This presentation deals with general introduction of Basti,gives insights on Etymology,Definition and Importance of Basti according to different acharya.

1. INTRODUCTION OF BASTI
Dr Akshay Shetty
Assistant Professor
Department of Panchakarma
SSRAMCH Inchal

2. Contents
Objectives
Etymology
of Basti
Definition
of Basti
Importance
of Basti
Summary References
26/08/2020 INTRODUCTION OF BASTI (Dr Akshay Shetty) 2

3. Objectives
By the end of the presentation
the students must be able to-
1. Quote Etymology of Basti
2. Define Basti
3. Explain Importance of Basti
26/08/2020 INTRODUCTION OF BASTI (Dr Akshay Shetty) 3

4. Etymology of Basti
The word basti is formed by root ‘Vas’ by adding to it ‘Ticha’ pratyaya and
belongs to masculine gender.
• बस्-निवसे
• बस्-आच्छादिे
• बस्-वासिे सुरभिकरणे
• बस्तििा दीयिे इनि बस्ति:A.D on A.H.Su 19/1
26/08/2020 INTRODUCTION OF BASTI (Dr Akshay Shetty) 4

5. Definition of Basti
िाभिप्रदेशं कटिपार्शववकु क्षं गत्वा शकृ द्दोषचयं ववलोड्य ||४०||
संतिेह्य कायं सपुरीषदोषः सम्यक् सुखेिैनि च यः स बस्तिः |४१|
Ca.Si 1
बस्तिभिदीयविे यतमाि ् ितमाि ् बस्तिररनि तमॄि:I Sh.Ut5/1
26/08/2020 INTRODUCTION OF BASTI (Dr Akshay Shetty) 5

6. Importance of Basti
शाखागिाः कोष्ठगिार्शच रोगा ममोर्धववसवाववयवाङ्गजार्शच|
ये सस्ति िेषां ि टि कस्र्शचदतयो वायोः परं जतमनि िेिुरस्ति||३८||
ववण्मूत्रवपत्ताटदमलाशयािां ववषेपसङ्घािकरः स यतमाि्|
ितयानिवृद्धतय शमाय िातयद्बस्तिं वविा िेषजमस्ति ककस्चचि्||३९||
ितमास्च्चककत्साधवभमनि ब्रुवस्ति सवाां चचककत्सामवप बस्तिमेके |४०|
Ca.Si 1
26/08/2020 INTRODUCTION OF BASTI (Dr Akshay Shetty) 6

7. बस्तिववयःतथापनयिा सुखायुबवलास्निमेधातवरवणवकृ च्च|
सवावथवकारी भशशुवृद्धयूिां निरत्ययः सववगदापिर्शच||२७||
ववट्शर्शलेष्मवपत्तानिलमूत्रकषी दार्ढवयाविः शुक्रबलप्रदर्शच|
ववर्शवस््तथिं दोषचयं निरतय सवावि् ववकाराि् शमयेस्तिरूिः||२८||
Ca.Si 1
26/08/2020 INTRODUCTION OF BASTI (Dr Akshay Shetty) 7

8. ित्र तिेिादीिां कमवणां बस्तिकमव प्रधाििममािुराचायावः |
कतमाि्? अिेककमवकरत्वाद्बतिेः; इि खलु बस्तििाविाववधद्रव्यसंयोगाद्दोषा
णां संशोधिसंशमिसङ्रिणानि करोनि, षीणशुक्रं वाजीकरोनि, कृ शं
बृंियनि, तथूलं कशवयनि, चषुः प्रीणयनि, वलीपभलिमप
िस्ति, वयः तथापयनि ||३||
शरीरोपचयं वणां बलमारोनयमायुषः |
कु रुिे पररवृद्चधं च बस्तिः सम्यगुपाभसिः ||४|| Su.Ch.35
26/08/2020 INTRODUCTION OF BASTI (Dr Akshay Shetty) 8

9. िथा ज्वरािीसारनिभमरप्रनिर्शयायभशरोरोगाचधमतथाटदविाषेपकपषाघािैकाङ्गसवाव
ङ्गरोगार्धमािोदर-
योनिशूलशकव राशूलवृद्र्धयुपदंशािािमूत्रकृ च्रगुल्मवािशोणणिवािमूत्रपुरीषोदाविव-
शुक्रािववतितयिाशहृद्धिुमतयारिशकव रार्शमरीमूढगिवप्रिृनिषु चात्यथवमुपयुज्यिे
||५|| Su.Ch.35
बस्तिवाविे च वपत्ते च कफे र्िे च शतयिे |
संसगे सस्तिपािे च बस्तिरेव टििः सदा ||६|| Su.Ch.35
26/08/2020 INTRODUCTION OF BASTI (Dr Akshay Shetty) 9

10. आपादिलमूधवतथाि् दोषाि् प्वाशये स्तथिः|
वीयेण बस्तिरादत्ते खतथोऽको िूरसानिव||६४|| Ca.Si 7
वीयेण बस्तिरादत्ते दोषािापादमतिकाि्(ि्) |
प्वाशयतथोऽम्बरगो िूमेरको रसानिव ||२७||
स किीपृष्ठकोष्ठतथाि् वीयेणालोड्य सचचयाि् |
उत्खािमूलाि् िरनि दोषाणां साधुयोस्जिः ||२८|| Su.Ch 35
26/08/2020 INTRODUCTION OF BASTI (Dr Akshay Shetty) 10

11. प्वाशये िथा श्रोण्यां िाभ्यधतिाच्च सवविः |
सम्य्प्रणणटििो बस्तिः तथािेष्वेिेषु निष्ठनि ||२४||
प्वाशयाद्बस्तिवीयां खैदेिमिुसपवनि |
वृषमूले निवष्िािामपां वीयवभमव द्रुमम् ||२५|| Su.Ch 35
प्रत्येनि वीयां त्वनिलैरपािाद्यैववविीयिे ||२६||Su.Ch 35
26/08/2020 INTRODUCTION OF BASTI (Dr Akshay Shetty) 11

12. यद्वि् कु सुम्िसस्म्मश्रात्तोयाद्रागं िरेि् पिः|
िद्वद्द्रवीकृ िाद्देिास्तिरूिो नििवरेतमलाि्||६५|| Ca.Si 7
26/08/2020 INTRODUCTION OF BASTI (Dr Akshay Shetty) 12

13. भसराव्यधस्र्शचककत्साधां शल्यितत्रे प्रकीनिविः |
यथा प्रणणटििः सम्यनबस्तिः कायचचककस्त्सिे ||२३|| S.Sh,8
भसराव्यधस्र्शचककत्साधां शल्यितत्रे प्रककनिविः ।
शल्यितत्रे तमॄिॊ यद्वद्बस्तिः कायचचककस्त्सिे॥ A.S.Su 36
26/08/2020 INTRODUCTION OF BASTI (Dr Akshay Shetty) 13

14. Summary
1.Quote Etymology of
Basti
1.Define Basti
1.Explain Importance
of Basti
Basti
26/08/2020 INTRODUCTION OF BASTI (Dr Akshay Shetty) 14

15. References
• Charaka Samhita
• Sushruta Samhita
• Astanga Hridaya
• Sharangadhara Samhita
• Siddanta kaumudhi
• Shabda kalpadruma
26/08/2020 INTRODUCTION OF BASTI (Dr Akshay Shetty) 15

16. THANK YOU
26/08/2020 INTRODUCTION OF BASTI (Dr Akshay Shetty) 16