeki açılmı;
11111111.11111111.11111111.11100000 olduğunua göre 10'luk
düzendeki karşılığı ise; 255.255.255.224 bizim
Yeni Subnet Mask Adresimiz olacaktır.
Sağdan en son 0'ların sayısı ise HOST ID'leri belirleyecektir.
11100000 burada 5 adet sıfır olduğuna göre yine HOST ID
Sayısını veren formul olan 2
n
'de yerine koyarsak her subnet
İçinde 2
5
= 32 tane makinaya IP adresi atayabiliriz.

10. ● Burada önemli olan nokta Her subnet içinde IP adresi atayabileceğimiz host sayısı
32-2 = 30 olmak zorundadır. Çünkü 2 adet IP adresiden biri Network ID ötekisi
Broadcast ID için ayrılmak zorundadır. Network ve Broadcast IP'lerini bir makineye
(Host'a) atayamazsınız. Dolayısıyla Her subnetin içinde 30 adet makinaya IP
atayabiliyoruz. Şimdi Subnetlerimize IP atamalarımızı yapalım;
● Elimizdeki Subnet; 192.168.5.0 / 27
1. Subnet
2. Subnet
3. Subnet
4. Subnet
5. Subnet
6. Subnet
7. Subnet
8. Subnet
192.168.5.0 192.168.5.31
Network ID Broadcast ID
192.168.5.0 192.168.5.31192.168.5.0 192.168.5.31192.168.5.0 192.168.5.31192.168.5.0
192.168.5.63192.168.5.32
192.168.5.64
192.168.5.96
192.168.5.128
192.168.5.160
192.168.5.192
192.168.5.224
Host ID'leri
192.168.5.95
192.168.5.127
192.168.5.159
192.168.5.191
192.168.5.223
192.168.5.255

11. ● Burada dikkat edilecek konu; Bu Subnet katları arasında bilgisayarlar hala birbirlerine
ping atabilir durumdalar. Çünkü henüz subnetting işlemi daha yapmadık. Şu anda
subnet alanlarımızın “Subnet Mask Adresi” eskisi olan 255.255.255.0 dır. Yenisi ise
255.255.255.224 idi. Her subnet alanının Subnet Mask Adresine yenisini yazmadığımız
sürece Bu Host ID'lerin Network ID'si aynı olacaktır. Network ID'si aynı olduğundan
dolayı yani aynı subnette olduklarından dolayı ping atabilecekler. Çünkü bir bilgisayar
diğer bilgisayara ping atarken her şeyden önce hedef bilgisayarın IP'sini AND işlemine
tabi tutar. AND işlemi sonucu çıkan sonuç Network ID'yi verir Hedef bilgisayarın
Network ID'si ile kendisinin Network ID'sini karşılaştırır aynı ise paket hedef
bilgisayara ulaşır.
● Nasıl olur bu AND işlemi ?
● 1. Subnetteki herhangi bir bilgisayarın IP'sini örnek alalım;
192.168.5.20 olsun. Eski Subnet Mask Adresi ; 255.255.255.0 Şimdi bunları ikilik
düzende alt alta yazıp AND işlemine tabi tutalım.
1 1 0 0 0 0 0 0 . 1 0 1 0 1 0 0 0 . 0 0 0 0 0 1 0 1 . 0 0 0 1 0 1 0 0 => 192.168.5.20 Host ID
1 1 1 1 1 1 1 1 . 1 1 1 1 1 1 1 1 . 1 1 1 1 1 1 1 1 . 0 0 0 0 0 0 0 0 => 255.255.255.0 Subnet Mask
AND İşlemi
1 1 0 0 0 0 0 0 . 1 0 1 0 1 0 0 0 . 0 0 0 0 0 1 0 1 . 0 0 0 1 0 1 0 0 => 192.168.5.0 Network ID

12. ● AND işleminde her bit'i tek tek alt alta çarpma işlemine tabi tuttuk. Ve 1.Subnetteki
192.168.5.20 IP adresinin Network ID'sinin 192.168.5.0 olduğunu gördük. Şimdi de 3.
Subnetteki herhangi bir IP'yi alıp AND işlemine tabi tutup Network ID'sini öğrenelim.
1 1 0 0 0 0 0 0 . 1 0 1 0 1 0 0 0 . 0 0 0 0 0 1 0 1 . 0 1 0 0 0 1 1 0 => 192.168.5.70 Host ID
1 1 1 1 1 1 1 1 . 1 1 1 1 1 1 1 1 . 1 1 1 1 1 1 1 1 . 0 0 0 0 0 0 0 0 => 255.255.255.0 Subnet Mask
1 1 0 0 0 0 0 0 . 1 0 1 0 1 0 0 0 . 0 0 0 0 0 1 0 1 . 0 0 0 0 0 0 0 0 => 192.168.5.0 Network ID
● Gördüğünüz üzere farklı olduğunu sandığımız iki subnetteki iki bilgisayarın da Network
ID'si aynı. Dolayısıyla aynı Subnetteler hala.
● Ancak Subnetlerimize Yeni Subnet Mask Adresimiz olan 255.255.255.224 'ü yazdığımız
taktirde artık subnetler arası bilgisayarlar'ın Network ID'leri AND işlemi sonucu farklı
çıkacağından birbirlerini göremeyecekler. Aynı Örnekleri Yeni Subnet Mask Adresleri ile
tekrar AND işlemini uygulayalım.
1 1 0 0 0 0 0 0 . 1 0 1 0 1 0 0 0 . 0 0 0 0 0 1 0 1 . 0 0 0 1 0 1 0 0 => 192.168.5.20 Host ID
1 1 1 1 1 1 1 1 . 1 1 1 1 1 1 1 1 . 1 1 1 1 1 1 1 1 . 1 1 1 0 0 0 0 0 => 255.255.255.224 Subnet Mask
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
● 1 1 0 0 0 0 0 0 . 1 0 1 0 1 0 0 0 . 0 0 0 0 0 1 0 1 . 0 0 0 0 0 0 0 0 => 192.168.5.0 Network ID
AND İşlemi

13. ● 1 1 0 0 0 0 0 0 . 1 0 1 0 1 0 0 0 . 0 0 0 0 0 1 0 1 . 0 1 0 0 0 1 1 0 => 192.168.5.70 Host ID
1 1 1 1 1 1 1 1 . 1 1 1 1 1 1 1 1 . 1 1 1 1 1 1 1 1 . 1 1 1 0 0 0 0 0 => 255.255.255.224 Subnet Mask
AND İşlemi
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1 1 0 0 0 0 0 0 . 1 0 1 0 1 0 0 0 . 0 0 0 0 0 1 0 1 . 0 1 0 0 0 0 0 0 => 192.168.5.64 Network ID
● Gördüğünüz üzere subnetlerde SubnetMask Adresini değiştirdiğimzde yani yenisini yazdığımızda Her Subnet
katının Network ID'si farklı olmuş oluyor.